به دلیل رشد سریع سیستمهای تخصصی دانش محور، مطالعات قبلی در زمینه مدیریت دانش بر روی جنبههای تکنولوژیکی کاربردها و راهکارها تمرکز دارند. درهر حال مطالعات اخیر بیان میکنند که پروژههای مدیریت دانش تنها با استقرار سیستمهای اطلاعاتی تحقق پیدا نمیکنند (استیوارت، 1997).
فاکتورهای اثرگذار زیادی موفقیت اجرای مدیریت دانش راتعیین میکنند. فاکتورهایی که نیاز به توجه دارند ، تنها مالی نیستند بلکه مسایلی مانند فرهنگ سازمانی، هارمونی، مدیریت، کنترل و اندازهگیری را شامل میشوند; مشکل درترکیب فرآیندهای عملیاتی قدیمی و جدید است; تعامل انسانها وروابط بین آنها، میزان اثرگذاری مدیریت استراتژیک، شخصیت روسا و بینش آنها، تعریف قوانین جدید درسازمان و غیره .
اولین چالشها درپایهگذاری مدیریت دانش، درترکیب فاکتورهای فوق با محدودیتها وقابلیتهای پرسنلی و سازمانی است، با این حال مطالعات گذشته هنوز هیچ ارتباط خطی بین هزینه مدیریت دانش و موفقیت تجاری نیافتهاند . علی رغم بازخورد نامشخص وسرمایهگذاری گسترده موردنیاز ، عدم توقف سرمایهگذاری درمدیریت دانش مهم است زیرا این سرمایهگذاریها میتوانند راندمان و اثرگذاری سازمانی راافزایش داده و مزیتهای رقابتی ایجاد کنند.
4.1. هدف های تحقیق یا نتایج مورد انتظار
امروزه بسیاری ازمدیران نقش اساسی دانش را درکسب مزیت رقابتی ودنبال کردن اهداف استراتژیک سازمان درک کردهاند و مدیریت دانش بصورت یک الزام رقابتی درسازمانها درآمده است. با وجود این اگر زیرساختهای مناسب وپیش نیازهای لازم برای استفاده از چنین فرایندی فراهم نباشد پیاده سازی مدیریت دانش شاید حاصلی جز انزجار منابع انسانی و اتلاف منابع مالی در پی نخواهد داشت.
این تحقیق رویکردی را براساس روش تصمیم گیری چندمعیاره فازی [1](FMCDM) توسعه داده است وازاین طریق قصد دارد به سازمانها کمک کند که نسبت به فاکتورهای اثرگذارو کلیدی در اجرای مدیریت دانش هوشیارشوند و درحالی که اقدامات لازم قبل ازاجرای مدیریت دانش را معرفی میکند به اندازهگیری احتمال موفقیت پروژه مدیریت دانش میپردازد. پس بطور کلی اهداف این تحقیق عبارتند از:
- شناسایی فاکتورهای اثرگذار درپیادهسازی موفقیتآمیز مدیریت دانش
- اولویتبندی فاکتورهای اثر گذار در پیادهسازی موفقیتآمیز مدیریت دانش
- سنجش احتمال موفقیت پیادهسازی مدیریت دانش با استفاده از رویکرد تصمیمگیری چند معیاره فازی
5.1. گزارههای تحقیق
سوالات تحقیق
سوال اصلی تحقیق
چگونه میتوان با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی (FMCDM) احتمال موفقیت پیاده سازی پروژه مدیریت دانش را سنجید؟
سوال فرعی تحقیق
- فاکتورهای اثرگذار درسنجش احتمال موفقیت پیادهسازی مدیریت دانش چگونه شناسایی میشوند؟
- ضریب وزن اثرگذاری فاکتورها و درجه امکان موفقیت (شکست) آن فاکتورها به چه نحو در سنجش احتمال موفقیت (شکست) نهایی مدیریت دانشتاثیر گذار هستند ؟
6.1. روش کلی تحقیق
این تحقیق براساس هدف جزء تحقیقات کاربردی محسـوب میشود به دلیل اینکه در این تحقیق احتـمال موفقیت پیادهسازی مدیریت دانش در سازمانها وبخصوص بانک کارآفرین باتوجه به فاکتورهای اثرگذار مورد سنجش قرارگرفته است و سازمانهای مشابه میتوانند برای پیادهسازی موفقیت آمیز مدیریت دانش، از نتایج این تحقیق استفاده کنند.
ازنظرنحوه تحلیل دادهها، روش تحقیق توصیفی واز نظر گردآوری دادهها از نوع پیمایشی میباشد . توصیفی است به این علت که به تبیین و توصیف دادههای جمعآوری شده در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق میپردازد. در این تحقیق جهت گردآوری اطلاعات و دادههای مورد نیاز برای انجام تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است. علاوه بر استفاده از پرسشنامه، از کتب، مقالات، پایاننامهها، اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی نیز بعنوان منابع ثانویه استفاده شده و پیمایشی است زیرا در این تحقیق از یک گروه خاص از افراد خواسته شده است که به تعدادی سوالات خاص پاسخ گویند.
7.1. قلمرو مکانی- جامعه تحقیق
جامعهی آماری این تحقیق صاحب نظران و خبرگان و کارشناسان واحد ستادی بانک کارآفرین در تهران هستند که با مفهوم مدیریت دانش آشنایی نسبی نیز دارند. خبرگان دراین تحقیق شامل افرادی هستند که حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی درزمینههای مرتبط با فناوری اطلاعات و مدیریت و همچنین دارای حداقل یک سال سابقه کار دراین زمینهها باشند.
8.1. قلمرو زمانی تحقیق
دراین تحقیق وضعیت موجود بانک کارآفرین درزمینه اجرای پروژه مدیریت دانـش درسال 1391 مورد بررسی قـرارگرفته است.
9.1. روش نمونهگیری و تخمین حجم جامعه
برای انجام این تحقیق با توجه به اینکه تعداد افراد خبـره درزمینه فـناوری اطلاعات و کارکنان درگیر درپـروژهی پیادهسازی مدیریت دانش محدود است روش نمونهگیری متناسب باحجم جامعه و به صورت تمام شماری از کارشناسان و خبرگان واحد ستادی بانک کارآفرین انتخاب شد.
10.1. روشهای گردآوری دادهها و ابزار مورد استفاده برای آن
اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش جمعآوری گردید:
الف) روش کتابخانهای: در این روش برای جمعآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینهی تحقیق ازکتابها، پایاننامهها، مقالات و پایگاههای اطلاعاتی استفاده شده است.
ب) روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه و توزیع آن دربین جامعهی آماری اطلاعات مورد نظر پژوهشگر جمعآوری شد.
یک مطلب دیگر :
11.1. روش تحلیل دادهها
دراین تحقیق پس از اینکه فاکتورهای اثرگذار برموفقیت پیادهسازی مدیریت دانش با استفاده از نظرات صاحب نظران مدیریت دانش و کتب و مقالات موجود در این زمینه شناسایی شدند، درجه ی اهمیت هریک از فاکتورها و شاخصهای مربوطه با توجه به نظرات ارزیابان مشخص گردید. لازم بذکر است که برای بیان نظرات خبرگان دربارهی درجهی اهمیت فاکتورهای اثرگذار و شاخصهای مربوطه از متغیرهای کلامی پارامتری شده در اعداد فازی مثلثی(TFNS)بهره گرفته شده و برای یکی کردن قضاوت خبرگان، مقدار میانگین فازی نظرات خبرگان در مورد یک شاخص بهکار برده شده است.
تبدیل اعدادفـازی مثلثی به اعداد دقیق (Crisp)توسط فرمول BNP که عدد غیرفازی بهتری نسبت به سایر روشها بدست میدهد صورت گرفته است. این فرمول معادل Best Non-fuzzy Performance یعنی بهترین مقدار عملکرد غیرفازی میباشد. بعد از اینکه اعداد فازی به اعداد غیرفازی تبدیل شدند اقدام به نرمالسازی آنها میکنیم. ارزیابان برای بار دوم نظرات خود را درمورد احتمال تحققپذیری و عملی شدن شاخصهای مربوطه درسازمان بصورت مستقل اعلام کردند و مشابه مراحل قبل درمورد احتمال تحقق پذیری فاکتورها و شاخصها نیز صورت گرفت. دراین مرحله بعد از غیرفازی کردن اعداد فازی بوسیله روش BNP نـرمال سازی صورت انجام نشد. درنهایت مجموع حاصلضرب درجهی اهمیت فاکتورها و شاخصها در احتمال تحققپذیری آنها، احتمال موفقیت و عدم موفقیت پروژهی مدیریت دانش را نشان میدهد(چنگ و چین، 2009).
فرایند تشخیص درجهی اهمیت فاکتورهای اثرگذار و سنجش احتمال موفقیت بصورت زیر است:
- ماتریس X رابرای درجهی اهمیت فاکتورهای اثرگذار تشکیل میدهیم که در آن (Cj , j=1,2,…,n) شاخصهای موردنظر و (Ei , i=1,2,…,m)نظرات شخصی ارزیابان درباره درجهی اهمیت یا ضریب وزن شاخصها است که با استفاده از عبارات کلامی بیان شده است.
- m تعداد ارزیابان و n تعداد شاخـصهای مورد نظر می باشد،=(Lxij,Mxij,Uxij) Xijارزش عمـلکرد فــازی j امین شاخص اثرگذار ارزیابی شده توسط i امین ارزیاب را نشان میدهد. ازآنجایی که نظرات ارزیابان با توجه به تجربه، بینش و دانش آنها متفاوت است ازروش میانگین امتیاز برای ترکیب نظر m ارزیاب استفاده کردهایم بدین شکل:
درجایی که ترکیب فازی درجهی اهمیت شاخص اثرگذار jام است.
- پس از غیر فازی کردن اعداد ترکیبی فازی مثلثی به بهترین مقدار عملکرد غیر فازی، به صورت زیر محاسبه شده است:
- پس از اینکه اعداد مثلثی فازی به اعداد غیرفـازی تبدیل شدند، اعداد دقیق با یکدیگر جمع شده و نرمالسازی میشوند به صورتیکه Rj درجهی اهمیت نرمال شدهی j امین فاکتور اثرگذار بصورت زیر محاسبه میشود:
در جایی که
درمرحلهی بعد ماتریس Y را دقیقاً به همان طریقی که در بالا گفته شد برای احتمال تحققپذیری شاخصها تشکیل میدهیم. مراحل 1 تا 3 برای این ماتریس نیز تکرار میشود و درنهایت عدد غیرفـازی Qj را که مقدار دقیق احتمال تحققپذیری شاخص jام است بدست میآوریم. دراینجا نرمال سازی صورت نگرفته است.
زمانیکه درجهی اهمیت فاکتورهای اثرگذار وشاخصهای مرتبط با آنها و همچنین ضریب تحقق پذیری شاخصها معلوم شد احتمال موفقیت پروژه بدین صورت بدست میآید:
با داشتن احتمال موفقیت برای احتمال عدم موفقیت داریم:
هر تحقیق علمی میبایست بر مبنای اصول و قواعد تهیه و تنظیم گردد. روش تحقیق و تحلیل دادهها در واقع همان قواعد و اصول علمی میباشند که محقق میبایست برای روند تحقیق خود مورد توجه قرار دهد. در تحقیق حاضر از رویکرد تصمیمگیری چند معیاره فازی برای سنجش احتمال موفقیت و[2]Fuzzy DEMATEL برای تعیین روابط علت و معلولی و همچنین شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار و تاثیرپذیر حین اجرای پروژه استفاده شده است.
پس از اینکه فاکتورها با استفاده از روش Fuzzy DEMATEL به دو دستهی فاکتورهای علت و معلول تقسیم بندی شدند اثرگذاری عوامل بر روی هم و برکلیت سیستم مشخص گردیده است.
12.1. مشکلات و محدودیتهای تحقیق
- عدم وجود اطلاعات مرتبط با پیادهسازی چارچوب مدیریت دانش در سازمانهای پولی نظیر بانکها
- دشواری دسترسی به خبرگان درزمینههای مرتبط با موضوع تحقیق
- عدم همکاری برخی ازمدیران درتکمیل پرسشنامهها
13.1. چارچوب کلان نظری تحقیق
[پنجشنبه 1399-08-08] [ 08:49:00 ب.ظ ]
|