به دلیل رشد سریع سیستم­های تخصصی دانش محور، مطالعات قبلی در زمینه مدیریت دانش بر روی جنبه­های تکنولوژیکی کاربردها و راهکارها تمرکز دارند. درهر حال مطالعات اخیر بیان می­کنند که پروژه­های مدیریت دانش تنها با استقرار سیستم­های اطلاعاتی تحقق پیدا نمی­کنند (استیوارت، 1997).

فاکتور­های اثرگذار زیادی موفقیت اجرای مدیریت دانش راتعیین می­کنند. فاکتور­هایی که نیاز به توجه دارند ، تنها مالی نیستند بلکه مسایلی مانند فرهنگ سازمانی، هارمونی، مدیریت، کنترل و اندازه­گیری را شامل می­شوند; مشکل درترکیب فرآیند­های عملیاتی قدیمی و جدید است; تعامل انسان­ها وروابط بین آنها، میزان اثرگذاری مدیریت استراتژیک، شخصیت روسا و بینش آنها، تعریف قوانین جدید درسازمان و غیره .

اولین چالش­ها درپایه­گذاری مدیریت دانش، درترکیب فاکتور­های فوق با محدودیت­ها وقابلیت­های پرسنلی و سازمانی است، با این حال مطالعات گذشته هنوز هیچ ارتباط خطی بین هزینه مدیریت دانش و موفقیت تجاری نیافته­اند . علی رغم بازخورد نامشخص وسرمایه­گذاری گسترده موردنیاز ، عدم توقف سرمایه­گذاری درمدیریت دانش مهم است زیرا این سرمایه­گذاری­ها می­توانند راندمان و اثرگذاری سازمانی راافزایش داده و مزیت­های رقابتی ایجاد کنند.

4.1. هدف های تحقیق یا نتایج مورد انتظار

امروزه بسیاری ازمدیران نقش اساسی دانش را درکسب مزیت رقابتی ودنبال کردن اهداف استراتژیک سازمان درک کرده­اند و مدیریت دانش بصورت یک الزام رقابتی درسازمان­ها درآمده است. با وجود این اگر زیرساخت­های مناسب وپیش نیاز­های لازم برای استفاده از چنین فرایندی فراهم نباشد پیاده سازی مدیریت دانش شاید حاصلی جز انزجار منابع انسانی و اتلاف منابع مالی در پی نخواهد داشت.

این تحقیق رویکردی را براساس روش تصمیم گیری چندمعیاره فازی [1](FMCDM) توسعه داده است وازاین طریق قصد دارد به سازمانها کمک کند که نسبت به فاکتور­های اثرگذارو کلیدی در اجرای مدیریت دانش هوشیارشوند و درحالی که اقدامات لازم قبل ازاجرای مدیریت دانش را معرفی می­کند به اندازه­گیری احتمال موفقیت پروژه مدیریت دانش می­پردازد. پس بطور کلی اهداف این تحقیق عبارتند از:

• شناسایی فاکتورهای اثرگذار درپیاده­سازی موفقیت­آمیز مدیریت دانش
• اولویت‌بندی فاکتورهای اثر گذار در پیاده­سازی موفقیت­آمیز مدیریت دانش
• سنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش با استفاده از رویکرد تصمیم­گیری چند معیاره فازی

5.1. گزاره‌های تحقیق

سوالات تحقیق

         سوال اصلی تحقیق

چگونه می­توان با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی (FMCDM) احتمال موفقیت پیاده سازی پروژه مدیریت دانش را سنجید؟

سوال فرعی تحقیق

1. فاکتور­های اثرگذار درسنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش چگونه شناسایی می­شوند؟
2. ضریب وزن اثرگذاری فاکتور­ها و درجه امکان موفقیت (شکست) آن فاکتور­ها به چه نحو در سنجش احتمال موفقیت (شکست) نهایی مدیریت دانشتاثیر گذار هستند ؟

6.1. روش کلی تحقیق

این تحقیق براساس هدف جزء تحقیقات کاربردی محسـوب می­شود به دلیل اینکه در این تحقیق احتـمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش در سازمانها وبخصوص بانک کارآفرین باتوجه به فاکتور­های اثرگذار مورد سنجش قرارگرفته است و سازمان­های مشابه می­توانند برای پیاده­سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش، از نتایج این تحقیق استفاده کنند.

ازنظرنحوه تحلیل داده­ها، روش تحقیق توصیفی واز نظر گردآوری داده­ها از نوع پیمایشی می­باشد . توصیفی است به این علت که به تبیین و توصیف داده­های جمع­آوری شده در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق می­پردازد. در این تحقیق جهت گردآوری اطلاعات و داده­های مورد نیاز برای انجام تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است. علاوه بر استفاده از پرسشنامه، از کتب، مقالات، پایان­نامه­ها، اینترنت و پایگاه­های اطلاعاتی نیز بعنوان منابع ثانویه استفاده شده و پیمایشی است زیرا در این تحقیق از یک گروه خاص از افراد خواسته شده است که به تعدادی سوالات خاص پاسخ گویند.

7.1. قلمرو مکانی- جامعه تحقیق

جامعه­ی آماری این تحقیق صاحب نظران و خبرگان و کارشناسان واحد ستادی بانک کارآفرین در تهران هستند که با مفهوم مدیریت دانش آشنایی نسبی نیز دارند. خبرگان دراین تحقیق شامل افرادی هستند که حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی درزمینه­های مرتبط با فناوری اطلاعات و مدیریت و همچنین دارای حداقل یک سال سابقه کار دراین زمینه­ها باشند.

8.1. قلمرو زمانی تحقیق

دراین تحقیق وضعیت موجود بانک کارآفرین درزمینه­ اجرای پروژه مدیریت دانـش درسال 1391 مورد بررسی قـرارگرفته است.

9.1. روش نمونه­گیری و تخمین حجم جامعه

برای انجام این تحقیق با توجه به اینکه تعداد افراد خبـره درزمینه فـناوری اطلاعات و کارکنان درگیر درپـروژه­ی پیاده­سازی مدیریت دانش محدود است روش نمونه­گیری متناسب باحجم جامعه و به صورت تمام شماری از کارشناسان و خبرگان واحد ستادی بانک کارآفرین انتخاب شد.

10.1. روش­های گرد­آوری داده­ها و ابزار مورد استفاده برای آن

اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش جمع­آوری گردید:

الف) روش کتابخانه­ای: در این روش برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه­ی تحقیق ازکتاب­ها، پایان­نامه­ها، مقالات و پایگاه­های اطلاعاتی استفاده شده است.

ب) روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه و توزیع آن دربین جامعه­ی آماری اطلاعات مورد نظر پژوهشگر جمع­آوری شد.

یک مطلب دیگر :

11.1. روش­ تحلیل داده­ها

دراین تحقیق پس از اینکه فاکتورهای اثرگذار برموفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش با استفاده از نظرات صاحب نظران مدیریت دانش و کتب و مقالات موجود در این زمینه شناسایی شدند، درجه ی اهمیت هریک از فاکتورها و شاخص­های مربوطه با توجه به نظرات ارزیابان مشخص گردید.  لازم بذکر است که برای بیان نظرات خبرگان درباره­ی درجه­ی اهمیت فاکتورهای اثرگذار و شاخص­های مربوطه از متغیرهای کلامی پارامتری شده در اعداد فازی مثلثی(TFNS)بهره گرفته شده و برای یکی کردن قضاوت خبرگان، مقدار میانگین فازی نظرات خبرگان در مورد یک شاخص به­کار برده شده است.

تبدیل اعدادفـازی مثلثی به اعداد دقیق (Crisp)توسط فرمول BNP که عدد غیرفازی بهتری نسبت به سایر روش­ها بدست می­دهد صورت گرفته است. این فرمول معادل Best Non-fuzzy Performance یعنی بهترین مقدار عملکرد غیرفازی می­باشد. بعد از اینکه اعداد فازی به اعداد غیرفازی تبدیل شدند اقدام به نرمال‌سازی آنها می­کنیم. ارزیابان برای بار دوم نظرات خود را درمورد احتمال تحقق­پذیری و عملی شدن شاخص­های مربوطه درسازمان بصورت مستقل اعلام کردند و مشابه مراحل قبل درمورد احتمال تحقق پذیری فاکتورها و شاخص­ها نیز صورت گرفت. دراین مرحله بعد از غیرفازی کردن اعداد فازی بوسیله روش BNP نـرمال سازی صورت انجام نشد. درنهایت مجموع حاصلضرب درجه­ی اهمیت فاکتورها و شاخص­ها در احتمال تحقق­پذیری آنها، احتمال موفقیت و عدم موفقیت پروژه­ی مدیریت دانش را نشان می­دهد(چنگ و چین، 2009).

فرایند تشخیص درجه­ی اهمیت فاکتورهای اثرگذار و سنجش احتمال موفقیت بصورت زیر است:

• ماتریس X رابرای درجه­ی اهمیت فاکتورهای اثرگذار تشکیل می­دهیم که در آن (C_j , j=1,2,…,n) شاخص­های موردنظر و (Eⁱ , i=1,2,…,m)نظرات شخصی ارزیابان درباره درجه­ی اهمیت یا ضریب وزن شاخص­ها است که با استفاده از عبارات کلامی بیان شده است.

• m تعداد ارزیابان و n تعداد شاخـص­های مورد نظر می باشد،=(Lxⁱ_j,Mxⁱ_j,Uxⁱ_j) Xⁱjارزش عمـلکرد فــازی j امین شاخص اثرگذار ارزیابی شده توسط i امین ارزیاب را نشان می­دهد. ازآنجایی که نظرات ارزیابان با توجه به تجربه، بینش و دانش آنها متفاوت است ازروش میانگین امتیاز برای ترکیب نظر m ارزیاب استفاده کرده­ایم بدین شکل:

درجایی که  ترکیب فازی درجه­ی اهمیت شاخص اثرگذار jام است.

• پس از غیر فازی کردن اعداد ترکیبی فازی مثلثی به بهترین مقدار عملکرد غیر فازی، به صورت زیر محاسبه شده است:

• پس از اینکه اعداد مثلثی فازی به اعداد غیرفـازی تبدیل شدند، اعداد دقیق با یکدیگر جمع شده و نرمال‌سازی می­شوند به صورتی­که R_j درجه­ی اهمیت نرمال شده­ی j امین فاکتور اثرگذار بصورت زیر محاسبه می­شود:

در جایی که

درمرحله­ی بعد ماتریس Y را دقیقاً به همان طریقی که در بالا گفته شد برای احتمال تحقق­پذیری شاخص­ها تشکیل می­دهیم. مراحل 1 تا 3 برای این ماتریس نیز تکرار می­شود و درنهایت عدد غیرفـازی Q_j را که مقدار دقیق احتمال تحقق­پذیری شاخص jام است بدست می­آوریم. دراینجا نرمال سازی صورت نگرفته است.

زمانی­که درجه­ی اهمیت فاکتورهای اثرگذار وشاخص­های مرتبط با آنها و همچنین ضریب تحقق پذیری شاخص­ها معلوم شد احتمال موفقیت پروژه بدین صورت بدست می­آید:

با داشتن احتمال موفقیت برای احتمال عدم موفقیت داریم:

هر تحقیق علمی می­بایست بر مبنای اصول و قواعد تهیه و تنظیم گردد. روش تحقیق و تحلیل داده­ها در واقع همان قواعد و اصول علمی می­باشند که محقق می­بایست برای روند تحقیق خود مورد توجه قرار دهد. در تحقیق حاضر از رویکرد تصمیم­گیری چند معیاره فازی برای سنجش احتمال موفقیت و[2]Fuzzy DEMATEL برای تعیین روابط علت و معلولی و همچنین شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار و تاثیرپذیر حین اجرای پروژه استفاده شده است.

پس از اینکه فاکتورها با استفاده از روش Fuzzy DEMATEL به دو دسته­ی فاکتورهای علت و معلول تقسیم بندی شدند اثرگذاری عوامل بر روی هم و برکلیت سیستم مشخص گردیده است.

12.1. مشکلات و محدودیت­های تحقیق

• عدم وجود اطلاعات مرتبط با پیاده­سازی چارچوب مدیریت دانش در سازمانهای پولی نظیر بانک­ها
• دشواری دسترسی به خبرگان درزمینه­های مرتبط با موضوع تحقیق
• عدم همکاری برخی ازمدیران درتکمیل پرسشنامه­ها

13.1. چارچوب کلان نظری تحقیق