1-2-3. شعر غنایی                                                                                                                16

2. شعر تعلیمی 17
3. هدف شعر تعلیمی 17

3-1. تعلیم و تربیت                                                                                                                18

4. ویژگی های شعر تعلیمی 20
5. تاریخچه ی شعر تعلیمی 21
6. شاخه های اصلی شعر تعلیمی 28

6-1. تعالیم و آموزه های اخلاقی در شعر تعلیمی                                                                                   28

6-2. تعالیم و آموزه های فلسفی و کلامی در شعر تعلیمی

6-3. تعالیم و آموزه های دینی و مذهبی در شعر تعلیمی

6-4. تعالیم و آموزه های علوم نظری و عملی در شعر تعلیمی

 

فصل دوم. بررسی اشعار تعلیمی در مخزن الاسرار

1. تعالیم و آموزه های اخلاقی در مخزن الاسرار نظامی 33

1-1. تعلیم اهمیت رعایت اصول اخلاقی در مخزن الاسرار                                                          36

1-2. تعلیم پرهیز از تکبر و خودپرستی                                                                                     37

1-3. تعلیم عدالت پروری                                                                                                       38

 

1-4. تعالیم اخلاقی و دینی موجود در آموزه های عرفانی مخزن الاسرار                                        44

1-4-1. تعلیم تهذیب نفس و تزکیه ی باطن                                                                                          46

1-4-2. تعلیم  اخلاص، پاکی  و یقین در آموزه های عرفانی مخزن الاسرار                                47

1-4-3. تعلیم اهمیتِ مشورت و پیروی از راهنما در اجرای اصول اخلاقی و عرفانی                                    48

1-4-4. تعلیم اهمیت خودشناسی به عنوان یکی از اصول بنیادین علم اخلاق                                             50

1-4-5.  تعلیم جایگاه انسان در آفرینش و ضرورت رعایت اصول اخلاقی                                               52

1-4-6. تعلیم کاهش دلبستگی به دنیا و افزایش توجه به خدا ……                                                           55

1-4-7. تعلیم قناعت و رضا و خرسندی و … به عنوان اصول اخلاقی بینش عرفانی                         59

3.تعالیم و آموزه های دینی و مذهبی در مخزن الاسرار                                                                59

3-1. اهمیت دین و مذهب در دیدگاه  نظامی گنجوی                                                                59

3-2. تعلیم خاتمیت پیامبر اسلام به عنوان یکی از اصول اساسی تعالیم اسلامی                               62

3-3. معراج پیامبر                                                                                                                   64

3-4. آموزش اعلمیّت پیامبر به عنوان محور تعالیم اسلامی                                                                       73

3-5.  تعالیم دینی در مخزن الاسرار با استفاده از آیات قرآنی و احادیث اسلامی                            79

3-6. تعلیم محوریت و قطبیت پیامبر اسلام در آموزه های دینی                                                    85

3-7. تعلیم اولیت پیامیر اکرم (ص)  در آموزه های اسلام                                                            87

4. تعالیم و آموزه های فلسفی و کلامی در مخزن الاسرار 89

4-1. تعلیم آغاز و چگونگی آفرینش جهان هستی در اندیشه ی کلامی نظامی                               90

4-2.  تعلیم ترتیب آفرینش از خلقت آسمان تا انسان در اندیشه ی کلامی نظامی                            94

5.آموزش علوم نظری و عملی در مخزن الاسرار                                                                          96

5-1. آموزش علوم نظری                                                                                                        97

5-1-1. نظریه الهامی بودن شعر                                                                                                           97

5-1-2. تعالیم نظری نظامی درباره ی آفرینش شعر، ماهیت و کارکرد آن                                                 99

5-2.آموزش علوم عملی                                                                                                         102

5-2-1. تعالیم پزشکی در مخزن الاسرار                                                                                               102

 

فصل سوم. بررسی اشعار تعلیمی در اسکندر نامه

1. 1. تعالیم و آموزه های اخلاقی در اسکندر نامه             105
2. یک مطلب دیگر :
3. آموزش ضمن خدمت

1-1. تعلیم عدالت گستری                                                                                                      107

1-2. سیمای اخلاقی اسکندر و تعالیم اخلاقی او                                                                                    115

1-3. آموزه های اخلاقی در اسکندرنامه                                                                                               117

1-4. تعالیم اخلاقی و دینی موجود در آموزه های عرفانی اسکندرنامه                                           125

1-4-1. تعالیم اخلاقی و عرفانی در آیینه ی شخصیت اسکندر                                                    127

1-4-2. تعالیم اخلاقی و عرفانی در اسکندرنامه                                                                         130

2. تعالیم و آموزه های دینی و مذهبی در اسکندر نامه 135

2-1. اسکندر نظامی در لباس پیامبری و تعالیم دینی او                                                                136

3. تعالیم و آموزه های فلسفی و کلامی در اسکندرنامه             143

3-1. اسکندرنظامی در لباس فیلسوف و تعالیم فلسفی او                                                              145

3-1-1. مدینه ی فاضله  یکی از آراء فلسفی نظامی در اسکندرنامه                                                           147

3-2. تعالیم کلامی نظامی در اسکندرنامه                                                                                              152

3-2-1. چگونگی آفرینش جهان هستی در اقبالنامه                                                                    153

3-2-2. تعلیم ترتیب آفرینش و طبقات جهان هستی‌ در اسکندرنامه                                                          154

3-2-3. تعلیم نظریات کلامی و مابعدالطبیعی فیلسوفان بزرگ در اسکندرنامه                                            156

فصل چهارم. نتیجه گیری                                                                                                         160

فهرست منابع                                                                                                                          162

 

 

مقدمه

1.سخنی درباره نظامی گنجوی

جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی متخلص به نظامی در سال ۵۳۵ هجری در گنجه دیده به جهان گشود.  وی شاعر و داستان‌سرای ایرانی الاصل قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی) است که به‌عنوان پیشوای داستان‌سرایی در ادبیات ایران زمین  شناخته شده‌است. وی در دوران کودکی خیلی زود پدر و مادر خویش را از دست داد و از ابتدا توسط دایی مادرش بزرگ شد و تحت حمایت وی تحصیل نمود. مادر او که رئیسه ی کرد نام داشت از اشراف کرد بود. پدرش نیز از اهالی تفرش بود. در واقع حکیم نظامی گنجوی در خانواده ی مردی شهر نشین، که ساکن شهر باستانی گنجه و به نام یوسف زکی فرزند موید بود، متولد می شود.پدر و مادرش او را الیاس نام نهادند، ولی به عنوان نظامیگنجوی در تاریخ، جاودان ماند.کاتبان ناشناخته، بعدها، آثار او را تحت عنوان خمسه گرد آوری کردند که، از نمونه‌های زوال ناپذیر هنر ادبی به شمار می‌رود. حکیم نظامی گنجوی در سرودن آثار خود از علوم رایج و متداول زمانه ی خود از جمله علوم اسلامی استفاده می کرد. فعالیّت خلاقه شاعر گواه تربیت مکتبی کامل اوست.منطق، پزشکی، حقوق، هیات و علمی که در قرون وسطی در خاورمیانه تکامل یافته بود یعنی ستاره شناسی زمینه معلوماتی را تشکیل می‌داد که نظامی در آنها، طبع آزمایی می نمود.وی به تاریخ، فلسفه و علوم الهی توجه خاص داشتو آنها را با ذوق و شوق فراوان می‌آموخت.از جوانی به شاعری علاقه داشت و بر اثر استعداد و مجاهدت منحصر به فرد خود، توجه مردم را به خویش جلب کرد.وی از شاعران هم عصر خویش با خاقانی شروانی ارتباط و دوستی و مکاتبه داشته است.

با توجه به اشاره‌های موجود در خسرو و شیرین اولین همسر او، کنیزکی است که پادشاه دربند به عنوان پیش کش و صله  برای او می فرستد. امّا شاعر او را کنیز به شمار نیاورد و به زنی گرفت ولی او را خیلی زود از دست داد. آفاق که اولین همسر نظامی بود در زمان به پایان رسانیدن خسرو و شیرین و دقیقاً زمانی که فرزندشان محمد تنها هفت سال بیشتر نداشت از دنیا می رود و شاعر بزرگ گنجه را با کوهی از درد و رنج تنها می گذارد. نظامی بیشتر سال های عمر خود را در گنجه که یکی از شهرهای کشور آذربایجان کنونی است کذراند و تمام آثار خود را در این شهر سرود، بنابراین می توان بسیاری از ویژگی های فرهنگی و اقلیمی آن سرزمین را در آثار وی مشاهده کرد. گنجه در آن زمان، به عنوان یکی از پایتختهای امیران ایلدگز به شمار می‌رفت. اقامتگاههای اتابکان و مراکز بسیاری از سازمانهای دولتی، در گنجه قرار داشت.احتمال دارد که در کاخهای باشکوه امیران ایلدگز، بسیاری از شاعران می‌زیستند و کار می‌کردند.جشنها و مراسمی که در قصرها بر پا می‌شد، احتمالا شاعر جوان را به سوی خود می‌کشاند. نظامی که مردی تربیت یافته و دارای استعدادی شگرف بود، برای نشان دادن استعدادهای خود، همه فرصتها را در اختیار داشت، اما نمی‌خواست در این راه پیشقدم شودو به زودی به این نتیجه رسید که زرق و برق خارجی و مطاع دنیایی و تعلقات نفسانی فریبنده استو پیش‌از آن که به قصرها کاخ های پادشاهان نزدیک شود، از آنها دور شد.خلوص نیّت و تدبیر به او فرمان می‌داد که از مدح پرهیز کند و به اندک مال و دارایی خود قانع باشد. وی در شیوه ی زندگی راه عارفان و سالکان راه طریقت و حقیقت را انتخاب نمود و این مسئله در آثار او به خوبی قابل ملاحظه و مشهود است.وی هرگز شاعری مداح و ستایشگر قدرت و ثروت پادشاهان نبود اما با تعدادی از فرمانروایان معاصر خود در ارتباط بود و آثار خود را برای اینکه در تاریخ ادبیات جهان باقی بماند و از نابودی و خطر حوادث تاریخ مثل جنگ ها و غارت ها و… در امان بماند به نام آنها می کرد و یا نام ایشان را در اثر خویش می آورد که این فرمانروایان و بزرگان عبارتند از ابوالمظفر اخستان بن منوچهر شروانشاه که لیلی و مجنون را به نام او کرد و  فخرالدین بهرام شاه، پادشاه ارزنگان از والیان و دست‌نشاندگان قلج ارسلان سلطان سلجوقیان روم که کتاب مخزن الاسرار را به نام او کرد و دیگر اتابک شمس‌الدین محمد جهان پهلوان که منظومه ی خسرو و شیرین را به او تقدیم کرد و همچنین طغرل بن ارسلان سلجوقی و قزل ارسلان بن ایلدگز که در منظومه ی خسرو و شیرین از آنها  نام برده شده ‌است. نظامی گنجوی همه ی عمر خود را در گنجه در زهد و عزلت بسر برد و تنها در سال ۵۸۱ هجری سفری کوتاه به دعوت سلطان قزل ارسلان (درگذشته۵۸۷) به سی فرسنگیی گنجه رفت و از آن پادشاه عزت و حرمت دید.

 

در فصل اول كلیات پایان‌نامه شامل بیان مسأله، سوابق تحقیق، فرضیه‌ها، اهداف تحقیق و جنبه‌ی نوآوری پژوهش بیان شده است. فصل دوم به معرفی غلامحسین ساعدی و شرح مختصری از زندگی و آثار وی اختصاص دارد. شناخت نویسنده‌ی اثر برای درک ماهیت اثر اهمیت دارد. به ویژه در نقد سنتی شناخت نویسنده رکن اساسی نقد است. در فصل سوم رئالیسم جادویی معرفی خواهد شد. این کار با طرح مفهوم گسترده‌تر رئالیسم و وجوه مختلف آن شروع می‌شود و سپس به رئالیسم جادویی پرداخته می‌شود و توضیحی مختصر درباره‌ی مکاتب ادبی خویشاوند رئالیسم جادویی داده خواهد شد. فصل چهارم گزارشی درباره‌ی مجموعه داستان “عزاداران

 بیل” و بیان دیدگاه چند نویسنده و منتقد برجسته در مورد این كتاب است. در فصل پنجم رئالیسم جادویی در عزاداران بیل به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. در پایان، بخش كوتاهی به عنوان نتیجه‌گیری آورده شده است.

 

 

فصل اول

 

كلیات

 

• – بیان مسأله

آمریکای لاتین دارای آمیزه‌ای از فرهنگ‌های متفاوت بومی آمریکایی، اروپایی و آفریقایی است. این پشتوانه‌ی فرهنگی غنی همواره سبب خلق سبک‌های ادبی – هنری بوده است. یکی از این سبک‌های ادبی– هنری رئالیسم جادویی (Magic realism) است که به نام کشورهای جهان سوم و خصوصاً کشورهای آمریکای لاتین شناخته شده است.

رئالیسم جادویی از یک سو به دلیل بیان واقعیت‌های اجتماع با مکتب رئالیسم پیوند دارد و از جانب دیگر به دلیل به‌کارگیری پاره‌ای از عناصر غیرطبیعی به قصه‌ها و داستان‌های عامیانه شبیه است. رئالیسم جادویی در قصه آن است که تمام عناصر داستان طبیعی و واقعی باشد و تنها یک عنصر غیرطبیعی یا جادویی در ساختار قصه گنجانیده شده باشد و نویسنده‌ی رمان رئالیسم جادویی این عنصر غیرطبیعی و شگفت‌انگیز را آنقدر عادی در اثر خود جای دهد که نیازی به شرح و تفسیر احساس نشود و از آن‌جا که عناصر شگفت‌انگیز معمولاً ریشه در اسطوره‌ها و عقاید خاص مردم هر منطقه دارد، مخاطب این عناصر غیرواقعی را درک می‌کند.

یکی از نمونه‌های فارسی رئالیسم جادویی، مجموعه داستان “عزاداران بیل”  اثر غلامحسین ساعدی است. در این پژوهش، ما برآنیم که عناصر رئالیسم جادویی را که عبارتند از: تخیل، شگفتی، غلو و مبالغه، با به‌کارگیری شیوه‌های علمی دقیق و جزیی برای بیان رویدادهای غیرواقعی در مجموعه داستان عزاداران بیل، مشخص و تحلیل

یک مطلب دیگر :

سلامت روان از نظر مکتب روان تحلیلی

 نماییم، با این هدف که ابعاد این مکتب ادبی را در یکی از مجموعه داستان‌های فارسی به نمایش بگذاریم و نشان دهیم که عناصر جادویی که به نظر انسان متمدن امروزی، خرافه به نظر می‌رسد، بخش عمده‌ای از زندگی مردم ساکن بیل را تشکیل می‌دهد که سبب بروز ویژگی‌های خاصی در کردار شخصیت‌های داستان است و شیوه‌ی معیشت مردم این روستا ناشی از همین باورهای خرافه است.

 

 

1-2- سوابق مربوط

در رابطه با نویسنده‌ی مجموعه داستان عزاداران بیل؛ یعنی غلامحسین ساعدی، کتاب‌های متعددی نوشته شده است، از جمله: “نقد و تحلیل و گزیده داستان‌های غلامحسین ساعدی” اثر روح‌الله مهدی‌پور عمرانی و “شناختنامه ساعدی” اثر جواد مجابی. اما در مورد موضوع تحلیل؛ عزاداران بیل براساس مکتب رئالیسم جادویی اثر مستقلی دیده نشد.

• – فرضیه ها

تخیل، عوامل شگفت‌انگیز، مبالغه و بیان دقیق و جزیی عوامل غیرواقعی نمودهای رئالیسم جادویی در مجموعه داستان عزاداران بیل است.

خرافه یکی از اصلی‌ترین مسائل جامعه روستایی بیل است.

 

4-5-3- نوستالژی دوری از وطن(غم غربت)

فصل چهارم : نوستالژی در اشعار پروین اعتصامی

1-4- نوستالژی فردی در اشعار پروین اعتصامی

1-1-4- غم ناشی از ستمگری فلک

2-1-4-غم فنای جهان و گذران عمر

3-1-4-یاد مرگ

4-1-4-غم غربت و اسیری

2-4- نوستالژی اجتماعی

1-2-4- غم و رنج تهیدستی و فقر توده های محروم (=مردم اندیشی)

2-2-4-غم و درد یتیمی

 

3-2-4-غم تبعیض طبقاتی

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها

1-5- نتیجه گیری

2-5- پیشنهادها

منابع و مآخذ

 

چکیده

این پژوهش با عنوان « نوستالژی (غم غربت) در اشعار پروین اتصامی به بررسی ، تبیین و تحلیل انواع اشکال نوستالژی در اشعار پروین می پردازد. نگارنده در آغاز مختصری در باب زندگی و سبک شاعری پروین و اقتضائات زمان او ارائه داده و سپس به تبیین نوستالژی و ریشه ها و انواع آن از منظر منتقدان و محققان غربی پرداخته است که عناوین آن شامل ریشه شناسی نوستالژی -تعاریف نوستالژی – نوستالژی و ادبیات – نوستالژی در مکتب ادبی رمانتیک – نوستالژی و خاطره با زیر بخش های «خاطره ی فردی» ، «خاطره ی جمعی» ، «خاطره ی جمعی شاعر» و نوستالژی دوری از وطن(غم غربت) می باشد و در آخر نوستالژی در اشعار پروین اعتصامی از دو جنبة فردی و اجتماعی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. که جنبه های فردی نوستالژیک شامل مباحثی چون : غم ستمگری فلک – غم فنای جهان و گذران عمر -یاد مرگ – غم غربت و اسیری و جنبه های اجتماعی نوستالژیک عبارت اند از :  غم و رنج تهیدستی و فقر توده های محروم (=مردم اندیشی) – غم و درد یتیمی -غم تبعیض طبقاتی با این حال اگر نوستالژی را در معنی دقیق و تحت اللفظی آن در نظر بگیریم دایرة سروده های پروین بسیار اندک است.

 

کلیدواژه ها : پروین ، اشعار ، نوستالژی فردی ، نوستالژی اجتماعی.

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

یک مطلب دیگر :

1-1-مقدمه

نوستالژی یک اصطلاح روانشناسی است که وارد ادبیات شده است و به طور کلی رفتاری است ناخودآگاه ، که در شاعر یا نویسنده بروز کرده و متجلی می شود. ناخودآگاه جمعی در روانشناسی یونگ عبارت است از : تجربه های اجداد ما در طی میلیون ها سال که بسیاری از آن ها ناگفته باقی مانده است و یا انعکاس رویدادهای جهان ماقبل تاریخ که گذشت هر قرن تنها مقدار بسیار کمی به آن می افزاید.( راس ، 1375 : 98)

ناخودآگاه جمعی بین تمام انسان ها مشترک است و صورت های ازلی را در خود ذخیره می کند. بنابراین از عوامل ایجاد نوستالژی در فرد می توان به موارد زیر اشاره کرد :

-از دست دادن اعضای خانواده یا عزیزی که باعث گریستن و مرثیه خواندن می شود.( این عامل خود یکی از عوامل احساس غربت است)

– حبس و تبعید : از مهم ترین شکل نوستالژی است که شاعر و نویسنده به خاطر افکار و اندیشه های شخصی و اجتماعی تن به زندان و یا تبعید از وطن می دهد.

حسرت بر گذشته که عامل گله و شکایت از اوضاع زمان می گردد. این مسأله ناشی از آن است که شاعر در دوره ی پیشین در شادکامی می زیسته است.

-مهاجرت : مهاجرت نیز عامل اصلی ادبیات نوستالژیک است ، بویژه نسل های بعدی که عموما در غربت به دنیا می آیند ، همواره یاد وطن را از خانواده به ارث می برند.

-یادآوری خاطرات دوران کودکی و جوانی و …

-غم و درد پیری و اندیشیدن به مرگ

و سایر مواردی که جنبه ی روحی و روانی دارد.

نوستالژی به دو نوع فردی و اجتماعی تقسیم می شود. نوستالژی فردی به لحاظ زمانی به نوستالژی فردی آنی و نوستالژی فردی مستمر تقسیم می شود. در نوستالژی فردی آنی ، نویسنده یا شاعر لحظه یا لحظاتی از گذشته را در اثر خود منعکس می کند. اما در نوستالژی فردی مستمر ، شاعر یا نویسنده ، در سراسر اثر خویش تمام و کمال به گذشته خود می پردازد.

1-2- بیان مسأله

نوستالژی (غم غربت) در اشعار پروین اعتصامی به اشکال متعددی ظاهر شده اند که از آن جمله غم فراق ، دوری از معشوق و تبعات ناشی از این غم می باشد. در این جا شاعر خود را در مقام قیاس با پهلوانان شاه نامه (سهراب در حال مرگ) ، بلبل در قفس که در ادبیات عرفانی نماد عشاق است و پروانه که نماد سالک مشتاق است قرار می دهد.(غزل 1) همچنین آثار و فرعیات این غمِ فراق که عبارت از پیوستن انسان به نیستان معنا و ملکوت اعلی می باشد از دیگر اشکال نوستالژی در شعر پروین بشمار می آید. پروین این پیوستن را نتیجه ی بریدن از این جهان و پاک نگه داشتن جان می داند.(قصیده 3) غم ناشی از مصائب و مشکلات شخصی و زندگانی شاعر یکی دیگر از اشکال نوستالژی بشمار می آید آن جا که پروین به کشت امید خود شرر می افکند، به پای نهالی که باری نمی دهد از آب و گل جفا می برد و از سنگین دلان و ناکسان طلب لطف و یاری می نماید.(غزل 10) غم و درد و آلام همنوعان فقیر و بی نوای شاعر از دیگر اشکال نوستالژی است. همنوعانی که در دایره ی ظلم و ستم اغنیا گرفتار آمده اند و آرزوی رهایی دارند.(قطعه ی 7)

ب) مسمط                                               20

ج) قسیده                                              21

8. کلیات 22

الف) بیان مسئله                                           23

ب) پیشینه تحقیق                                           23

ج) سوالات تحقیق                                            23

د) فرضیه های تحقیق                                    23

و) روش تحقیق                                          24

هـ) ابزار تجزیه و تحلیل داده ها                               24

((اشعار براساس وزن و غالب آنها))

1- در مدح حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص). مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مثمن مطلوی مجنون مکشوف)                                            25

قالب: قصیده.

2- در مدح شاه ولایت: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مبحث مثمن مجنون )                 28

قالب: مسمط مخمس.

3- در شهادت علی اصغر: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مثمن مطوی مجنون مکشوف) 31

4- مرثیه ای در شهادت ابالفضل: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مثمن مطوی مجنون مکشوف)   35

قالب: مسمط

5- گفتگوی حضرت لیلا خاتون و حضرت علی اکبر: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مجنون محذوف)                                                39

6- در مدح حضرت رسول و مولای متقیان: مفعول و فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکشوف محذوف)                                             40

قالب: مسمط مخمس.

7- مناجات نامه: مفاعیلن مفاعیلن فعلون (هزج مسدس محذوف)                    43

قالب: قصیده.

8- مکالمه زینب در خزبه شام با سرحسین: مفعولُ مفاعیل مفاعِلُ فعولن

(هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)                                  44

قالب: مسمط

9- در بی وفایی دنیا: مفعولُ مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)           46

 

قالب: قصیده.

10- نامه به عباس قبادیان: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)           47

قالب: قصیده.

11- در وضع خرابه ی کاخ خسرو پرویز. فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)       50

قالب: مسمط.

12- گفتار از بی وفایی دنیا: مفعولُ مفاعیلُ فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)     53

قالب: مسمط مخمس.

13- دنیای بی وفا: فاعلاتن مفاعِلن فع لن ( خفیف مسدس مجنون محذوف)            56

قالب: قصیده

14- نعت پیامبر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)              57

قالب: قصیده.

15- نوید خبر از علی آقا اعظمی: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)       59

قالب: غزل.

16- بوی یار: مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف).          60

قالب: غزل.

17- نصیحت فرزند: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مجنون محذوف )             61

قالب: مثنوی .

18- منظومه روباه و شیر : مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)                 63

قالب : مثنوی

19- حکایت دو آهو نر و ماده: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)             67

قالب : مثنوی

20- گفتگوی مرد عارف با عاشقی در کنار دجله: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف) 77

قالب: مثنوی.

21- مناظره گنجشک و مور: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف)              80

قالب : مثنوی

22- گفتار در بی وفایی دنیا: فاعلاتن مفاعلن فع لن (خفیف مسدس مجنون محذوف)       83

قالب: قصیده.

23- یاد از جوانی و دلتنگی از پیری: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هرج مسدس محذوف)       84

قالب: قصیده.

24- دریغ نامه: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)                     86

قالب : مثنوی

25- در خواب و عالم رؤیا: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعل (رمل مثمن مجنون محذوف)       91

قالب: مسمط.

26- معما واله آزاد: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)                      93

قالب: قصیده.

27- سرکشی شیطان رجیم از سجده آدم                                 94

قالب : قصیده.

28- رضا به قضا آزاد: مفعولُ فاعلاتن مفعولُ فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)                  96

یک مطلب دیگر :

قالب: غزل.

29- گفتار در وضع قصرشیرین: مفعولُ مفاعیلُ مفاعِلُ فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)    97

قالب: مسمط.

30- دعوت حضرت زهرا به عروسی قوم دون: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)   100

قالب: مسمط .

31- واله مداح شاه ولایت: مفعولُ فاعلات مفاعیلُ فاعلن (مضارع اخرب مکفوف مقصود)       104

قالب: قصیده.

32- غزل: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (رمل مثمن مجنون اصلم)                   106

قالب: غزل.

33- تازیانه بر دل: مفاعلین مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)                     107

قالب: قصیده

34- حکایت ظالم و مظلوم: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)              110

قالب: قصیده

35- ندامت نفس : مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن( هزج مثمن احزب مکفوف محذوف)       113

36- توسل به مولا از دست نفس: مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن( هزج مثمن احزب مکفوف محذوف)  114

قالب: مسمط

37- گوشه ای از غربت و توصل: فعلاتُ فاعلاتن فعلاتُ فاعلاتن( رمل مثمن مجنون)       119

قالب: قصیده.

38- هی وحدت: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)                     121

قالب: قصیده.

39- گله از بخت بد: مفعولُ فاعلات مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن احزب مکفوف محذوف)       121

قالب: قصیده.

40- هی است: مفعولُ فاعلات مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن احزب مکفوف محذوف)             123

قالب: غزل.

41- راز و نیاز با دوست: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (رمل مثمن مجنون اصلم)            125

قالب: غزل.

42- شکایت از نفس: مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن (هزج مثمن احزب مکفوف محذوف)       126

قالب: غزل.

43- در منقبت مولا: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف)              128

قالب: غزل.

44- مناجات نامه: مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن احزب مکفوف محذوف)       130

قالب: قصیده.

45- درویشی و شاهی: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (رمل مثمن مجنون اصلم)             130

قالب: قصیده.

46- گله از یار: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مثمن محذوف)                134

قالب: غزل.

47- گفتگوی دل و هجران: مفاعیلن مفاعیلن فعولن(هزج مسدس محذوف)              135

قالب: غزل.

48- پند دل: مفاعیلن مفاعیلن فعولن(هزج مسدس محذوف)                     136

قالب: قصیده.

49- در مدح امیر کلهر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم )                138

قالب: غزل.

50- در مدح ختمی مرتبت: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)             139

قالب: قصیده.

51- بی ارزشی دنیا: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)                 141

قالب: غزل.

52- در مدح علی(ع): مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن (هزج مثمن احزب مکفوف محذوف) 142

قالب: مسمط- ترکیب 2 بیتی.

53- توسل به باب الحوائج: مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن (مضارع مثمن احزب مکفوف محذوف) 143

قالب: قصیده.

54- گفتگوی واله با بلبل قلاجه: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)             146

قالب: مثنوی.

55- سرنوشت مرد کوری با نقی آزاد: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف)       150

قالب: مثنوی.

اشعار کردی

56- سی منصور واصل: فع لن فعولن فع لن فعولن (متقارب مثمن اثلم)              154

قالب: مثنوی.

57- درگای داور : فع لن فعولن فع لن فعولن (متقارب مثمن اثلم)                   165

قالب : مثنوی

 

یک مطلب دیگر :