دانشگاه آزاد اسلامی

واحد گرمی

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد حقوق (M.A)

گرایش خصوصی

موضوع:

بررسی تطبیقی حقوقی بیماریهای جدید مسری و مهلک در فسخ نکاح در فقه و حقوق موضوعه ایران

استاد راهنما:

دکتر مظفر باشکوه

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب:
چکیده:………………………………………………… 1
الف) مقدمه:………………………………………………… 2
ب) بیان مسئله: …………………………………………………5
ج) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: …………………………………………………6
د) سوالات تحقیق: …………………………………………………7
ه‍) مرور ادبیات وسوابق مربوطه: …………………………………………………7
و) جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق: …………………………………………………11
ز) فرضیه‌های تحقیق: …………………………………………………11
ح) اهداف مشخص تحقیق: …………………………………………………11
ط) تعریف واژه‌‌ها و اصطلاحات فنی و تخصصی: …………………………………………………12
ی) روش شناسی تحقیق: …………………………………………………12
ک) سامان دهی: …………………………………………………12
فصل اول ـ کلیات (تعاریف، مبانی و مفاهیم). …………………………………………………13
1 ـ 1 ـ فسخ نکاح: …………………………………………………14
1  ـ 1 ـ 1 ـ فسخ از لحاظ لغوی: …………………………………………………14
1 ـ 1 ـ 2 ـ فسخ در معنای اصطلاحی (حقوقی): …………………………………………………14
1 ـ 2 ـ طلاق: …………………………………………………15
1 ـ 3 ـ فرق‌های طلاق با فسخ: …………………………………………………15
1 ـ 4 ـ انواع عیوب موجب حق فسخ نکاح: …………………………………………………17
1 ـ 4 ـ 1 ـ عیوب ویژه مرد: …………………………………………………17
1 ـ 4 ـ 1 ـ 1 ـ خصاء: …………………………………………………18
1 ـ 4 ـ 1 ـ 2 ـ عنن: …………………………………………………18
1 ـ 4 ـ 1 ـ 3 ـ جب: …………………………………………………18
1 ـ 4 ـ 2 ـ عیوب ویژه زن: …………………………………………………18
1 ـ 4 ـ 2 ـ 1 ـ قرن (عفل): …………………………………………………19
1 ـ 4 ـ 2 ـ  2 ـ افضاء: …………………………………………………19
1 ـ 5 ـ اختلال واژینیسموس: …………………………………………………19
1 ـ 6 ـ تأثیر اختلال واژینیسمون در فسخ نکاح: …………………………………………………20
1 ـ 7 ـ بیماری ایدز (…………………………………………………HIV): 20
1 ـ 8 ـ بیماری لوپوس: …………………………………………………20
1 ـ 9 ـ بیماری سیفلیس: …………………………………………………21
1 ـ 10 ـ بیماری …………………………………………………MS: 21
1 ـ 11 ـ نشوز: …………………………………………………21

1 ـ 12 ـ ناشز: …………………………………………………21
1 ـ 13 ـ ناشزه: …………………………………………………22
1 ـ 14 ـ مفهوم اختلال جنسی و تفکیک آن از انحراف جنسی:………………………………………………… 22
فصل دوم ـ فسخ نکاح، بررسی مبانی فقهی و حقوقی آن در بیماریهای جدید. …………………………………………………23
2 ـ 1 ـ بررسی جایگاه فقهی موضوع: …………………………………………………24
2 ـ 1 ـ 1 ـ دیدگاه فقه شیعه: …………………………………………………24
2 ـ 1 ـ 2 ـ دیدگاه اهل سنت: …………………………………………………27
2 ـ 2 ـ بررسی جایگاه حقوق موضوع: …………………………………………………27
2 ـ 2 ـ 1 ـ طلاق: …………………………………………………30
2 ـ 2 ـ 2 ـ طلاق به درخواست زوج: …………………………………………………30
2 ـ 2 ـ 3 ـ طلاق به درخواست زوجه: …………………………………………………31
2 ـ 2 ـ 4 ـ تخلف از شرط صفت: …………………………………………………32
2 ـ 2 ـ 5 ـ تدلیس: …………………………………………………33
2 ـ 2 ـ 6 ـ امتناع از نزدیکی با شوهر: …………………………………………………35
2 ـ 2 ـ 7 ـ نشوز: …………………………………………………35
2 ـ 3 ـ عیوب در زنان و مردان: …………………………………………………37
2 ـ 3 ـ 1 ـ اقوال فقها پیرامون فسخ نکاح به سبب عیوب: …………………………………………………39
2 ـ 3 ـ 2 ـ حق فسخ نکاح برای زوجین یا یکی از آن دو: …………………………………………………41
2 ـ 3 ـ 3 ـ نقد اقوال مذاهب پیرامون عیوب مذکور: …………………………………………………42
2 ـ 3 ـ 3 ـ 1 ـ اختلاف فقها بر جذام و برص: …………………………………………………43
2 ـ‌3 ـ 3 ـ 2 ـ اختلاف فقها بر عرج، عمی‌و افضاء: …………………………………………………47
2 ـ‌3 ـ 3 ـ 3 ـ نقد دو قول: …………………………………………………48
2 ـ 4 ـ زمان اعتبار این عیوب: …………………………………………………48
2 ـ‌4 ـ‌ 1 ـ قول اول- دیدگاه قانون مدنی و مذهب امامیه: …………………………………………………49
2 ـ‌4 ـ 1 ـ 1 ـ زمان اعتبار عیوب موجود در مرد: …………………………………………………49
2 ـ 4 ـ 1 ـ‌2 ـ‌ زمان اعتبار عیوب موجود در زن: …………………………………………………50
2 ـ 4 ـ 1 ـ 3 ـ قول دوم- دیدگاه حنفیه: …………………………………………………51
2 ـ 4 ـ 1 ـ 4 ـ قوم سوم- دیدگاه شافعیه و حنابله: …………………………………………………51

یک مطلب دیگر :

2 ـ 4 ـ 1 ـ 5 ـ قول چهارم- دیدگاه مالکیه: …………………………………………………51
فصل سوم ـ ادله‌ی جواز فسخ نکاح در بیماریهای.. …………………………………………………53
جدید از دیدگاه فقیهان.. …………………………………………………53
3 ـ 1 ـ حق جنسی، اختلال و انحراف در آن در قوانین موضوعه: …………………………………………………54
3 ـ 2 ـ اختلال و انحرافات جنسی: …………………………………………………55
3 ـ 3 ـ آثار حقوقی اختلالات و انحرافات جنسی در انحلال عقد نکاح: …………………………………………………57
3 ـ 4 ـ بررسی میدانی تأثیر اختلال و انحراف جنسی در فروپاشی خانواده: …………………………………………………57
3 ـ 5 ـ راه‌های سرایت بیماری ایدز: …………………………………………………58
3 ـ 6 ـ تأثیر اختلال واژینیسموس در فسخ نکاح: …………………………………………………71
3 ـ 6 ـ 1 ـ آیا زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس را می‌توان ناشزه خواند؟. …………………………………………………72
3 ـ 6 ـ 2 ـ اختلال واژینیسموس و حکم فقهی آن: …………………………………………………73
3 ـ 7 ـ آیا عیوب مجوز فسخ نکاح، محدود و محصور هستند؟. …………………………………………………74
3 ـ 8 ـ بررسی مبانی فقهی حق فسخ، به استناد وجوب عیب: …………………………………………………76
3 ـ 8 ـ 1 ـ تعبد محض: …………………………………………………77
3 ـ 8 ـ 3 ـ قواعد «لاضرر» و «لاحرج»: …………………………………………………80
3 ـ 8 ـ 4 ـ شرط تبانی صحت: …………………………………………………86
3 ـ 8 ـ 5 ـ مهمترین دلایل نفوذ شرط بنایی: …………………………………………………87
3 ـ 8 ـ 6 ـ نقش آفرینی عرف در تشخیص موضوع: …………………………………………………88
3 ـ 9 ـ چالش‌های نوبه دلیل تحولات پزشکی و پیدایش بیماری‌های جدید: …………………………………………………89
3 ـ 9 ـ 1 ـ قابل درمان شدن برخی عیوب: …………………………………………………90
3 ـ ‌9 ـ 2 ـ پیدایش بیماری‌های جدید و امکان تسرّی  از عیوب منصوصه: …………………………………………………91
3 – 10 – موافقان دلایل انحصار عیوب… …………………………………………………97
3 – 10 – 1 – اصل لزوم نکاح.. …………………………………………………98
3 – 10 – 3 – شهرت… …………………………………………………100
3 – 10 – 4 – حرمت قیاس…. …………………………………………………100
3 – 10 – 5 – ممنوعیت اجتهاد در برابر نصّ….. …………………………………………………100
3 – 10 – 6 – نظم عمومی و استحکام خانواده …………………………………………………100
3 – 11 – دلایل مخالفان انحصار عیوب… …………………………………………………101
3 ـ 12 ـ خلاصه اقوال: …………………………………………………106
نتیجه‌گیری: …………………………………………………109
پیشنهادات: …………………………………………………114
استفتائات: …………………………………………………117
فهرست منابع و مآخذ: …………………………………………………126
چکیده:
فسخ از جمله علت‌های انحلال نکاح می‌باشد که یکی از اسباب قانونی آن عیوب جسمانی موجود در هر یک از زوجین است قانونگذار در تصویب مقررات قانون مدنی در باب عیوب مجوز فسخ نکاح ضمن مراجعه به فقه شیعه در تعیین مصادیق عیوب مختص هر یک از زن و مرد، نظامی‌را پی افکنده که امکان فسخ نکاح از ناحیه زوج به واسطه‌ی وسعت دامنه عیوب مجوز فسخ، در مقایسه با زوجه به نحو مطلوب تری تأمین شده است. بنابراین عده‌ای از نویسندگان حقوقی به اتکای برخی فتاوی فقهای شیعه که دلالت بر توسعه‌ی دایره‌ی عیوب مشترک مجوز فسخ نکاح دارد و هم چنین بنابر ملاحظات جامعه شناختی معتقدند که امکان تسرّی  دامنه عیوب مذکور در قانون مدنی به امراض صعب العلاج قرن حاضر و همچنین زمینه‌ی برقراری تساوی میان زوجین در خصوص انواع عیوب مستند فسخ نکاح به غیر از عیوب جسمانی خاص هر یک از زوجین قابل طرح و بررسی است. این در حالی است که ملاحظه‌ی پیشینه‌ی فقهی موضوع و بررسی روح حاکم بر مقررات خانواده، امکان طرح چنین عقیده‌ای را کم رنگ می‌سازد. برای متارکه زن و شوهر راه دیگری جز طلاق وجود دارد که آن فسخ نکاح به دلیل عیب می‌باشد، به طوری که زوج یا زوجه می‌تواند در صورت وجود عیب از طریق فسخ نکاح، خود را از قید و بند عقد نکاح برهاند .یکی از عیوب، داشتن بیماری لاعلاج و مسری مثل ایدز می‌باشد و موضوعات تدلیس، عسر و حرج، قاعده لاضرر، مفهوم اولویت، استفاده از باب وحدت ملاک علاوه بر موارد خاص مذکور در منابع فقهی جهت فسخ نکاح به دلیل وجود عیوب خاصه می‌تواند رهگشای این مشکل باشد.
مقدمه:
نکاح از جمله عقودی است که علاوه بر جنبه‌های حقوقی آمیخته با اخلاق است و قانون گذار در تدوین مقررات حاکم بر این نهاد کوچک اجتماعی متأثر از نیروهای اخلاقی و عادات و رسوم اجتماعی است، تا جایی که حاکمیت اراده[1] در تعیین آثار آن نقض ‌ندارد و به همین جهت قواعد عمومی‌معاملات تا جایی در نکاح قابل اعمال است که با طبیعت ویژه‌ی آن سازگار باشد (کاتوزیان، حقوق خانواده، 275/1) از جمله این قواعد، احکام راجع به «فسخ» است.
برابر ماده‌ی 1120 قانون مدنی: «عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع منحل می‌شود» بررسی مواد قانون مدنی در باب انحلال نکاح بیانگر آن است که قانون گذار به منظور استحکام بنیان خانواده و همچنین تأمین سلامت اراده زوجین، نکاح را صرفاً در مورد عیوب جسمانی، تدلیس و تخلف از شرط صفت قابل فسخ اعلام کرده است.