فصل دوم:موضوع شناسی ساختاری دعوای رفع تصرف عدوانی……………………………………… 35
مبحث نخست:عناصر تحقق دعوای حقوقی رفع تصرف عدوانی………………………………………. 35
گفتار اول: تصرفات خواهان……………………………………………………………………………….. 36
بند یکم: اوصاف تصرف خواهان…………………………………………………………………………… 36
بند دوم:شروع و مدت تصرف……………………………………………………………………………… 37
گفتار دوم: تصرفات خوانده………………………………………………………………………………… 40
بند یکم:لحوق تصرف خوانده……………………………………………………………………………… 40
بند دوم: عدوانی بودن تصرف…………………………………………………………………………….. 42
مبحث دوم:تصرف عدوانی در دعوای کیفری……………………………………………………………. 44
گفتار اول:ماهیت دعوای تصرف عدوانی کیفری………………………………………………………… 44
بند یکم:دیدگاه ها…………………………………………………………………………………………..44
بند دوم دیدگاه منتخب…………………………………………………………………………………….. 48
گفتار دوم: مقایسه تصرف عدوانی در دعوای کیفری و حقوقی……………………………………….. 53
بند اول: مالکیت……………………………………………………………………………………………. 53
بند دوم: مدعی دعوا………………………………………………………………………………………..56
‌بند سوم :مدت زمان………………………………………………………………………………………. 57
بند چهارم:سوءنیت………………………………………………………………………………………… 57
بند پنجم:اثار دعوا……………………………………………………………………………………………58
بند ششم:اجرای حکم
بند هفتم:املاک مشاعی…………………………………………………………………………………. 58
بخش دوم:ویژگیهای شکلی دعوای رفع تصرف عدوانی……………………………………………….. 60
فصل اول:ویژگیهای دادرسی دعوای رفع تصرف عدوانی……………………………………………….. 61
مبحث نخست:طرفین دعوا،صلاحیت دادگاه و قانون حاکم…………………………………………….. 61
گفتار اول:طرفین دعوا
بند یکم:خواهان دعوای رفع تصرف……………………………………………………………………….. 61
بند دوم: خوانده دعوای رفع تصرف………………………………………………………………………… 66

گفتار دوم : صلاحیت دادگاه………………………………………………………………………………..68
بند اول:صلاحیت ذاتی…………………………………………………………………………………….. 69
بند دوم:صلاحیت محلی…………………………………………………………………………………… 70
گفتار سوم : قانون حاکم………………………………………………………………………………….. 70
مبحث دوم : تشریفات خاص رسیدگی به دعوای رفع تصرف عدوانی…………………………………. 74
گفتار اول:اقامه دعوا و نحوه رسیدگی
بندیکم:لزوم تقدیم دادخواست
بند دوم:هزینه دادرسی…………………………………………………………………………………… 77
.بند سوم:.دستور موقت………………………………………………………………………………….. 83
بند چهارم:نقش سند بعنوان ادله اثبات دعوا
بند پنجم:ورود و جلب ثالث   گفتار دوم:قابلیت اعتراض به رای
بند یکم:اعتراض شخص ثالث…………………………………………………………………………….. 85
بند دوم:اعاده دادرسی……………………………………………………………………………………. 87
بند سوم:.فرجامخواهی………………………………………………………………………………….. 90
فصل دوم:ویژگیهای اجرایی دعوای رفع تصرف عدوانی………………………………………………… 91
مبحث اول:اجرای حکم…………………………………………………………………………………… 91
گفتار اول:امکان اجرای موقت حکم……………………………………………………………………… 91
گفتار دوم:اجرای حکم غیابی……………………………………………………………………………. 92
گفتار سوم:شرایط لازم جهت اجرا………………………………………………………………………..93

یک مطلب دیگر :

بند اول:عدم ضرورت ابلاغ رای برای اجرا………………………………………………………………….93
بند دوم:اجرا بدون صدور اجراییه…………………………………………………………………………. 93
بند سوم:اجرای رای علیه ثالث………………………………………………………………………….. 94
گفتار چهارم:ضمانت اجرای تصرف عدوانی مجدد بعد از اجرا…………………………………………..95
مبحث دوم:تکلیف اقدامات صورت گرفته در ملک مورد تصرف عدوانی………………………………… 98
گفتار اول:تکلیف ابنیه احداثی و اشجار غرس شده…………………………………………………… 98
بند اول: تکلیف ابنیه احداثی و اشجار غرس شده در ارتباط با دعوای مالکیت……………………… 98
بند دوم:تکلیف ابنیه و اشجار در ارتباط با شکایت از حکم…………………………………………….. 99
گفتار دوم:تکلیف زراعت و آثار تخریبی…………………………………………………………………. 101
بند اول:زراعت……………………………………………………………………………………………. 103
الف:معدوم کردن زراعت…………………………………………………………………………………. 104
ب:اجرت المثل ایام تصرف………………………………………………………………………………. 105
بند دوم:آثار تخریبی……………………………………………………………………………………… 106
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………. 107
چکیده:
دعاوی تصرف عدوانی شامل دعاوی حقوقی و كیفری است كه در سه قانون و به سه شكل كاملاً مجزا پیش بینی شده است:
1- قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379
2- قانون اصلاح تصرف عدوانی مصوب 1352
3- قانون مجازات اسلامی مصوب
ماده 158 تا 177 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 دعاوی حقوقی تصرف عدوانی را شامل می شود كه در دادگاه های حقوقی رسیدگی می شود. تعریف تصرف بر طبق این قانون عبارت است از: «ادعای متصرف سابق مبنی بر اینكه دیگری بدون رضایت او مال غیر منقول را از تصرف وی خارج كرده و اعاده تصرف خود را نسبت به مال درخواست می‌نماید.برطبق این تعریف:الزامی نیست متصرف حتما مالک باشد،مال مورد تصرف میبایست غیر منقول باشد و مال بدون رضایت مالک از تصرف او خارج شده باشد.
قانون اصلاح جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب 16/12/1352 هم در مورد تصرف عدوانی است كه وصف حقوقی دارد اما در دادسراها مورد رسیدگی قرار می گیرد.دعوای تصرف بر طبق این قانون نسبت به اموال منقول نیز قابل طرح میباشد و خواهان ظرف مدت یک ماه از تصرف عدوانی باید بر علیه متصرف طرح دعوا نماید..
یك نوع تصرف عدوانی هم وجود دارد كه واجد وصف كیفری می باشد و در مواد 690 تا 693 قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است .در این قانون بر عکس قوانین قبلی مالکیت اشخاص نقش اساسی در پیروزی در دعوا دارد.
اینکه در حال حاضر کدامیک از این قوانین لازم الاجرا میباشند و کدامیک نسخ شده است فی مابین حقوقدانان اختلاف نظر است که مفصلا در این تحقیق مورد بحث قرار گرفته و در نهایت حاصل گشت که:
آن دسته از قوانین و مقررات قانون مصوب 1352 که مغایر با قانون آ.د.م مصوب 1379 نیست معتبر شمرده شود، قانون مجازات اسلامی نیز ناسخ قانون مذکور نمیباشد.با پذیرش این نظر دایره شمول دعوای تصرف گسترده تر شده و در صورتیکه خواهان مدعی تصرف عدوانی مال منقول خود باشد میتواند با رعایت شرایط و اساس قانون اصلاح جلوگیری از تصرف عدوانی اقدام کند.
در دعوای تصرف عدوانی مدنی ادعای مالکیت از طرف خوانده مؤثر در دعوا نیست و صرف اثبات سبق تصرف خواهان و لحوق تصرف خوانده موجب صدور حکم مبنی بر رفع تصرف و اعاده وضع ید سابق است و اگر کسی ادعای مالکیت بر ملکی داشته باشد باید علیه متصرف طرح دعوای مالکیت ویا در صورت داشتن سند رسمی مالکیت،طرح دعوای خلع ید کند.اما در دعوای تصرف عدوانی کیفری ادعای مالکیت از ناحیه مشتکی عنه یک دفاع محسوب میشود و دادگاه میتواند به دلایل وی رسیدگی نماید تا معلوم شود نامبرده ملک متعلق به دیگری را تصرف کرده است. داشتن سند مالکیت شرط اثبات جرم میباشد و این در حالی است که در دعوای رفع تصرف حقوقی داشتن سند مالکیت تنها اماره ای بر سبق تصرف محسوب میشود،همچنین عدم لزوم مدت زمان عرفی در طرح شکایت،لزوم قطعیت حکم صادره از دادگاه جهت اجرا،لزوم سوءنیت متصرف عدوانی،و…………. وجوه تمایز دعوای تصرف عدوانی کیفری و حقوقی میباشد.
چندین مبنا برای دعوای رفع تصرف عدوانی مطرح شده است از جمله : حمایت از مالکیت،اماره مشروعیت تصرف و منع احقاق حق شخصی. امروزباتوجه به ماده 162 قانون آیین دادرسی مدنی جدید ولزوم حفظ عمومی وتوجه قانون گذاربه حفظ نظم عمومی توسط دادسراها در دعوای رفع تصرف عدوانی به نظرمیرسد مبنای منع احقاق حق شخصی از اولویت بیشتری نزد قانون گذاربرخورداربوده است و این در حالی است که بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی قدیم که دعوای مخالف با سند مالکیت را مردود تلقی مینمود مبنای حمایت از مالکیت بیشتر مدنظر قانون گذار بوده است.