دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده علوم پایه

پروژه جهت دریافت مدرک کارشناسی ارشد M.S.C

عنوان :

تعیین و شناسایی فون ماهیان خلیج گرگان

استاد راهنما:

دکتر هومن شجیعی

استاد مشاور:

دکترمجید محمد نژاد شموشکی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

یک مطلب دیگر :

این مطالعه به منظور شناسایی فون ماهیان خلیج گرگان انجام پذیرفت. همزمان با شروع فصل صید ماهیان استخوانی (20 مهرماه تا 15 فروردین سال بعد) تعداد 200 قطعه ماهی از خلیج صید و جهت شناسایی و بررسی خصوصیات مورفومتریک به آزمایشگاه شیلات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز منتقل گردید.برای تجزیه و تحلیل كلیه داده ها از نرم افزارSPSS 17 و برای رسم نمودارها از برنامهExcel 2007 استفاده گردید. نتایج نشان داد که ماهیان شناسایی شده شامل چهار خانواده : شگ ماهیان، گاو ماهیان، کپورماهیان و کفال ماهیان می باشند. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی ماهیان مورد بررسی مربوط به گونه کفال با 30% فراوانی و کمترین میزان فراوانی مربوط به گونه کپور با 10% فراوانی می باشد. بیشترین ماهیان یافت شده در این منطقه مربوط به خانواده کپور ماهیان با 2 گونه کپور و سفید می باشد. نتایج نشان داد بیشترین میانگین وزن در ماهیان مورد بررسی مربوط به خانواده کپور ماهیان ، گونه ماهی سفید با(700-14700) گرم و کمترین میانگین وزنی مربوط به خانواده شگ ماهیان می باشد. همچنین بیشترین میانگین طولی نیز مربوط به گونه ماهی سفید و کمترین میانگین طولی مربوط به گاوماهیان می باشد. بیشترین میانگین سنی مربوط به شگ ماهیان با میانگین سنی (1-4) سال می باشد.

واژه های کلیدی: فون، ماهیان، خلیج گرگان

مقدمه

دریای خزر بعنوان دریاچه- دریا، در حقیقت منبع آبی منحصر بفردی است که با اقانوس ارتباط ندارد. لیکن کم و بیش تمامی خصائص دریاها را در خود حفظ نموده است و یکی از عظیم ترین و در عین حال غنی ترین دریاچه های جهان بشمار می رود. نگاهی گذرا به وجود سرشار آبزیان در دریای خزر نشان می دهد که در این دریا حدود 76 گونه و 47 زیر گونه ماهی وجود دارد (کازانچف،1981).دریای خزر نخستین دریاچه جهان است که گله های عظیم ماهیان خاویاری را در خود حفظ نموده است و 90 درصد صید جهانی ماهیان خاویاری در این دریاچه صورت می گیرد (اصلان پرویز، 1369).منابع زنده دریا، منابعی فنا ناپذیر و در عین حال تجدید شونده محسوب می شوند، تفاوت ابزیان بعنوان یک منبع طبیعی با سایر انواع منابع طبیعی چون معادن در این است که آبزیان قابلیت تجدید شوندگی دارند و علی رغم این خصوصیت ممتاز، چنانچه بطور اصولی مورد بهره برداری قرار نگیرند از بین خواهند رفت، از این رو برنامه ریزی به منظور بهره برداری در بهترین زمان ممکن هدف اول مدیریت منابع خواهد بود. ماهیان دریای خزر عمدتا مهاجر و یا نیمه مهاجر هستند و در صورت فقدان مقررات لازم الاجرا که بتواند حیات آبزیان را تضمین نماید، انتظار کاهش و در نهایت انقراض ذخایر در دریای خزر بیهوده نیست. برای مثال صید سوف که در دهه 1940 به بیش از 34 هزار تن می رسید اکنون بندرت صید می شود یا شگ ماهیان که در دهه 1960، بیش از 160 تن از صید دریای خزر را تشکیل می داد، در سال 1970 تنها 1000 تن از کل صید بوده است (اصلان پرویز،1370).خلیج گرگان بین عرض جغرافیایی 45،37،36 و طول جغرافیایی 54،5،53 واقع شده است. مساحت کلی آن 400 کیلومتر مربع می باشد شکل آن سه گوش بوده و طول آن حدود 60 کیلومتر و بیشترین پهنای آن 12 کیلومتر است. خلیج از شرق به غرب کشیده شده و راس آن در غرب قرار داشته و حاشیه باریک و دراز میانکاله آن را جدا می سازد. بیشترین عمق آن در حوالی جنوب شرقی و 5 متر و کمترین آن در ناحیه غربی در حدود 1 متر می باشد. اتصال خلیج با دریا در گذشته به وسیله 4 کانال متشکل از 3 جزیره آشوراده و شبه جزیره میانکاله بوده است ولی امروزه تنها یک کانال در بین بندرترکمن و راس شبه جزیره یعنی همان جزیره کوچک آشوراده قرار دارد بقیه کانال های مزبور به دلیل پاییئ آمدن سطح آب دریا خشک گردیده و جزایر آشوراده به شبه جزیره میانکاله متصل گردیده اند و دیگر جزیره ای وجود ندارد. دهانه خلیج باریک و اندازه آن 700 متر است که در جهت شرق با دریا در ارتباط است.تاکنون 32 گونه ماهی در خلیج گرگان شناسایی شده است این گونه ها به 11 خانواده و 25 جنس متعلق می باشند. خانواده کپور ماهیان با 9 جنس و 10 گونه متنوع ترین خانواده است. تحقیقات محدودی در زمینه ماهیان خلیج صورت گرفته است ارتباط خلیج گرگان با دریای خزر سبب گردید که بسیاری از گونه های دریایی به این منطقه وارد شوند در نتیجه شناخت و مطالعه گونه های آبزیان آن ضرورت پیدا می کند. و با توجه به اهمیت ماهیان این خلیج برای ساحل نشینان بر آن شدیم تا در این تحقیق به بررسی و شناسایی ماهیان این خلیج بپردازیم.

1-1-مشخصات جغرافیایی دریای خزر

دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان در شمال ایران و جنوب روسیه بین عرضهای جغرافیائی مذکور در ذیل واقع شده است. عرض شمال 33 و 36 (جنوبی ترین نقطه) تا 7 و 47 (شمالی ترین نقطه) و طول شرقی 43 و 46 (غربی ترین نقطه) تا 50 و 54 (شرقی ترین نقطه) (بریمانی،1355)

1-1-1-آب و هوای دریای خزر