3-8-1- ارزشیابی مشاركتی روستایی (PRA)…………………………….. 14

1-3-8-1- توانمندسازی………………………………………. 15

2-3-8-1- تغییر جهت……………………………………….. 15

3-3-8-1- محلّی کردن………………………………………. 15

4-3-8-1- احساس لذت و شادمانی از ارزشیابی………………………. 15

5-3-8-1- جامعیت……………………………………….. 16

4-8-1- انواع مشارکت……………………………………….. 23

1-4-8-1- مشارکت تحمیل شده…………………………………….. 16

2-4-8-1- مشارکت ابزاری………………………………………. 16

3-4-8-1- مشارکت توسعه­ ای………………………………………. 16

5-8-1- نظریه­های مشارکت……………………………………….. 17

1-5-8-1- نظریه مهاتما گاندی………………………………………. 17

2-5-8-1- نظریه ژلیوس نیرره…………………………………….. 17

3-5-8-1- نظریه عبید الله خان………………………………………. 17

4-5-8-1- نظریه ویتز……………………………………… 18

5-5-8-1- نظریه فریدمن و ویوور…………………………………….. 18

6-5-8-1- نظریه کاردل انگیز (شارل فوریه)…………………………………….. 18

9-1- مدیریت مشارکتی………………………………………. 18

10-1- ضرورت مشارکت در توسعه پایدار روستایی………………………….. 19

11-1- نقش مشارکت مردمی در توسعه پایدار روستایی………………….. 20

12-1- مشارکت جوامع محلّی در مدیریت پایدار منابع طبیعی و کشاورزی………….20

13-1- تعاریف واژه­ها و متغیرها…………………………………….. 21

1-13-1- مفهوم توسعه……………………………………… 21

2-13-1- توسعه اقتصادی………………………………………. 21

3-13-1- توسعه اجتماعی………………………………………. 22

4-13-1- مفهوم پروژه…………………………………….. 22

5-13-1- مسائل زیست­ محیطی………………………………………. 22

6-13-1- شاخص­های زیست­ محیطی………………………………………. 22

7-13-1- بیابان­زایی………………………………………. 23

8-13-1- بیابان­زدایی………………………………………. 23

 

9-13-1- مدیریت مشارکتی در منابع طبیعی……………………………… 23

10-13-1- طرح­های مدیریت منابع طبیعی………………………………………. 24

11-13-1- مفهوم انسجام سازمانی………………………………………. 24

12-13-1- صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی (GEF)………………….. 24

13-13-1- برنامه عمران سازمان ملل متحد(UNDP) …………………………25

فصل دوم:  مروری بر تحقیقات انجام شده

1-2- پژوهش­های انجام گرفته در داخل کشور…………………………………….. 27

2-2- پژوهش­های انجام گرفته در خارج از کشور…………………………………….. 31

فصل سوم: مواد و روش­ها

پیش درآمد……………………………………… 35

1-3- مروری بر جغرافیای منطقه مورد مطالعه……………………………………… 35

1-1-3- روستای کیخا…………………………………….. 37

1-1-1-3- وضعیت اقتصادی روستای كیخا…………………………………….. 37

2-1-1-3- وضعیت اجتماعی روستای كیخا…………………………………….. 37

2-1-3- روستای بلند……………………………………… 38

1-2-1-3- وضعیت اقتصادی روستای بلند……………………………………… 38

2-2-1-3- وضعیت اجتماعی روستای بلند……………………………………… 38

3-1-3- روستای پودینه……………………………………… 38

1-3-1-3- وضعیت اقتصادی روستای پودینه……………………………………… 38

2-3-1-3- وضعیت اجتماعی روستای پودینه……………………………………… 39

4-1-3- روستای سنچولی………………………………………. 39

1-4-1-3- وضعیت اقتصادی روستای سنچولی………………………………………. 39

2-4-1-3- وضعیت اجتماعی روستای سنچولی………………………………………. 40

2-3- روش تحقیق………………………………………. 40

1-2-3- نوع مطالعه و روش اجرا…………………………………….. 40

2-2-3- جامعه آماری………………………………………. 40

3-2-3- شیوه­ی نمونه ­گیری………………………………………. 41

4-2-3- ابزار تحقیق و روش تجزیه و تحلیل………………………………………. 42

5-2-3- بررسی متغیّرها و شاخص­های مورد پژوهش……………………………. 43

6-2-3- تعیین روایی و پایایی پژوهش………………………………………… 45

فصل چهارم: نتایج وبحث

پیش درآمد……………………………………… 48

1-4- آمارتوصیفی………………………………………. 49

1-1-4- جنسیت پاسخگویان ساکن روستاهای پایلوت…………………. 49

2-1-4- روستای محل سکونت پاسخگویان………………………………… 50

3-1-4-  تحصیلات پاسخگویان………………………………………. 51

4-1-4-  وضعیت شغلی………………………………………. 52

5-1-4-  سابقه سکونت……………………………………….. 53

یک مطلب دیگر :

6-1-4-  زمین زراعی………………………………………. 54

7-1-4-  اراضی زیر کشت……………………………………….. 55

8-1-4-  اراضی زیرکشت به کمک پروژه…………………………………….. 56

9-1-4-  درآمد کشاورزی………………………………………. 57

10-1-4-  وضعیت مسکن………………………………………. 58

11-1-4-  فعالیت­های اقتصادی موردعلاقه……………………….. 59

12-1-4-  فعالیت­های زیست­محیطی موردعلاقه………………….. 60

2-4- تحلیل استنباطی………………………………………. 61

1-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس جنسیت………….61

2-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس روستا………….. 62

3-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس سطح تحصیلات ساکنان…….63

4-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس شغل سرپرست……………. 64

5-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس سابقه سکونت…………….. 65

6-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس میزان اراضی……………….. 66

7-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس میزان اراضی زیرکشت……. 67

8-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس درآمد کشاورزی……………. 68

9-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس وضعیت مسکن…………… 69

3-4- تأثیر اجرای پروژه بر متغیّرهای اقتصادی و اجتماعی………………….. 70

1-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص اشتغال………………………………………. 70

2-3-4- تأثیراجرای پروژه بر شاخص سرمایه ­گذاری………………………… 72

3-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص معیشت و درآمد……………………… 73

4-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص سواد و آموزش……………………….. 75

5-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص مهاجرت……………………………… 76

6-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص بهداشت و امکانات رفاهی…………….. 78

7-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص مشارکت………………………………….. 80

8-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص بیابان­زایی………………………………….. 83

4-4- آزمون­های همبستگی………………………………………. 84

1-4-4- رابطه اشتغال با آثار زیست­محیطی پروژه منارید…………………….. 84

2-4-4- رابطه سرمایه­گذاری با آثار زیست­محیطی پروژه منارید………………. 84

3-4-4- رابطه معیشت و درآمد با آثار زیست­محیطی پروژه منارید……………. 85

4-4-4- رابطه سواد و آموزش با آثار زیست­محیطی پروژه منارید………………. 86

5-4-4- رابطه مهاجرت با آثار زیست محیطی پروژه منارید…………………… 86

6-4-4- رابطه بهداشت و امکانات رفاهی با آثار زیست­محیطی پروژه منارید…….. 87

7-4-4- رابطه مشارکت با آثار زیست­محیطی پروژه منارید…………………… 88

5-4- تحلیل رگرسیون عوامل اقتصادی و اجتماعی پروژه منارید بر شاخص بیابان­زدایی……89

6-4- نتیجه ­گیری کلی………………………………………. 91

7-4- محدویت­های پژوهش………………………………………… 92

8-4- پیشنهادات………………………………………. 93

منابع و مآخذ……………………………………… 96

ضمائم……………………………………… 103

Abstract……………………………………..

چکیده:

پروژه بین­المللی منارید، اولین پروژه چند زمینه­ای است که بدنبال استقرار مشارکت و انسجام سازمانی در سه سطح مردم، سازمان­های دولتی و سازمان­های غیر دولتی به منظور مدیریت پایدار سرزمین با تأکید بر مدیریت پایدار منابع طبیعی آغاز به فعالیت نموده است و علی­رغم مشکلات عدیده­ای که بر سرِ اجرای آن وجود دارد، با مؤفقیت در منطقه در حال اجرا است. با توجه به لزوم آگاهی دقیق از بازده و تطابق پروژه با شرایط منطقه­ای، ارزیابی عملکرد پروژه و آثار زیست محیطی آن و نگرش اهالی منطقه در زمینه آثار این پروژه، این تحقیق با هدف بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی پروژه بین­المللی منارید بر شاخص زیست­محیطی بیابان­زدایی، از دیدگاه ساکنان روستاهای پایلوت در سایت هامون­شهر سیستان انجام شد. چهار روستای پایلوت در پروژه به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و حجم نمونه با استفاده از فرمول Best survey software، 147 ( و برای دقت بیشتر 150) خانوار به شیوه نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. اطلاعات بدست آمده از طریق نرم افزار آماری SPSS ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آثار زیست­محیطی پروژه از طریق آزمون­های تفاوت میانگین T و Anova در سطح آزمون 5%، برای تمامی پارامترها به جز وضعیت مسکن، مثبت و معنی­دار بدست آمد. تأثیر اجرای پروژه از طریق آزمون معنی­دار chi- square در سطح اطمینان 99% برای شاخص ­معیشت و درآمد تحت متغیّر اقتصادی در سطح کم و شاخص­های اشتغال و سرمایه­گذاری در سطح متوسط، شاخص بهداشت و امکانات رفاهی تحت متغیّر اجتماعی در سطح زیاد، سواد و آموزش، مهاجرت و مشارکت در سطح متوسط، معنی­دار شد. همچنین شاخص بیابان­زدایی تحت متغیّر زیست­محیطی در سطح متوسط معنی­دار بدست آمد.  اثرات اقتصادی- اجتماعی پروژه بر شاخص بیابان­زدایی منطقه  به روش آزمون همبستگی پیرسون مورد آزمون قرار گرفت و نتایج ماتریس همبستگی برای  شاخص­های اشتغال، سرمایه­گذاری، معیشت و درآمد، سواد و آموزش و مشارکت رابطه مثبت و معنی­دار در سطح آزمون 1%، مثبت و معنی­دار برای شاخص بهداشت و امکانات رفاهی در سطح آزمون 5% و معکوس و معنی­دار برای شاخص مهاجرت در سطح آزمون 1% را نشان داد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان می­دهد شاخص­های سرمایه­گذاری، سواد و آموزش و معیشت و درآمد  به ترتیب بیشترین تأثیر را بر متغیّر وابسته یعنی بیابان­زدایی در منطقه داشته است. نتایج این تحقیق مؤثر بودن عوامل اقتصادی و اجتماعی را بر میزان مشارکت ساکنان و مؤفقیت طرح­های زیست­محیطی کاملاً روشن می­سازد، لذا مطالعه و توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی ساکنان در جهت احیاء و توسعه منابع طبیعی منطقه کاملاً ضروری می­باشد.

فصل اول: مقدمه و کلیات