عمران-محیط زیست در مهندسی ژئوتکنیک-کاربرد مدل هذلولوی اصلاح شده برای پیش بینی ... |
4 نرم افزار تهیه شده 31
4-1 مقدمه 31
4-2 نرم افزار CRISP 31
4-2-1 خلاصهای از تواناییهای نرم افزار CRISP 32
4-2-2 انواع المانها 33
4-2-3 روشهای حل 35
4-2-4 کنترل تعادل 36
4-2-5 حلکنندهی فرانتال 37
4-2-6 ساختار CRISP 37
4-3 نحوهی اعمال مدل هذلولوی اصلاح شده در کد CRISP 38
4-3-1 زیربرنامهی DMHYP 41
4-4 پیشپردازنده 43
4-5 پسپردازنده 50
5 نتایج تحلیل به وسیلهی نرم افزار 54
5-1 ارزیابی صحت نتایج 54
5-1-1 مقایسهی مدل هذلولوی اصلاح شده با مدل الاستیک خطی 54
5-1-2 مقایسهی نتایج به دست آمده از نرم افزار با نتایج آزمایشگاهی 59
5-2 کاربرد نرم افزار در به دست آوردن نشست پی در درصدهای رطوبت مختلف خاک 62
6 نتایج و پیشنهادها 72
6-1 نتایج 72
6-2 پیشنهادها 73
مراجع 75
پیوست 1-کد برنامهی پیشپردازنده 80
پیوست 2-کد برنامهی پسپردازنده 100
فهرست جدولها
عنوان و شماره صفحه
جدول 5-1: ضرایب مدل هذلولوی اصلاح شده استفاده شده در تحلیل نشست پی 56
جدول 5-2: نشست پی با استفاده از مدل هذلولوی اصلاح شده در یک گام 56 جدول 5-3: نشست پی با استفاده از مدل الاستیک خطی 56
جدول 5-4: مقایسهی میزان نشست به دست آمده با استفاده از مدل های هذلولوی اصلاح شده و الاستیک خطی 57 جدول 5-5: ضرایب مدل هذلولوی اصلاح شده استفاده شده در تحلیل تغییر حجم 60 جدول 5-6: ضرایب مدل هذلولوی اصلاح شده استفاده شده در تحلیل تغییرات نشست پی با درصد رطوبت 62
جدول 5-7: مقادیر حداکثر تنش و جا به جایی در رطوبت های مختلف خاک 63
فهرست شکلها
عنوان و شماره صفحه
شکل 2-1: سطح تسلیم سه بعدی مدل بارسلونا 8
شکل 2-2: خطوط تسلیم مدل بارسلونا در صفحه p-s 8
شکل 3-1: جزئیات پایه دستگاه سه محوری استفاده شده برای آزمایشهای ضریب حجمی 20
شکل 3-2: نمایش نتایج آزمایش بر اساس روابط هذلولوی 22
شکل 3-3: تغییرات ضریب حجمی اولیه با درصد رطوبت 23
شکل 3-4: سطح حالت هذلولوی 24
شکل 3-5: جزئیات دستگاه آزمایش برش ساده برای خاکهای غیر اشباع 25
شکل 3-6: نمودار معادلهی هذلولوی رفتار برشی 28
شکل 3-7: راست: تغییرات Gmax در برابر درصد رطوبت برای مقادیر مختلف تنش خالص محصور کننده. چپ: تغییرات Gmax در برابر تنش خالص محصور کننده برای مقادیر مختلف درصد رطوبت 29
شکل 3-8: تغییرات Gmax با درصد رطوبت و تنش خالص محصور کننده 29
شکل 4-1: انواع مختلف المانها 34
شکل 4-2: ساختار CRISP 37
شکل 4-3: ارتباط زیربرنامههای CRISP با یکدیگر 39
شکل 4-4: صفحه اول برنامه پیشپردازنده 45
شکل 4-5: صفحه دوم برنامه پیشپردازنده 46
شکل 4-6: صفحه شبکه بندی برنامه پیشپردازنده 47
شکل 4-7: نمایش شبکه تغییر شکل یافته در برنامه پسپردازنده 52
شکل 4-8: نمایش خطوط تراز در برنامه پسپردازنده 53
شکل 5-1: شبکه اجزای محدود استفاده شده برای تحلیل نشست پی 55
شکل 5-2: تغییر شکل شبکه اجزای محدود استفاده شده برای تحلیل نشست پی با بزرگنمایی 10 برابر 57
شکل 5-3: مقایسهی میزان نشست پی در مدل الاستیک خطی با مدل هذلولوی اصلاح شده در تعداد متفاوت گامهای بارگذاری 58
شکل 5-4: میزان نشست نقطهی وسط پی در تعداد گامهای متفاوت بارگذاری در مدل هذلولوی اصلاح شده 58
شکل 5-5: شبکه اجزای محدود استفاده شده برای تحلیل تغییر حجم 59
شکل 5-6: تغییر شکل شبکه اجزای محدود استفاده شده برای تحلیل تغییر حجم با بزرگنمایی 10 برابر 60
شکل 5-7: مقایسهی نتایج به دست آمده از مدل هذلولوی اصلاح شده با نتایج آزمایشگاهی
برای نمونه با رطوبت 12 درصد 60
شکل 5-8: مقایسهی نتایج به دست آمده از مدل هذلولوی اصلاح شده با نتایج آزمایشگاهی
برای نمونه با رطوبت 14 درصد اشباع شده در تنش همه جانبه kPa 600 61
شکل 5-9: شبکه اجزای محدود استفاده شده برای تحلیل نشست پی در درصد رطوبت های مختلف 63
شکل 5-10: توزیع تنشها در زیر پی در رطوبت 001/0 درصد 64
شکل 5-11: توزیع جابهجاییها در زیر پی در رطوبت 001/0 درصد 65
یک مطلب دیگر :
شکل 5-12: توزیع تنشها در زیر پی در رطوبت 12 درصد 66
شکل 5-13: توزیع جابهجاییها در زیر پی در رطوبت 12 درصد 67
شکل 5-14: توزیع تنشها در زیر پی در رطوبت 8/24 درصد 68
شکل 5-15: توزیع جابهجاییها در زیر پی در رطوبت 8/24 درصد 69
شکل 5-16: میزان نشست پی در درصدهای رطوبت مختلف 70
1- مقدمه
1-1- کلیات
خاکهایی که بخشی از حفرات آنها با آب پر شده است اغلب با نام خاکهای «غیر اشباع» شناخته میشوند. باید به این نکته توجه داشت که همهی خاکها میتوانند غیر اشباع باشند. غیر اشباع بودن اشاره به یک حالت خاص خاک دارد، نه یک نوع خاک به خصوص. بعضی خاکها ممکن است رفتار تغییر حجم، مقاومتی یا هیدرولیکی خاصی را در زمان غیر اشباع بودن نشان دهند. در این خاکها تغییر در درجهی اشباع ممکن است سبب تغییرات جدی در حجم، مقاومت برشی یا خصوصیات هیدرولیکی شود. با این وجود، رفتار خاص تغییر حجم، مقاومتی و هیدرولیکی در حالت غیر اشباع تنها نشان دهندهی نوعی غیر پیوسته بودن رفتار خاک است و بنابراین باید در یک چارچوب کلی که دربردارندهی حالت اشباع کامل نیز باشد به آن نگریسته شود. به عبارت دیگر، یک مدل رفتاری خاک باید بیان کنندهی رفتار خاک در کل دامنهی تغییرات احتمالی فشار آب حفرهای و تنش باشد و اجازهی طی کردن مسیرهای تنش و هیدرولیکی مختلف را در این دامنه بدهد.
اصول مکانیک خاک بیش تر برای خاک در حالت اشباع بیان شدهاند. تعمیم این اصول به حالت غیر اشباع نیاز به در نظر گرفتن دقیق این مسائل بنیادی دارد:
1- تغییرات حجم مرتبط با تغییرات مکش یا درجهی اشباع
2- تغییرات مقاومت برشی مرتبط با تغییرات مکش یا درجهی اشباع
3- تغییرات رفتار هیدرولیکی مرتبط با تغییرات مکش یا درجهی اشباع
خاکها میتوانند دچار تغییر حجمهای شدید در اثر تغییرات درجهی اشباع یا مکش شوند. بعضی خاکها در اثر تر شدن متورم میشوند، بعضی فرو میریزند و بعضی هر دو رفتار را بسته به سطح تنش نشان میدهند. تغییرات حجم شدید در اثر تغییرات درجهی اشباع میتواند منجر به وارد شدن خسارت به پی و سازهی بناها شود. مقاومت برشی خاک نیز میتواند شدیداً با تغییرات درجهی اشباع تغییر کند، که یک پدیدهی مخرب مرتبط با آن ناپایداری شیبها و رانش زمین در اثر بارندگی است. خاکهای غیر اشباع هم چنین رفتار هیدرولیکی جالب توجهی دارند که تأثیرات زیادی در مفاهیم طراحی سامانههای پوشش و دفع پسماندهای مختلف صنعتی و شهری داشته است. این مسائل بنیادی در واقع مهم ترین مسائل مورد بحث در مکانیک خاکهای غیر اشباع و کاربردهای مهندسی آن هستند.
مدل سازی رفتاری خاکهای غیر اشباع اصولاً شامل تعمیم مدلهای رفتاری حالت اشباع به حالت غیر اشباع، با در نظر گرفتن موارد مطروحهی پیشین است. نخستین گام در این زمینه توسط آلونسو[1] و همکاران (1990) برداشته شد و از آن زمان تا کنون تحقیقات بسیار زیادی در این زمینه انجام شده است.
1-2- اهداف تحقیق
قرار داشتن اکثر مناطق کشور در محدودهی آب و هوایی گرم و خشک، مواجههی مهندسین عمران با مسائل خاص خاکهای غیر اشباع را ناگزیر میسازد. هم چنین وجود بسیاری از شهرها و روستاها در مناطق دامنهای و عبور جادهها و خطوط لوله و انتقال برق از مناطق کوهستانی که آنها را در معرض خطر احتمالی رانش زمین ناشی از بارندگی قرار میدهد، ضرورت مطالعهی خواص مکانیکی خاک در درصدهای رطوبت مختلف را نشان میدهد.
امروزه رایج ترین و عملی ترین راه برای تحلیلهای ژئوتکنیکی استفاده از روشهای عددی و نرم افزارهای تهیه شده بر اساس آنهاست. اکثر نرم افزارهایی که به صورت تجاری موجودند مدلهای رفتاری مختلف برای خاک در حالت اشباع را پوشش میدهند، ولی به مدلهای رفتاری برای حالت غیر اشباع خاک کم تر پرداخته شده است. از این روست که نیاز به وجود نرم افزاری که قادر به تحلیل خاک در درجههای اشباع مختلف باشد احساس میشود.
سابقهی استفادهی گسترده و طولانی مدت و هم چنین دقت مناسب در شبیه سازی رفتار خاک با وجود سادگی نسبی، مدل هذلولوی را به مدلی قابل اطمینان و پرکاربرد برای مهندسین تبدیل کرده است. در گذشته در دانشگاه شیراز تحقیقات مختلفی برای توسعهی این مدل جهت مدل سازی خاکهای غیر اشباع انجام شده است، اما تا کنون نرم افزاری برای تحلیل خاک با استفاده از مدل هذلولوی اصلاح ارائه نشده است تا کامل کنندهی این تحقیقات باشد و آنها را کاربردی سازد.
موارد گفته شده انگیزهی انجام این پژوهش را مشخص میسازند. هدف اصلی از انجام این تحقیق، تهیهی یک نرم افزار اجزای محدود است که قادر به تحلیل تنش-کرنش خاک در درصدهای رطوبت مختلف با استفاده از مدل هذلولوی[2] اصلاح شده باشد. این نرم افزار علاوه بر آن که حلقهی تکمیل کنندهی زنجیرهی تحقیقات در زمینه مدل هذلولوی اصلاح شده است و آنها را کاربردی خواهد ساخت، تأمین کنندهی نیاز مهندسین کشور به نرم افزاری جهت تحلیل خاکهای غیر اشباع نیز خواهد بود.
1-3- شمای کلی تحقیقات و ترتیب ادامهی مطالب
در فصل دوم تاریخچهی مختصری از مطالعات خاک های غیر اشباع بیان شده است. فصل سوم مدل رفتاری استفاده شده در این پایان نامه، یعنی مدل هذلولوی اصلاح شده را شرح می دهد و به بیان نحوهی به دست آمدن روابط آن می پردازد. فصل چهارم به بررسی نرم افزار مورد استفاده در این پایان نامه اختصاص یافته و نحوهی اضافه کردن مدل هذلولوی اصلاح شده و تغییرات اعمال شده در آن تشریح شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل به وسیلهی نرم افزار در فصل پنجم آمده اند و بر روی آن ها بحث شده است. فصل ششم آخرین فصل است که شامل نتایج و پیشنهادها می باشد.
2- مروری بر تحقیقات انجام شده
2-1- مقدمه
مطالعات خاکهای غیراشباع تاریخچهای طولانی اما تا حدودی غیریکنواخت دارد. تأثیر مکش بر روی رفتار خاک های غیراشباع زمانی نسبتاً طولانی است که شناخته شده است (به عنوان نمونه کرونی[3] (1952)). در اواخر دهههای 1950 و 1960 کارهای آزمایشگاهی زیادی (به عنوان مثال بیشاپ[4] و همکاران (1960) و بیشاپ و بلایت[5] (1963)) انجام شد که در آنها عموماً نتایج آزمایشها بر حسب عباراتی از تنش مؤثر خاکهای غیراشباع، که به تازگی معرفی شده بود، بیان میشدند. به دنبال این دوره وقفهای نسبی در مطالعات اساسی رفتار مکانیکی خاکهای غیراشباع پیش آمد که احتمالاً علت اصلی آن عدم توفیق ظاهری تنش مؤثر پیشنهادی برای این حالت خاک بوده است. در طول آن دوره، گرایش بیشتر به سمت قرار دادن خاکهای غیراشباع همراه با دیگر مصالح در دستههایی که به عنوان «خاکهای مسألهدار[6]»، «خاکهای محلی»، «خاک های خاص» یا نامهای مشابه دیگر شناخته میشدند بود.
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1399-08-08] [ 09:29:00 ب.ظ ]
|