نشان داد عصاره متانولی استخراج شده از پوست لیموترش بیشترین و کمترین اثر بازدارندگی را به ترتیب بر روی باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس داشت. در همه انواع باکتریهای مورد آزمون به استثنا اشرشیاکلی، اثر بازدارندگی عصاره متانولی استخراجی بیشتر از اثر عصاره آبی بود. در مورد همه سویههای مورد آزمون با افزایش غلظت عصاره قطر هاله بازداری نیز به شکل معنیداری افزایش یافت.
واژگان کلیدی:
عصاره متانولی لیموترش، عصاره آبی لیموترش، خاصیت ضد میکروبی، روش دیسک دیفوژن،
فصل اول
مقدمه
- پیش زمینه
امروزه ایمنى غذا یک مباحث مهم سلامت عمومى جامعه است. تخمین زده مىشود که حدود %30 مردم کشورهاى صنعتى از بیمارىهاى ناشى از غذا رنج مىبرند (بارت، 2004). طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه 9میلیون نفر در جهان جان خود را بر اثر مسمومیتهای ناشی از مصرف غذا و آب آلوده از دست میدهند (اوسلاح و همکاران،2007). بیماریهای حاصل از مصرف غذاهای آلوده به باکتریهای پاتوژن از اهمیت فراوانی در بهداشت عمومی برخوردار بوده و سالانه خسارتهای مالی و جانی فراوانی را به جوامع تحمیل مینماید. به عنوان مثال در کشور کانادا هزینه درمان بیماری های ناشی از مصرف گوشت آلوده به پاتوژنهای غذایی، بالغ بر 500 میلیون دلار در سال میباشد (اوسالا و همکاران، 2005). در سال 1999مرکز کنترل و پیش گیری بیماریها اعلام کرد که سالانه 76 میلیون نفر در ایالات متحده بر اثر پاتوژن های مواد غذایی بیمار میشوند. چنین بیماریهایی سالانه منجر به 225000 مورد بسترى در بیمارستان و 5000 مورد مرگ میگردند. مطابق ارزیابی دپارتمان کشاورزی ایالات متحده هزینههای پزشکی و زیانهاى اقتصادى ناشى از دورریزى مواد غذایى ایجاد کننده بیماری غذایی در محدوده 5/6 تا 9/34 بیلیون دلار در هر سال است (وحیدی و همکاران، 2002).
با توجه به این گزارشها و لزوم تأمین امنیت غذایی جامعه، تولید مواد غذایی سالم، ایمن و با كیفیت یكی از اهداف مهم تولید كنندگان مواد غذایی به شمار میرود (شهنیا و خاکسار، 1391). بنابراین هنوز به روشهاى جدید جهت کاهش یا حذف پاتوژنهاى غذایى در حد امکان در ترکیب با روشهاى موجود نیاز مىباشد (بارت،2004).
از آنجا كه مصرفكنندگان به ایمنی مواد غذایی كه حاوی نگهدارنده های سنتزی بوده، اطمینان ندارند به مصرف مواد غذایی طبیعی كه از محصولات طبیعی به عنوان نگهدارنده جایگزین نگهدارنده های شیمیایی استفاده شده گرایش پیدا كردند. یکى از روشهاى تولید غذاى سالم استفاده از مواد با ساختار طبیعى است. استفاده از اسانسها و عصارههاى گیاهى به عنوان افزودنىهاى ضد باکترى و ضد قارچى یکى از این روشها مىباشد. حدود 3000 نوع اسانس شناخته شده است که در حدود 300 نوع از نظر تجارى، مخصوصاً با هدف تجارت عطر و چاشنى مهم هستند به طورى که تعدادى از این اسانسها خواص ضد میکروبى دارند. در کنار خواص ضد میکروبى اسانس ها یا ترکیبات شان، اثرات ضد ویروسى و ضد قارچى، ضد مسمومیتى، ضد انگلى و ضد حشره نیز مشخص شده است (بارت،2004).
در واقع گیاهان دارویی مخازن غنی از متابولیتهای ثانویه و در واقع منابع موثره اساسی بسیاری از مواد دارویی میباشند . كه یك یا برخی از اندام های آنها حاوی ماده ی
یک مطلب دیگر :
دانلود پایان نامه درمورد قانون مجازات، مجازات اسلامی، جرم انگاری
مؤثره است . این ماده كه كمتر از 1% وزن خشك گیاه را تشكیل می دهد، دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات زنده است.
معلوم نیست دقیقاً از چه زمانی گیاهان به عنوان دارو مورد استفاده انسان قرار گرفته اند . مسلماً اطلاعات مربوط به اثرات و خواص گیاهان دارویی از زمان های بسیار دور به دست آمده و سرانجام در اختیار نسل های معاصر قرار گرفته است. این تلاش ها تا به امروز هم ادامه یافته و در حال حاضر هم، با سرعت هرچه بیشتر پیش میرود (تاجکریم و همکاران، 2010).
- اهمیت موضوع
افزایش سطح آگاهی مردم و نگرانی درخصوص عوارض نگهدارندههای شیمیایی از قبیل سرطانزایی و سمیت، کاربرد مواد نگهدارنده و ضد میکروبی طبیعی و گیاهی مانند اسانسها و عصارههای گیاهی را افزایش داده است . استفاده از ترکیبات ضد باکتریایی به منظورکاهش تعداد میکروارگانیسم ها در مواد غذایی از نظر صنایع غذایی و کنترل کیفیت و نیز از نظر بهداشت وسلامت عمومی حائز اهمیت فراوان است (کانالیک و موری، 2001). زیرا غذاهای فاسد شده علاوه بر آسیب به سلامت مصرف كننده، به تولید كننده نیز از لحاظ اقتصادی ضرر میرسانند (تاجکریم و همکاران، 2010).
یکی از راههای کنترل رشد باکترى هاى پاتوژن مواد غذایی استفاده از نگهدارندهها و ترکیبات ضد میکروبی می باشد. افزودن مواد شیمیایی به منظور نگهداری مواد غذایی معمولاً برمبنای جلوگیری از رشد میکروبی و یا کشتن و از بین بردن گروه هایی از میکروارگانیسمهای مضر میباشد. با توجه به نگرانیهای عمومی درخصوص عوارض نگهدارندههای شیمیایی تمایل به مصرف محصولاتی است که فاقد نگهدارنده بوده و یا در استفاده از آن ها از نگهدارنده طبیعی استفاده شده است. عصارهها و اسانسهای گیاهی و اجزای تشکیل دهنده آنها دارای اثرات شناخته شده ضد باکتریایی میباشند (کانالیک و موری، 2001).
تكنیكهای جدیدی از قبیل فشار زیاد، نانوتكنولوژی، پرتوافكنی و غیره به طور وسیعی در خنثی سازی ویژگیهای مواد غذایی استفاده میشود، در حالی كه تركیبهای جدید با و یژگیهای عملكردی به بهبود سلامتی كمك میكنند. حذف افزودنیهای غذایی كه به طور وسیعی استفاده میشود، مورد تقاضاست، در حالی که افزودنیهای طبیعی هم از نظر كیفیت و هم از نظر ایمنی مورد تأیید هستند. به همین منظور محققان بدنبال منابع جدیدی از تركیبها و یا افزودنیها هستند . این عصارهها دارای خاصیت ضد میكروبی در چندین ماده غذایی هستند (فرناندز-لوپز و همکاران، 2005).
1-2-1- مزیت استفاده از عصاره و اسانس های گیاهی
با افزایش تعداد سویههای باكتریایی مقاوم به آنتیبیوتیكهای گوناگون، تلاشهای بسیاری برای استفاده از توان بالقوه خاصیت ضدمیكروبی گیاهان انجام پذیرفته است. از طرف دیگر ظهور سویههای مقاوم در بین باسیلهای گرم منفی و كوكسیهای گرم مثبت مانند جنسهای سودوموناس، كلبسیلا، انتروباكتر، استافیلوكوكوس و انتروكوكوس مشكلاتی را در درمان عفونتهای ناشی از این باكتری ها به وجود آورده است(اوصلاح و همکاران، 2007).
|
[چهارشنبه 1399-07-30] [ 02:14:00 ق.ظ ]
|
