فصل اول

 

مقدمه و اهداف

 

1-1 مقدمه

امروزه به‌منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های مصرف سوخت، کاهش مصرف آب و صرفه‌جویی در نیروی انسانی کشورهای تولیدکننده محصولات کشاورزی به سمت استفاده از فن‌آوری‌های نوین پیش می‌روند. لذا با توجه به قرار گرفتن ایران به لحاظ جغرافیایی در منطقه کم باران و با شرایط آب و هوایی گرم و خشک، محدودیت منابع آب، حفظ رطوبت خاک در کشت محصولات زراعی در سبز شدن، استقرار و عملکرد گیاه حائز اهمیت است.

ذرت با نام علمی (Zea maize L.) گیاهی یک‌ساله و از خانواده گرامینه[1]می‌باشد. ذرت دارای سیستم ریشه‌ای افشان، ساقه استوانه‌ای و توخالی که در مقطع عرضی حالت استوانه‌ای و به‌صورت بندبند و بدون انشعاب می‌باشد. گل‌آذین نر یا تاسل[2]به‌صورت یک خوشه غیرمتراکم و برگ‌ها به ‌صورت متناوب در دو طرف ساقه قرار می‌گیرند. گیاهان علوفه‌ای منبع اصلی انرژی برای تولید و تغذیه دام‌ها می‌باشند. اگر علوفه دارای کیفیت مناسب باشد می‌تواند تا 60 درصد نیازهای غذایی گاوهای شیری و نیازهای کامل گاو گوشتی را تأمین نماید. اکثر گیاهان علوفه‌ای متعلق به خانواده گرامینه و لگومینوز[3] هستند. در مناطق خشک و نیمه‌خشک در شرایط فاریاب، گیاهان گرامینه پر تولیدتر از گیاهان لگومینوز می‌باشند و از نظر مصرف نیز دارای کارایی بیشتری هستند (نورمحمدی و همکاران، 1383). در برخی مناطق نیمه‌خشک جهان واریته‌های هیبرید ذرت تا 100 تن در هکتار علوفه سبز تولید می‌کنند. بین گیاهان علوفه‌ای از نظر کارایی مصرف آب اختلاف زیادی وجود دارد. ذرت به دلیل ویژگی‌های مخصوص خود و به‌ویژه به‏دلیل قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون، کشت آن بطور گسترده در تمام دنیا گسترش یافته و مکان سوم را بعد از گندم و برنج از نظر سطح زیر کشت و مقام اول تولید در واحد سطح را به خود اختصاص داده است.

خاک به‌عنوان بستر کاشت گیاهان و تأمین غذای بشر همواره یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین منابع در کشاورزی است. لذا با مدیریت صحیح در بهره‌برداری و حفظ پایداری آن اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت، به‌علاوه بهبود کارایی مصرف آب مهم‌ترین عاملی است که افزایش تولید در نواحی نیمه‌خشک را میسر می‌سازد، بدیهی است که این امر با مدیریت حفاظتی و حاصلخیزی خاک از طریق استفاده از روش‌های شخم حفاظتی و همچنین انتخاب تراکم بهینه گیاه در واحد سطح تا 30 درصد قابل‌دستیابی است (شرما[4] و همکاران، 2001). بی‌توجهی به خاک و حاصلخیزی و پایداری آن و بهره‌برداری یک‌طرفه و بدون بازگشت به خاک طی خاک‌ورزی مرسوم و سنتی روندی است که کم ‌و بیش در بسیاری از مناطق دنیا وجود داشته و باعث مشکلاتی همچون فشردگی ناشی از رفت‌وآمد ماشین‌ها و ادوات، فرسایش ناشی از حذف بقایای گیاهی و افزایش 20 درصد بر هزینه‌ها خواهد داشت (بوناری[5] و همکاران، 2005)

خواص فیزیکی یکی از عوامل تعیین‌کننده رشد گیاهچه و سبز شدن بذر می‌باشد و آماده‌سازی بستر مناسب برای قرارگیری، جوانه‌زنی و رشد مطلوب ریشه نکته مهمی است که کشاورزان به آن توجه لازم را ندارند (مالحی[6] و همکاران،2006؛ سالک زمانی و همکاران، 1386). به دلیل عدم استفاده از فناوری نوین در عملیات آماده‌سازی زمین زراعی سالانه 5 تا 7 میلیون هکتار از زمین‌های زراعی دنیا حاصلخیزی خود را از دست می‌دهند (استینز[7] و همکاران، 1998). نتایج تحقیقات و مطالعات مختلف بیانگر آن است که متوسط بازده کل آبیاری در کشور 35 درصد بوده که مقدار از متوسط جهانی (کشورهای در حال توسعه 45 درصد و توسعه‌یافته 60 درصد) پایین‌تر است. لذا مصرف بهینه و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری باعث افزایش کارایی مصرف آب آبیاری می‌شود (حیدری و کشاورز، 1383). شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی و کاشت از طریق تغییر در شرایط فیزیکی بستر بذر، یعنی مشخصه‌های حرارتی، رطوبتی، تهویه‌ای و مقاومتی می‌تواند بر نحوه سبز شدن و استقرار گیاه تاٌثیرگذار باشد (مک مستر[8] و همکاران، 2002).

 

سیستم‌های خاک‌ورزی متداول معمولأ مبتنی بر استفاده از گاوآهن برگردان‌دار می‌باشند. استفاده از گاوآهن برگردان‌دار برای عملیات خاک‌ورزی، نیاز به زمان و انرژی زیادی دارد. در دهه‌های 1980-1970، تحول چشم‏گیری در مفهوم نیاز به خاک‌ورزی، برای تولید محصولات زراعی به وجود آمد، به همین لحاظ سیستم‌های خاک‌ورزی حفاظتی شامل کم‌خاک‌ورزی، بی‌خاک‌ورزی مورد توجه قرار گرفته‌اند. در سال 2005 تولید ذرت سیلویی بالغ بر 372 میلیون تن بوده و سطح زیر کشت آن در حدود 5/11 میلیون هکتار و میانگین عملکرد آن در واحد سطح بالغ بر 32 تن در هکتار بوده است (بی نام، 2005).

در سال‌های اخیر بهبود سیستم‌ها و تکنیک‌های کشت که بستر بذر را به‌طور مناسبی آماده کرده و به رشد سریع محصول کمک می‌کند، بیشتر از هر زمان دیگری ضرورت پیدا کرده است (آسودار، 2001). کشت متوالی چند گیاه زراعی در طی یک‌سال، یک سیستم کشت پویاست که اساس آن بر مبنای کشت گیاهان یک‌ساله است. در این سیستم، از منابع خاک استفاده بهینه‌شده و با به‌کارگیری اصول صحیح مدیریتی از آب‌وخاک نیز حفاظت می‌شود (تاوینگا[9]، 2002). کروپینسکی[10] و همکاران (2005) با کشت متوالی 10 گیاه پی‌درپی گزارش کردند که انتخاب رقم برای کشت دوم حائز اهمیت است و آگاهی از تأثیر گیاهان زراعی روی یکدیگر ضروری است. انتخاب گیاهان مختلف برای کشت متوالی بایستی سودمندی لازم را با حداقل هزینه‌ها، به همراه داشته باشد. در همین رابطه، مدیریت بقایای گیاه زراعی قبلی و انتخاب عملیات خاک‌ورزی مناسب برای تهیه بستر کاشت گیاه بعدی، نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. مالحی و همکاران (2006) با بررسی اثرات بقایای گیاهان مختلف بر خاک گزارش کردند که کیفیت و نوع مدیریت بقایای گیاهی، تجزیه بقایا، معدنی شدن عناصر و دسترسی گیاه به عناصر غذایی خاک برای رشد 30 درصدی را در بر داشت. شارات[11] و همکاران (2002) نشان دادند که میزان فرسایش ناشی از برخورد قطرات باران و برف در شرایط بدون عملیات خاک‌ورزی، یک‌سوم تیمارهایی بود که عملیات خاک‌ورزی رویآن‌ها انجام شده بود. رادکلیف[12] و همکاران (1988) در بررسی نفوذ آب به داخل خاک در کشت بی‌خاک‌ورزی به علت وجود بقایای گیاهی در سطح خاک، افزایش راندمان نسبی 30 درصدی نسبت به روش‌های خاک‌ورزی متداول داشت. مخلوط شدن بقایا با خاک در سیستم‌های خاک‌ورزی حداقل سبب بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک، حفظ حاصلخیزی و رطوبت خاک، کاهش فرسایش و تبخیر بیش از اندازه 20 تا 30 درصدی خاک و افزایش 15 درصدی محصول شد (آل عیسی[13] و همکاران، 2007).

1- 2 ضرورت و اهمیت اجرای پژوهش

با توجه شرایط موجود و وضعیت فعلی خشک‌سالی و کمبود آب در کشور، بررسی اثر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی (بدون‌خاک‌ورزی، کم‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی مرسوم)، الگوهای کاشت (کف‌جوی، روی‌پشته و مخلوط) و مدیریت بقایای پیش‌کشت لوبیا بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت علوفه‌ای و بررسی کارایی مصرف آب آبیاری در شرایط اقلیمی شمال اهواز، در مزارع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان با فرضیه و اهداف ذیل انجام شد.

1- 3 فرضیه‌ها

 

1. وجود بقایا باعث افزایش عملکرد ذرت علوفه‎ای و کارایی مصرف آب آبیاری می‌گردد
2. خاک‌ورزی مرسوم در افزایش مصرف آب آبیاری تأثیر دارد
3. کاشت کف جوی در کاهش مصرف آب مؤثر است
4. استفاده از کود سبز موجب افزایش عملکرد می‏شود
5. کارایی مصرف آب در خاک‌ورزی حفاظتی افزایش می‌یابد
6. یک مطلب دیگر :

1. اصول و فنون مذاکره

1. الگوی کاشت مخلوط (کف‌جوی و روی‌پشته) در افزایش عملکرد علوفه تولیدی مؤثر است

1-4 اهداف تحقیق

 

1-4-1 هدف اصلی

 

1. بررسی اثر روش‌های خاک‌ورزی بر عملکرد ذرت علوفه‏ای و کارایی آب آبیاری

1-4-2 اهداف فرعی

 

1. بررسی اثر وجود بقایا بر سرعت سبز شدن، استقرار و عملکرد ذرت علوفه‌ای
2. مطالعه تأثیر روش‌های خاک‌ورزی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای
3. بررسی روش‌های خاک‌ورزی در مصرف آب آبیاری و درصد سبز شدن بذر ذرت
4. بررسی الگوی کاشت بر مصرف آب آبیاری
5. تعیین الگوی مناسب‌کاشت در تولید ذرت علوفه‎ای
6. مطالعه اثر کود سبز بر عملکرد ذرت علوفه‏ای

1-5 نوآوری

 

1. جایگاه خاک‌ورزی و کاشت حفاظتی در تولید ذرت علوفه‌ای و افزایش کارایی آب آبیاری در شرایط محل آزمایش و ارائه اثرات مثبت کود سبز
2. معرفی ترکیب مناسب خاک‌ورزی، الگوی کاشت، بقایای گندم و کود سبز (لوبیا) در مصرف آب آبیاری
3. معرفی الگوی کاشت مخلوط و تأثیر آن در افزایش عملکرد ذرت علوفه‏ای

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

مروری بر پیشینه موضوع

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9-3 عملیات برداشت                                                                                                       30

10-3 صفات مورد بررسی                                                                                                  31

11-3 روش تعین وزن­تر و خشک علوفه                                                                                 31

12-3 شاخص سطح برگ                                                                                                 31

13-3 درصد رطوبت                                                                                                         31

14-3 عملکرد و اجزای عملکرد                                                                                          32

15-3 عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و شاخص برداشت                                                             32

16-3 ارتفاع بوته                                                                                                             32

17-3 تعداد پنجه در بوته                                                                                                 33

18-3 طول سنبله                                                                                                           33

19-3 تعداد سنبلچه در سنبله                                                                                           33

20-3 درصد پروتئین                                                                                                       33

21-3 آنالیزآماری                                                                                                           34

نتایج و بحث                                                                                                                 37

1-4 ارتفاع بوته                                                                                                               37

1-1-4 تاثیر سطوح تراکم کاشت بر ارتفاع بوته                                                                       37

2-1-4 اثر سطوح مختلف زمان برداشت علوفه بر ارتفاع بوته                                                       38

3-1-4 اثر متقابل سطوح تراکم بوته و زمان برداشت علوفه بر ارتفاع بوته                                         39

2-4 طول سنبله                                                                                                             46

1-2-4 تاثیر سطوح تراکم کاشت بر طول سنبله                                                                      46

2-2-4 اثر سطوح مختلف زمان برداشت علوفه بر طول سنبله                                                       46

3-2-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر طول سنبله                                           47

3-4 تعداد پنجه                                                                                                             48

1-3-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد پنجه                                                                                   48

2-3-4 اثر سطوح زمان برداشت علوفه بر تعداد پنجه                                                               49

4-4 تعداد سنبلچه در سنبله                                                                                            49

1-4-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد سنبلچه در سنبله                                                                   49

2-4-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبلچه در سنبله                                                           50

5-4 وزن هزار دانه                                                                                                           50

1-5-4 اثر تراکم بوته بر وزن هزاردانه                                                                                   50

2-5-4 اثر زمان برداشت علوفه بر وزن هزاردانه                                                                       51

3-5-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر وزن هزاردانه                                       52

6-4 تعداد دانه در سنبله                                                                                                   53

1-6-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد دانه در سنبله                                                                        53

2-6-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد دانه در سنبله                                                               54

3-6-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد دانه در سنبله                                 55

7-4 تعداد سنبله در مترمربع                                                                                             56

1-7-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد سنبله در مترمربع                                                                 56

2-7-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبله در مترمربع                                                         57

3-7-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبله در مترمربع                           57

8-4 عملکرد دانه                                                                                                             58

1-8-4 اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه                                                                                     58

2-8-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد دانه                                                                                   59

3-8-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد دانه                                         60

9-4 عملکرد بیولوژیک                                                                                                                     61

1-9-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد بیولوژیک                                                                                       61

2-9-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد بیولوژیک                                                                           62

3-9-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد بیولوژیک                                   63

10-4 عملکرد کاه                                                                                                           64

1-10-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد کاه                                                                                64

2-10-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد کاه                                                                       65

3-10-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد کاه                                         65

11-4 شاخص برداشت                                                                                                                     66

1-11-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص برداشت                                                                                      66

2-11-4 اثر زمان برداشت علوفه بر شاخص برداشت                                                                  67

3-11-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر شاخص برداشت                                   68

12-4 درصد پروتئین                                                                                                                       69

1-12-4 اثر تراکم کاشت بر درصد پروتئین                                                                             69

2-12-4 اثر زمان برداشت علوفه بر درصد پروتئین                                                                   69

3-12-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر درصد پروتئین دانه                               70

13-4 عملکرد علوفه­تر                                                                                                                     71

1-13-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفه­تر                                                                                       71

2-13-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه­تر                                                                             72

3-13-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه­تر                                         73

14-4 عملکرد علوفه خشک                                                                                               74

1-14-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفه خشک                                                                               74

2-14-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه خشک                                                                     75

3-14-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه خشک                                 75

15-4 شاخص سطح برگ                                                                                                 76

1-15-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص سطح برگ                                                                                  76

2-15-4 اثر زمان برداشت علوفه بر شاخص سطح برگ                                                                       77

3-15-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر شاخص سطح برگ                                     78

16-4 بررسی همبستگی بین صفات اندازه گیری شده در شرایط آزمایشگاه                                             80

نتیجه‌گیری کلی                                                                                                                             85

پیشنهادات                                                                                                                                      87

فهرست منابع                                                                                                                                   89

 

 

 

 

 

فهرست جدول‌ها

جدول1-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مزرعه آزمایشی در زمان شروع آزمایش                     26

جدول2-3 آمار هواشناسی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال اجرای آزمایش (       93-1392)                                                                                                                                     26

جدول 3-3 مشخصات رقم مورد کاشت                                                                                        28

جدول 1-4 تجزیه واریانس صفات مختلف جو                                                                         40

جدول 2-4 تجزیه واریانس صفات مختلف جو                                                                         41

جدول 3-4 تجزیه واریانس صفات کمی و کیفی جو                                                                   42

جدول 4-4 مقایسه میانگین برخی از صفات جو                                                                       43

جدول 5-4 مقایسه میانگین برخی از صفات جو                                                                       44

جدول 6-4 مقایسه میانگین صفات علوفه جو                                                                           45

جدول 7-4 ضرایب همبستگی بین صفات مورد بررسی                                                               79

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

شکل1-2 توزیع سطح زیر کشت جو در استان­های مختلف نسبت به کل کشور در سال زراعی90- 1389  9

شکل2-2 توزیع میزان تولید جو در استان­های مختلف نسبت به کل کشور در سال زراعی90-1389       10

شکل 1-3 نقشه طرح آزمایشی                                                                                           27

شکل2-3 مراحل آماده‌سازی زمین                                                                                       29

یک مطلب دیگر :

شکل 3-3 مراحل داشت                                                                                                                   30

شکل 4-3 دستگاه کجلدال                                                                                               34

شکل 1-4 اثر سطوح تراکم کاشت بر ارتفاع بوته                                                                                 38

شکل 2-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر ارتفاع بوته                                             39

شکل 3-4 اثر سطوح مختلف تراکم کاشت بر طول سنبله                                                                     46

شکل 4-4 اثر متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر طول سنبله                                                 47

شکل 5-4 اثر سطوح تراکم کاشت بر تعداد پنجه                                                                                 48

شکل 6-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد سنبلچه در سنبله                                                                         50

شکل 7-4 اثر تراکم بوته بر وزن هزاردانه                                                                                          51

شکل 8-4 اثر متقابل تراکم بوته و زمان برداشت علوفه بر وزن هزاردانه                                                 53

شکل 9-4 اثر تراکم بوته بر تعداد دانه در سنبله                                                                                 54

شکل 10-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد دانه در سنبله                              55

شکل11-4 اثر تراکم بوته بر تعداد سنبله در مترمربع                                                                         56

شکل 12-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبله در مترمربع                       58

شکل 13-4 اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه                                                                                           59

شکل 14-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد دانه                                   61

شکل 15-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد بیولوژیک                                                                     62

شکل 16-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد بیولوژیک                             63

شکل 17-4 اثر تراکم بوته بر عملکرد کاه                                                                               64

شکل 18-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد کاه                                     66

شکل 19-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص برداشت                                                                       67

شکل 20-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر شاخص برداشت                               68

شکل21-4 اثر تراکم کاشت بر درصد پروتئین دانه                                                                   69

شکل 22-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر درصد پروتئین                                 71

شکل 23-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفه­تر                                                                       72

شکل 24-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه­تر                               73

شکل 25-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفه خشک                                                               74

شکل 26-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه خشک                         76

شکل 27-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص سطح برگ                                                                   77

شکل 28-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه شاخص سطح برگ                               78

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-2-2 نقش و تأثیر کود نیتروژن بر گیاهان دارویی 22

2-3 نیتروکسین 24

2-4 تاریخ کاشت 29

2-5 نتیجه­گیری کلی 30

فصل سوم 33

مواد و روش‌ها 33

3-1 آزمایش مزرعه­ای 33

3-1-1 زمان و محل اجرای آزمایش 33

3-1-2 مشخصات اقلیمی محل آزمایش 33

3-1-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش 34

3-2 روش اجرای آزمایش 35

3-2-1 طرح آزمایشی مورد استفاده و نقشه آزمایش 35

3-3 عملیات زراعی 37

3-3-1 آماده سازی زمین 37

3-3-2 کاشت 38

3-3-3 داشت 39

3-3-3-1 آبیاری 40

3-3-3-2 کوددهی 40

3-3-3-3 مبارزه با علف­های هرز 41

3-3-4 برداشت 41

3-4 پارامترهای مورد ارزیابی 41

3-4-1 صفات مرفولوژیک 41

3-4-2 خصوصیات کیفی 41

3-4-2-1 درصد نیتروژن برگ 41

3-4-2-2 اندازه­گیری مقدار فسفر برگ 42

3-4-2-3 اندازه­گیری مقدار عنصر روی برگ 44

3-4-2-4 اندازه­گیری مقدار عنصر آهن برگ 44

3-4-2-5 اندازه‌گیری عدد کلروفیل برگ استویا 45

3-4-2-6 سنجش کلروفیل 45

3-4-2-7 عملکرد و اجزای عملکرد 46

3-4-2-8 اندازهگیری میزان استویوزاید برگ 46

فصل چهارم 51

نتایج و بحث 51

4-1 خصوصیات مرفولوژیک استویا 51

4-1-1 ارتفاع بوته 51

4-1-2 قطر ساقه 55

4-1-3 تعداد شاخه­های فرعی در بوته 56

4-1-4 وزن تر بوته 58

4-1-5 وزن تر برگ 58

4-1-6 عملکرد وزن خشک 60

4-2 اندازه­گیری خصوصیات کیفی 62

4-2-1 کلروفیلa ، b، کلروفیل کل و کارتنوئید 62

4-2-2 عدد کلروفیل (SPAD) برگ 67

4-2-3 عناصر غذایی برگ 69

4-2-3-1 مقدار فسفر برگ 69

4-2-3-2 مقدار نیتروژن برگ 71

4-2-3-3 مقدار آهن برگ 72

4-2-3-4 مقدار عنصر روی در برگ 73

4-2-4 مقدار استویوزاید در برگ 76

4-2-5 عملکرد قند استویوزاید 79

4-3 همبستگی بین صفات کمی استویا 81

4-4 همبستگی بین صفات کیفی استویا 81

فصل پنجم 87

نتیجه‌گیری کلی و پیشنهادها 87

5-1 نتیجهگیری کلی 87

5-2 پیشنهادها 88

منابع 91

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان                                                                                                                   صفحه

جدول2-1 ساختارهای مشتق شده از استویوزید و چند ترکیب شیرین مربوط به آن 18

جدول 3-1 مشخصات آب و هوایی منطقۀ ملاثانی در سال اجرای آزمایش 34

جدول3-2 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مزرعه آزمایشی 35

جدول4-1 خلاصه نتایج تجزیه واریانس صفات مرفولوژیک گیاه استویا 53

جدول 4-2 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر صفات مرفولوژیک استویا 57

جدول 4-3 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر عملکرد وزن خشک استویا 60

جدول4-5 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود در تیمارهای کود بر محتوای کلروفیل برگ 65

جدول4-7 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود در تیمارهای کود بر عناصر غذایی برگ استویا 75

جدول4-8 خلاصه نتایج تجزیه واریانس استویوزاید برگ و عملکرد قند گیاه استویا 77

جدول 4-9 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر درصد استویوزید و عملکرد قند برگ استویا 79

جدول4-10 همبستگی بین صفات کمی استویا 82

جدول 4-11 همبستگی بین صفات کیفی استویا 83

 

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودارها

 

عنوان                                                                                                                             صفحه

شکل 2-1 برگ خشک استویا 15

شکل2-2 بیوسنتز گلیکوزیدهای استویا 17

شکل 3-1 نقشه آزمایش 36

شکل 3-2 نمای شماتیک یک کرت آزمایشی 37

شکل 3-3 مراحل آماده سازی زمین 38

شکل 3-4 نهالچه­های گیاه استویا و نحوه اعمال تیمار کود نیتروکسین 39

شکل 3-5 آبیاری مزرعه استویا 40

شکل 3-6 اندازه­گیری نیتروژن برگ 42

شکل 3-7 اندازه­گیری فسفر برگ 43

نمودار 3-8 نمایش منحنی استاندارد و معادله­ی خط محاسبه فسفر برگ 44

شکل 3-9 اندازه­گیری محتوای کلروفیل برگ 46

شکل 3-10 دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) 47

شکل3-11 منحنی کالیبراسیون غلظت در برابر سطح زیر منحنی استویوزاید 48

شکل3-12 استاندارد استویوزید 48

نمودار 4-1 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر ارتفاع بوته استویا 54

نمودار 4-2 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاءکاری بر ارتفاع بوته استویا 54

نمودار 4-3 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر قطر ساقه اصلی استویا 55

نمودار 4-4 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر قطر ساقه اصلی استویا 56

نمودار 4-5 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه فرعی استویا 57

نمودار 4-6 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر وزن تر بوته استویا 58

نمودار 4-7 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر وزن تر برگ استویا 59

نمودار 4-8 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر عملکرد وزن خشک استویا 61

نمودار 4-9 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عملکرد وزن خشک استویا 61

نمودار 4-10 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر عملکرد وزن خشک استویا 62

یک مطلب دیگر :

نمودار 4-11 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل a برگ استویا 65

نمودار 4-12 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل b برگ استویا 66

نمودار 4-13 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کارتنوئید برگ استویا 66

نمودار 4-14 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل کل برگ استویا 67

نمودار 4-15 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عدد کلروفیل (اسپد) برگ استویا 68

نمودار 4-16 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر عدد کلروفیل (اسپد) برگ استویا 68

نمودار 4-17 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار فسفر برگ استویا 71

نمودار 4-18 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر درصد نیتروژن برگ استویا 72

نمودار 4-19 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار آهن برگ استویا 73

نمودار 4-20 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار روی برگ استویا 74

نمودار 4-21 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر درصد استویوزاید برگ استویا 77

نمودار 4-22 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر درصد استویوزید برگ استویا 78

نمودار 4-23 تأثیر سطوح تاریخ نشاکاری بر درصد استویوزید برگ استویا 78

نمودار 4-24 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر عملکرد قند برگ استویا 80

نمودار 4-25 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عملکرد قند برگ استویا 80

نمودار4-26 تأثیر سطوح تاریخ نشاکاری بر عملکرد قند برگ استویا 81

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

مقدمه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

1-1  مقدمه

1-2 بیان مسأله

باقلا (Vicia faba L.)، یکی از حبوبات مهم که به‏عنوان منبع غنی از پروتئین (به طور متوسط 4/23 درصد) در تغذیه انسان به کار می‏رود و علاوه بر این با دارا بودن پتانسیل تثبیت نیتروژن می‏تواند نقش اساسی در افزایش حاصلخیزی خاك داشته باشد. حداکثر عملکرد این گیاه به اجزای عملکرد آن‏، از قبیل تعداد شاخه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن دانه بستگی دارد. اجزای عملکرد تحت تأثیر مدیریت (انتخاب تاریخ کاشت مناسب، کوددهی، آبیاری، کنترل آفات، بیماری‏ها و..)، ژنوتیپ و محیط قرار می‏گیرند (رحیمی‏کاریزکی[1]، 2011). انتخاب تاریخ کاشت مناسب جهت دستیابی به بیشترین عملکرد دانه در باقلا از عوامل بسیار مهم است. باقلا شرایط مرطوب و سرد را می‌پسندد و هوای گرم و خشک به محصول آسیب می‌رساند و از طرفی گرمای زیاد سبب ایجاد اختلالات رشد جنین، ریزش گل‏ها و کاهش تعداد دانه در غلاف باقلا می‏شود. در نتیجه تاریخ کاشت باید طوری تنظیم گردد که دوره گلدهی و روند پر شدن دانه با افزایش دمای هوا در آخر فصل مصادف نباشد (اوپلینجر و همکاران[2]، 2000). از طرفی تاریخ کاشت باید به گونه‏ای تعیین گردد که گیاه زمان لازم برای جوانه‏زنی، رشد، تولید گل، دانه و تطابق زمان گلدهی با درجه حرارت مطلوب را داشته باشد و از حداکثر نور و درجه حرارت مناسب استفاده نماید و کیفیت محصول نیز مطلوب‏تر گردد (سهرابی، 1370).

تاریخ کاشت مطلوب باعث می‏شود که طول دوره رشد گیاه بیشتر شود. بنابراین گیاه از حداکثر عوامل محیطی استفاده خواهد کرد و بالاترین شاخص سطح برگ را تولید می‏کند. این امر باعث افزایش تولید گل و غلاف در بوته می‏شود، در نتیجه گیاه فرصت کافی برای استفاده از مواد فتوسنتزی ساخته شده و ذخیره آن در اندام‏های خود پیدا می‏کند. از طرفی دیگر دوره گلدهی، دانه بستن و رسیدگی فیزیولوژیک گیاه به دوره تنش دمایی برخورد ننموده و عملکرد در واحد سطح بیشتر می‏شود (آبروش، 1389). در کشت زود هنگام باقلا ممکن است پس از جوانه‏زنی و رشد به سرمای اوایل فصل برخورد کند و این مساله علاوه بر احتمال خطر سرمازدگی کاهش عملکرد را به همراه داشته باشد و از طرف دیگر کشت دیرهنگام نیز به فصل گرما برخورد نموده و در نتیجه گلدهی با درجه حرارت بالاتر از حد مطلوب روبرو و کاهش شدید عملکرد را در برخواهد داشت. به طور کلی دما یکی از عوامل مهمی است که بر رشد زایشی و رویشی گیاهان تأثیر می‏گذارد. در هنگام تنش گرما ریزش گل یکی از عوامل کاهش دهنده تولید محصول است. دلایل متعددی را برای ریزش گل در هنگام تنش گرما ذکر کرده‏اند که یکی عدم لقاح و دیگری تحت تأثیر قرار گرفتن پخش مواد فتوسنتزی است (دانشمند و منوچهری‏کلانتری، 1387). لذا تعیین بهترین تاریخ کاشت برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه از اهمیت فراوانی برخوردار است که باید در زراعت باقلا مورد توجه قرار گیرد.

علاوه بر این برای دستیابی به حداکثر محصول، وجود عناصر غذایی به مقدار لازم و متعادل در محیط پراکنش ریشه این گیاه ضروری است. کمبود عناصر پر مصرف مانند فسفر و پتاسیم در محل رویش گیاه در رشد و مقدار تثبیت نیتروژن تاثیر نامطلوب دارد (صباغ پور، 1374). برخی مطالعات نشان داده‏اند که حبوبات بیشتر از سایر گیاهان قادرند از فسفر غیر قابل دسترس در خاک استفاده کنند (کوچکی و بنایان، 1376 ). فسفر در خاک به دو صورت آلی و معدنی یافت می‏شود که شکل معدنی آن به صورت انواع کانی‏های مختلف شامل ترکیبات کلسیم، آهن، آلومینیوم، فلور و شکل آلی آن به صورت ترکیبات فیتین، فسفولیپدها و اسید‏های نوکلئوتیک است (نوتیال[3]، 2000). در سطح سلولی آنچه اهمیت فسفر را نشان می‏دهد ناقل‏های انرژی مانند آدنوزین‏تری‏فسفات (ATP) است که حاوی فسفات ملکولی است که با آزاد کردن هر فسفات مقدار مشخصی انرژی آزاد می‏کند و فعالیت‏های سلولی را از نظر انرژی تأمین می‏نماید. مصرف فسفر علاوه بر تأثیر در مراحل توسعه ریشه و شاخه‏زایی در مراحل زایشی و پرشدن دانه نیز بسیار مؤثر است (مدنی و همکاران، 1389). به‏طور کلی تنش دمایی از جمله عواملی است که می‏تواند خصوصیات مرفولوژی، آناتومی، فنولوژی و بیوشیمیایی گیاه را تحت تأثیر قرار دهد.

تاریخ کشت باقلا اواسط آبان ماه است اما به دلیل کشت محصولاتی مانند ذرت، صیفی‏جات و برنج در منطقه اهواز در تیر و مرداد ماه، و برداشت آنها در آبان ماه فرصت برای آماده سازی زمین و کشت باقلا فراهم نشده و کشت محصول با تعویق مواجه می‏گردد که ممکن است به آذر ماه موکول ‏شود. از طرفی کشت در آذرماه با تنش گرمایی آخر فصل برخورد نموده و این امر باعث افت عملکرد می‏گردد. در این پژوهش سعی بر آن بود که با بررسی تاثیر میزان کود فسفر بر درصد پوشش سبز و عملکرد دانه باقلا، دامنه مقاومت این گیاه به تنش گرمایی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

بنابراین با توجه به اهمیت گیاه باقلا از لحاظ میزان پروتئین و موارد مصرف آن و همچنین کشت و قرار گرفتن در تناوب‏های مختلف در منطقه خوزستان لزوم انجام مطالعات مختلف در جهت بهبود مدیریت‏های زراعی آن، تنظیم عناصر و تطابق درجه حرارت مورد نیاز گیاه با درجه حرارت مناسب محیط را افزایش داده است. بر همین اساس این پژوهش با توجه به نیاز مطالعاتی منطقه و ارائه روش‏های مدیریتی بهتر با اهداف و فرضیه‏های زیر طراحی و اجرا شد.

1-3 فرضیات

 

1. تنش گرمای ناشی از تاریخ کاشت دیرهنگام موجب کاهش عملکرد می‏شود.
2. تأمین میزان مناسب و کافی کود فسفر می‏تواند باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد باقلا شود.
3. تأمین میزان مناسب و کافی کود فسفر می‏تواند کاهش عملکرد ناشی از تاریخ کاشت دیر هنگام را جبران نماید.

1-4 اهداف

 

1. تعیین بهترین و مناسب‏ترین تاریخ کاشت باقلا در منطقه باوی
2. بررسی واکنش اجزای عملکرد باقلا به نوسانات درجه حرارت با تغییر تاریخ کاشت در منطقه باوی
3. بررسی تأثیر مقادیر مناسب و کافی کود فسفر بر عملکرد دانه باقلا در شرایط تنش گرمایی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

مروری بر پیشینیه موضوع

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

کلیات و مروری بر پژوهش‏های انجام شد

 

2-1 کلیات باقلا

 

2-1-1 اهمیت باقلا

گیاهان خانواده بقولات به دلیل نقشی که در چرخه کلی نیتروژن اتمسفری به فرم تثبیت شده (آمونیوم، نیترات و نیتروژن آلی) ایفا می‏کنند از لحاظ اکولوژی و کشاورزی اهمیت زیادی دارند. باقلا یکی از محصولات ارزشمند تیرة لگوم‏ها است که می‏تواند به عنوان یک محصول اصلی در تناوب‏های غلات و حبوبات، کشت مخلوط و یا گیاه فی‏مابین در سیستم‏های مختلف زراعی مورد استفاده قرار گیرد (هاوتین و هبلثویت[4]، 1983) و از طرفی به دلیل همزیستی با باکتری Rhizobium leguminosarum نقش مهمی در حفظ حاصلخیزی خاک در سیستم‏های کشاورزی دارد (گراهام و وانسی[5]، 2000). باقلا یکی از حبوبات عمده در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‏رود که به صورت دو منظوره در تغذیه‏ی انسان و دام مورد استفاده قرار می‏گیرد (موسوی و همکاران، 1389). دانه‏های آن به علت پروتئین بالا، نشاسته، سلولز و مواد معدنی برای تغذیۀ انسان و دام با ارزش تلقی می‏شود (هاسیس فروگولاری[6]، 2000) چرا که در تغذیه‏ی انسان، حدود 22 درصد پروتئین گیاهی، 32 درصد چربی و 7 درصد کربوهیدرات از حبوبات تامین می‏شود. همچنین، در تغذیه‏ی دام، حدود 38 درصد پروتئین گیاهی، 16 درصد چربی و 5 درصد کربوهیدرات از این منبع تامین می‏گردد. از نظر تغذیه‏ای، دانه‏ی حبوبات با دارا بودن حدود 18 تا 32 درصد پروتئین در مقایسه با پروتئین‏های حیوانی، در رژیم غذایی مردم به ویژه افراد کم درآمد اهمیت زیادی دارد (موسوی و همکاران، 1389). پس می‏توان گفت باقلا بخش اعظمی از نیاز پروتئینی انسان و دام را می‏تواند تامین کند. جداول شماره 2-1 و 2-2 مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده و میزان اسید‏های آمینه ضروری در دانه باقلا را نشان می‏دهد (پارسا و باقری، 1387).

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول2-1 ترکیبات تشکیل دهنده و عناصر موجود در 100 گرم دانه خام و پخته باقلا (پارسا و باقری، 1387)
نوع‏مصرف	انرژی (کیلوکالری)	چربی  (گرم)	پروتئین (گرم)	کربو‏هیدرات  (گرم)	فیبر  (گرم)	سدیم  (میلی‏گرم)	کلسیم  (میلی‏گرم)	آهن  (میلی‏گرم)
خام	380	2	26	58	26	13	103	70/6
پخته	110	0	8	20	5	6	36	5/1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 2-2 میزان اسیدهای آمینه ضروری دانه باقلا (برحسب درصد) (پارسا و باقری، 1387)
ایزولوسین	لوسین	لایسین	متیونین	سیستئین	فنیل‏آلانین	تیروزین	ترئونین	والین
4	1/7	5/6	7/0

2-5-3 یونجه: 27

2-5-4 پنبه: 27

2-5-5 سورگوم: 28

2-6 سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 28

2-6-1 تاریخچه سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 29

2-6-2 تعریف سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 30

2-6-3 اجزاء سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 32

2-6-4 منابع داده ها 33

2-6-5 روش های ورودی داده ها 34

2-6-6 اطلاعات پایه. 36

2-6-7 محدودیت ها و کاربردها 39

2-8 بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران و سایر نقاط دنیا 40

فصل سوم مواد و روش ها. 55

3-1 شرح وضعیت عمومی منطقه مورد مطالعه. 55

3-1-1 موقعیت و وسعت.. 55

3-1-2 اقلیم 58

3-1-3 فیزیوگرافی و زمین شناسی عمومی منطقه. 59

3-1-4 هیدرولوژی.. 57

3-1-5 گیاهان بومی و وضعیت كشاورزی.. 58

3-2 رژیمهای رطوبتی و حرارتی خاك.. 59

3-2-1 رژیم حرارتی خاك) (Soil Temperature Regimes. 59

3-2-2 رژیم رطوبتی خاك (Soil Moisture Regimes) 60

3-2-3-1 رژیم رطوبتی یوستیک (Ustic Moisture Regime ) 60

3-4 روش های ارزیابی کیفی تناسب اراضی و استفاده از GIS جهت پهنه بندی زیرکلاس اراضی.. 60

3-4-1 روش استوری.. 61

3-4-2 روش ریشه دوم 61

3-4-3 روش کالوگیرو. 61

3-5 ارزیابی خصوصیات اراضی: 62

3-5-1 شاخص و درجه اقلیمی : 62

3-5-2 درجه بافت و ساختمان خاک… 63

3-5-3 درجه سنگ و سنگ ریزه 63

3-5-4 درجه عمق خاک… 63

3-5-5 درجه آهک… 63

3-5-6 درجه گچ. 64

3-5-7 درجه ظرفیت تبادل کاتیونی.. 64

3-5-8 درجه مواد آلی.. 64

3-5-9 درجه اسیدیته خاک… 64

3-5-10 درجه EC. 65

3-5-11 درجه ESP. 65

3-6 بررسی صحت ارزیابی مدل های استوری ریشه دوم و کالوگیرو. 65

3-7 تجزیه های آزمایشگاهی.. 66

3-7-1 آزمایش های فیزیكوشیمیایی.. 66

فصل چهار نتایج و بحث. 71

4-1 مطالعات میدانی و جمع آوری داده های خاک در ارزیابی کیفی تناسب اراضی.. 71

4-2 طبقه بندی خاك ها ( Soil Classification ). 72

4-2-1 راسته انتی سول ( Entisols). 72

4-2-1-1 سری كهشور: 74

4-2-1-2 سری پرچستان: 74

4-2-1-3 سری خاك یار علی وند 74

4-2-1-4 سری خاك خنگ اژدر. 75

4-2-1-5 سری منقار. 75

4-2-2 راسته اینسپتی سول ( Inceptisols). 75

4-2-2-1 سری میانگران. 76

4-2-2-2 سری ایذه 76

4-2-2-3 سری كول فرح. 77

4-2-2-4 سری كهباد 77

4-2-2-5 سری كمالوند 77

4-2-3 راسته مولی سول ( Mollisols). 78

4-2-3-1 سری بندان. 79

4-2-4 واحدهای اراضی.. 81

4-2 ارزیابی کیفی تناسب اراضی در منطقه مورد مطالعه. 82

4-2-1 ذرت علوفه ای.. 82

4-2-1-1 تعیین و محاسبه شاخص و درجه اقلیمی ذرت علوفه ای.. 82

4-2-1-2 پهنه بندی تناسب اراضی برای کشت گیاه ذرت علوفه ای در منطقه مورد مطالعه. 86

4-2-1-2-1 روش استوری.. 86

4-2-1-2-2 روش ریشه دوم 87

4-2-1-2-3روش کالوگیرو. 88

4-2-1-3مقایسه روش های استوری، ریشه دوم و کالوگیرو در تعیین تناسب اراضی برای کشت ذرت علوفه ای در دشت ایذه 89

4-2-2 گندم. 91

4-2-2-1 تعیین و محاسبه شاخص و درجه اقلیمی گندم 91

4-2-2-2 پهنه بندی تناسب اراضی برای کشت گیاه گندم در منطقه مورد مطالعه. 95

4-2-2-2-1 روش استوری.. 95

4-2-2-2-2 روش ریشه دوم 96

4-2-2-2-3روش کالوگیرو. 97

4-2-2-3 مقایسه روش های استوری، ریشه دوم و کالوگیرو در تعیین تناسب اراضی برای کشت کندم در دشت ایذه 98

 

4-2-3 یونجه. 100

4-2-3-1 تعیین و محاسبه شاخص و درجه اقلیمی یونجه. 100

4-2-3-2 پهنه بندی تناسب اراضی گیاه یونجه در منطقه مورد مطالعه. 103

4-2-3-2-1 روش استوری.. 103

4-2-3-2-2 روش ریشه دوم 104

4-2-3-2-3روش کالوگیرو. 105

4-2-3-3 مقایسه روش های استوری، ریشه دوم و کالوگیرو در تعیین تناسب اراضی برای کشت یونجه در دشت ایذه 106

4-2-4 پنبه. 108

4-2-4-1 تعیین و محاسبه شاخص و درجه اقلیمی پنبه. 108

4-2-4-2 پهنه بندی گیاه پنبه در منطقه مورد مطالعه. 112

4-2-4-2-1 روش استوری.. 112

4-2-4-2-2روش ریشه دوم 113

4-2-4-2-3 روش کالوگیرو. 114

4-2-4-3 مقایسه روش های استوری، ریشه دوم و کالوگیرو در تعیین تناسب اراضی برای کشت پنبه در دشت ایذه 115

4-2-5 سورگوم. 117

4-2-5-1 تعیین و محاسبه شاخص و درجه اقلیمی سورگوم 117

4-2-5-2 پهنه بندی تناسب اراضی گیاه سورگوم در منطقه مورد مطالعه. 118

4-2-5-2-1 روش استوری.. 118

4-2-5-2-2 روش ریشه دوم 119

4-2-5-2-3روش کالوگیرو. 120

4-2-5-3 مقایسه روش های استوری، ریشه دوم و کالوگیرو در تعیین تناسب اراضی برای کشت سورگوم در دشت ایذه 121

4-3 بررسی صحت ارزیابی مدل های استوری ریشه دوم و کالوگیرو. 123

فصل پنج نتیجه گیری کلی و پیشنهاد. 131

5-1 نتیجه گیری کلی.. 131

5-2 پیشنهادات.. 132

فهرست منابع. 137

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول 2-1 سیکل رشد گندم در منطقه ایذه 26

جدول 2-2 سیکل رشد ذرت علوفه ای در منطقه ایذه 27

جدول 2-3 سیکل رشد یونجه در منطقه ایذه 27

جدول 2-4 سیکل رشد پنبه در منطقه ایذه 28

جدول 2-5 سیکل رشد سورگوم در منطقه ایذه 28

جدول 3-1 میانگین آمار ایستگاه سینوپتیک ایذه 56

جدول 3-2 راهنمای تعیین كلاس تناسب كلی زمین. 62

جدول3-3 تعداد ضرایب وزنی برای خاک هایی با عمق مختلف.. 65

جدول 4-1 طبقه بندی خاكهای دشت ایذه و هماهنگی آن با طبقه بندی جهانی.. 80

جدول4-2 مساحت واحدهای اراضی در دشت ایذه 81

جدول4-3 ارزیابی اراضی برای کشت ذرت علوفه ای به سه روش مورد مطالعه. 84

جدول4-4 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت ذرت علوفه ای به روش استوری.. 86

جدول4-5 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت ذرت علوفه ای به روش ریشه دوم 87

جدول4-6 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت ذرت علوفه ای به روش کالوگیرو. 88

جدول4-7 ارزیابی اراضی برای کشت گندم به سه روش مورد مطالعه. 93

جدول 4-8 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای زراعت گندم به روش استوری.. 95

جدول 4-9 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای زراعت گندم به روش ریشه دوم 96

جدول4-10 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت گندم به روش کالوگیرو. 97

جدول 4-11 ارزیابی اراضی برای کشت یونجه به سه روش مورد مطالعه. 101

جدول 4-12 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت یونجه به روش استوری.. 103

جدول 4-13 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت یونجه به روش ریشه دوم 104

جدول 4-14 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت یونجه به روش کالوگیرو. 105

جدول 4-15 ارزیابی اراضی برای کشت پنبه به سه روش مورد مطالعه. 110

جدول 4-16 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت پنبه به روش استوری.. 112

جدول 4-17 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت پنبه به روش ریشه دوم 113

جدول 4-18 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت پنبه به روش کالوگیرو. 114

جدول 4-19 ارزیابی اراضی برای کشت سورگوم به سه روش مورد مطالعه. 118

جدول4-20 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کاشت سورگوم به روش استوری.. 118

جدول 4-21 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کشت سورگوم به روش ریشه دوم 119

جدول 4-22 وسعت و درصد اراضی بر پایه درجه و کلاس تناسب سرزمین برای کاشت سورگوم به روش کالوگیرو. 120

جدول 4-23 مقادیر تولید پیش بینی شده و تولید واقعی و شاخص خاک واحدهای اراضی برای کشت گندم آبی.. 124

 

 

فهرست اشکال

شکل3-1 موقعیت منطقه مورد مطالعه در ایران و نمایش موقعیت پروفیل هایی حفر شده در منطقه. 56

شکل3-2 منحنی آمبرو ترمیک ایذه 59

شکل 4-1 نقشه واحدهای اراضی در دشت ایذه 81

شکل 4-2 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت ذرت علوفه ای به روش استوری در دشت ایذه 86

شکل 4-3 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت ذرت علوفه ای به روش ریشه دوم در دشت ایذه 87

شکل 4-4 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت ذرت علوفه ای به روش کالوگیرو در دشت ایذه 88

شکل 4-5 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت گندم به روش استوری در دشت ایذه 95

شکل 4-6 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت گندم به روش ریشه دوم در دشت ایذه 96

شکل 4-7 توزیع تحت کلاس های مربوط به کشت گندم به روش کالوگیرو در دشت ایذه 97