1-2 گیاهان دارویی

گیاهان دارویی به گروهی از گیاهان گفته می­شود که اندام­های آن­ها دارای ترکیب­های اثر بخشی دارویی است و همچنین به واسطه اثرات درمانی بر انسان و دام در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می­گیرد (پورعبدالله، 1380). به عبارتی دیگر گیاهان دارویی به گیاهانی اطلاق می­شود که یکی از اجزای آن  (ساقه، ریشه، گل، برگ و میوه) دارای ماده مؤثر مشخصی باشند (لی[9] و همکاران، 2003). گیاهان دارویی به دلیل عواملی مانند ارزش اقتصادی بالا و کم هزینه بودن تولید آن­ها، نداشتن اثرات تخریبی بر محیط زیست و کاهش ایجاد مقاومت نسبی به عوامل بیماری­زا، باعث شده­اند تا این منابع از ارزش و جایگاه خاصی در درمان و تغذیه دام برخوردار باشند (قاسمی، 1388). از جمله مزایای استفاده از گیاهان دارویی می­توان به ساده بودن کاربرد و نداشتن اثرات جانبی سوء در اکثر آن­ها بر عملکرد حیوانات و نیز باقی نماندن بقایای مضر در فراورده­های تولیدی اشاره نمود (ابازا[10]، 2008). گیاهان دارویی به عنوان تغییر دهنده­های تخمیر شکمبه­ای مانند کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی و کاهش تولید متان، ممکن است راندمان استفاده از انرژی در شکمبه را بهبود بخشند و در نهایت در بهره وری حیوان تأثیر مثبت داشته باشند (باسکوت[11] و همکاران، 2005). امروزه ترکیبات شناسایی شده در آن­ها به عنوان داروهای جدید مورد استفاده قرار می­گیرند و می­توانند به عنوان کلیدی برای شناسایی روش­های درمانی کم هزینه و دارای عوارض جانبی کمتر در درمان بسیاری از بیماری­ها به کار روند (اسدی سمانی و همکاران، 2013).

1-1-2 تاریخچه مصرف گیاهان دارویی

استفاده از گیاهان دارویی به دوران باستان باز می­گردد به طوری که مصریان باستان 4500 سال بیش از میلاد مسیح از روغن­های معطری که از گیاهان به دست می­آورند برای انجام مناسک مذهبی، آئین­ها و نیز مداوای بیماران استفاده می­کردند. نوشته­هایی بدست آمده است که نشان می­دهد مصریان 40 قرن قبل از میلاد می­دانستند که چگونه داروها را از گیاهان بدست آورند. در واقع مصریان از گیاهان دارویی برای مومیایی کردن فراعنه استفاده می­کردند. مومیایی گران بعد از خارج نمودن احشاء شکم، جسد را از سیر، دارچین و گیاهان دارویی معطر دیگر پر می­کردند (لنگ[12]، 1997). در عصر حاضر نیز با وجود پیشرفت و توسعه چشمگیر کاربرد داروهای سنتزی،

 هنوز گیاهان دارویی و اشکال دارویی حاصل از آنها در مقیاس وسیعی مورد استفاده قرار می­گیرند، بطوریکه در برخی کشورها از اجزاء جدایی ناپذیر سیستم درمانی محسوب می­شوند و بازار تجارت آنها نیز در مقایسه با سایر داروهای شیمیایی رونق افزونتری دارد (قاسمی دهکردی و همکاران، 1382).

2-1-2 اهمیت گیاهان دارویی در ایران

ایران با برخورداری از سابقه تاریخی درخشان در طب و استعدادهای بالقوه جغرافیایی، اکولوژی و تنوع گونه­های گیاهی تنها درصد کمی از داروهای مصرفی خود را از گیاهان دارویی تأمین می­نماید. با توجه به اینکه در حال حاضر بیشتر مواد اولیه در ایران ساخته نمی­شود و در صنعت داروسازی به این مواد نیاز است استفاده از منابع گیاهی داخلی یکی از راه­های کاهش این نیازهاست (زرگری، 1372). استفاده از گیاهان دارویی در سالهای اخیر مخصوصاً در شرایطی که تولید محصولات ارگانیک و به دور از مواد شیمیایی طرفداران زیادی پیدا کرده و مورد توجه جدی دامپروران و دامپزشکان در سراسر جهان قرار گرفته است . گیاهان دارویی در اشکال بسیار متنوعی در تمامی گروه­های حیوانی (دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل) قابل استفاده­اند (آلن[13] و همکاران، 1998). کشور ایران با 11 اقلیم مختلف آب و هوایی و بیش از 7500 گونه گیاهی، بستر بسیار مناسبی برای دست یابی به گونه­های با ارزش دارویی و نادر می­باشد که می­توان نسبت به سازگار کردن و معرفی تعدادی از آن ها به عرصه زراعی اقدام نمود (عزیزی، 1384).

یک مطلب دیگر :

3-1-2 اهمیت کشت و تو لید گیاهان دارویی

نظر به اینکه با پیشرفت­های جدید علوم شیمی و داروسازی، مواد مؤثره لازم در معالجات پزشکی به صورت مصنوعات کارخانه­ای عرضه می­شوند، برخی فکر می­کنند با عرضه مواد مصنوع مذکور، از اهمیت گیاهان دارویی کاسته شده و دیگر به کشت و تولید آن ها نیازی نیست. ولی، آمار سال­های اخیر نشان می­دهد که این تصور چندان صحیح نبوده و با وجود عرضه مصنوعی مشابه مواد مؤثره گیاهان دارویی به مردم، نه تنها از میزان کشت و تولید این گیاهان کاسته نشده، بلکه تولید و مصرف آن­ها افزایش نیز یافته است. در حال حاضر، یک سوم داروهای مورد استفاده بشر را داروهای با منشأ گیاهی تشکیل می­دهند. بر اساس آمار سال 1994 فروش جهانی داروهای گیاهی بالغ بر 4/12 میلیارد دلار بوده است و در این رابطه، اروپا با حجم فروش 5/6 میلیارد دلار مقام اول را دارا بوده و آسیای شرقی با 3/2 میلیارد دلار، ژاپن با 1/2 میلیارد دلار و آمریکای شمالی با 5/1 میلیارد دلار در رتبه­های بعدی قرار دارند. در بین کشورهای اروپایی، آلمان با 5/2 میلیارد دلار بیشترین سهم را داشته و پس از آلمان، فرانسه با حجم6/1 میلیارد دلار و ایتالیا با حجم 600 میلیون دلار در رده­های بعدی قرار دارند (گراند والد و باتل[14]،1996؛ هوسنو[15]، 1997).

4-1-2 دلایل رویکرد به گیاهان دارویی

در گذشته، گیاهان دارویی به عنوان منبع اصلی مواد شفا بخش، به طور وسیعی توسط مردم مورد استفاده قرار می گرفت. تا آنکه پس از به بازار آمدن داروهای شیمیایی، استفاده از مواد طبیعی مذکور به طور چشمگیری کاهش یافت (برناد[16]،1990). تهیه برخی از مواد مؤثره فعال که در صنایع دارویی اهمیت بسیاری دارند، به طور مصنوعی امکان پذیر نیست و تنها به صورت طبیعی از گیاهان مورد نظر قابل استخراج می­باشند. این دسته از مواد یا به طور کلی ساختمان شیمیایی ناشناخته­ای دارند و یا به دلیل داشتن ساختمان شیمیایی به صورت پیچیده، تهیه آن­ها به صورت مصنوعی در صنایع داروسازی مشکل و مستلزم هزینه بسیار زیادی است (برناد، 2000). مواد دارویی مصنوعی به طور سریع اثر می بخشند و دارای یک تأثیر مشخص نیز می­باشند ولی بیشتر آن­ها عوارض جانبی نامطلوبی بر بدن انسان بر جای می گذارند. در حالی که مواد دارویی حاصل از گیاهان با آنکه به تدریج تأثیر می­بخشند، ولی اثرهای مفید جانبی داشته و فواید زیادی از نظر دوام سلامت بدن دارند (امید بیگی، 1376).

5-1-2 اجزاء تشکیل دهنده گیاهان دارویی

اجزاء تشکیل دهنده گیاهان دارویی گروه بسیار متنوعی از ترکیبات شیمیایی­اند که از نظر قابلیت انحلال و پایداری تنوع بسیاری در آن­ها مشاهده می­شود. این ترکیبات به شکل زیر رده­بندی می­گردند روغن­های ثابت، چربی­ها، موم­ها، فنل­ها، تانن­ها، پروتئین­ها، آلکالوئیدها، هیدرات­های کربن، گلیکوزیدها، روغن­های فرار، رزین­ها و ترکیبات رزین­دار (بیگم فقیر، 1384). دانش بشر هنوز برای آشکار کردن مواد شیمیایی موجود در گیاهان و خواص دارویی آن­ها راه طولانی در پیش دارد. تحقیقات اخیر در این زمینه سبب کشف بیش از پیش ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان و خواص دارویی آن­ها گردیده است. برخی از این ترکیبات خاصیت آنتی بیوتیکی دارند، گروهی سبب تحریک تولید آنزیم­های ضد سرطانی شده، دسته­ای دیگر با ترکیبات سرطان­زا خاصی باند شده و موجب خنثی شدن آن­ها می­شوند. گروهی نیز دارای اثرات آنتی­اکسیدانی بوده و بدن را در برابر زیان­های ناشی از باقی مانده­های مولکولی که رادیکال­های آزاد نامیده شده و در فرایند پیری و ایجاد امراض نقش دارند، محافظت می­کنند. (فاطمی، 1381).

رفتارهای خودآسیب رسان                                                                                                           9

مصرف سیگار                                                                                                                             10

سوء مصرف مواد                                                                                                                         10

مصرف الکل                                                                                                                               11

تعارف مربوط به رفتارجنسی                                                                                                          12

رابطه جنسی                                                                                                                                12

رابطه جنسی ایمن و پرخطر                                                                                                            12

رابطه جنسی با خطرمتوسط                                                                                                           12

رابطه جنسی پرخطر                                                                                                                    12

رفتارهای پرخطرکدامند ؟                                                                                                            13

تعاریف مربوط به نوع رابطه جنسی                                                                                                13

شریک جنسی اولیه                                                                                                                     13

شریک جنسی ثانویه                                                                                                                   13

تماس جنسی ناسالم                                                                                                                    13

رفتارهای جنسی پرخطر                                                                                                               14

مقدمه ای بر رفتارهای پرخطر نوجوانان                                                                                          17

نقش شخصیت در رفتارهای جنسی پرخطر                                                                                     19

دیدگاه های مرتبط در خصوص اعتیاد و رفتارهای پرخطر                                                                20

دیدگاه روانی اجتماعی                                                                                                                20

دیدگاه روان تحلیلی                                                                                                                    20

دیدگاه یادگیری اجتماعی                                                                                                            21

دیدگاه رشدی- شناختی                                                                                                              21

دیدگاه اعتقادات مذهبی                                                                                                              22

دیدگاه آمادگی زیست شناختی                                                                                                    22

دیدگاه اجتماعی- فرهنگی                                                                                                           23

آثار محرومیت از پدر در همانندسازی نقش جنسی                                                                          24

نظریه های موجود در مورد رفتارهای سالم  و پرخطر                                                                       24

تعریف اعتیاد                                                                                                                              25

مصرف موادمخدر                                                                                                                         26

ملاکهای DSM-IV-TR

طبقه بندی انواع مواد                                                                                                                     28

موادافیونی                                                                                                                                   28

موادآرامبخش، خواب آوار یا ضداضطراب                                                                                      28

توهم زا                                                                                                                                       29

محرک ها                                                                                                                                   29

تعریف متامفتامین                                                                                                                         29

اثرات متامفتامین                                                                                                                           31

عوامل موثر در شروع مصرف مواد                                                                                                   32

برای احساس سرخوشی                                                                                                                 32

برای احساس بهبودی                                                                                                                   32

برای کارکردبهتر                                                                                                                          32

کنجکاوی  و اینکه دیگران هم مصرف می کنند                                                                                32

رابطه پرخطرجنسی  و ایدز                                                                                                              33

انواع درمان ها و مقایسه آن ها                                                                                                         34

گروه حمایت همتایان                                                                                                                    34

جلسات12گامی                                                                                                                            35

تحلیل عود                                                                                                                                    35

حمایت اجتماعی                                                                                                                           35

مدل ماتریکس                                                                                                                               35

اصول راهنما در درمان ماتریکس                                                                                                   36

رابطه مثبت و همیارانه                                                                                                                   37

ساختارانتظارات                                                                                                                           37

مهارت های شناختی- رفتاری                                                                                                       38

گروه های خودیاری                                                                                                                    39

پیشینه پژوهش                                                                                                                             40

پژ وهش های  داخلی                                                                                                                   40

پژوهش های خارجی                                                                                                                   41

فصل سوم: روش پژوهش                                                                                                             49

روش                                                                                                                                         50

معرفی متغیرها                                                                                                                             50

جامعه آماری                                                                                                                               50

نمونه و روش نمونه گیری                                                                                                             51

ابزار پژوهش                                                                                                                               51

روش تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                                         51

روش اجرا                                                                                                                                   52

فصل چهارم: یافته های پژوهش                                                                                                     54

آمارتوصیفی                                                                                                                               55

آزمون سوالات                                                                                                                             56

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری                                                                                                    59

بحث و نتیجه گیری                                                                                                                     60

محدودیت های پژوهش                                                                                                               63

پیشنهادها                                                                                                                                    63

پیشنهاد کاربردی                                                                                                                         63

پیشنهادات پژوهشی                                                                                                                      63

منابع                                                                                                                                          65

منابع فارسی                                                                                                                                65

منابع انگلیسی                                                                                                                              70

پیوست ها                                                                                                                                   76

چکیده:

هدف:  هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روش ماتریکس بر کاهش رفتارهای پرخطر جنسی مردان معتاد شهر کرمانشاه بود.

روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش معتادان مرد شهر کرمانشاه بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد. به آزمودنی ها پرسشنامه رفتارهای پر خطر جنسی داده شد. تعداد 24 نفر به­ روش تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل با تعداد برابر (n=12) جایگزین شدند.

روش ماتریکس بر روی گروه آزمایشی به ‌صورت گروهی اجرا شد. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای دوباردرهفته تحت مداخله روان درمانی گروهی قرارگرفتند. بعد از اتمام جلسات از دو گروه پس آزمون به عمل آمد.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار میانگین رفتارهای پر خطر گروه آزمایش و گروه کنترل بود. نتایج آزمون های تحلیل کواریانس نشان دادکه روش ماتریکس برکاهش رفتارهای پرخطرجنسی و تعدادشرکای جنسی بطور معناداری تأثیرگذاربوده است. همچنین نتایج آزمونt  وابسته نشان داد تفاوت معناداری بین وضعیت تأهل در افراد پرخطر جنسی نداشته است.

نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه روش ماتریکس احتمالاً می‌تواند باعث کاهش رفتار پر خطر جنسی در بین معتادین شود بنابراین از این رویکرد ممکن است بتوان برای کاهش رفتارهای پرخطر جنسی در گروه های پرخطر به منظور پیشگیری از ابتلا به HIV استفاده کرد.

فصل یکم: مقدمه پژوهش

مقدمه:

در بررسی تاریخ، هیچ جامعه بشری را نمی­توان یافت که با معضل مربوط به مواد مخدر دست به گریبان نباشد و شاید بتوان گفت مواد مخدر همزاد با بشر در این جهان یافت شده و تا زمانی که انسان در این عرصه وجود دارد آن نیز پابرجا خواهد بود. مسائل مربوط به مواد مخدر تازگی نداشته و اثرات آن نیز همواره در سرنوشت ملت­ها و اقوام قابل جستجو است (سهرابی، هادیان، اصغرنژاد، 1387).

بزرگترین معضل اجتماعی امروز ایران، اعتیاد است که مسأله و مشکل میلیون­ها جوان است که وارثان اصلی کشورند. امروزه اعتیاد به انواع مواد مخدر و مشکلات مرتبط با آن به نحو بسیار خطرناک و تأسف باری نسل جدید کشور را تهدید می کند. شیوع مواد مخدر و اعتیاد سال­هاست که یکی از گرفتاری های درجه اول کشور محسوب می­شود و کوشش­هایی که تاکنون برای مهار این پدیده صورت گرفته است به دلایل مختلف علی رغم خواست قلبی مردم و دولت موفقیت­های اندکی در پی داشته است

یک مطلب دیگر :

 

وحدت وجود، سلسله مراتب، ظاهر و باطن

 (سهرابی، هادیان، اصغرنژاد، 1387).

اعتیاد حالت مزمن روانی و جسمی است که در اثر مصرف مکرر مواد مخدر در فرد ایجاد شده و در طی آن در فرد نیاز و تمایل جسمی و روحی برای مصرف دوباره مواد مخدر به وجود می­آید. فرد در طی اعتیاد خود مصرف مواد را مرتباً افزایش داده و در اثر قطع مواد نشانگان محرومیت در فرد ایجاد می­شود(سادوک و سادوک[1]، 2008 ؛ ترجمه رضاعی، 1388).

اعتیاد کلیه رفتارهای فردی و اجتماعی را تحت شعاع قرار می­دهد و به عنوان مهمترین آسیب اجتماعی، جامعه انسانی را مورد هجوم قرار داده است(هوشنگ و جزایری، 1377). معتادان به مواد مخدر جزو گروهای پر خطر می‌باشند(جرلایز^[2]، 2008) بنابراین انجام مداخلاتی در جهت کاهش رفتارهای پرخطر آنها ضروری به­نظر می­رسد زیرا اعتیاد به­عنوان یك آسیب اجتماعی، شاید هیچ­گاه به­طور كامل ریشه‏كن نشود، اما با تدبیر، اندیشه و تلاش واقعی حداقل می‏توان آسیب­های مرتبط با آن­ را همچون رفتارهای پرخطر جنسی و به تبع آن سرعت شیوع و انتقال بیماری ایدز را كاهش داد. یکی از مداخلاتی که در دهه­های اخیر در زمینه ایجاد تغییر و یا کاهش در رفتار­های نامناسب با موفقیت و استقبال زیادی همراه بوده است روش ماتریکس می­باشد که به عنوان درمانی به­شکل فردی و گروهی به صورت مستقل و یا درکنار سایر درمان­ها در حوزه­های مختلف به­کار رفته است(مکری واختیاری،1388). با توجه به مشکلاتی از قبیل ابتلا به HIV و بیماری مقاربتی که می تواند به واسطه رفتارهای پرخطر به استثنای خودکشی درپسران بیشتراز دختران است(لیندبرگ،بوگسس و ویلیامز[3]،2000) و با در نظرگرفتن تعداد زیاد معتادان در جهان و کشور ما و نیز با در نظر گرفتن اینکه ارتباط جنسی نامشروع، در میان حدود نیمی از معتادان گزارش شده است(رازقی، 1999). این پژوهش درصدد است تا با استفاده از آموزش روش ماتریکس و تأثیر ممکنه آن در تسلط بر احساسات و رفتارها و نیز نقش این روش در تصمیم گیری مناسب تر، مداخله ای را در جهت کاهش رفتارهای پر خطر جنسی در مردان معتاد انجام دهد.

بیان مسئله:

با شروع قرن جدید جوامع بشری با معضل بزرگ اجتماعی – روانی سوء مصرف مواد مواجه هستند. به عبارت دیگر، سوء مصرف مواد مخدر یک پدیده­ی جهانی است و کمتر کشوری یافت می­شود که این معضل در آن وجود نداشته باشد. سوء مصرف مواد مخدر، امروزه پا را از مرز اختلالات فردی و روانشناختی  فراتر نهاده و به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است،که از آن با عناوینی هم­چون طاعون قرن و بلای خانمان سوز یاد می­شود.

طبق گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر پس از تصادفات دومین عامل فوت در مرگهای مشکوک عوارض ناشی از اعتیاداست (رقیبی و پورقازی، 1384). اولین گزارشی که از مصرف مواد مخدر در ایران به چاپ رسیده است مربوط به قرن 17 میلادی می­باشد، ولی اولین آمار رسمی مکتوب به تعداد مصرف­کننندگان درایران مربوط به سال 1948 میلادی است که تعداد معتادان به تریاک را 1250000 نفراز کل جمعیت 14700000 نفرذکرکرده­اند (رزاقی، رحیمی و مدنی،1381).

در مطالعه­ بعدی که توسط مؤسسه داریوش در مورد همه­گیری مصرف مواد در 28 استان کشور در سال1383    انجام گرفت­، تعداد معتادان کشورکه نیازمند خدمات درمانی بودند بین 1500000 نفر تا1800000 نفر برآورد شدند (نارنجی­ها ،1383). تخمین­های مبتنی بر گزارشهای سازمان ملل نشان می­دهد که 5/1 الی2 درصد ازجمعیت ایران مشکل جدی یا سوء  مصرف مواد مخدر دارند(محمدی،1390).

اعتیاد یکی از بزگترین معضلات بزرگ جامعه ما است. اعتیاد معلول عوامل و مشکلات مختلف اجتماعی، روانشاختی و بیولوژیک است. معتادان به مواد مخدر از جمله گروه های پرخطردر ابتلا به عفونتهای ناشی از ویروس هاعامل هپاتیت c، هپاتیت B  و ایدزهستند. از جمله رفتارهای پر خطرافراد معتاد، می توان به استفاده مشترک از سرنگ آلوده جهت تزریق مواد اشاره کردکه باعث انتقال عفونت های اشاره شده در بین این افراد می شود (عطایی، صالحی، جوادی، خوروش، عاطفه السادات و همکاران، 1389).

از جمله دیگر رفتارهای پرخطر در افراد معتاد می توان به رفتارهای پرخطر جنسی درآنها اشاره کردکه عامل مؤثری درگسترش عفونت ایدز در سایر گروه های اجتماعی است و این موارد شامل شرکای متعدد جنسی و رفتار جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی نظیرکاندوم است (عطایی، صالحی، جوادی، خوروش، عاطفه السادات و همکاران، 1389).

هرگونه رابطه جنسی(دهانی، مهبلی و مقعدی) كه بدون استفاده از وسایل ایمنی  رابطه جنسی ازقبیل كاندوم مردانه یا زنانه انجام گیردكه درآن احتمال مبتلاشدن به ایدز و دیگر بیماریهایی كه ازطریق رابطه جنسی منتقل می­گردند افزایش یابد، رفتار پرخطر جنسی نامیده می­شود(سادوک و سادوک[4]، 2008 ؛ ترجمه رضاعی، 1388). همچنین داشتن شركای جنسی متعدد وگذری و ازطرفی رابطه جنسی در زمان مصرف مواد مخدر، جز رفتارهای پرخطر جنسی قرارمی گیرند(باكتینگ^[5]، راسر^[6] و اسكلما^[7]، 1999).

ضمن آنکه درتحقیقات مختلف رابطه متغیر رفتارهای پرخطرجنسی با متغیرهای دیگری بررسی شده است از قبیل شیوع رفتارهای جنسی پرخطر(حیدری، میراحمدی زاده، کشتکاران، اعتمادی و لطفی،1390)، زمان و روش آموزش مسائل جنسی(جلالی، ناهیدی، امیرعلی اکبری وعلوی مجده ،1384)، لزوم ارائه آگاهی های جنسی لازم به افراد معتاد(عطایی، صالحی، جوادی، خوروش، عاطفه السادات و همکاران، 1389)، استفاده از مدل رویکرد برنامه ریزی شده به سلامت جامعه( یزدان پناه، صفری، یوسفی، عنقا، حبیبیان، و همکاران، 1389)، تأثیرمتادون درمانی در کاهش رفتارهای پرخطرجنسی(مرسلی، 1387)، تأثیر نشانگان فزون کنشی-کاهش توجه[8] درگرایش به رفتارهای پرخطرجنسی(میکائیلی و هاشمی،1392). پیش بینی کننده های روانشناختی رفتارهای پرخطرجنسی( میکائیلی و هاشمی، 1392). همه این تحقیقات، اهمیت و گستردگی مشکل رفتارهای پرخطرجنسی را بیان نموده اند.

شواهد نشان می دهندکه اعتیاد در حال حاضر یکی از بزرگترین و پرهزینه­ترین معضلات جامعه ما راتشکیل می­دهدکه هم اکنون رو به گسترش می باشد(سبزی خوشنامی، 1390). برآوردهای صورت گرفته نشان         می­دهدكه میزان خسارتهای اقتصادی-  اجتماعی مستقیم و غیر مستقیم مواد مخدر و اعتیاد و مشکلات در ارتباط با آن از قبیل انتقال و مبتلا شدن به ایدز و بیماری­های مقاربتی و درمان آن دركشورسالیانه700 میلیاردتومان می­باشدکه قسمتی از این هزینه مربوط به بیماریهای مرتبط با اعتیاد و معتادان از قبیل بیماری ایدز و هپاتیت می باشد(صادقی اهری، 1382(.

آمارها نشان دهنده شیوع بالای رفتارهای پرخطر جنسی در بین معتادان است. طبق گزارش 8/55% معتادان  روابط جنس خارج از چهارچوب خانواده داشته اند(عطایی، صالحی، جوادی، خوروش، عاطفه السادات و همکاران، 1389). همچنین در تحقیق نارنجی ها(1383) شیوع رفتارهای پرخطرجنسی بین معتادان 7/42 و در پژوهشی دیگر میزان رفتارهای پرخطرجنسی معتادان 8/59% تخمین زده شده است(یاری، باباخانی و توکلی، 1388).

با توجه به  افزایش معتادان در ایران و جهان شیوع بالای رفتارهای پرخطرجنسی در بین آنها و اینکه یکی از   راه­های اصلی انتقال ایدز و دیگر بیماریهای مقاربتی رفتارهای پرخطرجنسی است(عطایی، صالحی، جوادی، خوروش، عاطفه السادات و همکاران، 1389)، انجام مداخلاتی در راستای کاهش رفتارهای پرخطر و جلوگیری از منتقل شدن و شیوع این قبیل بیماری­ها بسیار مهم می­باشد.

 

یک مطلب دیگر :

2- 2- 1منشأ فلزات سنگین……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ..8

2- 2-2 اثرات فلزات سنگین بر سلامت آبزیان………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

2- 3 کادمیوم، منشأ و منایع آن در محیط زیست…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

2- 4 مسیر های جذب………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

2- 5 آبشش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… .11

2- 6 کبد، روده،کلیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-7 سایر مسیرهای جذب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2- 8 تاثیر متقابل فلزات سنگین بر یکدیگر……………………………………………………………………………………………………………………………………………..    13

2- 9 عوامل موثر در قابلیت دسترسی ماهیان به فلزات سنگین…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

2- 10مسمویت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-11مسمومیت و بیماری­های ناشی از کادمیوم در ماهیان…………………………………………………………………………………………………………………………….14

2- 12مرور منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..16

فصل سوم: مواد و روش­ها

3- 1 منطقه نمونه برداری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

3- 2معرفی ماهی نازک…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………… .20

3-3 انتقال ماهیان به سالن آکواریوم جهت سازگاری………………………………………………………………………………………………………………………………….20

3-4 اندازه گیری فاکتورهای فیزیکوشیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. .21

3- 5  ساخت محلول ذخیره کادمیوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   .. 21

3-6 آنالیزهای خون­شناسی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….22

3-6-1 اندازه­گیری هموگلوبین……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

هشت

3-6-2 اندازه­گیری هماتوکریت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

3-6-3  شمارش گلبول قرمز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

3- 7 شاخص­های ثانویه خون­شناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………    23

3- 7-1 حجم متوسط گویچه قرمز (MCV)………………………………………………………………………………………………………………………………………… …..23

3-7-2 میانگین غلظت هموگلوبین ذره­ای (MCHC)…………………………………………………………………………………………………………………………………..23

3-7-3 آنالیز شیمیایی میانگین هموگلوبین ذره­ای (MCH)……………………………………………………………………………………………………………………………23

3-8 شمارش گلبول سفید…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………23

3- 9 نمونه برداری برای مطالعه بافت­شناسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………    24

3-10 تهیه مقطع بافتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24

3-10-1 مرحله آبگیری و شفاف سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24

3-10-2 مرحله قالب گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

3- 10-3 برش وتهیه لام………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….25

3-10-4 رنگ آمیزی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

3-10-5 کمی سازی آسیب بافتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

3-11 آنالیز تجمع زیستی آماده سازی نمونه های آبشش و جهت ……………………………………………………………………………………………………….

یک مطلب دیگر :

 

محصولات عجیب یاماها برای نمایشگاه توکیو؛ از موتورسیکلت ربات تا خودرویی متفاوت

 …………………………………..30

3-12 جذب اتمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………30

3-13 تحلیل آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….31

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

۴- ۱ شاخص­های زیستی ماهیان و پارامترهای فیزیکو­شیمیایی آب………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………….32

۴-2 پارامتر­های خون­شناسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 33

۴- 3 شاخص­های ثانویه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …36

۴-4 تعداد گلبول­های سفید خون…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..    38

۴-5 نتایج تجمع زیستی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

۴-6 تغییرات هیستوپاتولوژیک آبشش………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………42

4-7 تغییرات هیستوپاتولوژیک کبد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهاد­ها

5- 1  نتیجه­گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

5-2 پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54

 

عنوان صفحه

شکل2-1 چرخه زیستی فلزات سنگین در موجودات  زنده……………………………………………………………………………………………………………………………8

شکل3- 1 تصویری از موقعیت چشمه دیمه………………………………. 19

شکل 3-2 ماهی نازک……………………………………………… 20

شکل۴-1 تغییرات پارامتر­های اولیه خون­شناسی…………………………. 34

شکل ۴-2  تغییرات پارامتر­های ثانویه خون­شناسی………………………. 37

شکل۴-3 تعداد گلبو­لهای سفید در تیمار­های آزمایشی……………………. 38

شکل۴- 4  میزان تجمع کادمیوم بافت آبشش ماهی نازک………………………………………………………………………………………………………………………….40

شکل۴-5 تغییرات بافتی مشاهده شده در آبشش ماهی نازک……………………………………………………………………………………………………………………….43

شکل۴-6 میانگین میزان تغییرات شاخص Iorg بافت آبشش ماهی نازک……………………………………………………………………………………………………..45

شکل۴-7 تغییرات بافتی مشاهده شده در کبد ماهی نازک…………………………………………………………………………………………………………………………..48

شکل۴-8 میانگین میزان تغییرات شاخص Iorg بافت کبد ماهی نازک…………………………………………………………………………………………………………50

 

عنوان صفحه

 

جدول 2-1 انواع فلزات سنگین و شدت سمیت آن­ها……………………….. 8

جدول 3-1 روش ارزیابی آسیب­شناسی بافت­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………29

جدول4-1 پارامتر­های فیزیکوشیمیایی آب………………………………………………………………………………………………………………………………………………..32

جدول 4-2 درجه بندی نیمه­کمی آسیب آبشش ماهی نازک………………………………………………………………………………………………………………………44

جدول4-3 درجه بندی نیمه­کمی آسیب کبد ماهی نازک……………………………………………………………………………………………………………………………49

2-3-2-1- تعاریف مختلف در باب شخصیت…………………………………………………………… 25
2-3 -2-2-سطوح مختلف شخصیت………………………………………………………………………… 26
2-3-2-3-  نظریه های مختلف در باب شخصیت…………………………………………………… 26
2-3-2-3-1-رویکردهای نظریه ای……………………………………………………………………… 26
2-3-2-3-2-رویکرد اندیشه نگارانه……………………………………………………………………. 28
2-3-2-3-3-  رویکرد تحلیل روانشناختی و رویکرد شناختی…………………………. 29
2-3-2-3-4-نظریات نوع شناختی…………………………………………………………………….. 29
2-3-2-3-5- رویکرد خصایص……………………………………………………………………………. 30
2-3-2-3-6-رویکرد انسان شناسانه……………………………………………………………………. 31
2-3-2-3-7-رویکرد التقاطی یا تلفیقی …………………………………………………………….. 31
2-3-2-3-8-رویکردهای مربوط به رشد…………………………………………………………….. 31
2-3-2-3-9- رویکرد خصایص اجتماعی، ادراک شخصی و ثبات عاطفی ……… 32
2-3-2-4- نقش شخصیت در رفتار…………………………………………………………………………. 33
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
2-3-3- هوش………………………………………………………………………………………………………………….. 34
2-3-3-1- تعاریف مختلف در باب هوش…………………………………………………………………. 34
2-3-3-2- انواع هوش……………………………………………………………………………………………….. 34
2-3-3-3- نقش هوش در رفتار………………………………………………………………………………… 36
2-3-4- توانایی‌………………………………………………………………………………………………………………… 37
2-3-4-1- تعاریف موجود در باب توانایی……………………………………………………………….. 37
2-3-4-2- انواع توانایی…………………………………………………………………………………………….. 37
2-3-4-3- نقش توانایی در رفتار……………………………………………………………………………… 40
2-3-5- نظام اعتقادی………………………………………………………………………………………………………… 40
2-3-5-1- انواع ارزش ها………………………………………………………………………………………….. 41
2-3-5-2- منابع ارزش……………………………………………………………………………………………… 43
2-3-5-3- نقش نظام اعتقادی و ارزشها در رفتار…………………………………………………… 43
2-3-6- نگرش‌ها………………………………………………………………………………………………………………. 44
2-3-6-1- تعاریف موجود پیرامون نگرش……………………………………………………………….. 44
2-3-6-2- کارکرد های نگرش………………………………………………………………………………….. 44
2-3-6-3- تفاوت ارزشها و نگرشها…………………………………………………………………………… 45
2-3-6-4- اجزای تشکیل دهنده نگرش………………………………………………………………….. 46
2-3-6-5- نگرشهای مربوط به رفتار سازمانی…………………………………………………………. 46
2-3-6-5-1- رضایت شغلی………………………………………………………………………………… 47
2-3-6-5-2- تعهد سازمانی………………………………………………………………………………… 47
2-3-6-5-3-  ناهماهنگی شناختی……………………………………………………………………. 48
2-3-6-6- نقش نگرش در رفتار…………………………………………………………………………. 48
2-3-7- ادراک…………………………………………………………………………………………………………………. 49
2-3-7-1- تعاریف مربوط به ادراک…………………………………………………………………………. 50
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
2-3-7-2- کاربرد ادراک در رفتار سازمانی……………………………………………………………… 50
2-3-7-3- نظریه های موجود در باب ادراک………………………………………………………….. 50
2-3-7-3-1- نظریه اسناد…………………………………………………………………………………… 50
2-3-7-3-2-کانون کنترل…………………………………………………………………………………… 51
2-3-7-4- عوامل تأثیرگذار بر ادراک افراد……………………………………………………………… 51
2-3-7-5- نقش ادراک در رفتار………………………………………………………………………………. 52
2-3-8- یادگیری……………………………………………………………………………………………………………… 53
2-3-8-1- تعاریف موجود در باب یادگیری…………………………………………………………….. 53
2-3-8-2- نظریه های موجود در باب یادگیری………………………………………………………. 54
2-3-8-2-1- نظریه های رفتاری……………………………………………………………………….. 54
2-3-8-2-2- نظریات شناختی…………………………………………………………………………… 55
2-3-8-3- انواع یادگیری………………………………………………………………………………………….. 56
2-3-8-4- نقش یادگیری در رفتار…………………………………………………………………………… 56
2-3-9- انگیزش………………………………………………………………………………………………………………. 57
2-3-9-1- تعاریف موجود در باب انگیزش……………………………………………………………… 57
2-3-9-2- ابعاد انگیزش……………………………………………………………………………………………. 57
2-3-9-3- عناصر متشکله انگیزش………………………………………………………………………….. 58
2-3-9-4- نظریه های موجود در باب انگیزش……………………………………………………….. 58
2-3-9-4-1- نظریه های محتوایی…………………………………………………………………….. 58
2-3-9-4-2- نظریه های فرایندی……………………………………………………………………… 59
2-3-9-5- نقش انگیزش در رفتار……………………………………………………………………………. 61
2-4- بعد گروهی…………………………………………………………………………………………………………………… 63
2-4-1- ویژگی های گروه……………………………………………………………………………………………….. 64
2-4-1-1- نقش…………………………………………………………………………………………………………. 64
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
2-4-1-2- هنجارها……………………………………………………………………………………………………. 65
2-4-1-3- موقعیت……………………………………………………………………………………………………. 65
2-4-1-4- اندازه………………………………………………………………………………………………………… 65
2-4-1-5- انسجام……………………………………………………………………………………………………… 66
2-4-1-6- ترکیب گروه…………………………………………………………………………………………….. 66
2-4-1-7- مقام فردی……………………………………………………………………………………………….. 67
2-4-2- دلایل پیوستن افراد به گروهها…………………………………………………………………………. 67
2-4-3- رهبری………………………………………………………………………………………………………………… 68
2-4-3-1- تعاریف موجود در باب رهبری……………………………………………………………….. 68
2-4-3-2- ابعاد متمایز کننده رهبری و مدیریت در سازمان…………………………………. 69
2-4-3-3- دیدگاههای مختلف در باب رهبری………………………………………………………… 70
2-4-3-3-1- رویکرد خصایص……………………………………………………………………………. 71
2-4-3-3-2-رویکرد رفتاری……………………………………………………………………………….. 71
2- 4-3-3-3-رویکرد کارکردی (گروهی)…………………………………………………………… 73
2-4-3-4- سبک های رهبری………………………………………………………………………………….. 77
2-4-3-5- نقش رهبری در رفتار……………………………………………………………………………… 78
2-4-4- ارتباطات…………………………………………………………………………………………………………….. 78
2-4-4-1- تعاریف موجود در باب ارتباطات……………………………………………………………. 79
2-4-4-2- کارکردهای ارتباطات در سازمان……………………………………………………………. 79
2-4-4-3- کانالها و جهت های ارتباطی در سازمان………………………………………………… 80
2-4-2-4- انواع ارتباطات ………………………………………………………………………………………… 80
2- 4-5- نظریه اسلام در مورد ارتباطات………………………………………………………………………. 82
2-4-6- موانع ارتباطی در سازمان………………………………………………………………………………….. 82
2-4-7- نقش ارتباطات در رفتار…………………………………………………………………………………….. 83
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
2-4-7- قدرت…………………………………………………………………………………………………………………. 83
2-4-7-1- تعاریف قدرت………………………………………………………………………………………….. 84
2-4-7-2- منابع و سطوح قدرت در سازمان…………………………………………………………… 85
2-4-7-3- زوایای مهم قدرت…………………………………………………………………………………… 88
2-4-7-4- انواع دیدگاهها و رویکردها در باب قدرت سازمانی……………………………….. 88
2-4-7-4-1- رویکردهای احتمالی قدرت………………………………………………………….. 88
2-4-7-4-2- قدرت ناشی از ساختار…………………………………………………………………. 88
2-4-7-4-3- رویکردهای کثرت گرایی به قدرت …………………………………………….. 89
2-4-7-4-4- ﺑﺮرﺳﻲﻗﺪرتدردﻳﺪﮔﺎهﺳﺎﺧﺘﺎری……………………………………………………… 89
2-4-7-4-5- ﺑﺮرﺳﻲﻗﺪرتدردﻳﺪﮔﺎهﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازانﻛﻨﺶﻣﺘﻘﺎﺑﻞ……………………………. 90
2-4-7-4-6- دیدگاه اسلام در مورد قدرت……………………………………………………….. 91
2-4-7-5- نقش قدرت در رفتار………………………………………………………………………………. 91
2-4-8- سیاست………………………………………………………………………………………………………………. 92
2-4-8-1- تعاریف سیاست………………………………………………………………………………………. 92
2-4-8-2- دلایل بروز رفتار سیاسی در سازمان……………………………………………………… 93

2-4-8-3-  عوامل بروز رفتار سیاسی……………………………………………………………………… 93
2-4-8-4- سطوحعمل سیاسی در سازمان……………………………………………………………… 95
2-4-8-5- دیدگاه‌های مربوط به سیاست درسازمان………………………………………………. 95
2-4-8-6- سیاست به عنوان وسیله ای برای حفاظت شخصی……………………………… 96
2-4-8-7- انواع راهبردهای سیاسی…………………………………………………………………………. 96
2-4-8-8-شکل گیری رفتار سیاسی و تأثیر آن در سازمان………………………………….. 97
2-4-8-9- انواع رفتارهای سیاسی در سازمان………………………………………………………… 98
2-8-8-9-1- انواع تاکتیکهای سیاسی………………………………………………………………. 98
2-6-8-9-2- انواع  بازیهای سیاسی…………………………………………………………………. 100
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
2-4-8-9-3-  انواع بازیهای قدرت……………………………………………………………………. 102
2-4-8-10- نقش سیاست در رفتار………………………………………………………………….. 103
2-4-9- تعارض………………………………………………………………………………………………………………. 104
2-4-9-1- تعاریف موجود پیرامون تعارض…………………………………………………………….. 105
2-4-9-2- کارکردهای تعارض در سازمان………………………………………………………………. 106
2-4-9-3- انواع و سطوح تعارض سازمانی…………………………………………………………….. 107
2-4-9-4- طرق بررسی تعارض در سازمان……………………………………………………………. 109
2-4-9-5- منابع تعارض در سازمان……………………………………………………………………….. 110
2-4-9-7- عوامل بروز تعارض در سازمان………………………………………………………………. 110
2-4-9-9- دیدگاههای موجود در رابطه با تعارض…………………………………………………. 111
2-4-9-9-1- دیدگاه نظریه پردازان کلاسیک………………………………………………….. 111
2-4-9-9-2- دیدگاه نهضت روابط انسانی……………………………………………………….. 111
2-4-9-9-3- دیدگاه تعاملگرایان………………………………………………………………………. 111
2-4-9- 10- نقش تعارض در رفتار………………………………………………………………………… 112
2-4-10 – سرمایه اجتماعی………………………………………………………………………………………….. 113
2-4-10-1- تعاریف موجود…………………………………………………………………………………….. 113
2-4-10-2- مزایای سرمایه اجتماعی…………………………………………………………………….. 115
2-4-10-3- تأثیرات سرمایه اجتماعی…………………………………………………………………… 115

یک مطلب دیگر :

2-4-10-4- ابعاد سرمایه اجتماعی………………………………………………………………………… 115
2-4-10-5- سطوح تحلیل سرمایه اجتماعی…………………………………………………………. 116
2-4-10-6- عناصر و ابعاد سرمایه اجتماعی………………………………………………………….. 116
2-4-10-7- منابع، مکانیسمها و پیامدهای سرمایه اجتماعی……………………………….. 119
2-4-10-8- نقش سرمایه اجتماعی در رفتار…………………………………………………………. 120
2-5- بعد سازمانی………………………………………………………………………………………………………………… 120

عنوان                                                                                                                                                               صفحه
فصل سوم: روش پژوهش
3- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………. 227
3- 1- روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 227
3-2- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………. 227
3-3- نمونه و روش نمونه‌گیری…………………………………………………………………………………………… 228
3-4- ابزار پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………. 229
3-5- روایی  و پایایی مقیاس ……………………………………………………………………………………………… 230
3-5-1-روایی و پایایی ابعاد رفتار سازمانی ………………………………………………………………….. 230
3-5-2 – روایی و پایایی عوامل رفتار سازمانی……………………………………………………………… 230
3-6- روش جمع آوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………….. 232
3 – 7- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………….. 232
فصل چهارم: یافته های پژوهش
4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 234
4-2- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………. 234
4-2-1- سؤال اول: تأثیر مبانی فردی رفتار سازمانی در رفتار کارمندان
دانشگاه شیراز به چه میزان است؟………………………………………………………………………………… 234
4-2-2-  سؤال دوم: تأثیر مبانی گروهی رفتار سازمانی در رفتار کارمندان
دانشگاه شیراز به چه میزان است؟……………………………………………………………………………….. 235
4-2-3- سؤال سوم: تأثیر مبانی سازمانی رفتار سازمانی دررفتار کارمندان
دانشگاه شیراز به چه میزان است؟……………………………………………………………………………….. 236
4-2-4- سؤال چهارم: آیا تفاوت معناداری بین میزان تأثیر عوامل بعد
فردی رفتار  در رفتار کارمندان دانشگاه شیراز وجود دارد؟…………………………………………. 237
4-2-5- سؤال پنجم: آیا تفاوت معناداری بین میزان تأثیر عوامل بعد گروهی
در رفتار کارمندان دانشگاه شیراز وجود دارد؟…………………………………………………………….. 239
عنوان                                                                                                                                                               صفحه
4-2-6- سؤال ششم: آیا تفاوت معناداری بین میزان تأثیر عوامل
بعد سازمانی در رفتارکارمندان دانشگاه شیراز وجود دارد؟………………………………………… 240
4-2-7- سؤال هفتم: آیا تفاوت معناداری بین میزان تأثیر مجموعه عوامل فردی،
گروهی و سازمانی در رفتار کارمندان دانشگاه شیراز وجود دارد؟ ……………………………… 242
4-3- خلاصه نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 245
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 247
5-2- بحث و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………….. 248
5-3- نتیجه‌گیری نهایی………………………………………………………………………………………………………. 262
5-4- محدودیت­ها………………………………………………………………………………………………………………… 264
5-4-1-  محدودیت‌های اجرایی……………………………………………………………………………………. 264
5-4-2- محدودیت‌های پژوهشی…………………………………………………………………………………… 264
5-5-پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………… 264
5-5-1-پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………… 264
‌5-5-2- پیشنهادهای پژوهشی………………………………………………………………………………………. 266
فهرست منابع و مآخذ
منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………….. 268
منابع لاتین……………………………………………………………………………………………………………………………. 277