فقه اسلامی بررسی فقهی و حقوقی مهریههای غیرمتعارف و ... |
یک مطلب دیگر :
رضایت زناشویی به چه عواملی بستگی دارد؟
فهرست مطالب | |
عنوان | صفحه |
چكیده | 1 |
مقدمه | 2 |
فصل اول: تبیین ماهیت مهریه و حكمتها و كاركردهای آن | |
1. معنای لغوی مهریه | 10 |
2. مهریه در اصطلاح | 11 |
3. مستند فقهی پرداخت مهر | 12 |
3ـ1 مهر در قرآن | 12 |
3ـ2 مهر در سنت و روایات | 14 |
4. تاریخچه مهریه | 17 |
4ـ1 مهریه در اقوام مختلف | 17 |
4ـ1ـ1 مهریه در یونان قدیم | 17 |
4ـ1ـ2 مهریه در عربستان قبل از اسلام | 17 |
4ـ2 مهریه در ادیان مختلف | 19 |
4ـ2ـ1 مهریه در حقوق زرتشتی | 19 |
4ـ2ـ2 مهریه در آیین یهود و مسیحیت | 19 |
4ـ2ـ3 مهریه در حقوق اسلام | 19 |
4ـ2ـ4 مهریه در ایران | 20 |
5. جایگاه مهریه | 22 |
6. فلسفه و حكمتهای پرداخت مهر | 23 |
6ـ1 حكمت پرداخت مهر در روایات | 23 |
6ـ1ـ1 استحباب کم بودن مهریه | 24 |
6ـ1ـ2 نکوهش مهر زیاد | 25 |
6ـ1ـ3 فلسفه وجوب مهریه | 26 |
6ـ2 حكمت پرداخت مهر در دیدگاه برخی اندیشمندان مسلمان | 26 |
6ـ2ـ1 مهریه در مقابل استمتاع | 26 |
6ـ2ـ 2 مهریه در مقابل بضع | 26 |
6ـ2ـ 3 مهریه پاسخی به نیاز فطری | 26 |
6ـ2ـ 4 مهریه مکمل سهم الارث | 26 |
6ـ2ـ 5 مهریه وثیقهای در مقابل طلاق | 27 |
6ـ3 حكمت پرداخت مهر از نظر جامعهشناسان | 27 |
6ـ3ـ1 نظریه کارکردگرایی | 27 |
6ـ3ـ 2 نظریه مبادله | 30 |
7. علل افزایش میزان مهریه در عصر حاضر | 30 |
8. تدابیر اسلام برای مهار طلاق ناشی از مهریه | 37 |
فصل دوم: احكام مهریه | |
مقدمه | 39 |
1ـ ماهیت فقهی، حقوقی مهریه | 39 |
1ـ1ـ تعریف مهریه | 39 |
1ـ2ـ مهریه و ماهیتحقوقى آن: | 41 |
1ـ3ـ اقسام مهر | 41 |
1ـ4ـ مقادیر و مصادیق مهریه | 43 |
1ـ5ـ شرایط صحت مهریه | 49 |
1ـ6ـ استحقاق و عدم استحقاق مهریه در صورت عدم تعیین مهریه | 54 |
1ـ7ـ معیوب بودن مهریه قبل یا بعد از عقد نكاح | 55 |
1ـ8ـ نكات مختلفى درباره مهر | 57 |
فصل سوم: مهریههای غیرعقلایی | |
1ـ مهریه غیرمتعارف و غیر عقلایی | 63 |
2ـ کارکردهای منفی افزایش مهریه | 67 |
3ـ راهكارهای جلوگیری از مهریههای غیرمتعارف | 71 |
4ـ پیشنهادات | 74 |
سخن نهایی | 75 |
فهرست منابع | 76 |
چکیده انگلیسی | 82 |
چكیده
تعیین مهریههای غیرمتعارف و غیرعقلایی به دلیل فقدان قدرت بر تسلیم آن از نظر فقهی و حقوقی باطل انگاشته میشود و از عوامل تداوم زندگی زناشویی به شمار نمیآید بلكه آثار نامطلوبی را درپی خواهد داشت. در این رساله سعی شده است تا با گردآوری اطلاعات به شیوهی كتابخانهای به بررسی كتب فقهی وحقوقی مهریههای غیرمتعارف و غیرعقلایی و آثار آن پرداخته شود تا شاید در یك مجموعهی مدوّن اطلاعات سودمندی در اختیار طالبان این مباحث قرار دهد. به همین جهت با توجه به جایگاه مهریه به عنوان یك سنّت كهن در سیرهی قولی و عملی ائمه وتفاوت نگرش مردم درزمان حال به تبیین و روشنگری اقسام مهریه، صحت و بطلان آن، ماهیت فقهی و حقوقی آن، تفاوت مهریههای غیرمتعارف و غیرعقلایی و احكام مربوط به هر یك، علل افزایش میزان مهریه و… پرداخته شده است.
بنابراین در خصوص مهریه رجوع به اصل دین، یكی از منابع مهم تولید ارزش و تعریف رفتار بهنجار در جامعهی ماست. مهریههای غیرمتعارف و غیرعقلایی از منظر دینی یك ناهنجاری شمرده میشوند. روایات متعددی بر سبك بودن مهریه تأكید میكنند و افزایش آن را منشأ خصومت میدانند. برخی از جامعهشناسان نیز در شناساندن رفتارهای بهنجار از رفتار نابهنجار فقط به تعاریف مرسوم در منابع غربی توجه میكنند و احیاناً در تحلیل و تبیین آنها دچار اشتباه میشوند.
واژگان كلیدی: مهریه، مهریههای غیرمتعارف، مهریههای غیرعقلایی
مقدمه
زندگی مشترك كه با میثاق مقدس ازدواج آغاز میشود، یكی از با ارزشترین نعمتهایی است كه خداوند متعال جهت تكامل انسانها قرار داده است. بیتردید چنانچه امر ازدواج با شرایط منطقی، صحیح و منطبق با اصول موجود در شرع مقدّس اسلام انجام پذیرد، حاصلی جز نزدیكی به معبود یكتا و آرامش انسان نخواهد داشت. یكی از شرایط ازدواج كه لازم است پیش از وقع عقد زن و مرد بر سر ان به توافق رسند، مسألهی مهریه است.
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1399-08-10] [ 11:18:00 ق.ظ ]
|