مداخلات درمانی جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی.. 29

آموزش مهارت‌های ارتباطی.. 30

2-7- زوج‌درمانی گروهی      33

2-8- پیشینه و سابقه پژوهش… 37

پژوهش مرتبط با رضایت‌مندی در روابط زناشویی.. 37

پیشینه تجربی تحقیق در داخل کشور. 37

پیشینه تجربی تحقیق در خارج از کشور. 39

پژوهش مرتبط با زوج‌درمانی شناختی-رفتاری.. 43

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- روش پژوهش… 49

3-2- جامعه آماری.. 49

3-3- نمونه و روش نمونه‌گیری.. 49

3-4- ابزار جمع‌آوری اطلاعات و اندازه‌گیری.. 50

 

3-5- روش اجرای پژوهش… 51

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 53

فصل چهارم : یافته های پژوهش

4-1- داده های توصیفی.. 55

1- مرحله پیش آزمون………………55

2- مرحله پس آزمون……………..56

4-2- داده های استنباطی.. 57

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- مبحث و نتیجه گیری.. 64

5-2- محدودیت پژوهش… 64

5-3-پیشنهادهای پژوهشی.. 64

یک مطلب دیگر :

5-4-پیشنهادهای کاربردی.. 65

پیوست 1 : شرح جلسات آموزشی 72

پیوست 2 : پرسش نامه ی رضایت زناشویی انریچ 77

فصل یکم

مقدمه پژوهش

 

1-1-    مقدمه

ازدواج به عنوان مهمترین و عالیترین رسم اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی افراد همواره مورد تایید بوده‌است. رابطه زناشویی که براساس وجود صمیمیت بنیاد شده باشد می تواند این نیاز را برآورده سازد در غیر اینصورت منبع تالم می باشد. مشکلات مربوط به صمیمیت، اغلب دلیل اصلی روابط شکست خورده به شمار می‌روند. در بسیاری از موارد ممکن است مشکل اصلی مراجعان اشتغال ذهنی با صمیمیت باشد که فرد مساله خود را به صورت مشکل در روابط نزدیک یا تعهد در روابط بیان می‌نماید.

اگرچه برخی از زوج‌ها ممکن است اختصاصا صمیمیت را به عنوان آماج درمان ذکر نکنند، اما وقتی همین زوج‌ها ابزارهای سنجش مربوط به کیفیت، رضایت یا سازگاری زناشویی را تکمیل کنند، اغلب یک یا چند مولفه از نیاز به صمیمیت را برای خودشان مشکل‌زا تشخیص می‌دهند(باگاروزی[1]، 2001).

صمیمیت در ازدواج باارزش است، زیرا تعهد زوجین نسبت به ثبات ارتباط را محکم می‌کند و به طور مثبتی با سازگاری و رضایت زناشویی همراه است(هلر[2] و وود[3]، 1998).

مطالعات و تجارب بالینی نشان می‌دهدکه در جامعه معاصر، زوج‌ها مشکلات شدیدی را در هنگام برقراری و حفظ روابط صمیمانه و ارضا انتظارات و نیازهای یکدیگر تجربه می‌کنند(باگازوری، 2001).

از طرفی امروزه عوامل شناختی از مهمترین عوامل در فهم پویایی‌های زندگی زناشویی و تفسیر روابط زناشویی به شمار می‌روند(باوکم[4] و اپشتاین[5]، 1996).

برنشتاین(1986)، تاکید می‌کند، شواهد بسیاری نشانگر این واقعیت است که مکانیسم‌های شناختی  بر سازگاری و رضایت زناشویی اثرگذارند و به همین دلیل معتقد است که زندگی زناشویی از گزند تفکرات غیر منطقی در امان نمی‌باشد.

تحریفات شناختی از برجسته‌ترین عواملی هستند که در پردازش فرآیندهای شناختی همچون انتظارات، برداشت‌ها، قالب‌ها و الگوهای ذهنی که هر فرد از همسر خود دارد، تاثیرگذار است. این تحریف شناختی باعث می‌شود افراد حساسیت ویژه‌ای نسبت به تغییر الگوهای کهنه ذهنی خود داشته‌باشند و هر حادثه‌ای را مساوی حادثه‌ای دیگر بدانند.

2-11- عملکردهای طرحواره 27

2-12- تداوم طرحواره 27

2-13- بهبود طرحواره 28

2-14- پاسخ‌ها و راهبردهای مقابله‌ای ناسازگار. 29

2-15- اجتناب از طرحواره 30

2-16- تسلیم شدن در برابر طرحواره 30

2-17-پاسخ‌های مقابله‌ای.. 31

2-18- سبک‌های طرحواره 32

2-19- جبران افراطی طرحواره 33

2-20- تجارب اولیه زندگی.. 34

 

2-21- خلق و خوی هیجانی.. 37

2-22- طرحواره‌های ناسازگار اولیه. 38

2-23- تجربه‌های اولیه زندگی.. 38

2-24- سرشت هیجانی.. 39

2-25- جنسیت… 45

2-26- تنیدگی تحصیلی.. 46

2-27- رضایت از زندگی تحصیلی.. 52

2-28- پیشینه‌ی پژوهش…. 56

2-28-1-  خارج از کشور: 56

2-28-2- داخل کشور. 63

فصل سوم: روش پژوهش

یک مطلب دیگر :

3-1- روش : 67

3-2- جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری.. 68

3-2-1- جامعه. 68

3-2-2- گروه نمونه و شیوهی گزینش آن. 68

3-3- ابزار گرد‌آوری اطلاعات… 68

3-3-1- فهرست تنیدگی دوران دانشجویی : 68

3-3-2 – مقیاس چند بعدی رضایت از زندگی دانشجویی: 69

3-3-3-  فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره‌های‌ یانگ (YSQ-SF). 70

3-4- روش اجرا 71

3-5- روش تجزیه وتحلیل داده‌ها 74

فصل چهارم:یافته‌های پژوهش

4-1- یافته‌های پژوهشی.. 76

4-1-1- یافته‌های توصیفی.. 76

4-1-2- یافته‌های مربوط به فرضیه‌های پژوهش…. 79

فصل پنجم:بحث و نتیجه‌گیری

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 84

5-1-1- فرضیه اول پژوهش: 84

5-1-2- فرضیه دوم پژوهش: 86

5-2- محدودیتهای پژوهش…. 88

5-3- پیشنهادهای پژوهشی.. 88

5-4- پیشنهادهای کاربردی.. 89

منابع.. 90

پیوست‌ها 104

هیجان و مهارتمندی هیجانی.. 19

صمیمت و خود افشا سازی.. 20

عملکرد جنسی.. 21

ویژگی های شخصیتی.. 22

سبک های دلبستگی.. 23

فردیت و تمایز خود. 24

 

بهداشت روانی و جسمی.. 24

سن.. 25

تحصیلات.. 25

درآمد و شغل.. 26

ایفای نقش… 27

فرزندان. 27

عوامل فرهنگی.. 28

مذهب.. 28

رویداد های زندگی.. 30

ادبیات و پیشینه خلاقیت.. 30

تعریف خلاقیت.. 30

عناصر خلاقیت.. 31

اهمیت خلاقیت.. 32

خلاقیت آموختنی است.. 32

ویژگی های شخصیتی افراد خلاق.. 33

عوامل موثر بر خلاقیت.. 34

موانع خلاقیت.. 36

ادبیات تعارض و سبک های حل تعارض… 37

تعریف تعارض  زناشویی.. 37

علل پیدایش تعارض زناشویی.. 38

یک مطلب دیگر :

پیامد تعارضات زناشویی.. 40

اهمیت مدیریت تعارض… 40

سبک های حل تعارضات.. 42

ویژگی های شخصیتی افراد و سبک های حل تعارض… 45

پژوهش های مرتبط با رضایت زناشویی.. 46

پژوهش های مرتبط  با خلاقیت.. 49

پژوهش های مرتبط  با تعارضات زناشویی.. 51

جمع بندی.. 55

فصل سوم. 57

روش پژوهش… 57

طرح پژوهش… 58

جامعه آماری.. 58

نمونه و روش نمونه گیری.. 58

ابزارهای پژوهش… 59

الف ) پرسشنامه سبک های حل تعارض رحیم ( ROCI-II): 59

ب)  پرسشنامه سنجش خلاقیت (CREE) تورستون و همکار : 60

ج) پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH : 61

روش اجرای طرح.. 62

شیوه مداخله و اجرا 62

روش تجزیه و تحلیل داده ها 63

فصل چهارم. 64

یافته‫های پژوهش… 64

آمار توصیفی.. 65

بخش دوم: راهبردهای مقابله با استرس………………………………………………………………… 25

تعریف مقابله…………………………………………………………………………………………… 25

كاركردهای مقابله………………………………………………………………………………………. 26

نظریه های مقابله……………………………………………………………………………………….. 27

الف )نظریه تكاملی و سازگاری رفتاری :……………………………………………………………. 27

ب) نظریه روان تحلیل گری و تحول شخصی……………………………………………………….. 28

ج- نظریه های تحولی – چرخه زندگی……………………………………………………………… 29

د- الگوی یكپارچه از فرایند مقابله و فشار روانی……………………………………………………. 29

نظریه لازاروس- فولكمن……………………………………………………………………………. 31

منابع شخصی مقابله……………………………………………………………………………………. 31

الف – تحول من……………………………………………………………………………………. 32

 

ب- كارآمدی خود………………………………………………………………………………….. 32

ج- خوش بینی……………………………………………………………………………………… 33

د- احساس یكپارچگی………………………………………………………………………………. 33

ه- سبك های شناختی……………………………………………………………………………….. 34

و – سبك های دفاع و مقابله……………………………………………………………………….. 35

ز- توانایی های حل مساله…………………………………………………………………………… 36

راهبرد‌های مقابله‌ای……………………………………………………………………………………. 36

فرایندهای مقابله و ارزیابی…………………………………………………………………………….. 40

فرایند مقابله……………………………………………………………………………………………. 40

ابزارهای اندازه گیری مقابله…………………………………………………………………………….. 42

تعیین كننده های فرایند مقابله………………………………………………………………………….. 43

یک مطلب دیگر :

الف – عوامل شخصیتی و جمعیت شناختی…………………………………………………………. 44

ب- قرائن اجتماعی مقابله…………………………………………………………………………… 45

راهبردهای سازش یافته و سازش نایافته:……………………………………………………………….. 46

الف – مقابله سازش یافته…………………………………………………………………………… 46

ب – مقابله سازش نایافته…………………………………………………………………………… 47

پیشینه  پژوهش………………………………………………………………………………………… 49

فصل سوم: روش پژوهش

پیش درآمد:……………………………………………………………………………………………. 57

روش………………………………………………………………………………………………….. 57

جامعه آماری…………………………………………………………………………………………… 57

نمونه‌ و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………… 57

ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………… 58

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………… 60

فصل چهارم: یافته های پژوهش

پیش درآمد…………………………………………………………………………………………….. 62

یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………… 62

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

پیش درآمد…………………………………………………………………………………………….. 70

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………. 71

محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………….. 74

منابع…………………………………………………………………………………………………… 76

پیوست………………………………………………………………………………………………… 81

چکیده:

2-1-2-3 دیدگاه السون. 18

2-1-2-3 نظریه اریکسون. 20

2-1-2-4 الگوی زیگلمن.. 21

2-1-3 نگرش های فرزندپروری.. 24

2-1-4 مزایای سبک فرزند پروری اقتدارانه. 25

2-1-5 تاثیر شیوه های فرزندپروری مقتدارنه بر شایستگی فرزندان  27

2-1-6 طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری.. 28

2-1-7 فرهنگ و فرزندپروری.. 29

2-2 سبک های تفکر. 30

2-2-1 تعریف تفکر و سبک های تفکر. 30

2-2-2 انواع سبک های تفکر. 32

2-2-3 تفکر از دیدگاه جان دیویی.. 36

2-2-4 تفکر از دیدگاه گیلفورد. 37

2-2-5 مراحل تفکر منطقی در مواجهه با مشکلات.. 38

2-2-6 سبک های تفکر از دید استرنبرگ.. 39

2-2-7  رابطه هوش و تفکر. 40

2-2-8 عوامل بستر ساز تفکر. 42

 

2-3 سبک های حل مسئله. 43

2-3-1 تعاریف  و مفاهیم سبک های حل مسئله. 43

2-3-2 دیدگاه نزو در رابطه با حل مسئله. 46

2-3-3 دیدگاه دزوریلا و گلدفرید در رابطه با حل مسئله  47

2-3-4 دیدگاه بدل و لناکس در رابطه با حل مسئله  47

2-3-5 فرآیند حل مسئله. 49

2-3-6 نظریه های حل مسئله. 53

2-4 پیشینه پژوهش های انجام گرفته. 56

2-4-1 پیشینه پژوهش های انجام گرفته در داخل کشور  56

2-4-2 پیشینه پژوهش های انجام گرفته در خارج کشور  57

فصل سوم. 59

روش پژوهش… 59

3-1 طرح پژوهش… 60

3-2 طبقه بندی متغیرها 60

3-3 جامعه آماری پژوهش… 60

3-4 نمونه آماری پژوهش و روش نمونه گیری.. 60

3-5 ابزار پژوهش… 61

3-5-1پرسش نامه  شیوه های فرزند پروری.. 61

3-5-2 پرسش نامه  سبک های تفکر. 61

3-5-3پرسش نامه سبک های حل مسئله. 62

3-6روش اجرا 62

3-7 روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 63

فصل چهارم. 64

تجزیه و تحلیل داده ها 64

الف) یافته های توصیفی.. 65

4-1- فراوانی و درصد سبک های فرزندپروری والدین   65

4-2- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های فرزندپروری   66

4-3- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های تفکر  66

4-4- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های حل مسئله  67

یک مطلب دیگر :

ب) یافته های استنباطی.. 67

4-5- ضریب همبستگی پیرسون بین سبک های تفکر و سبک های فرزندپروری   68

4-6- ضریب همبستگی پیرسون بین  شیوه های حل مسئله  و سبک های تفکر  69

4-7- ضریب همبستگی پیرسون بین  شیوه های حل مسئله  و سبک های فرزند پروری   70

فصل پنجم. 72

بحث و نتیجه گیری.. 72

5-1 تفسیر نتایج.. 73

5-2 نتیجه گیری کلی.. 78

5-3 محدودیت ها 78

5-4 پیشنهادات.. 78

5-4- 1 پیشنهادهای پژوهشی.. 78

5-4-2 پیشنهاد های کاربردی.. 79

منابع فارسی.. 80

منابع لاتین.. 86

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین سبک های فرزند پروری والدین با سبک های تفکر و سبک های حل مسئله در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر کرمانشاه بود. به این منظور از بین دانش آموزان تعداد 348 نفر و همچنین والدین آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و در دسترس انتخاب گردیدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسش نامه شیوه های فرزندپروری بامریند، پرسش نامه سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر و نیز پرسش نامه سبک های حل مسئله کسیدی و لانگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج نشان داد که  بین شیوه‫های فرزند پروری والدین با سبک های تفکر دانش آموزان رابطه معنادار وجود دارد و بین سبک های تفکر با شیوه های حل مسئله دانش آموزان رابطه  معنادار وجود دارد. همچنین بین شیوه های  فرزند پروری والدین با سبک های حل مسئله دانش آموزان رابطه  معنادار وجود دارد.

واژگان کلیدی: شیوه های فرزند پروری، سبک های تفکر، سبک های حل مسئله، دانش آموزان.

 

1-1مقدمه

زندگی خانواده نقش اساسی در حفظ سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی کودکان و والدین دارد. خانواده اولین و مهم‌ترین بافت اجتماعی را برای رشد انسان فراهم می سازد. در جریان رشد طبیعی هر کودک یک رشته تغییرات شناختی، عاطفی و اجتماعی را شاهد هستیم. تقریبا همه افراد در طول رشد و در جریان سازگاری با این تغییرات دچار مشکلاتی می‌شوند و استرس و تعارضی را که به دنبال می‌آید، می‌تواند به مشکلات رفتاری-عاطفی و یادگیری در آن‌ها بینجامد. اکثر مشکلات رفتاری دانش آموزان منعکس کننده شرایط پیچیده بین فردی اعضای خانواده به‌ویژه والدین می‌باشد. به عبارت دیگر وجود مشکلات رفتاری کودک به منزله روابط معیوب اعضای خانواده با یکدیگر است و با روش‌های تربیتی و شیوه های فرزند پروری نادرست والدین و تعاملات معیوب آن‌ها با فرزندان  ارتباط دارد(هیبتی، 1381).

منظور از شیوه‌های فرزند پروری، روش‌هایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود به‌کار می‌گیرند و بیانگر نگرش‌هایی است که آن‌ها نسبت به فرزندان خود دارند و همچنین شامل معیارها و قوانینی است که برای فرزندان خویش وضع می کنند. ولی باید پذیرفت که رفتارهای فرزند پروری به واسطه فرهنگ، نژاد و گروه‌های اقتصادی تغییر می‌کند(حسینیان، پورشهریاری و کلانتری، 1387). این پژوهش بر آن است که ارتباط شیو ه های فرزند پروری والدین را باسبک های تفکر و سبک های حل مسئله بررسی نماید.

پژوهش در مورد سبک های تفکر از مطالعات مربوط به ابعاد روانشناختی، اجتماعی و فیزیولوژیک فرآیند آموزش سرچشمه گرفته است. شناخت و درک مدل های مرتبط با سبک های تفکر یکی از پیشرفت های اساسی روانشناسی در قرن بیستم است. شناخت سبک های تفکر و متغیرهای مربوط به آن در آموزش و پرورش امری ضروری است زیرا بسیاری از تفاوت ها در عملکرد افراد را به جای نسبت دادن به توانایی ها می توان به سبک های تفکر نسبت داد. به گونه ای که اگر معلمان از سبک های تفکر دانش آموزان آگاهی داشته باشند، با طراحی و جهت دهی مناسب فعالیت های آموزشی می توانند به نتایج موثری برسند( ژانک[1]، 2003؛ به نقل از جهانشاهی و ابراهیمی قوام،1386).

متغیر دیگر مورد بحث در پژوهش حاضر سبک های حل مسئله است. به این معنی که افراد در موقعیت های تنش زا از مهارت های حل مسئله متفاوتی استفاده می کنند و کارآمد و ناکارآمد بودن این راهکارها نقش اساسی در بهزیستی جسمی و روانشناختی آن ها ایفا می کند (نوری،1377). از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های فرزند پروری والدین با سبک های تفکر و سبک های حل مسئله در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر کرمانشاه است.