در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید

 

و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

 

پایان نامه ارشد رشته حقوق

 

با موضوع :

 

 

جرم و بزهكاری

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
مسئلة جرم و بزهكاری، كه در پی مسائل و مشكلات اجتماعی نظیر فقر و بیكار ی و بحران های اقتصادی و اجتماعی و دگرگونی در قوانین و الگوهای اجتماعی و خلاصه برهم خوردن تعادل در نظم اجتماعی پدید می آید منحصر به مردان نیست، بلكه زنان نیز از صدمات این مشكلات اجتماعی مصون نیستند و زندگی آنان، به سبب ابعاد نقش ها و مسئولیت هایشان كه با توجه به ساختار طبقاتی آنان شكل می گیرد، دست خوش بحران و نابسامانی می شود.
روش تحقیق در این مطالعه توصیفی تبیینی و با استفاده از ابزار پرسش نامه و مصاحبة حضوری با زنان مجرم زندان ساری با هدف شناخت ابعاد اجتماعی، اقتصادی ، و فرهنگی شرایطی است كه مجموعاً زمینة كجروی و ارتكاب جرایم را در میان آنان مساعد می كند. به عبارت دیگر عواملی مانند شرایط اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی خانوادگی، با ایجاد زمینه های مستعد، می توانند در گرایش زنان به ارتكاب جرم و بزهكاری در واكنش به شرایط اجتماعی، نقش مؤثری ایفا كنند.
کلید واژه : خانواده ، بزهکاری، زنان، عوامل بزهکاری، خشونت علیه زنان.
مقدمه:
الف ) بیان موضوع:
از آن جا كه اكثریت درخور توجهی از جرایم گزارش شدة زنان جرایم مالی اند، محققان انگیزة جرایم زنان را عمدتاً اقتصادی ذكر می كنند و در تحقیقات خود به همبستگی كلی میان نیازهای اقتصادی و جرم اشاره دارند و ارتكاب جرم را راه حلی اقتصادی برای زنان فقیر می شمارند. وسعت گرفتن دامنة دستگیری زنان به جرم كلاهبرداری و سرقت را نیز نتیجة بدتر شدن اوضاع اقتصادی آنان و تبعیض های جنسی در سطوح پایین اقتصادی عنوان می كنند.

یک مطلب دیگر :

حال آن كه با مروری بر تحقیقات انجام شده ، می توان دریافت كه برای كجروی زنان ، علاوه بر عامل اقتصادی كه خود ریشه در ساخت نظام اجتماعی دارد، باید به تأثیر وضعیت خانواده نیز اشاره كرد. شرایطی از قبیل وضع خانوادگی نابسامان در دوران كودكی، روابط و مناسبات خانوادگی پرتنش، ازدواج ها ی زودرس، و زندگی در كنار همسری بزهكار.
به این ترتیب، با توجه به وظایف خانواده در تأمین منابع مادی و عاطفی فرزندان از یك سو، و تأثیر دوام و استحكام خانواده در آرامش روانی افراد خانواده از سوی دیگر، به تحقیقی میدانی در خصوص تأثیر ناامنی روانی و اقتصادی خانواده در آسیب شناسی خانواده پرداختیم و تحلیلی از مسئلة جرم و بزهكاری در محیط اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جامعه با توجه به اهمیت روابط اجتماعی در بروز این پدیدة اجتماعی ارائه دادیم.
نقش ها و كاركردهای زندان زنان بیانگر آن است كه علیرغم اینكه یك نظام كنترل رسمی مبتنی بر قوانین جنایی و مجازات زندان برای حفظ نظم اجتماعی ضروری است ، ولی اصلاح و بازپروری از اهمیت ویژه ای برخوردار است . این پژوهش جرایم زنان را بطور كلی مورد بررسی قرار داده و زندان زنان و نقش آن در جامعه پذیری زنان مختلف و كاركردهای منفی مجازات زندان و ضرورت به كارگیری روشهای جایگزین زندان با هدف اصلاح و بازپروری را مورد بررسی قرار داده است .
ب)سابقه تحقیق
سابقة تحقیق در زمینة آسیبهای اجتماعی در خصوص زنان در ایران چندان طولانی نیست و مراجعه به كتاب شناسی ها و مقاله نامه های موضوعی نشان می دهد كه تحقیقات در مسئلة جرم و بزهكاری زنان چندان مورد توجه محققان نبوده است. حال آ نكه، بسیاری از صاحب نظران بر آناند كه زنان امروز بیش از گذشته فرصت ارتكاب جرم پیدا می كنند، زیرا شمار بیش تری از آنان شاغل اند و از آزادی بیشتری برخوردارند و كمتر از گذشته به خانه وابستگی دارند؛ از طرف دیگر، بسیاری از زنان مسئولیت اصلی خانواده را بر دوش دارند، مسئولیتی كه در گذشته به طور سنتی بر عهدة مردان بوده است.
پ)اهداف و کاربردهای تحقیق
هدف كلی در این پژوهش شناخت شرایط و خصوصیات اجتماعی و فرهنگی زنان بزهكار و مجرم ساری با تأكید بر سه شاخص كلی خانواده، محیط اجتماعی، و اوضاع اقتصادی با مطالعة زنان مجرم در زندان ساری است. هدف های جزئی شناسایی چگونگی تأثیر عوامل زیر در ارتكاب جرم است:
روابط نامناسب خانوادگی، ارتباط با افراد خلاف كار در محل سكونت و به طور كلی محیط اجتماعی، مشكلات اقتصادی و مالی، و فقدان امكانات مناسب برای گذران اوقات فراغت.
ت )پرسش های تحقیق
برای دستیابی به پاسخ پرسش اصلی مبنی بر این که دلایل ارتکاب جرم در میان مراجعان مراکز
اورژانس اجتماعی و زندان زنان شهرستان ساری ، کدامند، پرسشهای فرعی زیر مطرح شدند.

1. ویژگیهای خانوادگی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟

4- اصل ممنوعیت برقراری محدودیتهای مقداری……………………………………………………………….. 14
5-تنظیم قواعد و مقررات صادراتی…………………………………………………………………………….. 14
6-کاهش عوارض گمرکی……………………………………………………………………………………………… 15
7-حفظ رفتار متفاوت و ویژه با کشورهای درحال توسعه………………………………………….. 15
گفتار چهارم: اهداف و وظایف و اعضای سازمان تجارت جهانی……………………………………………..16
الف- اهداف سازمان تجارت جهانی………………………………………………………………. 16
ب- وظایف سازمان تجارت جهانی………………………………………………………………………… 17
ج- اعضای سازمان تجارت جهانی…………………………………………………………….. 17
1- اعضای اصلی………………………………………………………………………………………. 17
2-اعضای ناظر…………………………………………………………………………………….. 17
3-اعضای دوفاکتو……………………………………………………………………….. 18
4-عضویت موقت………………………………………………………………………………. 18
فصل دوم: اصول روابط و همکاری‌های بین المللی با تکیه بر ابزارهای توسعه تجارت
گفتار اول: ابزارهای توسعه و تحکیم همکاری بین المللی………………………………….. 19
الف- اسناد همکاری………………………………………………………………………….. 21
ب- سند موسس……………………………………………………………… 21
ج- معاهدات، موافقتنامه‌ها، قراردادها،یادداشت تفاهم‌های منعقده توسط سازمان‌ها……. 21

 

گفتاردوم: موافقت نامه‌های کالایی سازمان تجارت جهانی………………………………………. 22
1- موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت…………………………………………………………… 33
2- موافقتنامه كشاورزی………………………………………………………………. 34
3- موافقتنامه منسوجات و پوشاك……………………………………………………………….. 35
4- موافقتنامه ضوابط سرمایه گذاری تجاری (TRIMs)……………………………………… 36
5- موافقتنامه موانع فنی فراراه تجارت…………………………………………………………….. 37
6- موافقتنامه در مورد اعمال اقدامات بهداشتی و بهداشت نباتی…………………………………….. 38
7- موافقتنامه، رویه‌های ضد دامپینگ (ضد قیمت شكنی)………………………………………. 39
8-موافقتنامه یارانه‌ها و اقدامات جبرانی…………………………………………………………. 40
9- موافقتنامه حفاظت‌ها………………………………………………………….. 41

یک مطلب دیگر :

10- موافقتنامه قواعد مبدا………………………………………………………………….. 42
11- موافقتنامه بازرسی پیش از حمل (PSI)…………………………………………………. 43
12- موافقتنامه رویه‌های صدور مجوز ورود (ILP)…………………………………………………………. 44
13- موافقتنامه‌های میان چند طرف………………………………………………………………. 45
گفتار سوم: موافقت نامه‌های غیر کالایی سازمان تجارت جهانی……………………………….. 48
الف – موافقتنامه عمومی تجارت خدمات (گاتس)……………………………………………….. 48
۱ – اهمیت تجارت خدمات……………………………………………………………………. 48
۲ – تجارت خدمات در دور اروگوئه…………………………………………………….. 49
۳ – موافقتنامه عمومی تجارت خدمات (گاتس)……………………………………………………………………….. 50
ب – موافقتنامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس)…………………………. 52
گفتار چهارم: موافقت نامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت…………………………………………… 57
بررسی مواد 1 تا 8 موافقت نامه………………………………………………………………. 58
ماده اول (ارزش معاملاتی کالای وارده)…………………………………………………………. 58
ماده دوم (ارزش معاملاتی کالای مثل)……………………………………………………………… 59
ماده سوم (ارزش معاملاتی کالای مشابه)……………………………………………….. 60
ماده چهارم (جابجایی ترتیب کاربرد مواد 5 و 6 طبق درخواست واردکننده)…………………………. 61
ماده پنجم (ارزش تفریقی) :…………………………………………………….. 61
ماده ششم (ارزش محاسباتی)……………………………………………………………………….. 62
ماده هفتم (روش برگشتی و روش‌های ممنوعه برای تعیین ارزش‌های گمرکی)………………………….. 63
ماده هشتم (عناصری که باید به ارزش کالا اضافه شود)…………………………………… 63
فصل سوم: موافقت نامه‌های تجاری گروهی و آینده تجارت چند جانبه
گفتار اول: موافقت نامه‌های جدید زیر مجموعه سازمان تجارت جهانی…………………………… 66
الف: پیمان مشارکت فرا پاسیفیک………………………………………………………… 67
ب- موافقتنامة تجارتِ خدمات………………………………………………… 68
ج- موافقتنامة تجاری ضد اعمال متقلبانة اکتا………………………………………………. 69
حل و فصل اختلافات……………………………………………………. 70
مذاکرات سازمان تجارت جهانی…………………………………………………. 72
گفتار دوم: سیاست همگون سازی و همگرایی سازمان تجارت جهانی…………………… 72
گفتار سوم: چالش‌های فراروی سازمان تجارت جهانی و انتقادات وارد بر این سازمان………. 79
فصل چهارم: عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و پیامدهای آن
گفتار اول: شرایط عضویت در سازمان تجارت جهانی و دلایل تمایل ایران به آن………………………. 85
گفتار دوم: مراحل عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی………………………………….. 88

1-10-انواع نشانگرهای مولکولی جدید. 12

1-10-1-RFLP. 12

1-10-2-RAPD.. 12

1-10-3- AFLP. 13

1-10-4- SSR.. 13

1-10-5- نشانگر مولکولی ISSR.. 14

1-10-5-1-مزایای ISSR.. 15

1-10-5-2-کاربردهای نشانگر ISSR.. 15

1-10-5-3-منشاء چند شکلی در ISSRها 18

1-11- گیاه­شناسی.. 20

1-12- ریشه. 20

1-13-ساقه. 20

1-14-گل.. 20

1-15-میوه 21

1-16-برگها 21

1-17-کاشت… 23

1-18- برداشت… 24

فصل دوم : بررسی منابع

2-1- نشانگر. 25

2-2-انواع نشانگر. 25

2-2-1-نشانگر RAPD.. 25

2-2-2-نشانگر AFLP. 26

2-2-3-نشانگر SSR.. 27

2-2-4-نشانگر ISSR.. 29

فصل سوم : مواد و روش­ها

3-1- تجهیزات و مواد مورد نیاز جهت آزمون شیمیایی، میکروبی و PCR.. 32

3-1-1- تجهیزات مورد استفاده 32

3ـ1ـ2ـ مواد مورد استفاده 34

3-1-3- بافرها و محلول­ها 34

3-1-3-3- بافر TBE (TRIS-Boric acid-EDTA) 34

3-1-3-4- محلول EDTA.. 35

3-1-3-5- NaOH.. 35

3-1-3-6- CTAB BUFFER.. 35

3-2-خصوصیات مکان آزمایشی.. 35

3-3- طرح آزمایشی و فاکتورهای مورد مطالعه. 35

3-4- نحوه انجام آزمایش… 36

3-4-1-مواد گیاهی.. 36

3-4-2-استخراج DNA ژنومی گیاه 37

3-4-2-1-استخراج DNA ژنومی به روش CTAB.. 37

3-4-2-2-نحوه تهیه ژل الکتروفورز. 38

3-5-انجام واکنش PCR.. 38

3-6-مواد لازم جهت انجام PCR.. 39

3-6-1-آغازگر. 39

3-6-5-آنزیم Taq DNA polymerase. 39

3-7-تنظیم شرایط برای PCR.. 40

3-8-الکتروفورز و رنگ­آمیزی محصول PCR.. 42

3-9-تجزیه و تحلیل داده‌ها 42

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1-جوانه­زنی و سبز شدن گیاهان. 43

4-2-کمیت و کیفیت DNA استخراجی.. 44

4-3-PCR نمونه­ها 44

4-4- روابط فیلوژنتیک بین ژنوتیپ­ها 45

فصل5 : نتیجه گیری

تفسیر….48

نتیجه­گیری.. 49

بحث… 50

پیشنهادات… 51

منابع فارسی.. 52

منابع انگلیسی.. 59

چکیده

روغن یکی از ضروری ترین مواد غذایی برای تغذیه انسان بوده که کمیت و کیفیت آن تاثیر چشمگیری بر سلامت انسان دارد. دانه­های روغنی دومین منبع غذایی مردم جهان را تشکیل می دهند. آفتابگردان زراعی Helianthus annuus که جزء گیاهان صنعتی، دیپلوئید با تعداد کروموزوم پایه (x=n=17) دولپه و یکساله است. تنوع موجود در یک ژرم­پلاسم می­تواند، منجر به تولید ارقام بهتر و همچنین استفاده از این تنوع در جهت بهبود خصوصیات رقم زراعی گردد. با توجه به این موضوع لزوم تعیین تنوع ژنتیكی در این گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و استفاده از روش های جدید ارزیابی تنوع ژنتیكی به منظور انتخاب والدین دو رگ و تعیین میزان قرابت ارقام ضروری می باشد. دراین ارتباط بهترین روش استفاده از نشانگرهای مولكولی می باشد، زیرا تعیین تنوع به وسیله نشانگرهای مورفولوژیكی با توجه به اثرات متقابل محیط و ژنوتیپ و فنوتیپ گیاهان، كارایی شاخص های مورفولوژیكی را كم می نماید. در این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیكی 18 توده آفتابگردان خراسان شمالی از نشانگر

 مولكولی ISSR كه مبتنی بر PCR است، استفاده شد. برای استخراج DNA از روش CTAB استفاده شد و تكثیر ژنوم نمونه ها با استفاده از 10 پرایمر اختصاصی ISSR انجام پذیرفت. سپس با الكتروفورز ژل آگارز و رنگ آمیزی با اتیدیوم بروماید، قطعات تكثیر شده مورد ارزیابی قرار گرفتند.که از مجموع 101 باند تولید شده 43 باند منومورف و 58 باند از آنها چند شکل بودند. درصد چند شکلی برای هر آغازگر از 75/28 درصد برای آغازگر A11-B22 تا 81/81 درصد برای آغازگر 3RAمتغییر بود. در این بررسی توزیع مقادیر PIC بین 27/0 تا 49/0 با میانگین 45/0 متغییر بود. شاخص نشانگر در آغازگر های مورد مطالعه بین 93/7 تا 51/40 قرار داشت. بیشترین مقدار شاخص نشانگر متعلق به آغازگر RA3 بود که نشان دهنده قدرت تفکیک بالاتر این آغازگر در مقایسه با سایر آغازگرها است. که با توجه به میزان محتوای اطلاعات چند شکلی آغازگرها وشاخص نشانگر، آغازگر های A11 و RA3 و 1RR در بررسی تنوع ژنتیکی مناسب می باشند. میزان فاصله ژنتیکی ژنوتیپ­ها با استفاده از روش UPGMA و در نرم­افزار NTSYS محاسبه و ارتباط ژنوتیپ­ها با استفاده از دندروگرام نشان داده شد. دندروگرام حاصل از تجزیه و تحلیل مجموع الگوهای باندی حاصل از پرایمرهای مورد استفاده، توده­ها را در سطح 5/61 درصد به 6 گروه تقسیم نمود. با توجه به اهداف این تحقیق می­توان به این نتایج رسید که بررسی تنوع ژنتیکی تود­های آفتابگردان با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR امکان پذیر بوده و با استفاده از این نشانگر می­توان توده­های مورد بررسی را به گروه­های مختلف تقسیم­بندی کرد. همچنین به وسیله فاصله ژنتیکی به دست آمده بین توده­ها، با توجه به درصد تشابه آنها می­توان توده­ها با فاصله ژنتیکی بیشتر را جهت استفاده در مراکز تحقیقاتی جهت تولید بذور هیبرید با هتروزیس مطلوب استفاده نمود.

کلمات کلیدی: آفتابگردان، تنوع ژنتیکی، چند­شکلی، نشانگر، ISSR

1-1-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

روغن یکی از ضروری­ترین مواد غذایی برای تغذیه انسان بوده که کمیت و کیفیت آن تاثیر چشمگیری بر سلامت انسان دارد (ناصری, 1375). دانه­های روغنی دومین منبع غذایی مردم جهان را تشکیل می­دهند (باراک[1]، 2006). این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر اسیدهای­چرب حاوی پروتئین نیز می­باشند. استفاده از پروتئین­های گیاهی به جای گوشت و نیز معرفی دانه­های روغنی جدید مانند سویا و کلزا به بازار­های جهانی سبب اهمیت روز افزون این محصولات شده است. همگام با رشد جمعیت و بهبود سطح زندگی به خصوص در کشور­های در حال توسعه، تقاضا برای روغن­ها و نیز پروتئین­های گیاهی که از محصولات فرعی دانه­های روغنی می­باشد، افزایش یافته است و از این رو یکی از مهم­ترین مسائل مورد بحث در کشاورزی و صنعت کشور­ها به شمار می­رود (کاکای[2] و همکاران، 2009). همچنین افزایش مصرف کنجاله دانه­های روغنی در تغذیه دام و طیور نیز نیاز به تولید دانه­های روغنی را در جهان افزایش داده است (سیداحمدی و کریمی, 1382). اهمیت روغن­های نباتی نیز به دلیل افزایش جمعیت و بالا رفتن میزان مصرف، روز به روز بیشتر می­شود. از این رو لزوم برنامه­ریزی بلند مدت و منسجم با هدف نیل به خود کفایی در تولید روغن خوراکی غیر قابل انکار خواهد بود (شیرانیان و دهشیری[3]، 2003 ).

مصرف روغن در ایران طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت و مصرف سرانه، افزایش یافته است، به طوری که با در نظر گرفتن مصرف سرانه 14 کیلو­گرم، سالانه حدود 750 هزار تن روغن مورد نیاز می­باشد. این در حالی است که کمتر از 10% از این روغن، در داخل کشور تولید می­گردد (سپهر و همکاران، 1382)

در حال حاضر بیش از 85% روغن خوراکی مورد نیاز کشور از خارج وارد می­شود که این به نوبه خود سبب وابستگی شدید به واردات روغن و در نتیجه خروج ارز از کشور می­شود با توجه به اهمیت روغن در جیره غذایی انسان، ضرورت کشت دانه­های روغنی و نزدیک شدن به خود کفایی در زمینه تولید روغن مورد نیاز کشور بسیار پراهمیت می­باشد (عطایی­کچویی و همکاران، 1388).

آفتابگردان یکی از مهم­ترین گیاهان روغنی به شمار می­آید که بعد از پنبه و سویا بیش­ترین سهم تولید داخلی را به خود اختصاص داده است (خطیبی و همکاران، 1392)

یک مطلب دیگر :

 

Eclipse

 روغن آن به دلیل داشتن اسیدهای چرب غیراشباع فراوان و همچنین فقدان كلسترول از كیفیت بالایی برخوردار است (نظامی و همکاران، 2008). و سطح زیر کشت آن در سال­های اخیر در کشور کاهش یافته است (صفاری، 1381) و درحال حاضر بیش از80000 هکتار می­باشد (رحیمی و همکاران، 1382). این محصول با داشتن حدود 40-50% روغن با کیفیت مطلوب، می­تواند به عنوان یک گیاه زراعی مطمئن در دامنه وسیعی از شرایط محیطی، عملکرد قابل توجهی داشته باشد (کریم­زاده­اصل، 1382)

آفتابگردان عمدتا به عنوان یک منبع تامین کننده روغن در جهان مطرح است. و عملکرد آن در خاک­های نسبتا فقیر رضایت­بخش بوده و به همین دلیل در محدوده وسیعی از زمین­های کشاورزی کشت می­شود. به گرما و سرما مقاوم است در مواردی که درجه حرارت از 10 درجه سانتی­گراد کمتر نشود، رشد نمو آن رضایت­بخش خواهد بود این درجه حرارت کمتر را بدون صدمه می­تواند تحمل کند این سازگاری مطلوب باعث گردیده که کشت آن در شرایط اقلیمی متفاوت امکان­پذیر گردد (کوچکی و همکاران، 1367).

1-2-پرسش تحقیق

آیا امکان بررسی تنوع ژنتیکی توده­های بومی آفتابگردان استان خراسان شمالی با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR وجود دارد؟

آیا در بین توده­های مورد بررسی تنوع ژنتیکی وجود دارد؟

1-3-اهداف تحقیق

ارزیابی امکان استفاده از نشانگر مولکولی ISSR در بررسی تنوع ژنتیکی آفتابگردان

بررسی تنوع ژنتیکی توده[4]­های آفتابگردان مورد بررسی با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

تعیین میزان فاصله ژنتیکی بین توده­های مورد بررسی و استفاده از اطلاعات به دست آمده در مراکز تحقیقاتی

1-4-فرضیه­ها

تنوع ژنتیکی بین توده­های بومی آفتابگردان استان خراسان شمالی وجود دارد.

برای تشخیص تنوع ژنتیکی آفتابگردان، می­توان از نشانگرهای مولکولی استفاده کرد.

روش ISSR روش مناسبی برای بررسی تنوع ژنتیکی است.

1-5-هنر و دانش اصلاح نباتات

هنر اصلاح نبات به مهارت اصلاح کننده در مشاهده و تشخیص خصوصیات اقتصادی، محیطی، تغذیه­ای یا ارثی وابسته است. قبل از اینکه اصلاح کنندگان، آگاهی و دانش کنونی را کسب نمایند، به طور عمده به مهارت و داوری خود در انتخاب گیاهان جدیدی که به طریق بذر یا رویشی تکثیر می­شد تکیه داشتند. بنابراین انتخاب، قدیمی­ترین شکل اصلاح نبات بود (اسلیپر و پولمن[5]، 1387).

اگرچه، گیاهان زراعی در ابتدا به واسطه نتایج جستجوی غیرهدفمند انسان (برای منابع مناسب غذا) رو به تکامل نهادند اما امروزه این امر بیشتر از طریق برنامه­های اصلاحی مدبرانه حاصل می­شود. در حالیکه تغییرات در فعالیتهای زراعی و مکانیزاسیون کشاورزی، تاثیر چشمگیری بر بهره­وری زراعی داشته اند، بهبود عملکرد اغلب گیاهان به سبب بهبود ژنتیکی آنها بوده است. علیرغم پیشرفتهای حاصله، بهبود بیشتر عملکرد و کیفیت محصولات، به سبب رشد جمعیت، افزایش قیمت نهاده­هایی چون آب، کود و انرژی و ملاحظات مربوط به اثرات کودها و سموم شیمیایی بر زیست بوم و تغییر سریع صلایق مصرف کنندگان، مورد درخواست مستمر قرار دارد (دارویس و سولار[6]، 1983). با پیشرفت دانش ژنتیک و سایر علوم گیاهی وابسته، اصلاح نباتات به علم تبدیل گردید. اصلاح نباتات بر پایه­ی تشخیص ژن به عنوان واحد وراثت، روشهای تغییر و تحول ژنی و نقش رفتار ژنتیکی، که امکان برآورد دقیق نتایج حاصل از تغییر و تحول ژنی را می­دهد بنیان نهاده شد. ژنها با آثارشان بر روی ظهور قابل مشاهده­­ی صفات گیاهی نظیر پاکوتاهی یا پابلندی یا رنگ سفید یا صورتی گل شناسایی می­شدند. از طریق دگرگرده­افشانی مهار شده ترکیبات ژنی ویژه­ای از صفات مطلوب مختلف به داخل یک رقم گیاهی ادغام می­گردید.اخیرا دانش ژنتیک مولکولی برای پیشرفت اصلاح نبات، به سطح بالاتری از تکنیک تجربی ارائه گردیده است. ژنتیک مولکولی در توصیف ساختار شیمیایی اسید دی­اکسی­ریبونوکلئیک (DNA)، ماده­ای که سازنده­ی ژن است، مشارکت دارد (اسلیپر و پولمن, 1387).

1-6-چرا گیاهان اصلاح می­شوند؟

هدف اصلاح نبات تغییر وراثت گیاهی به روش­هایی است که عملکرد گیاهی را بهبود بخشد. بهبود عملکرد گیاهی از راه­های بسیاری مورد عمل قرار می­گیرد. معمولا اهداف اصلی به­نژادی افزایش عملکرد و کیفیت است اگرچه محصول برداشتی دانه، علوفه، الیاف، میوه، غده، گل و یا سایر اندام­های گیاهی باشد، منشا اصلی غذای مردم جهان می­باشند. عملکرد بالاتر محصولات گیاهی تاثیر مهمی در تامین غذای فراوان و سودمندتر شدن کشاورزی و کاهش هزینه­ی محصولات غذایی برای مصرف کننده بر عهده دارند. به­نژادی برای بهبود کیفیت در غذاهای گیاهی، موجب مغذی­تر شدن محصول و افزایش سهولت در تهیه غذا یا کاهش حضور ترکیبات سمی می­گردد. افزایش سلامت گیاه بر اثر به­نژادی، که منجر به مقاومت در برابر بیماری و آفت می­شود، عملکرد و کیفیت محصول را در محیطی با عملیات زراعی مطلوب افزایش می­دهد و مصرف سموم شیمیایی را کاهش می­دهد (اسلیپر و پولمن, 1387).

1-7-تنوع ژنتیکی^[7]

1-7-1-تنوع ژنتیکی و اهمیت مطالعه آن

تنوع، مبنای همه گزینش­هاست. انتخاب ژنوتیپی نیز نیازمند تنوع می­باشد. با بالا رفتن تنوع ژنتیکی در یک جامعه حدود انتخاب چه در انتخاب طبیعی و چه بطور مصنوعی وسیع­تر می­شود. با توجه به رابطه مثبت دربین کمیت تنوع ژنتیکی و مقدار وقوع تغییرات تکاملی در آن رابطه مشابهی نیز در بین کارایی بهبود ژنتیکی اصلاح یک جامعه و تنوع ژنتیکی برای صفت مورد علاقه موجود است (عبد­میشانی و شاه­نجات­بوشهری، 1376).

جایگزینی ارقام محلی توسط ارقام جدید و خالص (و تولید وسیع یک رقم برتر) تنوع ژنتیکی را در برنامه­های زراعی کاهش داده است. خطری که وجود دارد این است که برای برنامه­های اصلاحی آینده ممکن است با روند توسعه صنعتی و کشاورزی فشرده در مناطق تنوع ژنتیکی، منابع ژنتیکی ارزشمند از دست بروند (رنجبر، 1386).

تنوع بین گیاهان یک گونه خاص بر دو نوع است، تنوع بر اثر محیط که گیاه به مقادیر مختلف تنش محیطی واکنش می­دهد و با مقایسه گیاهان دو جمعیتی که از لحاظ ژنتیکی یکنواخت هستند، می­توان آنرا مشاهده نمود. تاثیر محیط روی یک گیاه، به نتاج آن منتقل نمی­شود و بنابر این نژاد­های انتخاب شده واکنش یکسانی به تنش­های محیطی خواهند داشت. دسته دوم تنوع ارثی است، این نوع تنوع، به تنوع موجود در یک جمعیت مخلوط ژنتیکی، که از عوامل ارثی ناشی شده و به نتاج انتقال می­یابد، اطلاق می­گردد. از آنجا که این نوع تنوع، ناشی از عوامل ارثی است و قابلیت انتقال به نتاج را دارد، لذا در اصلاح نباتات و برنامه­های اصلاحی حائز اهمیت است. منشاء تنوع ارثی در گیاهان نوترکیبی­های ژنتیکی، تغییرات در کروموزوم­ها و جهش[8]­ها می­باشد (محسنی­فرد، 1386).

1-10- انواع نشانگرهای مولکولی جدید …………………………………………………………………… 15

1-10-1- RFLP………………………………………………………………………………………………………….. 15

1-10-2- RAPD………………………………………………………………………………………………………… 16

1-10-3- AFLP………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-10-4- SSR……………………………………………………………………………………………………………… 17

1-11- گیاهشناسی عدس …………………………………………………………………………………………… 19

1-12- ویژگی های اندام های رویشی و زایشی عدس …………………………………………. 20

1-12-1- ریشه ……………………………………………………………………………………………………………… 20

1-12-3- برگ ……………………………………………………………………………………………………………….. 21

1-12-4- گل …………………………………………………………………………………………………………………. 22

1-12-5- غلاف ……………………………………………………………………………………………………………… 22

1-12-6- بذر ………………………………………………………………………………………………………………….. 23

1-13- جوانه زنی …………………………………………………………………………………………………………… 23

1-14- سطح زیر کشت و عملکرد گیاه مورد بررسی …………………………………………… 23

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- نشانگرها ………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-2- انواع نشانگر …………………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-1- نشانگر RAPD …………………………………………………………………………………………….. 25

2-2-2- نشانگر RFLP ………………………………………………………………………………………………. 27

2-2-3- نشانگر AFLP ………………………………………………………………………………………………. 28

2-2-4- نشانگر SSR ………………………………………………………………………………………………….. 30

2-2-4- نشانگر 31

2-2-4-2- نقشه یابی ژنوم ………………………………………………………………………………………….. 32

2-2-4-3- برچسب زنی ژن و گزینش به کمک مارکر ……………………………………….. 32

2-2-4-4- تنوع ژنتیکی و آنالیز فیلوژنتیکی …………………………………………………………… 33

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- تجهیزات و مواد موردنیاز جهت آزمون شیمیایی، میکروبی و PCR …….. 36

3-1-1- تجهیزات مورد استفاده ………………………………………………………………………………… 36

3-1-2- مواد مورد استفاده …………………………………………………………………………………………. 37

3-1-3- بافرها و محلول ها …………………………………………………………………………………………. 38

3-1-3-1- بافر TBE (TRIS-Boric acid- EDTA) ……………………………….. 38

3-1-3-2- محلول EDTA ………………………………………………………………………………………. 39

3-1-3-3- NaOH ……………………………………………………………………………………………………… 39

3-1-3-4- CTAB BUFFER…………………………………………………………………………….. 39

3-2- خصوصیات مکان آموزشی ……………………………………………………………………………….. 39

3-3- طرح آزمایشی و فاکتورهای مورد مطالعه …………………………………………………….. 40

3-4-1- مواد گیاهی ……………………………………………………………………………………………………… 40

3-4-2- استخراج DNA ژنومی گیاه ……………………………………………………………………… 41

3-4-2-1- استخراج DNA ژنومی به روش CTAB ……………………………………….. 41

3-4-2-2- نحوه تهیه ژل الکتروفورز ………………………………………………………………………… 42

3-5- انجام واکنش PCR …………………………………………………………………………………………… 43

3-6- مواد لازم جهت انجام PCR ……………………………………………………………………………. 43

3-6-1- آغازگر ……………………………………………………………………………………………………………….. 43

 

3-6-2- آنزیم Taq DNA Polymerase …………………………………………………………. 44

3-7- تنظیم شرایط برای PCR ………………………………………………………………………………… 44

3-8- الکتروفورز و رنگ آمیزی محصول PCR …………………………………………………….. 46

3-9- تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………… 46

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- جوانه زنی و سبز شدن گیاهان ……………………………………………………………………….. 4٧

4-2- کمیت و کیفیت DNA استخراجی ………………………………………………………………. 4٨

4-4- روابط فیلوژنتیک بین ژنوتیپ ها ……………………………………………………………………… ٤٩

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-١- نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………. 5٢

5-٢- بحث ………………………………………………………………………………………………………………………. 5٣

5-٣- پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………. 5٤

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………….. 5٥

منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………….. 6٣

چکیده انگلیسی 6٧

چکیده

حبوبات دانه­های خوراکی هستند که به خانواده بقولات تعلق دارند. حبوبات بعد از غلات مهمترین منبع غذایی بشر به حساب می­آیند. عدس زراعی گیاهی از جنس Lens، گونه culinaris متعلق به تیره لگومینوزه، زیر­خانواده پروانه­آسا، از قبیله Vicieae می­باشد. عملیات اصلاحی در عدس در مقایسه با سایر محصولات مهم زراعی از قدمت کمتری برخوردار است و فعالیت نسبتا جدیدی است. با توجه به این موضوع لزوم تعیین تنوع ژنتیكی در این گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و استفاده از روش های جدید ارزیابی تنوع ژنتیكی به منظور انتخاب والدین دو رگ و تعیین میزان قرابت ارقام ضروری می باشد. دراین ارتباط بهترین روش استفاده از نشانگرهای مولكولی می باشد، زیرا تعیین تنوع به وسیله نشانگرهای مورفولوژیكی با توجه به اثرات متقابل محیط و ژنوتیپ و فنوتیپ گیاهان، كارایی شاخص های مورفولوژیكی را كم می نماید. در این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیكی 18 توده عدس خراسان شمالی از نشانگر مولكولی ISSR كه مبتنی بر PCR است، استفاده شد. برای استخراج DNA از روش CTAB استفاده شد و تكثیر ژنوم نمونه ها با استفاده از 10 پرایمر اختصاصی ISSR انجام پذیرفت. سپس با الكتروفورز ژل آگارز و رنگ آمیزی با اتیدیوم بروماید، قطعات تكثیر شده مورد ارزیابی قرار گرفتند که از مجموع 125 باند تولید شده 32 باند منومورف و 93 باند از آنها چند شکل بودند. درصد چند شکلی برای هر آغازگر از 5/28 درصد برای آغازگر E55تا 3/92 درصد برای آغازگر B22متغییر بود. در این بررسی توزیع مقادیر PIC بین 28/0 تا 49/0 با میانگین 45/0 متغییر بود. شاخص نشانگر در آغازگر های مورد مطالعه بین 9/7 تا 2/45 قرار داشت. بیشترین مقدار شاخص نشانگر متعلق به آغازگر B22 بود که نشان دهنده قدرت تفکیک بالاتر این آغازگر در مقایسه با سایر آغازگرها است. که با توجه به میزان محتوای اطلاعات چند شکلی آغازگرها وشاخص نشانگر، آغازگر­های B22 و RA3 و RR1 در بررسی تنوع ژنتیکی مناسب می­باشند. میزان فاصله ژنتیکی ژنوتیپ­ها با استفاده از روش UPGMA و در نرم­افزار NTSYS محاسبه و ارتباط ژنوتیپ­ها با استفاده از دندروگرام نشان داده شد.

یک مطلب دیگر :

 

۹ از بزرگترین تأثیرگذار رسانه های اجتماعی در اینستاگرام

 دندروگرام حاصل از تجزیه و تحلیل مجموع الگوهای باندی حاصل از پرایمرهای مورد استفاده، توده­ها را در سطح 5/61 درصد به 4 گروه تقسیم نمود. با توجه به اهداف این تحقیق می­توان به این نتایج رسید که بررسی تنوع ژنتیکی توده­های عدس با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR امکان پذیر بوده و با استفاده از این نشانگر می­توان توده­های مورد بررسی را به گروه­های مختلف تقسیم­بندی کرد. همچنین به وسیله فاصله ژنتیکی به دست آمده بین توده­ها، با توجه به درصد تشابه آنها می­توان توده­ها با فاصله ژنتیکی بیشتر را جهت استفاده در مراکز تحقیقاتی جهت تولید بذور هیبرید با هتروزیس مطلوب استفاده نمود.

کلمات کلیدی: تنوع ژنتیکی، چند­شکلی، عدس، نشانگر، ISSR

 فصل اول : مقدمه

١-١-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

بقولات از متنوع­ترین تیره­های گیاهی جدا گلبرگ بوده که بعد از تیره کاسنی و ثعلب در رده نهاندانگان قرار دارند. این تیره مشتمل بر حدود ٧٥٠ جنس و ٢٠٠٠ گونه می­باشد (هیکی و کینگ، ١٩٩٧)[1]. از ویژگی­های مشترک تیره بقولات می­توان به وجود تخمدان یک برچه و آزاد، که پس از رسیدن تشکیل میوه­ای بنام لگوم یا غلاف (نیام) را می­دهد، اشاره کرد (مجنون حسینی، ١٣٨٧).

حبوبات دانه­های خوراکی هستند که به خانواده بقولات تعلق دارند (اسدی­چالش­تری و همکاران، ١٣٨٥). حبوبات بعد از غلات مهمترین منبع غذایی بشر به حساب می­آید. پروتئین حبوبات در جوامع بشری به خصوص اقشار کم درآمد نقش مهمی در تغذیه ایفا می­کند تا به آن حد که به گوشت فقرا معروف شده است (کوچکی و بنایان، ١٣٧٥). گیاهان خانواده لگومینوزه، در دوران کرتاسه پیدا شده­اند و به شرایط مرطوب آن زمان، که مشابه شرایط گرم و مرطوب امروزی است، سازگار شدند. بطور کلی اکثر گیاهان خانواده لگومینوزه به مناطق گرم سازگار شده­اند. ولی یکی از زیرخانواده­های آن، یعنی پروانه­آساها، دارای انعطاف زیادی بوده و به مناطق معتدل و سرد معتدله سازگار شده­اند (کوچکی، ١٣٨٨). این گیاهان منبع مهم ویتامین­هایی مانند ریبوفلاوین، ویتامین ب و کاروتن می­باشند و از لحاظ اسیدهای آمینه ضروری مخصوصا لیزین که کمبود آن در غلات وجود دارد غنی هستند (سینگ و همکاران، ١٩٨٢)[2]. طبق مطالعات انجام شده ترکیب مناسبی از پروتئین حبوبات با غلات می­تواند سوء تغذیه و کمبود اسیدهای آمینه را برطرف کند. در کشورهای در حال توسعه تقریبا یک چهارم نیاز پروتئینی توسط حبوبات تامین می­شود و عدس با دارا بودن حدود ٢٨ درصد نقش مهمی را در تغذیه مردم ایفا می­کند (پارسا و همکاران، ١٣٨٤). در میان گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک، عدس از جمله گیاهانی است که غالبا در اراضی حاشیه­ای و در خاک­های نه چندان حاصلخیز کشت می­شود. این گیاه همچنین قادر است که از طریق تثبیت نیتروژن موجب بهبود حاصلخیزی خاک شود (استاویر و همکاران، ٢٠٠٣)[3]. مهمترین قاره تولید کننده عدس آسیاست که ٦٨ درصد کل تولید جهان را در اختیار دارد (توکلی، ١٣٨٢). معمولا گونه­های عدس را به دو گروه اصلی تقسیم می­کنند (کوچکی و بنایان، ١٣٧٥) :

١-میکرواسپرما[4] : با بذرهای ریز گرد به قطر ٢ تا ٦ میلیمتر که رنگ پوسته بذر آن از زرد کمرنگ تا سیاه متغیر است.

٢-ماکرواسپرما[5] : در این گروه بذرهای بزرگ­تر و پهن­تر هستند و رنگ پوسته بذر سبز کمرنگ است. این گروه از گیاهان دارای غلاف­ها و برگچه­های بزرگ­تری نسبت به گروه قبلی هستند. بطور کلی گیاهان میکرواسپرما قدیمی­تر بوده و گیاهان ماکرواسپرما از میان آنها انتخاب شده­اند.

عدس نسبت به سایر حبوبات دارای مدت پخت کوتاه­تری است و راحت­تر هضم می­گردد (وب و هوتین، ١٣٧٦)[6]. عدس در رفع یبوست و اختلالات روده­ای مفید است، همچنین در جلوگیری از سکته نیزموثر می­باشد. مرهم خمیر عدس جهت التیام زخم­های باقی مانده از آبله در طب سنتی توصیه شده است (مجنون ­حسینی، ١٣٨٧). مقدار پروتئین عدس با باقلا برابر و از نخود بیشتر است. عدس سرشار از آهن است و همچون باقلا و نخود منبع خوبی برای تیامین و نیاسین بوده، اما از نظر ویتامین B و کاروتن نسبتا فقیر است (نامدار و همکاران، ١٣٧٤). اگرچه عدس اساسا در تغذیه انسان استفاده می­شود ولی از آن در تغذیه حیوانات به ویژه ماکیان نیز استفاده می­گردد. کاه و دیواره­های غلاف و بقایای ناشی از کوبیدن آن از ارزش تغذیه­ای زیادی برای دام برخوردارند (وب و هوتین، ١٣٧٦).

عدس یکی از قدیمی­ترین گیاهان زراعی است که منشاء آن خاک­های حاصلخیز خاور نزدیک می­باشد. قدمت این گیاه به شروع کشاورزی باز می­گردد. در مقبره فراعنه مصر آثار خمیری محتوی عدس پخته بدست آمده است. نویسندگان یونانی در آثار خود به نام عدس اشاره داشته­اند و به نظر می­رسد که این گیاه به عنوان هدیه­ای برای خدایان مورد استفاده قرار می­گرفته است. رومیان نیز ارزش زیادی برای عدس قائل بوده­اند به­طوری که آن را از مصر وارد می­کرده­اند (کوچکی و بنایان، ١٣٧٥). نام عدس در کتاب­های مقدس دینی نظیر انجیل و قرآن ذکر شده است. در قرآن (سوره بقره) عدس یکی از محصولات زمینی بوده

که یهودیان از موسی(ع) خواستند که از خداوند برایشان درخواست نماید (وب و هوتین، ١٣٧٦). یکی از قدیمی­ترین آثار گیاهان خوراکی بقایای عدس است که مربوط به ٧٥٠٠ تا ٨٥٠٠ سال قبل از میلاد مسیح می­باشد (پارسا و باقری، ١٣٨٧).

به نظر می­رسد که عدس در منطقه­ای بین جنوب­غربی ترکیه و ترکمنستان از نژادهای وحشی خود اهلی شده است و به سمت نیل، یونان، اروپای مرکزی و متعاقب آن به سمت دانوب گسترش یافته باشد. بر اساس نظریه­های موجود عدس به دلیل نیازهای متفاوت اکولوژیکی موجود در گونه­های وحشی، پراکنش متفاوتی داشته و به مناطقی با شرایط مدیترانه­ای و همچنین در نواحی کوهپایه­ای جنوب­غربی آسیا سازگار شده است (کوچکی و بنایان، ١٣٧٥).

اصلاح کنندگان نباتات که در جهت دست­یابی به تنوع ژنتیکی موجود در کلکسیون ژرم­پلاسم[7] فعالیت می­کنند، نیاز به داشتن اطلاعاتی در مورد میزان تنوع دارند. عملیات اصلاحی در عدس در مقایسه با سایر محصولات مهم زراعی از قدمت کمتری برخوردار است و فعالیت نسبتا جدیدی است. بهبود در عدس عمدتا بر اساس معرفی مواد انتخاب شده برای سازگاری به نواحی خاصی بوده است. در نتیجه بیشتر ارقام مورد استفاده امروزی بر اثر انتخاب در جمعیت­های نامتجانس بدست آمده و از عملیات هیبریداسیون استفاده نشده است. پیشرفت با استفاده از این روش محدود به تنوع موجود در این توده­ها و پیشرفت­های اصلاحی بعدی بستگی به هیبریداسیون و انتخاب خواهد داشت. کلکسیون­هایی برای حفاظت از ژرم­پلاسم عدس در آمریکا، هندوستان و سوریه ایجاد شده و از این نظر که تنوع ژنتیکی مورد نیاز برنامه­های اصلاحی هیبریداسیون را فراهم می­کند ارزشمند است.

با استفاده از روش­های انتخاب توده­ای[8] والدین خالص در داخل ژرم­پلاسم یا نژادهای بومی می­توان به سهولت و سرعت به پیشرفت­های قابل توجهی دست یافت. این رو­ش­ها می­توانند در کوتاه مدت نیاز به واریته­های[9] اصلاح شده و همچنین مواد ژنتیکی یکنواخت مورد نیاز در برنامه­های هیبریداسیون[10] را فراهم کنند.

انتخاب توده­ای دو نوع گزینش را دربر می­گیرد :

١-حذف تیپ­های نامطلوب از یک مخلوط یا جمعیت­های متنوع و برداشت گیاهان باقی­مانده به صورت مخلوط.

٢-شناسایی تیپ­های برتر در جمعیت از طریق علامت­گذاری و یا هر روش دیگر و برداشت آنها به صورت مخلوط، نتیجه نهایی این دو روش کاهش فراوانی ژنوتیپ­های نامطلوب و افزایش فراوانی ژنوتیپ­های مطلوب خواهد بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

پارک پرندگان خشمگین به زودی ساخته می شود

 

عنوان	صفحه
چکیده	1
1-1 مقدمه	2
1-2 کلیات جو	6
1-3 مشخصات گیاه شناسی	6
1-4 درجه حرارت	7
1-5 نیاز کودی جو	8
1-6 آبیاری	8
1-7 برداشت	9
فصل دوم: بررسی منابع	10
2-1 مقیاس BBCH	11
2-2 کود زیستی	11
2-3 قارچ مایکوریزا	12
2-4 انواع میکوریزا	13
2-5 فواید همزیستی میکوریزایی	14
2-5-1 میکوریزا و افزایش جذب عناصر غذایی	14
2-5-2 میکوریزا و بهبود جذب آب	15
2-5-3 میکوریزا و جذب مواد غذایی و تاثیر بر عملکرد و اجزا عملکرد	16
2-5-4 کاهش از بین رفتن نهال ها در جابجایی	17
2-6 هیومیک اسید	17
2-6-1 خواص هیومیک اسید	19
2-6-2 هیومکس	20
2-7 ریزمغذی ها	20
2-7-1 بیومین	21
2-8 اثر محلول پاشی اسید هیومیک و اسید بیومین بر عملکرد و اجزا عملکرد	21
2-9 اثر اسید هیومیک بر ماده خشک	23
2-10 اثر اسید هیومیک و بیومین بر عناصر، آنزیم ها، فتوسنتز	23
فصل سوم: مواد و روشها	26
3-1 زمان و محل اجرای آزمایش	27
3-2 ویژگی های خاک محل آزمایش	27
3-3 مشخصات طرح آزمایشی و عملیات اجرایی	27
3-4 صفات مورد مطالعه	28
3-5 صفات زراعی و مورفولوژیک	28
3-6 صفات فیزیولوژیک	28
3-6-1 سنجش پرولین	28
3-6-2 سنجش پروتئین	29
3-6-3 سنجش فسفر	29
3-6-4 سنجش رنگیزه ها	30
3-6-5 سنجش پتاسیم	30
3-6-6 سنجش خاکستر	31
3-6-7 سنجش کربوهیدرات	31
3-6-8 محاسبات آماری	32
فصل چهارم: نتایج و بحث	33
4-1- صفات مورفولوژیک	34
4-1-1- طول ساقه	34
4-1-2- سطح برگ	35
4-1-3- وزن تر ساقه	35
4-1-4- وزن خشک ساقه  4-1-5- وزن تر برگ 4-1-6- وزن خشک برگ	36  37 37
4-2- صفات فیزیولوژیک	40
4-2-1- کلروفیل a	40
4-2-2- کلروفیل b	40
4-2-3- کلروفیل کل	41
4-2-4- کارتنوئید	42
4-2-5- خاکستر	42
4-2-6- فسفر	43
4-2-7- پتاسیم	44
4-2-8- پروتئین	45
4-2-9- کربوهیدرات	46
4-2-10- پرولین	46
4-3- عملکرد و اجزای عملکرد	51
4-3-1- طول سنبله	51
4-3-2- تعداد بوته در متر مربع	52
4-3-3- تعداد دانه در سنبله	53
4-3-4- وزن هزار دانه	53
4-3-5- عملکرد	54
4-4- همبستگی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک و اجزای عملکرد جو	57
نتیجه گیری کلی	59
پیشنهادات	59
منابع	60
پیوست ها	72

چکیده لاتین

چکیده

به منظور بررسی اثرات محلول پاشی کودهای آلی و کاربرد میکوریزا بر ارقام جو بهاره آزمایشی در سال زراعی 92-91 در شهر مجن از توابع شهرستان شاهرود اجرا گردید. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و دو رقم جو بهاره(مجن، کلاته)، قارچ میکوریزا در دو سطح (استفاده از قارچ، عدم استفاده از قارچ) و محلول پاشی در چهار سطح (شاهد(عدم استفاده)، هیومیک 100%، بیومین 100%، هیومیک +بیومین 50%+50% ) در نظر گرفته شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که اعمال قارچ میکوریزا و محلول پاشی در زراعت جو بر کلیه صفات زراعی و مورفولوژیک گیاه به جز سطح برگ در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. همچنین استفاده از قارچ میکوریزا باعث افزایش میزان خاکستر، فسفر، پروتئین، کلروفیل a و b و کل و کارتنوئید گردید، محلول پاشی 100%بیومین و هیومیک+بیومین تاثیر بیشتری بر افزایش انواع رنگیزه ها داشت. بررسی ها نیز نشان داد که رقم محلی مجن در صفاتی از قبیل طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک برگ،پتاسیم، پرولین، وزن هزار دانه و در نتیجه عملکرد بیشترین مقدار را کسب کرد. نتایج محلول پاشی نیز نشان داد که محلول پاشی هیومیک باعث افزایش وزن هزاردانه (89/44 گرم) شد. محلول پاشی هیومیک +بیومین در بیشتر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک و اجزا عملکرد دانه به جز برخی از صفات مورد مطالعه شامل طول ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، پرو تئین و کربو هیدرات بیشترین میزان را حاصل شد. نتایج این ازمایش نشان می دهد که کودهای آلی و قارچ میکوریزا اثرات مثبتی بر صفات مورد آزمایش داشتند.

کلمات کلیدی: ارقام جو، کودها آلی، میکوریزا، صفات زراعی، فیزیولوژیک

-1 مقدمه

کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی است که در جهت منافع انسان بوده، کارایی بیشتری دراستفاده از منابع داشته و با محیط در توازن است، به عبارتی کشاورزی پایدار باید از نظر اکولوژی مناسب، از نظر اقتصادی توجیه پذیر، از نظر اجتماعی مطلوب و از نظر فرهنگی مورد قبول و قابل اجرا باشد (کهنسال و زارع،1378).

همچنین کشاورزی پایدار نیازمند تعهد و تغییر ساختارهای عمومی سیاسی، نهادهای دولتی، هنجارها و ارزش های اجتماعی و فرهنگی است، به بیانی دیگر می توان گفت که کشاورزی پایدار به معنای استفادهاز مناسب ترین روش تولید، مطابق با اکوسیستمهای طبیعی و همچنین با بیشترین میزان تولید، در کشاورزی است در حالی که در کشاورزی تجاری برای نیل به اهداف تولید کوتاه مدت از نهاده های کشاورزی به طور بی رویه استفاده می شود، این نهاده ها شامل کود، سم، زمین، آب، نیروی کار، سرمایه و فناوری است که استفاده های بی رویه از هرکدام، ناهنجاریهایی را به دنبال دارد با افزایش روزافزون جمعیت و نیازهای فراوان آنان از جمله غذا، کشاورزی به روشهای ابتدایی و سنتی با بازدهی کم، دیگر جوابگو نیست، در طی سالهای گذشته با قطع درختان جنگلی و از بین بردن مراتع، سطح زیر کشت زمین های زراعی افزایش و با استفاده از تکنولوژی های صنعتی و روشهای نوین کشاورزی تا حدودی این نیازها برآورده شده است، به کارگیری روشهای شیمیایی و مکانیکی هرچند توانست کشاورزی را رونق دهد، ولی جاذبه های منافع کوتاه مدت کشاورزی تجاری به سیستم حساس و آسیب پذیر خاک، این اجازه را نداد که بگوید: چه مدت می توان ازاین روش کشاورزی استفاده کرد (کروز[1]،2004).

در کشاورزی تجاری بااستفاده بی رویه و نامتعادل از کودها و سموم که تخریب خاک و از بین رفتن موجودات خاکزی را در پی داشت، توان تولید و حاصلخیزی خاک کاهش یافته و نتیجه این روش کشاورزی، پایین آمدن کیفیت محصولات می باشد (ساد[2]،2007).

به طور کلی باید گفت: کشاورزی پایدار از اهدافی است که باید هرچه سریعتر به آن دست یافت و با استمرار آن نیاز به مواد شیمیایی گران و مخرب را کمتر کرد و با حفاظت از محیط زیست، موجودات و سلامتی جوامع زیستی از طریق برنامه ریزی دقیق، کشاورزی پایدار را حاصل نمود تا نسل های آینده بتوانند از شرایط مناسب محیطی برخوردار شوند و از نعمتهای آن بهره جویند، با توجه به عوامل و متغیرهایی نظیر ویژگیهای خاص الگوی زراعی، تناوب زراعی،تقویم عملیاتهای زراعی، تقویم آبیاری محصولات مختلف رایج، طیف وسیع ترکیبات کشت نباتات زراعی، محدودیت زمین های قابل کشا و رقابت جدی محصولات در کسب آب مورد نیاز بهترین روشی که در برگیرنده اطلاعات فوق برای بررسی رفتارهای زارعین و ارائه راههای بهینه سازی این فعالیت ها می باشد (باقریان و همکاران،1386).

واژه میکوریز به معنی همزیستی بین قارچ و ریشه گیاه است، امروزه محققین و پژوهشگران توجه قابل ملاحظه ای به دلیل افزایش در رشد گیاهان، افزایش میزان محصول و استفاده از آن به عنوان کود بیولوژیک دارند، هیفهای قارچ میکوریز آربوسکولار با نفوذ به درون بافت میزبان در لایه کورتکس ریشه میزبان گسترش می یابند و مواد وورد نیاز خود را از گیاه جذب می کنند و در عوض با گسترش شبکه مسیلیومی خود در خاک جذب عناصری از قبیل کلسیم، سدیم، فسفر، نیتروژن، منیزیم، آهن، منگنز و کربن را در خاک افزایش می دهند و همچنین می توانند دامنه وسیعی از آنزیم های مستعد را برای تجربه ترکیبات آلی بوجود بیاورند(پفلگر و لیندرمن[3]،1994).

مهمترین عمل قارچ های میکوریز جذب فسفر از خاکهای با ذخایر فسفر کم می باشد که این انتقال با استفاده از انتقال فعال از قارچ به سلول میزبان صورت می گیرد، عوامل مختلفی از قبیل نوع خاک، مقدار و نوع مواد آلی خاک، مقدار رطوبت،نور و حرارت در شکل گیری رابطه میکوریزایی موثر می باشند(پفلگر و لیندرمن[4]،1994).

در نظام های پایدار، خاک به عنوان جزئی اساسی و حیاتی در نظر گرفته می شود و میکروارگانیسم های موجود در خاک در چرخه عناصر غذایی نقش بسزایی دارند، حضور این میکروارگانیسم ها خاک را پویا نگه داشته و این توانایی را برای پشتیبانی پایدار از زندگی گیاه بوجود می آورد، یکی از اصلی ترین میکروارگانیسم های موجود در محیط ریشه ،قارچ های میکوریز آربوسکلار هستند، این قارچ ها در تمام خاکها حضور دارند و با ریشه اکثر گیاهان رابطه همزیستی ایجاد می کنند ،83%گیاهان دو لپه ،79%گیاهان تک لپه و همه بازدانگان با قارچ های میکوریز دارای رابطه همزیستی هستند، روابط همزیستی میکوریزایی تحت واکنش های سه جانبه ای که بین گیاه میزبان ،قارچ میکوریز و شرایط خاک و محیط وجود دارد صورت می گیرد(تراپه[5]، 1987 سیوردینگ[6]،1991). مرفولوژی ریشه گیاهان بر ایجاد رابطه همزیستی میکوریزایی تاثیر دارد، به نظر بعضی از محققین پاسخ ضعیف گندمیان به قارچ های میکوریز به علفی بودن آنها ارتباط دارد، این گیاهان دارای سیستم های ریشه ای بسیار منشعبی بوده که بطور ضعیفی جهت جذب مواد غذایی به همزیستی میکوریزایی وابسته است، معلوم شده است که میکوریزی بودن گیاه با کمتر بودن تارهای کشنده ارتباط مستقیم دارد،معمولا ریشه های با آلودگی میکوریزایی زیاد دارای تراکم تارهای کشنده کمتری می باشند در حالیکه ریشه هایی با آلودگی کم تراکم تارهای کشنده زیادی دارند(غلامی و همکاران،1379).