1-5- فرضیه های  پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-6-تعریف نظری و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

فصل دوم : پیشنیه تحقیق

2-1- بخش اول:مبانی نظری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-1-1- طرحواره های ناسازگار اولیه………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-2-  طرحواره :………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1-3- ریشه های شکلگیری طرحواره………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-1-4- طرحواره های ناسازگار اولیه………………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-1-5- حوزه های طرحواره و طرحواره ناسازگار اولیه:………………………………………………………………………………………… 19

2-1-5-1- حوزه اول؛ بریدگی/طرد……………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-1-5-2- حوزه دوم ؛ خودگردانی و عملکرد مختل…………………………………………………………………………………………….. 20

2-1-5-3- حوزه سوم: محدودیت های مختل……………………………………………………………………………………………………….. 21

2-1-5-4- حوزه چهارم،دیگر جهت مندی………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-5-5- حوزه پنجم:گوش به زنگی بیش از حد و بازداری…………………………………………………………………………………. 23

2-1-2- رفتارهای پرخطر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-1-2-1- موادمخدر و روان گردان…………………………………………………………………………………………………………………… 26

2-1-2-1-1- تعریف اعتیاد و ملاکهای تشخیص آن…………………………………………………………………………………………….. 26

2-1-2-1-2- عوامل زمینه ساز مستعد کننده اعتیاد……………………………………………………………………………………………….. 28

1- عوامل مخاطره آمیز فردی……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

2- عوامل مخاطره آمیز بین فردی و محیطی………………………………………………………………………………………………………….. 30

3-  عوامل مخاطره آمیز اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………… 31

2-1-2-1-3- عوامل مؤثردرادامه مصرف :…………………………………………………………………………………………………………… 31

2-1-2-1-4- عوامل مؤثردرتداوم مصرف:…………………………………………………………………………………………………………… 31

2-1-2-1-5- دیدگاههای مطرح روانشناختی در زمینه سوءمصرف مواد…………………………………………………………………… 32

1- دیدگاه روان تحلیلی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2- دیدگاه زیستی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

3- دیدگاه فرآیند متضاد…………………………………………………………………………………………………………………………………… 34

4- دیدگاه الگوهای تقویت مثبت………………………………………………………………………………………………………………………. 35

5- نظریه یادگیری اجتماعی بندورا……………………………………………………………………………………………………………………… 35

6- دیدگاه الگوهای شرطی سازی و یادگیری………………………………………………………………………………………………………. 36

2-1-2-1-6- نقش تکامل شخصیت در اعتیاد:…………………………………………………………………………………………………….. 36

2-1-2-1-7- نقش دوره نوجوانی در اعتیاد:………………………………………………………………………………………………………… 37

2-1-2-1-8- نقش صفات شخصیتی در اعتیاد:……………………………………………………………………………………………………. 38

2-1-2-1-9- دیدگاه اسلام در مورد اعتیاد………………………………………………………………………………………………………….. 40

2-1-2-2- دخانیات………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40

2-1-2-2-1- علل گرایش نوجوانان و جوانان به مصرف سیگار……………………………………………………………………………… 41

2-1-2-3- مشروبات الکلی………………………………………………………………………………………………………………………………… 41

2-1-2-3-1- اثرات مشروبات الکل بر بدن:…………………………………………………………………………………………………………. 42

2-1-2-4- ایدز……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-1-2-4-1- آمار ایدز در ایران………………………………………………………………………………………………………………………… 47

2-1-2-5- خشونت………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-1-2-5-1 نظریه های خشونت:……………………………………………………………………………………………………………………….. 51

1- نظریه رفتار غریزی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 51

2-  نظریه زیست محیطی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

3-  نظریه پالایش روانی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

4-  نظریه ناکامی- پرخاشگری……………………………………………………………………………………………………………………………. 53

5- نظریه مبادله………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

6- نظریه نظارت اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54

7- نظریه های کارکرد گرایی……………………………………………………………………………………………………………………………. 54

8- نظریه منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

9- نظریه سیستمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

10- نظریه یادگیری اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

2-2- بخش دوم:مطالعات انجام شده داخلی وخارجی……………………………………………………………………………………………….. 56

2-2-1- سوابق مربوط به طرحواره های ناسازگار اولیه:………………………………………………………………………………………….. 56

2-2-2- سوابق مربوط به رفتارهای پرخطر…………………………………………………………………………………………………………… 58

فصل سوم:روش پژوهش

3-1- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-2- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-3- نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-4- ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-4-1- فرم كوتاه پرسشنامه طرح‎واره ها‎ی یانگ (YSQ-SF)……………………………………………………………………………….. 66

3-4-2- پرسشنامه محقق ساخته رفتارهای پرخطر…………………………………………………………………………………………………. 67

3-5- روش اجرای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68

3-6- روش آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

4-2- توصیف داده ها………………………………………………………………………………………………………………………………………. 71

4-3- تحلیل داده ای پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

5-2- پیشنهادات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

5-3-محددیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. 95

فهرست منابع:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 111

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                   صفحه

جدول 2-1: موارد مبتلا به ایدز در ایران تا تیرماه 91…………………………………………………………………………………………….. 49

جدول 2-2: آمار ایدز در استان خراسان رضوی تا تاریخ 01/04/1391…………………………………………………………………… 48

جدول 2-3 :آمار ایدز در استان خراسان رضوی تا تاریخ 01/04/1391…………………………………………………………………… 48

جدول 2-4 :آمار ایدز در استان خراسان رضوی تا تاریخ 01/04/1391…………………………………………………………………… 49

جدول 4-1 : فراوانی و درصد نمونه دانشآموزان دختر و پسر بر اساس پایه تحصیلی…………………………………………………… 71

جدول 4-2 : فراوانی و درصد نمونه دانش آموزان دختر و پسر بر اساس رشته تحصیلی………………………………………………. 72

جدول 4-5: فراوانی و درصد نمونه دانش آموزان بر اساس همزیستی با والدین………………………………………………………….. 73

جدول 4-3: مقایسه میانگین و انحراف استاندارد نمرات مربوط به طرحواره ناسازگار اولیه در دانش آموزان دختر و پسر…. 74

جدول 4-4: مقایسه میانگین و انحراف استاندارد نمرات مربوط به رفتارهای پرخطر در دانش آموزان دختر و پسر………….. 75

جدول 4-5: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر دانش آموزان           75

جدول 4-6: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی رهاشدگی/بی ثباتی  و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 76

جدول 4-7: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی بی اعتمادی/بدرفتاری و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 77

جدول 4-8: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی محرومیت هیجانی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 77

جدول 4-9: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی نقص/شرم و رفتارهای پرخطر دانش آموزان            78

جدول 4-10: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی انزوای اجتماعی/بیگانگی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 79

جدول 4-11: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی وابستگی/بی کفایتی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 79

جدول 4-12: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون بین طرحواره ی آسیب پذیری نسبت به زیان وبیماری و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 80

جدول 4-13: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی گرفتار/ خود تحول نیافته و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 81

جدول 4-14: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی شکست  و رفتارهای پرخطر دانش آموزان  81

جدول 4-15: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی استحقاق/بزرگ منشی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 82

یک مطلب دیگر :

جدول 4-16: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی خویشتن داری / خودانضباطی ناکافی  و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82

جدول 4-17: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی اطاعت و رفتارهای پرخطر دانش آموزان     83

جدول 4-18: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی ازخودگذشتگی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان        84

جدول 4-19: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی بازداری هیجانی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان       84

جدول 4-20: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون طرحواره ی سرسختانه/عیب جویی افراطی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 85

جدول 4-21:نتایج حاصل از رگرسیون ساده  و گام به گام…………………………………………………………………………………….. 86

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                        صفحه

نمودار4-1: درصد نمونه دانش آموزان پسر و دختر بر اساس پایه تحصیلی.. 74

نمودار4-2: درصد نمونه دانش آموزان پسر و دختر بر اساس رشته تحصیلی.. 72

نمودار4-3: درصد نمونه دانش آموزان پسر و دختر بر اساس همزیستی با والدین.. 73

 

 

چکیده

طرحواره های ناسازگار به عنوان زیرساخت های شناختی منجر به تشكیل باورهای غیرمنطقی می شوند هنگامی كه طرحواره­های ناسازگار اولیه فعال می­شوند سطوحی از هیجان منتشر می­شود و مستقیم یا غیرمستقیم منجر به اشكال مختلفی از آشفتگی­های روان شناختی نظیر افسردگی، اضطراب، عدم توانایی شغلی، سوء مصرف مواد، تعارضات بین فردی و مانند آن می­شود با توجه به مطالب فوق پژوهش حاضر در نظر دارد به خاطر گستردگی و ارتباط نزدیكی كه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر وجود دارد به طور جامع این دو متغیر را در رابطه با هم مورد بررسی قرار دهد.

نمونه تحقیق 415 دانش آموز مقاطع سوم متوسطه و پیش دانشگاهی شهرستان فریمان (204پسر، 211دختر)را دربر می گیرد که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند.برای سنجش خطر پذیری از مقیاس خطرپذیری محقق ساخته(رجایی،شفیعی،1391) و برای سنجش طرحواره ناسازگار اولیه از پرسشنامه کوتاه طرحواره یانگ استفاده شد.

نتایج نشان می دهد رابطه مثبت و معناداری بین مؤلفه های طرحواره  ناسازگار اولیه با رفتارهای پرخطر وجود دارد.همچنین مؤلفه های آسیب پذیری از بیماری(26/0)،محرومیت هیجانی(33/0)،وابستگی عاطفی (36/0)،استحقاق/بزرگ منشی(39/0)،خویشتن­داری(4/0) و معیار سرسختانه(41/0) بیشترین واریانس رفتارهای پرخطر را در دانش آموزان تبیین می سازد.

 

کلیدواژه: طرحواره ناسازگار اولیه،رفتارهای پرخطر،

 

      فصل اول مقدمه پژوهش

 

1-1-مقدمه

نوجوانی یکی از دشوارترین، تنش زاترین و در عین حال هیجان انگیزترین دوره زندگی، هم برای خود نوجوان و هم والدین و مربیان به شمار می آید. در خلال این دوره، لذت ناشی از استقلال و خودمختاری، صمیمیت، خوش بینی و امید به آینده از زمره لذات جدیدی هستند که قبل از آن  تجربه نشده اند.

تغییرات روانی اجتماعی، شناختی و بیولوژیكی در دورة نوجوانی، فرصت­های تحولی بی­شماری را برای نوجوان فراهم می­كند تا در رفتارهایی درگیر شود كه به طور ضمنی، در اتخاذ سبك زندگی همراه با سلامت و یا به خطر انداختن سلامت اهمیت دارد (هریس، دانکن و بایس جولی، 2002 ). از طرفی، نوجوانان به كشف موقعیت های مخاطره ای تمایل دارند و این امر ظرفیت آنها را برای نداشتن زندگی طولانی و حتی مرگ بالا برده است (استویبر و گاد[1]، 1995).

كركمر و گرین[2] (2000) مخاطره جویی را تمایل برای درگیر شدن در رفتارهایی می دانند كه تهدید آمیز است یا به سلامت ذهنی و فیزیكی شخص آسیب می رساند. درباره‌ی این که چه عواملی باعث می‌شود بعضی افراد میل به رفتارهای پرخطر داشته باشند، نظریه‌های مختلفی وجود دارد.

طرحواره­ها، هسته اصلی خودپنداره­ی فرد را تشکیل می­دهند و پردازش اطلاعات فرد را درباره خود، دنیا و دیگران هدایت می­کنند. طبق نظریه یانگ طرحواره­های ناسازگار اولیه موضوعات ثابت، فراگیر و پایداری هستند که از خاطرات، هیجان­ها، شناخت­ها و احساس­های بدنی تشکیل شده­اند. این طرحواره­ها از طریق تعامل خلق و خوی کودک با تجربیات منفی و مداوم وی شکل می­گیرند و به سازگاری فرد با خانواده یا محیطش کمک می­کنند. اما، این طرحواره­ها در دوران­های بعدی زندگی ممکن است ناسازگارانه باشند، زیرا طرحواره­ها انعطاف­ ناپذیر و در مقابل تغییر مقاوم هستند.این طرحواره ها باعث تحریک افکار خودآیند منفی و ناراحتی روانی شدیدی می­شوند. به این ترتیب، طرحواره­ها ممکن است هسته­ی اصلی آسیب­شناسی در بسیاری از اختلالات باشند(فتی و همکاران، 1388).

از آن جا كه طرح­واره­ها نیز بنیادهای شناختی فرد را تشكیل داده و می­توانند رفتارهای فرد را شكل داده و به آن سمت و سو دهند، لذا می­توان بین طرحواره­های ناسازگار اولیه به عنوان بخش زیرین و سخت شناختهای افراد كه اغلب در دوره های تحولی رشد شكل گرفته­اند، با رفتارهای ناسازگارانه در مقاطع بعدی رشد افراد، رابطه برقرار نمود طرحواره­ها از جمله علل فردی و روانشناختی است كه در مطالعه­ی وابستگی به مواد از اهمیت ویژه ای برخوردارند، طرحواره­ها موجب سوگیری در تفسیرهای فرد از رویدادها شده و این سوگیریها خود را به صورت نگرشهای تحریف شده، گمانه­های نادرست، اهداف و چشمداشت­های غیر واقع­بینانه نشان می­دهند، طرحواره­های ناسازگار اولیه، الگوها یا درونمایه­های عمیق و فراگیری هستند كه به رابطه­ی فرد با خود یا دیگران ارتباط دارند و به شدت ناكارآمد هستند(حقیقت منش،1386).

در این پژوهش به بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه بر رفتارهای پرخطر دانش آموزان مقاطع سوم  متوسطه و پیش دانشگاهی شهرستان فریمان پرداخته شده است.

1-2-بیان مسأله

در عصر حاضر به علت پیشرفت های فناوری و تأثیر مستقیم آن برکیفیت زندگی انسان، پرداختن به مسئله سلامت و عوامل تأثیرگذار بر آن اهمیت ویژه­ای یافته است و تأمین سلامتی افراد جامعه یکی از مهمترین مسائل اساسی در هر کشوری محسوب می شود(نیدوو[3]،2000).

1-5- سوال های تحقیق……………………………………………………………………………………………7

1-6- متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………….7

1-7- تعاریف متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………….7

1-7-1- تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………..7

1-7-2- تعاریف عملیاتی………………………………………………………………………………………….10

فصل دوم  :ادبیات پژوهش

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………….12

2-2- عقب ماندگی ذهنی………………………………………………………………………………………….12

2-2-1- ملاک های تشخیصی DSM-IV-TR برای کم توانی ذهنی……………………………………..12

2-2-3- ویژگی های عقب ماندگی ذهنی……………………………………………………………………….12

2-2-4- عقب مانده ذهنی آموزش پذیر…………………………………………………………………………13

2-2-5- عقب مانده ذهنی تربیت پذیر…………………………………………………………………………14

2-3نیازهای والدین کودکان عقب مانده ذهنی………………………………………………………………..14

2-4- تاثیر کودک عقب مانده ذهنی بر سلامت والدین……………………………………………………..15

2-5- تاثیر کودک عقب مانده ذهنی بر روابط زناشویی والدین……………………………………………..18

2-6- تاثیر کودک عقب مانده ذهنی بر روابط اعضای خانواده………………………………………………19

2-7- نیمرخ روانی و شخصیت……………………………………………………………………………………..20

2-7-1- نظریه مك كری و كوستا درباره ابعاد شخصیت بهنجار……………………………………………21

2-8- اختلال شخصیت………………………………………………………………………………………………22

2-8-1-نظریه اختلال شخصیت میلون…………………………………………………………………………..23

2-8-2- نظریه میلون درباره اختلالات شخصیت………………………………………………………………23

2-8-3- تقسیم بندی اختلالات شخصیت………………………………………………………………………25

2-8-3-1- خوشه A اختلالات شخصیت………………………………………………………………………26

2-8-3-2- خوشه B اختلالات شخصیت……………………………………………………………………….28

2-8-3-3- خوشه C اختلالات شخصیت………………………………………………………………………..31

2-9- مروری بر مطالعات پیشین………………………………………………………………………………….33

2-9-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………34

2-9-2- تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………..38

فصل سوم :روش پژوهش

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………44

3-2- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………….44

3-3- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………..44

3-4- روش نمونه‌گیری و حجم نمونه…………………………………………………………………………….44

پرسشنامه چند محوری بالینی میلون سه  (MCMI-III)………………………………………………….. 45

 

فصل چهارم :تحلیل داده ها

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………51

4-2- آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………51

4-3- سوال های تحقیق……………………………………………………………………………………………..54

4-4- جمع بندی یافته های تحقیق………………………………………………………………………………69

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………70

5-2- بحث و تفسیر………………………………………………………………………………………………..71

5-3- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………..75

5-4- محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………..75

5-5- پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………..76

5-6- پیشنهادهای پزوهشی………………………………………………………………………………………..76

 

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………………………………79

پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………..86

 

فهرست مطالب

عنوان …………………………………………………………………………………………………………..صفحه

جدول3-1-  مقیاس ها ،علامت اختصاری و تعداد ماده ها MCMI-III…………………………………47

جدول 3-2- روش نمره گذاری MCMI-III……………………………………………………………….48

جدول 4-1-  فراوانی، درصد ویژگی های جمعیت شناختی………………………………………………..52

جدول 4-2- میانگین و انحراف معیار و نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف و توزیع کجی و کشیدگی اختلالات شخصیت……………………………………………………………………………………………………………………………53

جدول 4-3 – میانگین و انحراف معیار نمرات اختلالات شخصیت در والدین کودکان با و بدون کودک عقب مانده ذهنی………………………………………………………………………………………………………55

جدول 4-4- نتایج آزمون لون برای بررسی فرض همگنی واریانس نمرات در دو گروه نرمال و عقب مانده ذهنی…………………………………………………………………………………………………………….56

جدول 4-5- نتایج تحلیل واریانس مانوا چندمتغیری برای مقایسه اختلالات شخصیت در دو گروه نرمال و عقب مانده ذهنی……………………………………………………………………………………………58

جدول 4-6– میانگین و انحراف معیار نمرات اختلالات شخصیت در والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی دختر با والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی پسر………………………………………………….60

جدول 4-7- نتایج آزمون لون برای بررسی فرض همگنی واریانس نمرات در دو گروه والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی دختر با والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی پسر………………………….61

جدول 4-8- نتایج تحلیل واریانس مانوا چندمتغیری برای مقایسه اختلالات شخصیت در دو گروه والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی دختر با والدین دارای کودک عقب

 مانده ذهنی پسر………..63

جدول 4-10- نتایج آزمون لون برای بررسی فرض همگنی واریانس نمرات در در والدین پدر و مادر……………………………………………………………………………………………………………………..66

جدول 4-11- نتایج تحلیل واریانس مانوا چندمتغیری برای مقایسه اختلالات شخصیت در دو گروه نرمال و عقب مانده ذهنی……………………………………………………………………………………………68

 

فصل اول:

کلیات پژوهش

 

1- 1 مقدمه

عقب ماندگی ذهنی اختلالی که از کودکی نمایان می شود. با عملکرد عقلانی زیر متوسط (هوشبهر 70 یا کمتر) مشخص می شود. عقب ماندگان ذهنی آموزش پذیر افرادی هستند که بهره هوشی آنان 70-50 می باشد و قادر به فراگیری حداقلی از اطلاعات عمومی و درس های رسمی کلاس از قبیل خواندن و نوشتن و حساب کردن و مهارت های مناسب شغلی بوده و می توانند در اداره زندگی خود از تحصیل خویش بهره مند شوند (اصانلو، 1390).

طبق نظریه های سیستمی خانواده، رفتار هر یک از اعضاء خانواده موجب تاثیر در رفتار سایر افراد خانواده قرار می گیرد لذا وجود هر گونه اختلال روانپزشکی در کودکان و همچنین والدین، موجب تاثیرگذاری بر سایر افراد خانواده می شود (سیگ[1]، دلبر[2]، استنفورد[3]، سوتولو[4]، مک دونوریان[5] و همکاران، 2007). از طرفی نباید این مساله را نادیده گرفت که تشابه ژنتیکی والدین با فرزندان می تواند استعداد ابتلا به اختلال روانی را در هر دو مورد به صورت نسبتاً زیادی هماهنگ گرداند. به طوری که فرزندان دارای اختلالات روانپزشکی، دارای والدینی هستند که از اختلالات روانپزشکی زیادی رنج می برند (گوتسمن[6]، لارسن[7]، برتلسن[8] و مورتنسن[9]، 2010).

با در نظر گرفتن این که شخصیت، نمای کلی از وضعیت روانی هر فرد ارائه می دهد لذا در گام اول شناخت شخصیت به درک بهتر و پیش بینی رفتار آتی فرد کمک می کند (انجمن روانپزشکان امریکا، 1391). بر این اساس بررسی نیمرخ اختلالات شخصیت والدین دارای کودکان عقب مانده ذهنی به درک ارتباط بین مشکلات روانپزشکی والدین و کودکان کمک خواهد کرد.

اساساً خانواده یک سازمان اجتماعی کوچک است که روابط اعضای آن، بخصوص روابط والدین با فرزندان، مهم ترین عنصر شکل دهنده این سازمان است. رشد مطلوب و سالم فرزندان در تمام ابعاد مرهون ارتباط موثر و مطلوب والدین با فرزندان می باشد. تحلیل های نظری و تجربی بسیاری به ارتباط موثر والدین با فرزندان اختصاص یافته است و برای آن اهمیت و ارزش خاصی قایل شده اند. از سوی دیگر، مطالعات و تحقیقات فراوانی به اثر فرزند بر هریک از والدین و دیگر اعضای خانواده و یا بر کل خانواده به عنوان یک رابطه دو جانبه و تاثیرمتقابل توجه داشته اند، اما بررسی مبانی روان شناختی ارتباط موثر و مطلوب والدین بر فرزندان از مهم ترین مسائل در حریم خانواده و سلامت روانی آن تلقی می شود (میرزابیگی، 1388).

خانواده یک نطام اجتماعی است که اختلال در هریک از اجزاء و اعضاء آن کل نظام را مختل می کند و این نظام مختل شده  به نوبه خود اختلالات مربوط به اعضاء را تشدید و مشکلات جدیدی را ایجاد می نماید. با این نگرش، معلولیت یکی از فرزندان ،بر تمامی خانواده و کارکردهای مختلف آن و بر یکا یک اعضاء تاثیر غالبا منفی می گذارد. این تاثیرات بر خلاف معلولیتی که عارض شده است اجتناب ناپذیر نیستند و یا لااقل به میزان زیادی قابل جبران و تخفیف می باشند. حضور فرزند استثنایی در خانواده موجب

یک مطلب دیگر :

۴ قدم برای تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ

 خدشه دار شدن ارتباط های درون گروهی و برون گروهی خانوادگی می گردد و همین مخدوش شدن ارتباط ها موجب بروز مشکلاتی آسیب زا در فضای خانواده می گردد (اشکان، 1393).

با پذیرش این اصل که انسان ذاتاً موجودی است اجتماعی و نیازمند ارتباط، حضور فرزندی با مشخصات استثنایی در بسیاری موارد موجب برهم خوردن ارتباط های برون گروهی و اثر گزاری آن بر ارتباط های درون خانوادگی می گردد. اساساً بروز عقب ماندگی ذهنی در فرزند، مشکلات هیجانی عدیده ای بر جو خانواده وارد می نماید که این مشکلات از سوئی موجب اختلال در بهداشت روانی افراد خانواده شده و از سوی دیگر محیط سالم و آرام خانواده را که کودک عقب مانده ذهنی جهت رشد و باروری نسبی ذهنی بدان نیاز دارد مخدوش می سازد. لذا داشتن یک کودک با ناتوانی تکاملی ممکن است برای نظام خانواده بحران ایجاد کند. هر چه معلولیت ذهنی بیشتر باشد تاثیرات آن در خانواده بیشتر و عینی تر است (نظری و همکاران، 1377). محمدی و دادخواه (1381) نشان داده اند که 76.7% از مادران كودكان عقب مانده ذهنی از مشكلات روانی شدید و 61.7% از مشكلات اجتماعی شدید برخوردار بودند در حالی كه پدران به ترتیب 55% و 38.3% از مشكلات روانی متوسط و مشكلات اجتماعی خفیف برخوردار بودند. مجومدار، سیلواپریرا و فرناندز[10] (2005) نشان داده اند که والدین کودکان عقب مانده ذهنی نسبت به والدین کودکان کنترل بهنجار از اضطراب و استرس بیشتری برخوردار هستند.

بنظر می رسد فشار روانی حاصل از مشکلات داشتن کودک کم توان ذهنی باعث شدت مشکلات خانوادگی می شود و افراد خانواده را برای سازگاری با مشکل جدید، الگوهای رفتاری تازه ای را انتخاب می کنند. با توجه به آنچه گفته شد عقب ماندگی ذهنی می تواند برای خانواده و والدین تاثیر زیادی داشته باشد و موجب افزایش علایم اختلالات شخصیتی گردد. بر این اساس در این تحقیق به نقش عقب ماندگی ذهنی کودکان در مشکلات شخصیتی والدین پرداخته شده است.

 

 

2-1 بیان مساله

خانواده یک نظام اجتماعی است که اختلال در هر یک از اعضا و اجزای آن می تواند کل نظام خانواد را مختل می کند و موجب تشدید مشکلات جاری و پیدایش مشکلات جدید می شود. به نظر می رسد عقب ماندگی ذهنی نیز به عنوان یکی از اخلالات رشدی از این قاعده مستثنی نباشد. وجود کودک عقب مانده  ذهنی  و مشکلات گوناگون در مراقبت و تربیت او، فشارهای بسیاری بر والدین و خانواده به عنوان واحد کل وارد می کند که این فشار ها به نوبه ی خود می تواند سلامت روانی والدین را به مخاطره  اندازد و موجب بر هم خوردن تعادل و اعضای آن و نا کارآمدی آنها در انجام دادن وظایف خانوادگی گردد (گنجی، 1392).

آن دسته از والدینی که انتظار دارند فرزندان آنها هدف هایی را که خود در زندگی نتوانستند به آنها برسند بر آورده سازند با ورود کودک عقب مانده ذهنی به زندگی، یاس و ناامیدی را تجربه می کنند لذا بطور مضاعف ضربه می خورند (آقابابایی، استكی آزاد و عابدی، 1392).

با حضور کودک عقب مانده ذهنی، مشکلات مراقبتی برای خانواده و به ویژه تجربیات استرس زا برای والدین ایجاد می شود. چنین وضعیتی مانع از آن می شود که خانواده بتواند کارکردهایی متعارف خود نظیر تربیت فرزندان، روابط اجتماعی، اشتغال، اوقات فراغت، روابط زناشویی را به نحو مطلوبی انجام دهد. از طرفی استرس مداوم در والدین زمینه بروز مشکلات روانی متعددی برای آنها را بوجود می آورد. چنان که پژوهش های قبلی نشان داده اند که والدین کودکان عقب مانده ذهنی در ابعاد مختلف سلامت روانی دچار مشکلات متعددی هستند.

در تکامل شناخت دقیق تر نیمرخ روانی افراد، می توان از رویکرد شخصیتی و بویژه نیمرخ الگوهای بالینی شخصیت استفاده کرد. شخصیت، تاحدودی منحصر به فرد انسان در تطابق با محیط است که با شیوه ی سایر انسان ها تا حدودی متفاوت است. خزانه رفتاری هر فرد او را از دیگران متفاوت کرده و شیوه ای مقابله وی را در برخورد با دیگران تعیین می کند. با این تعریف اختلال شخصیت یک بیماری نیست (شریفی، 1386) از این رو میلون بجای واژه اختلال از اصطلاح “الگوهای بالینی شخصیت” استفاده می کند و هم چنین ذکر می کند که ویژگی عمده ی افراد در اختلال شخصیت شیوه مقابله نا کافی آنهاست. مطالبق با راهنمای آماری و تشخیصی اختلال روانی اختلالات شخصیت الگویی پایدار از رفتار و تجربه درونی است كه با انتظارات فرهنگی، به میزان قابل توجهی مغایرت دارد، فراگیر و نافذ است، و در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می شود، در طی زمان پایدار است و به پریشانی یا اختلال منجر می شود (انجمن روانپزشکی امریکا، 1391). بدین ترتیب شخصیت الگوی بسیار پیچیده و عمیقی است ویژگی های روان شناختی است که خود را در تمامی جنبه های عملکرد فرد آشنا می سازد. این ویژگی های فراگیر بوده و ماتریس پیچیده ای از پیش آمادگی های زیستی و یادگیری ها، الگوهای احساس، ادراک، تفکر و شیوه های مقابله فرد را تشکیل می دهند (شریفی، 1386).

هر چند که گزارش های قبلی بر وجود مشکلات روانی در والدین کودکان تاکید کرده اند اما مشکلات شخصیتی والدین کودکان عقب مانده ذهنی بررسی جامعی انجام نشده است. اما با توجه به نتایج مطالعات قبلی بنظر می رسد که وجود استرس مداوم ناشی از ابتلا فرزند به عقب ماندگی ذهنی، احتمال بروز علایم و حتی اختلالات شخصیتی در والدین کودکان عقب مانده ذهنی را افزایش می دهد. چنانچه مجومدار[11]، سیلواپریرا[12] و فرناندز[13] (2005) كوهسالی و همکاران (1387) گزارش کرده اند که والدین کودکان عقب مانده ذهنی نسبت به والدین کودکان کنترل بهنجار از اضطراب و استرس بیشتری برخوردار هستند. همچنین مطالعه بن تابت[14] و همکاران (2013) حاکی از آن است که مشکلات خلقی و اضطرابی در والدین کودکان دارای مشکلات ناتوانی بیشتر است و از کیفیت زندگی پایین تری برخوردارند. تحقیق بحرینیان و همکاران (1391) حاکی از آن است که مادران کودکان عادی افردی خویشتن دارتر در حالی که مادران دانش آموزان عقب مانده ذهنی افرادی مهربان، محتاط، کمرو، منزوی، مضطرب، هیجانی تر، دلمشغول، تنیده و دارای تنش عصبی بیشتری هستند. همچنین گزارش شده است که مادران دارای دختر عقب مانده ذهنی نسبت به مادران دختران عادی سازگاری اجتماعی كمتری (كوهسالی و همکاران (1386، 1387) و نشخوار ذهنی بیشتر برخوردار هستند (آقابابایی، استكی آزاد و عابدی، 1392).

با توجه به شیوع بالای عقب ماندگی ذهنی در کودکان و اهمیت ایجاد بستر خانوادگی و همچنین آموزشی مناسب برای کودکان عقب مانده ذهنی، در کنار ایجاد زندگی توام با آرامش برای والدین و خانواده ها اهمیت دارد که حصول چنین هدفی به شناخت دقیق نیمرخ شخصیتی والدین نیازمند است. در حالی که مطالعات اندکی درباره شدع علایم و اختلالات شخصیتی والدین کودکان عقب مانده ذهنی وجود دارد. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف مقایسه نیمرخ روانی والدین با و بدون کودک عقب مانده ی ذهنی براساس پرسشنامه چند محوری میلون صورت گرفته است.

 

 

[1]- Singh

[2]- DelBello

[3]- Stanford

[4]- Soutullo

[5]-McDonough-Ryan

[6] – Gottesman

[7] – Laursen

[8] – Bertelsen

[9]- Mortensen

[10] -Majumdar, Da Silva Pereira & Fernandes

[11] – Majumdar

2-5-7- قابلیت دسترس.. 33
-8-5-2ارزش افزوده 33
-9-5-2توجیه پذیری. 34
2-6- مدل‌ها‌ی تصمیم‌گیری ریاضی. 38
2-6-1- تکنیک‌ها‌ی تصمیم‌گیری ریاضیMCDM.. 38
2-6-2- ارزیابی و بررسی مدل‌ها‌ی MADM.. 38
2-7-علم مدیریت فازی: 40
2-7-1- اعداد فازی و عملیات جبری. 42
2–72- اعداد فازی نوع LR.. 43
2-7-3- اعداد فازی ذوزنقه ای ومثلثی. 44
2-8- ادبیات تحقیق  مبانی نظری فرایند تحلیل شبكه‌ای ANP. 45
2-8-1-  معرفی تكینیک ANP. 45
2-8-2- تكینكANP فازی. 53
2-9- معرفی تکنیک TOPSIS. 56
2-9-1- ادبیات تحقیق در مورد   TOPSIS فازی. 57
2-10- جمع بندی. 60
فصل سوم. 61
طراحی چارچوب تحقیق. 61
3-1- مقدمه. 62
3-2- الگوریتم پیشنهادی. 63
3-2-1- تشکیل تیم خبرگان شرکت.. 63
3-2-2 – خصوصیات افراد خبره 63
3-3 مشخص نمودن معیارها 67
3-4- محاسبه اوزان هر یک ازمعیارهای تصمیم‌گیری از روش خبرگی. 75
3-5- رتبه بندی تجهیزات.. 80
3-6- تصمیم‌گیری نهایی در خصوص انتخاب تجهیزات.. 80
3-7- روش انجام تحقیق. 80
3-8- روش شناسی پژوهش… 83
3-8-1- سوالات پژوهشی : 83
3-8-2- ابزار‌ها‌ی مورد استفاده در گرد آوری اطلاعات.. 83
3-9-  روایی وپایایی پژوهش… 85

 

3-10- جمع بندی. 86
فصل چهارم. 87
اجرای مدل و تحلیل نتایج. 87
4-1- مقدمه. 88
4-2- نتایج مربوط به مشخصات عمومی مصاحبه شوندگان. 88
4-2-1- سن مصاحبه شوندگان. 88
4-2-2- تحصیلات مصاحبه شوندگان. 89
4-2-3-سابقه کار مصاحبه شوندگان. 90
4-2-4- نوع استخدامی مصاحبه شوندگان. 91
4-2-5- پست سازمانی مصاحبه شوندگان: 92
4-3- تعیین وزن معیارها با رویکرد ANP  فازی. 93
4-3-1-محاسبه وزن هریک از مناظر 93
4-3-2- محاسبه وزن هریک از شاخصهای منظر مالی. 99
4-3-3-محاسبه وزن هریک از شاخصهای منظر فنی. 103
4-3-4- محاسبه شاخصهای مربوط به ایمنی. 110
4-3-5- محاسبه وزن منظر انسانی. 113
4-4- محاسبه وزن نهایی هر یک از شاخص‌ها‌ 113
4-5- اولویت بندی تجهیزات با رویکرد TOPSIS فازی. 115
4-5-1- تبدیل ماتریس میانگین به ماتریس بی مقیاس.. 134
4-5-2- تبدیل ماتریس نرمالایز شده به ماتریس موزون. 135
4-5-3- تعیین راه حل ایده آل مثبت فازی و راه حل ایده آل منفی فازی : 135
4-5-4- اولویت بندی نهایی گزینه‌ها‌ 136
4-6- اولویت بندی گزینه‌ها‌ از روش دیگر 140
4-7- تصمیم‌گیری نهایی در خصوص انتخاب تجهیزات.. 143
4-8- جمع بندی. 143
فصل پنجم. 144
نتیجه گیری وپیشنهادات.. 144
5-1- مقدمه. 145
5-2-نتایج ویافته‌ها‌ی  تحقیق. 145

یک مطلب دیگر :

5-3- نتایج حاصل از پیاده سازی مدل پیشنهادی. 147
5-4- مزایای الگوریتم پیشنهادی. 149
5-5 – پیشنهاداتی به منظور بهبود کاربرد الگوریتم پیشنهادی در اولویت بندی تجهیزات.. 150
5-6پیشنهاداتی جهت کاربرد نتایج تحقیق. 150
5-7- پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی. 151
5-8-جمع بندی. 152
منابع ومأخذ فارسی. 153
منابع ومأخذ خارجی: 155
ضمائم. 159

فهرست جداول
جدول-2 ١- مدل‌ها‌ی پیشنهادی و مدل‌ها‌ی قابل توسعه برای سیستم‌ها‌ی کاملاً قابل پایش… 25
جدول-2 ٢- مدل‌ها‌ی پیشنهادی و مدل‌ها‌ی قابل توسعه برای سیستم‌ها‌ی جزئاً قابل پایش… 26
جدول 3-1 نام وسمت افراد مصاحبه شونده 67
جدول 3-2 گروه بندی معیارها 72
جدول 3-3 معیارهای نهایی. 73
جدول 3-4 گروهبندی معیارها 74
جدول 3-5 عبارات کلامی واعداد فازی جهت مقایسه ترجیحات معیارها نسبت به یکد یگر 76
جدول 3-6 مقایسات زوجی مناظر چهارگانه نسبت به سظح اول. 76
جدول 3-7 مقایسه سه منظر نسبت به منظر مالی. 77
جدول 3-8 مقایسه سه منظر نسبت به منظر فنی. 77
جدول 3-9 مقایسه سه منظر نسبت به منظر ایمنی. 77
جدول 3-10 مقایسه سه منظر نسبت به منظر انسانی. 77
جدول 3-11 تعامل شا خصهای منظر مالی با یکدیگر 79
جدول 3-12 تعامل شاخصهای منظرمالی باشاخص زمان تهیه تجهیز 79
جدول 4-1 سن  مصاحبه شوندگان. 88
جدول 4-2 سطح تحصیلات مصاحبه شوندگان. 89
جدول 4-3 سابقه کار مصاحبه شوندگان. 90
جدول 4-4 نوع استخدامی مصاحبه شوندگان. 91
جدول 4-5 پست سازمانی مصاحبه شوندگان. 92
جدول 4-6 میانگین هندسی مقایسات زوجی هریک از مناظر چهار گانه نسبت به هدف.. 94
جدول 4-7 میانگین هندسی مقایسات زوجی مناظر نسبت به منظر مالی. 95
جدول 4-8 میانگین هندسی مقایسات زوجی مناظر نسبت به منظر فنی. 95
جدول 4-9 میانگین هندسی مقایسات زوجی مناظر نسبت به منظر ایمنی. 95
جدول 4-10 میانگین هندسی مقایسات زوجی مناظر نسبت به منظر انسانی. 96
جدول 4-11 ماتریس W22مناظر چهارگانه. 96
جدول 4-12 ماتریس Wi مناظر چهارگانه. 98
جدول 4-13 وزن نهایی مناظر چهارگانه. 98
جدول 4-14 میانگین هندسی مقایسات زوجی شاخصهای منظر مالی. 100
جدول 4-15 ماتریسW22  شاخصهای منظر مالی. 101
جدول 4-16 ماتریسwi  شاخصهای منظر مالی. 102
جدول 4-17 وزن نهایی شاخصهای منظر مالی. 103
جدول 4-18 میانگین هندسی مقایسات زوجی شاخصهای منظر فنی. 104
جدول 4-19 ماتریسW22  شاخصهای منظر فنی. 106
جدول 4-20ماتریسWi  شاخصهای منظر فنی. 108
جدول 4-21ماتریس وزن نهایی شاخصهای منظر فنی. 109
جدول 4-22 میانگین هندسی مقایسات زوجی شاخصهای منظرایمنی. 110
جدول 4-23 ماتریسW22  شاخصهای منظر ایمنی. 111
جدول 4-24ماتریسWi  شاخصهای منظر ایمنی. 111
جدول 4-25ماتریس وزن نهایی شاخصهای منظرایمنی. 112
جدول 4-26ماتریس وزن نهایی شاخصهای منظرانسانی. 113
جدول 4-27ماتریس وزن نهایی شاخصها 114
جدول 4-28 میانگین نظرات خبرگان برای تجهیزات.. 116
جدول 4-29لیست رتبه بندی نهایی تجهیزات.. 136
جدول 4-30 رتبه بندی نهایی تجهیزات از روش دوم. 141
جدول 5-1 وزن منطقی زیر شاخصها 141
فهرست اشکال
شکل 2-1عوامل موثر در برنامه ریزی تعمیرات.. 37
شکل 2-2انواع روشهای تصمیم‌گیری MADM.. 40
شکل3-2تفاوت ساختاری بین یک زنجیره(a) و یک شبکه(b) 48

1-8- تعاریف عملیاتی.. 10

فصل دوم پیشینه پژوهش… 12

مقدمه. 13

2-1- انگیزش تحصیلی.. 13

2-1-1- مبانی نظری انگیزش… 15

2-1-2-مولفه های مرتبط با انگیزش تحصیلی.. 23

2-2- هوش معنوی : 30

2-2-1مبانی نظری هوش معنوی.. 32

2-3- رضایت زناشویی.. 46

2-3-1- مبانی نظری رضایت زناشویی.. 48

2-4-پیشینه پژوهش… 68

پیشینه پژوهش در خارج از کشور. 71

فصل سوم روش شناسی پژوهش… 73

مقدمه. 84

3-1- روش پژوهش… 84

3-2- جامعه آماری.. 84

3- 3- حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 84

3-4- ابزارهای اندازه‌گیری و اعتبار و روایی آن‌ها 86

3-4-1- مقیاس انگیزش تحصیلی(AMS) 86

3-4-2- پرسش‌نامه هوش معنوی.. 88

3-4-3-پرسش‌نامه رضایت زناشویی انریچ. 89

 

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 94

فصل چهارم یافته های پژوهش… 95

مقدمه. 96

4-1 : داده‌های توصیفی.. 96

4-2 :  تحلیل داده‌ها 102

فصل پنجم نتیجه گیری.. 108

مقدمه. 109

5-1 بحث در چهار چوب فرضیه پژوهش… 110

5-2 محدودیت پژوهش… 112

5 -3پیشنهادهای پژوهش… 112

منابع. 114

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                    صفحه

جدول 3-1 ضرایب اعتبار پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی در پژوهش حاضر. 88

جدول 4-1: شاخص‌های توصیفی انگیزش تحصیلی، هوش معنوی و رضایت زناشویی.. 97

جدول 4-2 : ماتریس همبستگی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان و هوش معنوی مادران. 102

جدول 4-3 : ماتریس همبستگی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان و رضایت زناشوئی مادران. 103

جدول 4-4: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی انگیزش درونی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 104

جدول 4-5: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی انگیزش بیرونی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 105

جدول 4-6: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی بی انگیزشی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 106

جدول 4-7: خلاصه نتایج پژوهش… 107

 

 

فهرست  نمودار

یک مطلب دیگر :

عنوان                                                                                                    صفحه

نمودار 4-1: توزیع فراوانی نمرات انگیزش درونی.. 98

نمودار 4-2: توزیع فراوانی نمرات انگیزش بیرونی.. 99

نمودار 4-3: توزیع فراوانی نمرات بی انگیزشی.. 100

نمودار 4-4: توزیع فراوانی نمرات رضایت زناشوئی.. 101

نمودار 4-5: توزیع فراوانی نمرات هوش معنوی.. 102

 

چکیده

این پژوهش با هدف پیش‌بینی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس هوش معنوی و رضایت زناشویی مادر انجام شد. نمونه آماری 200 نفر است.‌روش نمونه‌گیری در این پژوهش، نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای است.  3پرسش‌نامه‌ این پژوهش شامل: پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی والرند برای دانش‌آموزان و پرسش‌نامه‌های هوش معنوی عبداله‌زاده و رضایت زناشویی انریچ برای مادران می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی(شامل: فراوانی، میانگین ، واریانس و رسم نمودارها) و آمار استنباطی(شامل: ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین نمرات انگیزش درونی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود دارد همچنین بین بی‌انگیزشی تحصیلی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط معکوس و معنی‌داری وجود دارد اما بین انگیزش‌بیرونی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. از طرفی نتایج نشان می‌دهد كه بین نمرات انگیزش‌درونی و انگیزش بیرونی  دانش‌آموزان با رضایت زناشوئی مادران ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود دارد همچنین با افزایش نمرات رضایت زناشوئی مادران، نمرات بی‌انگیزشی تحصیلی دانش‌آموزان کاهش می‌یابد.

 

واژگان کلیدی: انگیزش تحصیلی، هوش معنوی، رضایت زناشویی

 

فصل اول کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه

انگیزش، دانش‌آموز را آماده برای دریافت محرک یا محرک‌های خاص می‌کند. عوامل متعددی مانند: تغییر، تکرار، شدت و تازگی در جلب دقت تاثیر فراوان دارد. ولی آن‌چه دقت و توجه دانش‌آموز را برای مدت معینی روی امر خاص متمرکز می‌سازد انگیزش و علاقه است. انگیزش و رغبت از لحاظ تربیتی نقطه شروع فعالیت‌ها را تشکیل می‌دهد. برای اینکه شاگرد موضع خاصی را مورد توجه و دقت قرار دهد باید علاقه‌مند به آن باشد. ارتباط مطلوب درسی با احتیاجات اساسی دانش‌آموزان نیز سبب جلب رضایت آنها به مطالب درسی می‌شود (اسپالدینگ^[1]،1384،ص 33).

در عصر حاضر تعلیم و تربیت و به طور کلی تحصیل بخش مهمی از زندگی فرد را تشکیل می‌دهد، علاوه بر این کیفیت و کمیت این تحصیل نیز نقش مهمی در آینده فرد ایفا می‌کند. نزدیک به یک قرن است که روانشناسان به صورت گسترده در تلاش برای شناسایی عوامل پیش‌‌بینی‌کننده پیشرفت تحصیل می‌باشند (نریمانی، سلیمانی، 1392).

انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان متشکل از اعتقادات و باورهای پیچیده و پویایی است که در طول دوره تحصیل به وجود می‌آید و باعث می‌شود که دانش‌آموز به دیدگاهی پایدار و جامع از توانمندی‌ها و شایستگی‌ها در زمینه فراگیری آموزشگاهی نایل شود و خود پنداره خانوادگی قسمتی از خود پنداره تحصیلی است که نشان دهنده کیفیت روابط دانش‌آموز با والدین است و مشخص می‌کند که تا چه میزان فرزندان از زندگی در کنار والدین رضایت داشته و از آن لذت می‌برند. به بیانی دیگر خانواده به عنوان واحدی اجتماعی دارای بیشترین و عمیق‌ترین مناسبات انسانی است. علاوه براین‌که، منبع اولیه نیازهای اساسی فرد محسوب می‌شود، موقعیت‌های متعددی برای یادگیری وشکل‌گیری نگرش‌ها و تشکیل باورهای فرد را فراهم می‌آورد. خانواده در کنار مسئولیت آموزشی و تربیتی فرزندان، در رفع نیازهای جسمانی، روانی و انتقال ارزشهای اجتماعی نقش بسیار مؤثری دارد. فرد در بستر خانواده خواسته‌های جامعه را می‌آموزد و این شناخت او را به گزینش رفتارهای معین رهنمون می‌سازد (مصلحی، 1392).

متاسفانه باید اقرار کرد که ریشه و اساس بسیاری ازمشکلات فرزندان، از جمله: افت تحصیلی و بی‌انگیزگی‌ دانش‌آموزان به تحصیل، از درون خانواده‌ها نشات می‌گیرد. چه بسیارند دانش‌آموزانی که از انگیزه‌های لازم و کافی برای درس خواندن و یادگیری برخوردار نیستند و در راس همه دلایلی که آنان را نسبت به تحصیل،  درس و کتاب بی‌انگیزه کرده است، نگرش‌ها و باورهای غلطی است که بعضا در محیط خانواده فراگرفته‌اند. برخی رفتارهای غلط و نا‌آگاهی‌های والدین، انگیزه‌، این مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل در پیشرفت تحصیلی را در درون فرزندان از میان برده است. هنگامی که خانواده‌ها از نقش نظارتی خود در فعالیت های آموزشی و تربیتی فرزندان غافل می‌شوند.  وقتی در درون خانه نگرش‌ها و باور‌های غلطی درباره تحصیل و علم‌آموزی در ذهن فرزندان شکل می‌گیرد؛ وقتی حمایت خانواده‌ها از فرزندان در دوره‌های مختلف تحصیل کمرنگ و یا از بین رفته است ؛ وقتی محیط‌های خانوادگی بعضا به محیط‌های سرد و بی‌روح مبدل گشته‌اند و گاها والدین از وضعیت تحصیلی فرزندان خود بی‌خبرند و ارتباط والدین و فرزندان به دلایل متعددی همچون اشتغال تمام وقت والدین در بیرون از خانه به حد‌اقل ممکن رسیده است دیگر چه انتظاری می‌توان داشت که چرخ موفقیت تحصیلی فرزندان به درستی و در جهت مثبت پیش رود. بدیهی است که در این میان ویژگی‌های شخصیتی مادر از جمله داشتن هوش معنوی وی و نیز رضایت او از زندگی زناشویی با همسرخویش می‌تواند در جهت تحکیم سلامت نظام خانواده سهم به سزایی داشته باشد و نوید این را بدهد که در چنین خانواده‌ای فرزندان با داشتن امید و آرامش خاطر  به سوی درس و پیشرفت تحصیلی روی آورند. با توجه به آنکه خانواده و ساختار حاکم بر آن از آغاز زندگی نقش به سزایی در شکل‌گیری انگیزه ایفا می‌کند‌؛ این پژوهش در نظر دارد انگیزش تحصیلی دانش آموزان را بر اساس هوش معنوی و رضایت زناشویی مادر پیش بینی نماید.

1-2- بیان مساله

بی‌انگیزه ‌بودن نسبت به تحصیل، گذشته از افت‌ تحصیلی و اتلاف منابع مادی منجر به ناامیدی و دلسردی دانش‌آموزان شده و زمینه را برای ایجاد مشکلات روحی و انحرافات اجتماعی فراهم می‌کند(امیری راد،1378). پرسش اساسی که معلمان و والدین خواستار پاسخ‌گویی به آن از جانب پژوهشگران و متخصصان تعلیم‌ و تربیت می‌باشند این است که چگونه می‌توان انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان را برانگیخت؟ انگیزش^[2] یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر یادگیری و پیشرفت ‌تحصیلی ‌است (کاوسیان‌ و همکاران،1384 ،ص85).

انگیزه اصطلاحی است که غالبا با انگیزش مترادف به کار می‌رود. با این حال می‌توان انگیزه را دقیق‌تر از انگیزش به عنوان حالت مشخصی که سبب ایجاد رفتار معینی می‌شود تعریف کرد. به عبارت دیگر، انگیزش عامل کلی مولد رفتار به حساب می‌آید در حالی که انگیزه را علت اختصاصی یک رفتار مشخص می‌دانند(سیف،1387). انگیزه و علاقه نقش عمده‌ای در جریان یاد‌گیری دانش‌آموزان ایفا می‌کند. انگیزش تمایل و علاقه به انجام چیزی است؛ حالتی است که تمایل به انجام عملی خاص را در فرد به وجود می‌آورد(هاشمی و همکاران،1389).

2 – 3 – تحلیل پوششی داده ها 25
2-3-1-مقدمه. 25
2-3-3- تعریف تحلیل پوششی داده‌ها 29
2-3-4- ویژگیها و قابلیتهای كاربردی مدلهای تحلیل پوششی داده‌ها 30
2-3-5- محدودیت‌ها و مسائل خاص در مورد رویكرد DEA (1998 Coelli,) 33
2-3-6- مدل اصلی CCR ـ نهاده‌گرا 34
2-3-7- تعریف كارایی در مدل CCR – نهاده‌گرا 36
2-3-8-مدل پوششی  CCR( مدل ثانویه) 36
2-3-9- مدل BCC-نهاده گرا 38
2-3-10-مدلهای دیگر DEA.. 40
2-3-11- مدل جمعی.. 41
2-3-12-مدل تراكم¹
2-3-13- رتبه‌بندی عملكرد در DEA با كارایی متقاطع¹ 45
2-3-14- مدل رتبه‌بندی كامل «آندرسون ـ پیترسون¹»     46
2-3-15-تغییرات كارایی در طول زمان¹         48
2-3-16- الگوبرداری با استفاده از DEA.. 48

 

2-3-17- تحلیل پوششی داده‌ها و برنامه‌ریزی آرمانی.. 49
2-3-18- مدل شبه DEA چند بخشی (Amirteimoori, 2005)¹ 53
3 – 1 – چکیده فصل سوم : 61
3-2- مقدمه. 61
3 – 3 – رویکردهای تعیین کارایی.. 62
3 – 3 – 1 رویکرد پارامتریک… 62
3 – 3 – 2 رویکرد ناپارامتریک… 62
3-4- جامعه آماری ونمونه آماری: 63
3-5- روشها و ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات: 63
3-6-  روایی وپایایی سنجش و اندازه گیری: 63
3-7-  روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات: 64
3-8- تعریف متغیرها : 64
4-1- چکیده فصل چهارم : 68
4- 2- مقدمه. 68
4- 3 – نرم افزار GAMS. 69
4 – 4 – تعیین مدل DEA مناسب : 69
4- 4 – 1- مدل CCR خروجی محور : 70
4 – 4 – 2 – مدل SBM : 71
-5-4 ارزیابی کارایی شعب بر اساس مدلهای DEA.. 74
4-5-1-  ارزیابی کارایی شعب  بر اساس مدل CCR خروجی محور: 74
4-5-2-  ارزیابی کارایی شعب بر اساس مدل CCR خروجی محور با 39 داده 84
4-5-3- مقایسه نمودارهای کارایی مدل CCR خروجی محور 40 شعبه ای با 39 شعبه ای.. 94
4-5-4-  ارزیابی کارایی شعب بر اساس مدل SBM با 40 داده 96
4-5-5-  ارزیابی کارایی شعب بر اساس مدل SBM با 39 داده 106
4-5-6- مقایسه نمودارهای کارایی مدل SBM 40 شعبه ای با 39 شعبه ای.. 117
4-5-7- مقایسه کلی بین مدل CCR خروجی محور ، با مدل  SBM: 119
4-5-8- شعب کارا و علت کارایی آنها : 120
4-5-9- شعب ناکارا و علت ناکارایی آنها : 121

یک مطلب دیگر :

5- 1 – چکیده فصل پنجم. 124
5 – 2- مقدمه. 124
5-3- پاسخ به پرسش های پژوهش…. 125
5 – 4- پیشنهادات برای تحقیقات آینده 126
5 – 5 – محدودیت ها: 126
فهرست مراجع : 127

 
فهرست جداول :
2-1- جدول ماتریس کارایی متقاطع………………………………………………………………………46
3-1- جدول مقادیر کمی متغیرهای خروجی و ورودی ……………………………………………..65
4-1- جدول امتیازات مدل CCR خروجی محور با 40 شعبه ………………………………………74
4-2- جدول رتبه بندی امتیازات مدل CCR خروجی محور با 40 شعبه ………………………76
4-3- جدول Projection ، CCR خروجی محور با 40 شعبه ……………………………………76
4-4- داده هایDMU  21 و 28 …………………………………………………………………………….84
4-5- جدول امتیازات ، CCR خروجی محور با 39 شعبه ……………………………………………85
4-6- جدول رتبه بندی واحدها بر اساس مدل  CCR خروجی محور با 39 شعبه …………..86
4-7- جدول Projection ، CCR خروجی محور با 39 شعبه ……………………………………87
4-8- جدول امتیازات مدل SBM با 40 شعبه…………………………………………………………..96
4-9- جدول رتبه بندی امتیازات مدل SBM با 40 شعبه……………………………………………98
4-10- جدول Projection امتیازات مدل SBM با 40 شعبه…………………………………….99
4-11- جدول امتیازات مدل SBM با 39 شعبه……………………………………………………….107
4-12- جدول مراجع و تعداد تکرار آنها………………………………………………………………..108
4-13- جدول رتبه بندی امتیازات مدل SBM با 39 شعبه…………………………………………108
4-14- جدول Projection امتیازات مدل SBM با 39 شعبه……………………………………109
4-15- مقایسه نتایج مدل SBM با 40 و 39 شعبه…………………………………………………..116
4-16- مقایسه کلی بین مدل های CCR خروجی محور و SBM………………………………119
 
فهرست نمودارها
2-1- نمودار تعداد انتشارات در زمینه DEA در ادوار……………………………………………..27
2-2- نمودار تعداد انتشارات در زمینه DEA توسط محقیقین……………………………………28
4-1- نمودار کارایی مدل CCR خروجی محور با 40 شعبه…………………………………….94
4-2- نمودار کارایی مدل CCR خروجی محور با 39 شعبه……………………………………94
4-3- نمودار کارایی رتبه بندی شده مدل CCR خروجی محور با 40 شعبه……………..95
4-4- نمودار کارایی رتبه بندی شده مدل CCR خروجی محور با 39 شعبه…………….95
4-5- نمودار کارایی مدل SBM با 40 شعبه…………………………………………………….117
4-6- نمودار کارایی مدل SBM با 39 شعبه…………………………………………………….117
4-7- نمودار کارایی رتبه بندی شده مدل SBM با 40 شعبه………………………………118
4-8- نمودار کارایی رتبه بندی شده مدل SBM با 39 شعبه………………………………118
فهرست اشکال :
2-1- شکل برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………………………..50
2-2- شکل فرآیند تولید برای DMU_p……………………………………………………………54
2-3- شکل فرآیند تولید برای DMUSU_j……………………………………………………….56