1-8- تعاریف عملیاتی.. 10

فصل دوم پیشینه پژوهش… 12

مقدمه. 13

2-1- انگیزش تحصیلی.. 13

2-1-1- مبانی نظری انگیزش… 15

2-1-2-مولفه های مرتبط با انگیزش تحصیلی.. 23

2-2- هوش معنوی : 30

2-2-1مبانی نظری هوش معنوی.. 32

2-3- رضایت زناشویی.. 46

2-3-1- مبانی نظری رضایت زناشویی.. 48

2-4-پیشینه پژوهش… 68

پیشینه پژوهش در خارج از کشور. 71

فصل سوم روش شناسی پژوهش… 73

مقدمه. 84

3-1- روش پژوهش… 84

3-2- جامعه آماری.. 84

3- 3- حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 84

3-4- ابزارهای اندازه‌گیری و اعتبار و روایی آن‌ها 86

3-4-1- مقیاس انگیزش تحصیلی(AMS) 86

3-4-2- پرسش‌نامه هوش معنوی.. 88

3-4-3-پرسش‌نامه رضایت زناشویی انریچ. 89

 

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 94

فصل چهارم یافته های پژوهش… 95

مقدمه. 96

4-1 : داده‌های توصیفی.. 96

4-2 :  تحلیل داده‌ها 102

فصل پنجم نتیجه گیری.. 108

مقدمه. 109

5-1 بحث در چهار چوب فرضیه پژوهش… 110

5-2 محدودیت پژوهش… 112

5 -3پیشنهادهای پژوهش… 112

منابع. 114

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                    صفحه

جدول 3-1 ضرایب اعتبار پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی در پژوهش حاضر. 88

جدول 4-1: شاخص‌های توصیفی انگیزش تحصیلی، هوش معنوی و رضایت زناشویی.. 97

جدول 4-2 : ماتریس همبستگی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان و هوش معنوی مادران. 102

جدول 4-3 : ماتریس همبستگی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان و رضایت زناشوئی مادران. 103

جدول 4-4: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی انگیزش درونی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 104

جدول 4-5: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی انگیزش بیرونی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 105

جدول 4-6: خلاصه تحلیل رگرسیون گام به گام پیش‌بینی بی انگیزشی دانش‌آموزان از طریق هوش معنوی و رضایت زناشوئی مادران. 106

جدول 4-7: خلاصه نتایج پژوهش… 107

 

 

فهرست  نمودار

یک مطلب دیگر :

عنوان                                                                                                    صفحه

نمودار 4-1: توزیع فراوانی نمرات انگیزش درونی.. 98

نمودار 4-2: توزیع فراوانی نمرات انگیزش بیرونی.. 99

نمودار 4-3: توزیع فراوانی نمرات بی انگیزشی.. 100

نمودار 4-4: توزیع فراوانی نمرات رضایت زناشوئی.. 101

نمودار 4-5: توزیع فراوانی نمرات هوش معنوی.. 102

 

چکیده

این پژوهش با هدف پیش‌بینی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس هوش معنوی و رضایت زناشویی مادر انجام شد. نمونه آماری 200 نفر است.‌روش نمونه‌گیری در این پژوهش، نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای است.  3پرسش‌نامه‌ این پژوهش شامل: پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی والرند برای دانش‌آموزان و پرسش‌نامه‌های هوش معنوی عبداله‌زاده و رضایت زناشویی انریچ برای مادران می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی(شامل: فراوانی، میانگین ، واریانس و رسم نمودارها) و آمار استنباطی(شامل: ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین نمرات انگیزش درونی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود دارد همچنین بین بی‌انگیزشی تحصیلی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط معکوس و معنی‌داری وجود دارد اما بین انگیزش‌بیرونی دانش‌آموزان با هوش معنوی مادران ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. از طرفی نتایج نشان می‌دهد كه بین نمرات انگیزش‌درونی و انگیزش بیرونی  دانش‌آموزان با رضایت زناشوئی مادران ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود دارد همچنین با افزایش نمرات رضایت زناشوئی مادران، نمرات بی‌انگیزشی تحصیلی دانش‌آموزان کاهش می‌یابد.

 

واژگان کلیدی: انگیزش تحصیلی، هوش معنوی، رضایت زناشویی

 

فصل اول کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه

انگیزش، دانش‌آموز را آماده برای دریافت محرک یا محرک‌های خاص می‌کند. عوامل متعددی مانند: تغییر، تکرار، شدت و تازگی در جلب دقت تاثیر فراوان دارد. ولی آن‌چه دقت و توجه دانش‌آموز را برای مدت معینی روی امر خاص متمرکز می‌سازد انگیزش و علاقه است. انگیزش و رغبت از لحاظ تربیتی نقطه شروع فعالیت‌ها را تشکیل می‌دهد. برای اینکه شاگرد موضع خاصی را مورد توجه و دقت قرار دهد باید علاقه‌مند به آن باشد. ارتباط مطلوب درسی با احتیاجات اساسی دانش‌آموزان نیز سبب جلب رضایت آنها به مطالب درسی می‌شود (اسپالدینگ^[1]،1384،ص 33).

در عصر حاضر تعلیم و تربیت و به طور کلی تحصیل بخش مهمی از زندگی فرد را تشکیل می‌دهد، علاوه بر این کیفیت و کمیت این تحصیل نیز نقش مهمی در آینده فرد ایفا می‌کند. نزدیک به یک قرن است که روانشناسان به صورت گسترده در تلاش برای شناسایی عوامل پیش‌‌بینی‌کننده پیشرفت تحصیل می‌باشند (نریمانی، سلیمانی، 1392).

انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان متشکل از اعتقادات و باورهای پیچیده و پویایی است که در طول دوره تحصیل به وجود می‌آید و باعث می‌شود که دانش‌آموز به دیدگاهی پایدار و جامع از توانمندی‌ها و شایستگی‌ها در زمینه فراگیری آموزشگاهی نایل شود و خود پنداره خانوادگی قسمتی از خود پنداره تحصیلی است که نشان دهنده کیفیت روابط دانش‌آموز با والدین است و مشخص می‌کند که تا چه میزان فرزندان از زندگی در کنار والدین رضایت داشته و از آن لذت می‌برند. به بیانی دیگر خانواده به عنوان واحدی اجتماعی دارای بیشترین و عمیق‌ترین مناسبات انسانی است. علاوه براین‌که، منبع اولیه نیازهای اساسی فرد محسوب می‌شود، موقعیت‌های متعددی برای یادگیری وشکل‌گیری نگرش‌ها و تشکیل باورهای فرد را فراهم می‌آورد. خانواده در کنار مسئولیت آموزشی و تربیتی فرزندان، در رفع نیازهای جسمانی، روانی و انتقال ارزشهای اجتماعی نقش بسیار مؤثری دارد. فرد در بستر خانواده خواسته‌های جامعه را می‌آموزد و این شناخت او را به گزینش رفتارهای معین رهنمون می‌سازد (مصلحی، 1392).

متاسفانه باید اقرار کرد که ریشه و اساس بسیاری ازمشکلات فرزندان، از جمله: افت تحصیلی و بی‌انگیزگی‌ دانش‌آموزان به تحصیل، از درون خانواده‌ها نشات می‌گیرد. چه بسیارند دانش‌آموزانی که از انگیزه‌های لازم و کافی برای درس خواندن و یادگیری برخوردار نیستند و در راس همه دلایلی که آنان را نسبت به تحصیل،  درس و کتاب بی‌انگیزه کرده است، نگرش‌ها و باورهای غلطی است که بعضا در محیط خانواده فراگرفته‌اند. برخی رفتارهای غلط و نا‌آگاهی‌های والدین، انگیزه‌، این مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل در پیشرفت تحصیلی را در درون فرزندان از میان برده است. هنگامی که خانواده‌ها از نقش نظارتی خود در فعالیت های آموزشی و تربیتی فرزندان غافل می‌شوند.  وقتی در درون خانه نگرش‌ها و باور‌های غلطی درباره تحصیل و علم‌آموزی در ذهن فرزندان شکل می‌گیرد؛ وقتی حمایت خانواده‌ها از فرزندان در دوره‌های مختلف تحصیل کمرنگ و یا از بین رفته است ؛ وقتی محیط‌های خانوادگی بعضا به محیط‌های سرد و بی‌روح مبدل گشته‌اند و گاها والدین از وضعیت تحصیلی فرزندان خود بی‌خبرند و ارتباط والدین و فرزندان به دلایل متعددی همچون اشتغال تمام وقت والدین در بیرون از خانه به حد‌اقل ممکن رسیده است دیگر چه انتظاری می‌توان داشت که چرخ موفقیت تحصیلی فرزندان به درستی و در جهت مثبت پیش رود. بدیهی است که در این میان ویژگی‌های شخصیتی مادر از جمله داشتن هوش معنوی وی و نیز رضایت او از زندگی زناشویی با همسرخویش می‌تواند در جهت تحکیم سلامت نظام خانواده سهم به سزایی داشته باشد و نوید این را بدهد که در چنین خانواده‌ای فرزندان با داشتن امید و آرامش خاطر  به سوی درس و پیشرفت تحصیلی روی آورند. با توجه به آنکه خانواده و ساختار حاکم بر آن از آغاز زندگی نقش به سزایی در شکل‌گیری انگیزه ایفا می‌کند‌؛ این پژوهش در نظر دارد انگیزش تحصیلی دانش آموزان را بر اساس هوش معنوی و رضایت زناشویی مادر پیش بینی نماید.

1-2- بیان مساله

بی‌انگیزه ‌بودن نسبت به تحصیل، گذشته از افت‌ تحصیلی و اتلاف منابع مادی منجر به ناامیدی و دلسردی دانش‌آموزان شده و زمینه را برای ایجاد مشکلات روحی و انحرافات اجتماعی فراهم می‌کند(امیری راد،1378). پرسش اساسی که معلمان و والدین خواستار پاسخ‌گویی به آن از جانب پژوهشگران و متخصصان تعلیم‌ و تربیت می‌باشند این است که چگونه می‌توان انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان را برانگیخت؟ انگیزش^[2] یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر یادگیری و پیشرفت ‌تحصیلی ‌است (کاوسیان‌ و همکاران،1384 ،ص85).

انگیزه اصطلاحی است که غالبا با انگیزش مترادف به کار می‌رود. با این حال می‌توان انگیزه را دقیق‌تر از انگیزش به عنوان حالت مشخصی که سبب ایجاد رفتار معینی می‌شود تعریف کرد. به عبارت دیگر، انگیزش عامل کلی مولد رفتار به حساب می‌آید در حالی که انگیزه را علت اختصاصی یک رفتار مشخص می‌دانند(سیف،1387). انگیزه و علاقه نقش عمده‌ای در جریان یاد‌گیری دانش‌آموزان ایفا می‌کند. انگیزش تمایل و علاقه به انجام چیزی است؛ حالتی است که تمایل به انجام عملی خاص را در فرد به وجود می‌آورد(هاشمی و همکاران،1389).