1-8 تعریف مفاهیم کلیدی …………………………………………………….. 8

ساختار پژوهش ……………………………………………………………………….. 8

فصل دوم: بررسی پیشینه­ی تحقیق ………………………………………….. 10

2-1 مقدمه ……………………………………………………………………………….. 11

2-2 پژوهش­های ایرانی………. …………………………………………………………… 12

2-2-1پژوهش­های استان کرمان ………………………………………………….. 12

2-2-2 بررسی اجمالی گویش­ها …………………………………………………………15

2-2-3 پژوهش­های حوزه­ی صرف و نحو ……………………………………………. 18

2-2-4 پژوهش­های حوزه­ی واژگان …………………………………………………… 20

2-2-5 پژوهش­های حوزه­ی واج­شناسی و آواشناسی ……………………………….. 23

2-3 پژوهش­های خارج از ایران …………………………………………………. 25

فصل سوم: روش انجام پژوهش …………………………………………………. 30

3-1 مقدمه …………………………………………………………………….. 31

3-2 نوع تحقیق ……………………………………………………………….. 31

3-3 متغیرها ………………………………………………………………………. 32

3-4 داده­ها …………………………………………………………………….. 32

3-5 شیوه­ی جمع­آوری داده­ها ……………………………………….. 32

3-6 گویشوران …………………………………………………………………………. 33

3-7 ابزارهای تحقیق ………………………………………………………………. 33

فصل چهارم: تحلیل داده­ها ……………………………………………………… 34

4-1 مقدمه …………………………………………………………………………… 35

4-2 دستگاه واجی ………………………………………………………………. 35

4-2-1 همخوان­های گویش جوشانی …………………………………………. 35

4-2-2 توصیف و تحلیل همخوان­ها ……………………………………………………. 38

4-2-3 واکه­های گویش جوشانی …………………………………………….. 42

4-3 الگوی هجایی در گویش جوشانی ………………………………………… 45

4-4 فرایندهای واجی …………………………………………………………………. 45

4-4-1 قلب ………………………………………………………………………………………… 46

4-4-2 افزایش ………………………………………………………………………………… 47

4-4-2-1 افزایش واکه­ای ……………………………………………….. 47

4-4-2-2 افزایش همخوانی ………………………………………………………… 48

4-4-3 حذف …………………………………………………………………….. 48

4-4-3-1 حذف /h/ و کشش جبرانی …………………………………………………………… 49

4-4-3-2 حذف /h/ از پایان واژه بعد از واکه­ی کشیده ………………………… 49

4-4-3-3 حذف /ʔ/ و کشش جبرانی …………………………………………… 50

4-4-3-4 حذف هجایی …………………………………………………………………… 51

4-4-4 کاهش …………………………………………………………………………….. 51

4-4-5 ابدال …………………………………………………………………………. 53

4-4-5-1 ابدال واکه­ای …………………………………………… 53

4-4-5-1-1 ابدال  /o/  یا  /u/   به  /ɑ/ ……………………………………….. 53

4-4-5-1-2 ابدال /ɑ/ به /o/ یا /u/ ……………………………………………. 54

4-4-5-1-3  ابدال  /e/  به  /ᴂ/ ……………………………………………….. 55

4-4-5-1-4 کاهش واکه­ای …………………………………………………… 56

4-4-5-2   ابدال همخوانی ……………………………………………….. 58

4-4-5-2-1   تبدیل  /r/  و  /l/  به یکدیگر …………………………………. 58

4-4-6  سایشی شدگی ………………………………………………… 59

4-4-7  همگونی ………………………………………………………………………. 60

4-4-8  واکرفتگی …………………………………………………………………….. 61

4-5  ساختواژه ……………………………………………………………………….. 61

4-5-1 ساختواژه­ی اسمی ……………………………………………………………….. 62

4-5-1-1  فرآیند کشش یا دو واکه­ای شدگی …………………………………… 62

4-5-1-2   پسوند /u/  در آخر اسامی اشخاص …………………………………… 62

4-5-2  ساختواژه­ی فعلی ……………………………………………………. 65

4-5-2-1 شکل خاص صرف ساختار: « فعل + شناسه + ضمیر متصل مفعولی» در گویش جوشانی …. 65

4-5-2-2  قواعد واجی حاکم بر این ساختار و ساختارهای مشابه با ضمایر متصل……….. 6

4-5-2-2-1  حذف واکه­ی قبل از جفت شناسه + ضمیر متصل مفعولی ……. 69

4-5-2-2-2  تبدیل واج /e/ به /ᴂ/  قبل از ضمیر متصل مفعولی ……….. 71

4-5-2-3  حذف هجایی …………… 71

4-5-2-4  صورت­های فعلی یکسان با دو معنی متفاوت …………………………73

4-5-3   تبدیل  /u/  و  /ɑ/   به  /ɪ/  در فعل و صورت فعلی نادر ……………… 75

4-6  نحو ………………………………………. 76

4-6-1 حذف نقش­نمای اضافه در ساختهای اضافی و وصفی ……………………. 77

4-7  واژگان ………………………………………………………… 77

4-7-1  شمارش اعداد در جوشانی …………………………………. 77

 

4-7-2  واژه­های باقی مانده از فارسی میانه …………………………………. 80

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری …………………………………………. 82

5-1  مقدمه ……………………………………………………………. 83

5-2  پرسش­ها و فرضیه­های پژوهش ………………………………….. 83

5-3  نتایج پژوهش …………………………………………………….. 89

5-4  مقایسه­ی نتایج پژوهش با مطالعات گذشته …………………. 92

5-5  محدودیت­های انجام پژوهش ……………………………………… 93

5-6  پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ……………………. 94

– مقدمه

زبان[1] به منظور برآورده کردن نیازهای مردم شکل گرفته و برطبق همین نیاز به شیوه­ای کاربردی سازماندهی شده است (هلیدی، 1994؛ xiii). اگرچه از نظر علمی نمی­توان هیچ زبانی را بر زبان دیگر برتری داد و زبانی را کامل­تر یا ناقص­تر از زبان دیگری دانست، اما می­توان با احتیاط به این گفته استناد کرد که زبان­ها با یکدیگر تفاوت­هایی دارند. علت وجود این تفاوت­ها را می توان بدین صورت توضیح داد. ابتدا باید گفت بر پایه­ی آنچه در حوزه­[2]ی علم زبان­شناسی تاریخی[3] مطرح و بررسی می­شود، هر زبان در طول دوران حیات خود مسیری از تغییر[4] و تکامل[5] را طی می­کند. اگرچه ممکن است تعدادی از زبان­ها در گذشته به صورت یک زبان مادر[6] بوده­اند، به دلیل مهاجرت و دوری زبان­های خویشاوند از یکدیگر، این زبان­ها اکنون شباهت بسیار کمی با یکدیگر دارند. این تفاوت از آنجا ناشی می­شود که سخنوران[7] هر زبان بر طبق نیاز خود از زبان استفاده می­کنند. یعنی برپایه­ی محیط، نیازها و فرهنگ خود، زبان را به شکل مورد استفاده­ی خود شکل می­دهند و واژگان[8] و اصطلاحات[9] خاص فرهنگی، بومی و ملی خود را می­سازند.

در مقیاس کوچکتر درون یک جامعه با یک زبان مشترک، گویش[10]ها و لهجه[11]­ها فرایند مشابهی را طی می­کنند که در نهایت سبب متمایز شدن آن­ها از یکدیگر می­شود. البته مشخص است که این تمایز[12] در حد تمایز میان زبان­هایی که زمانی خویشاوند بوده­اند و اکنون از یکدیگر جدا شده­اند نیست، اما با این وجود تفاوت­ها قابل تشخیص است و دلیل اثبات وجود این تفاوت­ها، وجود عینی گویش­ها و لهجه­ها و تمایز بارز میان آنهاست.

استان کرمان در حال حاضر بزرگترین استان کشور از نظر مساحت می­باشد که به تبع تعداد زیادی شهرستان، بخش و روستا دارد. این مناطق به دلایل زیادی از جمله بعد مسافت و تفاوت­های فرهنگی عمده از نظر گونه[13]­ی زبانی مورد استفاده بسیار با یکدیگر تفاوت دارند. بعضی از این تفاوت­ها تا حدی است که به طور کامل باعث عدم درک متقابل[14] میان گویشور[15]ان دو منطقه می­شود. به عنوان مثال از گونه­ی مورد استفاده در شهرستان­های جنوبی استان کرمان مثل قلعه­گنج، کهنوج و منوجان بر حسب معیارهای زبان­شناسی[16]، می­توان به عنوان یک زبان متفاوت با فارسی[17] نام برد؛ به این دلیل که این گونه­ی زبانی به هیچ وجه برای گویشوران زبان فارسی در هیچ یک از مناطق دیگر کشور قابل فهم نیست. بر پایه­ی مواردی که در بالا ذکر شد، استان کرمان یکی از مناطق پر تنوع از لحاظ گونه­های زبانی است. گونه­های موجود در این استان تا حد زیادی مطالعه و بررسی شده­اند. اما مسلماً هنوز گستره­ی بسیار وسیعی از گونه­های زبانی خاص در این استان وجود دارد که نیازمند مطالعه و ثبت علمی هستند.

گویش جوشانی[18] متعلق به روستای جوشان[19]، از توابع بخش گلباف واقع در استان کرمان است. این روستا در 80 کیلومتری جنوب شهر کرمان واقع شده و تا مرکز بخش گلباف 30 کیلومتر فاصله دارد. این روستا خود شامل 7 روستای کوچکتر است که به ترتیب از شمال به جنوب عبارتند از حسن آباد، پشیش کوئیه، دهوئیه، جوشان،

یک مطلب دیگر :

 

پایان نامه با واژه های کلیدی حقوق فرانسه

 سعد آباد، محسن آباد و هشتادان. محکم­ترین پیش­بینی در مورد نام روستای جوشان این است که این روستا نام خود را از چشمه­ی آب گرمی که در فاصله­ی 4 کیلومتری این روستا واقع شده و از بارزترین ویژگی­های یک چشمه­ی آب گرم یعنی”جوشان” بودن گرفته است. تلفظ[20] معیار نام این روستا به صورت /ʤuʃɑn/ است؛ که البته نام خود روستا در گویش جوشانی /ʤewʃun/ است. گویش جوشانی به علت نزدیکی جغرافیایی به مرکز استان کرمان شباهت زیادی به گویش کرمانی پیدا کرده است. اما با این وجود تفاوت­های چشمگیری با این گویش و در مجموع گویش معیار دارد.

هر گویش تعداد نسبتأ زیادی واژگان مختص به خود دارد. اما علاوه بر واژگان محلی و بومی، یک گویش، فرایندهای واجی[21] و همچنین نظام دستوری شامل صرف[22] و نحو[23] و بعضاً دستگاه واجی[24] مختص به خود را دارد که روی هم عواملی هستند که لهجه و آهنگ[25] خاص سخن گفتن ساکنین یک منطقه را تشکیل می­دهند.

1-2 بیان مسئله 

از اصطلاحات پایه­ی حوزه­ی گویش­شناسی می­توان به “لهجه”، “گویش”، “گونه” و “زبان” اشاره کرد. “گونه” اصطلاحی خنثی است که صرف­نظر از تفاوتهای مرتبط به لهجه، گویش و زبان، به آنچه که بدان تکلم می­شود اطلاق می­شود (چمبرز و ترادگیل[26]، 1998: 4). “لهجه” در مواردی به کار می­رود که تفاوت میان یک یا چند گونه، آوایی/واجی باشد (همان). “گویش” به گونه­هایی از یک زبان اطلاق می­شود که علاوه بر تفاوتهای آوایی/واجی، تفاوتهای دستوری و واژگانی نیز داشته باشد و بین گویندگان و شنوندگان گویش­های مختلف برقراری ارتباط – کمابیش- امکان­پذیر باشد (مک ­کبه[27]، 274:2011). چنانچه تفاوت میان دو گونه زبان آنقدر زیاد باشد که برقراری ارتباط امکان­پذیر نباشد، آن دو گونه دو “زبان” متفاوت هستند (چمبرز و ترادگیل، 1998: 4). بنابراین، هر زبان ممکن است دارای گویش­ها و لهجه­های مختلف باشد. برای تشخیص زبان و گویش از یکدیگر از دو دسته معیارهای زبانی و غیرزبانی (سیاسی، فرهنگی، جغرافیایی) استفاده می­شود که نه مطلق هستند و نه بر یکدیگر منطبق (مدرسی، 1391 : 168).

در پژوهش حاضر تلاش می­شود فرایندهای واجی، آوایی و واج-واژی[28] ویژه گویش جوشانی و همچنین شیوه­ی منحصر به فرد در صرف افعال در زمان[29]های مختلف در یک حالت[30] خاص از فعل[31] که در این گویش به کار می­روند، استخراج و تحلیل[32] زبان­شناختی شوند. به علاوه، این پژوهش سعی دارد علاوه بر ارائه­ی دستگاه واجی گویش جوشانی، تفاوت­های این گویش با گویش معیار را، در حوزه­ی واجی و آوایی، واژگان و همچنین نظام صرفی و نحوی، گردآوری و مطرح کند.

1-3 اهداف پژوهش

اهداف اصلی این پژوهش به طور خاص در چند مورد خلاصه می­شوند:

الف) بررسی و گردآوری دستگاه واجی گویش جوشانی شامل تمامی واکه[33]­ها و همخوان[34]­هایی که در این گویش در گفتار روزمره به کار می­روند و همچنین محل تولید[35] و شیوه­ی تولید[36] این آواها

ب) ذکر فرایندهای واجی فعال در این گویش و ارائه­ی مثال برای هر مورد

ج) ارائه و توضیح فرایندهای واج-واژی موجود در گویش جوشانی

دـ) ارائه و توضیح شیوه­ی منحصر به فرد صرف افعال در زمان­های مختلف در یک حالت خاص از فعل در این گویش

 

1-4 ضرورت انجام پژوهش

یکی از بخشهایی که در پژوهش­های زبانی و فرهنگی هر کشوری باید به طور اخص و جدی مورد تحقیق قرار گیرد بررسی و ثبت گویش­ها و لهجه­های موجود در آن کشور است. زیرا گویش­ها بخش مهمی از پیکره­ی زبانی و گنجینه­ی فرهنگی هر ملت را تشکیل می­دهند. ثبت و بررسی گویش­ها و ویژگی­های آنها موجب حفظ تاریخ، فرهنگ و ارزش­های یک کشور و مردم آن می­شود. چرا که اگر این مهم انجام نشود، به همراه آخرین گویشور هر گویشی که ثبت نشده، آن گویش و قسمتی از فرهنگ مردم آن کشور به خاک سپرده می­شود.

در حوزه­ی گویش­ها و به طور کلی گونه­های زبانی ایران پژوهش­ها و فعالیت­های زیادی نیز انجام شده است. از جمله­ی آنها میتوان به فعالیت­های فرهنگستان زبان و ادب فارسی اشاره کرد که شامل اقدام به گردآوری و ثبت اطلس گویشی ایران و همچنین چاپ مجله­ی علمی گویش­شناسی می­باشد. شمار بسیار مقالات و پژوهش­هایی که هر ساله در حوزه­ی گویش­شناسی انجام و چاپ می شود گواه اهمیت این حوزه است.

پژوهش حاضر نیزبا بررسی جنبه­های مختلف گویش جوشانی، سعی دارد در راستای حفظ این گنجینه­ی مهم زبانی و فرهنگی یعنی مجموعه­ی گویش­ها و لهجه­ها و همچنین تکمیل اطلس گویشی ایران گامی بردارد.

چند مورد از فواید گردآوری گویشهای ایرانی که توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شده عبارت­اند از:

• بازشناسی واژگان کهن و نادر در متون ادب فارسی یا متون باز­مانده از دیگر زبان­های ایرانی که به فارسی امروز نرسیده است
• آگاهی از چگونگی دگرگونی­های آوایی/واجی، ساختواژی (صرفی)، نحوی، معنایی و واژگانی در طول زمان در مناطق مختلف
• طبقه­بندی[37] دقیق­تر زبان­ها و گویش­های ایرانی و شناخت روابط موجود میان آن­ها
• فراهم آوردن مواد لازم برای مطالعات تاریخی – تطبیقی، به­ویژه در بازسازی صورت[38]­های کهن و شناخت مفهوم نام­های خاص
• فراهم آوردن مواد ایرانی تبار برای واژه­سازی و واژه­گزینی در زبان فارسی
• گردآوری داده­[39]های لازم برای تدوین فرهنگ ریشه­شناختی[40] زبان فارسی
• گردآوری داده­های لازم برای تهیه­ی اطلس زبان­شناسی ایران
• آگاهی از ساخت­های متفاوت زبانی و در نتیجه شناخت بهتر همگانی­های زبان[41] و امکان ارزیابی نظریه­های زبانی
• آشنایی با آداب و رسوم، باورها و اوضاع فرهنگی و اجتماعی مناطق مختلف
• ثبت و ضبط گویش­های رو به زوال[42] برای استفاده­ی پژوهشگران آینده

 1-5 استفاده کنندگان از نتایج پژوهش

نتایج تحقیق حاضر می­تواند برای کلیه­ی علاقمندان، دانشجویان و اساتید گرایش­های زبان­شناسی، ادبیات[43]، مردم­شناسی[44] و فرهنگ عامه مفید باشد. همچنین این پژوهش می­تواند به عنوان بخشی از گنجینه­ی گویش­ها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تکمیل اطلس گویشی ایران استفاده شود.

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش… 32

1-2: پیشینه تحقیق. 33

2-2: مبانی نظری پژوهش… 39

1-2-2: مقدمه. 39

2-2-2: تعریف مهریه. 42

3-2-2: تاریخچه مهریه. 44

4-2-2: مهریه در اسلام. 49

5-1-2: مهریه حضرت زهرا سلام الله علیها 53

6-2-2: فلسفه وجوب مهر. 55

7-2-2: آثار و کارکردهای اجتماعی مهریه. 60

8-2-2: کارکردهای منفی افزایش مهریه. 63

9-2-2: مهریه در ایران. 66

10-2-2: مهریه در کشورهای دیگر. 67

11-2-2: اقسام مهر. 72

12-2-2: مواد قانون مدنی در ارتباط با مهریه. 74

13-2-2: ماهیت مهر و رابطه آن با عقد نکاح. 78

14-2-2: علل افزایش میزان مهریه در عصر حاضر. 79

15-2-2: محاکم خانواده در ایران. 83

3-2: نظریه های مرتبط با موضوع. 85

1-3-2:  نظریه ساختگرایی.. 89

2-3-2:  نظریه کارکردگرایی.. 97

3-3-2:  نظریه کنش متقابل نمادین. 104

4-3-2:  نظریه مبادله. 107

5-3-2: نظریه گزینش معقولانه. 114

6-3-2: نظریه جامعه توده وار و قدرت رسانه‏ها 122

7-3-2: دیدگاههای نظری دینداری.. 131

4-2: چارچوب نظری تحقیق. 139

5-2: فرضیه­های تحقیق. 142

فصل سوم: روش شناسی پژوهش… 144

1-3: روش تحقیق. 145

2-3: جامعه آماری پژوهش… 146

3-3: حجم نمونه. 146

4-3: شیوه نمونه­گیری.. 149

5-3: تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 150

6-3: سطوح سنجش متغیرها 160

7-3: ابزارها و فنون گردآوری داده­ها 162

8-3: اعتبار و روایی مفاهیم و ابزار پژوهش… 162

9-3: روش تجزیه و تحلیل داده­ها 164

 

10-3: ابزار پژوهش… 169

11-3: متغیرهای تحقیق. 169

12-3: محدوده زمانی تحقیق. 170

13-3: محدوده مکانی تحقیق. 171

14 –3: محدویت­های تحقیق. 171

فصل چهارم: یافته های پژوهش… 172

بخش اول: آمار توصیفی.. 173

1-1-4: جنسیت افراد مورد مطالعه. 173

2-1-4: توزیع فراوانی مربوط به تعداد مهریه افراد به سکه بهار آزادی.. 174

3-1-4: نگرش افراد به مهریه خود در مقایسه با مهریه­های زوج­های همسن. 175

4-1-4: سن افراد مورد بررسی.. 177

5-1-4: سن افراد مورد بررسی در هنگام ازدواج. 179

6-1-4: منطقه محل سکونت افراد مورد بررسی.. 180

7-1-4: میزان تحصیلات افراد مورد بررسی.. 181

8-1-4: شغل افراد مورد بررسی.. 182

9-1-4: میزان درآمد ماهیانه خانواده افراد مورد بررسی.. 183

10-1-4: استان محل تولد افراد مورد بررسی.. 184

11-1-4: قومیت افراد مورد بررسی.. 185

12-1-4: دین افراد مورد بررسی.. 186

13-1-4: نوع مسکن افراد مورد بررسی.. 187

14-1-4: تعداد فرزندان افراد مورد بررسی.. 188

15-1-4: نسبت خویشاوندی با همسر افراد مورد مطالعه. 189

16-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر خانواده بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 190

17-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر گروههای مرجع بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 191

18-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر رسانه های جمعی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 192

19-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر احساس امنیت بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 193

20-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر ترس از آینده بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 195

21-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر اجبار اجتماعی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 196

یک مطلب دیگر :

22-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر چشم و هم­چشمی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 197

23-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر همرنگی با جماعت بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 198

24-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر آگاهی حقوقی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 199

25-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر کیفیت دینی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 204

بخش دوم: آمار استنباطی.. 213

1-2-4: طرح آزمایش فرضیه اول: بررسی رابطه میان سواد و مقدار مهریه. 213

2-2-4: طرح آزمایش فرضیه دوم: بررسی رابطه میان سن افراد در هنگام ازدواج و مقدار مهریه. 216

3-2-4: طرح آزمایش فرضیه سوم: بررسی رابطه میان قومیت افراد و مقدار مهریه. 219

4-2-4: طرح آزمایش فرضیه چهارم: بررسی رابطه میان استان محل تولد افراد و مقدار مهریه. 222

5-2-4: طرح آزمایش فرضیه پنجم: بررسی رابطه میان تجربه طلاق افراد و مقدار مهریه. 226

6-2-4: طرح آزمایش فرضیه ششم: بررسی رابطه میان دیدگاه خانواده افراد و مقدار مهریه. 230

7-2-4: طرح آزمایش فرضیه هفتم: بررسی رابطه میان نقش گروه­های مرجع و مقدار مهریه. 233

8-2-4: طرح آزمایش فرضیه هشتم: بررسی رابطه میان نقش رسانه جمعی و مقدار مهریه. 236

9-2-4: طرح آزمایش فرضیه نهم: بررسی رابطه میان احساس امنیت و مقدار مهریه. 239

10-2-4: طرح آزمایش فرضیه دهم: بررسی رابطه میان نقش ترس از آینده و مقدار مهریه. 242

11-2-4: طرح آزمایش فرضیه یازدهم: بررسی رابطه میان اجبار اجتماعی و مقدار مهریه. 245

12-2-4: طرح آزمایش فرضیه دوازده: بررسی رابطه میان چشم و هم­چشمی و مقدار مهریه. 248

13-2-4: طرح آزمایش فرضیه سیزده: بررسی رابطه میان همرنگی با جماعت و مقدار مهریه. 251

14-2-4: طرح آزمایش فرضیه چهاردهم: بررسی رابطه میان نقش آگاهی حقوقی و مقدار مهریه. 254

15-2-4: طرح آزمایش فرضیه پانزدهم: بررسی رابطه میان نقش کیفیت دینی و مقدار مهریه. 257

16-2-4: طرح آزمایش فرضیه شانزدهم: بررسی رابطه میان نسبت خویشاوندی و مقدار مهریه. 260

17-2-4: طرح آزمایش فرضیه هفدهم: بررسی رابطه میان مناطق شهری و مقدار مهریه. 261

18-2-4: تحلیل رگرسیونی از متغیرها 263

فصل پنجم: خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادات… 268

1-5: خلاصه. 269

2-5: نتیجه­گیری.. 273

3-5: پیشنهادها 280

1-3-5: پیشنهادهای اجرایی.. 281

2-3-5: پیشنهادهای علمی و جامعه­شناختی.. 288

منابع. 290

ضمائم: 297

مقدمه

شناختِ خانواده، درگیر شدن به امور مربوط به خانواده و بررسی ابعاد، شاخه‌ها و مسائل حولُ‌وحُوش خانواده، با وجود اینکه به‌عنوانِ اولین واحد اجتماعی شناخته می‌شود، ولی دارای پیچیدگی‌های فراوانی است. به‌طوری‌که شناختِ اهمیت، تأثیرها و کارکردهای آن، بسیار مورد توجه صاحب‌نظران مسائل اجتماعی، حقوقی، روانی و حتی اقتصادی است. بر این ‌اساس، همچنان‌که تعاریف متعددی از آن ارائه شده و به اهمیت آن در زمینه‌های مختلف فردی، اجتماعی و غیره تأکید شده، کارکردهای متفاوتی نیز برای آن لحاظ شده است، به‌طوری‌که بسیار ساده‌انگارانه خواهد بود که تنها یک یا دو کارکرد برای آن معرفی ‌شود. «آفرینش انسان، راز بقای آن را نیز با خود دارد. تمایل زن و مرد به آمیزش با هم، کشش طبیعی و غریزی است. آن همه قول و غزل که در وصف و ستایش عشق سروده‌اند و آن همه تلاش برای رسیدن به معشوق و فتنه‌ها و ستیزها که از این کانون برخاسته است، در واقع هیاهوی کاروان هستی برای این است که تولّد صورت پذیرد و نسل شاهکار آفرینش باقی بماند (کاتوزیان، 1387: 11)».

به نوعی به فلسفة تشکیلِ خانواده، نیاز است؛ چون انسان موجودی اجتماعی است و برای آنكه بتواند، نیازهای خود را در قبالِ تداوم حیات، استمرار بخشد، به زندگی گروهی و ارتباط با سایر همنوعانِ خود نیازمند است. از جملة نیازمندی‏ها، نیازهای روحی و جسمانی است كه با ازدواج و تشكیل خانواده، برآورده می‏شود.

برای ازدواج تعاریف همسو و متفاوتی شده است؛ بار حقوقی و بار مذهبی دو شاخه اصلی تعریف ازدواج در بین متخصصان است. ازدواج عبارت است از «پیوند بستنِ دینی و رسمی یك زن و مرد برای شروع زندگی مشترک(انوری و همکاران، 1381: 145)»؛ و همچنین «رابطه حقوقی است كه براى همیشه یا مدت معین به وسیله عقد مخصوص بین زن و مرد حاصل شده و به آن‌ها حق می‌‏دهد كه از یكدیگر تمتّع جنسی ببرند(معین، 1377: 216)»؛ و دیگر اینکه «ازدواج عملی است كه پیوند دو جنس مخالف را بر پایه روابط پایای جنسی موجب می‌‏شود، و آن مستلزمِ انعقادِ قراردادهای اجتماعی است كه مشروعیت روابط جسمانی را موجب می‌‏گردد؛ به بیان دیگر: در راه تحقق ازدواج باید شاهدِ تصویبِ جامعه نیز باشیم(ساروخانی، 1375: 23) ». «ازدواج از نظر اسلام، پیمانی مقدس است؛ پیمانی كه برقراری آن براساس مقررات، آداب و رسوم، تشریفات و سُنن و قوانین خاصی است. در سایة آن برای طرفین تعهدات و حقوقی پدید می‏آید كه تخلف آن موجبِ عقوبت و كیفر است(قائمی، 1375: 8)».

خانواده نیز به تناسب ازدواج تعریف شده است؛ «خانواده[1] گروهی از اشخاص هستند که با پیوندهایِ خویشیِ مستقیم، به هم متصل می‌شوند، و اعضایِ بزرگسال آن، مسئوولیتِ نگهداری کودکان را برعهده دارند(گیدنز، 1387: 252)».

در قانون مدنی، خانواده به دو معنیِ گسترده و خاص به‌کار رفته است:

الف) تعاریف مفهومی…….. 8

ب) تعاریف عملیاتی ….. 11

1-7-روش اجرای تحقیق. 12

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مقدمه… 14

2-1- مبانی نظری 14

2-1-1- تاریخچه اخلاق در اسلام 14

2-1-2- تربیت.. 16

2-1-3-تربیت در دوره کودکی.. 17

2-1-4- تربیت اخلاقی.. 19

2-1-5- ضرورت تربیت اخلاقی.. 21

2-1-6- رویکرد های اخلاقی در تربیت.. 22

2-1-6-1- رویکرد مکتب فضیلت گرایی به تربیت اخلاقی.. 22

2-1-6-2- رویکرد مکتب وظیفه گرایی به تربیت اخلاقی.. 25

2-1-6-3-رویکرد منفعت گرایی به تربیت اخلاقی.. 26

2-1-6-4- رویکرد غمخواری…… 29

2-1-7- تربیت اخلاقی کودک… 31

2-1-8-زمان آغاز تربیت اخلاقی کودک از نظر روانشناسان و برخی از اندیشمندان اسلامی.. 33

 

فصل سوم : عاطفه به زمینه درونی در تربیت اخلاقی کودک

مقدمه ………. 52

3-1- فطرت 52

3-1-1- گرایش به خیر اخلاقی.. 54

3-1-2- گرایش به خدا 57

3-1-3- گرایش عاطفی در دوره کودکی و ارتباط آن با تربیت اخلاقی.. 60

3-1-3-1 عاطفه….. 64

3-1-3-2- حب ذات.. 65

3-1- 3-3- اعتماد به نفس… 66

3-1-3-4- حس خود کم بینی یا عقده حقارت.. 68

3-1-3-5- ترس. 70

3-1-3-6- خشم…….. 71

3-1-3-7- حسادت……. 72

3-1-3-8- لجبازی…. 73

3-1-3-9- امید و ناامیدی… 74

فصل چهارم: خانواده به عنوان زمینه بیرونی در تربیت اخلاقی کودک

مقدمه…. 77

4-1- نقش محیط به عنوان زمینه بیرونی در تربیت اخلاقی کودک… 77

4 -2- خانواده و ویژ گی های آن. 80

یک مطلب دیگر :

4-3- جایگاه فرزند در کانون خانواده 82

4-4- اسلام و حقوق فرزند. 83

4-4-1- کیفیت وقت گذراندن با فرزندان. 86

4-5- نقش خانواده در تربیت اخلاقی کودک… 88

4-6- وظایف والدین درخانواده…. 89

4-6-1- محبت به فرزند و  نقش آن در پایه ریزی شخصیت.. 92

4-6-2- مضرات افراط و تفریط در محبت.. 97

4-6-3- تکریم شخصیت کودک… 101

4-6-4- نقش خانواده و ضرورت آموزش نظم به کودک… 105

4-6-5- نقش خانواده در بیداری گرایش کودک به خداوند. 106

4-6-5-1- آموزش خداشناسی به کودکان با توجه به فطرت آنها 106

4-6-5-2- تربیت عملی 106

4-6-5-3- کمک گرفتن از طبیعت.. 107

4-6-5-4- استفاده از تجارب خود کودکان و بیان داستانهای مناسب دینی.. 108

4-6-5-5- آموزش قرآن. 108

4-6-5-6- ارائه پاسخ های درست و ساده به پرسش های دینی کودک… 109

فصل پنجم:نتیجه گیری

مقدمه. 111

5-1- نتیجه گیری.. 111

5-2-پیشنهادهای کاربردی: 120

5-3- پیشنهادهای پژوهشی.. 121

5-4- محدودیت های  پژوهش… 122

منابع و ماخذ. 123

1-1-مقدمه

آدمی همواره در طول تاریخ با مسائل و ابهاماتی در زمینه  تربیت اخلاقی روبرو بوده است که این مسائل و یافتن راه حل مناسب برای آنها دغدغه فکری او بوده است و برای یافتن پاسخ صحیح آن ها،کوشش های وسیعی نموده است. دراین زمینه مکاتب اخلاقی مختلفی ظهور کرده اند. دین اسلام نیز از این مساله چشم پوشی ننموده است. اسلام دین زندگی است كه به همه ابعاد بخصوص تهذیب نفس و اصلاح فكر و اندیشه و اعتقادات درونی هر فرد اهمیت می دهد. توجه به اخلاق و فضائل و كرامت های اخلاقی و به تبع آن توجه به تربیت اخلاقی سبب ایجاد نوعی منش و شخصیت در افراد می شود كه هم زمینه سعادت فردی افراد را هم زمینه سعادت جامعه را تضمین می نماید. علاوه بر آن پرورش شخصیت و منش نیكو از نیازهای مبرم و اساسی هر جامعه ای می باشد و نتیجه آن رفع بیماری های اخلاقی در آن جامعه است زیرا دچار شدن یك جامعه به بیماری های حسد،كبر و خود پسندی و…. سبب اختلالات جسمی و روحی شده و زمینه گسترش رفتارهای زشت را فراهم می آورد و آرامش فرد و جامعه را به خطر می اندازد. اگرچه ویژگی های اخلاقی در برخی افراد به طور ذاتی ظهور می یابد اما به طور كلی اخلاق اكتسابی و اساساً تربیتی بوده و افراد با شناخت و آگاهی تكرار و تمرین می توانند اخلاق را جزء شخصیت خویش ساخته و به این ترتیب خلق و خوی شایسته به عنوان ملكه می تواند عامل صدور افعال نیك به سهولت گردد. از طرفی درمتون دینی،‌ تربیت اخلاقی کودکان زیرمجموعه ای از تربیت دینی آنها محسوب می شود و در روایات متعدد به این امر مهم سفارش شده است. عدم رعایت اصول اخلاقی نتیجه دور شدن انسان از اصل خود و خدای خود است. مكتب اسلام سعی در نزدیكی انسان به اصل خود دارد یعنی جهت دهی صحیح زندگی كه خداوند برای تحقق این امر، كتاب و هدایت و پیشوایان را فرستاده كه با تحكیم اخلاق در افراد بشر راه سعادت را به آنان نشان دهد و به سمت كمال هدایت كند.

با توجه به شرایط موجود جامعه می توان گفت تربیت اخلاقی بسیار مهم است و از دیرباز مورد توجه فیلسوفان، معلمان و والدین قرار داشته است. جوامع مختلف، نهادها و موسسات اجتماعی نیز در طول اعصار به صورت های گوناگون به این مهم توجه خاصی مبذول داشته اند. تربیت اخلاقی، بدون تردید از مهم ترین وظایف تعلیم و تربیت در هر جامعه است و هدف نظام تعلیم و تربیت پرورش شهروندانی است كه علاوه بر برخورداری از هوش و ذكاوت، افرادی با فضیلت و نیكوكار بارآیند. در جامعه کنونی كه بیشتر به تربیت جسمانی، اجتماعی و … اهمیت می دهند، باید به تربیت اخلاقی نیز كه ركن است اهمیت دهند تا فرد به خوبی تربیت شود و به کمال برسد و این نوع تربیت باید از کودکی آغاز شود، اما از آنجا که اخلاق مستلزم آزادی انتخاب است نمی توان در دوره کودکی مستقیماً به تربیت اخلاقی پرداخت، بلکه توجه به زمینه های تربیت اخلاقی مهم می باشد که مساله اساسی این پژوهش می باشد. از این رو پژوهشگر به دنبال تبیین پاسخ به این سوال است که زمینه های تربیت اخلاقی در دوره کودکی بر اساس دیدگاه اسلام کدامند؟

1-5-1. فرضیه اصلی.. 10

1-5-2. فرضیه های فرعی.. 11

1-6. تعریف مفاهیم مطرح شده در سؤال ها یا فرضیه های تحقیق. 11

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 14

مقدمه. 15

2-1. مبانی نظری.. 15

2-1-1. تعریف مدیریت.. 15

2-1-2 . مدیریت کلاس.. 17

2-1-2-1. سبک های مدیریت.. 27

2-1-2-2.  سبک مدیریت مداخله گرا 28

2-1-2-3. سبک مدیریت غیر مداخله گرا 30

2-1-2-4. سبک مدیریت تعامل گرا 31

2-1-3. یادگیری خود تنظیمی.. 34

2-1-4. پیشرفت تحصیلی.. 45

2-1-4-1. اهمیت پیشرفت تحصیلی.. 48

2-1-4-2. اهمیت پیش بینی پیشرفت تحصیلی از لحاظ کاربردی.. 48

2-1-4-3. اهمیت پیش بینی پیشرفت تحصیلی از نظر کارآیی نظام آموزشی.. 49

2-2. مبانی تجربی.. 49

2-2-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 49

2-2-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 56

2-3. جمع بندی کلی نظریه ها و تحقیقات.. 73

فصل سوم روش پژوهش… 77

مقدمه. 78

 

3-1. نوع تحقیق. 78

3-2. متغیرهای مورد بررسی.. 78

3-3. جامعه آماری.. 78

3-4. حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 79

3-5. ابزارهای تحقیق. 79

3-6. روایی و پایایی ابزار سنجش… 80

3-6-1. روایی.. 80

3-6-2. پایایی.. 81

3-7. شیوه های جمع آوری اطلاعات.. 81

3-8. روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 81

یک مطلب دیگر :

فصل چهارم یافته های پژوهش… 82

مقدمه. 83

4-1: توصیف شاخص های دموگرافیک (بررسی ویژگی های عمومی): 83

4-1-1 : وضعیت جنسیت آزمودنی ها : 83

4-1-2: وضعیت میزان تحصیلات:  ……84

4-2: وضعیت متغیرهای تحقیق. 85

4-2-1: نوع مدیریت کلاس اساتید : 85

4-2-2: نمره های مدیریت کلاس اساتید: 86

4-3: بررسی فرضیه های تحقیق: 87

4-3-1: بین سبک مدیریت کلاس با یادگیری خود تنظیمی دانشجویان رابطه  وجود دارد……..89

4-3-2:بین سبک مدیریت کلاس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه  وجود دارد. 90

4-3-3: بین یادگیری خود تنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه  وجود دارد. 92

4-3-4: بین سبك مدیریت تعاملی کلاس با یادگیری خودتنظیمی دانشجویان رابطه وجود دارد. 93

4-3-5: بین سبك مدیریت تعاملی كلاس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه وجود دارد. 95

4-3-6: بین مدیریت كلاس اساتید  مرد و زن تفاوت وجود دارد. 96

4-3-7: بین مدیریت كلاس اساتید در رده های مختلف میزان تحصیلات تفاوت وجود دارد. 98

4-3-8: بین یادگیری خودتنظیمی دانشجویان مرد و زن تفاوت وجود دارد. 99

4-3-9: بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان مرد و زن تفاوت وجود دارد. 101

4-3-10: مدیریت کلاس اساتید و یادگیری خودتنظیمی می توانند پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کنند. 102

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری.. 107

5-1 مقدمه. 108

5-2 توضیح و تبیین نتایج.. 108

5-2-1 فرضیه نخست ) سبک مدیریت کلاس با یادگیری خود تنظیمی رابطه دارد. 108

5-2-2 فرضیه دوم) سبک مدیریت کلاس با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد. 109

5-2-3  فرضیه سوم) یادگیری خود تنظیمی با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد. 110

5-2-4 فرضیه چهارم) بین سبک تعامل گرا با یادگیری خودتنظیمی رابطه وجود دارد. 111

5-3 پیشنهادهای کاربردی.. 115

5-4 پیشنهادهای پژوهشی.. 116

5-5 محدودیت های پژوهش… 117

منــابع. 118

پیوست هـا 141

مقدمه

شرایط کافی برای پایداری سیستم های دینامیکی                                                                  22

تحلیل پایداری سیستم های هیبریدی                                                                                    36

تحلیل پایداری سیستم های دومؤلفه ای                                                                                39

پایداری جزئی سیستم های دینامیکی در فضاهای متریک                                                     44

 منابع                                                                                                                                  53

 مقدمه:

در این پایان نامه با استفاده از نگاشت های حافظ ماتریس مقدار، یک روش جدید برای تحلیل پایداری حرکت های سیستم های دینامیکی تعریف شده روی فضاهای متریک به دست می آوریم [30].

این نتایج برای خانواده بسیار بزرگی از سیستم ها، شامل سیستم های دینامیکی که نمی توانند توسط معادلات کلاسیک معمولی و یا نامعادلات مشخص شوند، به کار برده می شود.

در روش ارائه شده از یک قاعده کلی همسنجی تعمیم یافته همراه با ایده نگاشت های چند مؤلفه ای (نگاشت های لیاپانوف ماتریس مقدار)، استفاده شده است[22,23]. ما ابتدا نگاشت های حافظ ماتریس مقدار، برای تحلیل پایداری سیستم های دینامیکی معمولی تعریف شده روی فضاهای متریک، معرفی می کنیم.

برای راحت تر شدن کار، از نگاشت های ماتریس مقدار حافظ پایداری استفاده می کنیم[24]. سپس از نتایج به دست آمده برای اثبات قضایای کلی لیاپانوف روی سیستم های دینامیکی در فضاهای متریک و تحلیل خانواده سیستم های هیبریدی و سیستم های هیبریدی دو مؤلفه ای استفاده می کنیم.

پایداری مجموعه های پایا(در حالت خاص نقاط تعادل)، برای یک قرن موضوع تحقیق است و هسته این کار، روش مستقیم لیاپانوف است که قاعده همسنجی برای تحلیل پایداری، از این روش نتیجه شده است .[9,13,17]

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

در ابتدا در روش مستقیم لیاپانوف تابع های اسکالر-مقدار کمکی استفاده شده بود که برای اثبات قاعده همسنجی این روش تعمیم یافت[14,17].

در تعمیم قاعده همسنجی، برای تحلیل پایداری سیستم های دینامیکی، نیز از نگاشت های حافظ پایداری، استفاده شده است[10]. این نگاشت ها نقش مهمی در تحلیل پایداری سیستم های دینامیکی بازی می کنند.

در این پایان نامه

در فصل اول، به معرفی سیستم های دینامیکی در حالت کلی می پردازیم.

در فصل دوم، ابتدا یک نگاشت همسنجی معرفی می کنیم وسپس به معرفی سیستم های دینامیکی در فضاهای متریک می پردازیم و برخی مفاهیم پایه ای و اساسی سیستم های دینامیکی در فضاهای متریک، بیان می کنیم.

در فصل سوم، به تحلیل پایداری و سپس پایداری جزئی، سیستم های دینامیکی در فضاهای متریک می پردازیم.

 

   1- سیستم های دینامیکی

مفهوم سیستم دینامیکی فرمول بندی ریاضی مفاهیم علمی عمومی به روشی مشخص است.

هدف علوم مختلف فیزیک، شیمی، زیست شناسی، بوم شناسی، اقتصاد و حتی علوم اجتماعی، پیشگویی توسط علوم  موجود و قوانین حاکم بر تکامل این علوم است. به شرطی که این قوانین با گذشت زمان ثابت باشند رفتار چنین سیستم هایی می تواند توسط حالت اولیه سیستم به طور کامل توصیف شود.

بنابراین یک سیستم دینامیکی شامل مجموعه ای از حالت های ممکن (فضای حالت) و قانون ریشه- یابی حالت در زمان است. ما ابتدا در مورد این اجزا بحث می کنیم و سپس تعریفی رسمی از سیستم دینامیکی ارائه می دهیم.

فضای حالت:

همه حالت های ممکن یک سیستم به صورت نقاطی از مجموعه ای مانند  در نظر می گیریم، این مجموعه فضای حالت سیستم نامیده می شود.

در حقیقت تعیین یک نقطه  به تنهایی برای توصیف موقعیت فعلی سیستم کافی نیست و قانون ریشه یابی نیز باید مشخص شود.

گاهی اوقات فضای حالت فضای فاز هم نامیده می شود.

زمان: ریشه یابی یک سیستم دینامیکی به معنی یافتن تغییرات در حالت سیستم با گذشت زمان  است که  یک مجموعه مرتب است.

یک مطلب دیگر :

دو نوع سیستم دینامیکی در نظر گرفته می شود:

1- سیستم های با زمان پیوسته

2- سیستم های بازمان گسسته .

سیستم های نوع اول سیستم دینامیکی زمان پیوسته و سیستم های نوع دوم سیستم های دینامیکی زمان گسسته نامیده می شوند.

سیستم های دینامیکی زمان گسسته به طور طبیعی در بوم شناسی و اقتصاد ظاهر می شوند.

عملگر ریشه یابی:

مؤلفه اصلی یک سیستم دینامیکی قانون ریشه یابی است که حالت سیستم در زمان  یعنی  را مشخص می کند وقتی که حالت اولیه سیستم یعنی  معلوم است. متداولترین روش برای مشخص کردن عملگر ریشه یابی این است که در نظر بگیریم که برای هر  یک نگاشت تک مقداری مانند  در فضای حالت تعریف شده باشد یعنی  تعریف شده باشد که حالت اولیه  را به حالت  در زمان انتقال دهد یعنی . نگاشت عملگر ریشه- یابی سیستم دینامیکی نامیده می شود. در سیستم های زمان پیوسته خانواده  از عملگر ها، شار نامیده می شود.

توجه کنید که ممکن است نگاشت   برای هر جفت  تعریف نشده باشد. عملگرهای ریشه یابی دو خصوصیت کلی دارند که باعث می شوند رفتار(حالت) آینده سیستم دینامیکی مشخص شود.

(a)  که  در اینجا نگاشت همانی روی  است یعنی برای هر ، . این خاصیت می گوید رفتار سیستم خودبه خود تغییر نمی کند.

(b) دومین خاصیت عملگر ریشه یابی این است که  به ازای هر  و  به طوری که هر دو طرف نامساوی بالا تعریف شده باشد.

این خاصیت می گوید: حالت نتیجه شده از ریشه یابی سیستم در  واحد زمانی با شروع از نقطه  مانند این است که سیستم از حالت اولیه در  واحد زمانی تغییر یابد وسپس در  واحد زمانی از حالت کامل شود.

در بسیاری از سیستم ها حالت فعلی سیستم ، نه تنها رفتار آینده سیستم بلکه رفتار گذشته آن را نیز مشخص می کند. به عبارت دیگر عملگر ریشه یابی  برای  نیز تعریف شده و خاصیت دوم سیستم های دینامیکی زمانی که  هر دو منفی باشند نیز برقرار است. چنین سیستم هایی معکوس پذیر نامیده می شوند و عملگر  معکوس عملگر  است( ). بنابراین .

یک سیستم دینامیکی زمان گسسته توسط تنها یک نگاشت  که نگاشت تک زمان نامیده

می شود، مشخص می شود. به وضوح ، که تکرار دوم نگاشت  است. به همین ترتیب داریم :  برای هر .

اگر سیستم زمان گسسته معکوس پذیر باشد روابط بالا برای  نیز برقرار است و . البته هنگام به کار بردن تکرارها باید چک کنیم که تکرارها متعلق به دامنه تعریف تابع  باشند.

در بسیاری از سیستم ها  تابع پیوسته ای از  است که اگر  باشد نسبت به زمان نیز پیوسته است.

بسیاری از سیستم های تعریف شده روی  یا روی منیفلدهای هموار در  به گونه ای است که  به عنوان یک تابع از  هموار است، چنین سیستم هایی، سیستم های دینامیکی هموار نامیده می شوند.

حال ما قادریم یک تعریف رسمی از سیستم دینامیکی ارائه دهیم. در زیر به تعریف یک سیستم دینامیکی به زبان ریاضی می پردازیم.

دوتایی،که در آن  مجموعه ای غیرتهی و نگاشتی به صورتاست را یک سیستم دینامیکی می نامیم اگر شرایط زیر برقرار باشد:

1)به ازای  داشته باشیم:(همان تابع همانی روی Xاست).

2)برای هر داشته باشیم:(oنشان دهنده ترکیب توابع می باشد).

اگر سیستم دینامیکی با تعریف بالا داشته باشیم و، آن را سیستم دینامیکی زمان پیوسته و اگر، آنگاه سیستم دینامیکی زمان گسسته خواهیم داشت. همچنین اگر باشد آن را سیستم دینامیکی گوییم.