حیوانات اهلی به عنوان سرمایه­ای ملی و ذخایر استراتژیک بومی یک کشور محسوب می­شوند. استان خوزستان با اینکه یک منطقه نفت خیز است و در غالب اوقات سال دارای آب و هوایی گرم می­باشد، ولی یکی از مناطق مستعد پرورش دام و طیور به شمار می­رود. یکی از این دام­های بومی و با ارزش گاومیش است که علاوه بر ظرفیت تولید، نسبت به شرایط سخت و آب هوایی گرم استان سازگاری داشته و همچنین در برابر برخی بیماری­های رایج مقاوم می­باشد. جمعیت گاومیش در جهان تقریبا حدود 4/166 میلیون رأس می­باشد که نزدیک به 4/161 میلیون رأس یعنی در حدود 2/97 درصد از آنها در آسیا یافت می­شود. جمعیت گاومیش در ایران به طور تقریبی 523 میلیون رأس تخمین زده می­شود (فائو، 2009). مهم­ترین محل پرورش گاومیش، قاره آسیا به ویژه شبه قاره­ی هند است. و به طور کلی اهمیت پرورش گاومیش را می­توان به شرح ذیل بیان نمود. گاومیش بر خلاف داشتن ظاهر خشن، حیوانی مطیع و آرام است و خیلی زود با محیط و افراد خو می­گیرد. این حیوان قدرت سازگاری با محیط­های مختلف را داراست به طوری­ که در مناطق سردسیر و گرمسیر مثل خوزستان به خوبی پرورش می­یابد و به منظور تولید شیر، گوشت، ورزش و کار می­توان از آن استفاده کرد. صفاتی که دارای اهمیت اقتصادی در گاومیش هستند شامل تولید شیر، درصد چربی، درصد پرتئین و تولید گوشت و صفاتی هستند که بر درآمد و سود دامدار تاثیر غیر مستقیم دارند مثل میزان مصرف غذا، مقاومت نسبت به بیماری و غیره (کمایی، 1387). غده­ی تیروئید یکی از بزرگترین غده­های درون­ریز بدن است. که دو هورمون اصلی تیروکسین^[1] (T4) و تری­یدوتیرونین^[2] (T3) را ترشح می­کند. هر دوی این هورمون­ها سرعت متابولیک بدن را افزایش می­دهند. مهمترین کار تیروئید گرفتن ید از خون، ترکیب کردن آن با آمینواسید تایروزین و تولید  T4و T3 است. هورمون های تیروئیدی نقش مهمی در رشد، تقسیم سلولی و تنظیم متابولیسم پایه بدن دارند. تاكنون نقش هورمون های تیروئیدی و ارتباط آن با متابولیسم برخی تركیبات شناخته شده است. هورمون­های تیروئیدی تقریباً تمام جنبه­های متابولیسم کربوهیدرات­ها از جمله دریافت گلوکز توسط سلول­ها، تقویت گلیکولیز و گلوکونئوژنز را تحریک می­کنند (گایتون و هال^[3]، 2006).

عناصر کم نیاز عناصری هستند که میزان آن­ها در بدن کم بوده و برای سیستم­های آنزیمی فعال در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی ضروری هستند. از جمله این عناصر

 می­توان به روی، آهن، منگنز و غیره اشاره نمود. کمبود، فقدان و افزایش عناصر کم­ نیاز می­تواند سبب بروز خسارات جبران ناپذیر گردد (جوزف^[4]، 1999). امروزه کاملا مشخص شده است که مواد معدنی به همان اندازه که در روندهای تولید مثل حیوان ماده دخالت دارند، در فیزیولوژی تولید مثل دام­‏های نر نیز موثرند. نقش کلیدی عناصر کم نیاز مثل مس، سلنیوم و روی در تولید مثل قوچ و بز نر مشخص شده است (وازکوئز آرمیجو و همکاران^[5]، 2011). منگنز عنصری است که تقریبا در اکثر سیستم ‏های آنزیمی دخالت دارد (سویک و همکاران^[6]، 2007). روی از عناصر کمیاب مهم در تغذیه حیوانات می‏‏باشد. این عنصر دارای عملکردهای متعدد بیولوژیکی می‏‏باشد. روی نقش مهمی در فعالیت بسیاری از سیستم­‏های آنزیمی دارد. نقش روی در اسپرم ‏سازی و بلوغ آنها مشخص شده است (ری و همکاران، 2010). عناصر کم­نیاز نقش مهمی در متابولیسم کربوهیدرات ‏ها، پروتئین­‏ها، چربی­ها و نیز فعالیت­‏های آنزیمی دارند (وازکوئز آرمیجو و همکاران، 2011). مس یک عنصر کم نیاز ضروری برای فعالیت بسیاری از آنزیم­‏ها مثل سوپراکسید دیسموتاز می‏‏باشد. اسپرم پستانداران دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب غیراشباع هستند که براحتی می‏‏توانند پراکسیده شوند. آنزیم سوپراکسیددیسموتاز از این پراکسیده شدن محافظت می‏‏کند (عیدی و همکاران^[7]، 2010).

آنتی­اکسیدان­ها اثرات تخریبی رادیکال­های آزاد را به حداقل رسانده و از سلول­های بدن در برابر آسیب­های ناشی از این رادیکال­ها محافظت می­کنند. از جمله این رادیکال­های آزاد، یون پراکسید ناپایدار و فعال است که در خلال احیای مونووالات اكسیژن پدید می­آید و منجر به آسیب­های غشای سلولی در سلول­های مصرف كننده

یک مطلب دیگر :

پیش شرطها یا عوامل تعیین کنده ابعاد تعهد سازمانی

 اكسیژن می­شود. برای از بین بردن سمیت اكسیژن فعال، طیف وسیعی از مكانیزم­های دفاعی بدن از جمله آنزیم سوپراكسید دیسموتاز^[8] (SOD) علیه اكسیدانت­ها فعال می­شوند (نیلسن و میلن^[9]، 1993). نقش آنزیم سوپراكسید دیسموتاز در متابولیسم برخی عناصر کم نیاز شناخته شده است. از آنجایی­ که هورمون­های تیروئیدی به عنوان تنظیم کننده­های مهم متابولیسم می­توانند تحت تأثیر تغییرات عناصر کم نیاز و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان قرار گیرند، هدف از مطالعه­ی حاضر بررسی ارتباط میان هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم آنتی­اکسیدان سوپراكسید دیسموتاز و برخی عناصر کم­نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان است.

2-1 فرضیه‌ها

H0: بین هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان ارتباط معنی­داری وجود ندارد.

H1: بین هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان ارتباط معنی­داری وجود دارد.

3-1 اهداف

1-3-1 اهداف اصلی

1. بررسی ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی و میزان آنزیم­ سوپراکسید دیسموتاز در خون گاومیش­های خوزستان.
2. بررسی ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی و برخی عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.
3. بررسی ارتباط بین میزان آنزیم­ سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.

2-3-1 اهداف فرعی

1. تعیین غلظت متوسط هورمون­های تیروئیدی، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.

3-3-1 نوآوری:

گزارش مکتوبی در زمینه­ ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و برخی عناصر کم ­نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان در دسترس نیست لذا در این مطالعه سعی می­شود که به بررسی این مسأله پرداخته شود.