بند سوم: عقد غیرنافذ………………………………………………………………………………………… ….. 18
گفتار دوم: تقسیم عقد از حیث دوام (لازم، جایز و خیاری)………………………………………… ….. 18
بند اول: عقد لازم……………………………………………………………………………………………… ….. 18
بند دوم: عقد جایز…………………………………………………………………………………………….. ….. 19
بند سوم: عقد لازم و جایز………………………………………………………………………………….. ….. 19
بند چهارم: عقد خیاری……………………………………………………………………………………… ….. 20
گفتار سوم: تقسیم عقد از حیث کیفیت انشا (عقد معلق و عقد منجز)…………………………. ….. 20
بند اول: مفهوم عقد معلق و عقد منجز………………………………………………………………… ….. 21
بند دوم: وضعیت حقوقی عقد معلق……………………………………………………………………. ….. 23
گفتار چهارم: تقسیم عقد از حیث داشتن نام خاص در قانون (عقد معین یا با نام و عقد غیرمعین یا بی‌نام)……… …….. 25
بند اول: عقد معین یا با نام…………………………………………………………………………………. ….. 25
بند دوم: عقد غیرمعین یا بی‌نام………………………………………………………………………………… 26
گفتار پنجم: تقسیم عقد از حیث وحدت و تعدد موضوع (عقد معوض و عقد غیرمعوض)………………………….. …….. 26
بند اول: عقد معوض…………………………………………………………………………………………. ….. 26
بند دوم: عقد غیرمعوض……………………………………………………………………………………. ….. 27
گفتار ششم: تقسیم عقد از حیث اثر ذاتی و مستقیم (عقد تملیکی و عقد عهدی)…………. ….. 29
بند اول: عقد تملیکی…………………………………………………………………………………………. ….. 29
بند دوم: عقد عهدی…………………………………………………………………………………………… ….. 29
گفتار هفتم: تقسیم عقد از حیث چگونگی انعقاد (عقد رضایی، عقد تشریفاتی و عقد عینی)…………………… ….. 29
بند اول: عقد رضایی………………………………………………………………………………………….. ….. 30
بند دوم: عقد تشریفاتی………………………………………………………………………………………. ….. 30

بند سوم: عقد عینی……………………………………………………………………………………………. ….. 30
گفتار هشتم: تقسیم عقد از حیث انگیزه انعقاد  و هدف اقتصادی (عقد مغابنه و عقد مسامحه)……………………….. ….. 31
بند اول: عقد مغابنه……………………………………………………………………………………………. ….. 31
بند دوم: عقد مسامحه………………………………………………………………………………………… ….. 31
گفتار نهم: تقسیم عقد از حیث مطلق یا مشروط بودن ماهیت (عقد مطلق و عقد مشروط)……………………………………… 32
بند اول: عقد مطلق……………………………………………………………………………………………. ….. 33
بند دوم: عقد مشروط………………………………………………………………………………………… ….. 33
گفتار دهم: تقسیم عقد از حیث وابستگی تحقق مورد عقد به زمان (عقد مستمر و عقد آنی)………………………………….. 34
بند اول: عقد مستمر………………………………………………………………………………………….. ….. 34
بند دوم: عقد آنی………………………………………………………………………………………………. ….. 34
فصل دوم: اصل لزوم در قراردادها………………………………………………. … 35
مبحث اول: معنای اصل در اصل لزوم……………………………………………….. …. 37
گفتار اول: رجحان و اغلبیت…………………………………………………………………………………… ….. 37
گفتار دوم: قاعده……………………………………………………………………………………………………. ….. 38
گفتار سوم: استصحاب……………………………………………………………………………………………. ….. 39
گفتار چهارم: بنای عرف و شرع……………………………………………………………………………… ….. 39
مبحث دوم: مبانی فقهی اصل لزوم……………………………………………………. …. 40
گفتار اول: دلایل اجتهادی اصل لزوم………………………………………………………………………. ….. 41
بند اول: کتاب…………………………………………………………………………………………………… ….. 41
بند دوم: سنت…………………………………………………………………………………………………… ….. 48
بند سوم: بنای عقلا……………………………………………………………………………………………. ….. 53

گفتار دوم: دلیل فقاهتی………………………………………………………………………………………….. ….. 54
مبحث سوم: اصل لزوم قراردادها در قانون مدنی ایران و منبع آن……………. …. 56
گفتار اول: اصل لزوم قراردادها در قانون مدنی ایران……………………………………………….. ….. 56
گفتار دوم: منبع اصل لزوم قراردادها………………………………………………………………………. ….. 58
مبحث چهارم: موارد حاکمیت اصل لزوم…………………………………………… …. 59
گفتار اول: تردید در لزوم و جواز عقد……………………………………………………………………. ….. 59
گفتار دوم: تردید در وجود حق فسخ……………………………………………………………………… ….. 60
گفتار سوم: تردید در مدخلیت چیزی در لزوم عقد………………………………………………….. ….. 60
گفتار چهارم: تردید در مدت حق فسخ……………………………………………………………………. ….. 61
فصل سوم: ماهیت فسخ و آثار آن………………………………………………… … 62
مبحث اول: تعریف خیار فسخ و شرایط صحت آن ……………………………… …. 63
گفتار اول: تعریف خیار فسخ………………………………………………………………………………….. ….. 63
گفتار دوم: شرایط صحت فسخ………………………………………………………………………………. ….. 64
بند اول: قصد انشاء………………………………………………………………………………………….. ….. 64
بند دوم: رضا……………………………………………………………………………………………………. ….. 65
بند سوم: اهلیت……………………………………………………………………………………………….. ….. 66
بند چهارم: وجود عقد………………………………………………………………………………………. ….. 67
بند پنجم: اراده معین…………………………………………………………………………………………. ….. 67
مبحث دوم: ماهیت خیار فسخ………………………………………………………….. …. 68
گفتار اول: انتقال خیار…………………………………………………………………………………………….. ….. 68

گفتار دوم: اسقاط خیار…………………………………………………………………………………………… ….. 72
مبحث سوم: طریق اعمال حق فسخ و نقش دادگاه در اجرای خیار………….. …. 72
گفتار اول: طریق اعمال حق فسخ……………………………………………………………………………. ….. 73
گفتار دوم: نقش دادگاه در اجرای خیار…………………………………………………………………… ….. 74
مبحث چهارم: آثار اجرا و اعمال خیار………………………………………………. …. 75
گفتار اول: انحلال عقد و نفوذ تصرفات قبل از آن…………………………………………………… ….. 75
گفتار دوم: اعاده وضعیت قبل از عقد……………………………………………………………………… ….. 76
مبحث پنجم: نهادهای مشابه فسخ……………………………………………………… …. 79
گفتار اول: اقاله………………………………………………………………………………………………………. ….. 79
گفتار دوم: انفساخ………………………………………………………………………………………………….. ….. 81
گفتار سوم: رجوع………………………………………………………………………………………………….. ….. 83
بخش دوم: مبانی نظری فسخ………………………………………….. … 85
فصل اول: قاعده لاضرر………………………………………………………….. … 86
مبحث اول: مدارک و مستندات قاعده لاضرر…………………………………….. …. 87
گفتار اول: قاعده لاضرر براساس آیات قرآن کریم……………………………………………………. ….. 87
گفتار دوم: روایات و احادیث مربوط به قاعده لاضرر……………………………………………… ….. 91
گفتار سوم: اجماع………………………………………………………………………………………………….. ….. 94
گفتار چهارم: قاعده لاضرر از منظر عقل مستقل………………………………………………………. ….. 95
مبحث دوم: مفهوم قاعده لاضرر………………………………………………………. …. 96
گفتار اول: اراده نهی از نفی…………………………………………………………………………………….. ….. 97

گفتار دوم: نفی ضرر غیر متدارک……………………………………………………………………………. ….. 100
گفتار سوم: نفی حکم ضرری………………………………………………………………………………….. ….. 102
گفتار چهارم: نفی حکم به لسان نفی موضوع…………………………………………………………… ….. 104
گفتار پنجم: نظریه برگزیده…………………………………………………………………………………….. ….. 106
مبحث سوم: مفهوم ضرر و مصادیق آن……………………………………………… …. 108

یک مطلب دیگر :

گفتار اول: معنای لغوی ضرر و ضرار……………………………………………………………………… ….. 108
گفتار دوم: معنا و مفهوم ضرر و ضرار از منظر فقهاء………………………………………………… ….. 109
گفتار سوم: شمول یا عدم شمول قاعده لاضرر بر عدم‌النفع………………………………………. ….. 111
گفتار چهارم: ضابطه ضرر براساس قاعده لاضرر نوعی است یا شخصی؟…………………. ….. 113
مبحث چهارم: رابطه قاعده لاضرر با دیگر ادله احکام…………………………… …. 115
گفتار اول: تقدیم دلیل «لاضرر» بر ادله احکام به نحو اطلاق……………………………………. ….. 116
گفتار دوم: توافق دادن عرفی بین ادله احکام و قاعده لاضرر……………………………………. ….. 117
گفتار سوم: تقابل دلیل «لاضرر» با مجموعه ادله احکام……………………………………………. ….. 117
گفتار چهارم: دلیل لاضرر از نظر قاعده لطف و امتنان……………………………………………… ….. 118
گفتار پنجم: رعایت قاعده تعارض بین ادله احکام و قاعده لاضرر……………………………. ….. 118
گفتار ششم: حکومت قاعده لاضرر بر دیگر ادله احکام……………………………………………. ….. 119
گفتار هفتم: نقش قاعده اقدام در جلوگیری از اعمال قاعده لاضرر……………………………. ….. 120
مبحث پنجم: قاعده لاضرر مبنای فسخ قرارداد …………………………………… …. 120
فصل دوم: شرط ضمنی…………………………………………………………… … 128

مبحث اول: مفهوم و ماهیت شرط و دلایل اعتبار آن…………………………….. …. 129
گفتار اول: مفهوم شرط…………………………………………………………………………………………… ….. 129
بند اول: مفهوم لغوی شرط…………………………………………………………………………………. ….. 129
بند دوم: مفهوم اصطلاحی شرط…………………………………………………………………………. ….. 130
گفتار دوم: ماهیت شرط……………………………………………………………………………………………….. 132
گفتار سوم: دلایل اعتبار و لزوم وفای به شرط………………………………………………………… ….. 134
مبحث دوم: شرایط صحت شرط………………………………………………………. …. 135
مبحث سوم: اقسام شرط ضمن عقد به اعتبار ذکر یا عدم ذکر در عقد ……. …. 142
گفتار اول: شرط صریح………………………………………………………………………………………….. ….. 142
گفتار دوم: شرط ضمنی………………………………………………………………………………………….. ….. 142
بند اول: شرط ضمنی بنایی………………………………………………………………………………… ….. 142
بند دوم: شرط ضمنی عرفی……………………………………………………………………………….. ….. 146
مبحث چهارم: اقسام شرط ضمن عقد به اعتبار موضوع آن……………………. …. 148
گفتار اول: شرط صفت…………………………………………………………………………………………… ….. 148
گفتار دوم: شرط نتیجه…………………………………………………………………………………………… ….. 149
گفتار سوم: شرط فعل…………………………………………………………………………………………….. ….. 149
مبحث پنجم: شرط ضمنی مبنای فسخ قرارداد……………………………………… …. 151
فصل سوم: عیب اراده……………………………………………………………. … 158
مبحث اول: مفهوم  اراده………………………………………………………………… …. 159

مبحث دوم: مراحل تکوین اراده و اجزاء آن……………………………………….. …. 161
گفتار اول: مراحل تکوین اراده در انسان…………………………………………………………………. ….. 161
گفتار دوم: اجزاء اراده……………………………………………………………………………………………. ….. 165
گفتار سوم: اراده  باطنی  و اراده  ظاهری………………………………………………………………… ….. 167
مبحث سوم: مفهوم عیب اراده و اقسام آن………………………………………….. …. 169
مبحث چهارم: عیب اراده مبنای فسخ قرارداد……………………………………… …. 172
نتیجه…………………………………………………………………………………………………… …. 176
فهرست منابع………………………………………………………………………………………… …. 178
الف) منابع فارسی………………………………………………………………………………. …. 178
ب) منابع عربی………………………………………………………………………………………. 181