1-3-2- اهداف کاربردی ……………………………………………………………………………………………………………………. 14

1-4- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………… 15

1-4-1- هدف کلی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

1-4-2- اهداف جزئی ………………………………………………………………………………………………………………………… 15

1-5- فرضیه های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-6- تعاریف نظری ……………………………………………………………………………………………………………………………. 16

1-1-6- تعریف نظری حافظه ی بینایی ……………………………………………………………………………………… 16

1-2-6- تعریف نظری حافظه ی چهره ها …………………………………………………………………………………..16

1-7- تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………………………….17

1-7-1- تعریف عملیاتی عملکرد حافظه ی بینایی………………………………………………………………………17

1-2-7- تعریف عملیاتی عملکرد حافظه ی چهره ها ………………………………………………………………….17

 

فصل دوم : پیشینه تحقیق

2-1- ماهیت حافظه انسان ………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-2- دیدگاه ساختاری حافظه ………………………………………………………………………………………………………….. 25

2-2-1-  حافظه حسی ……………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-1-1- مراحل پردازش اولیه اطلاعات بینایی…………………………………………………………………………….. 29

2-2-2- حافظه کوتاه مدت(S.T.M) …………………………………………………………………………………………….. 31

2-2-3- حافظه دراز مدت(L.T.M) ………………………………………………………………………………………………. 35

2-3- دیدگاه پردازش اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-1- مرحله یادگیری ……………………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-2- مرحله ذخیره سازی یا نگهداری ………………………………………………………………………………………… 39

2-3-3- مرحله بازیابی ………………………………………………………………………………………………………………………. 40

2-4- آزمون های سنجش حافظه دیداری ……………………………………………………………………………………….. 41

2-4-1-  آزمون بینایی بنتون …………………………………………………………………………………………………………… 41

2-4-2-  آزمون بینایی کیم کاراد ……………………………………………………………………………………………………. 42

2-4-3-  آزمون تصاویر درهم ری – استریه …………………………………………………………………………………… 42

2-4-4- مقیاس حافظه­ی وکسلر (WMS)…………………………………………………………………………………….. 45

2-4-5-  آزمون یادگیری جفت ارتباط(PAL) ……………………………………………………………………………… 46

2-5- بررسی تحقیقات انجام شده ……………………………………………………………………………………………………. 47

جمع بندی نهایی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

3-1- طرح کلی پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………. 75

3-2- جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………….. 76

3-3- نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………….. 76

3-4- ابزارهای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………… 76

3-4-1-  مقیاس تجدید نظر شده حافظه­ی وکسلر ………………………………………………………………………… 77

3-4-2- آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی ( MMSE)  …………………………………………………… 78

3-4-3-  پرسشنامه سلامت عمومیGHQ) )………………………………………………………………………………… 80

3-4-4- آزمون حافظه چهره ها ……………………………………………………………………………………………………….. 81

3-5- روش اجرا …………………………………………………………………………………………………………………………………. 82

3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات  ………………………………………………………………………………………………. 82

فصل چهارم : یافته های پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 85

4-1- توصیف داده ها ………………………………………………………………………………………………………………………… 85

4-1-1-  توصیف متغیرهای جمعیت شناختی ……………………………………………………………………………….. 86

4-1-2-  توصیف متغیر MMSE   ……………………………………………………………………………………………….. 88

4-1-3- توصیف متغیر سلامت عمومی …………………………………………………………………………………………… 90

4-2- تحلیل یافته های تأییدی و استنباطی …………………………………………………………………………………… 95

4-2-1- فرضیه اول پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………… 96

4-2-2- فرضیه دوم پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….. 98

4-2-3-  فرضیه سوم پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 99

4-2-4- فرضیه چهارم پژوهش ………………………………………………………………………………………………………… 100

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 108

5-1- خلاصه نتایج پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………. 109

5-2- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………… 110

5-3-محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….. 117

5-4-پیشنهادات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………. 119

منابع

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 121

 

منابع انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 128

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 140

 

فهرست جداول                                                         

عنوان                                                                                                                        صفحه

جدول 4-1- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) سن در دو گروه افراد شهری و
روستایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………86

جدول 4-2- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سن در دو گروه افراد شهری و
روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………86

جدول 4-3- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) میزان تحصیلات در دو گروه افراد شهری و روستایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………87

جدول 4-4- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان تحصیلات در دو گروه افراد شهری و
روستایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………88

جدول 4-5- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) MMSE در دو گروه افراد شهری و روستایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………89

جدول 4-6- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان MMSE در دو گروه افراد شهری و
روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………..89

جدول 4-7- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) سلامت عمومی در دو گروه افراد شهری و روستایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………91

جدول 4-8. نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سلامت عمومی در دو گروه افراد شهری و روستایی   …………91

جدول 4-9- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین زیر مقیاس های سلامت عمومی در دو گروه شهری و روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………93

جدول 4-10- میانگین و انحراف استاندارد افراد شهری و روستاییبه تفکیک جنسیت در حافظه­ی بینایی و چهره ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………96

جدول 4-11-  نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی فوری در دو گروه شهری و روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………97

جدول 4-12- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی تأخیری در دو گروه شهری و روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………98

جدول 4-13- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی فوری چهره ها در دو گروه شهری و روستایی

یک مطلب دیگر :

رابطه بین جهت گیری ارزشی و تعهد سازمانی - دانلود پایان نامه ها

 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………99

جدول 4-14- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی تأخیری چهره­ها  در دو گروه شهری و روستایی …………………………………………………………………………………………………………………………………100

جدول 4-15- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی فوری در دو گروه زنان و مردان  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….101

جدول 4-16- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی تأخیری در دو گروه زنان و مردان  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….102

جدول 4-17- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی فوری چهره­ها در دو گروه زنان و مردان  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..103

جدول 4-18- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی تأخیری چهره­ها در دو گروه زنان و مردان …………………………………………………………………………………………………………………………………………104

جدول 4-19- همبستگی بین متغیرهای حافظه­ی تصویری، چهره­ها، MMSE، سلامت عمومی و داده‌های جمعیت شناختی در کل گروه نمونه …………………………………………………………………………………………………………………………. ……….106

 

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                                              صفحه

شکل 1-1- فهرست هجاهای بینایی برگرفته از ابینگهوس ……………………………………………………………………….. 23

شکل 2-1- مدل نمایی یا مدل هنجاری حافظه اتکینسون و شیفیرین ……………………………………………………. 41

 

 

چکیده

هدف مطالعه حاضر بررسی عملکرد حافظه­ی بینایی در بین گروهی از جمعیت شهری و روستایی در استان فارس می­باشد. به همین منظور (50 نفر زن و 50 نفر مرد ) از شهر شیراز  و روستاهای ریچی و کوزرگ واقع در جنوب کوهمره سرخی و روستاهای مظفری و طسوج شهرستان کوار در استان فارس با روش نمونه گیری در دسترس و با در نظر گرفتن سن، جنس و سطح تحصیلات انتخاب گردیدند و از این افراد درخواست شد که در آزمون حافظه­ی بینایی متعلق به مقیاس تجدید نظر شده حافظه وکسلر بزرگسالان(WMS-R)و آزمون حافظه چهره ها و آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی ( MMSE )  و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28)  شرکت نمایند. نتایج نشان داد که تفاوت میانگین نمره حافظه بینایی در بین گروه های شهری و روستایی از لحاظ آماری معنادار می­باشد و این معناداری به نفع گروه شهری می­باشد. هم چنین نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بین حافظه چهره­ها در گروه­های شهری و روستایی تفاوت معناداری وجود دارد و این نوع حافظه در افراد شهری قوی­تر است.

نتیجه گیری : نتایج نشان می­دهد که محل اقامت ( شهر / روستا )  از جمله عوامل مهم و تعیین کننده در رشد و تحول توانایی های ذهنی و حافظه است .

واژه های کلیدی: حافظه بینایی، گروه­های شهری و روستایی، زنان و مردان

 

فصل اول

موضوع پژوهش

 

مقدمه

دهه­ای را که پشت سر نهاده­ایم ( دهه­ی 1990) دهه­ی مغز نامیده­اند و دانش به دست آمده در روان شناسی و علوم اعصاب در این دهه، بیش از ده قرن پیش بوده است. در عصر حاضر، در تمامی حوزه­هایی که به نوعی با ساختمان یا کارکرد دستگاه عصبی سر و کار دارند، تشخیص، پیشگیری، درمان، توان‌بخشی و حتی پژوهش، نیازمند اندازه­گیری دقیق و قابل اعتماد عملکردهای مختل ناشی از ضایعات مغزی و حتی سنجش عملکردهای سالم و طبیعی مغز و ذهن است. از آن­جایی که مغز، یک ساختمان محافظت شده ( توسط بافت­های گلیال ) است و دسترسی به آن، چه از طریق دارویی و چه بافتی بسیار محدود و مشکل است، ارزیابی آسیب­های مغزی، به­خصوص آسیب هایی که در ساختمان مغز مشهود نبوده و به صورت اختلال کارکردی نمایان می­شوند، بسیار پر اهمیت است. یکی از روش_­های بسیار دقیق، کم­هزینه و متداول در ارزیابی مغز و ذهن، بررسی­های مبتنی بر رفتار و برون دادهای ذهن است. لذا از طریق ارزیابی عصب – روان شناختی[1]( نوروپسیکولوژی ) می­توان استنباط­های معتبری درباره­ی ساختمان و کارکردهای آسیب دیده یا سالم صورت داد (گازانیگا[2]، 2001). در واقع گرایش­های عصب – روان­شناختی می­کوشند تا رفتارها را با کنش مغزی پیوند دهند و استفاده از این روش­ها در سنجش زمینه­هایی نظیر حافظه، استدلال­انتزاعی، مسئله­گشایی، توانایی­های فضایی و پیامدهای هیجانی و تشخیص کژکاری مغز، مورد توجه بسیاری از روان­شناسان شناختی و دانشمندان علوم عصبی قرار گرفته است ( مارنات[3]، 2001). متخصصان این حوزه هنگام سنجش کژکاری عصب شناختی بیماران از آزمون‌های بسیاری استفاده می­کنند. اکثر اطلاعاتی که آن­ها می­توانند به­دست آورند به واسطه­ی کاربرد فنون پیشرفته غربال­کردن نظیر ( ام آر آی و سی تی[4] ) است . با این حال هنوز هم مجموعه­ای از آزمون‌های مداد و کاغذی وجود دارد که این متخصصان می­توانند با استفاده از آن­ها به اطلاعات سودمند و بیشتری دست یابند ( همان منبع ). امروزه از ارزیابی نوروپسیکولوژیک به عنوان ابزار و وسیله­ی قوی در تعیین محل ضایعه و برنامه­ریزی توان­بخشی استفاده می­شود. در واقع هدف از ارزیابی نوروپسیکولوژیک این است که با گردآوری اطلاعات در مورد احتمال آسیب­دیدگی مغزی یک فرد و نوع این آسیب، قضاوت کند و برنامه­ای در جهت توان­بخشی فرد آسیب دیده با توجه به نارسایی­های کارکردی او و نیز آن­چه در او سالم مانده است تنظیم کند از نظر عصب – روان­شناختی، نارسایی­های دیده شده در بیماران دچار اختلال حافظه با تخریب کارکرد به لوب میانی گیجگاهی سازگار می­باشد. لوب میانی گیجگاهی در بر گیرنده­ی ساختارهایی مانند هیپوکامپ است که در حافظه نقش مهمی ایفا می­کند ( علی پور، 1392).

مهم­ترین ناحیه در ارتباط با حافظه و یادگیری، هیپوکامپ می­باشد ( کندل[5]، 2012). هیپوکامپ در کف بطن طرفی در لوب گیجگاهی مغز قرار دارد. تقریباً هرگونه تجربه­ی حسی باعث فعال شدن حداقل بخشی از هیپوکامپ می شود و هیپوکامپ نیز سیگنال های خروجی فراوانی به تالاموس قدامی، هیپوتالاموس و قسمت­های دیگر لیمبیک به ویژه از طریق فورنیکس یعنی توسط مسیر خروجی اصلی خود ارسال می­کند. مطالعات زیادی نشان داده است که کارکردهای حافظه­ی بینایی نیاز به سلامت لوب گیجگاهی و بخش هیپوکامپ و هسته­ی آمیگدال دارد ( براون، تاتل و همکاران[6]، 2010؛ به نقل از معظمی، 1391). به طور کلی در خارج منطقه­ی بینایی اولیه ( منطقه 17 برودمن )، دو منطقه­ی وسیع در قشر ارتباطی قطعه­های پس­سری و گیچگاهی وجود دارد که پردازش اطلاعات بینایی و ضبط حافظه­ی بینایی را به عهده دارد. این دو قسمت مناطق ثانویه و ثالثیه بینایی نام دارند که در تقسیم­بندی برودمن نواحی 18 و 19 شماره­گذاری شده­اند ( اسلوتینک، تامپسون و همکاران[7] ،2011). ضایعه­ی قشر ارتباطی قطعه­ی پس­سری و ادامه­ی آن در قطعه­ی گیچگاهی، باعث اختلال در پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات بینایی و از بین رفتن حافظه­ی بینایی می­گردد ( زایدل[8]، 2006) . این تحقیق به تفصیل به بررسی عملکرد حافظه­ی بینایی در افراد می­پردازد.