سه محیط‌های انكوباتور و مزرعه بر خصوصیات رشد و كمیت اسانس نعناع

فصل دوم
بررسی منابع
 2-1- تاریخچه
گونه­های مختلف نعناع از زمان­های بسیار قدیم به عنوان یک گیاه معطر و اشتها­آور مورد توجه بوده و برای ناراحتی­های دستگاه گوارش به کار می­رفته­اند . در اسطوره­های یونان بارها نام این گیاه ذکر شده است. یکی از بهترین شواهد که نشان دهنده قدمت استفاده از این محصول است، دیوار معابد ادفو در مصر می­باشد که دستورالعمل طرز ساختن عطریات مقدس که در مراسم مذهبی به عنوان بخور مورد استفاده قرار می­گرفته­اند، در آن قرار دارد. بقراط پدر علم طب از نعناع در نوشته­های خود یاد کرده است [4].
2-2- انتشار جغرافیایی

بسیاری از گونه­های جنس Mentha توزیع وسیعی در اروپا و آسیا دارند و پیشینه انتشار آنها مربوط به منطقه مدیترانه است [15]. از جمله گونه­های بسیار مهم این جنس از لحاظ تولید اسانس، گونه piperita M. می­باشد که به طور عمده در آمریکای شمالی، انگلستان، ایتالیا و فرانسه کشت می­شود. گونه M. spicata بومی بالکان و شمال و غرب ترکیه است و در بیشتر قسمت­های اروپا و نواحی مدیترانه­ای و شمال آمریکا کشت می­گردد [4]. گونه M. longifolia بومی مناطق مرکزی اروپا می­باشد اما در مناطق شمالی اروپا، آسیا و آفریقا نیز کشت می­گردد [142]. انتشار جغرافیایی M. pulegium در نواحی مرکزی، جنوبی و غرب اروپا، جنوب غربی آسیا، شمال آفریقا و حبشه می­باشد . گونه M.arvensis نیز بومی چین، ژاپن و اروپا می­باشد، اما در آرژانتین، برزیل، استرالیا، جنوب آفریقا و آنگولا نیز کشت می­گردد [38].
برخی گونه­های متعلق به این جنس تنها در مناطق خاصی وجود داشته و به نقاط دیگر انتشار نیافته­اند. گونه­ای به نام M. gattefossei تنها در مراکش و گونه­ای به نام M. requienii تنها در جنوب اروپا و به خصوص فرانسه و ایتالیا یافت می­شود. گونه M. canadensis در آمریکای شمالی، تنها گونه بومی متعلق به دنیای جدید است. در استرالیا 3 گونه M. australis، M. diemenica و M. satureioides و در نیوزیلند گونه M. cunninghamii بیشتر از سایر گونه­ها یافت می­شوند [122]. در ایران گونه­های M. longifolia و M. spicata در نواحی شمالی و بسیاری مناطق کشور از جمله مناطق جنوبی و غرب به صورت وحشی و خودرو می­رویند. همچنین گونه M. spicata بیشتر از سایر گونه­ها کشت می­گردد [3، 5 و 6].
2-3- خصوصیات خانواده نعناع

یک مطلب دیگر :

تیره نعناع شامل 200 جنس و بیش از4000 گونه می­باشد که از لحاظ تعداد یکی از ده تیره بزرگ گیاهان به شمار می­رود. گیاهان تیره نعناع عموماً علفی، درختچه­ای و به ندرت درختی و یا بالا­رونده هستند . برخی از آنها دارای ظاهری بوته مانند با ساقه­های چوبی شده می­باشند که در این رابطه می­توان به آویشن و اسطو خودوس اشاره نمود. اغلب گیاهان این خانواده با خشکی سازش پیدا کرده و برگ­های آنها از کرک پوشیده شده است تا از تعرق زیاد جلوگیری به عمل آورد .
2-4- طبقه­بندی و خصوصیات جنسMentha
جنس Mentha از مهمترین گیاهان دارویی معطر و چند ساله می­باشد که بر طبق طبقه­بندی سیستماتیکی به سلسله گیاهی، شاخه ماگنولیوفیتا[1]، رده ماگنولیوپسیدا[2]، راسته لامیالس[3] و خانواده لابیاته[4] است كه از گونه­های مختلف و تعداد بسیار زیادی واریته تشكیل شده است. دو زیر جنس Pulegium و Menthastrum برای این جنس معرفی شده است. همچنین تنها ١٥ گونه متعلق به این جنس شناسایی شده که بیشتر این گونه­ها به فرم هیبرید می­باشند. این جنس دارای توزیع وسیعی در هر پنج قاره جهان به استثناء آمریکای جنوبی و آنتارکتیکا می­باشد [264]. بر اساس گزارشات متعدد، از سال 1753 میلادی بیش از 3000 نام برای واریته­های مختلف جنس Mentha منتشر شده است که اکثر این نام­ها نیز با یکدیگر مترادف می­باشند [63].
در گیاهان متعلق به این خانواده، 4 پایه کروموزومی متفاوت (هاپلوئید) مشخص شده است که عبارتند از 9 = x، 10 = x، 12 = x و 18 = x . بیشتر گونه­ها دارای عدد کروموزومی 12 = x می­باشند. گونه M. requienni تنها گونه دارای تعداد کروموزوم پایه 9 = x است و گونه­های M. japonica، M. gattefossei و M. pulegium دارای پایه کروموزومی 10 = x هستند. براساس گزارشات متعدد، تنها 5 گونه Mentha شامل M. cervina، M. longifolia، M. pulegium، M. requienni و M. suaveolens دیپلوئید می­باشند [254]. هر چند که برخی گونه­های دیپلوئید نظیر M. longifolia و M. pulegium به عنوان تتراپلوئید نیز گزارش شده­اند. به طور کلی، بیشتر سطوح پلوئیدی در گیاهان متعلق به این جنس، هگزاپلوئید (مانند M. arvensis) و اکتاپلوئید (مانند M. aquatica) می­باشد .