2-2-4- نتیجه گیری……………………………………………………………………….. 29

• مطالعه وتحقیق اثر بار دینامیکی و استاتیکی روی خصوصیات فرش دست باف……… 30

2-3-1- بررسی اثر تراکم گره بر خصوصیات بار استاتیکی فرش دست باف…………………………. 33
2-3-2- اثر بار استاتیک در رفتار برگشت پذیری فرش های دست باف………………………………… 33

• اثر ارتفاع پایل و تراکم بر خصوصیات نهایی استفاده از فرش……………………………………. 35

  • تئوری………………………………………………………………………… 37
  • مواد و روش ها………………………………………………………………………. 40
  • نتایج وبحث…………………………………………………………………. 41
  • نتیجه گیری………………………………………………………………………………. 43
• مطالعه در مورد از دست دادن ضخامت  تحت  بار دینامیکی بر روی فرش های از نوع

ویلتون…………………………………………………………………………………… 43
2-5-1- مواد و روش…………………………………………………………………….. 45
2-5-2-نتایج وبحث………………………………………………………………. 46
2-5-3- کاهش ضخامت………………………………………………. 50
2-5-4- تجزیه وتحلیل تفاوت معنی دار آماری……………………………………… 52
2-5-5- نتیجه گیری…………………………………………………………………… 53

 

فصل سوم : تجربیات…………………………………………………………………………………… 55
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………… 56
3-2- مشخصات مواد مصرفی در نمونه های آزمایش شده………………………………………………………. 56
3-3- تعیین ضخامت تحت فشار بار متحرک…………………………………………………………………………… 58
3-4- تعیین کاهش ضخامت تحت اثر بار ثابت………………………………………………………………………… 61
3-5- دستگاه مقاومت سنج پایل فرش……………………………………………………………………… 66
3-6- تعیین میزان انرژی تلف شده در نخهای مصرفی……………………………………………………………. 68
فصل چهارم : بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………….. 69
4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………….. 70
4-1-1– مجموع مربعات اضافی………………………………………………………………………… 71
4-1-2- آزمون برای معنی دار بودن رگرسیون…………………………………………………….. 73
4-1-3-ضریب تعیین چندگانه…………………………………………………………………. 74
4-1-4- عامل تورم واریانس……………………………………………………………………… 74
4- 2- تجزیه وتحلیل نتایج………………………………………………………………. 75
4-2-1- برگشت پذیری پایل بعد از 60 دقیقه از برداشتن بار استاتیکی (متغیر Y1…………. 76
4-2-2- میانگین برگشت پذیری پاپل در طول 60 دقیقه بعد از برداشتن بار استاتیکی……. 79
4-2-3- کاهش ارتفاع پایل بعد از 1000 ضربه بار دینامیکی (متغیر Y3…………………………… 83
4-2-4- نیروی کشیدگی پرز ( بر حسب گرم) با کد متغیرY4…………………………………………….. 86
4-3- نتیجه گیری…………………………………………………………………………….. 88
پیوست………………………………………………………………………………………………… 91

• مقدمه

امروزه فرش به عنوان یک زیر انداز و کف پوش در اکثر خانه ها دیده می شود نزد ایرانیان فرش یکی از جلوه‌های منحصر به فرد به شمار می‌رود شماری از فرش‌های دست بافت ایرانی، درزمره‌ی برجسته ترین آثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند امروزه علیرغم بازار رقابت شدید، مشغله‌های دنیای جدید و دغدغه‌های جهان صنعتی، چه در ایران و چه در خارج از ایران، نام ایران با نام فرش گره خورده است خانه‌ یک ایرانی بدون فرش، خانه‌ای بی روح و خالی جلوه می‌کند و این نمونهای کم نظیر و پیوند یک قوم با هنر ملی خود است حال با این تفاسیر و با توجه به اینکه نقش زیبایی و جلوه فرش که در زندگی روزمره با آن در تماس هستیم تولید فرش با دوام و با حفظ ظاهر مناسب در طول مدت استفاده از اهمیت ویژه ای برخوردار می گردد . به همین منظور می بایست از خصوصیات فیزیکی فرش که مرتب تحت فشار بارهای ثابت ومتحرک مانند پایه میز و صندلی و راه رفتن بر روی آن هستیم آگاهی کامل داشته باشیم و با بررسی کوچکترین جزئیات ، سعی در تولید محصولاتی با کیفیتی بهتر نمائیم

• تاریخچه فرش

تاریخچه‌ی بافت قالی (یا فرش) تا آنجا که دانسته شده است، به هزاره‌ی پنجم و ششمِ پیش از میلاد در آسیای مرکزی برمی‌گردد. قالی ایرانی پازیریک، قدیمی‌ترین قالیِ دستبافِ یافته‌شده‌ی جهان است که در سیبری کشف شده و بافت ایران در دوران هخامنشیان است. قالی‌بافی در سده‌ی ۱۰ میلادی به وسیله‌ی مورها به اسپانیا شناسانده شد. جنگ‌های صلیبی باعث شد تا قالی‌های ترکی به اروپا برده شوند که در آنجا بیشتر از دیوارها آویزان می‌شد و یا بر روی میزها قرارمی‌گرفت. بنابراین، از آغاز آشناییِ اروپاییان با قالی، آنها به آن به دیده‌ی یک اثر هنری و نه یک زیراَنداز می‌نگریستند. پس از گسترش تجارت در سده‌ی ۱۷، قالی‌های ایرانی به شکل چشمگیری به اروپای غربی شناسانده شدند.
امروزه مراکز عمده‌ی تولید و بافت قالی، کشورهای ایران، پاکستان، هند، ترکیه، شمال آفریقا، منطقه‌ی قفقاز، نپال، اسپانیا، ترکمنستان و تبت می‌باشند.

• تعریف فرش
• یک مطلب دیگر :
• دانلود تحقیق در مورد توماس آکوئیناس

فرش واژه ای عربی است که به معنای زمین میباشد و در زبان فارسی دارای مفاهیمی چون گسترده شده ، زیرانداز و کف پوش می باشد. با توجه به تعریف فوق مفاهیمی چون گلیم ، نمد ، زیلو ، فرش ماشینی و دستباف را می توان فرش دانست

• انواع کفپوش

الف: کفپوشهای پرزداری که روی سیم بافته می شود .این کفپوش ها روی ماشینهای بافندگی یک مرحله ای که در آن میله های فولادی شکل ارتفاع پرز را معلوم می نماید تولید می شوند و به انواع ویلتون دو پودی وسه پودی تقسیم می شود
ب: کفپوش های رویه به رویه که روی ماشین های بافندگی که می توانند کفپوش های بهم چسبیده را تولید نمایند ایجاد می شوند
ج: کفپوش های اکسمینستر که بوسیله قرار دادن پودهای متوالی و رنگین ایجاد می شود به طوریکه طرحی که قبلا پیش بینی شده ایجاد شود

• مشخصات فنی فرش ماشینی

تراكم فرش: هر تخته فرش دارای دو نوع تراكم (عرضی و طولی) می‌باشد.
تراكم عرضی فرش :تعداد ریشه (گره رنگ) در یك متر عرض فرش را گویند كه با شانه مشخص می‌شود. مثال: قالی 350 شانه یعنی در هر متر عرض فرش معادل 350 ریشه (گره رنگ) بافته شده است. شانه‌های رایج بازار عبارتند از 220-250-280-320-350-380-400-440-500-700-1000 شانه.
تراكم طولی فرش : تعداد ریشه (گره رنگ) در یك متر طولی قالی را گویند. مثال: قالی با تراكم 500 یعنی در یك متر طولی فرش معادل 500 ریشه (گره رنگ) بافته شده است، تراكم‌های طولی رایج در بازار عبارتند از: 300-400-500-600-700-800-900-1000 رج می‌باشد. (تراكم طولی در روش‌های مختلف بافت فرش ماشینی با همدیگر تفاوت دارد).
تعداد ریشه(گره رنگ) در یك متر مربع فرش: حاصلضرب تعدادگره در یک مترعرض ماشین در تعداد گره در طول آن برابر است با تعداد ریشه در یک متر مربع
مواد اولیه مصرفی در فرش :جهت بافت هر فرش باید سه نوع نخ مصرف نمود: نخ پرز، نخ تار و نخ پود. البته جنس این سه نخ معمولا متفاوت است ولی از جنس یکسان نیز استفاده می شود
رنگ :جهت بافت گره‌های از رنگهای مختلف استفاده می‌شود كه به دور نخ پود به صورت گره و یا به شكل (U)  قرار می‌گیرد و از جنس های مختلف استفاده میشود متداولترین آنها اکریلیک ، پشم ، پلی پروپیلن و مخلوط آن می باشد
نخ تار فرش :این نخ معمولا به صورت مخلوط پنبه پلی استر ریسیده می‌شود، كیفیت الیاف مصرفی و نوع ریسندگی آن عامل مهمی در دوام و زیبایی فرش است. این نوع نخ‌ها بیشتر در قالی‌های اكریلیك مصرف می‌شود و جهت نخ تار قالی‌های پلی‌پروپیلن و بی.سی.اف از همان جنس نخ پرز (یعنی نخ بی.سی.اف) بعلت ارزانی استفاده می‌شود.

• ویژگی های الیاف مناسب برای نخ پرز

رنگ پذیری یکنواخت و با دوام بسیار بلند مدت
مقاومت در برابر عوامل محیطی از جمله نور خورشید و …
مقاومت بالا در برابر پارگی (قوام، تطویل مناسب)
مقاومت در برابر آبرفتگی
خواص آنتی استاتیک
جلای بالا و زیر دست مطلوب الیاف
طول عمر بالای الیاف
حالت ارتجاعی (Resilience) بالای الیاف
دیرتر کثیف شدن و از طرفی زودتر تمیز شدن الیاف در شستشو

• نخ های متداول مصرفی در فرش ماشینی

الف :الیاف اکریلیک
به طور کلی الیاف اکریلیک به روش های زیر تهیه می شود
1-اکسیداسیون اتیلن: یک روش کلاسیک بوده واستعمال صنعتی ندارد
2-از استیلن : به منظور تهیه اکریلو نیتریل ، استیلن را با هیدروسیانیک اسید در مجاورت آب و کلروسود به عنوان کاتالیزور به طور افزایشی ترکیب می نمایند
3-روش سوهیو: در این روش برای تهیه اکریلونیتریل از اکسیداسیون پروپیلین به اکرولین استفاده می شود
4- روش استالوئید: در این روش هیدروسیانیک اسید به استالوئید افزوده می شود تا سیانیدرین حاصل شود در اثر گرفتن یک مولکول آب از سیانیدرین ، اکریلونیتریل به دست می اید در نتیجه تماس فرایندهای اشاره شده در بالا به اکریلونیتریل به دست میاید که این ترکیب به خاطر دارا بودن باند دوتایی قابلیت ترکیب اضافی با یک مولکول دیگر از اکریلونیتریل را داشته بدین ترتیب می تواند پلیمریزه شود
ب:الیاف پلی پروپیلن
مولکول پلی پروپیلن شامل یک زنجیره بلند اتمهای کربن با شاخه های گروههای متیل می باشد پلی پروپیلن بخش اصلی مخلوط های بدست آمده از فرایند های کراکینگ حرارتی و کاتالیزوری در صنعت نفت می باشد . پلی پروپیلن در بسیاری از موارد شبیه پلی اتیلن است ولی مقاومت حرارتی پایین تر و استحکام وسختی بالاتری دارد ودر مجموع بهتر از پلی اتیلن است . پلی پروپیلن ابتدا برای مصارف پلاستیکی تولید میشد ولی بعدا به صورت الیاف استیپل ونخ های مولتی فیلامنت عرضه شد
الیاف پلی‌استر:
الیاف مصنوعی حاصل از دی متیل ترفتالاک یا اسید ترفتالیک و اتیلن گلیکون ٰ و یا از 1 و 4 در متیلول سیکلوهگزان  و یا کودل (kodel) که به روش ذوب ریسی تولید می‌شوند. تولید انبوه این الیاف از سال 1945 آغاز شد از خصوصیات این الیاف می توان دانسیته g/cm3 1.38، نیرو تاحد پارگی بسیار زیاد، الاستیسیته خوب، مقاومت سایشی، ثبات بسیار خوب نوری، مقاومت در برابر اسیدهای معدنی و آلی بالا را نام برد. الیاف پلی‌استر ضد چروک و نمدی شدن بوده و جمع نمی‌شوند، به راحتی شستشو و به سرعت خشک می‌شوند.

• تعاریف مربوط به کیفیت فرش

دوام: قابلیت کفپوش در نگهداری مشخصات آن ضمن کاربرد آن است
دوام ظاهر: پایداری ساختمان ظاهری کفپوش ها از نظر طرح و رنگ می باشد
موئی شدن : الیافی که در کفپوش محکم نشده و بعد از مدتی از رویه خارج شده و به صورت کرک در می اید

2-2-1- فرهنگ‌گرایی ادبی بریتانیایی.. 23

2-2-1-1- ماتیو آرنولد. 24

2-2-1-2- معاصران آرنولد. 24

2-2-1-3- فرهنگ در برزخ.. 25

2-2-1-4- فرانك ریموند لی وس… 25

2-2-1-5- تی. اس. الیوت.. 26

2-2-1-6- دوران انتقال فرهنگ… 26

2-2-2- پیدایش علمی نوین.. 27

2-2-2-1- مكتب فرانكفورت.. 28

2-3- مطالعات فرهنگی.. 30

2-3-1- انگلیس… 30

2-3-2- امریكا 32

2-3-3- فرانسه. 34

2-4-پست مدرنیسم و مطالعات فرهنگی.. 35

2-5- نشانه‌شناسی.. 37

2-5-1- نشانه‌شناسی فرهنگی.. 39

2-5-1-1- اصطلاح شناسی.. 41

فصل سه: روش‌شناسی (مقدمه‌ای بر نشانه‌شناسی و ترجمه فرهنگی). 45

3-1- درك فرهنگ در نشانه‌شناسی فرهنگی: 46

3-2- متن.. 51

3-2-1- تارتو و تعریف متن: 52

3-2-2- ویژگی های ساختاری متن از دید تارتو چگونه است؟. 53

3-2-3- تارتو چگونه متن فرهنگی را شناسایی كرده و آن را در بافتار فرهنگی مورد خوانش ‌قرار می‌دهد. 54

 

3-3- سپهر نشانه‌ای.. 55

3-3-1- ریشه‌شناسی اصطلاح.. 55

3-3-2- پیشینه نظری.. 56

3-3-3- مرز سپهر نشانه‌ای.. 57

3-3-3-1- ایجاد شخصیت نشانه‌ای.. 58

3-3-3-2- مرز می تواند به عاملی برای ارتباط تبدیل شود. 58

3-3-3-3- مرز عامل شناسایی و جداسازی «خود» از «دیگری» است.. 59

3-3-3-4- مرز می‌تواند در بیرون از خود آشوب و دنیای نانشانه بسازد. 60

3-3-3-5- بی‌نظمی نشانه‌ای.. 61

3-4- تارتو و انسان‌شناسی فرهنگی.. 61

3-5- تارتو وپساساخت‌گرایی.. 64

3-6- نشانه‌شناسی فرهنگی و ترجمه. 67

3-7- ترجمه و مطالعات ترجمه. 70

3-8- خود و دیگری در نشانه‌شناسی فرهنگی.. 74

3-9- ترجمه نمایشنامه به مثابه تئاتر بینافرهنگی.. 77

فصل چهار: یافته‌ها و مطالعات آماری (تعامل و تقابل ترجمه در تئاتر پهلوی (1330-1300) با سپهر فرهنگی دوران). 82

4-1-ارتباط بینافرهنگی تئاتر در ایران.. 83

4-2- مركز آفرینی فرهنگی در دوران رضا شاه(1320-1300). 88

4-2-1- نخستین فرهنگستان ایران(1314-1320). 92

4-2-2- سازمان پرورش افكار.. 94

4-3- واگرایی فرهنگی در دوران محمدرضاشاه (1330-1320). 97

4-4- تئاتر در دوران پهلوی اول (1320-1300). 101

4-4-1- نمایشنامه‌های تاریخی.. 102

4-4-2- نمایشنامه‌های اخلاقی/اجتماعی.. 108

4-4-3- افزایش مجراهای ارتباطی در اجرا 112

4-5- تئاتر دوران پهلوی دوم(1330-1320). 114

4-5-1- تئاترهای اجتماعی.. 118

4-5-2- تئاترهای تاریخی.. 119

4-6- ترجمه فرهنگی برای تئاتر(1330-1300). 120

یک مطلب دیگر :

4-6-1- ترجمه قواعد. 120

4-6-2- زبان و ترجمه فرهنگی.. 122

4-7- اجراها و متون ترجمه شده. 125

4-7-1- ویلیام شكسپیر.. 132

4-7-2- مولیر.. 134

4-7-3- گوته و شیلر.. 135

4-7-4- عزیز حاجی بگف… 136

فصل پنج: مطالعه موردی و نتیجه‌گیری.. 137

5-1- مطالعه موردی: اصفهانی چلمن (رفیع حالتی-1301ه.ش.). 138

5-2- مطالعه موردی: عبدالله(معزالدیوان فكری-1326 ه.ش.). 145

5-3- سید علی نصر.. 154

5-4- نتیجه‌گیری و پیشنهادها 155

پی‌نوشت‌ها 158

پی‌نوشت‌های فصل دوم. 158

پی‌نوشت‌های فصل سوم. 165

پی‌نوشت‌های فصل چهارم. 169

پی‌نوشت‌های فصل پنجم. 177

منابع. 179

پیوست 2-1.. 189

پیوست 3-1.. 190

پیوست 5-1.. 191

پیوست 5-2.. 192

نمایشنامه ارنانی (نوشته ویکتور هوگو). 193

فهرست شکل‌ها

عنوان                                    صفحه

شكل 3-1- این یك پیپ نیست!. 54

شكل 3-2- سیر تطور مكتب تارتو. 68

شكل 3-3- الگوی تعدیل شده روابط بینا فرهنگی(سجودی،1388،b،ص153). 76

شكل 4-1- سپهر فرهنگی دوران رضاشاه 96

شكل 4-2- اشاعه فرهنگی در دوران رضاشاه. 96

شكل 4-3- انبساط سپهر فرهنگی 1325-1320.. 101

شكل 4-4- انقباض سپهر فرهنگی 1330-1325.. 101

شكل 4-5- روابط بینافرهنگی درزمانی و هم زمانی (سجودی،1388،ص160). 103

شکل4-6- آثار ترجمه‌شده 1320-1300.. 125

شکل 4-7- تفكیك درصدی آثار ترجمه‌شده نسبت به كل1320-1300.. 126

شکل 4-8- آثار اجرا‌شده خارجی 1320-1300.. 126

شکل 4-9- تفكیك درصدی آثار اجرا شده خارجی 1320-1300.. 127

شکل 4-10- آثار ترجمه و چاپ‌شده خارجی1330-1320.. 128

شکل4-11- تفكیك درصدی آثار ترجمه و چاپ‌شده نمایشنامه‌های خارجی 1330-1320.. 129

شکل4-12- آمار آثار خارجی اجرا شده سال های 1330-1320.. 129

شکل4-13- تفكیك درصدی آثار خارجی روی صحنه رفته 1330-1320.. 130

شکل 4-14- آمار مترجمانی كه بیشترین آثار ترجمه شده فاقد مشخصات را به خود اختصاص داده‌اند. 131

شکل4-15- تفكیك درصدی مترجمانی كه آثار آنها فاقد مشخصات كامل است… 131

پیشگفتار

علوم انسانی و هنر در سالیان اخیر چنان پیوستگی با یکدیگر ایجاد کرده‌اند که نگریستن تک بعدی به هر یک از آن‌ها می‌تواند سبب شود تا درک کاملی از آن‌چه در جوامع مختلف فرهنگی رخ می‌دهد امکان‌پذیر نباشد. هنرهای هفت‌گانه در طول همین نگاه همواره دستاویز مناسبی برای جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان، نشانه‌شناسان، روانکاوان و فیلسوفان بوده‌اند تا بتوانند قوانین نظری خود را به مدد آن با زبانی ساده‌ و رسا در اختیار مخاطبین قرار دهند.

اما معکوس این حرکت را نیز در هنرها می‌توان مورد بازخوانی قرار داد. یعنی پژوهشگران هم با سودجستن از نظریات اندیشمندان علوم انسانی در تحلیل متون خود به کشف زوایایی دست‌یافته‌اند که امروزه می‌تواند افق‌هایی گسترده‌تر از متونی که ای‌بسا در سال‌هایی بسیار دور تولید شده‌اند را در دسترس قرار دهند.

ایده نگارش پایان‌نامه حاضر نیز در راستای تاکید بر اهمیت این جریان شکل گرفت. محصور ماندن در دام نگاه و روشی خاص و تکرار آن در امر پژوهش جامعه‌ای تک آوایی را پدید می‌آورد که علاوه بر ایجاد بن‌بست علوم، سبب‌ساز تکرار انگاره‌هایی می‌شوند که بارها و بارها مورد بازخوانی قرار گرفته‌اند. در عوض دستاویز قرار دادن هر یک از علوم میان‌رشته‌ای دریچه‌ای تازه است تا این بن‌بست‌ها شکافته شده و راه‌هایی نوین در عرصه پژوهش گشوده شود.

اینجانب به‌عنوان نگارنده این پژوهش در طول سال‌های گذشته پس از تحصیل در مقطع کارشناسی رشته ادبیات انگلیسی، وقفه‌ای تقریبا طولانی را در امر تحصیل تجربه کرد.در طول همین سال‌ها به تجربه عملی نقدنویسی تخصصی در حوزه تئاتر و سینما پرداختم و پس از مدتی این عرصه یعنی جولانگاه نقد و تحلیل را در اکثر موارد خالی از دانش کافی دیدم. عرصه‌ای که خود نیز بخشی از آن محسوب می‌شدم. از همین روی تصمیم بر ادامه راه از منظر آکادمیک گرفته و برای کامل کردن دانسته‌هایم رشته ادبیات نمایشی را برگزیدم. اما بازهم در طول تحصیل دریافتم که تنها، دروس مشخص‌شده برای این رشته کارگشا به‌نظر نمی‌رسد و نیاز به مکمل‌هایی دارد تا آن را کامل کند. پس تمرکز خود را بر علوم میان رشته‌ای نهاده و به صورت خاص راه آموختن علم نشانه‌شناسی را در محضر اساتیدی همچون دکتر فرزان سجودی و دکتر امیرعلی نجومیان پی‌گرفتم. این حرکت با تجربه کلاس‌های درس اساتید محترم و فرهیخته رشته نمایش درهم آمیخت و مرا وا داشت تا برای انجام پژوهش نهایی این مقطع تحصیلی، موضوعی میان‌رشته‌ای را برگزینم.

3-1-1- قرآن شماره 1……………………………………………………………..31

3-1-2- قرآن شماره 2………………………………………………33

3-1-3- قرآن شماره 3………………………………………………………………………………..34

3-1-4- قرآن شماره 4…………………………………………………………..35

3-1-5- قرآن شماره 5…………………………………………………………….36

3-1-6- قرآن شماره 6………………………………………………………………..37

3-1-7- قرآن شماره 7………………………………………………………………..37

3-1-8- قرآن شماره 8……………………………………………………….38

3-1-9- قرآن شماره 9………………………………………………………………39

3-1-10- قرآن شماره 10………………………………………………………..41

3-1-11- قرآن شماره 11…………………………………………………………41

3-1-12- قرآن شماره 12………………………………………………………..42

3-1-13- قرآن شماره 13……………………………………………………………………44

3-1-14- قرآن شماره 14………………………………………………………….44

3-1-15- قرآن شماره 15……………………………………………………….45

3-1-16- قرآن شماره 16……………………………………………………………….46

3-1-17- قرآن شماره 17………………………………………………………………47

3-1-18- قرآن شماره 18………………………………………………………….48

3-1-19- قرآن شماره 19……………………………………………………49

 

3-1-20- قرآن شماره 20………………………………………………………………51

3-1-21- قرآن شماره 21……………………………………………………………51

3-1-22- قرآن شماره 22…………………………………………………………52

3-1-23- قرآن شماره 23…………………………………………………………..52

3-1-24- قرآن شماره 24……………………………………………………………………..53

3-1-25- قرآن شماره 25………………………………………………………………..54

3-1-26- قرآن شماره 26………………………………………………………………….55

3-1-27- قرآن شماره 27…………………………………………………………………….55

3-1-28- قرآن شماره 28……………………………………………………………………..57

3-1-29- قرآن شماره 29………………………………………………………………………57

3-1-30- قرآن شماره 30…………………………………………………………………58

3-1-31- قرآن شماره 31……………………………………………………………………….58

3-2- معرفی نسخ غیر قرآنی دوره تیموری……………………………………………………..59

3-2-1- دیوان خواجوی‌کرمانی (799 ه. ق) ……………………………………………………59

3-2-2-  دیوان اسکندرسلطان (813 ه. ق)……………………………………………….60

3-2-3-همام‌تبریزی،کلیات‌وده‌نامه(816ه.ق)………………………………………………………61

3-2-4- سه دیوان (820 ه. ق)………………………………………………………………………..62

3-2-5-  ظفرنامه تیموری (828 ه. ق)……………………………………………………………….63

3-2-6- جامع‌التواریخ حافظ ابرو (830 ه. ق)…………………………………………………………..64

3-2-7- کلیله و دمنه (833 ه. ق)……………………………………………………………………..64

3-2-8- شاهنامه بایسنغری  (833 ه. ق)……………………………………………………………65

3-2-9- شاهنامه ابراهیم‌سلطان (833 ه. ق)…………………………………………………..67

3-2-10- دیوان امیرخسرو دهلوی (834 ه. ق)……………………………………………………68

3-2-11- اصول ابن‌اسیرجامی (839 ه. ق)………………………………………………………….69

3-2-12- معراج نامه شاهرخی (840 ه. ق) ………………………………………………………70

3-2-13- تاریخ جهانگشا عطاملک جوینی (841 ه. ق) …………………………………………..71

3-2-14- نظامی، خسرو و شیرین (845-855 ه. ق)……………………………………………72

3-2-15- شاهنامه محمدجوکی (848 ه. ق)…………………………………………………………73

3-2-16- دیوان قاسم (863 ه. ق)…………………………………………………………………..73

یک مطلب دیگر :

3-2-17- کلیات سعدی (866 ه. ق)………………………………………………………………..73

3-2-18- سبحة‌الابرار (890 ه. ق)…………………………………………………………………75

3-2-19- خاوران‌نامه (881- 891 ه. ق)……………………………………………76

 

فصل چهارم: تحلیل ساختاری تذهیب‌های قرآنی وغیر قرآنی دوره تیموری

4- 1- تحلیل ساختاری تذهیب‌های قرآنی دوره تیموری…………………………………………………………….78

4-1-1- تذهیب صفحات آغازین……………………………………………………………………….79

4-1-2- تذهیب صفحات متن………………………………………………………………………….83

4-1-2-1- فضای بالا و پایین…………………………………………………………………………………….86

4-1-2-2- فضای درون متن………………………………………………………………………………….90

4-1-2-3- فضای حواشی…………………………………………………………………………………..96

4-1-2- صفحات اختتامیه……………………………………………………………………………………..103

4-1-3- جدول کشی…………………………………………………………………………………….104

4-2- تحلیل ساختاری تذهیب‌های غیر قرآنی دوره تیموری……………………………………………………..106

4-2-1- صفحات آغازین……………………………………………………………………………………..106

4-2-2- صفحات متن……………………………………………………………………………………….114

4-2-2-1- تزیینات بالا وپایین متن……………………………………………………………………………….114

4-2-2-2- تزیینات درون متن……………………………………………………………………………………….117

4-2-2-3-فضای حواشی…………………………………………………………………………………………..119

4-2-3- صفحات تتمه……………………………………………………………………………………..122

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه

5- 1- یافته های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………126

5- 2- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………….129

5- 3- محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………………..130

گزارش کار عملی…………………………………………………………………………………………………………………..133

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………….155

مقدمه:

در ابتدای دوران اسلامی و با توجه به ارزش کتاب به ویژه قرآن، کار تزیین اوراق و جلد آنها مورد توجه هنرمندان مسلمان قرار گرفت و حاشیه، صفحات، سرفصل‌ها، و سرلوح‌ها با استفاده از انواع اسلیمی‌ها، ختایی‌ها و نقوش هندسی به صورتی زیبا تزیین می‌شد. شایان ذکر است که این تزیینات در دوره‌ی تیموری با مشخصاتی منحصر به ‌فرد و با صورتی منظم، منسجم و قدرتمند در صفحه آرایی کتب و عمدتاً در غالب مکاتب هرات و شیراز جلوه‌گر می‌شده است.

با توجه به مطالعات و تحقیقات انجام گرفته در رابطه با تذهیب نسخ به نظر می رسدکه عمده تحقیقات و رساله ها در ایران بر تذهیب‌های قرآنی و در دوره‌های مختلف هنری ایران متمرکز شده اند و کمتر به تذهیب‌های غیرقرآنی توجه شده است. در این رساله تلاش بر این است تا علاوه بر مطالعه ویژگی های نسخ قرآنی تذهیب شده در دوره‌ی تیموری به تذهیب های غیرقرآنی این دوره که از رونق چشمگیری برخورداربوده اند نیز پرداخته شود و به این ترتیب به مقایسه تطبیقی بین ساختارهای بکار رفته در دو نوع تذهیب فوق الذکر پرداخته شود.

برای انجام این رساله نگارنده درپنج  فصل مجزا به تعریف، توصیف، تطبیق و تحلیل مکاتب تذهیب دوره تیموری پرداخته است.

درفصل اول این پژوهش به کلیات پژوهش  و عناوینی همچون بیان مسئله، روش تحقیق، اهداف و… پرداخته شده است.

در فصل دوم بعد از ذکر مختصری از زمینه‌های تاریخی و فرهنگی این دوره، تعریف مختصری از اصطلاحات تذهیب بیان شده است، همچنین سیر تذهیب و ویژگی‌های آن در ادوار مختلف هنری به ویژه دوره‌ی تیموری بررسی شده‌است.

در فصل سوم نگارنده، به معرفی نسخ قرآنی و غیرقرآنی همچون شاهنامه‌ها ودیوان شعرای این دوره که در دسترس بودند، بر حسب تاریخ کتابت آنها همراه با تصاویری از این نسخ، و توصیف تذهیب‌های بکاررفته در آنها پرداخته ‌است.

2-2-2- روح­القدس ……………………………………………………………………………………… 30

3-2-2- روح­الأمین ………………………………………………………………………. 32

4-2-2- جبریل …………………………………………………………………………. 33

5-2-2- میکال ………………………………………………………………………………………………. 34

6-2-2- رسول ……………………………………………………………… 35

3-2- اشارات غیر لفظی به ملائک در قرآن کریم …………………………………………….. 37

4-2- ماهیت، وظایف و مشخصات ملائک در قرآن کریم ………………………………………….. 40

5-2- ویژگی­های بصری ملائک با استناد به قرآن کریم ……………… 42

فصل سوم: ارتباط بین قرآن کریم، دنیای نگارگری و ادبیات فارسی ………………………………  47

1-3- قرآن کریم و نگارگری ایران ………………………………………….. 48

2-3- نقش تخیل و عالم مُثُل در رسیدن به دنیایی واقعی و درعین حال غیرمادی در نگارگری …………………. 51

3-3- نقش واسطه­ای ادبیات فارسی بین قرآن کریم و نگارگری ایران ……………………………….. 57

4-3- نقش متن در شناسایی دقیق موجودات ماورائی و فرشتگان در نگارگری ایران …………………………………… 61

فصل چهارم: فرشتگان در متن و تصاویر شاهنامه طهماسبی …………. 73

1-4- شاهنامه فردوسی ………………………………………………………………………… 74

2-4- فرشتگان در متن شاهنامه فردوسی ……………………………………………………… 77

 

3-4- شاهنامه طهماسبی …………………………………………………………… 86

4-4- تصویر فرشتگان در شاهنامه طهماسبی …………………………………………… 89

فصل پنجم: مطالعه تطبیقی واژه ملک در قرآن کریم و تصویر فرشته در شاهنامه طهماسبی ……. 94

1-5- فرشته ………………………………………………………….. 95

2-5- جبرئیل ………………………………………………….. 102

3-5- اسرافیل ……………………………….. 103

4-5- هاروت …………………………………. 104

5-5- سروش …………………………………………. 105

6-5- پری ………………………………………… 110

7-5- یافته­ها و نتیجه­گیری …………………………. 113

منابع و مأخذ ……………….………… 118

 

مقدمه

تصاویر نگارگری ایران لبریز از موجودات خیالی­ای است که شناخت دقیق ماهیت هرکدام از آن­ها نیازمند مطالعه متن هر نگاره و آشنایی با داستان­های مربوط به هر یک از آنان است. رساله حاضر با عنایت به لزوم شناخت تخصصی تصاویر مربوط به موجودات غیبی، تمرکز خود را به شناخت تصویر فرشتگان معطوف کرده است. به همین منظور کلیه نگاره­های در دسترس از فرشتگان در نگارگری ایران و تعداد زیادی از متن­های مربوط به هر تصویر، مورد مطالعه اولیه قرار گرفت، تا چگونگی پرداخت دقیق به این موضوع در قالب یک تحقیق جامع و اصولی روشن شود. در نهایت، از میان همه مجموعه­های تصویری، مجموعه شاهنامه فردوسی و 258 نگاره از نسخه طهماسبی، کامل­ترین و پژوهش­پذیرترین مجموعه برای شناخت دقیق فرشتگان و ملائک تشخیص داده شد.

مجموعه شاهنامه طهماسبی که تدوین آن به سال­های نیمه اول قرن دهم هجری قمری باز می­گردد به سفارش شاه اسماعیل اول و پس از او شاه طهماسب اول صفوی در کتابخانه سلطنتی شهر تبریز به نگارش درآمده است. این مجموعه حاصل تلاش هنرمندان شاخصی چون سلطان محمد، میرمصور، آقامیرک، میرسید علی، مظفر علی،

یک مطلب دیگر :

منبع پایان نامه با موضوع فناوری اطلاعات، سیستم های اطلاعات، کیفیت اطلاعات

 دوست محمد و چندین هنرمند نگارگر گمنام دیگر بوده است و پس از تدوین نهایی، توسط شاه طهماسب به سلطان سلیم دوم عثمانی اهدا می­شود. نگاره­های این مجموعه ارزشمند پس از خریداری توسط دلالی به نام هوتون، برگ برگ شده و نگاره­های آن به موزه­ها و مجموعه­داران مختلف دنیا فروخته می­شود. به همین دلیل، یافتن کلیه آثار با کیفیت مناسب از این مجموعه نفیس کار دشواری به حساب می­آمد که در نهایت از طریق سایت­های معتبر اینترنتی، کتاب­های تخصصی فارسی و لاتین و چندین مجموعه و واسطه دیگر، کلیه آثار نگارگری آن شناسایی و تهیه گردیده، و در نهایت به­عنوان بخش مهمی از جامعه آماری این رساله مورد استفاده قرار گرفت.

در بین برخی از نگاره­های شاهنامه طهماسبی، تصاویری از موجودات بال­دار وجود دارد که شباهت ظاهری زیادی با انسان­ها دارند. در متن شاهنامه فردوسی این موجودات با نام­های فرشته، پری و سروش معرفی شده­اند. بررسی ماهیت این واژگان باعث می­شود تا انتساب همه آن­ها به ملائکی که خداوند در قرآن کریم از آن­ها صحبت کرده از حساسیت بالایی برخوردار شود. دلیل این امر هم ماهیت متفاوت این دو موجود در منابع ادب فارسی است که جنس فرشته را از نور و جنس پری را آتش و ماهیت اصلی­اش را جن معرفی کرده است.

این حساسیت­ها باعث شد تا برای شناخت دقیق ماهیت فرشتگان در متن شاهنامه فردوسی و تصاویر شاهنامه طهماسبی، به دنبال منبعی مطمئن و قابل استناد باشیم. در این زمینه حتی با یک جستجوی سطحی و ساده نیز قرآن کریم مهم­ترین منبع برای شناسایی ملائک تشخیص داده می­شود. آن هم نه تنها برای مسلمانان، بلکه حتی برای غیر مسلمانان، زیرا میزان کمیت و کیفیت صحبت درباره ملائک و موجودات هم خانواده با آن­ها در قرآن کریم، از کتاب­های آسمانی دیگر مثل انجیل و تورات نیز بیشتر است. به این ترتیب، با راهنمایی­های دکتر محمدعلی رجبی به­عنوان استاد راهنما و دکتر مهران هوشیار به­عنوان استاد مشاور، عنوان نهایی این رساله «مطالعه تطبیقی واژه مَلَک در قرآن کریم و تصویر فرشته در شاهنامه طهماسبی» تدوین شده و تحقیق حاضر ذیل این عنوان تدوین گردید. نگارنده امیدوار است تا رساله حاضر بتواند منبع مناسبی برای شناخت تخصصی ماهیت ملائک در قرآن کریم و فرشتگان در شاهنامه طهماسبی بوده و بخشی از نیازهای جامعه هنری کشورمان درباره وضعیت بصری فرشتگان در نگارگری ایران را تأمین بنماید.

1-1- بیان مسئله

 

فرشتگان مخلوقاتی هستند که امکان رؤیت آن­ها در حالت طبیعی و توسط انسان­های عادی امکان پذیر نیست. قرآن کریم در جایگاه مهم­ترین کتاب آسمانی، این موجودات غیبی و روحانی را با نام مَلَک، روح، روح­الأمین و روح­القدس معرفی کرده است. در آیات مختلف قرآن کریم به موضوع فرشتگان اشاره شده و مطالعه این توصیفات و اشارات، مختصات کلی ­آن­ها را تا حدود زیادی روشن ساخته است. از سوی دیگر، در کتاب شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از مهم­ترین کتاب­های تاریخ ادبیات فارسی هم به نام فرشتگان اشاره شده و مطالبی درباره آنان بیان گردیده است. شاهنامه فردوسی به­عنوان یک متن ادبی و کهن ایرانی نام دو مَلَک اعظم الهی یعنی حضرت جبرئیل و حضرت اسرافیل را در خود دارد و در کنار آن چندین مورد اشاره به­ نام سروش (فرشته حامل پیام­های الهی نزد ایرانیان باستان) نیز در این کتاب به چشم می­خورد. سروش و شخصیت غیر زمینی دیگری که پری نام دارد هم از دیگر واژگان مرتبط با واژه فرشته در متن شاهنامه فردوسی به حساب آمده و رساله حاضر قصد شناسایی دقیق این واژگان در متن شاهنامه فردوسی و تصاویر شاهنامه طهماسبی را دارد. دلیل تمرکز بر شاهنامه طهماسبی نیز، نفاست و تعداد بسیار زیاد نگاره­های این مجموعه است. ویژگی­های خاص شاهنامه طهماسبی از جمله ارزش هنری بالای آن­ها باعث شده تا این مجموعه مهم­ترین مجموعه نگارگری جهان به حساب آید. به همین منظور در این رساله از آیات قرآن کریم به­عنوان منبع اصلی برای شناخت ماهیت اصلی ملائک بهره گرفته شده و دستاوردهای این بخش از تحقیق نیز با خوانش متن شاهنامه و مقایسه و تطبیق با تصاویر شاهنامه طهماسبی مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.

2-1- روش تحقیق، جامعه آماری و روش نمونه­گیری

این تحقیق، یک تحقیق بنیادی است و به روش توصیفی و تطبیقی ارائه خواهد شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه محتویات مرتبط با موضوع در سه منبع مهم است: آیات مرتبط با موضوع ملائک در قرآن کریم، ابیات مرتبط با فرشتگان و سروش در شاهنامه فردوسی و تصاویری از شاهنامه طهماسبی که فرشتگان در آن حضور داشته و یا به نوعی با موضوع فرشتگان ارتباط دارند. روش نمونه­گیری در این تحقیق به صورت انتخابی بوده و تعداد نمونه­ها شامل کلیه آن­ها می­شود.

 

1-11-2 روایی و پایایی ابزار سنجش 10

1-11-3- روایی ابزار سنجش 10

1-11-4- پایایی پرسشنامه 11

1-12- تعریف مفاهیم و واژه های تحقیق 11

1-13- پیشینه ی تحقیق 12

فصل دوم ادبیات پژوهش:

2-1- مقدمه …………………… 16

2-2- بخش اول : مولفه های اجتماعی تأثیرگذار بر ذوق و سلیقه هنری 18

2-2-1- مفهوم تاریخی ذوق 18

2-2-2-  نقد جامعه شناختی ذوق و داوری زیبایی شناختی 27

2-2-3- رابطه سلیقه و امر ناب زیبایی شناختی 28

2-2-4- نگاه ناب و گسست اجتماعی 34

2-2-5- تماشای خام و فاصله گیری زیبایی شناختی 38

2-2-6- کسب توانش فرهنگی 42

2-2-7- تأثیر طبقه بندی اجتماعی بر سلیقه و داوری زیباشناختی 44

2-2-8- عادتواره و رابطه آن با سلیقه 48

2-2-9- فضای اجتماعی مبتنی بر تمایز 49

2-3- بخش دوم: مصرف در حوزه هنری و فرهنگی 52

2-3-1- مفهوم مصرف 52

2-3-2- دیدگاه های مرتبط با مصرف در حوزه هنر و فرهنگ 53

2-3-3- رابطه قشربندی اجتماعی و مصرف هنری- فرهنگی 57

 

2-3-4- نظریه های مرتبط با قشر بندی اجتماعی و مصرف فرهنگی 58

2-3-4-1- هم سیاقی: 58

2-3-4-2- همه چیزخوار- تک خوار 59

2-3-5- مصرف: هنرهای های والا- هنرهای عامه پسند 59

2-3-6- اهل ذوق و  اهل علم 63

2-3-7- فرهنگ فاخر و فرهنگ عامه 65

2-3-8- عوامل موثر بر نوع مصرف هنری 68

2-4-بخش چهارم: تعریف انواع سرمایه با تاکید بر سرمایه فرهنگی 70

2-4-1- مفهوم کلاسیک سرمایه 70

2-4-2-مفهوم جدید سرمایه 71

2-4-3-اشکال گوناگون سرمایه 72

2-4-3-1- سرمایه اقتصادی 73

2-4-3-2- سرمایه اجتماعی 74

2-4-3-2-1- سرمایه اجتماعی از نظر نان لین 75

2-4-3-2-2- سرمایه اجتماعی از نظر جیمز کلمن 76

2-4-3-2-3- سرمایه اجتماعی از نظر رابرت پاتنام 77

2-4-3-2-4- سرمایه اجتماعی از نظر بوردیو 77

2-4-3-3- سرمایه نمادین 79

2-4-3-4- سرمایه فرهنگی 79

2-4-3-4-1- سرمایه فرهنگی چیست؟ 79

2-4-3-4-2- نظریه سرمایه فرهنگی پی یر بوردیو 80

2-4-4- صورت ها و ابعاد سرمایه فرهنگی 84

2-4-4-1- سرمایه فرهنگی ملموس 84

2-4-4-2- سرمایه فرهنگی ناملموس 84

2-4-4-3- سرمایه فرهنگی تجسم یافته 85

2-4-4-4- سرمایه فرهنگی عینیت یافته 86

2-4-4-5- سرمایه فرهنگی نهادینه شده 87

2-4-5- نظریه بازتولید 87

2-4-5-1- بازتولید اجتماعی 87

2-4-5-2- بازتولید فرهنگی 89

2-4-6- سرمایه فرهنگی از منظر پل دیماجیو 91

2-4-7- سنجش سرمایه فرهنگی 92

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه……………… 95

4-2- توصیف و تحلیل آمارهای عمومی 96

4-2-1- توصیف متغیر سن مخاطبان 97

4-2-2- توصیف متغیر جنسیت مخاطبان 98

4-2-3- توصیف متغیر وضعیت تاهل مخاطبان 100

یک مطلب دیگر :

4-2-4- توصیف متغیر محل تولد مخاطبان 101

4-2-5- توصیف متغیر مدرک تحصیلی مخاطبان 102

4-2-6- توصیف متغیر رشته تحصیلی مخاطبان 104

4-2-7- توصیف متغیر شغل مخاطبان 105

4-2-8- توصیف متغیر شغل پدر مخاطبان 107

4-2-9- توصیف متغیر شغل مادر مخاطبان 108

4-2-10- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین(پدر) مخاطبان 109

4-2-11- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین (مادر) مخاطبان 111

4-2-12- توصیف متغیر میزان درآمد ماهیانه 112

4-2-13- توصیف متغیر منطقه سکونت در تهران 114

4-3- توصیف و تحلیل آمارهای اختصاصی 115

4-3-1- توصیف متغیر الویت پاسخگویان برای دیدن یا خرید آثار 115

4-3-2- توصیف متغیر ذائقه مخاطبان در نوع نقاشی 116

4-3-3- توصیف میزان بازدید از گالری ها و آثار 118

4-3-4- توصیف متغیر نوع موزه های مورد بازدید مخاطبان 119

4-3-5- توصیف میزان اطلاع از اخبار هنری 121

4-3-6- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی و نگارگری ایرانی 122

4-3-7- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نگارگری جدید(حسین بهزاد و محمود فرشچیان) 123

4-3-8- توصیف میزان علاقه خانواده مخاطبان به آثار هنری 125

4-3-9- توصیف گویه ی«آیا خانواده خود را هنر دوست می دانید؟» 126

4-3-10- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی خط 128

4-3-11- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی مکتب سقاخانه 129

4-3-12- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی طبیعت بی جان 131

4-3-13- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشان نوگرای ایرانی 132

4-3-14- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سورئالیست 133

4-3-15- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار رئالیست و واقعگرا 135

4-3-16- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی همچون گل مرغ و نگارگری 136

4-3-17- توصیف میزان علاقه مخاطبان به تابلو فرش 138

4-3-18- توصیف نوع سبک های نقاشی مورد علاقه مخاطبان 139

4-3-19- توصیف میزان علاقه مخاطبان به انواع موسیقی 140

4-3-20- توصیف نوع رسانه های مورد استفاده مخاطبان 142

4-3-21- توصیف آثار هنری و تزیینی مورد استفاده مخاطبان 143

4-3-22- توصیف متغیر محل ملاقات مخاطبان با دوستان 144

4-3-23- توصیف نوع وسایل و تجهیزات مخاطبان 146

4-3-24- توصیف فعالیت مورد علاقه مخاطبان 146

4-3-25- توصیف دسته بندی آثار عام گرایانه و نخبه گرایانه توسط مخاطبان 147

5-2 آزمون فرضیات 147

5-2-1- فرضیه اول 148

متغیر سن مخاطبان 149

متغیر جنسیت مخاطبان 149

متغیر وضعیت تاهل 149

متغیر محل تولد 149

متغیر مدرک تحصیلی 149

متغیر رشته تحصیلی 149

متغیر شغل 149

میزان درآمد ماهیانه 149

5-2-2- فرضیه دوم 149

5-2-3- فرضیه سوم 151

5-2-4- فرضیه چهارم 153

فصل چهارم نتیجه گیری155

5-1- مقدمه…………. 156

5-2- نتایج حاصل از یافته ها 156

فهرست منابع…………….. 162

پیوست ها……………………………. 168

چکیده………… ……………. 174

1-1-     مقدمه

جامعه شناسی هنر در پی شناخت شرایط پیدایش مصرف کنندگان کالاهای فرهنگی و سلیقه ی آنها و توصیف شیوه های مختلف تسلط و بکارگیری کالاهای فرهنگی، و توصیف شرایط اجتماعی شکل گیری این تسلط بر کالاهایی که مشروع پنداشته می شوند، است. مشروعیت بخشی برای هر گروه اجتماعی، مسئله ای بسیار پر اهمیت است. چراکه هر سلطه ای اجتماعی باید به عنوان سلطه ی اجتماعی مشروع به رسمیت شناخته و در فضای اجتماعی پذیرفته شود(بون ویتز،115:1389).