2-2-8-چارچوب نظری مدیریت دانش…………………………….. 29
2-2-8-1- مدیریت دانش از منظر مدیریت استراتژیک…………………………….. 29
2-2-8-2-مدیریت دانش از منظر سیستم های اطلاعاتی……………………………. 30
2-2-8-3-مدیریت دانش از منظر رفتار سازمانی……………………………. 33
2-2-8-4-مدیریت دانش از منظر مدیریت تولید…………………………… 33
2-3- بخش سوم : سرمایه فکری……………………………. 35
2-3-1-مفهوم سرمایه فکری……………………………. 36
2-3-2-مفهوم سازی های سرمایه فکری……………………………. 37
2-3-3-سرمایه انسانی……………………………. 38
2-3-4-سرمایه ساختاری……………………………. 40
2-3-5-سرمایه مشتری/ رابطه ای……………………………. 43
2-3-6-سرمایه فکری و عملکرد کسب و کار………………………….. 45

2-3-7-اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری……………………………. 46
2-3-7-1-حسابداری منابع انسانی……………………………. 47
2-3-7-2-ارزش افزوده اقتصادی……………………………. 48
2-3-7-3- کارت امتیازدهی متوازن…………………………… 49
2-3-7-4- سرمایه فکری- اسکاندیانویگیتور………………………….. 49
2-3-8-فرق بین سرمایه فکری با مدیریت دانش و مدیریت نامشهودها:………… 52
2-3-8-1- فرق مدیریت دارایی های نامشهود و مدیریت دانش…………………. 53
2-3-8-2-تمایز مدیریت دانش و مدیریت سرمایه های فکری……………………. 53
2-3-8-3-ارتباط میان سرمایه های فکری و مدیریت دانش………………… 54
2-3-9-مدل مفهومی و تحلیلی تحقیق……………………………. 56
2-3-10-خلاصه و نتیجه گیری……………………………. 58
فصل سوم…………………………… 59
روش شناسی تحقیق……………………………. 59
3-1 روش تحقیق……………………………. 60
3-2 جامعه آماری و حجم نمونه…………………………… 60
3-3 ابزار گردآوری اطلاعات……………………………. 60
3-4 روایی و پایایی پرسشنامه…………………………… 60
3-4-1 تعیین روایی (اعتبار) پرسشنامه…………………………… 60
3-4-2 تعیین پایایی پرسشنامه…………………………… 61

یک مطلب دیگر :

3-5 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………. 61
3-6 خلاصه فصل سوم…………………………..61
فصل چهارم…………………………… 62
تجزیه و تحلیل یافته ها………………………….. 62
4-1. مقدمه…………………………… 63
4-2- تجزیه و تحلیل یافته ها…………………………..63
فصل پنجم…………………………… 68
5-1 مقدمه…………………………… 68
5-2 مرور موضوع تحقیق……………………………. 68
5-3 یافته های تحقیق در انطباق با نتایج به دست آمده از تحقیقات پیشین…….. 68
5-4 خلاصه یافته های تحقیق……………………………. 69
5-5 پیشنهادات کاربردی مرتبط با یافته های تحقیق……………………………. 69
5-6 پیشنهادات جهت محققین آینده………………………….. 70
5-7 مشکلات و تنگناهای تحقیق……………………………. 70
منابع:………………………….. 71
چکیده:
هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه های فکری در تسهیل مدیریت دانش در سازمان فنی و حرفه ای استان سیستان و بلوچستان می باشد.جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارشناسان سازمان فنی و حرفه ای استان سیستان و بلوچستان 280 نفر می باشند که روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای می باشد.برای برآورد حجم نمونه از جدول کرجسی-مورگان استفاده گردید که برای جامعه آماری 280 نفر 152 نفر قید گردیده است. همچنین ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته 24 سئوال 5 گزینه ای طیف لیکرت می باشد که روایی آن از نوع محتوایی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 برآورد گردید.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تك نمونه استفاده شد كه یافته ها حاکی از آن بود که سرمایه فکری و سرمایه سازمانی و سرمایه انسانی در تسهیل مدیریت دانش در سازمان فنی و حرفه ای استان سیستان و بلوچستان در حد نسبتاً زیادی نقش داشته است.
فصل اول: کلیات تحقیق

2-9. جهت گیری‌های جدید در مدیریت منابع انسانی………………… 21
2-9-1. بازاریابی داخلی…………………………… 21
2-9-2. برندسازی کارکنان………………………….. 23
2-9-2-1. قرارداد روانشناختی…………………………… 24
2-9-3. برندسازی کارفرما…………………………. 25
2-9-3-1. جنبه‌های بازاریابی برندسازی کارفرما…………………………. 26
2-9-3-2. جنبه‌های منابع انسانی برندسازی کارفرما…………………………. 27
2-9-3-3. مراحل عملیاتی برندسازی کارفرما…………………………. 28
2-10. تعریف برندسازی کارفرما باتوجه به ادبیات ارئه شده……………… 30
2-11. برندسازی کارفرما به عنوان اولین استراتژی………………………….. 31
2-12. نقش ارتباطات در برندسازی کارفرما………………………… 32
2-13. برندسازی کارفرما و جذب استعدادها………………………… 33
2-14. برندسازی کارفرما و پیش‌گیری از فرار مغزها………………………… 35
2-15. الگوهای پیشینگان………………………….. 37
2-15-1. امبلر و بارو(1996)…………………………. 37
2-15-2. برتون و دیگران(2005)…………………………. 38
2-15-3. سوترلند و دیگران(2002)…………………………. 39
2-15-4. روی(2008)…………………………. 40
2-16. خلاصه فصل دوم…………………………. 41
فصل سوم «روش شناسی پژوهش»………………………….. 42
3-1. مقدمه…………………………. 43
3-2. مرحله‌ی اول………………………….. 43
3-2-1. جامعه‌ی پژوهش……………………………. 43
3-2-2. تحلیل محتوا …………………………43
3-2-2-1. ویژگی‌های تحلیل محتوا………………………… 44
3-2-2-2. کدگذاری در تحلیل محتوا………………………… 44
3-2-3. مراحل انجام پژوهش……………………………. 45
3-2-3-1. انتخاب نمونه………………………….. 45
3-2-3-2. گردآوری داده‌ها…………………………. 46
3-2-3-3. ساماندهی و تجزیه و تحلیل اطلاعات……………….. 46
3-2-3-4. مراحل تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………. 46
3-2-3-5. بررسی كفایت نظری………………………….. 46
3-2-4. روایی و پایایی…………………………… 46
3-2-4-1. روایی…………………………… 47
3-2-4-2. پایایی…………………………… 47
3-3. مرحله‌ی دوم…………………………. 49
3-3-1. جامعه و نمونه آماری…………………………… 49
3-3-2. روش گردآوری داده‌ها…………………………. 49
3-3-2-1. شرح پرسش‌نامه………………………….. 50
3-3-3. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………. 50
3-3-3-1. خالص سازی گزاره‌ها…………………………. 50
3-3-3-2. شناسایی عوامل پنهان و ارائه الگوی ارزش پیشنهادی کارفرما……….. 50
3-3-3-3. نام گذاری ابعاد شناسایی شده…………………………. 51
3-3-3-4. نهایی سازی الگوی ارزش پیشنهادی کارفرما…………………………. 51
3-3-3-5. بررسی تفاوت میان پاسخ‌دهندگان………………………….. 52
3-3-3-5-1. آزمون کولموگروف اسمیرنوف…………………………… 52
3-3-3-5-2. انجام آزمون های ناپارامتری…………………………… 52
3-3-4. روایی و پایایی پرسش‌نامه………………………….. 53
3-3-4-1. تعیین روایی پرسش‌نامه………………………….. 53
3-3-4-2. تعیین پایایی پرسش‌نامه………………………….. 53
3-4. خلاصه فصل سوم…………………………. 55
فصل چهارم «توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها»………………………….. 56
4-2. مرحله اول………………………….. 57
4-2-1. توصیف جمعیت شناختی مصاحبه شوندگان………………………….. 57
4-2-2. کدگذاری…………………………… 60
4-2-3. تهیه شاخص برای ارزش پیشنهادی کارفرما…………………………. 62
4-3. مرحله دوم…………………………. 62
4-3-1. توصیف جمعیت شناختی نمونه………………………….. 62
4-3-2. پاسخ به پرسش اول………………………….. 66
4-3-3. پاسخ به پرسش دوم………………………….. 66
4-3-4. خالص سازی گزاره ها…………………………. 66
4-3-5. شناسایی عوامل پنهان………………………….. 66
4-3-5-1. آزمونKMO و آزمون بارتلت…………………………… 67
4-3-5-2. تحلیل عاملی اکتشافی…………………………… 67
4-3-5-3. نامگذاری ابعاد شناسایی شده…………………………. 69
4-3-6. نهایی سازی الگوی ارزش پیشنهادی کارفرما…………………. 69
4-3-6-1. انجام تحلیل عاملی تأییدی…………………………… 69
4-3-6-2. صورت نهایی الگوی ارزش پیشنهادی کارفرما……………… 70

4-3-7. پاسخ به پرسش سوم………………………….. 71
4-3-7-1. انجام آزمون ناپارامتری برای متغیر رشته‌ی تحصیلی…………… 72
4-3-7-2. انجام آزمون ناپارامتری برای متغیر وضعیت تأهل………………… 74
4-3-7-3. انجام آزمون ناپارامتری برای متغیر میزان درآمد خانواده…………… 74
4-3-7-4. انجام آزمون ناپارامتری برای متغیر سن…………………………… 77
4-4. خلاصه فصل چهارم…………………………. 79
4-4-1. پرسش اول………………………….. 79
4-4-2. پرسش دوم………………………….. 79
4-4-3. پرسش سوم………………………….. 79
4-4-3-1. رشته‌ی تحصیلی…………………………… 79
4-4-3-2. وضعیت تأهل…………………………… 80
4-4-3-3. میزان درآمد خانواده………………………… 80
4-4-3-4. سن…………………………… 81
فصل پنجم «نتیجه گیری و پیشنهادات»………………………….. 82
5-1. مقدمه…………………………. 83
5-2. نتایج حاصل از پژوهش……………………………. 83
5-2-1. در باب پرسش اول………………………….. 83
5-2-2. در باب پرسش دوم………………………….. 83
5-2-2-1. بُعد روابط اجتماعی…………………………… 83
5-2-2-2. بُعد شرایط شغلی…………………………… 84
5-2-2-3. بُعد جو کاری…………………………… 84
5-2-2-4. بُعد آموزش و یادگیری…………………………… 84
5-2-2-5. بُعد درآمد ماهانه………………………….. 84
5-2-2-6. بُعد موقعیت جغرافیایی…………………………… 84
5-2-2-7. بُعد پاداش‌دهی بیرونی…………………………… 84
5-2-2-8. بُعد پاداش‌دهی درونی…………………………… 84
5-2-3. در باب پرسش سوم………………………….. 85
5-2-3-1. رشته تحصیلی…………………………… 85

یک مطلب دیگر :

5-2-3-2. وضعیت تأهل…………………………… 85
5-2-3-3. درآمد خانوداه…………………………. 85
5-2-3-4. سن…………………………… 85
5-3. محدودیت‌های پژوهش……………………………. 85
5-4. پیشنهادات…………………………… 86
5-4-1. پیشنهادات اجرایی…………………………… 86
5-4-2. پیشنهادات پژوهشی…………………………… 86
5-5. خلاصه فصل پنجم………………………….. 87
منابع…………………………… 88
الف. منابع فارسی…………………………… 89
ب. منابع لاتین…………………………… 90
ج. پایگاه اینترنتی…………………………… 96
پیوست……………………………. 97
Abstract…………………………..
چکیده:
یافتن نیروی کار زبده و ماهر در محیط پویای امروز امری حیاتی بشمار می‌رود. سازمان می‌بایست نیروی آماده به کار را بشناسد و بداند چگونه با آن ارتباط برقرار کند. در این پژوهش الگویی برای ارزش پیشنهادی کارفرما شناسایی شد. مطابق این الگو شرایط کاری دلخواه و جذاب از نگاه کسانی که ممکن است روزی به عنوان عضو کاری از سازمان درآیند، شناسایی گردید. در این پژوهش همچنین راه‌ها و طرقی که نیروی کار احتمالی مایل است با سازمان آشنا شود نیز شناسایی شد. متغیرهایی مانند رشته‌ی تحصیلی، وضعیت تأهل، درآمد خانواده، و سن ممکن است باعث تفاوت ادراک میان این دسته از نیروی کار بشود؛ در این پژوهش سعی بر تعیین وجود یا عدم وجود تفاوت از این حیث گردید.
جهت گیری این پژوهش کاربردی، رویکرد آن بصورت قیاسی-استقرایی و نوع این پژوهش ترکیبی(کمی و کیفی) بود. این پژوهش در دو مرحله به طور متوالی اتفاق افتاد؛ مرحله‌ی اول بصورت کیفی و مرحله‌ی دوم بصورت کمّی رخ داد.
در مرحله‌ی اول از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. شیوه‌ی گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های بدون ساختار و فرد به فرد بود. نخبگان دانشجویی با رشته‌های غیرپزشکی عضو بنیاد ملّی نخبگان استان مازندران در مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد جامعه‌ی این مرحله را شامل شدند. نمونه‌گیری نیز بصورت نظری انجام شد و مطابق آن، مصاحبه با 31 نفر صورت گرفت. با روش تحلیل محتوای کیفی پرسش‌نامه‌ای با 46 گزاره استخراج شد و مورد استفاده در مرحله‌ی دوم قرار گرفت. پایایی و روایی این مرحله‌ مورد بحث قرار گرفت.
در مرحله‌ی دوم از استراتژی پیمایش استفاده شد. شیوه‌ی گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بود. نخبگان دانشجویی با رشته‌های غیرپزشکی عضو بنیاد ملّی نخبگان استان مازندران در مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد جامعه‌ی این مرحله را شامل شدند. 234 پرسش‌نامه قابل بررسی، تجزیه و تحلیل شد. به منظور پدیدار نمودن الگوی ابتدایی تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSS 19 برای 118پرسش‌نامه صورت گرفت و به منظور نهایی‌‌سازی الگو تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار Lisrel 8.80 برای 116 پرسش‌نامه انجام شد. برای تعیین پایایی این مرحله از ضریب آلفای کرونباخ اسفاده شد که برابر با 0.91 بدست آمد که مقدار بسیار مناسبی است. روایی محتوای پرسش‌نامه با نظر اساتید راهنما و مشاور تأیید شد. برای تعیین روایی سازه از روایی همگرایی استفاده شد. شاخص معناداری (t-value) بیانگر این روایی است که می‌باید بزرگتر از قدرمطلق 2 باشد.
در نهایت الگویی با 38 گزاره و هشت بُعد نهایی شد و تحت عنوان الگوی ارزش پیشنهادی کارفرما ارائه گردید. نخبگان دانشجویی با رشته‌ها‌ی تحصیلی مختلف در بیان ارش پیشنهادی کارفرما با هم تفاوت داشتند. نخبگان دانشجویی با میزان درآمد خانوادگی مختلف بیان متفاوتی از هم داشتند. همچنین بیان نخبگان دانشجویی با بازه‌های مختلف سنی با هم تفاوت داشت.
در پایان محدودیت‌های پژوهش، پیشنهادات اجرایی و پیشنهادات برای پژوهش‌های آتی ارائه گردید.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه
با هرچه پویاتر شدن محیط و به متعاقب آن هرچه سخت‌تر شدن پیش بینی آن، اهمیت در اختیار داشتن نیروی انسانی زبده و ماهر برای سازمان و البته متناسب با نیازهای آن پررنگ تر می‌گردد. بروز بحران اقتصادی اخیر که دامن‌گیر تمامی کشورهای جهان شده است، بر نامطمئن‌تر نمودن محیط نقش داشته است. سازمان‌ها باید در حین جذب نیروی مورد نظر بر متناسب بودن استعدادها با نیاز سازمان و و ماهر بودن آن‌ها تلاش کنند؛ همچنین می‌بایست در بین افراد سازمانی تعهد و وفاداری ایجاد کنند.
برندسازی کارفرما یک استراتژی نوین در راستای جذب استعدادهای متناسب و هرچه ماهرتر در سازمان و همچنین ایجاد تعهد در سازمان است. در فرهنگ لغت آکسفورد^[1]، واژه کارفرما^[2] به عنوان یک سازمان یا فردی که افرادی را برای کار استخدام می‌کند، معرفی شده است. در این‌جا مراد سازمان است. بنابر تعریف جامعه‌ی بازاریابی امریکا^[3]، برند^[4] عبارت است از «یک نام، یک عبارت، یک علامت(از قبل شناخته شده یا تازه ابداع شده)، یک طرح ویا ترکیبی از اینهاست». برند کارفرما هویت خود را از دو بُعد منابع انسانی و بازاریابی می‌گیرد. در بازاریابی، برند برای تفکیک سازمان‌ها و محصولاتشان مستعمل است. وقتی این واژه به منابع انسانی مربوط می‌شود علاوه بر تفکیک سازمان‌ها و محصولاتشان از هم، شرایط و جنبه‌های کاری آن‌ها را نیز تفکیک می‌کند. در واقع همانگونه که برند مشتری(دیدگاه بازاریابی محض) برای مشخص کردن کالا و خدمات یک سازمان است، برند کارفرما(دیدگاه بازاریابی-منابع انسانی) نیز برای مشخص کردن جذابیت‌های کاری یک سازمان است. برند کارفرمای محبوب، شعار «یک جای عالی برای کارکردن»^[5] را در ذهن کارکنان فعلی، کارکنان بالقوه، مشتریان و در ذهن سایر ذی‌نفعان کارفرما شکل می‌دهد(گرونِوالدر^[6]، 2007: 2). منظور از کارکنان بالقوه افرادی است که شاید روزی به کار برای سازمان علاقه‌مند شوند. مانند افرادی که اینک دانشجو هستند.

طبقه بندی مشتریان بر اساس تکنیک شاخص مروجین با رویکرد فازی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

یک مطلب دیگر :

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

دانشكده علوم انسانی گروه آموزشی مدیریت دولتی

پایان نامه برای دریافت درجه كارشناسی ارشد(M.A )

گرایش تشکیلات وروشها

عنوان:

یک مطلب دیگر :

بررسی نقش و جایگاه آموزش های فنی و حرفه ای در توسعه منابع انسانی، در استان چهارمحال و بختیاری

(مطالعه موردی مهارت آموختگان شاغل بخش خصوصی)

استاد راهنما:

دكتر علیرضا شیروانی

استاد مشاور:

دكتر زهره آقابابایی

2-6 اجلاس جهانی در رابطه با جامعه اطلاعاتی………………. 19

2-7 جمع‌بندی……………………………. 23

فصل سوم: آمادگی الکترونیک………………………….. 26

3-1 مقدمه…………………………… 27

3-2 راهنمای آمادگی برای زندگی در دنیای شبکه‌ای……………………………. 29

3-3 ارزیابی آمادگی تجارت الکترونیکی APEC……………………………

3-4 آمادگی برای دنیای شبکه‌ای……………………………. 31

3-5 روشگان ارزیابی دانش…………………………….. 32

3-6 مدل آمادگی بین‌المللی مک کانل……………………………. 33

3-7 شاخص دسترسی دیجیتال…………………………… 34

3-8 مدل بررسی جهانی تجارت الکترونیک…………………………….. 35

3-9 پروژه نفوذ جهانی اینترنت…………………………… 36

3-10 مدل SIBIS……………………………

3-11 رتبه‌بندی آمادگی الکترونیک…………………………….. 38

3-12 شاخص آمادگی شبکه‌ای……………………………. 42

3-13 جمع‌بندی مدل‌های آمادگی الکترونیک…………………………….. 43

فصل چهارم: استخراج مدل اندازه‌گیری آمادگی الکترونیک ملی………… 46

4-1 مقدمه…………………………… 47

4-2 استخراج شاخص‌های اصلی از مدل‌های سنجش آمادگی الکترونیک…………. 47

4-3 استخراج شاخص‌ها از نقشه عمل جامعه اطلاعاتی……………………………. 51

4-4 ارزیابی شاخص‌ها………………………….. 55

4-5 تحلیل نتایج…………………………… 58

4-5-1 تحلیل داده‌ها بدون حذف داده‌های دور افتاده…………………………… 59

4-5-2 تحلیل داده‌ها با حذف داده‌های دور افتاده…………………………… 62

4-6 ارایه مدل نهایی……………………………. 68

فصل پنجم: نتیجه‌گیری ………………………….. 72

5-1 مقدمه…………………………… 73

5-2 بررسی نتایج…………………………… 73

5-3 محدودیت‌های پژوهش…………………………….. 75

5-4 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی……………………………. 75

منابع………………………….. 77

منابع فارسی……………………………. 78

منابع انگلیسی……………………………. 79

پیوست‌ها …………………………..82

پیوست 1 – نقشه عمل اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی…………. 83

پیوست 2 – پرسش‌نامه…………………………… 105

چکیده:

امروزه، فناوری اطلاعات و ارتباطات به یکی از مهمترین عوامل پیشرفت کشورها تبدیل شده است و عامل ایجاد قدرت برای آن‌هاست. مهمترین امر برای تکیه بر فناوری اطلاعات و ارتباطات برای پیشرفت، استفاده و بهره‌برداری صحیح و بهینه از آن است. برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری برای بهره‌برداری مناسب از فناوری اطلاعات و ارتباطات و بررسی وضعیت آن، بایستی اندازه‌گیری‌هایی صورت پذیرد. به این منظور مدل‌های زیادی در راستای اندازه‌گیری آمادگی الکترونیک یک کشور ارایه شده است. از سوی دیگر حرکت به سمت جامعه اطلاعاتی مفهومی پیوند خورده با فناوری اطلاعات و ارتباطات است و این بدین معنی است که رسیدن به هر کدام از آن‌ها در سایه رسیدن به دیگری است. در این پژوهش در ابتدا مدل‌های معتبر جهانی در زمینه سنجش آمادگی الکترونیک بررسی شده‌اند و اصلی‌ترین شاخص‌های آنان

یک مطلب دیگر :

انجام سئو در جهت سازگار کردن با موبایل

 استخراج شده است. از سوی دیگر شاخص‌هایی از نقشه عمل جامعه اطلاعاتی استخراج گشته است. این دو مجموعه شاخص به منظور ایجاد یک مدل سنجش آمادگی الکترونیک ترکیبی به نظرسنجی خبرگان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات گذاشته شده است و در نتیجه مدل نهایی سنجش آمادگی الکترونیک ملی و بومی همراه با وزن و میزان اهمیت شاخص‌‌های مختلف ارایه گشته است. در نهایت نیز بر اساس مدل به دست آمده توصیه‌هایی برای سیاست‌گذاران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ارایه شده است.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

مفاهیم توسعه‌یافتگی و عقب‌ماندگی مفاهیم جدیدی نیستند. در هریک از اعصار زندگی، بشر به گونه‌ای این مفاهیم را تعریف کرده و به کار برده است. اما شاید مهمترین شاخصی که همواره بخش مهمی این مفاهیم را شامل می‌شده است مفهوم تولید باشد. در اعصار گذشته تولیدات کشاورزی، تولیدات صنعتی و … به عنوان شاخص‌هایی در این زمینه مطرح بوده‌اند اما در عصر حاضر -عصر اطلاعات- تولید اطلاعات به عنوان یکی از اصلی‌ترین شاخص‌ها برشمرده می‌شود.

در چند دهه اخیر فناوری اطلاعات و ارتباطات به سرعت در همه علوم نفوذ کرده است که مهم‌ترین دلیل آن نیز نقش قابل ملاحضه و محسوس فناوری اطلاعات و ارتباطات در افزایش کارآیی و اثربخشی فعالیت‌هاست. در نتیجه یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در پیشرفت یک کشور در علوم مختلف، استفاده مناسب از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. در همین راستا کشورهای توسعه‌یافته استفاده اثربخش از این ابزار را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند. به منظور بهره‌برداری از منافع ایجاد شده توسط فناوری اطلاعات و ارتباطات بایستی این فناوری پیاده‌سازی، و به شکل کارآمدی استفاده شود.[1]

بنابراین، با توجه اهمیت روز افزون فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشورهای مختلف بایستی میزان شکاف دیجیتالی در داخل کشور و با کشورهای دیگر را تعیین کرده و تلاش کنند تا میزان این شکاف را کاهش دهند تا به کشوری عقب‌مانده بدل نشوند. در همین راستا در سال‌های اخیر مطالعات و پژوهش‌های متفاوتی برای اندازه‌گیری میزان توانایی کشورهای مختلف به صورت مستقل یا در مقایسه با دیگر کشورها در امر استفاده و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و آمادگی الکترونیک صورت پذیرفته است. بدین شکل مکان و جایگاه یک کشور در استفاده و بهره‌برداری از این ابزار حیاتی مشخص می‌گردد تا سیاست‌گذاران از این طریق راهکارها، خط‌مشی‌ها و برنامه‌هایی را در جهت پیشرفت در این زمینه و حذف شکاف دیجیتالی موجود در برنامه‌ریزی‌های کلان ملی مد نظر قرار دهند.

مفهوم بنیادی در این نوشتار، آمادگی الکترونیک است. تعاریف متفاوتی در متون مختلف از این مفهوم ارایه شده است اما شاید عمومی‌ترین تعریف به شکل توانایی یک منطقه (کشور) برای سود بردن از فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد. بنابراین کشورها برای اندازه‌گیری آمادگی الکترونیک خود و مقایسه آن با دیگر کشورها بایستی توانایی‌شان در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات اندازه‌گیری کنند.

به طور حتم، برای هر اندازه‌گیری و مقایسه‌ای نیاز به تعریف شاخص‌هایی در زمینه مورد نظر وجود دارد. فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز از این قاعده مستثناً نیست. بنابراین بایستی شاخص‌هایی در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف گردد تا بتوان میزان آمادگی الکترونیک و همچنین شکاف دیجیتال را برای یک کشور محاسبه نمود و آن را در مقایسه میان کشورها استفاده کرد.

تعدادی از موسسات و سازمان‌های جهانی، محلی و خصوصی در زمینه تعریف این شاخص‌ها در حوزه‌های مختلف مطالعاتی انجام داده‌اند و شاخص‌های نیز توسط هریک از آن‌ها ارایه شده است. این مطالعات در سال‌های اخیر اهمیت و شتاب بیشتری نیز پیدا کرده است. لیست تفضیلی مطالعات و شاخص‌های معرفی شده توسط این موسسات و سازمان‌ها در ادامه این فصل خواهد آمد.

با این تفاسیر در صورتی که یک کشور بخواهد از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده مناسب و موثری داشته باشد بایستی از آمادگی الکترونیک بالایی برخوردار باشد و این آمادگی بدون داشتن فاکتورهای زیرساخت مناسب، دسترسی به امکانات و سیاست‌های صحیح در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات قابل استحصال نیست. بنابراین سیاست‌گذاران یک کشور برای برنامه‌ریزی بهتر و دقیق‌تر برای پیشرفت، باید به صورت مکرر میزان آمادگی الکترونیکی و شکاف دیجیتالی را اندازه‌گیری نمایند و آن را با میزان آمادگی الکترونیک دیگر کشورها مقایسه کنند تا از قافله پرسرعت فناوری اطلاعات و ارتباطات عقب نمانند.

در این نوشتار سعی خواهد شد ابتدا مدل‌ها و شاخص‌های مختلف ارایه شده برای اندازه‌گیری آمادگی الکترونیک بررسی شود و سپس چارچوب و مدلی از شاخص‌های مناسب و اصلی آمادگی الکترونیک از میان آن‌ها انتخاب شود و در نهایت این مدل با اطلاعات به دست آمده در کشورهای منتخب از جمله ایران تست خواهد شد.