1. 2 طرح و بیان مسئله

ارتباطات و روابط اجتماعی (به معنای عام آن) در عصر جدید بی شك قابل مقایسه با ادوار گذشته نیست. این ارتباطات وسیع و همه جانبه گذشته از مزایایی كه برای بشر به ارمغان آورده است مخاطرات و ریسكهای جدیدی نیز برای انسان داشته است. ایدز از جمله مخاطرات جدیدی است كه در دنیا كمتر از سه دهه از شناسایی اولین مورد آلودگی به ویروس آن می گذرد. محققین اجتماعی یكی از عوامل زمینه ساز ایدز را وجود تعاملات و ارتباطات گسترده تر و به تعبیری وجود تحرکات‏، مسافرت ها‏، حمل و نقل و ترابری بیشتر افراد در حوزه های جغرافیای گسترده و وسیع می دانند. (گیدنز 1379)

گذشته از عوامل زمینه ساز ایدز، بایستی گفت كه تاكنون حدود40 میلیون نفر از مردم جهان به ویروس ایدز آلوده شده اند. «هیچ بیماری دیگری در دنیای جدید تاکنون چنین یاس و چنین اضطرابی ایجاد نکرده است. بیماری ایدز در وضع اقتصادی و اجتماعی تاثیر فراوان گذاشته است» (فرهادیان 1369). ایدز از چنان اهمیتی برخوردار است كه روزی را نمی توان یافت كه درباره ابعاد مختلف آن روزنامه ها و مجلات مختلف بدان نپردازند؛ پدیده ای كه برخی از آن به ″طاعون قرن″ یاد می كنند. به نظر می رسد اچ آی وی/ایدز نسبت به سایر بیماریها و امراض صعب العلاج و بطور دقیق شفاناپذیر كه در گذشته بشر به آنها مبتلا می شده از ویژگی های ممیزه و نیز مخرب تری برخوردار است؛ ویژگی هایی كه باعث گردیده افراد آلوده به ویروس ایدز در بسیاری از جوامع در حال توسعه با توجه به وجود نگرش منفی به چنین افرادی از طرح نمودن مشكل شان حتی به كادر درمانی مراكز بهداشتی و درمانی بعلت جلوگیری از دسترسی به خدمات بهداشتی مربوطه امتناع ورزند. با این حال بسیاری از ما مطمئن هستیم كه این پدیده دارای جوانب ناشناخته و مرموز بسیاری است كه هر روز آثار سوء عمیقی بر سطوح و لایه های مختلف جامعه بشری در بر دارد.

افراد و گروه های در معرض آسیب اچ آی وی/ایدز افراد و گروه های خاصی را در بر نمی گیرند. پیامدهای آن تنها گریبانگیر افراد آلوده و یا مبتلای به آن و همینطور خانواده هایشان نیست، بلكه آثاری بس وسیع و عمیق بر بدنه اجتماع و كل جامعه خواهد گذارد. در مواردی باعث كاهش در كمیت و كیفیت ارتباطات، مراودات و پیوندهای میان خانواده ها در نتیجه ترس ناشی از انتقال ایدز و همینطور وجود بدنامی در مورد افراد اچ آی وی مثبت می گردد. در سطح كلان جوامع میتواند موجب افزایش بودجه و مخارج بهداشتی و درمانی كشورها گردد و هزینه هایی را جهت مراقبت های غیرلازم جلوگیری از انتشار عفونت در مراكز درمانی سبب شود؛ هزینه های بهداشتی ای كه بر افراد، خانوارها، مراكز بهداشتی خصوصی و همچنین دولتها تحمیل خواهند شد.

وجود چهارده هزار مورد آلوده به ویروس ایدز در ایران – كه بی شك رقم واقعی، چند برابر رقم مذكور را شامل می گردد – ممكن است در مقایسه با خیلی از جوامع رقم بالایی نباشد، لیكن بی شك با تدوام رشد فعلی شیوع آن در كشور، طی سالیان آینده نه با یك بیماری مزمن صرف و محدود بلكه با اپیدمی ایدز مواجه خواهیم شد كه آثار و پیامدهای مخربی را بر بخش ها و سطوح مختلف جامعه  به دنبال خواهد داشت. دیگر نباید رشد اقتصادی متداول را انتظار داشت. ساختار اقتصادی، اجتماعی و جمعیت خانواده متحول شده و در كاركردهای آن خلل وارد می شود. در صورت افزایش نرخ مرگ و میر ناشی از ایدز شركتها و موسسات مختلف نیروی جوان و مجربی را كه به دلیل ایدز فوت نموده اند از دست داده، هزینه ها و خسارات گزافی جهت جایگزینی آنان با نیروی كار عمدتاَ بی تجربه را متحمل می شوند. یكی از پیامدهای مرگ و میر بالای ناشی از ایدز به دلیل اینكه بیشتر در میان افراد جوان اتفاق می افتد، افزایش كودكان یتیمی است كه یك یا هر دو والد خود را بر اثر ایدز از دست داده اند. این تجربه

یک مطلب دیگر :

پایان نامه ارشد رایگان درباره یادگیری مشارکتی، روش یادگیری مشارکتی، پیشرفت تحصیلی، یشرفت تحصیلی

 ناخوشایند می تواند موجب عواقب ناگوار و نامطلوبی برایشان گردد؛ از جمله اینكه آنان را از تحصیل محروم ساخته و یا در برابر بسیاری از عوامل زمینه ساز بزهكاری، فرار از خانه، سوءاستفاده، كار در شرایط نامناسب كاری و غیره آسیب پذیر سازد. مورد اچ آی وی/ایدز در صورت تدوام شرایط موجود هم به لحاظ وضعیت اپیدمیك و هم به لحاظ نوع برخورد و نگرش به این پدیده و افراد حامل ویروس آن و بیماران مبتلا بدان قطعاَ بیشتر از آنچه تصور بشود خواهد توانست موجب تهی شدن بسیاری از بسترها و زیرساخت های جامعه در حال گذار و توسعه ما شود.

1. 3 ضرورت و اهمیت انجام مطالعه

به رغم این موضوع که تعداد افراد آلوده به ویروس ایدز در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها چندان بالا نیست، لیکن نرخ شیوع و رشد و گسترش اچ آی وی/ایدز در ایران با شدت نه چندان کمی در حال پیشروی است. همانطور که قبلاً نیز اشاره گشت طبق آخرین آمارهای رسمی داخلی تاکنون چهارده هزار نفر و طبق برآورد نهادهای برجسته بین المللی نظیر UNAIDS تاکنون 66 هزار نفر در ایران به ویروس اچ آی وی آلوده شده اند. روند رو به رشد این پدیده اجتماعی باعث خواهد شد این موضوع همانطور که امروز نیز شاهد هستیم، در طی سالهای آینده از اهمیت روزافزونی در میان افراد و شهروندان جامعه برخوردار گردد.

با وجود اینکه دو دهه از شناسایی اولین مورد آلوده به این ویروس در کشور می گذرد[2] طی جستجوها و کندوکاوهایی که توسط محقق صورت داده شد تاکنون هیچ گونه تحقیق و مطالعه ای که بصورت مستقیم به «آسیب های اچ آی وی/ایدز»[3] در سطح خانواده در ایران پرداخته باشد، انجام نشده است. حتی مطالعه ای درباره این موضوع در سایر سطوح و سایر چشم اندازها و رویکردها (اقتصادی، توسعه ای و…) نیز صورت نگرفته است. از اینرو، در نظر محقق فقدان مطالعه و بررسی درباره وضعیت این گروه از افراد و خانواده ها وجود دارد، با تاکید بر این موضوع که این بیماری دارای جوانب و سطوح تاثیرگذاری متفاوت می باشد، در نتیجه جای تحقیق و بررسی های متعدد توسط سایر گرایش های علوم اجتماعی در میان تحقیقاتی که تا به امروز و غالباً در حوزه های پزشکی در ایران صورت گرفته بسیار احساس می شود. از اینرو، روشن است که موضوع حاضر از چنان اهمیت و ضرورتی جهت انجام بررسی برخوردار بوده که پس از انجام کار میدانی مطالعه و گردآوری داده های تحقیق حاضر و ارتباط نزدیک تر با افراد مورد مطالعه، اهمیت و ضرورت انجام چنین مطالعه ای از دید محقق بسی فزون تر و برجسته تر از مراحل ابتدائی مطالعه گردیده است.