2-5رده‌بندی موسیقی…………………………………………………………………………………………………………….28

2-5-1 رده‌بندی………………………………………………………………………………………………………..28

2-5-2 رده‌بندی در متون گذشته……………………………………………………………………………..31

2-6سیستم‌هایپیشنهاددهنده……………………………………………………………………………………………….35

2-6-1انواع سیستم‌های پیشنهاددهنده………………………………………………………………….35

2-6-2سیستم‌های پیشنهاد دهنده موسیقی……………………………………………………………37

2-7 نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………38

فصلسوم:روش پیشنهادی

3-1مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….40

3-2 تولید مجموعه داده از موسیقی ایرانی………………………………………………………………………………41

3-2-1 جمع‌آوری داده‌ها و فرا داده‌ها و پیش پردازش…………………………………………….41

3-2-2 استخراج ویژگی‌ها………………………………………………………………………………………….42

3-2-3 ویژگی‌های مجموعه داده‌ها……………………………………………………………………………43

3-3 ویژگی Area Method Of Moment of MFCC……….………………………………..46

3-3-1عملگر …………………………………..Area Method Of Moment47

3-3-2روش محاسبه Area Method Of Moment of MFCC………………..49

3-4معرفیمعیار شباهت پروفایل جدید………………………………………………………………………………….49

3-4-1 معیار شباهت پروفایل…………………………………………………………………………………….50

3-5برنامه کاربردی پیشنهاددهنده موسیقی…………………………………………………………………………..52

3-5-1 پیشنهاد دهی بر اساس شباهت موسیقی……………………………………………………..55

 

3-5-2 پیشنهاد دهی بر اساس شباهت پروفایل……………………………………………………….56

3-6نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………57

فصلچهارم: ارزیابی

4-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………59

4-2ارزیابی برتریمجموعه داده تولید شده……………………………………………………………………………59

4-3ارزیابیویژگیArea Method Of Moment of MFCC…………………………………….61

4-3-1رده‌بندی سبک………………………………………………………………………………………………61

4-3-2رده‌بندی دستگاه‌های موسیقی سنتی…………………………………………………………..66

4-3-3پیشنهاددهی با استفاده از ویژگی Area Method Of Moment of MFCC68

4-4ارزیابی معیارشباهتپروفایل…………………………………………………………………………………………..69

4-5نتیجه………………………………………………………………………………………………………………………………..69

فصلپنجم:نتیجه گیری و کارهای آینده

5-1مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….71

5-2دستاوردهایتحقیق…………………………………………………………………………………………………………..72

5-3محدودیت­هایتحقیق………………………………………………………………………………………………………73

5-4کارهایآینده…………………………………………………………………………………………………………………….73

 

 

فهرست شکل ها

یک مطلب دیگر :

عنوان                                                                                                                      صفحه

شکل2-1-فلوچارتمحاسبههیستوگرامضرب……………………………………………………………………….17

شکل 2-2- نمونههیستوگرامضرب…………………………………………………………………………………………17

شکل2-2-معیارspectral fluxبرایspeechتقریبابالاترازاینمقداربرایmusicاست.25

شکل2-4-درصدفریم‌هایباانرژیپایین………………………………………………………………………………26

شکل2-5-یکنمونهدرختتصمیمگیری…………………………………………………………………………….29

شکل3-1- پراکندگیتعدادویژگی‌هادردسته‌های مختلف…………………………………………………..44

شکل3-2- پراکندگیتعدادآهنگ‌هابرایسبک‌هایمختلف………………………………………………..45

شکل3-3- پراکندگیتعدادآهنگ‌هابرایدستگاه‌های مختلف……………………………………………..46

شکل3-4-روشمحاسبهArea Method of Moments of MFCC……………………………………49

شکل3-5- شمایکلیازبرنامهکاربردی………………………………………………………………………………..54

شکل3-6- لیستموسیقی‌هایدراختیارکاربر………………………………………………………………………54

شکل3-7- مراحلانتخابموسیقیبراساسشباهتفایل‌هایموسیقی………………………………55

شکل3-8- پیشنهاددهیبراساسشباهتموسیقی‌ها…………………………………………………………..56

شکل3-9- پیشنهادبراساسشباهتپروفایل‌هایمشتریان………………………………………………….57

شکل4-1- درصدصحتبرایهرژانردردوآزمایش……………………………………………………………..60

شکل4-2- معیارRecall- precision وF-measureبرایسبک‌هایمختلف………………64

شکل4-3- معیارRecall- precision وF-measureبرایسبک‌هایمختلف………………66

شکل4-4- معیارRecall- precision وF-measureبرایدستگاه‌های مختلف……………68

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                         صفحه

جدول2-1طبقه بندی ویژگی‌ها……………………………………………………………………………..14

جدول2-2 تقسیم بندی بر اساس طول فریم استخراج…………………………………………..27

جدول2-3مرور متون گذشته در ارتباط با رده‌بندی موسیقی……………………………….31

جدول2-4مرور متون گذشته سیستم پیشنهاددهنده……………………………………………37

جدول3-1اطلاعات کلی از مجموعه داده……………………………………………………………….43

جدول3-2پراکندگی تعداد ویژگی‌ها در دسته‌های مختلف…………………………………..44

جدول4-1 درصد صحت برای هر ژانر در دو آزمایش……………………………………………..60

جدول4-2مجموعه آزمایش های انجام شده و ویژگی های آن……………………………..37

جدول4-3مجموعه‌ها ویژگی‌های به کار رفتهدر آموزش درخت تصمیمی…………..63

جدول4-4معیار Recall- precision وF-measure برای سبک مختلف……63

جدول4-5مجموعه‌ها ویژگی‌های به کار رفته در آموزش درخت تصمیمی…………..65

 

 

 

[1]Guleria and Tiku

 

[2] F.A.O: Food and Agriculture Organization

یک مطلب دیگر :

1 Rajendran

چکیده

 

دراین تحقیق نشاسته های فسفریله و هیدروکسی پروپیله با درصد های جایگزینی به ترتیب 096/0 و 106/2 درصد از نشاسته طبیعی گندم تولید شدند. تغییرات شیمیایی ایجاد شده در نتیجه هیدروکسی پروپیله و فسفریله کردن نشاسته گندم به وسیله طیف سنجی FT-IR تایید شد. نتایج افتراق سنجی اشعه ایکس نمونه ها نشان داد که نشاسته طبیعی و فسفریله گندم با 34/17 و 14/16 درصد بیشترین و کمترین میزان کریستاله بودن را دارا بودند. نتایج بررسی تغییرات قدرت تورم در آب نشاسته ها با دما نشان داد که نشاسته طبیعی گندم دارای بیشترین (111/46E_a=) و نشاسته هیدروکسی پروپیله آن دارای کمترین (603/26E_a=) حساسیت دمایی بود. در بررسی مشابه مربوط به شاخص حلالیت، نشاسته های طبیعی و فسفریله گندم به ترتیب بیشترین (674/77E_a=) و کمترین (478/44E_a=) حساسیت دمایی را نشان دادند. نتایج بررسی تغییرات شفافیت خمیر نشاسته ها نشان داد که هیدروکسی پروپیله و فسفریله کردن نشاسته گندم سبب افزایش 65/2 و کاهش 58/17 برابری این مشخصه در مقایسه با نشاسته طبیعی گردید (05/0p<). خصوصیات رئولوژی دینامیک نمونه های ژل نشان داد که نشاسته هیدروکسی پروپیله در هر دو غلظت (8 و 12 درصد) دارای تنش تسلیم بیشتری بود ( Pa4/166- 3/48_f = τ). بر خلاف ژل نشاسته های طبیعی و فسفریله که رفتاری حدواسط بین ژل ضعیف و الاستیک داشتند                   (64/0-14/0tan δ =)، نشاسته هیدروکسی پروپیله تقریباً رفتار ژل الاستیک را نشان داد (11/0-10/0tan δ =). در شرایط دهان شبیه سازی شده میزان کاهش ویسکوزیته برای نمونه های ژل هیدروکسی پروپیله (33/83 درصد) بیشتر از سایر نمونه ها بود. در شرایط عدم حضور بزاق، مدل های هرشل-بالکلی و سیسکو بهترین مدل ها برای بیان رفتار جریان تمام ژل های نشاسته بودند. بیشترین مقدار تیکسوتروپی برای نمونه های ژل نشاسته هیدروکسی پروپیله بدست آمد (26/9-98/1)، در حالی که از این نظر تفاوت معنی داری بین نمونه های نشاسته طبیعی و فسفریله مشاهده نشد (05/0p>). مدل تنزل تنش درجه یک، نزدیک ترین داده ها را در شرایط دهان شبیه سازی شده پیش بینی کرد (981/0-914/0R² =). نتایج هیدرولیز آنزیمی در سیستم درون شیشه ای نشان داد که نشاسته هیدروکسی پروپیله دارای بالاترین مقدار نشاسته مقاوم (15/13RS=) و کمترین مقدار اندیس قند خون بود (04/89GI=). حدود 87-82، 81-76 و 84-77 درصد از میزان گلوکز رهایش یافته نهایی، در 15 دقیقه ابتدایی هضم در شرایط روده شبیه سازی شده به ترتیب برای نشاسته های طبیعی، فسفریله و هیدروکسی پروپیله رهایش یافت. میزان گلوکز رهایش یافته برای نشاسته فسفریله 11-6 درصد و برای نشاسته هیدروکسی پروپیله 19-16 درصد کمتر از نشاسته طبیعی پس از هضم در شرایط روده شبیه سازی شده بود. پس از هضم در شرایط روده شبیه سازی شده، ضریب قوام (k) شدیداً کاهش یافت (27/90-02/73 درصد)، در حالیکه شاخص رفتار جریان (n) افزایش پیدا کرد (46/363-56/155 درصد). نتایج مدلسازی با استفاده از جدول جستجوی منطق فازی نشان داد که این روش توانایی بالایی (991/0-951/0R² =) در تخمین میزان گلوکز رهایش یافته در شرایط روده شبیه سازی شده، حتی بهتر از مدل ریاضی نمایی دو ترمه (995/0-992/0R² =) دارد.

 

کلمات کلیدی: نشاسته هیدروکسی پروپیله؛ نشاسته فسفریله؛ نشاسته مقاوم؛ شاخص قند خون؛ ویسکوالاستیسیته؛ منطق فازی

من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق

نخستین سپاس و ستایش از آن خداوندی است که بنده کوچکش را در دریای بیکران اندیشه، قطره ای ساخت تا وسعت آن را از دریچه اندیشه های ناب آموزگارانی بزرگ به تماشا نشیند. لذا اکنون که در سایه سار بنده نوازی هایش پایان نامه حاضر به انجام رسیده است، بر خود لازم می دانم تا مراتب سپاس را از بزرگوارانی به جا آورم که اگر دست یاریگرشان نبود، هرگز این پایان نامه به انجام نمی رسید:

از جناب آقای پروفسور محمدعلی رضوی ، استاد راهنما، که در طول نگارش این مجموعه با راهنمایی های عالمانه و بجایشان، سکاندار شایسته ای در هدایت این رساله بوده اند کمال سپاس را دارم.

از سرکار خانم دکتر محبت محبی و جناب آقایان دکتر عبدالرضا نوروزی و پروفسور محمدرضا اکبرزاده توتونچی، اساتید مشاور، که با سعه صدر مشاوره این رساله را پذیرفتند و در طول نگارش این رساله همواره از نظرات کارشناسانه شان، بهره جستم صمیمانه تشکر می کنم.

از اساتید گرامی جناب آقایان دکتر آرش کوچکی، دکتر مسعود تقی زاده و دکتر مهدی کریمی که زحمت داوری این رساله را کشیدند و با نظراتشان بر غنای علمی این رساله افزودند سپاسگزارم.

از نماینده محترم تحصیلات تکمیلی جناب آقای دکتر مسعود تقی زاده که هماهنگی های لازم را به عمل آوردند قدردانی می کنم.

به پاس تعبیر عظیم و انسانی شان از کلمه ایثار و از خودگذشتن، به پاس عاطفه سرشار و گرمای امیدبخش وجودشان که در این سردترین روزگاران بهترین پشتیبان است، به پاس قلب های بزرگشان که فریاد رس است و سرگردانی و ترس در پناهشان به شجاعت می گراید و به پاس محبت های بی دریغشان که هرگز فروکش نمی کند ،این مجموعه را به مادر،همسر و دختر کوچولوی عزیزم فاطمه تقدیم                  می کنم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

فصل اول: مقـدمـه.. 1

نوآوری های رساله.. 6

فصل دوم: مروری بر تحقیقات پیشین.. 7

2-1. خصوصیات فیزیکو شیمیایی و مورفولوژیکی نشاسته های طبیعی و اصلاح شده.. 7

2-2. خصوصیات رئولوژیکی نشاسته های طبیعی و اصلاح شده.. 24

2-3. شبیه سازی تغییرات مواد غذایی در دستگاه گوارش.. 32

2-4. هضم نشاسته های طبیعی و اصلاح شده در سیستم مدل.. 46

فصل سوم: مواد و روش ها.. 51

3-1. مواد مورد استفاده.. 51

3-2. تولید نشاسته هیدروکسی پروپیله گندم.. 51

3-3. تولید نشاسته فسفریله گندم.. 52

3-4. تعیین درجه جایگزینی هیدروکسی پروپیل در نشاسته هیدروکسی پروپیله گندم.. 52

3-5. تعیین درجه جایگزینی فسفر در نشاسته فسفریله شده.. 54

3-6. مقدار رطوبت انواع نشاسته ها.. 55

3-7. طیف سنجی FT-IR.. 55

3-8. روش افتراق سنجی اشعه ایکس (XRD).. 56

3-9. اندازه گیری قدرت تورم.. 56

3-10. اندازه گیری میزان حلالیت.. 57

3-11. اندازه گیری شفافیت خمیر.. 57

3-12. تعیین اجزای نشاسته ها بر اساس قابلیت هضم.. 58

3-13. تخمین اندیس قند خون (GI).. 59

3-14. جمع آوری بزاق.. 60

3-15. مدل های هضم دهانی و معدوی-رودوی درون شیشه ای.. 60

3-16. تعیین میزان گلوکز رهایش یافته.. 62

3-17. تعیین میزان قند به روش 3،5- دی نیتروسالسیلیک اسید.. 62

3-18. تعیین خصوصیات جریان.. 64

3-18-1. تعیین خصوصیات جریان نمونه های نشاسته قبل از مراحل هضم   64

3-18-2. تعیین خصوصیات جریان نمونه های نشاسته در شرایط حضور بزاق   64

3-18-2-1. خصوصیات جریان مستقل از زمان.. 64

3-18-2-2. خصوصیات جریان وابسته به زمان.. 64

3-18-3. بررسی اثر pH اسیدی بر خصوصیات جریان.. 65

3-18-4. بررسی اثر آنزیم های رودوی بر خصوصیات جریان.. 65

3-19. مدلسازی رئولوژیکی.. 65

3-19-1. مدل های رئولوژیکی مستقل از زمان.. 65

3-19-2. مدل های رئولوژیکی وابسته به زمان.. 67

3-20. آزمون های رئولوژی دینامیک.. 68

3-20-1.آزمون روبش کرنش.. 69

3-20-2. آزمون روبش فرکانس.. 69

3-21. مدلسازی رهایش گلوکز در شرایط روده شبیه سازی شده با استفاده جدول جستجوی فازی.. 70

3-22. آنالیز آماری.. 74

فصل چهارم: نتایج و بحث. 77

4-1. درجه جایگزینی هیدروکسی پروپیل و فسفر در نشاسته هیدروکسی پروپیله و فسفریله گندم.. 77

4-2. مقدار رطوبت انواع نشاسته ها.. 78

4-3. طیف سنجی FT-IR.. 79

4-4. افتراق سنجی اشعه ایکس (XRD).. 81

4-5. قدرت تورم.. 83

4-6. میزان حلالیت.. 87

4-7. شفافیت خمیر.. 90

4-8. اجزای نشاسته ها بر اساس قابلیت هضم.. 91

4-9. اندیس قند خون (GI).. 95

4-10. میزان رهایش گلوکز در شرایط معده و روده شبیه سازی شده.. 97

4-11. رفتار جریان برشی پایا پس از هضم در شرایط معده شبیه سازی شده   105

4-12. رفتار جریان برشی پایا پس از هضم در شرایط روده شبیه سازی شده   107

4-13. تعیین خصوصیات جریان برشی پایای نمونه های نشاسته در حضور و عدم حضور بزاق.. 110

4-13-1. خصوصیات جریان مستقل از زمان.. 110

4-13-2. خصوصیات جریان وابسته به زمان (تیکسوتروپی).. 123

4-14. خواص رئولوژیکی دینامیک.. 134

4-15. مدلسازی رهایش گلوکز در شرایط روده شبیه سازی شده با استفاده جدول جستجوی فازی.. 146

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات. 151

5-1. نتیجه گیری.. 151

5-2. پیشنهادات.. 154

منابع.. 156

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        فهرست شکل ها

 

شکل1-1. واکنش شیمیایی منجر به تولید نشاسته هیدروکسی پروپیله.   3

شکل 2-2. تولید نشاسته با اتصلات عرضی فسفاته با استفاده از POCl₃.   4

شکل 3-1. منحنی استاندارد غلظت گلوکز در برابر جذب خوانده شده در طول موج 540 نانومتر.. 63

شکل 3-2. ساختار عمومی سیستم استنتاج فازی… 70

شکل 3-3. توابع عضویت مربوط به ورودی های (الف) حجم، (ب) غلظت، (ج) زمان هضم و خروجی رهایش گلوکز (د).. 72

یک مطلب دیگر :

شکل 3-4. سیستم استنتاج ممدانی استفاده شده جهت تخمین میزان گلوکز رهایش یافته در شرایط روده شبیه سازی شده… 73

شکل4-1. محتوای رطوبت نمونه های نشاسته برحسب مرطوب… 79

شکل4-2. طیف سنجی FT-IR نمونه های A) نشاسته طبیعی گندم B) نشاسته فسفریله گندم با درجه جایگزینی 096/0 درصد… 80

شکل4-3. طیف سنجی FT-IR نمونه های A) نشاسته هیدروکسی پروپیله گندم با درجه جایگزینی 106/2 درصد B) نشاسته طبیعی گندم… 81

شکل 4-4. الگوی XRD بدست آمده برای A) نشاسته طبیعی، B) نشاسته هیدروکسی پروپیله و C) نشاسته فسفریله گندم… 83

شکل 4-5. قدرت تورم نشاسته های طبیعی و اصلاح شده در دماهای مختلف (غلظت 2 درصد)… 85

شکل 4-6. میزان حلالیت نشاسته های طبیعی و اصلاح شده در دماهای مختلف (غلظت 2 درصد)… 87

شکل 4-7. میزان شفافیت ژل نشاسته های طبیعی و اصلاح شده گندم (غلظت 1 درصد)… 90

شکل 4-8. الگوی هیدرولیز آنزیمی درون شیشه ای ژل نشاسته ها (20 دقیقه حرارت دهی در دمای 100 درجه سانتیگراد) در دمای 37 درجه سانتیگراد برای 3 ساعت بر اساس روش انگلیست و همکاران (1992)… 92

شکل 4-9. میزان رهایش گلوکز از نمونه های ژل نشاسته ها در شرایط هضم معده و روده شبیه سازی شده (غلظت 8 درصد، حجم 5/7 میلی لیتر)… 98

شکل 4-10. میزان رهایش گلوکز از نمونه های ژل نشاسته ها در شرایط هضم معده و روده شبیه سازی شده (غلظت 8 درصد، حجم 15 میلی لیتر)… 98

شکل 4-11. میزان رهایش گلوکز از نمونه های ژل نشاسته ها در شرایط هضم معده و روده شبیه سازی شده (غلظت 12 درصد، حجم 5/7 میلی لیتر).   99

شکل 4-12. میزان رهایش گلوکز از نمونه های ژل نشاسته ها در شرایط هضم معده و روده شبیه سازی شده (غلظت 12 درصد، حجم 15 میلی لیتر)… 99

شکل4-13. منحنی جریان نمونه های نشاسته پس از هضم در شرایط معده شبیه سازی شده… 105

شکل 4-14. منحنی جریان نمونه های نشاسته پس از هضم در شرایط روده شبیه سازی شده… 108

شکل 4-15. نمودار جریان نمونه های نشاسته (غلظت 8 درصد و دمای 37 درجه سانتیگراد) در شرایط (a) عدم حضور بزاق و (b) حضور بزاق… 111

شکل 4-16. نمودار جریان نمونه های نشاسته (غلظت 12 درصد و دمای 37 درجه سانتیگراد) در شرایط (a) عدم حضور بزاق و (b) حضور بزاق… 112

شکل 4-17. نمودار جریان نشاسته ها (غلظت 8 درصد، دمای 37 درجه سانتیگراد و تنش برشی 50 معکوس ثانیه) (a) بدون حضور و (b) در حضور بزاق   123

شکل 4-18. نمودار جریان نشاسته ها (غلظت 12 درصد، دمای 37 درجه سانتیگراد و تنش برشی 50 معکوس ثانیه) (a) بدون حضور و (b) در حضور بزاق   124

شکل 4-19. آزمون کرنش متغیر ژل 8 و 12 درصد نشاسته طبیعی (فرکانس 1 هرتز، دمای 25 درجه سانتیگراد)… 135

شکل 4-20. آزمون کرنش متغیر ژل 8 و 12 درصد نشاسته فسفریله (فرکانس 1 هرتز، دمای 25 درجه سانتیگراد)… 136

شکل4-21. آزمون کرنش متغیر ژل 8 و 12 درصد نشاسته هیدروکسی پروپیله (فرکانس 1 هرتز، دمای 25 درجه سانتیگراد)… 136

شکل 4-22. آزمون فرکانس متغیر ژل 8 درصد ژل نشاسته ها (کرنش 5/0 درصد، دمای 25 درجه سانتیگراد)… 140

شکل 4-23. آزمون فرکانس متغیر ژل 12 درصد ژل نشاسته ها (کرنش 5/0 درصد، دمای 25 درجه سانتیگراد)… 141

شکل 4-24. اثر فرکانس بر ویسکوزیته کمپلکس نمونه های ژل نشاسته (غلظت 8 درصد، دما 25 درجه سانتیگراد)… 144

شکل 4-25. اثر فرکانس بر ویسکوزیته کمپلکس نمونه های ژل نشاسته (غلظت 12 درصد، دما 25 درجه سانتیگراد)… 144

شکل 4-26. پایگاه قوانین فازی تشکیل شده جهت مدلسازی… 147

شکل 4-27. بخش ناظر قوانین جهت تخمین میزان خروجی داده های تست.   148

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

– 1- مقدمه

فلات پهناور ایران از لحاظ جغرافیایی در کمر­بند خشک و نیمه­خشک جهان واقع شده زیرا عرض جغرافیایی 20 تا 40 درجه نیمکره شمالی زمین متاثر از اوضاع آب و هوایی خشک جهان بوده و اغلب کویر­های دنیا در این منطقه قرار گرفته است (مهاجر،1382). در ایران تبدیل اراضی بدون كشت اطراف شهرها به پارك­های مصنوعی و غرس نهال به وسعت قابل ملاحظه، از جمله اقدام هایی است كه به منظور مبارزه با آلودگی هوا و ایجاد فضای سبز پس از ملی شدن جنگل­ها و مراتع كشور به عمل آمده است. با توجه به موقعیت اقلیمی ایران كه سطح وسیعی از آن را مناطق خشك و نیمه خشك اشغال کرده، به­سرعت می­توان به اهمیت جنگل­کاری در كشور پی­برد (مصدق،1378). در مناطق خشک برای حصول موفقیت در جنگل­کاری آشنایی با جغرافیای گیاهی لازم و ضروری به نظر می­رسد تا از روی گیاهان باقیمانده، که معرف رستنی­های سابق در آن مناطق هستند بتوانیم گونه­هایی را که کاشت آنها با شرایط محل سازگاری دارد بشناسیم. کاشت درختان بومی در اکثر موارد در صورت مدیریت با موفقیت همراه بوده و می­توان گونه­های خارجی را نیز در جنگل­کاری بصورت آزمایشی وارد کرد (انصاری،1347).          حدود 35% از چوب مورد نیاز جهان از منابع جنگل­کاری تامین می­شود که تنها حدود 3% از کل سطح جنگل­های جهان را به خود اختصاص داده است و انتظار می­رود که جنگل­کاری­ها بتوانند پاسخگوی 46% از تقاضای چوب جهان تا سال 2040 باشند (بوت و همکاران[1]،2002). لازم به ذکر است که جنگل­کاری نباید تنها با هدف اقتصادی و مالی صورت گیرد، گاهی بایستی تنها به دلیل اهمیت تفریحی یا حفاظتی آن برای اجتماع با تقبل هزینه، اقدام به جنگل­کاری در منطقه نمود (یخکشی،1381). در كشور ایران كه به رغم دارا بودن اكوسیستمی خشك و شكننده (مجد طاهری و جلیلی،1375) سرعت تخریب جنگل در دنیا توسط انسان بیش از احیا و توسعه آن است (بانك لغت[2]، 2000). با توجه به مزایای زیاد جنگل­ها باید سعی شود این منابع با اجرای مدیریتی اصولی هر چه بهتر حفظ و توسعه یابند. شناخت وی‍ژگی­های خاك یكی از پایه­های مدیریتی جنگل است كه بسیاری از گزینه­های جنگل­شناسی از جمله

 

 انتخاب گونه، تعیین حاصل­خیزی رویشگاه، نرخ رویش توده، میزان سطح ذخیره­گاه لازم در جنگل، پیش­بینی درصد زنده­مانی و رشد نهال­ها تحت تاثیر آن قرار می­گیرند (دانیل[3]، 1979).

نكته مهم این است كه برنامه­ریزی­های كشاورزی و منابع طبیعی و تولید در هر منطقه به یك سری اطلاعات مربوط به آن منطقه نیازمند می­باشد كه یكی از مهم­ترین آن وضعیت خاك است. زیرا خاك، بستر رویش بوده، و گیاه را استوار نگه داشته و منبع غنی از مواد غذایی را نیز در اختیار آن قرار می­دهد (رای موند[4]، 1998). لذا باید به منظور كمك به حفظ و توسعه جنگل­ها، اطلاعات موجود در رابطه با تاثیر گونه­های جنگلی بر این ویژگی­ها مشخص گردد. البته خاكشناسی جنگل در دنیا سابقه طولانی داشته و تا كنون دانشمندان زیادی در زمینه اثر گونه­های درختی بر خاك تحقیق نموده­اند. به عنوان مثال در قاره­ی اروپا تا سال 2002 تعداد 205 تحقیق در زمینه بررسی اثر مهم­ترین گونه­های درختی بر ویژگی­های فیزیكوشیمیایی خاك انجام شده است (آگوستو[5] و همکاران، 2002). شدت تاثیر، به تیپ خاکی که جنگل­کاری در آن استقرار پیدا کرده و شرایط اقلیمی منطقه بستگی دارد (گانجنت[6] و همکاران، 2004). تولید موفقیت­آمیز گیاهان مستلزم خاك مناسب و وجود مقدار كافی از عناصر غذایی و قابل استفاده گیاه است، عناصر غذایی نه تنها باید به صورت تركیباتی باشند كه به سهولت مورد استفاده گیاهان قرار می­گیرند، بلكه تعادل بین مقدار آن­ها نیز حائز اهمیت است (تاندون[7]، 1989). با اندكی دقت به وضوح مشخص می­شود كه عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم جزء اصلی­ترین و ضروری­ترین عناصر غذایی گیاه می­باشد

یک مطلب دیگر :

 

دلایل و شواهدی که در رویه قضایی ایران برای احراز یا اثبات دفاع مشروع بکار رفته

 (هانسون[8]، 1967). جذب متفاوت از منابع و بازگشت کربن و عناصر غذایی عوامل مهم و اصلی در جریان عناصر غذایی درون سیستم هستند (میلر[9]، 1984). ارتباط و اثرات متقابل بین خاک و درختان در یک منطقه­ی مشخص اقلیمی به قدری به هم نزدیک و به اندازه­ای دارای پیوند تنگاتنگ هستند که یک مولفه را بدون تاثیر مولفه دیگر نمی­توان مطالعه و بررسی نمود (زرین کفش، 1380).

درکشوری مثل ایران، شهرها برای مقابله با آلودگی­های صوتی و هوایی و کاهش استرس­های محیطی، بیشتر از هر نقطه­ی دیگری به فضای سبز نیاز دارند. اصولا خاک­هایی که برای جنگل­کاری در نظر گرفته می­شوند اغلب برای زراعت نامناسب بوده و حاصلخیزی کمی دارند و جنگل­کاری می­تواند به حاصلخیزی و خصوصیات مطلوب آن کمک کند (روحی مقدم و همكاران، 1386). درهمین راستا شناخت گونه­های سازگار در هر منطقه ضروری به نظر می­رسد چرا که این گونه­ها به تیمار و آبیاری کمتری نیاز دارند. گونه­های پهن­برگ، نسبت به سوزنی­برگ دارای قدرت ذخیره­ی ازت بیشتر (سولان[10]، 1990: هومان[11] وهمکاران ،1992) و فسفر کمتری (کوله[12] و همکاران، 1990) هستند و همچنین از تخلخل خاکی و سرعت هوادیدگی کمتری (آگوستو[13] و همکاران ، 2002) نیز برخوردارند و این تاثیر بیشتر در عمق 10-0 سانتی­متری خاک دیده می­شود (هاگن[14] و همکاران و 2004). آب­شویی عناصر معدنی در خاک­های زیر پوشش سوزنی­برگان سریع­تر از خاک­های تحت پوشش پهن­برگان آن است. همچنین تجمع و انتقال عناصر معدنی فیلتر شده از جو و گرد و غبار روی برگ­های سوزنی­برگان بیش از پهن­برگان است (زرین کفش، 1380). هر چند درختان جنگلی خشکی­گرا به سبب کندی رشد و اینکه غالباً به ابعاد قابل ملاحظه­ای نمی­رسند و بعضاً از نظر کیفیت چوب نیز چندان مطلوب نیستند اما عاری از فایده نبوده­اند (جزیره­ای، 1381). یکی از این مناطق خشک در ایران اصفهان می­باشد که از دیر باز در حال توسعه جنگل­کاری­ها با گونه­های مناسب بوده است. از گونه­های سازگار با این منطقه کاج تهران و توت است. تحقیق حاضر رویش و مواد غذایی خاك و برگ را در دو گونه توت سفید (Morus alba L.) و كاج تهران Medw) eldarica (Pinus در جنگل­كاری اصفهان، و در سه منطقه­ی پارك كوهستان، پارك شرق و جنگل دست كاشت دانشگاه صنعتی بررسی خواهد كرد.

 

1-2- سوال­های تحقیق:

آیا توده­های مورد تحقیق از نظر كمیت و كیفیت وضعیت مطلوبی دارند؟

آیا تاثیر خاک بر میزان رویش گونه­های مذكور در سه منطقه متفاوت است؟

آیا تفاوت مشخصه­های رویش در دو توده ناشی از تفاوت در ویژگی­های خاك می­باشد؟

 

1-3- فرضیه­ها:

مشخصه­های كمی و كیفی درختان در سه منطقه با یكدیگر اختلاف معنی­داری دارند.

رویش گونه­های مورد مطالعه در این مناطق متفاوت است.

به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی مولار) بر ویژگی‌های مورفولوژی و فیزیولوژیک دو رقم کلزا (ساری گل و RGS) تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی انتهای فصل، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب- دانشگاه شیراز، در سال زراعی 93-1392 طراحی و اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت­های دوبار خردشده، بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که همه فاکتورهای موردبررسی (تنش خشکی انتهای فصل، رقم و سالیسیلیک اسید) بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، طول خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اثر معنی‌داری اعمال کردند ولی ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی فقط تحت تأثیر رقم قرارگرفته و تنش خشکی و سالیسیلیک اسید اثر معنی‌داری بر این صفات اعمال نکردند. هر دو رقم مورداستفاده در این پژوهش نسبت به تنش خشکی در زمان گلدهی بسیار حساس بوده به‌طوری‌که تنش خشکی باعث کاهش 40 درصدی عملکرد در هر دو رقم شد. عملکرد در رقم RGS از 6780 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری مطلوب به 3930 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی انتهای فصل کاهش یافت. در هر دو رقم در شرایط آبیاری مطلوب تیمار 1 میلی مولار و در شرایط تنش تیمار 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید بیشترین میزان عملکرد را در گیاه کلزا تولید کردند. هر دو رقم پاسخ مشابهی نسبت به تنش خشکی و سالیسیلیک اسید داشتند، ولی به‌طورکلی رقم RGS عملکرد بالاتری (5354 کیلوگرم در هکتار) را نسبت به رقم ساری گل (4911 کیلوگرم در هکتار) تولید نمود. همچنین در هر دو رقم دمای سایه‌انداز گیاه نیز تحت تأثیر سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی کاهش یافت. به‌طورکلی می‌توان چنین نتیجه گرفت، اگرچه تنش خشکی باعث ایجاد اثرات سویی بر رشد و عملکرد کلزا شده است ولی استفاده از سالیسیلیک اسید توانسته بخشی از این خسارت را جبران کند.

کلمات کلیدی: سالیسیلیک اسید، دمای سایه انداز، کلزا، عملکرد دانه.

 

 

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه. 2

1-2-کلزا  3

1-2-1- تاریخچه و مبدأ کلزا. 3

1-2-2- جایگاه کلزا در ایران و جهان. 4

1-2-3-گیاه‌شناسی کلزا. 4

1-2-4- اکولوژی کلزا. 5

1-2-5- مراحل رشد و نمو گیاه کلزا. 6

1-3- تنش خشکی  8

1-3-1- مکانیسم‌های مقاومت به تنش خشکی. 9

1-3-2- تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد کلزا. 9

1-4- سالیسیک اسید  10

1-4-1- تاریخچه. 10

1-4-2- ساختمان سالیسیلیک اسید و مشتقات آن. 11

1-4-3- مکانیسم احتمالی فعال در پاسخ به تنش‌ها در گیاهان. 12

1-4-4- اثر سالیسیلیک اسید بر فتوسنتز. 12

1-4-5- نقش سالیسیلیک اسید در مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی  13

اهداف پژوهش  14

فصل دوم: مروری بر پژوهش های پیشین

2-1- تنش خشکی و تاثیر آن بر رشد و عملکرد کلزا  16

2-2- نقش سالیسیلیک اسید در کاهش اثرات تنش  18

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- شرایط اقلیمی و مشخصات محل آزمایش  24

3-2- مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش  25

3-3- طرح آزمایش  26

3-4-رقم‌های کلزا  27

3-5- آماده‌سازی زمین و کاشت  27

3-6- عملیات داشت  28

3-7- اعمال تیمارها  30

3-7-1- تنش خشکی. 30

3-7-2-کاربرد سالیسیلیک اسید. 31

3-8- عملیات برداشت  32

3-9- اندازه‌گیری صفات  33

3-10- تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها  37

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- ارتفاع بوته  39

4-2- تعداد شاخه فرعی در بوته  42

4-3- قطر ساقه  43

4-4- طول خورجین  45

4-5- تعداد خورجین در ساقه اصلی، شاخه های فرعی و تعداد خورجین در بوته  49

4-6- تعداد دانه در خورجین  54

4-7- وزن هزار دانه  58

4-8- عملکرد دانه  63

4-9- عملکرد بیولوژیک  68

4-10- شاخص برداشت  75

4-11- روند تغییرات دمای سایه‌انداز گیاهی  77

4-12- دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی  79

4-13- انتقال مجدد  84

4-14- آهنگ تجمع ماده خشک  87

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه‌گیری  91

5-2- پیشنهادات  92

فهرست منابع  93

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان                                                                                                    صفحه

جدول 1-1- ترکیب شیمیایی دانه کلزا.. 7

جدول 1-2- ارتباط رنگ پوسته دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه   7

جدول 1-3- ترکیبات نامطلوب موجود در کلزا و محل حضور آن‌ها.. 7

جدول 3-1- مشخصات هواشناسی شهرستان داراب در سال زراعی 1392-1993.   24

جدول 3-2- مشخصات خاک محل آزمایش.. 25

جدول 3-3- ویژگی‌های زراعی کلزا، ارقام ساری گل و RGS… 27

جدول 4-1- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 41

جدول 4-2- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 44

جدول 4-3- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 47

جدول 4-4- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 53

جدول 4-5- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 57

جدول 4-6- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 61

جدول 4-7- جدول تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 70

جدول 4-8- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 74

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

 

عنوان                                                                                                    صفحه

شکل 1-1- مدل شماتیک فعالیت سالیسیلیک اسید برای القای مقاومت در تنش‌های غیر زیستی   12

شکل 3-1- نقشه طرح آزمایش   26

شکل 3-2- مراحل آماده‌سازی و کاشت.   28

شکل 3-3- مراحل داشت.   29

شکل 3-4- مرحله گلدهی (زمان اعمال تیمارهای تنش خشکی).   30

شکل 3-5- اعمال تیمار سالیسیلیک اسید.   31

شکل 3-6- مراحل برداشت   32

شکل 3-7- اندازه‌گیری ارتفاع نهایی   33

شکل3-8- اندازه‌گیری دمای سایه‌انداز گیاهی کلزا با استفاده از دماسنج مادون‌قرمز   35

شکل 3-9- اندازه گیری قطر ساقه با استفاده از کولیس ورنیه   35

شکل 4-1- اثر رقم بر ارتفاع بوته   40

شکل 4-2- اثر رقم بر تعداد شاخه فرعی در بوته   42

شکل 4-3- اثر سطوح تنش خشکی بر طول خورجین در بوته کلزا   45

شکل 4-4- اثر رقم بر طول خورجین   46

شکل 4-5- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر طول خورجین در بوته   48

شکل4-6- اثر متقابل سطوح مختلف تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر طول خورجین در بوته   48

شکل4-7- اثر رقم بر تعداد خورجین در ساقه اصلی   49

شکل4-8- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد خورجین در شاخه های فرعی   50

شکل4-9- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد خورجین در شاخه های فرعی   51

شکل4-10- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد خورجین در بوته   52

شکل4-11- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد خورجین در بوته   52

شکل4-12- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد دانه در خورجین   54

شکل4-13- اثر رقم بر تعداد دانه در خورجین   55

شکل4-14- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد دانه در خورجین   56

شکل4-15- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر تعداد دانه در خورجین   56

شکل 4-16- اثر سطوح تنش خشکی بر وزن هزاردانه   58

شکل 4-17- اثر رقم بر وزن هزار دانه   59

شکل4-18- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر وزن هزاردانه   60

شکل4-19- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه   60

شکل4-20- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه در شرایط آبیاری مطلوب   62

شکل4-21- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه در شرایط تنش خشکی انتهای فصل   63

شکل4- 22- اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد دانه کلزا   64

شکل4-23- اثر رقم بر عملکرد دانه کلزا   64

شکل4- 24- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا   65

شکل4-25- اثر متقابل تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا   66

شکل4-26- اثر متقابل رقم و سالیسلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا در شرایط آبیاری مطلوب   67

شکل4-27- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا در شرایط تنش خشکی انتهای فصل.   68

شکل4-28- اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیک کلزا   69

شکل4-29- اثر رقم بر عملکرد بیولوژیک کلزا   71