2-1-1-1 سنت پوزیتیویستی تجربه گرایی ……… 12

2-1-1-2 سنت انتقادی دیالکتیکی  ………….. 14

2-1-2 بخش دوم: جامعه­شناسی ادبیات …………… 15

2-1-2-1 جامعه­شناسی آفرینش ادبی…………… 15

2-1-2-2 جامعه­شناسی تولید و نشر آثار ادبی….. 18

2-1-2-3 جامعه­شناسی خواندن ………………. 19

2-1-3 بخش سوم: جامعه شناسی رمان  …………… 20

2-1-3-1 تحلیل جامعه­شناختی پیدایش رمان…….. 24

2-1-3-2 نظریه های جامعه­شناسی رمان  ………. 27

2-2- چارچوب نظری  …………………………… 37

2-2-1 خوانش خواننده محور  …………………. 37

2-2-2 نظریه هوش داستانی  ………………….. 40

2-3- سوابق و پیشینة پژوهش ……………………. 42

2-3-1 تحقیقات داخلی ………………………. 42

2-3-2 تحقیقات خارجی  ……………………… 45

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق  ……………………. 46

3ـ1ـ روش پژوهش ……………………………… 47

3ـ2ـ جامعه و نمونه پژوهش …………………….. 49

3ـ3ـ روش نمونه گیری، حجم نمونه و مشخصات نمونه  …. 49

3ـ4ـ ابزار و روش گردآوری داده ها ……………… 50

3ـ5ـ انتقال پذیری (اعتبار) و تاییدپذیری (روایی)…. 53

3ـ6ـ متغیرهای بررسی شده  …………………….. 53

3ـ7ـ روش کدگذاری  …………………………… 54

3ـ8ـ روش تفسیر داده­ها ……………………….. 54

فصل چهارم: توصیف ­و تحلیل و بیان یافته­های پژوهش  … 56

4-1- شرح مصاحبه ها ………………………….. 57

4-1-1-گفتگو با خوانندگان رمان های جدی و عامه پسند درباره رمان «سلوک»  …………………………………. 57

4-1-2- گزارش مصاحبه شماره یک  ……………… 57

4-1-3- گزارش مصاحبه شماره دو ………………. 74

4-1-4- گفتگو با خوانندگان رمان های جدی و عامه پسند درباره رمان «کفش های …»  …………………………… 86

4-1-5- گزارش مصاحبه شماره سه  ……………… 86

4-1-6- گزارش مصاحبه شماره چهار …………….. 96

4-2- مشخصات توصیفی مصاحبه شوندگان …………….. 102

4-2-1 جنسیت  …………………………….. 102

4-2-2 سن…………………………………. 102

4-2-3 تحصیلات  ……………………………. 103

4-2-4 وضعیت اشتغال ……………………….. 103

4-2-5 طبقه اجتماعی  ………………………. 103

4-2-6 موضوع رمان مورد مطالعه ………………. 104

4-2-7 هدف از رمان خواندن  …………………. 104

4-3- تحلیل مصاحبه ها و گفتگوها  ………………. 107

4-3-1- جنسیت و خوانش  …………………….. 107

4-3-2- سن و خوانش ………………………… 114

4-3-3- وضعیت اشتغال و خوانش  ………………. 115

یک مطلب دیگر :

4-3-4- طبقه اجتماعی و خوانش  ………………. 116

4-3-5- تحصیلات و خوانش …………………….. 116

4-3-6- هوش داستانی و خوانش ………………… 117

4-5- فضای تحلیلی خوانش خواننده………………… 128

4-5-1- خوانش تفسیری ………………………. 129

4-5-2- خوانش تأویلی ………………………. 130

فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه راهکارها و پیشنهادات 133

5-1- جمع بندی و خلاصه روند کار…………………. 134

5-2- نتیجه گیری از یافته های تحقیق  …………… 134

5-3- راهکارها و پیشنهادهای مبتنی بر تحقیق  …….. 137

5-4- محدودیت های پژوهش  ……………………… 139

منابع  …………………………………….. 140

پیوست شماره 1 ………………………………. 144

پیوست شماره 2 ………………………………. 145

 

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                  صفحه

4-1 اطلاعات زمینه ای خوانندگان رمان های جدی …….. 105

4-2 اطلاعات زمینه ای خوانندگان رمان های عامه پسند  . 106

4-3 ابعاد ساختاری خوانش خواننده  ……………… 129

4-4 عناصر ساختاری خوانش تفسیری  ………………. 130

4-5 عناصر ساختاری خوانش تأویلی………………… 131

4-6 فضای تحلیلی خوانش خواننده ………………… 132

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                        صفحه

2-1 مدل تحلیلی ……………………………… 41

 

 

 

 

چکیده:

مطالعات جامعه شناختی در حوزه ی ادبیات، به رمان بیشتر از سایر انواع ادبی می پردازد. اهمیت این موضوع، بیش از هر چیز به خوانده شدن آن و درک روایت توسط خوانندگان، مربوط می شود. بر اساس نظریه دریافت، گوناگونی در انواع رمان ها باعث پیدایش خوانندگان گوناگون و در نتیجه درک و خوانش های گوناگون می شود. خوانش به عنوان یک توانایی در مفهوم «هوش داستانی» به معنای توانایی فرد در صورت بندی (به قلم در آوردن یا روایت کردن) و دنبال کردن (درک و خواندن) داستان زندگی خود و دیگران است. مطالعه جامعه شناختی خوانش رمان های جدی و عامه پسند بر مبنای نظریه هوش داستانی در بین خوانندگان شهر بندرعباس، به روش کیفی بر مبنای گرند تئوری و با ابزار مصاحبه گروهی متمرکز انجام شده است. در این زمینه دو کتاب «سلوک» و «کفش های غمگین عشق» به عنوان آثار جدی و عامه پسند را به 12 نفر (6مرد و 6زن) از خوانندگان رمان در دو گروه جدی خوان و عامه خوان داده و تاثیر ویژگی های فردی- اجتماعی را بر خوانش بررسی و سپس به تحلیل رابطه میان هوش داستانی و خوانش پرداخته ایم. تجزیه و تحلیل یافته ها نشان دهنده­ 1- تفاوت معنادار در خوانش زنان و مردان. 2- عدم تفاوت در خوانش جدی خوان ها و عامه خوان ها و سه نوع خوانش کارشناسانه، همدلانه و کارشناسانه-همدلانه است که در فضای تحلیلی خوانش های تفسیری، تأویلی و تفسیری-تأویلی شناسایی و متمایز می گردد. ویژگی های فردی – اجتماعی خوانندگان رمان های جدی و عامه پسند بر خوانش آن ها تأثیر دارد و جنسیت بیشترین تفاوت را در خوانش ایجاد می کند که موجب پدید آمدن دو نوع خوانش زنانه و مردانه می شود. سن و تحصیلات نیز بر خوانش اثرگذار هستند اما بین شغل و طبقه اجتماعی با خوانش رابطه معناداری مشاهده نشد. جنسیت بر هوش داستانی افراد نیز اثرگذار است و زنان در توانایی های پیرنگ پردازی و شخصیت پردازی و مردان در روایت پردازی، ژانرپردازی و درون مایه پردازی قوی تر هستند. همچنین تفاوتی میان هوش داستانی خوانندگان رمان های جدی با هوش داستانی خوانندگان رمان عامه پسند وجود نداردو تفاوت های جاافتاده در جامعه، ناشی از کلیشه ها و مرزبندی های فرهنگی است.