تأثیر یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر ... |
فرضیه های تحقیق………. 10
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق………… 12
تعاریف مفهومی…………. 12
تعریف عملیاتی متغیرها…. 11
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینهی تحقیق. 15
مبانی نظری تحقیق.. 16
مهارتهای اجتماعی.. 16
مهارتهای اجتماعی چه نوع مهارتهایی هستند؟.. 24
پیشرفت تحصیلی.. 28
عوامل موثر بر انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشآموزان.. 31
تأثیر پیشرفت تحصیلی بر انگیزش و یادگیری.. 35
چه مهارتهایی منجر به پیشرفت تحصیلی میشود؟.. 38
روش مشارکتی جیگ ساو.. 41
محیطهای یادگیری.. 42
ویژگیهای یادگیری مشارکتی.. 43
دیدگاههای عمده در یادگیری مشارکتی.. 44
روشهای یادگیری مشارکتی.. 45
فرایند روش جیگ ساو (بهرنگی و آقایاری، 1383).. 49
روش آموختن با هم.. 49
روش پژوهش گروهی.. 49
سازماندهی کلاس درس برای روش تدریس جیگ ساو.. 51
سازماندهی یادگیری مشارکتی جهت اجرا در کلاس درس.. 53
نقش معلم در روش تدریس جیگ ساو.. 54
اثرات کاربرد روش مشارکتی (جیگ ساو).. 56
محدودیتهای کاربرد روش مشارکتی (جیگ ساو).. 58
تحقیقات انجام شده در داخل کشور.. 59
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور.. 64
جمع بندی.. 68
فصل سوم:روش تحقیق. 73
روش تحقیق.. 74
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری.. 74
ابزار و روشهای جمع آوری داده ها.. 75
پرسشنامه مهارتهای اجتماعی.. 75
تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه.. 75
روایی و پایایی پرسشنامه.. 76
آزمون پیشرفت تحصیلی.. 76
روش اجرای تحقیق.. 76
روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 78
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافتهها. 79
دادههای توصیفی.. 80
یافتههای استنباطی.. 81
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری. 92
خلاصه پژوهش.. 93
بحث و نتیجه گیری.. 93
نتیجه گیری.. 101
محدویتهای تحقیق.. 103
پیشنهادات.. 104
منابع و مآخذ.. 105
منابع فارسی.. 105
منابع انگلیسی.. 113
ضمائم و پیوست ها. 118
چکیده انگلیسی.. 145
فهرست جداول
عنوان ………….. صفحه
جدول 1-2 مقایسه فعالیتهای گروههای مشارکتی با فعالیتهای گروههای کوچک. 50
جدول 2-2 تشویق کنندهی مشارکت و منع کنندهی مشارکت. 50
جدول 1-3 توزیع حجم نمونه آماری بر اساس گروه. 74
جدول 2-3 توزیع حجم نمونه آماری بر اساس وضعیت تاهل. 74
جدول 3-3 مؤلفههای پرسشنامه مهارتهای اجتماعی. 75
جدول 4-3 تحلیل بر اساس میزان نمره. 75
جدول 5-3 آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مهارتهای اجتماعی ماتسون. 76
جدول 1-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات درس علوم دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پس آزمون. 80
جدول 2-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات مهارتهای اجتماعی دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پس آزمون. 80
جدول 3-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات ابعاد مهارتهای اجتماعی دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پس آزمون. 81
جدول4-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پیشرفت تحصیلی. 82
جدول5-4 بررسی همگنی شیب خط رگرسیون گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 82
جدول 6-4 مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 82
جدول 7-4 مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 83
جدول8-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون مهارت اجتماعی. 83
جدول 9-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 83
جدول 10-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 84
جدول11-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون مهارت اجتماعی مناسب. 85
جدول 12-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی مناسب گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 85
جدول 13-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی مناسب گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 85
جدول14-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون رفتارهای غیر اجتماعی. 86
جدول 15-4 مقایسه میزان رفتارهای غیر اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 86
جدول 16-4 مقایسه میزان رفتارهای غیر اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 87
جدول17-4بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون پرخاشگری و رفتارهای تکانشی. 87
جدول 18-4 مقایسه میزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 88
جدول 19-4 مقایسه میزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 88
جدول20-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن. 89
جدول21-4 مقایسه میزان برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 89
جدول22-4 مقایسه میزان برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 89
جدول23-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروهها در پسآزمون رابطه با همسالان. 90
جدول 24-4 مقایسه میزان رابطه با همسالان گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 90
جدول 25-4 مقایسه میزان رابطه با همسالان گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 90
فهرست اشکال
عنوان ………….. صفحه
شکل 1-2 فرایند روش جیگ ساو 49
شکل 2-2-نوع نشستن. 51
شکل 3-2 نشستن و ترتیب مطلوب کلاس. 52
چکیده
هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر پایه هفتم شهرستان جم میباشد، که به روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل انجام یافت. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دختر پایه هفتم شهرستان جم به تعداد 324 نفر میباشد. نمونه آماری این تحقیق 52 نفر از دانشآموزان بود که به روش تصادفی خوشهای چندمرحلهای در دو گروه انتخاب شدند. دانشآموزان گروه آزمایشی 10 جلسه به روش مشارکتی (جیگ ساو) در درس علوم آموزش دیدند. ابزار گردآوری اطلاعات آزمون مهارتهای اجتماعی ماتسون و آزمون پیشرفت تحصیلی (معلم ساخته) که شامل 56 سوال مهارتهای اجتماعی و 20 سوال پیشرفت تحصیلی بود بعد از تأیید روایی و پایایی آن آزمون به عمل آمد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که t در تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق از آزمون روش یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) در رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان تأثیر معناداری دارد.
واژگان کلیدی: یادگیری مشارکتی (جیگ ساو)، مهارتهای اجتماعی، پیشرفت تحصیلی
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
در طول تاریخ انسان همواره کوشیده است تا تجارب و یافتههای خود را به فرزندان و نسل آینده منتقل کند. این نیاز به آموزش و یادگیری، سبب بقای جوامع بشری شده است و بدین سان فرهنگ سازی و حفظ آن، بخش جداناپذیر آرمانهای انسانی و شناسنامه انسان شده است. آموزش و یادگیری یک وظیفه راهبردی است و همواره این سوال برای صاحب نظران تعلیم و تربیت بوده است که میخواهیم چه چیزی را یاد بدهیم و چگونه میخواهیم آن را یاد بدهیم و برای یک آموزش اثربخش و کارآمد، استفاده از فنون و راهبردهای مطلوب دارای اهمیت بسیار است. همگام با تحولات روزافزون دانش و فناوری نظام آموزشی نیز تغییرات را سریع پذیرفته است (فهامی و عزتی، 1388). بنابراین تغییر هدفهای برنامه درسی، مواد و محتوای آموزشی، روشها و مسائل آموزشی و روی هم رفته تغییر در فرآیند یاددهی و یادگیری و همگام شدن با نوآوریها امری مسلم و انکارناپذیر است. امروزه رشد شخصیت همه جانبه فرد یکی از هدفهای اساسی و اولیه نظامهای آموزشی شده است و یکی از جنبههای رشد و شخصیت انسان؛ جنبه اجتماعی است. جنبه اجتماعی رشد و آماده کردن دانشآموزان برای به سر بردن با دیگران و همکاری با آنها مدتهاست که نظر مربیان را جلب کرده است.
یادگیری مشارکتی رویکردی فعال و نوین است که بستری گسترده برای پژوهش و مطالعه د رجنبهها و متغیرهای گوناگون مرتبط با آن دارد.
لذا در این تحقیق محقق به دنبال بررسی تأثیر روش تدریس مشارکتی جیگ ساو بر مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع متوسطه اول بوده است.
امید است که روزنهای برای مطالعه و تحقیق بیشتر و گاهی برای بهبود فرایند یاددهی – یادگیری باشد.
یک مطلب دیگر :
بیان مسئله
بحث یادگیری فعال و یادگیرنده فعال و پژوهنده و مشارکت جو امروزه در مباحث تربیتی جایگاه ویژهای دارد؛ اما در نظام آموزشی ایران معلمان با تکیه بر روشهای سنتی به ویژه سخنرانی شاگردان را به حفظ و تکرار مفاهیم علمی ترغیب مینمایند و علی رغم اینکه در محافل علمی و تربیتی و حتی اجرایی صحبت از فعال بودن دانشآموز، رشد فکری و آزاداندیشی میشود؛ اما عملا چنین نظرگاههایی جنبه شعارگونه به خود گرفته اند. از سوی دیگر سخن از تقویت روحیه همکاری و رفاقت در بین دانشآموزان، رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی آنان میشود؛ اما عملا نه تنها گام موثری در این راستا برداشته نمی شود، بلکه اغلب اوقات همکاری و رفاقت به نوعی رقابت تبدیل میشود که نتیجه اش افزایش حس حسادت، کینه و دشمنی در بین شاگردان است. (کرامتی 1381، ص4)
علاوه بر این امید میرود یافتههای این پژوهش بتواند:
- مربیان تربیتی و معلمان را در ارتقای دانش و بینش تربیتی و نیز مهارتهای تدریس یاری رساند.
- در بسط دانش در حوزه یادگیری مشارکتی یاریگر باشد، از آنجا که اکثر پژوهشهای انجام شده یادگیری مشارکتی را به صورت کلی مورد پژوهش قرار داده اند. این پژوهش یکی از روشهای ویژه مشارکتی را مورد بررسی قرار داده و از جنبه نظری نیز پیرامون این روش ویژه (روش جیگ ساو) مباحثی تازه را مطرح میسازد.
- با مطالعه تأثیر روش جیگ ساو بر مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی نظر مربیان و معلمان را نسبت به اهمیت مهارتهای اجتماعی تربیت و رشد شخصیت جلب نموده و در کنار بعد شناختی به بعد اجتماعی شخصیت دانشآموزان نیز توجه بیشتری میشود.
مالکوم[1] میگوید، مدارس میتوانند بخشی از آموزشهای لازم برای مهارت زندگی را در اختیار دانشآموزان بگذارند، اما اگر بیاییم از همین فرصت به جای آنکه صرف انباشتن اطلاعات مختلف در ذهن دانشآموزان کنیم بیشتر صرف روش کسب اطلاعات نماییم یا با بیان دیگر روشهای یادگیری را به آنان آموزش دهیم، توان لازم برای یادگیری مادام العمر را در آنان به وجود آورده ایم.
روشهای مختلفی برای یادگیری وجود دارد. بعضی از روشهای متکی بر محفوظات و حافظه است و فراگیرنده صرفا به حفظ مطالب ارائه شده توسط معلم میپردازند اما برخی روشهای یادگیری فرد را وادار به فکر کردن میکند، در این شیوه فرد نه تنها حالت انفعالی نداشته بلکه به صورتا کاملا فعالانه یاد میگیرد.
روشهای نوین تدریس همواره به عنوان راهبردی در جهت بهبود کیفیت آموزش به دانشآموزان و فراگیران مد نظر علمای تعلیم و تربیت قرار گرفته است و عدم استفاده از این روشها در کندتر شدن ماشین علم در رسیدن به قلههای دانشآموزی و قرار گرفتن در دهکدهی جهانی میتواند موثر واقع شود.
یکی از روشهای یادگیری مشارکتی روش جیگ ساو است که تأکید بر فعالیت و کار دانشآموزان با یکدیگر میباشد و به گونهای که اعضای گروه با همبستگی درونی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی و … برای رسیدن ب اهدافی مشترک تلاش میکنند. در این رویکرد معلم نقش راهنما و تسهیل کننده و تدارکدهنده موقعیت و مواد آموزشی را دارد و گردانندگان اصلی چرخه فرایند یاددهی و یادگیری، دانشآموزان کلاسها میباشند پژوهشهای زیادی برتری این روش تدریس را نسبت به رویکردهای رقابتی و انفرادی مورد تأیید و تأکید قرار داد هاند اما در نظام آموزشی ایران این رویکرد و سایر رویکردهای نوین و فعال یادگیری از جایگاه مطلوب خویش برخوردار نمی باشند (بهرنگی و آقایاری، 1383).
الگوهای گوناگونی در یادگیری مشارکتی معرفی شده اند که الگوهای جیگ ساو یکی از مهمترین آنها تلقی میشود در آن دانشآموزان به منظور دستیابی به یک هدف مشخص و برای اجرا یکامل وظیفه محوله با یکدیگر همکاری میکنند. معمولا دانشآموزان به تیمهایی برای مطالعه فصلی از یک کتاب درسی گروهبندی میشوند. آنگاه هر کدام از اعضای تیم قسمتی از فصل را مطالعه نموده و مسئول آموزش آن به سایر اعضای تیم خود میشوند. کلاسهای جیگ ساو علاوه بر ایجاد امنیت و حس همکاری و صمیمیت و جو عاری از تقلب و رقابتهای خشونت بار و جلوگیری از جو عاطفی و حس حسادت در دانشآموزان در محیط مدارس به انتقال علم و دانش با الگوی هدفمند و مناسب به دانشآموزان به گسترش مهارتهای آنان کمک میکند (بهرنگی و آقایاری، 1383).
در مقابل روش تدریسهای سنتی، روش تدریسهای نوین و مشارکتی قرار دارند که دانشآموز محورند و بر تعامل فرد با محیط تأکید دارند. پیشینه دانشآموزان را نادیده نگرفته و از آن برای بازسازی تجربه در زمان حال و هدایت تجربههای آینده بهره گیری میکنند و به نیازها و رغبتها و علایق، توانایی کمک کردن و کمک گرفتن از دیگران و برقراری ارتباط موثر با دیگران به گونهای که این ارتباط مقبول، ارزشمند و سودآور برای فرد و طرف مقابل باشد. (بیگی و فیروزبخت، 1382، به نقل از هارجی، 1944).
با دیگران ارتباط باز و آزاد داشتن و حقوق و رضایت خاطر آنها را جلب نمودن و به تعهدات اخلاقی خود در حد معقول و عادلانه عمل کردن و به حق و حقوق خود رسیدن، به گونهای که به دیگران لطمهای وارد نشود از مهارتهای اجتماعی است که یک شهروند باید در دوران تحصیل خود در آموزش و پرورش کسب نماید. و باید گفت که شکوفایی شخصیت به اندازهای اهمیت دارد که به روابط انسانی و کسب مهارت اجتماعی میپردازد. (کمالی، 1383).
پیشرفت تحصیلی دانشآموزان یکی از شاخصهای مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است و تمام کوششها و کنشهای این نظام در واقع جامع عمل پوشاندن به این امر تلقی میشود به عبارتی جامعه، به ویژه نظام آموزش و پرورش به پیشرفت کودک، رشد و تکامل موفقیت آمیز وی و جایگاه او در جامعه، علاقمند و نگران است و انتظار دارد دانشآموزان در جوانب گوناگون اعم از ابعادشناختی و کسب مهارتها، تواناییها نیز در ابعاد عاطفی و شخصیتی آنجا که لازم است پیشرفت و تعالی یابند.
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-07-29] [ 03:38:00 ق.ظ ]
|