ذرت دارای یک گونه می باشد ولی ارقام و واریته های بیشماری از آن وجود دارد به همین لحاظ واریته ها را برحسب ساختمان دانه به گروههای مختلف طبقه بندی می نمایند.

1. ذرت دندان اسبی
2. ذرت بلوری
3. ذرت آردی
4. ذرت شیرین ( قندی) (sweet corn)
5. پاپ کرن(pop corn)
6. ذرت غلاف دار( گلوم دار )
7. ذرت مومی

1-4-1-  ذرت دندان اسبی

اندوسپرم این نوع ذرت از دو قسمت نشاسته ای تشکیل شده است یک قسمت سخت و شاخی که در جوانب و اطراف دانه قرارگرفته و قسمت دیگر در وسط دانه از نشاسته نرم پوشیده شده است . در ضمن خشک شدن دانه و از دست دادن آب ، قسمت محتوی نشاسته نرم مقدار زیادی آب تبخیر می نماید در نتیجه موجب پلاسمولیز ( پژمرده) شدن و ایجاد زائده در رأس دانه می کند که مشخصی فرم ظاهری این نوع ذرت است چون این فرم دانه حاصل شده یعنی بصورت دندان اسب است لذا به همین نام شناخته شده است . این نوع ذرت شاخ و برگ زیاد و دانه های درشت تولید می کند و بیشتر اوقات برای سیلو و علوفه سبز مصرف می شود.

1-4-2-  ذرت بلوری ( ذرت دانه سخت)

در این نوع ذرت بافت شاخی بیشترین قسمت اندوسپرم را اشغال می کند و اندوسپرم نشاسته ای آن به مقدار خیلی کم فقط در اطراف امبریون قرار دارد. این ذرت نیز به نام ذرت شیشه ای نامیده می شود که در رأس گرد می باشد، دارای فرمهای خیلی زودرس تا خیلی دیر رس می باشد. دانه این گونه ذرت بیشتر در مرغداری مورد

 استفاده قرار می گیرد.

1-4-3-  پاپ کرن

اندوسپرم آن کاملاً شاخی است، بجز مقدار بسیار کمی از آن که در اطراف امبریون قرار دارد دانه ها خیلی ریز (140-40گرم ) صاف و غنی از پروتئین می باشند. با حرارت دادن دانه آب وسط اندوسپرم بخار می گردد و حجم دانه ها بطور ناگهانی افزایش و به رنگ سفید شبیه کف صابون در می آید . حجم آن 20-15 برابر می شود. بسیار خوشمزه و مصرف خوراکی دارد.  این ذرت تولید چند تا بلال می کند.

1-4-4-  ذرت آردی

کلیه اندوسپرم این نوع ذرت حاوی نشاسته نرم می باشد و اندازه دانه ها خیلی کوچک ومعمولاً شکل کروی دارند. رنگ دانه سفید و یا آبی است و اغلب بعلت دارا بودن نشاسته زیاد در کارخانجات نشاسته سازی مورد استفاده قرار میگیرند.

 1-4-5- ذرت شیرین

اندوسپرم این واریته ذرت دارای مقدار زیادی مواد قندی و مقدار جزئی نشاسته است دانه های این واریته کوچک چروکیده می باشند . از ذرت قندی در قدیم شیره تهیه می شده. این گونه ذرت دانه های شیشه ای و نشاسته ای شیرین دارد و در زمان رسیدن چروکیده می گردند . این گیاه قدرت زیادی در تولید پاجوش دارد.

1-4-6- ذرت غلاف دار

تیپ این ذرت تا حدودی با مقایسه با سایر انواع ذرت غیر عادی است زیرا هر دانه در یک غلاف قرار دارد و هر بلال مانند سایر تیپ های ذرت خود در یک غلاف قرار گرفته است ذرت فوق برای فروش کاشته نمی شود ولی مورد توجه محققین برای پی بردن به مبدأ ذرت می باشد.

1-4-7- ذرت مومی

این ذرت را روی این اصل ذرت مومی نام گذارده اند که ظاهر دانه تا اندازه ای چسبناک است . ملکول نشاسته ذرت مومی با ذرت های ذکر شده در فوق اختلاف داشته و به گلیکوژن شباهت دارد. نشاسته این رقم ذرت حالت چسبندگی دارد.

1-5- شرایط محیطی و اکولوژی ذرت

1-5-1- پراکندگی ذرت:

یک مطلب دیگر :

ذرت دارای تنوع رویشی بسیار گسترده ای است بطوریکه در شرایط مختلف آب و هوایی رشد می نماید. ذرت در نیمکره شمالی تا 58 درجه عرض جغرافیایی در کانادا و روسیه و در نیمکره جنوبی تا عرض جغرافیایی 43-42 درجه در نیوزیلند کشت می گردد کشت ذرت دانه ای در محدودة 42 درجه در نیمکره جنوبی و 53 درجه در نیمکره شمالی صورت می گیرد ولی ذرت علوفه ای را می توان در خارج از این محدوده هم کشت نمود .

 1-5-2- گرما ( حرارت )

ذرت برخلاف غلات ( گندم و جو) احتیاج به گرما و حرارت زیاد دارد، به همین دلیل حرارت عامل محدود کننده رشد و نمو این گیاه محسوب می شود جوانه زنی در ذرت از دمای 10-8 درجه سانتی گراد در عمق کاشت شروع می شود.

مناسب ترین درجه حرارت در طول دوره رشد بین 35-30 درجه سانتی گراد می باشد. در صورتیکه درجه حرارت از 40 درجه سانتی گراد تجاوز نماید جذب آب مشکل خواهد گردید حتی در شرایط آبیاری ( بدلیل تبخیر خیلی شدید ) حاشیه برگها سوخته و چنانچه این زیادی درجه حرارت در زمان گل دهی اتفاق افتد میزان تلقیح کاهش می یابد و با افت عملکرد مواجه می گردند.

1-5-3- رطوبت

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در زراعت ذرت مسئله نیاز گیاه به آب می باشد ذرت برای تولید یک واحد ماده خشک بسته به شرایط آب و هوایی بطورمتوسط به 342 واحد آب نیاز دارد. نیاز ذرت برای ساختن یک واحد ماده خشک کمتر از سایر گیاهان زراعی (گندم ، جو، یونجه) است . نیاز آبی ذرت در کشت اول در حدود 8000 متر مکعب و در کشت دوم 6500 متر مکعب گزارش شده است . دورة آبیاری با توجه به نوع خاک و شرایط آب و هوا هر هفت تا 12 روز یکبار می باشد. کمبود آب در مرحله ظهور سنبله ها باعث می گردد که تلقیح بطور کامل در ذرت انجام نگیرد. مرحله بین ظهور سنبله ها تا پایان پرشدن دانه ها از مواد غذایی ( مرحله مومی) حساس ترین مرحله زندگی ذرت نسبت به آب می باشد ( مرحله بحرانی ذرت نسبت به آب) و مدت آن 50 روز می باشد.

1-5-4- خاک مناسب ذرت

ذرت در خاکهایی با بافت لومی عمیق ، نفوذ پذیری مناسب ، مواد آلی کافی و با عناصر غذایی متعادل ، بیشترین عملکرد را دارد. ذرت نسبت به شوری خاک حساس و باید از کاشت آن در این نوع اراضی جلوگیری کرد. در خاکهایی با شرایط مساوی از نظر حاصلخیزی و تأمین رطوبت، ذرت اراضی متوسط و یا سبک را ترجیح می دهد زیرا این گونه اراضی در بهار خیلی زود گرم و شرایط رشد ریشه ها را فراهم می کند . با وجود اینکه ذرت در اراضی با(8-5)pH کشت می گردد ولی حداکثر عملکرد از اراضی با (7-6)pH بدست می آید . در اراضی با pH کمتر از 5 جذب ازت ، فسفر ، پتاس ، سولفور ، کلسیم ، منیزیم  مشکل می شود و در خاکهایی که pH آنها بیش از 8 باشد جذب آهن ، آلومینیوم ، بر ، فسفر ، روی به سختی صورت خواهد گرفت.

انتخاب زمین در هر منطقه متأثر از فاکتورهای ذیل است:

1. عمق آب تحت الارض :

ذرت دارای ریشه قوی بوده و می تواند تا عمق 100 سانتی متری خاک گسترش یابد. از طرفی دفعات زیاد آبیاری در بالا آوردن سطح آب تحت الارضی موثر بوده و ضروریست در انتخاب زمین به سطح آب زیر زمینی توجه شود . حد سطح آب های زیر زمینی برای ذرت بین 3-5/1متر می باشد.

2. زهکش :

با توجه به پتانسیل بالای ذرت در رشد و تولید محصول، تهویه مناسب خاک به عنوان یک فاکتور موثر از اهمیت زیادی برخوردار است . در صورت فراهم نبودن تهویه خوب در خاک محصول بشدت کاهش یافته و حتی می تواند از رشد رویشی گیاه نیز جلوگیری نماید چنانچه مزرعه ذرت عاری از زهکش طبیعی یا مصنوعی باشد آب آبیاری لایه های تحتانی خاک را فرا گرفته و تهویه خاک را از بین برده و مانع رشد گیاه می گردد.

 تسطیح اراضی :

بدلیل مکانیزه بودن زراعت ذرت، معمولاً اراضی بنحوی انتخاب می گردند که از نظر وسعت، مناسب برداشت بوده و از تسطیع نسبی برخوردار باشد . در غیر اینصورت آبیاری صحیح صورت نمی گیرد و مزرعه بطور یکنواخت سبز نخواهد شد (یزدی صمدی و همکاران، 1373).

1-6- نیاز کودی و غذایی ذرت

کود مورد نیاز ذرت بر مبنای توصیه عمومی شامل :

کودسوپر فسفات به میزان 69-46 کیلوگرم فسفر خالص در هكتار

کوداوره به میزان 184 کیلوگرم ازت خالص در هكتار

کود سولفات پتاس به میزان 108-81 کیلوگرم پتاس خالص در هكتار

یک الی دو بار محلول پاشی با کود مرکب میکرو ( یکماه پس از کشت و دوماه پس از کشت)

ذرت به کودهای حیوانی که زمین را ازجهات مختلف اصلاح می کند احتیاج دارد.
بهترین توصیه کودی بر اساس آزمون خاک و با توجه به مواد آلی و عناصر قابل دسترس گیاه درخاک می باشد.