2-2-5-  کالبدی………………………………………………………………………………………… 11

2-2-5-1-  انواع استقرار و مکانیابی…………………………………………………………………. 12

2-2-6- مسکن………………………………………………………………………………………… 12

2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی……………………………………………. 13

2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی……………………………………. 13

2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان…………………………………………………. 15

2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی…………………………………………….. 16

2-4-1- تهاجم سازمان یافته……………………………………………………………………….. 17

2-4-2- تصرف خزنده…………………………………………………………………………………. 18

2-4-3- بازتقسیم زمین…………………………………………………………………………….. 18

2-5-  طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی…………………………………………………… 19

2-6-  بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه…….. 21

2-6-1- عوامل ساختاری جامعه……………………………………………………………………. 23

2-6-2- عوامل سازمانی……………………………………………………………………………. 23

2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی……………………………………………… 23

2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین………………………………………….. 24

2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن………………………………………………….. 24

2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری……………………. 24

2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی……………………………………………… 25

2-7-1- تعریف فقر:…………………………………………………………………………………. 25

2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی……………………………………………………………….. 26

2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها…….. 28

2-8-1- بانک جهانی (Word Bank)……………………………………………………………. 28

2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT)………………………………………………………………….. 30

2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP)………………………………………………………… 32

2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی………………… 33

2-9-1- دسته اول: لیبرال…………………………………………………………………………. 33

 

2-9-2- دسته دوم: رادیکالی…………………………………………………………………… 33

2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی……………………………………………………………… 34

2-10-  رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی:…………………………. 34

2-10-1- دوره اول (دهه 1960)…………………………………………………………………. 35

2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری………………………………………………………………… 37

2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری…………………………………………………… 38

2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی:…………………………………………………………… 39

2-10-2- دوره دوم (دهه 1970)……………………………………………………………….. 40

2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات…………………………………………………………….. 42

2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی)………………………………………………….. 43

2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی)…………………………………………………….. 46

2-10-2-4- رویکرد خودیاری……………………………………………………………………. 46

2-10-3- دوره سوم (دهه 1980)……………………………………………………………….. 47

2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی………………………………………………………….. 49

2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی……………………………………………………………….. 51

2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر)……………………………………………………………… 58

2-10-4-1- حکمروایی خوب……………………………………………………………………. 58

2-11- جمع بندی و نتیجه گیری……………………………………………………………. 65

بخش دوم: مرور مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی

2-12-  اهمیت سرمایه اجتماعی……………………………………………………………. 68

2-13- تعریف سرمایه اجتماعی………………………………………………………………. 69

2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی……………………………………………. 70

2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی…………………………………………………. 71

2-14-2-  سرمایۀ اجتماعی بین گروهی………………………………………………….. 71

2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی……………………………………………………….. 71

2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی………………………………………………. 72

2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی……………………………………………………. 72

2-15-2- دیدگاه شبکه ها…………………………………………………………………… 73

2-15-3- دیدگاه نهادی…………………………………………………………………………. 74

2-15-4- دیدگاه هم افزایی……………………………………………………………………. 75

2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی…………………………….. 76

2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی……………………………………………………… 76

2-16-2- ثبات…………………………………………………………………………………… 77

2-16-3- ایدئولوژی……………………………………………………………………………… 77

2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر…………………………………………………………… 77

2-17- سنجش سرمایه اجتماعی……………………………………………………………. 78

2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی…………………………………………….. 78

2-17-2- سطوح تحلیل………………………………………………………………………. 79

یک مطلب دیگر :

2-17-2-1- سطح خرد…………………………………………………………………………. 79

2-17-2-2- سطح میانی……………………………………………………………………….. 80

2-17-2-3- سطح کلان………………………………………………………………………… 80

2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی………………………………………………………………….. 81

2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی………………………………………………………… 81

2-20- جمع بندی و نتیجه گیری……………………………………………………………. 85

فصل سوم: بررسی ویژگی­ها و فرآیند شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی در ایران

مقدمه………………………………………………………………………………………. 1

3-1-  چگونگی و عوامل موثر بر شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران……… 86

3-2- برنامه ریزی شهری در ایران راهی برای تشدید مشکل سکونتگاه های غیررسمی….91

3-3- عوامل موثر بر شکل گیری متفاوت سکونتگاه های غیررسمی در ایران در مقایسه با سایر کشورها…..92

3-4- مروری بر راهکارهای چاره جویی اسکان غیررسمی در ایران…………………… 93

3-4-1-  نگاهی بر سند توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی در ایران………….. 93

3-5- نتیجه گیری…………………………………………………………………………. 98

فصل چهارم: ویژگی­ها و مشخصات عام سکونتگاه غیررسمی شهر ساری

مقدمه………………………………………………………………………………………. 99

4-1- معرفی مورد پژوهی و دلایل انتخاب آن……………………………………………. 99

4-2- روند تکوین و تکامل محله هدف……………………………………………………. 100

4-3- ویژگی های محله هدف…………………………………………………………….. 101

4-3-1-  اقتصادی…………………………………………………………………………… 101

4-3-1-1- ساختار اشتغال و گروه های درآمد- هزینه…………………………………… 101

4-3-1-2- موقعیت مکانی و نوع فعالیت اقتصادی گروه های عمده شغلی………….. 101

4-3-2- فرهنگی…………………………………………………………………………… 103

4-3-2-1- ترکیب اجتماعی………………………………………………………….. 103

4-3-2-2- توزیع گروه های اجتماعی بر حسب بافت فرهنگی………………………. 103

4-3-3-  اجتماعی………………………………………………………………………. 104

4-3-3-1- جمعیت……………………………………………………………………….. 104

4-3-3-2- بررسی ویژگی خانوار – بعد خانوار…………………………………………. 104

4-3-3-3- شناخت جریان های مهاجرتی و منشأ…………………………………….. 104

4-3-4- حقوقی……………………………………………………………………………. 105

4-3-4-1- انواع مالکیت و نحوه تملک………………………………………………. 105

4-3-5-  کالبدی……………………………………………………………………………. 105

4-3-5-1- خدمات موجود در محله…………………………………………………….. 105

4-3-5-2- نظام ساخت و ساز…………………………………………………………. 108

4-3-5-3- نظام سازه ابنیه……………………………………………………………… 109

4-3-5-4- نظام دفع آب های سطحی…………………………………………………. 110

4-3-5-5-  انواع استقرار و مکانیابی………………………………………………….. 111

4-3-6-مسکن…………………………………………………………………………… 111

4-3-7- بافت سکونتگاه………………………………………………………………….. 111

4-3-7-1-  موضع شناسی……………………………………………………………… 111

4-3-7-2-  ریخت شناسی……………………………………………………………… 112

4-3-7-3- گونه شناسی……………………………………………………………… 112

4-3-8- ساختار شبکه ارتباطی………………………………………………………… 113

4-3-8-1- نظام دسترسی: بر حسب سلسله مراتب………………………………… 113

4-3-8-2- نظام دسترسی: بر حسب عرض…………………………………………. 113

4-3-8-3- نظام دسترسی: بر حسب پوشش کف…………………………………. 114

4-3-8-4- نظام دسترسی: بر حسب شیب……………………………………….. 114

فصل پنجم: سنجش و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه غیررسمی شهر ساری

مقدمه……………………………………………………………………………………. 116

5-1- سنجش میزان سرمایه اجتماعی……………………………………………… 116

5-1-1- روش تدوین پرسشنامه……………………………………………………….. 117

5-1-2-  روش تکمیل پرسشنامه………………………………………………………. 119

5-1-3- روش تحلیل پرسشنامه…………………………………………………………. 119

5-1-3-1- گروه ها و شبکه ها……………………………………………………… 120

5-1-3-2- اعتماد و همبستگی………………………………………………………….. 120

5-1-3-3- تعاون و عمل جمعی………………………………………………………… 122

5-1-3-4- ارتباطات و اطلاعات………………………………………………………. 122

5-1-3-5- همبستگی اجتماعی……………………………………………………….. 122

5-1-3-6- اقدامات سیاسی و توانمندسازی……………………………………. 123