1-1-مؤلفه های فراشناخت …………………………………………………………………    15

1-1-1-دانش فراشناختی …………………………………………………………………….   16

1-1-2-تجربه فراشناختی …………………………………………………………………….   20

2-شادکامی ………………………………………………………………………………………..   21

2-1-مفهوم شادکامی …………………………………………………………………………..  23

2-2-اهمیت شادکامی …………………………………………………………………………   28

2-3-رویکردهای شادکامی ………………………………………………………………….   29

2-4-متغییرهای مؤثر بر شادکامی ………………………………………………………….  35

2-5-نقش شادی در سیر تکاملی بشر ……………………………………………………  45

2-6-نوروسایکولوژی شادکامی ……………………………………………………………  46

2-7-راهبردهای افزایش شادکامی ………………………………………………………..   47

3-سازگاری ………………………………………………………………………………………   47

3-1-سازگاری اجتماعی …………………………………………………………………….   49

3-2-سازگاری فردی …………………………………………………………………………   52

3-3-دیدگاه نظری درباره سازگاری و ناسازگاری ………………………………….   52

4-ادبیات پژوهشی …………………………………………………………………………….   55

4-1-یافته های پژوهشی داخلی ………………………………………………………….   55

4-2-یافته های پژوهشی خارجی ………………………………………………………..   59

فصل سوم : روش اجرای پژوهش ……………………………………………………………………  64

1-روش پژوهش ………………………………………………………………………………   65

2-جامعه آماری ، روش نمونه گیری و حجم نمونه ……………………………….  65

3-ابزار اندازه گیری ………………………………………………………………………….  65

4-روش گردآوری داده ها …………………………………………………………………  67

5-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………  67

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته ها …………………………………………………………….  68

تجزیه و تحلیل ………………………………………………………………………………..  69

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………..  75

بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………   76

پیشنهادات پژوهشی …………………………………………………………………………   82

پیشنهادات کاربردی …………………………………………………………………………   83

محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………..   84

منابع ……………………………………………………………………………………………….   85

پیوست ها …………………………………………………………………………………………………..  94

پرسشنامه فراشناخت …………………………………………………………………………  94

پرسشنامه سازگاری فردی – اجتماعی ………………………………………………… 96

 

پرسشنامه شادکامی ………………………………………………………………………….. 102

داده ها ……………………………………………………………………………………………. 104

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………….. 113

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                 صفحه

جدول 2-1 ………………………………………………………………………………………  26

جدول 2-2 ………………………………………………………………………………………  27

جدول 4-1 ………………………………………………………………………………………  69

جدول 4-2 ………………………………………………………………………………………  70

جدول 4-3 ………………………………………………………………………………………  70

جدول 4-4 ………………………………………………………………………………………  71

جدول 4-5 ………………………………………………………………………………………  72

جدول 4-6 ………………………………………………………………………………………  72

جدول 4-7 ………………………………………………………………………………………  72

جدول 4-8 ………………………………………………………………………………………  73

جدول 4-9 ………………………………………………………………………………………  73

 

فصل اول: کلیـات

            مقدمه

بیان مساله

ضرورت و انجام پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه های پژوهش

متغییرهای پژوهش

تعاریف واژه ها

 

1-مقدمه :

امروزه با مشکلاتی که در جوامع وجود دارد مطالعه و پژوهش در زمینه های سازگاری و شادکامی افراد برای بهبود یافتن زندگی آنها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و

یک مطلب دیگر :

نقش تلویزیون در پیشگیری و ارتکاب جرم - دانلود پایان نامه های ارشد

 بدین جهت یکی از راهکارهای مهم در این زمینه پرداختن به باورهای فراشناختی در آنها است .

باورهای فراشناختی یکی از عوامل مهم در توسعه و تداوم اختلالهای روانشناختی است . باورهای فراشناختی به پردازش هیجانی مثل شادکامی و سازگاری و واکنشهای مربوط به آسیب از طریق تاثیر دانش و باورهای فراشناختی به روی تغییر باورها و نیز تعبیر و تفسیر علایم خاص شادکامی و سازگاریها نقش موثری دارد ، (کارت رایت – هاتون و ولز[1] ، 1997 ، به نقل از وزیری و موسوی نیک ، 1387 ) .

کاستا [2] ( 1984 ) معتقد است اگر بتوانید از وجود یک گفتگوی درونی در مورد فرایندهای ذهنی خود آگاه  شوید و اگر بتوانید فرایند های تصمیم گیری و حل مساله را بشناسید ، فراشناخت را تجربه کرده اید . بطور کلی فراشناخت آگاهی فرد از دانسته ها و ندانسته های خود را شامل می شود ، ( رفوث[3] و همکاران  ،1993 ، ترجمه خرازی ، 1375 ) .

با توجه به تعاریفی که ارائه شد ، می توان گفت فراشناخت مجموعه دانش و فرایند های است  که کشف های شناختی فرد را نظارت ، هدایت و کنترل می کنند و در واقع به مدیریت  فعالیتهای شناختی می پردازند . برای درک بهتر فراشناخت ضروری است آن را با شناخت مقایسه کنیم . با مقایسه ی شناخت و فراشناخت با یکدیگر به این نتیجه می رسیم که شناخت جهت توصیف روشهای بکار می رود که طی آن اطلاعات پردازش یا معنادار می شود ، ( ولفز[4] و همکاران ، 1995 ؛ به نقل از سالاری فر ، 1375 ) .

 

کینگ داینر[5] ( 2005 ) معتقدند که افراد شاد در حوزه های چند گانه زندگی نظیر ازدواج ، درآمد ،                                                                                                                                             عملکرد شغلی و سلامتی ، موفق تر از افراد غیر شاد هستند. به اعتقاد وین هوون[6] ( 1993 ) شادی فعالیت فرد را بر می انگیزد و روابط اجتماعی و سیاسی را تسهیل می کند. همچنین مشخص شده است که افراد شاد احساس امنیت بیشتری می کنند ، آسانتر تصمیم می گیرند ، دارای روحیه مشارکتی بیشتری هستند و نسبت به کسانی که با آنها زندگی می کنند بیشتر احساس رضایت دارند ، ( مایرز[7] ، 2000 ) . افراد شاد همچنین دارای عزت نفس بالاتر ، روابط دوستانه قوی تر و اعتقادات مذهبی معنادارتری هستند ، ( مایرز ، 1996 ، به نقل از قمرانی ، 1389 ) .

سازگار شدن با محیط مهمترین منظور و غایت همه فعالیت های ارگانیزم است . چنان که باتلر[8] اظهار می دارد ، در همه دوران زندگی خود در هر روز و هر ساعت سر گرم آن هستیم که خود دگرگون شده و دگرگون نشده را با محیط دگرگون شده و دگرگون نشده سازگار کنیم . زندگی کردن در حقیقت چیزی جز عمل سازگاری نیست ، ( هاشمیان ، 1387 ) . اساساٌ شخص سازگار ، شخصی است که میان خود و محیط مادی و اجتماعی اش ارتباط های سالم و درستی برقرار کند که نتیجه اش استقرار ثبات عاطفی برای خود او باشد ، ( شعاری نژاد ، 1380 ) .

امروزه مطالعات زیادی در زمینه ی باورهای شناختی ، سازگاری فردی- اجتماعی و دیگر مهارتهای ارتباطی و اجتماعی افراد و همچنین هیجانات افراد مثل شادکامی انجام می گیرد . اما در این بین کمتر دیده شده که ارتباط بین باورهای فراشناخت و سازگاری فردی – اجتماعی و شادکامی نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد .  در این پژوهش سعی می شود که بین متغیرهای باورهای فراشناختی و سازگاری فردی – اجتماعی و شادکامی نوجوانان به رابطه ای دست یابیم تا بدین وسیله بتوان به نوجوانان در زمینه ی سازگاری بهتر و شادکامی آنها با انتخاب باورهای فراشناختی صحیح یاری رسانیم .

 

2-بیان مسئله :

یکی از مفاهیم مرتبط با شناخت که به دنبال گسترش روان شناسی شناختی[9] و علم شناخت به وجود آمد فراشناخت است. این مفهوم ابتدا توسط فلاول[10] (1979) بکار گرفته شد که به توانایی انسان از نظام شناختی خود و کنترل نظارت بر آن گفته می شود . فرد به توانایی خود بعنوان یک پردازشگر اطلاعات آگاه است و می داند برای رسیدن به یک هدف شناختی دارای چه موانع و محدودیت هایی است و چگونه و با چه تدابیری با محدودیت ها مواجه شود ( رفوث و همکاران  ،1993 ، ترجمه خرازی ، 1375 ) .

ولفز و همکاران ، ( 1995 ) ، تصور روشن تری از تفاوت فراشناخت و شناخت ارائه داده اند . مطابق نظر آن ها فراشناخت عملیات ذهنی انجام شده بر روی یک عملیات ذهنی است ، حال آن که شناخت عملیات ذهنی انجام شده روی یک محتوا است . به اعتقاد آن ها آنچه فراشناخت نامیده می شود عملیات ذهنی سطح دوم است . یعنی یک یادگیرنده آن عملیات ذهنی را انتخاب می کند که روی یک موضوع خاص اعمال می شود و آن ها را هدایت می کند . در این چهارچوب فراشناخت یک مورد ویژه شناخت است که طی آن عملیات ذهنی بر روی یک عامل بیرونی صورت نگرفته ، بلکه روی پدیده های ذهنی فرد که در ساختار شناختی وی قرار دارند صورت می گیرند ، ( ولفز و همکاران ، 1995 ؛ به نقل از سالاری فر ، 1375 )  .

ارتباط بین باورهای فراشناختی و آسیب شناختی در مورد غیر قابل کنترل بودن خطر و فقدان اطمینان شناختی و وجود سطوح مشابهی از این نوع اعتقادات در اختلالات دیگر مورد تایید قرار گرفته است ، (کارت رایت – هاتون و ولز ، 1997 ، به نقل از وزیری و موسوی نیک ، 1387 ) .

در طی سالهای اخیر بررسی تجربی شادکامی توسط روانشناسان و جامعه شناسان افزایش یافته است ، ( وین هوون ، 1997 ) و روانشناسان علاقه مند به حیطه ی روانشناسی مثبت نگر توجه خود را بر منابع بالقوه ی احساس های مثبت نظیر احساس شادکامی معطوف کرده اند . ( سلیگمن ، چیکسنت و میهالی[11] ، 2000 ؛ کوهن و پرسمن[12] ، 2005 ؛ به نقل از میرزائی ، 1389 ) .

طبق بسیاری از تئوریهای هیجان ، شادکامی یکی از شش هیجان بزرگ یعنی تعجب ، ترس ، خشم ، شادکامی ، تنفر و نگرانی است . آیزنک[13] ( 1945 ) ، شادکامی را بعنوان صفت در نظر گرفت که سه ملاک پایداری زمانی ، همسانی بین موقعیت و علیت درونی را دارا می باشد . همچنین شادکامی را وابسته به فراوانی و درجه ی عواطف مثبت یا لذت سطوح بالای رضایت در طول زندگی و نبود احساسات منفی نظیر افسردگی و اضطراب دانسته اند ، ( هادی نژاد و زارعی ، 1387 ) .

به نظر مک دانلد[14] ، وقتی می گوئیم فردی سازگار است که پاسخهایی که او را به تعامل با محیطش قادر می کنند آموخته باشد . در نتیجه به نحو قابل قبول اعضای جامعه خود رفتار کند تا احتیاجاتش ارضا شوند ،  ( درتاج و همکاران ، 1388 ) .

به عبارت دیگر سازگاری این است که فرد با دیگران طوری رفتار کند که هیچگونه مشکل و درگیری با آنان نداشته باشد . انسانی را سازگار تلقی می کنیم که مسائل و رفتار منطقی دیگران را قبول کند و اگر با محیطی نمی تواند سازش پیدا کند ، محیط دیگری برایش وجود داشته باشد ، ( نویدی ، 1385 ) . فرایند سازگاری به وسیله ء کمبود و نیاز بر انگیخته می شود و تنش  نامطلوبی ایجاد می کند . برای کاهش تنش ، فرد باید به طریقی واکنش نشان دهد و عمل او معمولاً کوششی برای غلبه  بر شی یا موقعیت تهدیده کننده است ، ( شعاری نژاد ، 1380 ) .

سازگاری فردی فرایند پیوسته ای است که در آن تجربیات یادگیری اجتماعی شخص باعث ایجاد نیازهای روانی می گردد و نیز امکان کسب توانایی و مهارت هایی را فراهم می سازد از آن  طریق می توان به ارضاء آن نیازها پرداخت ، ( هاشمیان ، 1387 ) . سازگاری اجتماعی به این گفته می شود که افراد یا گروهها ، رفتار خود را بتدریج و از روی عمد یا غیر عمد تعدیل کنند تا با فرهنگ موجود سازگاری نمایند ، مانند رعایت عادت ها ، عرف ، تقلید و… ( شعاری نژاد ، 1380 ) .

پژوهش حاضر به دنبال ارتباط بین باورهای فراشناختی با سازگاری فردی و اجتماعی و شادکامی در نوجوانان است ، و می خواهد بداند که آیا بین باورهای فراشناختی با سازگاری فردی و اجتماعی و شادکامی در نوجوانان رابطه وجود دارد ؟

[1]- Kart Rayet, Hattoon & Wells

[2]-Costa

[3] -Rafoth

[4]-Wolfs