2-4-6-اکوتوریسم راهبردی مناسب در توسعه صنعت گردشگری…………………17

2-4-7-نگاهی به وضعیت گردشگری بر مبنای طبیعت در ایران……………………18

2-4-8-ارزیابی توان اكولوژیك…………………………………………………………..19

2-4-8-1- روش‌های ارزیابی توان اكولوژیك…………………………………………..20

روش‌های ارزیابی یك عامله………………………………………………………………20

روش‌های ارزیابی دو عامله…………………………………………………………………20

روش‌های ارزیابی چند عامله……………………………………………………………..21

2-4–9-  ارزشگذاری اقتصادی مناطق تعیین اولویت شده…………………………21

2-4-9-1-ارزشگذاری با استفاده از بازارهای عادی……………………………………21

2-4-9-2–ارزشگذاری با استفاده از بازارهای ضمنی……………………………….22

2-4-9-3-ارزشگذاری با استفاده از بازارهای مصنوعی (فرضی)……………………22

2-4-9-3-الزامات به كارگیری روش ارزشگذاری مشروط…………………………….23

2-5-كلیات استان لرستان ………………………………………………………………..26

2-5-1-موقعیت طبیعی و جغرافیایی استان لرستان………………………………..26

2-5-2- زمین شناسی……………………………………………………………………….27

2-5-3- آب و هوا………………………………………………………………………….28

2-5-4- منابع آب……………………………………………………………………………..29

2-5-5- خاك شناس………………………………………………………………………..31

2-5-6- زیستگاه ها و رویشگاهها……………………………………………………….32

2-5-6-1-زاگرس میانی ………………………………………………………………….32

2-5-7- تقسیمات سیاسی استان لرستان…………………………………………. 33

2-5-8- مطالعات اجتماعی و فرهنگی…………………………………………………….34

2-5-8-1پراكندگی جمعیت ……………………………………………………………….36

2-5-8-2-الگوی زیست ……………………………………………………………………….36

2-5-8-3-نظام شهری استان …………………………………………………………………37

2-5-8-4-تحول رشد جمعیت………………………………………………………………38

2-5-9- تاریخچه استان…………………………………………………………….39

2-5-9-1-موسیقی…………………………………………………………………………40

2-5-9-2-صنایع دستی……………………………………………………………..40

2-5-9-3-زبان……………………………………………………………………………41

2-5-9-4-دین و برگزاری مراسم دینی………………………………………………42

2-5-9-5-ایلات و عشایر لرستان…………………………………………………..42

2-5-9-6- فرهنگ و مردم شناسی ……………………………………………………..43

2-5-9-7-اقتصاد…………………………………………………………………………………44

2-6-پیشینه تحقیق………………………………………………………………………….45

فصل سوم- مواد و روش ها………………………………………………………………..51

منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………51

3-2-تعیین اولویت بندی مناطق دارای پتانسیل ……………………………………..52

3-2-1 تشریح روش شبكه ها…………………………………………………………..52

3-2-2- به كارگیری روش شبكه ها در این تحقیق…………………………………..52

3-2-3-تعیین وزن واهمیت لایه های اطلاعاتی دررابطه باهدف……………….61

3-3-برآورد ارزش اقتصادی مناطق دارای توان برای توسعه گردشگری…………..63

3-3-1–تعین تعداد نمونه…………………………………………………………………..63

3-3-2-انتخاب نمونه هایی ازمناطق دارای توان ………………………………….65

3-3-3-اجرای روش ارزشگذاری مشروط در این پژوهش…………………………65

3-4-ازمون پایایی …………………………………………………………………………….68

فصل چهارم- نتایج ………………………………………………………………………………70

4-1- پتانسیل یابی مناطق مستعداگوتوریسم استان لرستان به روش شبكه بندی…….70

4-2-براوردمیزان تمایل به پرداخت بازدید کنندگان……………………………………..71

4-3-=نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل پرسش نامه ها…………………………………..72

4-3-1-گروه سنی گردشگران ……………………………………………………………………72

4-3-2-جنسیت گردشگران………………………………………………………………………..72

4-3-3-سطح تحصیلات گردشگران…………………………………………………………..73

4-3-4-شغل گردشگران ……………………………………………………………………….74

4-3-5-درآمد ماهیانه گردشگران…………………………………………………………….77

یک مطلب دیگر :

4-4-1- نتایج بدست آمده از پرسشنامه ها  در منطقه كلدر (نماینده طبقه با توان اكوتوریسم بسیار بالا )…..77

4-4-2-شناسای متغیر های تاثیر گذار بر تمایل به پرداخت در طبقه با توان اكوتوریسم بسیار بالا (منطقه كلدر )…79

4-4- 3–نتایج بدست آمده از پرسشنامه ها  در منطقه كهمان (نماینده طبقه با توان اكوتوریسم بالا )………….80

4-4-4-شناسای متغیر های تاثیر گذار بر تمایل به پرداخت در طبقه با توان اكوتوریسم بالا (منطقه كهمان )….81

4-4-5–نتایج بدست آمده از پرسشنامه ها  در منطقه شیرز (نماینده طبقه با توان اكوتوریسم متوسط )…………84

4-4-6-شناسای متغیر های تاثیر گذار بر تمایل به پرداخت در طبقه با توان اكوتوریسم متوسط (منطقه شیرز)…85

4-5-نتایج ارزشگذاری مناطق موردمطالعه  …………………………………………………88

فصل پنجم-بحث ………………………………………………………………………………..89

5-1-تحلیل نتایج پتانسیل یابی مناطق مستعد استان لرستان………………………89

5-2-تحلیل نتایج بررسی خصوصیات اقتصادی واجتماعی گردشگران استانوارزشگذاری اقتصادی تفرجگاه­ها……92

5-3-بررسی مناطق نمونه گردشگری…………………………………………………………..93

5-4-پاسخ به پرسش­های پژوهش و بررسی فرضیه ­های تحقیق……………………… 95

5-5-نقاط قوت وضعف توسعه اکوتوریسم در استان لرستان ………………………..97

5-5-1- نقاط قوت ………………………………………………………………………………….97

5-5-2-نقاط ضعف ………………………………………………………………………………..98

5-6-نتیجه ­گیری کلی ……………………………………………………………………………100

5-7-پیشنهادات ………………………………………………………………………………100

منابع……………………………………………………………………………………………….102

پیوستها…………………………………………………………………………………………..109

چکیده:

این پژوهش،شناسایی وطبقه بندی نواحی مستعد اكوتوریسم به روش شبكه ها وارزشگذاری آنها به روشC.V.M(ارزشگذاری مشروط ) در استان لرستان را مد نظرقرار داده است. برای شناسای مناطق مستعد اكوتوریسم از روش شبكه ها استفاده شده است.در این روش برای مکان یابی از معیارهای مختلفی باتوجه به اهدف موردنظر استفاده می شود،دراین پژوهش معیارهای از قبیل شكل زمین (شیب وجهت های جغرافیایی) خاك شناسی،پوشش گیاهی،تراكم راهها،منابع آبی،پهنه بندی اقلیم،جاذبه های گردشگری(فرهنگی،تاریخی وطبیعی)ومناطق حفاظت شده به منظور شناسایی نواحی مستعد اكوتوریسم استفاده شده است كه به طور جداگانه بررسی وبرای هریك نقشه رقومی تهیه گردیده است.برای امتیازدهی معیارهاوزیر معیارهایك پرسش نامه طراحی شد.پرسش نامه ها توسط پست الكترونیك برای كارشناسان اكوتوریسم كه از استان لرستان دیدن كرده بودن ارسال شده است. با تجزیه وتحلیل پرسش نامه ها ومعدل گیری از نظرات ارائه شده امتیاز معیارها وزیر معیارهابرای استفاده در روش شبكه بندی دراین پژوهش مشخص شده است.تجزیه وتحلیل، جمع بندی وارزیابی داده هابااستفاده ازGISصورت گرفت ودر نهایت،نقشه سلولهای مستعد توسعه اكوتوریسم استان تولید شده است.ابعاد شبكه5*5كیلومتر درنظر گرفته شد(باتوجه به مقیاس مورداستفاده2*2 سانتیمتربرروی نقشه)كه كل محدوده استان به حدود 1148سلول تقسیم شدوطبق امتیازات داده شده به هر معیار وزیر معیارهادر نهایت از ، 1148سلول 428سلول مناطق مستعد اكوتوریسم شناسایی شده است.با توجه به امتیازات كسب شده وحدبالاو پایین امتیازات سلولهای كه امتیازات بالای را كسب نموده بودن درسه طبقه بسیار مطلوب،مطلوب ومتوسط از نظر توسعه اكوتوریسم قرار داده شده است.برای ارزشگذاری مناطق مستعد توسعه اكوتوریسم از روش ارزشگذاری مشروط استفاده شده است.برای این كار سه سلول كه در سه طبقه مختلف قرار داشتن را انتخاب وبرای هر كدام در محل توسط بازدیدكنندگان پرسش نامه تكمیل شده است.با تجزیه وتحلیل پرسش نامه ها نتایج نشان داد كه متغیرهای مانند سطح تحصیلات،درامد ماهانه شخص،درامد خانوار وقیمت پیشنهادی تاثیرچشمگیری بر روی میزان تمایل به پرداخت بازدیدكنندگان دارند.با براورد میزان تمایل به پرداخت ورودیه دریك سلول وتعمیم ان به سایر سلولهای ان طبقه ارزش اقتصادی هر طبقه مشخص شده است.مجموع ارزش اقتصادی سه طبقه نشان دهنده ارزش اقتصادی اكوتوریسمی استان می باشد.دراین پژوهش كل ارزش اقتصادی استان بااستفاده ازروش ارزشگذاری مشروط حدود ×35ریال(برای دوفصل گردشگری)برآوردشده است.

فصل اول

مقدمه:

بیشتر كشور های در حال توسعه با مشكلات زیادی از جمله فقدان برنامه ریزی كارامد .عدم توسعه مطلوب منطقه ای ومحلی كه زیر بنای توسعه ملی است روبروهستند .توزیع نامناسب امكانات وتسهیلات در كل كشور، بیكاری وبی توجهی به محیط زیست وكمبود امكانات مالی وارزیاز دیگر مشكلات این كشورها می باشد.دراین خصوص صنعت گردشگری نقش مهمی رادررشد وتوسعه اقتصادی وافزایش درآمدهای ملی ونیز كسب درآمدهای ارزی ایفا می نماید(2006Tsa n   Lin)

انواع گردشگری رابا توجه به عملگرد گردشگران می توان به پایدار وناپایدارتقسیم كرد.اما دراین میان اكوتوریسم از سایر انواع گردشگری با توسعه پایدار همخوانی وسازگاری بیشتری دارد (زاهدی 1383).اكوتوریسم یا طبیعت گردی به عنوان شگلی از گردشگری پایدار است كه هم به حفاظت وهم به توسعه كمك می كند.

اكوتوریسم مخفف Ecological  Tourismاست كه  معنای لغوی آن در ادبیات فارسی طبیعت گردی می باشد وگرایشی تازه در صنعت جهانگردی است که مبتنی بر مسافرتهای هدفمندهمراه با دیدار وبرداشتهای فرهنگی ومعنوی از جاذبه های طبیعی ولذت جویی از پدیده های گوناگون آن است .

اكوتوریسم با پیروی از فلسفه حیات مدار وتكیه بر ارزشهای ذاتی ودرونی از طریق حفاظت از عرصه های طبیعی ،انتفاع جوامع محلی، تقویت ویژگی خرده فرهنگها ،فراهم آوری فرصتهای اموزشی ویادگیری، تقویت اشتغال زایی وجلوگیری ازمهاجرت، التزام به مصرف گمتر منابع تجدید ناپذیر، فراهم آوری فرصتهای مشاركتی محلی، آموزش های زیست محیطی وبه عبارتی تركیب مناسب توسعه وحفاظت از محیط زیست ومیراثهای فرهنگی پایداری راامكانپذیرمی سازدوبا كسب درآمد ازطریق اكوتوریسم میزان اشتغال برای افرادمحلی افزایش یافته سطح بهداشت وآموزش آنان نیزارتقامی یابد.این پیشرفتهای آموزشی وبهداشتی می تواند تا مرحله فقرزدایی وحل مشكلات ناشی از رشد جمعیت وتوزیع اراضی ادامه یابد وازدامنه نخریب منابع طبیعی وخسارت به تنوع زیستی بكاهد.