2- 6- 1- مرحله رشد برنج از سه مرحله اصلی……………………………………………………… 7

2- 6-2 مراحل رشد رویشی……………………………………………………………………………… 7

2- 6- 3 مراحل رشد زایشی …………………………………………………………………………….. 9

2- 7 خوشه­دهی و گلدهی ……………………………………………………………………………….. 10

2- 8 مرحله رسیدن…………………………………………………………………………………………. 10

2- 9 نیازمندیهای رشد……………………………………………………………………………………… 11

2- 10 درجه حرارت……………………………………………………………………………………….. 11

2- 11 آب…………………………………………………………………………………………………….. 12

2- 12 عناصر غذایی………………………………………………………………………………………… 13

فصل سوم: بررسی منابع

3- 1 تنش شوری…………………………………………………………………………………………… 14

3- 2 فیزیولوژیكی تحمل به شوری در گیاه برنج…………………………………………………….. 15

3- 3 اثرات شوری در مراحل مختلف رشد گیاه برنج……………………………………………….. 15

3- 4 مكانیسم­های ژنتیكی تحمل به شوری……………………………………………………………. 16

3- 5 واكنش گیاه نسبت به تنش شوری………………………………………………………………… 16

3- 5-1- تأثیر عمومی نمك………………………………………………………………………………. 16

3- 6 شناسایی ارقام مقاوم به شوری…………………………………………………………………… 19

3-7 اثر شوری بر تعادل یونی…………………………………………………………………………….. 20

3-8 ژنتیك تحمل به شوری در گیاه برنج……………………………………………………………… 21

3- 9 تأثیر شوری بر شاخص­های رشد و عملکرد……………………………………………………. 22

3-10موتاسیون و تاثیر آن بر رشد صفات زراعی…………………………………………………….. 23

فصل چهارم: مواد و روش­ها

4-1 زمان و موقیت جغرافیایی محل آزمایش ………………………………………………………… 25

4-2 مشخصات خاک………………………………………………………………………………………. 25

4-3 طرح آماری و نحوه اجرای آزمایش……………………………………………………………….. 26

4-4 مشخصات ماده آزمایشی…………………………………………………………………………….. 27

4- 5- صفات مورد مطالعه ……………………………………………………………………………… 27

فصل پنجم: نتایج

5-1 مرحله حداکثر پنجه زنی…………………………………………………………………………….. 29

5-1- 1- ارتفاع بوته……………………………………………………………………………………….. 29

5-1-2- تعداد پنجه در کپه……………………………………………………………………………….. 30

5-1- 3- وزن خشک برگ……………………………………………………………………………….. 32

5-1- 4- وزن خشک ساقه ………………………………………………………………………………. 32

5-1- 5- وزن خشک ریشه ……………………………………………………………………………… 33

5-1- 6- وزن خشک کل…………………………………………………………………………………. 33

5-1- 7- میزان سدیم برگ، ساقه و ریشه……………………………………………………………… 34

5-1- 8- میزان پتاسیم برگ، ساقه و ریشه…………………………………………………………….. 34

5-1- 9- عدد کلروفیل متر……………………………………………………………………………….. 35

5-2 مرحله گلدهی………………………………………………………………………………………….. 36

5-2-1- ارتفاع بوته…………………………………………………………………………………………. 36

5-2-2- تعداد پنجه در کپه……………………………………………………………………………….. 37

5-2-3- وزن خشک برگ………………………………………………………………………………… 39

5-2-4- وزن خشک ساقه ……………………………………………………………………………….. 39

یک مطلب دیگر :

5-2-5- وزن خشک کل…………………………………………………………………………………… 40

5-2- 6- میزان سدیم برگ و ساقه………………………………………………………………………. 40

5-2- 7- میزان پتاسیم برگ و ساقه ……………………………………………………………………. 42

5-2-8- عدد کلروفیل متر…………………………………………………………………………………. 42

5- 3- مرحله رسیدن فیزیولوژیکی………………………………………………………………………. 43

5-3-1- تعداد خوشه در کپه……………………………………………………………………………… 43

5-3-2- طول خوشه………………………………………………………………………………………… 43

5-3-3- تعداد دانه پر در خوشه ………………………………………………………………………… 44

5-3-4- تعداد دانه پوک در خوشه………………………………………………………………………. 44

5-3-5- تعداد کل دانه در خوشه ……………………………………………………………………….. 45

5-3- 6- وزن خشک کل ………………………………………………………………………………… 45

5-3-7- عملکرد…………………………………………………………………………………………….. 45

فصل ششم: بحث

6-1 بحث…………………………………………………………………………………………………….. 48

6-2پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………. 51

منابع مورد استفاده…………………………………………………………………………………………… 52

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………. 58

چکیده

ارقام موجود برنج حساس به شوری هستند برای دستیبابی به ارقام متحمل به شوری می توان از تكنیك های موتاسیون بریدینگ بهره جست.برای مطالعه صفات زراعی موتانت های نسل دوم ارقام حسنی، طارم محلی و عنبربو ، آزمایش
مزرعه ای در زمینی واقع در روستای قائیمه بهنمیر در سال زراعی 91 اجرا شد.بافت خاک سیلتی لوم و میزان شوری خاک در طی اجرای طرح آزمایشی بین4-6 دسیزیمنز بر متر متغیر بود. تیمارها شامل دز اشعه گاما در دو سطح 250 و 300 همراه با شاهد ارقام حسنی ، طارم محلی و عنببربو و موتانت های نسل دوم ارقام فوق بوده است که به صورت آزمایش فاکتوریل در غالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شده است. صفات ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشگ ریشه، ساقه برگ و کل، تعداد پنجه در کپه، عدد کلروفیل متر، میزان سدیم و پتاسیم ریشه، ساقه وبرگ در مرحله حداکثر پنجه زنی اندازه­گیری شد. در مرحله گلدهی بجز ریشه بقیه صفات مرحله حداکثر پنجه زنی نیز اندازه گیری شد.در زمان رسیدن فیزیولوژیکی اجزای عملکرد، وزن خشک کل و عملکرد هر کپه بدست آمد. نتایج نشان داد اثر دز بر صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه در کپه، وزن خشک برگ ، ساقه و کل موتانت نسل دوم درمرحله حداکثر پنجه زنی و گلدهی معنی دار شد. درصد افزایش ارتفاع بوته، تعداد پنجه در کپه، وزن خشک کل در موتانت های نسل دوم نسبت به شاهدبه ترتیب 7/6 ، 27 و 35 درصد بود. مقدار بیوماس تولیدی در موتانت های نسل دوم ارقام حسنی، طارم محلی و عنبربو متفاوت بود. میزان رشد موتانت حسنی و عنبربو بیشتر از طارم محلی بود. اثر متقابل موتانت و دز بر صفات تعداد پنجه در کپه، وزن خشگ برگ، ساقه و کل در دز 250 در مرحله حداکثر پنجه زنی معنی دار بود. در مرحله گلدهی اثر دز بجز بر ارتفاع بوته بر سایر صفات رشدی در سطح 1% معنی دار بود. اجزای عملکرد و عملکرد متاثر از دز در موتانت های نسل دوم ارقام بوده و نسبت به شاهد بیشتر بوده است. کمترین وزن خشک کل مربوط به موتانت حسنی در دز 250 معادل 2/15 گرم و بیشترین مربوط به عنبربو شاهد معادل 56/23 گرم بود. کمترین عملکرد مربوط به موتانت حسنی در دز 250 معادل 8/3 گرم و بیشترین مربوط به عنبربو دز 300 معادل 85/9 گرم بود.

کلمات کلیدی: موتانت برنج، شوری، صفات مرفولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد.

1- 1 مقدمه

یكی از مسائلی كه انسان امروزی بویژه كشورهای جهان سوم با آن دست به گریبان می باشد مسئله تامین غذا می باشد. انسان از دوران نخستین حیات خودگیاهانی كه از نظر ظاهری مطلوب به نظر می رسیدند را انتخاب می كردند، پس از كشف اصول و قوانین علم ژنتیك كه برای اولین بار توسط مندل صورت گرفته است تلاقیهای تصادفی جای خود را به تلاقیهای هدف دار داده اند و بدین ترتیب تحولی عظیم در كشاورزی و زراعت ایجاد گردیده است. از میان گیاهان زراعی كه نقش مهمی در تغذیه انسانها دارند، گیاهان خانواده غلات از اهمیت خاصی برخوردار می باشند كه نقش برنج در تامین غذای انسانها بویژه در ممالك آسیا و از جمله ایران دارد، چند سال قبل اغلب واریته های مورد كشت و كار در اغلب مناطق
برنج خیز ارقام محلی تشكیل می داده اند ولی با افزایش سریع جمعیت و همچنین با رفتن سطح زندگی و در نتیجه افزایش مصرف مواد غذایی و صنعتی ما را به داشتن محصولات كشاورزی بیشتری محتاج
می سازد. بطور خلاصه می توان گفت كه از اراضی كشور بجز پاره ای از موارد كه از نظر آب، كود .