3-2-3- تجزیه گیاه ……………………………………………………………………………………. 44

3-2-4- تجزیه خاک پس از برداشت گیاه …………………………………………………………… 45

3-3- تجزیه و تحلیل آماری ……………………………………………………………………………. 46

فصل چهارم- نتایج و بحث

4-1- آزمایش جوانه­زنی بذر ………………………………………………………………………… 47

4-1-1- اثر نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) بر شاخص­های جوانه­زنی بذر ……………………… 47

4-1-2- اثر سطوح اکسیدروی بر شاخص­های جوانه­زنی بذر ……………………………………. 48

4-1-3- اثر متقابل نوع اکسیدروی و سطوح آنها بر شاخص­های جوانه­زنی بذر ………………… 49

4-1-4- اثر نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) بر صفات مورد ارزیابی روی لوبیا …………………. 54

4-1-5- اثر سطوح مختلف اکسیدروی بر صفات مورد ارزیابی روی لوبیا ………………………… 55

4-1-6- اثر متقابل نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) و سطوح آنها بر صفات مورد ارزیابی روی لوبیا….56

4-2- آزمایش گلخانه­ای …………………………………………………………………………….. 59

4-2-1- اثر تیمارهای آزمایشی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه لوبیا …………………………. 59

4-2-1-1- اثر نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) بر شاخص­های رشدی لوبیا ……………………. 59

4-2-1-2- اثر قارچ گلوموس اینترارادیسس بر شاخص­های رشدی لوبیا ………………………….60

4-2-1-3- اثر سطوح اکسیدروی بر شاخص­های رشدی لوبیا ………………………………………62

4-2-1-4- اثر متقابل نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) و قارچ گلوموس اینترارادیسس بر شاخص­های رشدی لوبیا….63

4-2-1-5- اثر متقابل سطوح اکسیدروی و قارچ گلوموس اینترارادیسس بر شاخص­های رشدی لوبیا….65

4-2-1-6- اثر متقابل نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) و سطوح آنها بر شاخص­های رشدی لوبیا….68

4-2-1-7- اثر متقابل نوع اکسیدروی، سطوح آنها و قارچ گلوموس اینترارادیسس بر شاخص­های رشدی لوبیا…72

4-3- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر عناصر غذایی پر مصرف در گیاه لوبیا ……………………… 75

4-3-1- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاه …………………. 75

4-4- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر عناصر کم مصرف گیاه ……………………………………… 83

4-4-1- عناصر روی، مس و آهن در گیاه ………………………………………………………… 83

4-5- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر خصوصیات خاک پس از برداشت گیاه لوبیا ……………….90

4-5-1- pH خاک پس از برداشت گیاه …………………………………………………………… 90

4-5-2- هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک پس از برداشت گیاه ………………………….. 94

4-6- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر عناصر کم مصرف در خاک پس از برداشت گیاه ………….. 99

4-6-1- تأثیر تیمارهای آزمایشی بر عناصر روی، مس و آهن در خاک ……………………….. 99

فصل پنجم- نتیجه­ گیری نهایی و پیشنهادات

5-1- نتیجه­ گیری نهایی ………………………………………………………………………… 106

5-2- پیشنهادات ………………………………………………………………………………….. 108

پیوست …………………………………………………………………………………………….. 110

منابع………………………………………………………………………………………………… 116

چکیده:

این مطالعه به منظور بررسی اثرات اکسیدروی (نانو و معمولی) و قارچ میکوریزا بر خصوصیات خاک، جوانه­زنی بذر و ویژگی­های رشد گیاه لوبیا با دو آزمایش کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل به­ طور جداگانه انجام شد. در بخش اول، فاکتورهای آزمایش شامل دو نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) و چهار سطح اکسیدروی (0، 50، 100 و 200 میلی­گرم بر لیتر) با سه تکرار بودند: در بخش دوم، فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح Glomus intraradices (با و بدون) و دو نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) و چهار سطح اکسیدروی (0، 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم) با سه تکرار بودند. آزمایشات اول و دوم به ترتیب در شرایط آزمایشگاه و گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که نانوذرات اکسیدروی در غلظت کم (50 میلی­گرم بر لیتر) و غلظت­های زیاد (100و 200 میلی­گرم بر لیتر) به ترتیب اثرات تحریک­ کنندگی و بازدارندگی در جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه لوبیا داشته است. غلظت­های زیاد نانوذرات اکسیدروی، اثرات منفی در همه پارامترهای جوانه­زنی بذر داشتند. حداقل طول ریشه­چه، طول ساقه­چه، طول گیاهچه، وزن خشک ریشه­چه، وزن خشک ساقه­چه و وزن خشک گیاهچه در غلظت­های زیاد نانوذرات اکسیدروی مشاهده شد. تیمار (50 میلی­گرم بر لیتر) نانوذرات اکسیدروی، بهترین و مناسب­ترین غلظت برای تحریک رشد ریشه بذور لوبیا در شرایط آزمایشگاهی بود. در آزمایش گلخانه­ای تیمار (100 میلی­گرم بر کیلوگرم) نانوذرات اکسیدروی با Glomus intraradices تاثیر معنی­داری در رشد و عملکرد داشتند. دو نوع اکسیدروی (نانو و معمولی) افزایش معنی­داری در روی، مس و آهن قابل دسترس در نمونه­های خاک داشتند اما تیمار نانوذرات اکسیدروی در مقایسه با اکسیدروی معمولی برتر بود. زمانی که غلظت­های بیشتر اکسیدروی به نمونه­های خاک اضافه شد، غلظت روی، مس و آهن در گیاه و وزن خشک ریشه­ و ساقه در گلدان، طول ریشه و ساقه در گلدان، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه در بوته افزایش یافت. تیمارهای نانوذرات اکسیدروی، همه پارامترهای اندازه­گیری شده را نسبت به تیمارهای اکسیدروی معمولی بهبود بخشید. همچنینGlomus intraradices تأثیر معنی­دار مثبتی در غلظت روی، مس و آهن در گیاه لوبیا داشت.

فصل اول: مقدمه

1- مقدمه

در طی پنجاه سال گذشته، پیشرفت فناوری تولید مواد شیمیایی، انقلابی را در تولید محصولات کشاورزی به­ وجود آورده است (واسیلیسکی، 2003). با شروع کشاورزی صنعتی که دو عامل مهم آن استفاده از ارقام پر محصول و کود­ پذیر گیاهان زراعی و بکارگیری کودهای شیمیایی بودند، تولید محصولات کشاورزی دگرگون و رشد فزاینده­ای ایجاد شد. تغییرات ایجاد شده در طبیعت در اثر دخالت­های انسان در خاک، آب و جو به دلیل استفاده از مواد شیمیایی مختلف برای افزایش بهره­وری گیاهان از یک طرف و مصرف حدود 10 برابر انرژی برای تولید یک واحد از محصول نسبت به قرن گذشته از طرف دیگر، منجر به جستجو جهت دستیابی به روش­های جدید در تولید محصولات کشاورزی شده است (آلاجاجیان، 2007; واسیلیسکی، 2003).

کاربرد نانوتکنولوژی در کشاورزی حتی در سطح جهانی، در مرحله ظهور است. علوم نانو منجر به توسعه و بهبود کاربردهای ارزان نانوتکنولوژی برای پیشبرد رشد گیاهان شده است. نانوذرات[1] و نانوکپسول­ها ابزاری کارا برای توزیع آفت کش ها و کودها در شکل کنترل شده با مکان هدف مشخص هستند، بنابراین خسارت زیست محیطی را کاهش می­­دهند. نانوتکنولوژی نقش مهمی در بهبود روش­های موجود مدیریت گیاهان زراعی بازی می­کند. مواد شیمیایی زراعی از طریق آبشویی، تجزیه توسط نور، هیدرولیز و تجزیه میکروبی، بخش یا درصد خیلی کمی از آنها در محل هدف قرار می­گیرند. از این رو کاربردهای مکرر برای داشتن یک کنترل موثر مورد نیاز است که باعث برخی اثرات نامطلوب نظیر آلودگی آب و خاک می­گردد (نایر و همکاران، 2010).

یک مطلب دیگر :

تغییرات در فناوری، عامل اصلی شکل­ گیری کشاورزی نوین شده است. در بین آخرین خط نوآوری­های فناوری، نانوتکنولوژی موقعیت برجسته­ای در تحول کشاورزی و تولید غذا اشغال نموده است. توسعه وسایل و مواد نانو می­تواند کاربردهای جدیدی را در بیوتکنولوژی گیاهی و کشاورزی باز نماید. اخیراً تمرکز اصلی در تحقیقات روی کاربرد نانوتکنولوژی در زمینه الکترونیک، انرژی و پزشکی می­باشد. تجربیات بدست آمده از این موضوعات، توسعه گیاهان تغییر یافته ژنتیکی، حفاظت گیاه، مواد شیمیایی محافظ گیاه و تکنیک­های کشاورزی دقیق را آسان ساخته است. نانوتکنولوژی پیشرفت­های وسیعی در تحقیقات کشاورزی نظیر علوم و فناوری تولید مثلی، تبدیل ضایعات کشاورزی و غذایی به انرژی و دیگر محصولات ثانویه از طریق فرایند زیستی- نانوآنزیمی، جلوگیری از بیماری و تیمار در گیاه با استفاده از رهاسازی نانوذرات مختلف شبیه به آنچه که در مصرف نانو داروها در انسان استفاده می­شود، ایجاد نموده است (نایر و همکاران، 2010). از ویژگی­های منحصر به فرد نانوذرات، نسبت سطح به حجم زیاد آنها است که باعث افزایش درصد اتم­های موجود در سطح شده (پرماناتان، 2011) که هم می­توانند به عنوان منبع غذایی مفید و هم به عنوان خطرات زیست محیطی مطرح شوند. بنابراین، درک کاملی از مسیرهای اصلی واکنش در تشکیل این مواد در خاک برای کاربرد مواد نانوذرات پایدارتر و ایمن­تر در کشاورزی حایز اهمیت است (میلانی، 2010).

در حال حاضر عناصر کم مصرف برای گیاهان زراعی به عنوان مواد غذایی لازم و ضروری بوده به طوری که رشد و عملکرد گیاهان در خاک­هایی با کمبود این عناصر کاهش می­یابد. عنصر روی  یکی از هفت عنصر کم مصرف ضروری برای رشد محصول بوده و نقش اساسی آن مشارکت در ساختمان 200 نوع آنزیم و پروتئین است و کمبود آن فعالیت چندین آنزیم مهم از جمله فسفاتاز، الکل دی هیدروژناز، دیمیدین کیناز، کربوکسی پپتیداز DNA و RNA را کاهش می­دهد (پراساد، 1984). از دیگر نقش­های عنصر روی، نقش آن در ایجاد یک سیستم دفاعی سلولی در برابر گونه­های واکنش دهنده با اکسیژن[2] (ROS) می­باشد. به نحوی که در شرایط کمبود عنصر روی بروز این خسارت­های اکسیداتیو ناشی از تهاجم رادیکال­های آزاد مانند ROS ها با ایجاد اختلال در عملکرد غشاهای سلولی و تولید رادیکال­های هیدروکسیل و سوپراکسیداز به سلول خسارت وارد می­نماید (مورای، 1989).

اکسیدروی (ZnO) به عنوان یکی از ترکیبات معدنی عنصر روی، در حال حاضر یکی از پنج ترکیب عنصر روی بوده که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به عنوان یک ترکیب ایمن شناخته شده است (پراساد، 1984). اکسیدروی در مقیاس نانو ویژگی­های ضد میکروبی داشته و همچنین پایداری بیشتری در دما و فشار بالا نشان داده (ساوای، 2003) و غیر سمی بوده و حتی شامل عناصر معدنی ضروری برای بدن انسان نیز می­باشد (روسلی و همکاران، 2003). اغلب مواد معدنی ضد باکتریایی، نانوذرات فلزی و نانوذرات اکسید فلزی بوده که شامل نقره (Ag)، مس (Cu)، اکسید تیتانیوم (TiO₂) و اکسیدروی (ZnO) می­باشد (کیوفی و همکاران، 2005؛ چادهری و همکاران، 2008؛ برادلی و همکاران، 2011). گیاهان در حضور نانو مواد (NMs) به طور طبیعی رشد کرده و روند افزایشی در تولید دارند به طوری که استفاده از نانو مواد سنتزی[3]، به عنوان ابزاری مناسب محسوب می­شود (پن و همکاران،2010) و سرنوشت، انتقال و تحرک این نانوذرات سنتزی در خاک بستگی زیادی به شرایط محیطی داشته، ولی با این حال شناخت کمی از اثرات احتمالی نانوذرات در ویژگی­های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاک وجود دارد (بن- موشه و همکاران، 2012).

امروزه استفاده از نانوکودها در صنایع مختلف از جمله کشاورزی مورد توجه و اقبال عمومی قرار گرفته است. نانواکسیدروی یکی از نانوکودهای مورد استفاده در کشاورزی است که گزارشات ضد و نقیضی در مورد فواید و مضرات آن برای گیاهان ارایه شده است. استفاده از این ماده در خاک با غلظت زیاد اثرات ضد باکتریایی داشته و برخی از باکتری­های خاک را از بین می­برد، از سویی گزارشاتی در دست است که نشان می­دهد استفاده از این نانو کود می­تواند رشد ریشه و اندام­های هوایی گیاهان را تحریک نماید (فان و لو، 2003). امروزه بشر با دخالت­های نامتعارف خود از قبیل کاربرد بی­رویه کودهای شیمیایی، سموم و ادوات کشاورزی موجب خسارت­های جبران ناپذیری به محیط زیست و نظام­های کشاورزی شده است. یکی از راهکارهای مؤثر برای خروج از این معضل، حرکت به سوی کشاورزی پایدار می­باشد (غلامی و کوچکی، 1380). در حال حاضر مصرف کودهای زیستی همانند قارچ میکوریزا در یک سیستم مبتنی بر کشاورزی پایدار، موجب افزایش کیفیت و ثبات عملکرد به ویژه در گیاهان زراعی می­شود. قارچ میکوریزا در مقایسه با کودهای شیمیایی برتری­های چشمگیری دارد. این قارچ­ها با ایجاد ارتباط همزیستی با گیاهان بر جنبه­های مختلف فیزیولوژی و بیوشیمی گیاه میزبان تأثیر گذاشته و موجب بهبود رشد و نمو آن می­شود (نادیان، 1377). قارچ­های میکوریزای آربسکولار وزیکولار در بین میکروارگانیسم­هایی که محیط ریزوسفر را اشغال می­کنند منحصر به فرد هستند. این قارچ­ها اجتماعات همزیستی را با ریشه اکثر گیاهان تشکیل می­دهند و علاوه بر افزایش موادغذایی معدنی در گیاه می­توانند با تحریک مواد تنظیم کننده رشد، افزایش فتوسنتز، بهبود تنظیم فشار اسمزی در شرایط خشکی و شوری، باعث افزایش مقاومت گیاهان نسبت به تنش­های محیطی شوند (رابی و مدنی، 2005).

بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه به منظور دستیابی به اهداف زیر در دو شرایط آزمایشگاه و گلخانه بر روی جوانه­زنی و رشد و عملکرد گیاه لوبیا سبز اجرا شد:

1- بررسی اکسیدروی نانو و معمولی بر شاخص­های جوانه­زنی گیاه لوبیا سبز

2- بررسی اکسیدروی نانو و معمولی بر خصوصیات رشدی و عملکرد گیاه لوبیا سبز

3- بررسی اثرات متقابل اکسیدروی نانو و معمولی و قارچ میکوریزا بر خصوصیات رشدی و عملکرد گیاه لوبیا سبز

4- بررسی تاثیر اکسیدروی نانو و معمولی بر غلظت عناصر غذایی در گیاه لوبیا سبز

5- بررسی اثرات متقابل اکسید روی نانو و معمولی و قارچ میکوریزا بر غلظت عناصر غذایی در گیاه لوبیا سبز

6- بررسی تاثیر اکسیدروی نانو و معمولی بر غلظت عناصر کم مصرف در خاک

7- بررسی اثرات متقابل اکسید روی نانو و معمولی و قارچ میکوریزا بر غلظت عناصر کم مصرف در خاک

فصل دوم: بررسی منابع

1-2- نانوتکنولوژی و کشاورزی

تعاریف متفاوتی برای نانوذرات در مدارک و اسناد موجود است. اخیراً سازمان استاندارد بین المللی[1]، تعریفی جدید برای نانوذرات ارائه کرده است. طبق این تعریف نانوذرات به ذراتی گفته می­شود که حداقل یکی از ابعاد آنها در مقیاس نانو باشد. منظور از مقیاس نانو در این تعریف اندازه­ای است که در حد 100-1 نانومتر باشد (کریلینگ، 2010). تاریخچه نانو مواد بسیار طولانی است اما با این وجود بخش اعظم پیشرفت­هایی که در زمینه نانوتکنولوژی صورت گرفته است، تنها به دو دهه گذشته باز می­گردد. ایده نانوتکنولوژی برای اولین بار توسط ریچارد فینمن[2] در سال 1959 مطرح گردید و در سال 1970 ناریو تانیگوچی[3] برای اولین بار اصطلاح نانوتکنولوژی را تعریف نمود (اش، 2011).

به دلیل اثرات مضری که کودهای شیمیایی در محیط زیست و کیفیت غذا ایجاد می­کنند، مدتها است که استفاده از آنها مورد نکوهش قرار گرفته است. در نانوکودها به عنوان جایگزین کودهای مرسوم، عناصر غذایی کود به تدریج و به صورت کنترل شده در خاک آزاد می­شوند و در نتیجه از آلودگی آب آشامیدنی جلوگیری به عمل خواهد آمد. در حقیقت با بهره گیری از فناوری نانو در طراحی و ساخت نانوکودها، فرصت­های جدیدی به منظور افزایش کارایی مصرف عناصر غذایی و به حداقل رساندن هزینه­های حفاظت از محیط زیست، پیش روی انسان گشوده شده است (نادری و عابدی، 2012).

استفاده از فناوری نانو در کلیه عرصه­ها از جمله کشاورزی در حال گسترش می­باشد. یکی از مهم­ترین کاربردهای فناوری نانو در جنبه­های مختلف کشاورزی در بخش آب و خاک، استفاده از نانو کودها برای تغذیه گیاهان می­باشد (رضایی و همکاران، 1388). ذرات کودی می­توانند با غشاهایی در مقیاس نانو پوشیده شوند که رهاسازی آهسته و مداوم عناصر غذایی را تسهیل می­کنند. پوشاندن و سیمانی کردن با ذرات نانو و کوچکتر از نانو، باعث ایجاد قابلیت تنظیم رهاسازی عناصر غذایی از کپسول کودی می­شود (لیو و همکاران، 2006).

[1] -ISO: International Standard Organisation

[2] -Richard Feyhman

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(پایان نامه مقطع ارشد)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

نان تازه دارای زمان ماندگاری کوتاهی است و کیفیت آن به شدت به فاصله ی بین پخت و مصرف وابسته است. در حال حاضر بخش قابل توجهی از گندم تولیدی كشور به طرق مختلف ضایع می گردد كه بخش مهمی از ضایعات، مربوط به بیاتی سریع نانهای سنتی است. در میان نانهای سنتی تولیدی در کشور، نان سنگک به دلیل کیفیت عطر و طعمی ممتاز و نیز ارزش غذایی بالا، جذابیت و قابلیت فراوانی جهت صنعتی شدن داراست. نان سنگک نوعی نان مسطح است که بر روی سطح ریگهای داغ پخت می شود. برای كاهش ضایعات و بهبود دسترسی مصرف کنندگان به نان سنگك تازه پخت شده با یک کیفیت تغذیه ای و ارگانو لپتیک مناسب، تولید و عرضه آن بصورت نیم پخته و منجمد می تواند راه حلی مناسب باشد. بررسی منابع نشان می دهد که مطالعات اندکی در زمینه نیم پخت كردن نان های ایرانی و بخصوص نان سنگک و شناخت پدیده های در گیر در تولید آنها انجام شده است. تولید نان نیم پخته شامل مراحل متعددی است و چگونگی انجام هر یک از این مراحل می تواند اثر قابل توجهی بر کیفیت محصول نهایی بگذارد. لذا در این تحقیق سعی شد به مطالعه مراحل تخمیر،  نیم پخت كردن و نگهداری در تولید نان سنگک پرداخته شود.

در بخش اول این تحقیق اثر شرایط مختلف تخمیر بر خصوصیات رئولوژیک خمیر سنگک مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس اثر شرایط پخت و نگهداری بر خصوصیات کیفی و بیاتی نانهای سنگک مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه اثر ترکیب نوع پخت (پخت کامل یا نیم پخت کردن)، شرایط پخت (دما (280، 310 و ˚C340)- زمان)، دمای نگهداری (اتاق، یخچال و فریزر) و بستر پخت (بستر سنگ ریزه و بستر فلزی) بر بیاتی نان سنگک از طریق ارزیابی خصوصیات رئولوژیک (میزان سفتی (حاصل از تست فشردگی) و مقدار مقاومت برشی (حاصل از تست برشی کرامر))، خصوصیات گرمایی (شامل میزان آب قابل انجماد و کریستالیزاسیون مجدد آمیلوپکتین)، میزان تخلخل و

 توزیع حفرات مورد بررسی قرار گرفت.

در زمینه ارزیابی خصوصیات رئولوژیک خمیر، افزایش زمان و دمای تخمیر منجر به کاهش مدول ذخیره و مدول افت طی تخمیر گردید که سرعت کاهش مدول الاستیک بیشتر بود. نتایج نشان داد که افزایش G’ و G” بعنوان تابعی از فرکانس در دامنه خطی از روابط توانی تبعیت می نماید. نتایج بررسی ها نشان داد که انجماد و نیم پخت کردن باعث کنترل بیاتی در نانهای سنگک شدند. میزان سفتی و آنتالپی ذوب کریستالهای آمیلوپکتین در نانهای کاملاً پخته طی نگهداری در دو دمای 4 و ˚C20  افزایش یافت. مقدار آب غیر قابل انجماد در نانهای کاملاً پخته به طور معنی دار با افزایش زمان نگهداری و کاهش زمان پخت افزایش یافت. سرعت افزایش آب غیر قابل انجماد در نانهای کاملاً پخته بالاتر از نانهای نیم پخته بود. این امر بدین معناست که علاوه بر کریستالیزاسیون آمیلوپکتین، دلیل دیگری برای افزایش آب غیر قابل انجماد باید وجود داشته باشد. علاوه بر این نگهداری در دمای ˚C4 در مقایسه با نگهداری در ˚C 20 باعث افزایش آنتالپی ذوب کریستالهای آمیلوپکتین شد. در حالیکه افزایش آب غیر قابل انجماد در ˚C20 بالاتر از ˚C4 بود. پخت سنگک بر روی سنگ ریزه های داغ سرعت حرارت دهی را نسبت به پخت بر روی بستر فلزی افزایش داد. سرعت حرارت دهی بالا منجر به تغییر در مقادیر رطوبت و سینتیک بیاتی نان سنگک طی نگهداری گردید. سرعت حرارت دهی بر فرایند ژلاتینه شدن نشاسته از طریق تغییر در شدت بی نظمی کریستالهای آمیلوپکتین، باد کردگی گرانولها و نشت آمیلوز تأثیر می گذارد. همچنین بر کریستالیزاسیون مجدد نشاسته و سینتیک بیاتی پس از پخت مؤثر می باشد. سینتیک بیاتی نانهای پخته شده بر روی بستر سنگ ریزه و بستر فلزی متفاوت بود و سفتی نانهای پخته شده بر روی بستر سنگ ریزه به طور معنی داری نسبت به نانهای پخته شده بر روی بستر فلزی طی نگهداری کمتر بود؛ اگر چه مقدار رطوبت نانهای پخته شده بر روی بستر فلزی بالاتر از نانهای پخته شده بر روی بستر سنگ ریزه بود. نتایج بررسی ها همچنین نشان داد که برای توصیف سینتیک سفت شدن و کریستالیزاسیون مجدد آمیلوپکتین در نان سنگک می توان از دو مدل آورامی و مدل سینتیکی درجه اول با عامل محدود کننده استفاده نمود. مقادیر تخلخل محاسبه شده به روش پیکنومتری با گاز هلیوم نسبت به مقادیر تعیین شده با روش توموگرافی به واقعیت نزدیکتر بودند. دمای پخت و نیم پخت کردن بر دامنه اندازه سلولهای هوا و نیز نحوه توزیع آنها تاثیر گذار بودند.

فصل اول: مقدمه و بررسی منابع

1-1- مقدمه

بیش از نیمی از انرژی و پروتئین و قسمت اعظم ویتامین ها و املاح مورد نیاز مردم از راه مصرف نان تامین می شود. نان تازه دارای زمان ماندگاری کوتاهی است و کیفیت آن به شدت به فاصله ی بین پخت و مصرف وابسته است. طی نگهداری نان، از دست رفتن تازگی به موازات افزایش سفتی مغز منجر به کاهش مقبولیت آن برای مصرف کننده می گردد که از این  تغییرات  معمولاً به عنوان بیاتی یاد  می شود. بخش مهمی از ضایعات نان در کشور، مربوط به بیاتی سریع نانهای تولیدی است. یکی از نانهای

یک مطلب دیگر :

پایان نامه روانشناسی در مورد مقابله با استرس :

 سنتی تولیدی در کشور که از عطر و طعمی ممتاز و ارزش غذایی بالایی برخوردار می باشد، سنگک است. نان سنگک نوعی نان مسطح که بر روی سطح ریگهای داغ پخت می شود. اخیراً تنورهای نیمه صنعتی مختلفی به بازار عرضه شده اند که پخت سنگک در آنها بر روی سطوح فلزی به جای سنگ ریزه انجام می شود. به نظر می رسد که تفاوتهایی در کیفیت نانهای پخته شده در تنورهای سنتی با نیمه صنعتی وجود دارد که می تواند به بستر پخت و شرایط پخت مربوط باشد. مروری بر كارهای انجام شده در ایران نشان می دهد كه تحقیقات كمی بر روی نان سنگك انجام گردیده است. عمده كارهای انجام شده نیز بر بررسی تاثیر برخی بهبود دهنده ها در تاخیر بیاتی نان سنگك متمركز بوده است. تمایل مصرف کنندگان به سمت محصولات تازه پخت شده و سنتی با ارزش غذایی بالا از یكسو، و افزایش دستمزد نیروی كار ماهر از سوی دیگر، دنیای امروز را به سمت سود جستن از تکنولوژی BOT ( Baked Off Technology) سوق داده است. این تکنولوژی عبارت است از تولید نان از فرآورده های نانوایی منجمد یا غیر منجمد در مقیاس صنعتی برای توزیع در فروشگاه های عرضه نان، سوپرماركتها، رستورانها و منازل. سه گروه اصلی فرآورده های تولیدی با این تکنولوژی عبارتند از: خمیرهای تخمیر نشده منجمد، نانهای نیم پخته منجمد و غیر منجمد. نان نیم پخته منجمد نوعی محصول نیمه آماده است که با استفاده از یک فرمول کم و بیش سنتی تولید شده و می تواند به سرعت قبل از مصرف، مرحله پخت نهایی را طی نماید. از مزایای نانهای نیم پخته منجمد می توان نیاز به تجهیرات و فضای کمتر، سهولت مصرف، صرفه جویی در وقت و قابلیت نگهداری بالا، راحتی نگهداری در فروشگاه ها و كاهش ضایعات را نام برد. هم چنین نیاز به کارگر متخصص کاهش یافته، کیفیت محصول بالا رفته و تهیه نان تازه در هر ساعتی از روز امکان پذیر می گردد. نیم پخت کردن محصولات نانوایی و نگهداری آنها به صورت منجمد، راه حلی موثر برای مقابله با بیاتی در محصولات نانوایی و كاهش ضایعات است. از محدودیت های عمده این روش می توان به مصرف بالای انرژی (2/2 برابر انرژی بیشتر نسبت به فرایند  معمول) آن اشاره نمود كه نهایتا منجر به تولید محصولی با قیمت تمام شده بالاتر می گردد.

شرایط فرایند و نگهداری نقش مهمی در بیاتی دارند. با این وجود بر اساس اطلاعات ما هیچ تحقیقی در زمینه ترکیب نوع پخت (پخت کامل یا نیم پخت کردن)، شرایط پخت (دما- زمان) و دمای نگهداری بر بیاتی نان مسطح تولید شده از خمیر با مقدار رطوبت بالا و آرد گندم کامل( مشابه نان سنگک) انجام نشده است. نسبت بالای آب در خمیر سنگک اثرات معنی داری بر خصوصیات رئولوژیکی نان دارد. دما در تنورهای پخت سنگک بالا بوده و زمان پخت کوتاه و در حد چند دقیقه می باشد. بنابراین تعیین اثر شرایط پخت بر کیفیت نان طی نگهداری اهمیت زیادی دارد.

این تحقیق امکان فهم بهتر از پدیده های درگیر در مراحل تخمیر، پخت و نگهداری نان سنگک را فراهم می نماید. اهداف این تحقیق شامل 1) ارزیابی اثر شرایط مختلف تخمیر بر خصوصیات رئولوژیکی خمیر، 2) ارزیابی اثر نیم پخت کردن و نگهداری در شرایط متفاوت (انجماد، یخچال و دمای اتاق) بر بیاتی نان سنگک، 3) ارزیابی اثر پخت بر روی سنگ ریزه های رودخانه ای در مقایسه با بستر فلزی در دماهای مختلف (280، 310 و ˚C340) بر خصوصیات کیفی نان سنگک طی نگهداری در دمای اتاق 4) ارزیابی سینتیک بیاتی نانهای سنگک درشرایط مختلف پخت و نگهداری و 5) ارزیابی اثر شرایط مختلف پخت بر تخلخل و توزیع حفرات در نان سنگک.

2-1- نان

غلات و فراورده های نانوایی پایه هرم تغذیه ای انسان را تشکیل می دهند. قدمت نان به حدود 10 هزار سال قبل از میلاد بر می گردد. در بین اقوام مختلف، مصریان اولین افرادی بودند که هنر پخت نان را فرا گرفتند. از همان دوران، کنترل بر تولید و توزیع نان به عنوان ابزاری برای اعمال نفوذ سیاسی بر توده مردم استفاده می شده است [102]. نان در دنیا بسته به سلیقه و فرهنگ مردم هر منطقه، با روش‌ها و اشكال مختلف تهیه می‌شود. به طور كلی نان­های مورد مصرف كنونی را از نظر نوع می‌توان به انواع تخمیری و غیر تخمیری و از نظر شكل به صورت مسطح و حجیم تقسیم بندی نمود. گرچه امروزه نان به صورت غیر تخمیری كمتر تولید می‌شود، اما نان‌های مسطح و یا حجیم هر دو به شکل گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. نان نازک و مسطح اولین نانی بود كه توسط انسان تهیه شد ولی به تدریج با شناخته شدن روش تهیه نان و به وجود آمدن فن نانوایی، تنوع بیشتری در فرم، شكل و نوع نان به وجود آمد [164].

بیش از نیمی از انرژی و پروتئین و قسمت اعظم ویتامین ها و املاح مورد نیاز اکثر مردم از راه مصرف نان تامین می شود. نان تازه دارای زمان ماندگاری کوتاهی است و کیفیت آن به شدت به فاصله ی بین پخت و مصرف وابسته است. طی نگهداری نان، از دست رفتن تازگی به موازات افزایش سفتی مغز منجر به کاهش مقبولیت آن برای مصرف کننده می گردد. از این  تغییرات  معمولاً به عنوان بیاتی یاد  می شود [15, 33]. در حال حاضر بخش زیادی از گندم تولیدی كشور در زنجیره گندم، آرد و نان به طرق مختلف ضایع می گردد كه بخش مهمی از ضایعات، مربوط به بیاتی سریع نانهای سنتی است.

جناب آقای دکتر رستمی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(پایان نامه مقطع ارشد)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
آب شستگی در اطراف سازه های موجود در مسیر جریان از موضوعاتی مهمی است که در طرح این گونه سازه ها بایستی مورد توجه قرار گیرد. به این منظور بررسی این

 پدیده در اطراف پایه های مدور در شرایط آب صاف مدل سازی فیزیکی آزمایشگاهی انجام شد. به این منظور از دو نوع طوقه‌‌‌‌‌ی لبه دار شامل طوقه های با لبه‌ی قائم و طوقه های با لبه‌ی مایل استفاده شد که ارتفاع لبه های استفاده شده در هر یک از این طوقه ها 0.5 cm،1.0 cm  و 1.5 cm می باشد. همچنین در این تحقیق اثر ارتفاع بر کارایی طوقه های لبه دار بررسی شد که به این منظـور طوقه ها در تراز های +5 cm،+2.5 cm ،0.0 cm ،-1.5 cm  و -3cm نصب شدند. در این تحقیق مشاهده شد که  طوقه های لبه دار در تراز های بالاتر نسبت به طوقه­ی بدون لبه درهمان تراز، عملکرد بهتری داشته و طوقه با لبه­ی مایل 0.5 cm در مقایسه با سایر طوقه های لبه دار، در اکثر تراز ها بهترین عملکرد را نسبت به طوقه­ی بدون لبه در همان تراز داشته است. تمامی آزمایش های انجام شده در این مطالعه در بخش تحقیقات رودخانه ایی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری جهاد کشاورزی انجام شده است.

فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
آب شستگی در اطراف پایه های پل هایی كه بر روی رودخانه ها قرار گرفته اند با توجه به شرایط رودخانه ها بیشتر در حالت جریان یکنواخت[1] (در شرایط معمولی و جریان عادی رودخانه) و یا در شرایط جریان غیر یکنواخت[2] (در شرایط سیلاب و یا در مكان هایی كه مسیر رودخانه عوض می شود) رخ می دهد. تاكنون تحقیقات بسیار زیادی در زمینه فرآیند آب شستگی انجام شده است. بسیاری از این تحقیقات در زمینه های شناسایی مكانیزم های موثر بر فرآیند آب شستگی، تعیین عمق آب شستگی در حالت تعادل[3]،  زمان بندی آب شستگی، بررسی عوامل موثر مختلف بر آب شستگی از قبیل اندازه و نوع خاك بستر، رژیم جریان(آب صاف[4] یا بستر فعال[5]) سرعت جریان، اندازه پایه های پل، شكل پایه ها و … انجام شده است.
2-1- ضرورت تحقیق
با توجه به پتانسیل تخریب پل ها در اثر آب شستگی و هزینه های مالی و جانی آن، تلاش برای فهم فرآیند آب شستگی  و روشهای مقابله با آن امری ضروری به نظر می رسد. تخمـین عمق آب شستگی پایه یک پل کمتر از مقدار واقعی منجر به تخریب آن می شود در حالیكه تخمین بیش از حد آن  نیز منجر به تحمیل هزینه های بالاتر برای ساخت پل می شود[1].
در ایالات متحده فاكتورهای هیدرولیكی متعددی از قبیل ناپایداری جریان، رسوب گذاری و رسوب برداری بستر در بلندمدت،آب شستگی كلی[1]، آب شستگی موضعی[2]  و حركت جانبی ذرات بستر به عنوان عوامل اصلی برای 60% از خرابی های سـازه ای پل در آمریكا شناخـته شده است[19]. حادثه مصیبت بار فروپاشی پل U.S.51 كه بر روی رودخانه هتچی  واقع شده بود، منجر به مرگ 8 نفر شد[19]. در اثر تخریب پل واقع بر رودخانه آریو پاساژرو واقع در كالیفرنیا كه در زمان رخداد یك

یک مطلب دیگر :

مقاله رایگان درباره کودکان و نوجوان

 سیل بزرگ به وقوع پیوست 7 نفر كشته شدند[19].

3-1- اهداف
هدف اصلی در این تحقیق بررسی اثر طوقه های لبه دار در كاهش عمق آب شستگی موضعی در اطراف پایه های مدور و در شرایط آب صاف می باشد. برای این منظور ابتدا یك بار آزمایشات با شرایط مذكور برای پایه مدور بدون طوقه انجام می شود سپس در مرحله دوم آزمایشات عیناً برای پایه های مدور با طوقه بدون لبه انجام می شود و در مرحله سوم آزمایشات برای طوقه های لبه دار انجام خواهد شد. در هرآزمایش عمق آب شستگی اندازه گیری خواهد شد تا درصد تغییر ماکزیمم عمق آب شستگی نسبت به طوقه بدون لبه بدست آید. همچنین آزمایشات برای طوقه های نصب شده  ارتفاع های متفاوت نسبت به بستر و با ارتفاع لبه های متفاوت و با زاویه های متفاوت نسبت به طوقه  انجام می شود تا اثر این سه پارامتر بر عمق آب شستگی بررسی شود.
4-1- نوع تحقیق
تحقیق ارائه شده عنوان رساله کارشناسی ارشد دپارتمان سازه های هیدرولیکی دانشگاه قم می باشد که بر اساس آزمایشاتی است كه درآزمایشگاه مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آب خیز داری وزارت جهاد کشاورزی واقع در تهران و با استفاده از یك مدل فیزیكی، می باشد.
5-1- ساختار پایان نامه
این پایان نامه مشتمل بر پنج  فصل می باشد که درفصل اول کلیات مبحث آب شستگی موضعی آورده شده است. در فصل دوم تحقیقاتی که توسط سایر محققین در زمینه استفاده از طوقه ها در كاهش عمق آب شستگی انجام شده است تشریح شده و در فصل سوم روش انجام آزمایشات و وسایل به كار رفته در آزمایشات توضیح داده شده است. ارائه و آنالیز نتایج در فصل چهارم بیان شده و در فصل پنجم با توجه به نتایج به دست آمده نتیجه گیری شده است.
فصل دوم: تاریخچه تحقیق
1-2- مقدمه
تاكنون مقالات وكتاب های زیادی راجع به آب شستگی موضعی كه در خاك های غیر چسبنده در اطراف پایه های یك پل اتفاق می افتد، به چاپ رسیده است. در این فصل سعی بر خلاصه كردن مطالب راجع به آب شستگی موضعی در خاك های غیر چسبنده و چگونگی توسعه آب شستگی در طول زمان و همچنین روش های كاهش آب شستگی موضعی در پایه های پل می باشد.
2-2- آب شستگی چیست؟
برازرز و همکاران(1977) آب شستگی را این گونه تعریف كرده اند: آب شستگی یك پدیده طبیعی است كه در اثر جریان آب در رودخانه ها و جویبارها به وجود می آید. این پدیده نتیجه اثر فرسایشی آب می باشد كه مواد و مصالح را از بستر و كناره های رودخانه ها و همچنین از اطراف پایه های پل و تكیه گاه های آن ها می شوید و در جاهای دیگر از رودخانه قرار می دهد.
کریمیسینوف و همکاران(1987) بــــیان می كنــــــندكه آب شستگی به معنای پایین رفتن سطح بستر رودخانه بوسیله فرسایش آب می باشد كه این فرآیند تا رسیدن به فونداسیون سازه های رودخانه ای و در نتیجه تخریب آن ها ادامه می‌یابد.
به مقدار پایین رفتگی سطح بستر رودخانه (نسبت به قبل از رخداد آب شستگی) عمق آب شستگی گفته می‌شود. گودال آب شستگی به حفره تو رفتگی كه پس از حركت ذرات بستر به وسیله جریان آب به جا می ماند گفته می‌شود.
3-2- انواع آب شستگی
به طور كلی آب شستگی به سه نوع تقســـیم می‌شود كه شـــــامل آب شستـــگی كلی، آب شستگی انسدادی[1] و آب شستگی موضعی تقسیم می‌شود.
کریمیسینوف و همکاران(1987) در یك تقســیم بــــندی دیگــــر آب شســتگی را به دو نوع كلی آب شستگی كلی و آب شستگی ناحیه ایی[2] تقسیم بندی کرده است که این تقسیم بندی در دیاگرام 2-1 نشان داده شده است.
آب شستگی كلی

1-8-1- اسکان غیر رسمی………………………………………………………………. 8

1-8-2- ساماندهی……………………………………………………………………….. 8

1-8-3- توانمندسازی……………………………………………………………………… 9

1-8-4- مشارکت…………………………………………………………………………. 9

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………….. 11

2-1- نظریه ­های پیدایش سكونتگاه‌های غیررسمی………………………………… 11

2-1-1- دیدگاه لیبرال…………………………………………………………………….. 12

2-1-2- دیدگاه بنیادگرایی……………………………………………………………….. 12

2-1-3- جامعه گرایی…………………………………………………………………….. 13

2-1-4- دیدگاه بوم شناسی……………………………………………………………. 13

2-2- گرایش­های شهرنشینی و سكونتگاه‌های غیررسمی…………………………. 13

2-2-1- گرایشهای جهانی………………………………………………………………. 13

2-2-2- گرایش­های شهرنشینی و سكونتگاه‌های غیررسمی در ایران……………… 18

2-3- ویژگی‌های اسکان‌های غیررسمی……………………………………………… 20

2-4- علل پیدایش سكونتگاه‌های غیررسمی………………………………………… 21

2-4-1- عوامل ساختاری جامعه………………………………………………………….21

2-4-2- علل سازمانی…………………………………………………………………….22

2-4-3- فقدان سیستم‎های حمایتی و مشاركتی…………………………………… 22

2-4-4- فعالیت‎های باندهای (مافیایی) نامشروع زمین…………………………….. 22

2-5- رویکردها و رهیافت‌های مداخله در اسکان­های غیررسمی…………………….. 22

2-5-1- رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی در قالب دیدگاه‌های مختلف…23

2-5-2- بررسی تاریخی رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی…………….. 30

2-5-2-1- مقطع اول (دهه 1960)………………………………………………………… 30

2-5-2-2- مقطع دوم (دهه 1970)……………………………………………………….. 31

2-5-2-3- مقطع سوم (دهه 1980)……………………………………………………… 33

2-6- فرآیند توانمندسازی………………………………………………………………… 35

2-7- ساختار و ابعاد توانمندسازی………………………………………………………. 36

2-8- اهمیت مشارکت در برنامه‌ریزی شهری در راستای توانمندسازی سكونتگاه‌های غیررسمی…39

2-8-1- مشارکت توسعه‌ای………………………………………………………………. 40

2-8-2- الگوی مشارکت ساکنین سکونتگاه‌های غیر رسمی……………………….. 40

2-9- نتیجه­ گیری و ارائه رویکرد نظری تحقیق………………………………………….. 42

فصل سوم: روش­شناسی تحقیق

مقدمه………………………………………………………………………………………. 44

3-1- روش تحقیق…………………………………………………………………………. 44

3-2- نوع تحقیق……………………………………………………………………………. 44

3-3- جامعه آماری و نمونه آماری…………………………………………………………. 44

3-4- تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………….. 45

3-5- شیوه و موقعیت انتخاب نمونه جهت پیمایش خانوار……………………………. 46

3-6- روش اجرا و جمع آوری اطلاعات……………………………………………………. 46

3-7- روایی پرسشنامه تحقیق………………………………………………………….. 46

3-8- روش آزمون و تحلیل های آماری…………………………………………………… 46

3-9ـ جمع­بندی…………………………………………………………………………….. 50

فصل چهارم: شناخت محدوده مورد مطالعه

مقدمه………………………………………………………………………………………. 52

4-1- موقعیت محدوده در شهر……………………………………………………………. 52

4-2- مطالعات سیر تحول شکل­گیری بافت از لحاظ تغییرات کالبدی………………….. 55

4-2-1- سابقه تحولات و گسترش کالبدی منطقه 19………………………………….. 55

4-2-2- سیر تحول شکل­گیری بافت از لحاظ تغییرات کالبدی محدوده…………………. 56

4-3- سیر تحول شکل­گیری بافت از لحاظ تغییرات اجتماعی………………………….. 59

4-4- سیر تحول شکل­گیری بافت از لحاظ تغییرات اقتصادی……………………………. 60

4-5- مطالعات محیطی و محیط زیستی………………………………………………… 62

4-5-1- اقلیم………………………………………………………………………………. 62

4-5-2-توپوگرافی………………………………………………………………………….. 65

4-5-3-زمین لرزه………………………………………………………………………….. 65

4-5-4- بررسی وضعیت فضاهای سبز و آلودگی سیمای محیط…………………….. 67

4-6- بررسی تحولات جمعیتی منطقه 19…………………………………………….. 71

4-6-1- بررسی تحولات جمعیتی محدوده مطالعاتی…………………………………. 71

4-6-2- بررسی تحولات جمعیتی حوزه فراگیر(منطقه19) سالهای 90-1375……….. 72

4-6-3- مطالعه تحولات بعد خانوار در محدوده مطالعاتی……………………………… 73

4-6-5- مبدأ مهاجرت ساکنین…………………………………………………………… 74

4-6-6- بررسی مدت اقامت مهاجرین در محل قبلی سکونت……………………….. 75

4-6-7- مدت زمان سکونت (سابقه سکونت) ساکنین………………………………..76

4-6-8- توزیع مکانی اجتماعات غیررسمی  در محدوده قانونی منطقه 19………… 76

4-7 جمع­بندی…………………………………………………………………………….. 77

فصل پنجم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه…………………………………………………………………………………….. 80

5-1- یافته‌های توصیفی تحقیق…………………………………………………………80

5-1-1- مشخصات عمومی پاسخگویان………………………………………………. 80

5-1-1-1- جنس…………………………………………………………………………. 80

5-1-1-2- سن…………………………………………………………………………….81

یک مطلب دیگر :

5-1-1-3- تحصیلات……………………………………………………………………… 81

5-1-1-4- مدت اقامت در محل…………………………………………………………. 82

5-1-2- سؤالات توصیفی مرتبط با فرضیه تحقیق……………………………………. 83

5-1-2-1- تمایل به ترک محل………………………………………………………….. 83

5-1-2-2- مشارکت اجتماعی و ظرفیت سنجی…………………………………….. 84

5-1-2-3- شبکه اجتماعی…………………………………………………………….. 85

5-1-2-4- تعامل اجتماعی…………………………………………………………….. 86

5-1-2-5- پیوندهای همسایگی………………………………………………………. 87

5-1-2-6- اعتماد اجتماعی……………………………………………………………. 88

5-1-3- جمع­بندی و نتیجه ­گیری از یافته­ های توصیفی……………………………. 89

5-2- یافته های استنباطی تحقیق………………………………………………….. 90

5-2-1- آزمون فرضیه اول………………………………………………………………. 90

5-2-2- آزمون فرضیه دوم………………………………………………………………. 92

5-2-2-1- شبکه اجتماعی……………………………………………………………. 92

5-2-2-2- تعامل اجتماعی…………………………………………………………….. 93

5-2-2-3- مشارکت اجتماعی………………………………………………………… 93

5-2-2-4- میزان اعتماد اجتماعی……………………………………………………. 94

5-2-3- آزمون فرضیه سوم……………………………………………………………. 94

5-3- جمع­بندی…………………………………………………………………………. 95

فصل ششم: نتیجه ­گیری و ارائه پیشنهادات

مقدمه………………………………………………………………………………….. 97

6-1- نتایج تحقیق…………………………………………………………………….. 97

6-1-1- نتایج تئوریك………………………………………………………………….. 97

6-1-2- نتایج تجربی………………………………………………………………….. 98

6-1-3- ارزیابی مسائل و مشکلات…………………………………………………. 99

6-1-3-1- مسائل و مشکلات از دید اهالی ساکن در محل………………………. 99

6-1-3-2- مسائل و مشکلات و امکانات از دید کارشناسان……………………… 100

6-2- ارائه راهبردها و سیاست‌های پیشنهادی………………………………….. 103

6-2-1- راهبردها و سیاست های مرتبط با مسكن………………………………. 104

6-2-2- راهبردها و سیاست های مرتبط با مبحث اجتماعی ـ اقتصادی……….. 104

6-2-3- راهبرد و سیاستهای مرتبط با مبحث كاربری زمین……………………… 104

6-2-4- راهبرد و سیاست های مرتبط با مبحث حمل و نقل……………………. 104

6-2-5- راهبرد و سیاست های مرتبط با مبحث محیط زیست…………………. 105

6-2-6- راهبردها و سیاست‌های مرتبط با مبحث مدیریت و مشاركت………… 105

4-3ـ جمع­بندی ………………………………………………………………………. 106

پیوست……………………………………………………………………………….. 107

پیوست (شناسنامه سکونتگاه‌های غیر رسمی)

منابع وماخذ………………………………………………………………………….. 108

چکیده:

اسكان غیررسمی، از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است كه به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری‌هاى منطقه‌ای شكل گرفته و شهرها و خصوصاً كلا نشهرهاى كشور را با مسائل عدیده‌ای مواجه ساخته است. طبق آمار ارائه شده در برنامه اسكان بشری سازمان ملل (2003) از هر سه نفر در جهان یك نفر در خلال 30 سال آینده، زندگی خود را در مناطق حاشیه شهرها و سكونت گاه‌های غیرقانونی طی می‌كند. این تحقیق به بررسی علل شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی در منطقه 19 شهر تهران می‌پردازد.آمارهای پایه‌ای داده‌ها مربوط به سال 1390 و پیمایش میدانی می‌باشد و جهت مطالعه و بررسی بهتر بین خانوارهای نمونه اجراء گردید. اعتبار آزمون با کمک فرمول آلفای کرونباخ 62/0: α بدست آمد. روش تحقیق توصیفى- تحلیلى است. جامعه آماری تحقیق کل خانوارهای موجود در محلات هدف بوده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 107 نفر انتخاب و پرسشنامه‌ها بین آنها توزیع گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که یکی از راهکارهای مهم و اصلی جهت ساماندهی و حل بسیاری از مشکلات خانوارهای اسکان یافته، توانمندسازی ساکنان و احیای بافت کالبدی و ارتقاء فعالیت‌های اقتصادی، اشتغال‌زایی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و افزایش درآمد است. راهکار دیگری که می‌بایست مورد توجه مسئولین قرار گیرد بهسازی مساکن قابل تخریب است که به علت عدم امکان تملک توسط ساکنین در آنها نیاز به بررسی و اتخاذ روشی جهت بهبود اسکان در سکونتگاه‌های دارای مساکن درحال تخریب است.

پیشگفتار:

در ایران، از ابتدای سده اخیر، در پی رشد روابط و مناسبات سرمایه‌داری، موجبات تشدید فاصله شهر و روستا و درنتیجه مهاجرت بخشی از روستائیان به شهرها، تشکیل و گسترش فضاهای اسکان غیررسمی فراهم آمد. در بین شهرهای ایران، تهران جایگاه ویژه‌ای دارد؛ شکل‌گیری اسکان غیررسمی در بافت داخلی و بلافصل شهر تهران دارای سابقه‌ای طولانی است. اما اسکان غیررسمی به عنوان پدیده‌ی گسترده و فراگیر کلان‌شهری در حواشی و پیرامون شهر تهران مربوط به تحولات سیاسی و اجتماعی– اقتصادی کشور در دهه‌های 1340 و بعد از آن است؛ در مقطع پیروزی انقلاب اسلامی نیز به دلیل عدم ثبات سیاسی و امنیتی کشور، برخی افراد به تصرف بعضی از زمین‌های واقع در محدوده داخلی و حواشی شهرها که فاقد مالکیت مشخص بوده یا مالکین آنها از کشور گریخته و غایب بوده‌اند و یا بر مشروعیت مالکیت آنها خدشه وارد بوده پرداختند و به ایجاد یک شبه مساکن آلونکی در آنها اقدام نمودند که در پی آن بر گستره اسکان اجتماعات غیررسمی کشور و از جمله شهر تهران افزوده شده است. علاوه بر روند مذکور در سه دهه اخیر نیز به جهت افزایش بهای خدمات و هزینه زندگی در کلان شهر تهران بخشی از جمعیت اقشار پائین ساکن در آن نیز به سمت حواشی و حومه‌های آن روی آوردند که بر گستره اسکان غیررسمی در سکونتگاه‌های اقماری کلان‌شهر تهران افزوده است. این امر موجب مرحله‌ای جدید در شکل‌گیری اسکان غیررسمی در منطقه کلان‌شهری تهران شده است.

2-1-8- شهرنشینی(Urbanization)……………………………………. 20

2-1-9- تفاوت شهروروستا……………………………………………….. 21

2-2-1- تعریف شهرداری………………………………………………….. 26

2-2-2-وظایف کلی شهرداری……………………………………………. 29

2-2-3-وظایف فعلی شهرداریهادرایران………………………………….. 30

2-2-4-تاریخچه تأسیس شهرداری در ایران……………………………..36

2-2-5- شهرداری ونقش آن درمدیریت شهری………………………… 38

2-3- طراحی ساختمانهای اداری………………………………………. 40

2-3-1 تعاریف پایه درساختمانهای اداری………………………………. 40

2-3-2- فضاهای ساختمان اداری………………………………………..40

2-3-2-1- گروه یک (فضاهای اصلی) ……………………………………40

2-3-2-2- گروه 2 (فضاهای وابسته اصلی)……………………………. 40

2-3-2-3-گروه 3 (فضاهای رفاهی)…………………………………….. 40

2-3-2-4- گروه 4 (فضاهای پشتیبانی)………………………………… 40

2-3-2-5- گروه 5 (فضاهای گردش)…………………………………….. 41

2-3-3- مساحت زیربنا………………………………………………….. 41

2-3-3-1 زیربنای خالص………………………………………………… 41

2-3-3-2- زیربنای ناخالص……………………………………………… 41

2-3-4- جمعیت اداری…………………………………………………… 41

2-3-4-1- رده بندی شغلی…………………………………………….. 42

2-3-4-2- رده بندی معماری…………………………………………… 42

2-3-5- مساحت سرانه………………………………………………… 43

2-3-5-1- سرانه مبنا…………………………………………………… 43

2-3-5-2- سرانه خالص زیربنا ………………………………………….43

2-3-5-3- سرانه ناخالص زیربنا………………………………………. 43

2-3-6- مطالعات عمومی واستانداردها…………………………….. 46

2-3-6-1 مطالعات نمودارسازمانی…………………………………… 47

2-3-6-2- راهنمای طراحی فضاهای اداری…………………………. 50

2-3-7-ایدة اولیه درطراحی فضاهای اداری…………………………. 55

2-3-7-1 چگونگی طراحی ساختمانهای اداری…………………….. 57

2-3-8- طراحی داخلی………………………………………………… 58

2-3-8-1-فضاهای تشکیل دهنده یک ساختمان اداری…………….. 63

2-3-9-اصول کلی طراحی فضاهای اداری……………………………. 66

2-3-10- مبلمان اداری واصول طراحی آنها ……………………………72

2-4- فرم گرایی…………………………………………………………. 81

2-4-1 مفهوم کلی فرم………………………………………………….81

2-4-1-1 مفهوم فرم درهنر…………………………………………….. 87

2-4-2 فرم وشكل……………………………………………………….. 92

2-4-3  مشخصات بصری فرم………………………………………….. 93

2-4-4 اجسام افلاطونی……………………………………………….. 93

2-4-5 خصوصیات فرم……………………………………………………93

2-4-5-1 انواع فرم………………………………………………………. 94

2-4-6  خط………………………………………………………………. 96

2-4-7- سطح صاف…………………………………………………….. 97

2-4-8- سطح خمیده ومنحنی……………………………………….. 98

2-4-9- فرمهای منظم…………………………………………………. 99

2-4-9-1 دایره…………………………………………………………… 99

2-4-9-2 بیضی…………………………………………………………. 100

2-4-9-3 كره……………………………………………………………. 101

2-4-9-4 مربع………………………………………………………….. 102

2-4-9- 5 مستطیل…………………………………………………… 102

2-4-9-6 مثلث وهرم…………………………………………………. 103

2-4-9-7 شش ضلعی وهشت ضلعی……………………………… 104

2-4-10 تغییرشكل فرم…………………………………………………104

2-4-11 فرمهای نامنظم………………………………………………. 105

2-4-12 فرم درمعماری………………………………………………… 105

2-4-12-1 فرم وفضای معماری……………………………………….. 106

2-4-12-2 فضا ومعماری……………………………………………….. 109

2-4-13 تعریف فضا……………………………………………………. 111

2-4-13-1 انواع فضا…………………………………………………… 112

2-4-13-2 فضای روز و فضای شب…………………………………… 112

2-4-13-3 فضای عمومی وخصوصی………………………………… 113

2-4-13-4 فضای مابین……………………………………………….. 113

2-4-13-5 فضا وزمان………………………………………………….. 113

2-4-14- فرم ومعنا درآفرینش معماری………………………………. 114

2-4-15-فرهنگ وفرم………………………………………………….. 114

2-4-16- انتخاب فرم…………………………………………………… 115

2-4-17- احساس فرم………………………………………………… 116

2-4-18- بررسی فرم ومفهوم آن درمعماری معاصر………………… 120

فصلسوم: مبانی کالبدی طرح  (مصادیق)…………………………. 123

3-3 ساختمان اداری P. S. P- تهران…………………………………. 133

3-4 ساختمان شهرداری لندن……………………………………….. 145

3-5-  مرکزتوریستی وساختمان اداریRizhaoدرچین……………… 156

فصل چهارم شناخت بسترطرح………………………………………. 159

4-1- شناخت شهرخامنه…………………………………………….. 159

4-2- وضعیت اقلیم شهرخامنه…………………………………………160

4-2-1- موقعیت جغرافیایی خامنه…………………………………….. 160

4-3- آنالیزسایت………………………………………………………… 160

4-3-1 موقعیت شهری سایت………………………………………… 160

4-4-2- بافت کالبدی اطراف سایت…………………………………… 161

4-4-3-بررسی سایت ازلحاظ شیب وعوارض طبیعی……………… 161

فصل پنجم اصول طراحی………………………………………………. 162

5-1جداول محاسباتی…………………………………………………… 162

5-2 روش محاسبه زیربنای کل وکنترل سطوح……………………….. 170

یک مطلب دیگر :

5-2-1- روش محاسبه سطوح…………………………………………..170

5-2-2- شاخصهای کنترل محاسبه سطوح…………………………… 170

5-2-3- نکات مهم درانجام محاسبات…………………………………. 173

5-3- برنامه فیزیکی……………………………………………………. 174

5-3-1 ساختار فیزیکی………………………………………………… 174

5-4- طبقه بندی فضاها ………………………………………………..174

5-5- ساختارتراکمی…………………………………………………….176

5-6- محاسبه سطح فضای باز………………………………………. 177

جدول (5-8 ) محاسبه سطح فضای باز………………………………. 177

5-7- روندطراحی……………………………………………………….. 178

5-7- 1حجمهای اولیه………………………………………………….. 178

5-7-2- پلانهای طبقات………………………………………………… 180

6- نتیجه گیری…………………………………………………………….182

7- پیوستها و ضمایم…………………………………………………….. 183

منابع ………………………………………………………………………. 189

چکیده:

شهر و شهروند از مهم‌ترین مفاهیم اجتماعی سیاسی است که همواره در طول تاریخ راه پر فراز و فرودی پیموده و از طرف متفکران و صاحب نظران علاقمند به مسایل اجتماعی از ادوار باستان تا کنون مورد بحث و چالش قرار گرفته است. با گسترش شهرنشینی هر روز شاهد افرادی هستیم که به نوعی خود را از روستاها جدا کرده و به شهرها نزدیک می‌شوند . در نگاه اول واژه شهرنشین برای عده زیادی از شهروندان بسیار زیبا و برای بعضی‌ها نوعی پرستیژ به شمار می‌آید. اما این که تا چه حد توانسته ایم شهروندان را با قوانین و حقوق متقابل افراد در قبال یکدیگر در یک زندگی شهری آشنا کنیم جای بسی سوال و تأمل دارد.در این بین مرکز و مغز متفکر یک شهر جهت کنترل نظام شهر نشینی، شهرداری آن شهر می باشد.جدای از عوامل انسانی ،بنای ساختمان شهرداری هر شهر می تواند هم معرف شخصیت آن شهر از جهات مختلف بوده و هم بستری مناسب جهت بهره دهی مناسب عوامل انسانی مشغول بکار در این سازمان باشد.پس نوع طراحی بنای ساختمان شهرداری یک شهر اهمیت ویژه ای در نشان دادن مسایل ذکر شده دارد. رساله حاضر، ابتدا به دنبال تعریف درستی از شهر و شهروند است و همچنین بیان حقوق و وظایف شهروندی را شامل می شود (که اهمیت و جایگاهشان در نظام اجتماعی از مسائل و دغدغه‌هایی است که محور بحث بسیاری از جامعه شناسان و تحلیل گران اجتماعی می‌باشد)و سپس به معرفی مسایل مربوط به شهرداری چه از نظر تاریخچه و قوانین و چه از نظر مسایل مربوط به طراحی ساختمانهای شهرداری می پردازد.

ارائه اطلاعات مربوط به ساختمانهای اداری دیگر هدف آن میباشد و در نتیجه هدف اصلی از این رساله بیان فرم گرایی و مطالعات مربوط به این مبحث و مکتب فرمال بخصوص در معماری است که در پایان با استفاده از تمامی مطالعات انجام یافته و موقعیت یابی مناسب جهت طراحی ،به طراحی ساختمان اداری شهرداری شهر خامنه بر پایه معماری فرم گرا منجر می شود.

مقدمه:

شهرنشینی و مدنیت که نوع تکامل یافته زندگی اجتماعی است با محدودیت‌های اجتماعی زیادی مواجه است. نحوه و شکل زندگی در شهر امر طبیعی و ذاتی نیست و مساله تعلیمی و آموزشی است که دارای دو طرف است از یک سو مدیران و مسئولان شهری عهده‌دار تعلیم دائم زندگی شهری هستند و از سوی دیگر شهرنشینان مکلفند برای ادامه حیات مطلوب در شهر فرهنگ شهرنشینی را بیاموزند و فرزندان خود را با محدودیت‌های ناشی از فرهنگ آشنا سازند. رسانه‌ها از جمله تلویزیون، بروشور، کتاب، نشریات، نرم‌افزار، پایگاه اینترنتی، کتابچه‌های آموزشی و . . . نقش مهمی را در بالا بردن فرهنگ شهروندی دارند. سازه شهروندی در بردارنده مجموعه حقوق و تکالیفی است که اعضای جامعه نسبت به یکدیگر، نهادها و جامعه دارند. شهر سکونت گاهی بزرگتر از روستا و دارای قوانینی متفاوتتر از آن می باشد. مهمترین نماد شهر، شهرداری آن است. نوع طراحی ساختمان شهرداری که ساختمانی است اداری برای شناسایی شهریت یک شهر بسیار مهم است. فضای اداری اغلب به عنوان حیطه یک فعالیت با حدودش تعریف می شود. ممکن است این فضا فعالیت های متعدد و متفاوتی را در بر گیرد. فعالیت هایی که بطور همزمان و یا در پی هم انجام میگیرند و حدود آن را مجموعه ای از دیوارهای حجیم و با خطوط موجود در کف سازی تعیین می کند.

در این میان ساختمان های دولتی و عمومی یکی از مهمترین ارگان های یک شهر می باشند، از این رو طراحی خاص و مکان یابی چنین پروژه هایی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. هر ساختمان عمومی در یک شهر می تواند نماد آن نهاد بوده و نقش عملکردی ایفا کند، از بین این ساختمان های اداری و دولتی ساختمان شهرداری نقشی ویژه و متفاوت دارد، زیرا محل رجوع بسیاری از مردم جهت حل مسائل شهری و ساختمانی خود می باشد. شهرداری ها نیز در زیر مجموعه فضاهای اداری طبقه بندی می شوند و تابع قوانین و مقرارت فضاهای اداری می باشند.

امروزه سهولت و سرعت در انجام وظایفی که همواره در حال تغییر است، در طراحی نقش تعیین کننده را بر عهده دارد. فعالیت های اداری می بایست به منظور ابقای خود تغییر کند. به همین ترتیب می بایست مراحل طراحی بر اساس این تغییرات و نیز بر اساس قوانین موجود برای کارمندان و روابط کاری میان آنها تغییر کند، بنا بر این در جهت تطبیق این فعالیت های نوین باید فضاها وسیع تر فرض شوند.

پروژه حاضر با عنوان « طراحی ساختمان شهرداری شهر خامنه با رویکرد فرم گرا » در شهر خامنه در استان آذربایجان شرقی به فاصله 70 کیلومتری از غرب تبریز واقع است که مساحت آن 6700. متر مربع و برای 70 نفر کارمند می باشد. با توجه به اهمیت شهر خامنه چه از لحاظ سیاسی و چه از لحاظ فرهنگی و تاریخی،فرم و شکل ساختمان شهرداری این شهر حائز اهمیت می باشد که ساختمان فعلی به هیچ وجه این نیازها را پاسخ نداده است. لذا در طراحی ساختمان شهرداری شهر خامنه رویکرد فرم گرایی در نظر گرفته شد تا بتوان در طراحی این ساختمان بهترین نتیجه را از نظر فرم و شکل بنا گرفت.

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسئله

شهر مانند یك موجود زنده محتاج نظم و ترتیب سیستمی و فعال و پویاست، در صورتیكه هریك از سلولهای این پیكر بدرستی كار نكند مطمئنا موجبات ناراحتی یا بیماری را فراهم ساخته و در نتیجه نا آرامی و بیقراری و فرسودگی و خمودگی و . . . . را به دنبال داشته و زندگی را سخت و دشوار میكند.

به قول حكیم ابوالقاسم فردوسی

” چو عضوی به درد آورد روزگاردگر عضوها را نماند قرار تو كز محنت دیگران بی غمی نشاید كه نامت نهند آدمی “

نظم و تربیت شهری شهروندان در شهر باعث راحتی و آسایش و زندگی آنان است.

برقراری این نظم نیازمند وجود مراکز و سازمانهای مختلفی است که از اصلی ترین این سازمانها، شهرداری هر شهر می باشد. شهرداری ها بمانند مغز یک شهر طراحی هر شهر را کنترل می کنند. تاریخچه تاسیس شهرداری در ایران که نخست نام بلدیه را بر خود داشت  به سال  1283(ه. ش) بر می گردد که قانون بلدیه در این سال به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

این سازمان علاوه بر کنترل طراحی شهر وظایف دیگری نیز دارند که برخی از این وظایف به شرح زیر است: