یک مطلب دیگر :

دانلود پایان نامه ارشد درمورد نظریه سیاسی، مبانی معرفتی، جامعه شناختی، توزیع فراوانی

 

 

دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشكده مهندسی عمران
رساله دكتری مهندسی عمران آقای   تحت عنوان
توسعه منحنی­های شكنندگی در سازه­های بلند بتن­آرمه با هسته مركزی با توجه به ارائه مفهوم توزیع مکانی پارامترهای تقاضا تحت اثر تحریكات لرزه­ای دوجهته
در تاریخ 5/2/1934 توسط کمیته تخصصی زیر مورد بررسی و تصویب نهائی قرارگرفت.

1-9- مفاهیم. 7

1-9-1- تعریف اقلیت ( مفهوم اقلیت) 7

1-9-2- مفهوم اقلیت های دینی.. 8

1-9-3- مفهوم« حقوق». 9

1-9-4- اهل ذمه. 10

1-9-5- اهل كتاب.. 10

1-9-6- قرارداد ذمّه. 11

1-9-7- تاریخچه حقوق اقلیت ها 13

1-9-8- معاهد، حربی و مستأمن.. 15

1-9-8-1- معاهد. 15

1-9-8-2- حربی.. 16

1-9-8-3- مستأمن.. 16

1-9-9- مبانی و اصول رعایت حقوق اقلیت‌ها 17

1-9-9-1- كرامت انسانی.. 17

1-9-9-2- عدالت… 19

1-9-9-3- هم‌گرایی.. 21

1-9-9-4- وفا به عقود. 24

1-9-9-5- دعوت.. 26

1-9-9-6- نفی سلطه. 29

1-9-9-7- تألیف قلوب.. 30

فصل دوم: حقوق مدنی

2- حقوق مدنی اهل كتاب 32

2-1- حق حیات.. 32

2-1-1- دیه اقلیت‌های دینی.. 34

2-1-2- قصاص اقلیت‌های دینی.. 39

2-2- حق تابعیت… 40

2-3- حق اختیار مسكن و آزادی رفت و آمد. 42

2-3-1- آزادی مسكن و رفت و آمد. 42

2-3-2- ساختمان های بلند. 43

2-3-3- مناطق ممنوعه برای رفت و آمد. 45

2- 4- حق امنیت… 48

2-5- نتیجه فصل.. 51

فصل سوم: حقوق سیاسی اهل كتاب

3- حقوق سیاسی 53

3-1- حق تساوی در برابر قانون.. 53

3-2 – حق برخورداری از عدالت  قضایی.. 55

3-2-1 حق دادخواهی.. 56

3-2-2- حق تساوی افراد در برابر دادگاه 61

3- 2- 3- رسیدگی عادلانه و دادگاه صالح.. 63

3- 2- 4- حق دفاع. 66

3- 2- 5- سوگند اقلیت های دینی.. 66

3-2-6- شهادت اقلیت های دینی در دادگاه اسلامی.. 68

3-3- حقوق جزایی.. 69

3- 3- 1- جرائم علیه اشخاص…. 69

3-3- 2- جرائم علیه اموال و مالكیت… 71

3-3-3- جرائم علیه اخلاق  و عفت عمومی.. 71

3-3-4- اقدام علیه نظم و آسایش عمومی.. 72

3- 3- 5- جرائم علیه امنیت حكومت اسلامی.. 73

3- 4- حق آزادی فكر، عقیده و بیان.. 74

3-5- ارتداد اهل کتاب و مجازات آن.. 78

3-6- جمع‌بندی فصل.. 86

فصل چهارم: حقوق اقتصادی اقلیت‌ها

4- حقوق اقتصادی اقلیت‌های دینی 90

4-1- حق مالکیت… 90

4ـ1ـ1ـ مالکیت‌های ویژه 94

4-1-2- مالکیت شراب.. 96

4-1-3- مالکیت قرآن کریم. 99

4ـ1ـ4ـ حق شفعه  اقلیت‌های دینی.. 99

4-2- حق کسب و پیشه. 101

4-3- حق ارتباطات اقتصادی و مالی با مسلمانان.. 103

4-3-1- قاعده نفى سبیل.. 105

4-3-2- سیره معصومان در ارتباطات اقتصادی با اهل كتاب.. 105

4-3-2-1- خرید و فروش… 106

4-3-2-2- مزارعه. 106

4-3-2-3- شركت… 106

4-3-2-4- اجاره 107

4-3-2-5- قرض…. 107

4-3-3- اصل استقلال و سیادت اسلامى.. 108

4-3-4- حرام بودن دوستى با كافران.. 108

4-3-5- فروش سلاح به كافران.. 110

4-4- نتیجه‌ فصل.. 111

فصل پنجم: حقوق اجتماعی و آزادی فرهنگی-مذهبی

5- حقوق اجتماعی و آزادی فرهنگی-مذهبی 114

5-1- حقوق اجتماعی.. 114

5-1-1- رفتار حاکم با اهل کتاب.. 115

5ـ1ـ2ـ حق اشتغال.. 119

5-1-2-1- نمونه‌هایی از اشتغال اهل كتاب در تاریخ.. 121

5-1-3- حقوق خانواده، مادر و کودک… 123

5-1-4- حقوق استقلال در احوال شخصیه. 126

5-1-5- حقوق برخورداری از تامین اجتماعی.. 127

5-1-6- حق برخورداری از بهداشت… 130

5-2- حقوق و آزادی‌های فرهنگی ـ مذهبی.. 131

5-2-1- حق انجام مناسک دینی.. 133

5-2-2- حق داشتن معبد. 135

5-2-2-1- عدم تصرف معابد مخروبه توسط حکومت اسلامی.. 138

 

5-3- نتیجه فصل.. 139

فصل ششم: اقلیت‌های دینی و جزیه

6- اقلیت‌های دینی و جزیه 142

6-1- معنا و مفهوم جزیه. 142

6-2- بررسی آیه جزیه. 144

6-3- تاریخچه گرفتن جزیه. 148

6-4- علت وضع جزیه. 151

6-5- مقدار جزیه. 153

6-6- نتیجه فصل.. 154

نتیجه‌گیری 157

فهرست منابع 159

چكیده

 

رعایت حقوق اقلیت ها یکی از دغدغه های جامعه بشری در زمان حاضر بوده و کنوانسیون‌های مختلف بین المللی آنرا مورد تأکید قرار داده‌اند. در اسلام نیز رعایت حقوق اینگونه افراد مورد توجه قرار گرفته است. آیین اسلام از همان ابتدا یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان را به عنوان اقلیت دینی در جامعه اسلامی به رسمیت شناخت و پیروان خویش را ملزم به رعایت احترام و حقوق آنان نموده است. حقوق و تعهدات اقلیت‌ها از منظر فقهی تحت عنوان پیمانی به نام «ذمه» شناخته می‌شد که اقلیت ها در این پیمان تعهداتی را نسبت به دولت اسلامی می‌پذیرند و در مقابل دولت اسلامی تکالیفی چون برقراری امنیت، تأمین آزادی در دین، مراسم مذهبی، شغل و … را در مقابل آنان به عهده دارد.

این پژوهش 5 حق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و جزیه اقلیت‌های دینی را به شکل مقایسه‌ای از دیدگاه فقه امامیه، حقوق موضوعه و حقوق بشر معاصر مورد بررسی قرار داده و به شکل توصیفی- تحلیلی به تبیین شباهت‌ها و تفاوت‌های دیدگاه‌های موجود می‌پردازد و در صدد اثبات این مسئله است که اسلام نسبت به حقوق بشر معاصر برای اقلیت‌های دینی حقوق بیشتری در نظر گرفته است و در حد یک شهروند جامعه اسلامی به حقوق آنان احترام می‌گذارد.

واژگان کلیدی: حقوق، اقلیت های دینی، فقه امامیه، آزادی تعهدات امنیت.

مقدمه

از همان آغاز طلوع اسلام و بوجود آمدن جوامع اسلامی، جمعیت‌ها و گروههایی از پیروان ادیان بدون آنکه به اسلام بگروند در کنار مسلمین در سرزمین‌های اسلامی (دارالاسلام) باقی ماندند و زندگی با مسلمانان را بر مهاجرت یا مسلمان شدن ترجیح دادند، ولی با گسترش سریع اسلام در میان ملل مختلف جهان و رشد فوق العاده امت اسلامی و توسعه سرزمین‌های اسلامی اقلیت های دینی علی رغم آزادی‌ها و زندگی قابل قبولی که داشتند چندان رشد و ازدیاد کمی نیافتند. احقاق حق، بر پاداری عدالت و رساندن انسان به مراتب عالی کمال انسانی، هدف‌های بزرگی است که پیامبران الهی به ویژه پیامبر گرامی اسلام (ص) برای نیل به آنها، رنج‌ها و سختی‌های زیادی متحمل شدند. پیامبران احقاق حقوق افراد را منش و سیره خود قرار می‌دادند. حتی در صورت غلبه و پیروی اکثریت بر آنان، حقوق اقلیت را محترم می‌شمردند و اکثریت را

یک مطلب دیگر :

 

بریتانیا، انگلستان، کریم، کمپانی، دریایی، میرمهنا

 به احقاق حقوق اقلیت ها توصیه و راهنمایی می‌کردند.

پیامبران در عین پیروزی غلبه و پیروی اکثریت از آنها دین خود را به اکراه بر اقلیت مخالف خود تحمیل نمی‌کردند و اقلیت با آزادی در جامعه دینی زندگی می کردند. بر خلاف دین ستیزانی که معتقد به تحمیل دین با زور شمشیر هستند.

آیه شریفه «لااکراه فی الدین قد تبین الرشد من الغی» اجبار و اکراه افرد در پذیرش دین را منتفی می‌داند و پیامبر گرامی اسلام (ص) و اصحاب ایشان نیز با برخورد و رفتاری محترمانه با اقلیت های ساکن در سرزمین‌های اسلامی، اجبار و اکراه را در پذیرش دین به کار نگرفتند. در واقع مسلمانان نه تنها دین خود را به آنان تحمیل نکردند بلکه با معاشرت های نیک خود آنان را مجذوب خویش ساختند به طوری که گروه‌هایی از کشورهای دیگر که تحت ظلم بودند، خانه و دیار خود را رها کرده و بلاد اسلامی را برای زندگی انتخاب نمودند.

اسلام آحاد مردم را در برابر حکومت دارای حقوقی متقابل می‌داند یعنی همچنان که افراد را موظف به رعایت وظایفی در برابر حکومت می داند حکومت را نیز ملزم به مراعات حقوق آنان دانسته است.

انسان بر اساس نیاز، یا میل فطری، زندگی جمعی دارد و نمی‌تواند از این هویت جمعی جدا شود، چرا كه بسیاری از نیازهای او در پرتو حیات اجتماعی حاصل می‌گردد. از طرفی در ادیان الهی و اسلام، انسان‌ها به دو گروه مؤمن و كافر دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی، احكام و آثاری را در پی دارد و قلمرو حقوق و وظایف دو گروه را جدا می‌كند. طبیعی است كه یك نظام سیاسی مبتنی بر دین، خط مشی سیاست خارجی خود را بر اساس این آثار و لوازم تعیین می‌كند و پیروان آن آیین نیز روابط خود را بر اساس دستورهای مذهبی خویش منظم می‌سازند. همچنین با توجه به بحث حقوق بشر در میان كشورهای توسعه یافته و فشار آنان بر كشورهای مسلمان در خصوص رعایت حقوق بشر، ما در این تحقیق یكی از مهمترین جنبه‌های حقوق بشر یعنی حقوق اقلیت‌های دینی را از منظر فقه امامیه و حقوق موضوعه مورد واكاوی قرار داده و در نهایت آن را با حقوق بشر معاصر تطبیق می‌دهیم.

-1- بیان مسئله

موضوع اقلیتهای دینی و حقوق مربوط به آنها از همان اوایل ظهور اسلام و در متن تشریح احکام اسلامی در حوزه فقه و اندیشه دینی اسم مطرح گردیده است لیکن این مسئله که بطور دقیق اقلیتهای دینی چه حقوقی دارند هیچگاه به عنوان بحثی مستقل در کتب فقهی عنوان خاصی را بخود اختصاص نداده است، بر این اساس از نقطه نظر فقهی نسبت به اصل حقوق اقلیتها ابهامات وجود دارد. همچنانکه تفاوت شرایط زمانی و عنوان گردیدن واژه های نو ظهور حقوق بشری تعارضی را در حوزه فقه و حقوق بشر به تصویر آورده است. این تحقیق بر آن است که با شناسایی حقوق اقلیتها تشابه و یا تفاوتهای احتمالی در دو نگاه فقهی و فلسفه حقوق بشری در زمینه حقوق اقلیتها محل نزاع را دقیقاً شناسایی و راه حل های پیشرو را پیدا نماید. نوع حقوق اقلیتها، تأثیر شرایط زمانی و مکانی و سنجش مبانی هر دو نگاه از جمله های مجهول و متغیرهای مربوط به مسئله است که در این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد.

-2- پرسش‌های تحقیق

اقلیت‌های دینی در فقه امامیه و حقوق ایران دارای چه حقوقی هستند؟

• چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی میان حقوق اقلیت‌های دینی، در فقه امامیه و حقوق بشر معاصر وجود دارد؟

1-3- فرضیه ها

1-اقلیتهای دینی در فقه امامیه همانند سایر افراد از حقوق برابر و احترام برخوردار هستند.

2- بین دیدگاه فقه امامیه با دیدگاه حقوق بشر معاصر در مسئله حقوق اقلیتها تفاوت وجود دارد.

3- امکان تعامل بین دو دیدگاه در خصوص این مسئله وجود دارد.

 

1-4- اهداف تحقیق

1- تدوین جامع حقوق اقلیتها در حوزه فقه امامیه با شناسایی موارد ذکر شده در فقه.

2- پیدا کردن راه حل برای بیرون رفت از چالش پیشرو فقه که امروز تحت عنوان اعتراضات حقوق بشری عنوان می گردد.

3- غنا بخشیدن علمی به حوزه فقه و اندیشه و بارور کردن فقهی حقوقی به منظور تعامل بین فقه و جهان معاصر.

1-5- سوابق تحقیق

اگرچه به طور مجزا كتاب یا پایان‌نامه‌ای كه به طور كامل به بررسی حقوق اقلیت‌ها از منظر فقهی و حقوقی بپردازد وجود ندارد اما به شكل پراكنده كتب و مقالاتی وجود دارد. كتاب حقوق اقلیت‌ها تألیف عباسعلی عمید زنجانی به طور گذرا برخی حقوق اقلیت‌های دینی را مورد بررسی قرار داده است. روح‌الله شریعتی نیز در كتاب اقلیت‌های دینی به برخی از حقوق و وظایف اقلیت‌های دینی پرداخته است. وی همچنین در كتاب «حقوق و وظایف غیر مسلمانان در جامعه اسلامی» حقوق و وظایف غیر مسلمانان از جمله حقوق اقلیت‌ها را مورد بررسی قرار داده است.

1-6- جنبه نوآوری تحقیق

از آنجا كه این تحقیق حقوق اقلیت‌های دینی را به صورت تطبیقی میان فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق بشر معاصر مورد بحث قرار داده و به جنبه‌های مهمی چون حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق جزایی، حقوق اقتصادی و حقوق اجتماعی آنان پرداخته است، با سایر كارهای انجام گرفته متفاوت است. چرا كه سایر تحقیقات انجام شده، در خصوص یكی از موارد مذكور و آنهم فقط از منظر فقهای امامیه بوده است. بنابراین این تحقیق كاری نو و جدید می‌باشد.

1-7- روش تحقیق

روش استدلالی و تحلیل منطقی و عقلانی كه از ویژگی تحقیقات توصیفی می‌باشد كه در این تحقیق با استفاده از منابع و مطالعات كتابخانه‌ای از جمله كتب، مقالات، پایان‌نامه‌ها، كتابخانه الكترونیك و … جمع‌آوری و مورد استفاده واقع گردید.

1-8- محدودیت‌ها و مشكلات

با توجه به كمبود كتب مرجع و مهم در خصوص مباحث فقهی، برای تهیه منابع سفرهایی را به شهر قم انجام داده و برای تهیه منابع مورد نظر با سختی‌هایی مواجه شدیم.

– مفاهیم

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                                   صفحه

فصل اول:مقدمه و پیشینه تحقیق

1- مقدمه 2

1-1- کلیات 2

1-3- اهداف تحقیق 11

1-4- فرضیه های تحقیق 11

1-5- مروری بر مطالعات انجام شده 11

فصل دوم:مبانی نظری و روش تحقیق

2- تئوری تحقیق 22

2-1- تئوری تحقیق 22

2-2- تصریح مدل ARDL 26

2-3- جامعه آماری پژوهش 33

فصل سوم:نتایج و بحث

3- نتایج تحقیق 35

3-1- نتایج تجزیه و تحلیل 35

3-2- خلاصه و نتیجه گیری 40

پیشنهادات 43

فهرست منابع فارسی 44

فهرست منابع انگلیسی 48

پیوست ها. 51

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

مقدمه و پیشینه تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1- مقدمه

 

1-1- کلیات

کشاورزی یکی از بخش های اصلی اقتصاد ایران است که به سبب سهم آن در تولید ناخالص ملی به میزان 23 درصد، در صادرات غیر نفتی معادل 20 درصد و در تامین نیازهای غذایی به میزان 75 درصد باید در سیاست های تجاری مورد توجه خاصی قرار گیرد (آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی، 1386).

محصولات کشاورزی به دلیل نقش مهمی که در تأمین امنیت غذایی دارند، در تمام کشورهای دنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. اکثر كشورها سیاست‌های حمایتی و یارانه ای را در بخش كشاورزی دنبال می‌كنند. وجود شرایط آب و هوایی چهارفصل و موقعیت جغرافیایی ایران بستر مناسبی را برای افزایش تولید محصولات کشاورزی برای تأمین نیازهای داخلی و صادرات فراهم ساخته است. بخش کشاورزی در عرصه اقتصاد و امنیت غذایی دارای جایگاه ویژه ای است. از دیدگاه توسعه اقتصادی، بخش کشاورزی در فرآیند رشد و توسعه کشور وظایف مهم و اساسی را برعهده دارد.

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مهم محصولات کشاورزی در جهان است بطوریکه در صدر تولید کنندگان پسته در جهان معرفی شده و رتبه نخست تولید این محصول را به خود اختصاص داده است اما در زمینه تولید 21 محصول دیگر جزء هفت کشور نخست دنیا قرار دارد. جایگاه دومین تولید کننده خرما و دومین تولید کننده زردآلوی جهان به ایران اختصاص دارد. رتبه سومی تولید بادام، گیلاس، خیار، و هندوانه نیز در جهان به ایران اختصاص داده شده است و این کشور در زمینه تولید چهار محصول سیب، به، گردو و صمغ طبیعی نیز در رتبه چهارم جهان قرار گرفته است( فائو، 2006).

آمارهای فائو نشان می دهد ایران از نظر تولید پیله کرم ابریشم و انجیر نیز رتبه پنجم جهان، از نظر تولید هلو، لیموترش، و پیاز رتبه ششم و از نظر تولید گوجه فرنگی، فندق، پرتقال، آلو، کیوی، و نعناع رتبه هفتم جهان را به خود اختصاص داده است. رتبه جهانی ایران در تولید 7 محصول دیگر به این شرح اعلام شده است: عسل طبیعی 11، چای،بادمجان و سیب زمینی 14، گندم 18، جو و سویا رتبه20 را داراست. بدین ترتیب ایران در تولید 29 محصول مهم کشاورزی در میان 20 کشور نخست دنیا قرار گرفته است. این در حالی است كه محصول مهم زعفران که ایران بزرگترین تولید کننده آن در جهان است در آمارهای فائو لحاظ نشده است(فائو، 2006).

صادرات غیرنفتی کشورهای در حال توسعه غالبا به یک یا چند محصول عمده کشاورزی و منابع طبیعی خام محدود می شود که میزان آن بیشتر بین 90-80 درصد ارزش کل صادرات است. بنابراین با شروع نوسانات قیمتی در بازار جهانی آن محصولات تراز پرداخت های کشور مربوطه دچار عدم موازنه می شود که می بایست با اتخاذ

 سیاست های مناسب و تنوع صادراتی این مشکل را مرتفع نمود (پیری و صبوحی، 1386).

صادرات محصولات تولیدی یک کشور بعنوان پارامتری مهم در چرخه اقتصادی دارای اهمیت بوده و منجر به ارزآوری جهت رفع نیاز واردات و تولید و اشتغال و رونق اقتصادی می گردد، در کشورهایی که صادرات به عنوان سیاست جایگزین واردات عمل نموده موفقیت چندانی حاصل نشده چرا که تولید صرفاً به جای واردات محصول مد نظر بوده و صادرات از مازاد تولید حاصل می شود، ولی مما لکی با رویکرد صادرات و بر اساس مطالعات بازار هدف اقدام به تولید می نمایند ( همانند کشورهای آلمان و کره جنوبی) توانسته اند گام های مؤثری در این زمینه بردارند ، لذا پیش از هر چیز اهمیت مطالعه بازار هدف و سلایق مصرف کنندگان و همچنین کیفیت و قیمت محصول می تواند عامل مهمی در رقابتی نمودن محصولات صادراتی باشد (معزی و ترکمانی، 1386).

در سنوات اخیر با توجه به اهداف سند چشم انداز و همچنین برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی اهمیت رویکرد صادرات تعیین و اقدامات مناسبی در این زمینه همچون تجهیز گمرکات و ایجاد مرز رسمی با شمال کشور و همچنین اعزام هیئت های تجاری و برگزاری نمایشگاه توانمندی ها و یادداشت ها و تفاهم نامه ها انجام شده که نشانه اهیمت موضوع از سوی دست اندرکاران را نشان می دهد. ضمناً توسعه این اقدامات در کنار اطلاع از بازار کشورها و تولید محصولات با امکان رقابت هم به لحاظ کیفیت و هم قیمت می تواند نقش موثری ایفا نماید. در مقایسه صادرات سال 1391 نسبت به مدت مشابه سال قبل مسائل زیر قابل اهیمت می باشد (آمارنامه جهاد کشاورزی استان فارس، 1391):

1 – در بحث صادرات خشکبار، خرما و انجیر خشک به لحاظ تناژ و ارزش از افزایش قابل توجه برخوردار می باشند.

2 – در بحث میوه ها و سبزی ها نیز رشد روند صادرات و افزایش قیمت ها وجود دارد

3 – در بخش گیاهان صنعتی و داروئی افزایش قابل توجه حجم و ارزش صادرات وجود دارد.

4 – در بخش محصولات حیوانی افزایش صادرات مشاهده می گردد.

5 – با توجه به استعداد استان در تولید محصولات شیلاتی روند صادرات نیز افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد.

6 – صادرات حبوبات با افزایش صادرات مواجه است.

7 – در صنایع تبدیلی نیز افزایش حجم و ارزش صادرات وجود دارد.

انجیر میوه ای منحصر به فرد با خواص غذایی و دارویی فراوان طرفــداران بسیاری در دنیا دارد و در عین حال میوه ای مقـدس در جوامـع مختلف بشمار می رود که ادیان مختلف تأکید گسترده ای برای تولید و مصرف آن کرده اند. این محصول به عنوان ماده غذایی اصلی، انرژی زا و سالم به ویژه در مناطق محروم می باشد و افزایش تولید آن منجر به ایجاد اشتغال در مناطق جنوبی کشور بویژه استان فارس می شود و به افزایش ضریب امنیت ملی در این نواحی کمک می کند. امکان توسعه سطح زیر کشت و افزایش تولید به دلیل وجود شرایط اقلیمی مناسب و پتانسیل های بالقوه آب وخاک و از همه مهمتر امکان صادرات و ارزآوری، نقش اساسی در ایجاد فضای سبز مطبوع و دلپذیر در مناطق کوهستانی بایر و فاقد پوشش گاهی مناسب دارد. موقعیت خاص ایران از لحاظ جغرافیایی به عنوان پلی بین آسیا و اروپا و دسترسی به آبراهه های بین المللی وداشتن مناطق مستعد کشت و پرورش انجیر آنرا به عنوان یکی از قطب های بالقوه تولید و صادرات این محصول قرار داده است (سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، 1390). از ارقام مختلف انجیر می توان به دانه سفید، پوزدنبالی، کوهکی، تو مسجدی، ویل وحشی، خرمایی و شاه انجیری اشاره کرد. خشکسالی در چند سـال اخیر شرایطی را برای شهرستـان استهبـان فارس به عنوان قطب انجیـر جهان بوجود آورده که کمک های موردی استانی و ملی هم تاکنون این خسارات و بحران ها را جبران نکرده است (سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، 1390). این محصول یکی ار محصولات مهم و پر فروش ایران در بازارهای جهانی می باشد. ایران با دارا بودن شرایط مناسب برای کشت انجیر، بر اساس آمار موجود از نظر سطح زیر کشت دارای مقام اول جهان را داراست، همچنین از نظر تولید و صادرات با رقمی بالغ بر 3/27 درصد صادرات جهان،

یک مطلب دیگر :

 

فایل رایگان پایان نامه مدیریت : ریسک سیستماتیک

 دارای مقام سوم می باشد (فائو، 2006).

استان فارس با تأمین بیش از نیمی از انجیر مصرفی کشور بزرگترین تولیدکننده انجیر به شمار می رود. این استان با وسعت کشت 46 هزار هکتار و تولید سالانه 37 هزار تن محصول انجیر خشک در سال با بارندگی مناسب، نخستین تولیدکننده انجیر خشک در ایران است. براساس اظهارات کارشناسان فائو، ایران رتبه اول تولید انجیر خشک در دنیا را به خود اختصاص داده است. از مجموع 45 هزار هکتار 22 هزار هكتار آن در استهبان، 8000 هكتار در نی ریز، داراب 4800 هكتار، جهرم 3800 هكتار، كازرون 3200 هكتار، فیروزآباد 1500 هكتار و یك هزار هكتار در شیراز و مابقی در سایر شهرستان ها قرار دارند (سازمان جهاد کشاورزی، آمارنامه محصولات کشاورزی، 1390).

شهرستان استهبان در جنوب شرقی شیراز و به فاصله 175 كیلومتری آن قرار گرفته و با شهرهای فسا‚ نی ریز ‚ داراب و شیراز مجاور است. این شهرستان با دارا بودن بیش از  2500000 (دو میلیون و پانصدهزار) اصله درخت انجیر دیم در سطح بیش از 20000 (بیست هزار) هكتار، اولین و مهمترین منطقه انجیر خیز در ایران و جهان محسوب می شود. در حال حاضر تولید انجیر دیم (خشك) در این منطقه بیش از 20000 (بیست هزار) تن می باشد كه بدین ترتیب بالاترین رقم تولید این نوع انجیر در جهان به شمار می رود. از لحاظ نوع انجیر و كیفیت، انجیر استهبان در جهان بی نظیر است. در این شهرستان 16 واحد فرآوری و بسته بندی انجیروجود دارد به همین دلیل یكی از اقلام مهم صادرات در زمینه خشكبار، انجیر استهبان می باشد (آمارنامه محصولات کشاورزی جهاد کشاورزی استان فارس،1390).

تولید محصول انجیر خشك در فارس به طور میانگین سالانه 37 هزار تن و  در سال های اخیر به دلیل خشكسالی های پی در پی حدود 14 الی 16 هزار تن بوده است. استهبان با سطح زیر كشت حدود 22 هزار هكتار و تولید انجیر خشك 17 هزار تن بطور میانگین و 6 الی 8 هزار تن  در سال های اخیر، نخستین تولید كننده انجیر خشك در ایران می باشد. اكثریت مردم این شهرستان به صورت مستقیم و غیر مستقیم در فعالیت هایی چون حفظ و نگهداری باغات انجیر دیم و فعالیت های جانبی مشغول می باشند (آمارنامه محصولات کشاورزی جهاد کشاورزی استان فارس،1390).

محصول انجیر شهرستان استهبان به صورت ارگانیک تولید می شود. در انجیرستان استهبان و نی ریز و سایر مناطق استان هیچگونه كود شیمیایی و یا سموم استفاده نمی شود كه این به معنای ارگانیك بودن این انجیرستان هاست. تا كنون برای  400 هكتار از این انجیرستان ها  توسط شركت هلندی كنترل یونین گواهی ارگانیك صادر گردیده و پی گیری در جهت اخذ گواهی برای بقیه نیز ادامه دارد (مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، 1391).

ایجاد تحول جدی در صنایع تبدیلی و صنایع جانبی برای این محصول ضروری به نظر می رسد. ایجاد صنایع تبدیلی و تكمیلی انجیر در منطقه استهبان می تواند انجیر با ارزش این شهرستان را با ارزش افزوده بیشتر در سطح بین المللی و ملی عرضه كرده و ضمن كاهش هزینه های فرآوری و حمل و نقل، مانع از رشد ضایعات محصول نیز شود. از آن جایی كه انجیر یكی از اقلام صادراتی منحصر به فرد استان است، توسعه واحدهای بسته بندی و فرآوری آن از اولویت های سازمان جهاد كشاورزی است. در راستای نیل به این هدف و توسعه هر چه بیشتر صادرات، طرح جایگزینی ازن به جای «متیل بروماید» در برنامه های مدیریت صنایع كشاورزی قرارداده شده است. این طرح هم از لحاظ اقتصادی مزایای بسیاری برای واحدها دارد و هم با توجه به ممنوعیت استفاده از «میتل  بروماید» در سال 2012 مشكلات مربوط به صادرات این محصول مرتفع می گردد.

با این حال، چند سالی است که باغ های انجیر استهبان به عنوان بزرگ ترین و مرغوب ترین مرکز تولیـــد انجیر جهان به علت خشکسالی با خطر نابودی روبرو شده اند، باغ هایی که با 300 سال سابقـه مهم ترین محل درآمد مردم استهبان است. در سال هایی که میزان بارندگی بیش از350 میلیمتر باشد 17هزار تن انجیر به ارزش 300 میلیارد ریال تولید می شود اما در خشکسالی های اخیر به باغ های انجیر 80 درصد خسارت وارد شده به گونه ای که میزان برداشت سال اخیر به 5 هزار تن رسیده است. با توجه به وابستگی شدید اقتصاد منطقه به تولید انجیر، کاهش تولید آن اثر بسیار نامطلوبی بر زندگی مردم منطقه می گذارد. با این وجود در سال 1391 حدود 10هزار تن انجیر خشک برداشت شده است که نسبت به سال قبل افزایش دو برابری داشته است (مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، 1391). از نظر صادرات نیز این محصول با یک کاهش 70 درصدی از لحاظ ارزش روبروست. در سال91، تقریبا 739 تن انجیر خشک از استان فارس به خارج از کشور صادر شده که از نظر وزن هم 72 درصد کاهش یافته است. مهمترین علت کاهش صادرات این محصول در سال زراعی گذشته کاهش تولید ناشی از خشکسالی و افزایش قیمت بازار داخلی بود. خشکسالی اخیر بیش از 80 میلیارد تومان به باغداران این شهرستان خسارت وارد کرده است. با توجه به بی سابقه بودن خشکسالی های اخیر لازم است همه افراد و سازمان های تأثیرگذار چاره اندیشی کنند که این سرمایه ملی حفظ شود و مشکلات جدی که در امرار معاش مردم بوجود آمده است به نحو مطلوبی برطرف شود(مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، 1391).

ضعف سیستم بسته بندی، بازاریابی و تبلیغات در بخش صادرات انجیر از سوی صادرکنندگان ایرانی سبب شده که واردکنندگان این محصول را از ایران، به قیمت های پایین تری خریداری کرده و سپس با بسته بندی مجدد و تبلیغات مناسب، به قیمت های بالاتر در بازار جهانی به فروش برسانند. لذا توجه بیشتر در زمینه اجرای سیاست های مناسب برای معرفی بهتر این محصول و بهبود شرایط صادرات آن، ضروری به نظر می رسد. با توجه به تأثیرپذیری تجارت جهانی محصولات مختلف به ویژه محصولات کشاورزی از تغییرات نرخ ارز در سطح دنیا، این فاکتور به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تجارت جهانی مطرح شده و نقش قابل توجهی در این زمینه می تواند ایفا کند(پیری و صبوحی، 1386). در مطالعه حاضر با توجه به این که قیمت صادراتی انجیر بر فرآیند تصمیم گیری صادرکنندگان آن نقش مهمی دارد، اثر تغییرات نرخ ارز بر قیمت صادراتی آن بررسی شده است

بر اساس گزارش وزارت بازرگانی، صادرات انجیر ایران در طی سنوات گذشته همواره در نوسان بوده، به طوری که در اکثر سال ها دارای رشد منفی بوده است (آمارنامه وزارت بازرگانی، 1390). کاهش میزان بارندگی و بروز پدیده خشکسالی در سال‌های اخیر، موجب کاهش کیفیت و کمیت محصول انجیــر، اصلی ترین قطب تولید انجیر کشور -شهرستان استهبان- شده است به گونــه ای که برداشت محصول با 53 درصد کاهش به حدود 15 هزار تن رسیده است.

سازمان خوار بار کشاورزی(FAO) ایران را برترین کشور تولید انجیر خشک ارگانیک و استهبان را به عنوان بزرگترین قطب تولید کننده انجیر خشک در جهان معرفی نموده است. علت برتری محصول استهبان نسبت به کشورهای دنیا این است که از هیچگونه کود و سمی استفاده نمی شود. مهمترین اقلام انجیر در کشور انجیر منجیفی(کرمانشاه)، زردپوست پیازی (ساوه) سیاه(لرستان) و سبز(استهبان فارس) می باشند. از کل انجیر صادراتی ایران تنها 3 درصد در بسته بندی های کمتر از یک کیلوگرم و با رعایت کلیه شرایط استاندارد به بازارهای جهانی عرضه می شود و بقیه به صورت بسته بندی 10 کیلویی فله صادر می شود. کشورهای تولیدکننده انجیر در دنیا عبارتند از: ایران، اسپانیا، الجزایر، ایالات متحده، ایتالیا، پرتقال، ترکیه، تونس، سوریه، روسیه، فرانسه، فلسطین، قبرس، لیبی، مراکش، هند و یونان. بطور متوسط سالانه 8 هزارتن انجیر به کشورهای چین، انگلیس، مالزی، سنگاپور، استرالیا، کانادا، آلمان، هلنئ، کشورهای حاشیه خلیج فارس و جمهوری آذربایجان صادر می شود. همانطور که پیشتر گقته شد ایران از نظر تولید و سطح زیرکشت انجیر دارای مقام سوم جهانی است. سطح زیرکشت انجیر در کشور پرتغال 86 هزار، ترکیه 65 هزار و در ایران 49 هزار هکتار است (هفته نامه سلامت، 1391).

1-9- مفاهیم 9

1-9-1- کافر. 9

1-9-1-1- اهل کتاب.. 10

1-9-1-2- مشرك.. 12

1-9-1-3- کافر حربی.. 13

1-9-1-3- کافر محاید. 15

1-9-1-4- معاهد. 16

1-9-1-5- مستأمن.. 17

فصل دوم: اصول روابط با کفار

2- اصول روابط با کفار. 18

2-1- کرامت ذاتی انسانی 19

2-2- التزام به معاهدات و پیمان ها 20

2-2-1- ادله لزوم قراردادها 21

2-2-1-1- وفای عقود با غیر مسلمان. 21

2-2-1-2- وفای به عقود با کفار حربی.. 24

2-3- اصل تفاهم 28

2-3-1- دیدگاه اسلام در مورد تفاهم. 29

2-3-2- دعوت مقدمه تفاهم 29

2-4- اصل برابری ملت ها 30

2-4-1- ادله تساوی ملتها 31

2-5- اصل نفی سبیل 32

2-5-1- دلیل قرآنی.. 33

2-5-2- حدیث اعتلاء 34

2-5-3- اجماع. 34

2-5-4- مناسبت حکم با موضوع. 35

2-5-5- مصادیق فقهی مبتنی بر قاعده نفی سبیل.. 35

2-6- اصل عدم اعتماد و موالات به ظالمان وکافران 36

2-6-1- قرآن و دوستی با کفار 37

2-6-2- قرآن و عدم دوستی با کفار 39

2-7- تولی و تبری 43

2-7-1- ادله«تولی و تبری». 44

2-7-1-1- آیات قرآنی.. 44

2-7-1-2- روایات.. 45

2-7-2- خیر خواهی اسلام و تولی و تبری.. 45

2-8- اصل حمایت از مظلومان و محرومان 47

2-9- اصل صلح و هم‌زیستی مسالمت آمیز 49

2-9-1- ادله اصل هم‌زیستی مسالمت آمیز. 52

2-10- اصل عدم مداخله 56

2-10-1- دیدگاه اسلام. 59

2-11- اصل منع توسل به زور 59

2-11-1- جایگاه اصل منع توسل به زور در منظر فقها 60

2-12- آمادگی رزمی 66

2-12-1- ادله مشروعیت اصل آمادگی رزمی 67

2-13- اصل مجاهده (جهاد) با کفار 69

2-13-1- ادله جهاد ابتدایی 72

فصل سوم: ازدواج با کفار

3- ازدواج با کفار. 74

3-1- تاریخ تحریم ازدواج با بیگانگان در اسلام 75

3-2- نگاهی به آرای فقهای اسلام در زمینه ازدواج با بیگانگان 77

3-3- روایات وارده در مورد منع یا جواز ازدواج با بیگانگان 85

3-4- ازدواج با کنیزان غیر مسلمان 88

3-4-1- ازدواج زنان مسلمان با مردان غیر مسلمان. 92

3-5- ازدواج موقت مسلمان با بیگانه 95

3-6- نتیجه 100

فصل چهارم: روابط اقتصادی با کفار

4- روابط اقتصادی با کفار. 103

4-1- ربا بین مسلمان و کافر 103

4-1-1- ادله جواز ربا بین مسلمان و کافر. 105

 

4-1-2- ادله منع ربا میان مسلمان و کافر. 106

4-2- شفعه بین مسلمان و كافر 107

4-2-1- نقل و بررسی ادلّة مسئله. 108

4-2-2- نقل و بررسی ادلّة ‌اثبات كننده شفعه كافر ذمی نسبت به مسلمان. 111

4-2-3- ممنوعیت شفعه كافر بر مسلمان حکم ثانوی است.. 113

4-3- وصیت مسلمان برای كافر 114

4-3-1- دسته بندی نظرات فقهاء 115

4-3-2- مستندات مسئله. 116

4-3-2-1- ادله جواز 116

4-3-2-2- ادلّة منع. 117

4-3-2-3- تبیین موضوع نسبت به كافر حربی.. 120

4-3-2-4- حكم وصیت به کافر در فقه مذاهب اهل سنت.. 121

4-4- نتیجه گیری 122

نتیجه‌گیری… 124

فهرست منابع.. 125

 

چكیده

انسان نیاز به زندگی اجتماعی دارد و نمی‌تواند بدون کمک اجتماع، نیازهای حیاتی خود را رفع نماید و با گذشت زمان و ایجاد نیازهای مشترک، نیاز به هماهنگی و وحدت در راستای حل مشکلات در راه رفع نیازمندی‌ها، بیشتر از گذشته احساس می‌گردد. اکثر اجتماعات دارای شریعت مخصوص به خود هستند و خواه نا خواه این عامل موجب تمایز افراد به مؤمن و کافر می‌شود. اسلام در خصوص مرزهای ارتباطی با کفار ضمن حفظ استقلال مسلمانان با رعایت اصول انسانی روابط با کفار را تعریف کرده است.

این پژوهش مرزهای ارتباطی با کفار را از دیدگاه مذاهب خمسه در چهار فصل کلیات، اصول روابط با کفار، ازدواج با کفار و روابط اقتصادی با کفار را مورد بررسی قرار داده است و به شکل توصیفی- تحلیلی به تبیین شباهت‌ و تفاوت دیدگاه‌های موجود می‌پردازد.

واژگان کلیدی: ارتباط، حقوق، کفار، مرزها، مذاهب خمسه.

مقدمه

با اندکی دقت در مورد خود و دیگران به این نکته پی برده می‌شود به رغم تفاوت‌های متعدد و متنوع موجود در میان انسان‌ها در شکل ظاهری و خلق و خوی انسانی و صفات ظاهری دیگر، انسان‌ها در جسم و جان با یکدیگر وجوه مشترک دارند.

این اشتراک گاهی میان جمعی محدود یا گسترده از انسان‌ها و گاهی در میان همه افراد انسانی یافت می‌شود و هیچ امری حتی گرایش به دین خاصی قابلیت محدویت آن را ندارد.

یک مطلب دیگر :

همچنین انواع مختلف حیوانی از این امور مشترک مستثنی نیستند و علاوه بر این غرایز مشترک، صفات و طبیعت مختص به خود دارند. مقصود از این که انسان دارای سرشت مختص خود است، اثبات این نکته نیست كه انسان، حیوانی هم تراز با سایر حیوانات است و همانند هر یک از انواع آن، این نوع نیز ویژگی‌های فراحیوانی به طور مشترک در میان همه افراد بشر یافت می‌شود. این عناصر طبیعت مشترک انسانی از آغاز تولد در همه انسان‌ها به ودیعه نهاده شده است و عوالم محیطی و اجتماعی، سازنده یا از بین برنده آن نیست و تعلیم و تعلم، در پیدایش آن‌ها و نقشی بازی نمی‌کند و نقش عوامل یاد شده در طبیعت انسانی، نقش تقویت و تضعیف و یا جهت دهنده دارند.

آیات و روایات متعددی با صراحت و یا به طور ضمنی بر وجود حقیقت ویژه انسانی و طبیعت مشترک انسان‌ها و عناصر و ویژ‌گی‌های آن در بعد شناختی، گرایشی و توانشی دلالت دارد و آن چه که از همه بیشتر مورد تأکید قرار می‌گیرد، مسأله«فطرت الهی» است. روشن ترین آیه دال بر این حقیقت عبارت است از: «فاقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله؛ در حالی که به حق روی می‌آوری به طور هم‌سوی دین باش، با سرشت خدایی، که مردم بر آن سرشته است همگام باش، آفرینش الهی تغییر ناپذیر است» (روم/30).

همچنین «هوالذی خلقکم من نفس واحد» (او خداوند کسی است که شما را از نفس یکسان آفرید) (اعراف/ 189).

این آیه به صراحت از وجود نوعی فطرت الهی در انسان خبر می‌دهد، یعنی انسان با نوعی از سرشت و طبیعت آفریده شد که برای پذیرش دین آمادگی دارد و در مقابل دعوت انبیاء انسان‌ها بی تفاوت نبوده و در ذات خود، تمایل و کشش به سوی توحید دارند.

علاوه بر این آیه، در برخی از روایات نیز به فطرت الهی داشتن انسان تصریح شده است. امام باقر (ع) در توضیح روایتی از پیامبر (ص) که فرموده‌اند: هر نوزادی بر فطرت توحید زاده می‌شود. (کلینی، 1388، ج2، ص13). مقصود پیامبر آن است که هر نوزادی با این معرفت و آگاهی که خداوند خالق و آفریننده اوست متولد می‌شود. علی (ع) می‌فرماید: «یکتا دانستن پروردگار مقتضای فطرت انسانی است» (همان، ص12).

منظور از فطرت، تنها امور سرشتی منحصر به جنبه الهی و گرایش توحیدی انسان نیست؛ بلکه تمام گرایشات و شناخت‌ها و توانایی‌های اصیل و فطری فراوان را شامل می‌گردد و علت پر رنگ شدن و جلوه گری فطرت الهی بشر نسبت به سایر امور فطری، به خاطر اهمیت ویژه این عنصر و راز آلوده بودن آن است و از این گذشته منظور از فطرت «علم حضوری و شهودی بشر نسبت به خداوند» است. بر طبق این سخن همه انسان ها، حتی انسان‌های کافر به درجات مختلف از معرفتی حضوری و بی واسطه نسبت به خداوند برخوردارند (رجبی، 1378، ص69).

انسان کافر با توجه به فطرت الهی درونی خود، ناگزیر میل و گرایش به توحید و دین و تمام ضروریات آن دارد؛ اما به دلایل فراوانی این میل و گرایش را کتمان می‌کند و در درون خود می‌پوشاند و در حالی که با لذات الهی است و از وجود او آگاه است، آن‌را انکار می‌کند. البته این استدلال بیشتر متوجه مشرکین و بت پرستان می‌شود.

با اثبات نیک بودن سرشت مشترک انسان، این امر تنها عامل رفتارهایی که بر اساس آن شخصیت فرد ظاهر می‌گردد، نیست؛ بلکه شخصیت هر فردی شامل ویژگی‌های فردی او نیز می‌شود و معمول عوامل متعدد طبیعی و اجتماعی است. تفاوت‌های وراثتی، محیط و عوامل ماوراءالطبیعه و ذات انسان هر یک سهمی در شکل گیری شخصیت و شاکله فرد دارند.

پس ذات و فطرت الهی در عرض عوامل یاد شده در ساختار شخصیت فرد مؤثر است؛ در حالی که بکارگیری آن، تنها عامل اختیاری در بین این عوامل است. پس با بیان تفاوت فطرت و شخصیت، وجود تفاوت‌های فردی به معنای انکار فطرت نیست؛ اما با این حال، امور فطری و ذاتی به یک اندازه در افراد بیدار و شکوفا نمی‌گردد. به همین دلیل نمی‌توان سهم مشخص و ثابتی را برای عامل فطرت در عرض سایر عوامل در نظر گرفت.

لذا کافران با فطرتی از جنس فطرت مسلمان، ولی با شخصیتی متفاوت با شخصیت آنان، دعوت آخرین فرستاده پروردگار را رد کرده‌اند و این ممانعت از پذیرش دین حق، مستلزم کم رنگ شدن فطرت الهی نسبت به عوامل هم عرض که هر سه رنگ و بوی جبر می‌دهند می‌باشد. اما نباید با همین وضعیت از نقش اهم و مؤثرتر فطرت الهی غافل ماند؛ لذا شخصیت انسان امری است، اختیاری و نتیجه آن موجب برتری انسان‌ها نسبت به یکدیگر می‌شود و در قرآن به عنوان «تقوی» شناخته می‌شود.یکی از لوازم تقوی، احترام و تکریم همه انسان‌ها است؛ چون انسان اشرف مخلوقات است (ثم أنشأناه خلقاً آخر فتبارک الله احسن الخالقین (مؤمنون/14)؛ پس از آن -به دمیدن روح پاک- خلقتی دیگر ایجاد نمودیم، خداوند آفرین باش گفت: بر قدرت بهترین آفریننده) و خلیفه بر روی زمین است و از کرامت خاصی برخوردار است و آن چه را که بر روی زمین و در آسمان‌ها است، برای او خلق شده است و مسخر او گردانیدند (اشاره دارد به آیه «و سخر لکم ما فی السموات و ما فی الارض جمیعاً منه؛ همه آن چه در آسمان‌ها و زمین است، مسخر شما گردانید» (جاثیه/13)).

 

1-1- بیان مسأله

انسان بر میل فطری، زندگی اجتماعی دارد و نمی تواند بدون كمك اجتماع نیازهای حیاتی خود را رفع نماید و با گذشت زمان و ایجاد نیازهای فراوان مشترك و پیچیده‌تر، نیاز به هماهنگی و وحدت در راستای حل مشكلات در راه رفع نیازمندی‌ها، بیشتر از گذشته احساس می‌گردد. از سوی دیگر اكثر این اجتماعات دارای شریعت الهی منحصر به فرد هستند و خواه ناخواه این عامل موجب تمایز افراد این اجتماعات به دو گروه كافر و مؤمن می‌شود (احمدی، 1383، ص25).

این تقسیم بندی، احكام و آثار خاصی دارد و قلمرو وظایف دو گروه را از هم متمایز می‌سازد. به طور طبیعی یك نظام سیاسی- دینی، رویكرد سیاسی خود را بر اساس اصول و قواعد منتج از این آثار و لوازم ، مشخص می‌كند و روابط خود را بر طبق آن اصول و ایدئولوژی نشأت گرفته از آن منظم می‌سازد (شکوری، 1361، ص33 ).

در دنیای امروزی كه ارتباطات بسیار گسترده شده و جهان به دهكده ای است كه توسط انواع وسایل ارتباط جمعی به هم مرتبط‌اند و همچنین با توجه به این‌كه تعامل كشورهای مختلف با هم، نیاز به ارتباط اجتماعی بین‌المللی بیشتر نمود پیدا می‌كند. حال با توجه به تعامل كشورهای مسلمان علاوه بر ارتباط با كشورهای هم‌دین و مسلك خود ممكن است به ارتباط با كشورهای اهل كتاب و یا حتی كافر نیاز پیدا نمایند. می‌توان این پرسش‌های را مطرح نمود كه كافر كیست؟ تقسیم بندی انسان‌ها به مسلمان و كافر چه آثاری در میزان كیفیت روابط میان آنها می‌گذارد؟ آیا اسلام در مقایسه با سایر مكاتب و نظام‌های حقوقی معاصر از توانایی و مؤلفه‌‌های یك نظام كامل و جامع برخوردار است؟ (همان، ص30).

بر همین اساس، احكام و آثار هر كدام از این ارتباط از هم متمایز است و طبیعی است كه یك نظام سیاسی- دینی رویكرد تعامل سیاسی خود را بر اساس قواعد و اصول بدست آمده از این آثار و احكام مشخص می‌كند كه این پژوهش مسائل فوق را جوابگو خواهد بود (احمدی، 1383، ص29).

1-2- پرسش‌های تحقیق

1- اصول حاكم بر روابط بین الملل و مرزهای ارتباطی با كفار از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی چگونه است؟

2- 5 محاسبه کششهای مختلف تقاضای نهادها ………………………………………………………………………………………………. 40

2-6 تغییرات رفاهی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-7 تابع تولید ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-8 داده های مطالعه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-9 زمان مطالعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1 الگوی توزیع کود شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

3-2یارانه پرداختی به کود شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-3 تحلیل آثار رفاهی کاهش یارانه کود شیمیایی در میان تولیدکنندگان ذرت……………………………………………………………………………….. 49

3-4 اهمیت اقتصادی کشت ذرت در استان فارس…………………………………………………………………………………………… 49

3-5 نتایج حاصل از برآورد تابع سود ذرت………………………………………………………………………………………………….    49

3-6 تابع تقاضای سم ذرت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

3-7 نتایج حاصل از برآورد تابع تولید ذرت………………………………………………………………………………………………… 53

3-8 نتایج حاصل از برآورد افزایش قیمت کود شیمیایی درمیان ذرت کاران( سطح کلان و خرد)……………………. 56

3-9 نتایج حاصل از برآورد تابع سود کلزا ………………………………………………………………………………………………….  57

3-10 تابع تقاضای سم کلزا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-11 نتایج حاصل از برآورد تابع تولید کلزا………………………………………………………………………………………………. 60

3-12 نتایج حاصل از اثر کاهش یارانه کود شیمیایی درمیان کلزا کاران ( سطح کلان و خرد) ………………61

3-13 خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………….  64

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

 

 

 

 

 

 

 

 

                              

                               

   

 

 

 

 

 

 

         فصل اول

کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

1–1– مقدمه:

نخستین و مهمترین وظیفه بخش کشاورزی تامین و امنیت غذایی برای جمعیت روبه رشد کشور است. لذا از مهمترین اهداف سیاست گذاران در سطح کلان، دستیابی به خود کفایی در تولید محصولات کشاورزی است که از نظر سیاسی اهمیت ویژه ای دارد(وزارت جهاد کشاورزی،1382). کشاورزی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور است که نزدیک به 12 درصد از تولید ناخالص داخلی، 23 درصد سطح اشتغال و میزان شایان توجهی از درآمدهای ناشی از صادرات غیرنفتی کشور به این بخش مربوط است (بانك مركزی ایران، 1387). نقش بخش کشاورزی در تامین بیش از 80 درصد نیازهای غذایی جامعه ، تولید بخش شایان توجهی از منابع لازم برای صنایع و ایجاد زمینه ی لازم برای ثبات سیاسی و اقتصادی کشور نماینگر اهمیت فراگیر بهبود عملکرد آن در سطوح محلی و ملی می باشد(ترکمانی و جمالی مقدم، 1384). با این حال ،عامل های گوناگون از جمله رشد سریع جمعیت در دهه ی گذشته، افزایش درآمد سرانه و تغییر در الگوی غذایی موجب افزایش تقاضای محصولات کشاورزی شده است. ازمیان بخشهای مختلف تولیدی ، بخش كشاورزی بیشترین و نزدیكترین ارتباط را با محیط زیست دارد . این ارتباط یك رابطه متقابل و دو سویه است. از یك طرف فرسایش و تخریب محیط زیست ، تولید و عملكرد محصولات كشاورزی را تحت تاثیر منفی قرار می دهد و از جانب دیگر ، مواد آلاینده بخش كشاورزی و مصرف بی رویه كودها و سایر مواد شیمیایی در این بخش ، صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می كند . خطرناكترین موقعیت زمانی ، است كه این ارتباط به شكل یك دورباطل در می آید ، به این صورت كه با تخریب محیط زیست و فرسایش خاك ، كشاورزان مجبورند جنگلها و منابع طبیعی بیشتری را به كشتزار تبدیل نمایند و سطح مصرف كودهای شیمیایی را افزایش دهند. در واقع این فعالیتهای جدید موجب تخریب بیشتر محیط زیست می گردد و به همین ترتیب ، دوری باطل ایجاد می شود كه نتیجه آن چیزی جز نابودی محیط زیست و فقیرتر شدن كشاورزان نیست (بای بوردی و ملکوتی،1381(

در طی سالهای اخیر، قیمت کود شیمیایی تغییر چندانی نداشته و در عوض، قیمت خرید تضمینی بعضی از محصولات افزایش پیدا کرده، این در حالی می باشد که قیمت متوسط کود شیمیایی تقریبا ثابت مانده است. این دو موضوع دو اثر افزایشی بر مصرف کود شیمیایی داشته است: اول اینکه به دلیل افزایش قیمت محصول، استفاده بیشتر از کود های شیمیایی برای بدست آوردن محصول بیشتر موجه می نمود و دیگر اینکه به دلیل افزایش قیمت سایر نهاده های کشاورزی غیر مشمول یارانه مانند ماشین آلات، بذر و نیروی کار، کشاورزان نهاده ارزانتر یعنی کود شیمیایی را تا حد امکان جایگزین قسمتی از نهاده ها می کردند. هر دوی این عامل سبب شده است مصرف کود شیمیایی تا حدی بی رویه ای افزایش یابد در پی آن، آثار مخرب محیط زیست پدید آید. همچنین بیشترین مصرف بی رویه در استانهای گرم و خشک رخ می دهد. در مناطق گرم و خشک که کشاورزان با محدودیت آبی مواجهند و امکان استفاده کافی از آب برایشان فراهم نیست،با جایگزین کردن کود شیمیایی به جای آبیاری جهت جبران عملکرد محصول و کاهش ریسک اقدام کرده اند(کریم زادگان و همکاران،1385). ارتباط این موضوع با مطالعه (ایسیک وخانا،2003) قابل توجه می باشد در این تحقیق مسئله ریسک گریزی کشاورزان مورد بررسی قرار گرفته است از نظر آنها کشاورزان در فرایند تولید محصولات خود با دو نااطمینانی ویژه روبرو هستند:از یک سو،آنان شناختی از وضعیت آب وهوا و میزان بارندگی در سال زراعی پیش رو ندارند و از سوی دیگر اطلاع کاملی از نیاز واقعی خاک مزرعه شان به کودهای شیمیایی ندارند.عمدتا کشاورزان رفتارهای ریسک گریزانه ای دارند به خصوص کشاورزان خرده پا،که زندگیشان وابستگی زیادی به حداقل درآمد مزرعه شان دارد، نمی توانند ریسک کنند لذا در پیش بینی خود بدبینانه ترین حالات را در نظر می گیرنداین موضوع باعث می شود که آنها نیاز عناصر خاک مزرعه را بیش از حد برآورد کنند واز این رو بیش از مقدار لازم از کود شیمیایی استفاده نمایند.ایسیک و خانا(2003) معتقدند باتوجه به اینکه یکی از دلایل عمده مصرف بی رویه کود شیمیایی همین موضوع است ونظر به صدمات زیاد این امر به محیط زیست،شایسته است که سیاست گذاران بخش کشاورزی توجه بیشتری به این موضوع نمایند وبا پوشش ریسک کشاورزان از طریق سیاستهای بیمه محصولات کشاورزی،جلوی مصرف بی رویه کود های شیمیایی را بگیرند.به نظر می رسد در کشاورزی ایران نیز این موضوع تا حد زیادی صدق می کند به این صورت که در استانهای که بارندگی کمتر است،کشاورزان با ریسک کمبود بارندگی،خشکسالی ودر پی آن،کاهش شدید محصولات مواجه اند واز سوی دیگر،چون وجود یک حداقل درآمد برای امرار ومعاش کشاورزان خرده پا ضروری می باشد،آنها نااطمینانی ناشی از اوضاع آب و هوا را با مصرف بی رویه کود شیمیایی پوشش می دهند.

1-2– طرح مسئله و اهمیت آن

یکی از سیاستهای اقتصادی رایج در کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای توسعه یافته صرفنظر از نوع نظام اقتصادی حاکم، پرداخت یارانه به برخی کالا و خدمات است. یارانه یک سیاست صرفا اقتصادی نیست زیرا که دارای آثار اجتماعی و سیاسی قابل ملاحظه ای است. پرداخت یارانه به موازات افزایش نقش دولت در اقتصاد،افزایش می یابد و به تدریج هم به لحاظ دامنه سرایت و تعداد کالاها و خدمات مشمول وهم به لحاظ مقدار یارانه برای هر واحد مصرف و به موازات افزایش سطح قیمتها،افزایش پیدا     می کند. یارانه عبارتست از پرداخت مستقیم یا غیر مستقیم دولتی، امتیاز اقتصادی با اعطای برتری ویژه ای که به موسسات خصوصی ، خانوارها یا دیگر واحد های تولیدی جهت دستیابی به هدفهای مورد نظر دولت انجام می پذیرد (نجفی،1372). مجریان سیاست آزاد سازی اقتصادی یکی از دلایل بهره وری اندک نهاده های کشاورزی وافزایش نیافتن سطح تولید را پرداخت یارانه های تولیدی و پایین بودن قیمت نهاده های کشاورزی می دانند.به نظر آنان بهای پایین عوامل تولید موجب مصرف غیر بهینه این عوامل می شود ولذا انتظارمی رود در صورت اجرای آزادسازی اقتصادی وافزایش قیمت نهاده ها تولید کنندگان ازعوامل تولید استفاده بهینه کنند (زیبایی ونجفی،1372).

دولت جهت حمایت از تولید محصولات كشاورزی به دلیل نیاز ضروری جامعه به این تولیدات ، معمولا به آنها یارانه می پردازد تا علاوه بر تقویت بخش تولید ، قیمت آنها را نیز برای مصرف كنندگان ارزان نگه دارد . این یارانه ها معمولا به نهاده هایی چون كود شیمیایی ، سم ، بذر ، ماشین آلات پرداخت می شود( کوپاهی و آقایا،1372). پرداخت یارانه به نهاده های كشاورزی یك سیاست مرسوم در اكثر كشور های جهان و به خصوص كشورهای در حال توسعه است. در واقع هدف اصلی از این كار ، ترویج و ارتقای نقش نهاده های مانند نهاده های شیمیایی است كه می تواند عملكرد محصولات زراعی را افزایش قابل توجهی دهد. كشورهای در حال توسعه می كوشند تا از این طریق غذای مورد نیاز جمعیت در حال رشد خود را تامین كنند و در عین حال سطح در آمد و معیشت كشاورزان را نیز بهبود بخشند و حتی از طریق ایجاد مازاد تولید محصولات كشاورزی ، امكان صادرات این محصولات و كسب درآمد ارزی را نیز بوجود آورند . لیكن سیاستهای دولت سبب می شود تا حتی پس از فراگیر شدن مصرف این نهاده های نوین ، پرداخت یارانه مذكور تداوم پیدا كند و موجب تخصیص غیر بهینه منابع گردد.

بسیاری از دولتها به عنوان بخشی از سیاستهای کشاورزی، یارانه تولید را برای رسیدن به اهداف خاص اجتماعی، به بخش کشاورزی می دهند. به عقیده هوک (1986)، مهمترین این اهداف عبارتند از:

1- نگه داشتن مردم بر سر زمینها

2- بالا بردن مطلوبیت زندگی در سطح روستا

3- غلبه بر هزینه های فاصله تا مراکز شهری و عدم حتمیت ناشی از شرایط آب و هوایی