الف) از راه شرط بنایی و ارتکازی، هنگامی که تخلف صورت گیرد. این موضوع هرچند در قالب «تدلیس» باعث خیار می‌شود و به نظر می‌رسد در تحقق عنوان شرط، ذکر آن قبل از عقد یا در متن عقد ضرورتی نداشته باشد، بلکه ارتکاز عقلایی در این جهت کفایت می‌کند، به شکلی که اگر هر یک از زن و مرد می‌دانست شرطی در کار نیست هیچ گاه اقدام بر ازدواج نمی‌کرد.

ب) از راه قواعد نفی عسر و حرج و لاضرر.

ج) اشتراط در متن عقد.^[۲۲۱]

ممکن است هواداران نظریه وجود حق فسخ برای زن، در صورت ابتلای مرد به یکی از عیوب مسری خطرناک مانند ایدز، هپاتیت، سفلیس و … به امر ذیل استدلال کنند:

عقد نکاح در حوزه معاملات می‌گنجد، نه عبادات و ملاکات احکام در معاملات تا اندازه‌ای قابل دریافت است؛ به ویژه اینکه گفته شود مسائل فقهی پزشکی عمدتاًً امضایی است.

در این باره توجه به قاعده لاضرر با فاکتورهای ذیل دارای اهمیت است:

۱- قدرت سرایت بالای امراض جدید همچون ایدز.

۲- وجود ملاک عیوب جذام و برص و عدم امکان استمتاع در امراض جدید خطرناک.

با این حال، نمی‌توان حق فسخ را در عیوب غیرمنصوص حتی برای زن، برشمرد؛ زیرا این مسئله با همه مطالبی که گفته شد، به نظر قیاس است؛ امری که بطلان آن در مذهب امامیه اظهر من الشمس است برای حل مشکل در عمل به نظر می‌رسد بهتر است قانون‌گذار به سیاق ماده ۱۰۴۰ قانون مدنی^[۲۲۲] زن و شوهر را به ارائه گواهی سلامت از امراض خطرناکی همچون ایدز و هپاتیت مکلف سازد. در حال حاضر تا نهادینه شدن این موضوع می‌توان گفت در صورتی که یکی از طرفین ازدواج به ایدز یا هپاتیت مبتلا باشد و این امر را مکتوم نگاه دارد، بعد از کشف حقیقت، طرف وی به استناد خیار تدلیس، حق فسخ نکاح را خواهد داشت؛ ولی در صورتی که یکی از زن و مرد بعد از ازدواج ‌به این امراض مبتلا شوند، وضعیت فرق می‌کند؛ یعنی در صورتی که زن مبتلا شود مرد ‌بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی می‌تواند وی را طلاق دهد و چنانچه مرد به یکی از امراض جدید مبتلا شود امراضی که زندگی در کنار مبتلا‌ی به آن باعث عسر و حرج زوجه خواهد بود زن می‌تواند در چهارجوب ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی اقدام کند. ^[۲۲۳] البته در قباله‌های ازدواج کنونی طی شروطی ضمن عقد خارج لازم، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد تا در موارد تحقیق یکی از بندهای دوازده گانه مندرج در آن با رجوع به دادگاه و دریافت مجوز از محکمه خود را مطلقه سازد.

در بند ۳ از شروط دوازده گانه آمده است: «ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به گونه‌ای که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد».

روشن است درج چنین شرطی ضمن عقد نکاح بهتر می‌تواند از حقوق زن پاسداری کند تا اینکه وی از راه ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی اقدام کند؛ زیرا اثبات عسر و حرج خیلی مشکل است در حالی که از راه درج شرط به صرف اثبات تحقق موضوع (بیماری صعب العلاج) زن می‌تواند خود را مطلقه کند.

‌بنابرین‏ به رغم همه مطالبی که گفته شد ما نتوانستیم نظریه تسرّی از عیوب منصوصه و اعمال حق فسخ در عیوب مسری جدید را بپذیریم.

با توجه به مطالب قبلی می‌توان دلایل موافقان و مخالفان انحصار عیوب در موارد سنتی را به شرح زیر بیان کرد.

۳ – ۱۰ – موافقان دلایل انحصار عیوب

مشهور فقها با توجه به اصل لزوم عقد و وضعیت خاص نکاح که آن را از دیگر عقود متمایز می‌کند و حتی الامکان باید پایدار باشد، جواز فسخ و بر هم زدن نکاح را منوط به وجود نصّ و تجویز صریح شارع می‌دانند و جایگاهی برای توجیهات عقلی و ملاحظات اجتماعی، انسانی و استدلال‌هایی مبتنی بر مصلحت و قیاس و استحسان قائل نیستند. این گروه برای قائل شدن حق فسخ نکاح برای زن یا مرد در جست‌وجوی نصّ روایی می‌باشند.^[۲۲۴] از جمله دلایل ایشان به شرح زیر است:

۳ – ۱۰ – ۱ – اصل لزوم نکاح

علامه حلّی در کتاب ایضاح الفوائد قائل است در جایی که شک در وجود حق خیار نسبت به مابقی عیوب وجود دارد، ‌لزوم عقد استصحاب می‌شود و نمی‌توان در مابقی موارد، ‌حق خیار فسخ را جاری کرد و نکاح را از این ناحیه منحل نمود.^[۲۲۵]

۳ – ۱۰ – ۲ – روایات

عمده دلیل قائلین به انحصار عیوب فسخ نکاح، ورود نصّوص و روایات عدیده‌ای است که منحصراًً عیوب نکاح را برشمرده که برخی از آن ها به شرح زیر است:

۱ – علامه حلّی از امام صادق (ع) از مردی سؤال می‌کند که با قومی ازدواج کرده بود و پس از آن همسر خود را نابینا یافته بود و در حالی که قبل از نکاح برایش مشخص نکرده بودند. امام در پاسخ فرمودند که نکاح به واسطه این عیب فسخ نشده و زن برگردانده نمی‌شود، ‌بلکه نکاح به واسطه برص، جذام، جنون و عفل فسخ می‌شود.^[۲۲۶]

۲ – روایات دیگری با اسنادی که اندکی با روایت بالا متفاوت است، ‌ولی مضمون آن ها دقیقاً یکی است، نیز وجود دارد. امام صادق (ع) می‌فرمایند: زن تنها به خاطر عفل، ‌برص، جذام و جنون برگردانده شده و به جز این عیوب دیگر چیزی نیست.

۳ – امام صادق (ع) فرمودند: زن تنها به خاطر چهار چیز قبل از نزدیکی برگردانده می‌شود: برص،‌ جذام، ‌جنون و قرن و اگر نزدیکی حادث شود، دیگر فسخی در کار نیست.^[۲۲۷]

۴ – امام صادق (ع) در پاسخ به سؤالی که از کوری به عنوان مجوز فسخ نکاح سؤال می‌کرد، ‌فرمودند که موجب فسخ نیست.^[۲۲۸]

این روایات به بیان موارد فسخ پرداخته و در برخی از آن ها، ادات حصر (انّما) آمده است که دلالت برحصر عیوب در موارد مذکور کرده یا در پاسخ سؤال اصحال، تنها این عیوب را مجوز فسخ دانسته و سایر عیوب را رد کرده‌اند. همچنین مرحوم صاحب جواهر پس از بیان صحیحه‌ی حلبی، اضافه می‌فرمایند که ظاهر مفهوم عدد می‌تواند تأییدی بر این قول باشد که سایر عیوب داخل در عیوب نکاح نیست.^[۲۲۹]

۵ – روایت غیاث ضبّی از امام صادق (ع) که آن حضرت فرمودند: مرد به واسطه عیب برگردانده نمی‌شود.^[۲۳۰]

چکیده:

در حقیقت حسابداری مالی سنتی قادر به محاسبه ارزش واقعی شرکت‌ها نمی باشد و تنها به اندازه گیری ترازنامه مالی و دارایی های ملموس اکتفا می‌کند. سرمایه فکری یک مدل جدید کاملی را برای مشاهده ارزش واقعی ‌سازمان‌ها فراهم می آورد و با بهره گرفتن از آن می توان ارزش آتی شرکت‌ها را نیز محاسبه کرد. در این تحقیق، ابتدا بر اساس روشی کاربردی، ارزش سرمایه فکری شرکت‌های سرمایه گذاری برای دوره زمانی ۶ ساله از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ محاسبه، سپس در مرحله بعد، ارتباط بین ارزش سرمایه فکری و بازده مالی شرکت‌های سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، روش آماری استفاده شده به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) می‌باشد. یافته ها حاکی از رابطه معنادار مثبت بین سرمایه فکری و بازده مالی؛ سرمایه فکری و بازده مالی آتی؛ نرخ رشد سرمایه فکری و نرخ رشد بازده مالی آتی شرکت‌های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران، می‌باشد. با توجه ‌به این نتایج، می توان بهره گیری شرکت ها، سهام‌داران، سرمایه گذاران و سایر ‌گروه‌های ذی نفع در استفاده از این مدل را برای کسب بازده مالی بالاتر در آینده، پیشنهاد کرد.

عنوان پایان نامه: مصطفی باغبانیان، ” بررسی ارتباط سرمایه فکری و عملکرد سازمانی صنعت بانکداری ایران: مطالعه موردی استان کردستان”، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، پاییز ۱۳۸۸٫

چکیده:

در اقتصاد نوین، سرمایه فکری تحت عنوان دارایی های نامشهود توصیف شده است که می توان آن را به عنوان منبعی برای مزیت رقابتی پایدار به کار گرفت. اجزای سرمایه فکری دارای اثرات متقابلی هستند که به خلق ارزش می انجامند. تحقیقات پیشین همبستگی مثبت و معنی داری بین سرمایه فکری و عملکرد سازمانی ارائه داده‌اند. هدف از این تحقیق تجربی، تحکیم این یافته ها و تحقیق ‌در مورد سه عنصر سرمایه فکری به عبارت دیگر، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری و روابط داخلی آن‏ها در صنعت بانکداری استان کردستان است. برای هدایت این تحقیق از پرسشنامه روان سنجی معتبری که نسخه اصلی آن اولین بار در کانادا تهیه و اجرا شده استفاده شده است. برای اکتشاف عوامل و بسط گویه های پرسشنامه از روش تحلیل مؤلفه‌ های اصلی (PCA) و روابط خطی ساختاری (LISREL) استفاده شده است. مدل برآورد شده نهایی، بیانگر اثرگذاری مثبت هر یک از اجزای سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی صنعت بانکداری است که به ترتیب سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری دارای بالاترین میزان اثرگذاری هستند.

تعریف متغیرها و داده ­ها

همان‌ طور که پیش تر هم گفته شد سرمایه فکری از مجموعه سرمایه های انسانی ، ساختاری، رابطه ای تشکیل شده است.

سرمایه انسانی : سرمایه های انسانی به قابلیت‌ها، مهارت‌ها و تخصص اعضای انسانی یک سازمان اتلاق می‌شود (مالکوم ، ۲۰۰۲).

سرمایه ساختاری : سرمایه‌ ساختاری دانشی است که: در پایان هر روزکاری در سازمان باقی می‌ماند، به کل سازمان تعلق دارد، و قابل تولید شدن مجدد و به اشتراک گذاشتن با دیگران است(مونریتسن ، ۲۰۰۲).

حقوق مالکیت فکری: یا همان حقوق مالکیت معنوی به مفهومی اطلاق می‏ شود که بر طبق آن از قانون از آفرینش های فکری افراد مانند کپی رایت، برند، فرانشیز و … حمایت می‌کند.

سرمایه‌مشتری(ارتباطی): سرمایه‌ ارتباطی، وابستگی‌های برون سازمانی مانند وفاداری‌مشتریان، حسن شهرت‌سازمان و روابط شرکت با تامین کنندگان منابع آن را شامل می‌شود.

عملکرد سازمانی: که طبق مدل خود شامل ۳ مؤلفه‌ بهروری ، ارزش بازار ، سودهی می‌باشد.

بهره وری: به مجموعه کارایی و اثربخشی گفته می‏ شود.

ارزش بازار: قیمتی است که یک دارایی در یک محیط رقابتی عرضه می‏ شود.

سودهی: اختلاف بین درآمد حاصله و هزینه ها که مجموعه هزینه های ثابت و متغیر است گفته می‏ شود.

ادبیات موضوعی تحقیق

مقدمه

توسعه­ اطلاعات در دهه­های اخیر، موقعیت های جدید را پیش روی افراد و ‌سازمان‌ها قرار داده است. از این رو تعاملات و ارتباطات گسترده جهانی توسعه یافته و تعاریف جدیدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بروز نموده است. در این میان، سازمآن‏های کسب و کار، بیشترین تاثیر را از وضعیت جدید پذیرا شده و خواسته یا ناخواسته، در مسیر این دگرگونی مداوم قرارگرفته، متحول شده، به انحلال و ادغام، یا پذیرش موقعیت های جدید روی آورده­اند. متناسب با این تغییرات موقعیتی، رویکردها و ادبیات جدیدی، چون: سازمان یاد گیرنده^[۱۸]، معماری سازمان^[۱۹]، سازمان مجازی ^[۲۰]و مهندسی مجدد ^[۲۱]و … بر بستر رهیافت اطلاعاتی پدیدار شده است. رهیافتی که از کد ژنتیک تا ایزومرها، از زبان شناسی تا کامپیوتر، و از کارکرد مغز انسان تا مدیریت سازمآن‏های کسب و کار را، تفسیر می‌کند.

مایکل(۲۰۱۲) در پژوهشی موانع یا بازدارنده­های پیاده ­سازی تجارت الکترونیکی را در دو گروه عمده ، عوامل داخلی یا سازمانی و عوامل خارجی یا برون سازمانی تقسیم بندی کردند . عوامل داخلی، شامل فقدان آگاهی و علم و دانش سازمانی درباره تجارت الکترونیکی و محدودیت­های انواع منابع سازمانی می­باشند . موضوعات خارجی، عمدتاًً دربرگیرنده ملاحظات فنی ، تأثیرگذاران بیرونی و پشتیبانی و نگهداری هستند.

مدل مفهومی تحقیق:

رفتار مصرف کننده

مدل مفهومی پژوهش (موتر، ۲۰۱۲ به نقل از آقازاده، ۱۳۸۹)

فصل سوم

روش شناسی

۳-۱- تعریف عملیاتی متغیرها:

۳-۱-۱- رفتارمصرف کننده: رفتار مصرف ­کننده نمره­ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات پرسشنامه رفتار مصرف ­کننده مایکل (۲۰۱۲) به دست می ­آید. به منظور سنجش رفتار مصرف ­کننده در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین از ۲۰ معرف استفاده شده است که شامل سوالات ۱ تا ۲۰ است؛ هر ‌پاسخ‌گویی‌ با توجه به وضعیتش برای هر معرف از گویه ­های طیف لیکرت استفاده می­ کند مجموع امتیاز پاسخگویان برای ۲۰ معرف به عنوان پیش ­بینی رفتار مصرف ­کننده در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین در نظر گرفته شده است.

۳-۱-۲- پذیرش تجارت: پذیرش تجارت نمره­ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات پرسشنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی موتر(۲۰۱۲) به دست می ­آید این پرسش نامه ۲۵ سوال و دارای ۴ بعد است شامل:محیط، آمادگی، ابعاد و هنجار سازمانی است.

۳-۱-۲-۱- تعریف عملیاتی محیط سازمانی نمره­ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۲۱،۲۲،۲۳،۲۴پرسشنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی موتر به­دست می ­آید، به منظور سنجش محیط سازمانی در خرید از طریق شبکه های آنلاین از ۴ معرف استفاده شده است، هر ‌پاسخ‌گویی‌، با توجه به وضعیتش برای هر معرف از گویه ­های طیف لیکرت استفاده می­ کند مجموع امتیاز پاسخگویان برای ۴ معرف به عنوان میزان تاثیر محیط سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین در نظر گرفته شده است. .

۳-۱-۲-۲- تعریف­ عملیاتی آمادگی سازمانی نمره­ای است که بر­اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۲۵،۲۶،۲۷،۲۸،۲۹،۳۰،۳۱،۳۲،۳۳،۳۴ پرسشنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی موتر به دست می ­آید، به منظور سنجش آمادگی سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین از ۱۰ معرف استفاده شده است، هر ‌پاسخ‌گویی‌ ،با توجه به وضعیتش برای هر معرف از گویه ­های طیف لیکرت استفاده می­ کند مجموع امتیاز پاسخگویان برای ۱۰ معرف به عنوان میزان تاثیر آمادگی سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین در نظر گرفته شده است.

۳-۱-۲-۳- تعریف عملیاتی هنجار سازمانی نمره­ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات ۳۵،۳۶،۳۷،۳۸،۳۹،۴۰ پرسشنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی موتر به دست می ­آید، به منظور سنجش هنجار سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین از ۶ معرف استفاده شده است، هر ‌پاسخ‌گویی‌، با توجه به وضعیتش برای هر معرف از گویه ­های طیف لیکرت استفاده می­ کند مجموع امتیاز پاسخگویان برای۶ معرف به عنوان میزان تاثیر هنجار ­سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین در نظر گرفته شده است.

۳-۱-۲-۴- تعریف عملیاتی ابعاد سازمانی تعریف عملیاتی ابعاد سازمانی نمره­ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات ۴۱،۴۲،۴۳،۴۴،۴۵ پرسشنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی موتر به­دست می ­آید، به منظور سنجش ابعاد سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین از۵ معرف استفاده شده است، هر ‌پاسخ‌گویی‌، با توجه به وضعیتش برای هر معرف از گویه ­های طیف لیکرت استفاده می­ کند مجموع امتیاز پاسخگویان برای۵ معرف به عنوان میزان تاثیر ابعاد سازمانی در خرید از طریق شبکه­ های آنلاین در نظر گرفته شده است.

۳-۲- روش تحقیق:

انتخاب روش تحقیق با توجه به هدف و ماهیت موضوع و همچنین اتفاقاتی که در حین اجرا رخ می‌دهد صورت می‌پذیرد. پژوهشگر پس از تعیین و تنظیم موضوع تحقیق باید در فکر انتخاب روش تحقیق باشد. هدف از انتخاب روش تحقیق این است که مشخص گردد چه روشی برای بررسی موضوع لازم است. روش تحقیق به شیوه های طراحی مطالعات پژوهشی و رویه‌های تجزیه و تحلیل داده ها اشاره دارد.

روش تحقیق پیمایشی ، توصیفی است از نگرش و رفتار جمعیتی بر اساس انتخاب نمونه ای تصادفی ‌به این صورت ابتدا سعی می شود برای گردآوری داده ها از افراد خواسته شود به تعدادی پرسش مشخص پاسخ دهند اطلاعات موجود در زمینه موضوع تحقیق جمع‌ آوری و مبنای کار توصیف تحقیق قرار گیرد و سپس با بهره گرفتن از روش می‌دانی فرضیه‌ها از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کاربران اینترنتی شهر کرمانشاه مورد آزمون قرار می گیرند.

۳-۳- جامعه آماری و روش نمونه گیری:

جامعه آماری پژوهش، مجموعه حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن تعمیم داده می‌شود. به عبارت دیگر مجموعه‌ای از افراد یا اشیایی که دارای ویژگی‌های همگون، مشترک و قابل اندازه‌گیری باشند و مبنای پژوهش محقق هستند را جامعه آماری می‌گویند.

نمونه آماری، بخشی (زیر مجموعه‌ای) از جامعه (یا مجموع مرجع) آماری است. و تعریف آن ‌به این صورت است که نمونه تعدادی از عناصر جامعه است که به دلایل مختلف جهت آزمون انتخاب می‌شود و باید معرف جامعه باشد. یعنی محقق باید با توجه به مقتضیات روش تحقیق،ماهیت داده ها، نوع ‌ابزار گردآوری داده ها وساختارجامعه آماری، نمونه‌ای را که معرف کیفیت وکمیت جامعه باشد انتخاب کند.

روش نمونه‌گیری نیز عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن باشند، انجام می‌پذیرد. در این پژوهش روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده می‌باشد.

۳-۴- تعیین حجم نمونه:

جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه مصرف­ کنندگان اینترنت در شهر کرمانشاه که طبق سامانه مدیریت مشتریان اینترنت شرکت مخابرات استان کرمانشاه ۲۳۶۲۹ نفر است. با در نظر گرفتن ۵/۰ p= و d=0/05حداقل حجم نمونه برابر است با :

‌بنابرین‏ ، تعداد نمونه منتخب ۳۸۴ نفر است که از طریق فرمول کوکران به دست آمده است :

ساختار سازمانی، تجلی تفکر سیستمی است. سازمان مرکب از عناصر، روابط بین عناصر و ساختار روابط به عنوان یک کلیت است که یک واحد را تشکیل می‌دهد(چک لند،^[۲۱] ۱۹۹۹). به گفته بانگ (۱۹۷۹) ساختار، ترکیب اعلی از روابط بین عناصر سازمانی است که فلسفــه وجودی فعالیت سازمانی را شکل می‌دهد.

ساختار سازمانی چهارچوب روابط حاکم بر مشاغل، سیستم ها و فرایندهای عملیاتی و افراد و گروه هایی است کــه بــرای نیل به هــدف تـلاش می‌کنند(بارنی و گریفین،^[۲۲] ۱۹۹۲: ۳۱۵). آن مجموعه راه هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم می‌کند و هماهنگی میان آن ها را فراهم می‌کند(مینتزبرگ،^[۲۳] ۱۹۷۹: ۲). ساختــار، توزیــع قــدرت در سازمان را نشــان می‌دهد و صرفاً یک سازوکار هماهنگی نیست بلکه فرایندهای سازمانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ساختار سازمانی به الگوهای روابط درونی سازمان، اختیــار و ارتباطات دلالت دارد(فردریکسون،^[۲۴] ۱۹۸۶: ۲۸۲).

روابط گزارش دهی، کانال‌های ارتباط رسمی، تعیین مسئولیت و تفویض اختیار تصمیم گیری را روشن می‌سازد(هاگ و آنتونی،^[۲۵] ۱۹۹۱: ۳۰۳). بــوسیله ساختار سازمانی عملیات و فـعالیتـهای داخل سازمان، آرایش می‌یابد و خطوط مسئولیت واختیار مشخص می شود. ساختار به مدیران نشان می‌دهد که مسئول سرپرستی چه کسانی هستند و به کارکنان،‌ مدیرانی را می شناساند که از آن ها آموزش و دستور می گیرند. کمک به جریان اطلاعات نـیز از تسهیـلاتی اسـت که ساختار برای سـازمان فراهـم مـی کنـد(آرنولد و فلدمن،^[۲۶] ۱۹۸۶: ۲۴۱). ساخـــتار ســازمانی بــاید تــوان تسریـع و تسهــیل تصمیم- گیری، واکنش مناسب نسبت به محیط و حل تعارضات بین واحدها را داشته باشد. ارتباط بین ارکان اصلی سازمان و هماهنگی بین فعالیت‌های آن و بیان ارتباطات درون سازمانی از نظر گزارش دهی و گزارش گیری، از وظایف ساختار سازمانی است(دافت،^[۲۷] ۱۹۹۱: ۲۱۰).

اگرچه مفهوم ساختار سازمانی یک حقیقت است و بر هر کسی در ســازمــان اثـر می‌گذارد و همه به نوعی با آن سروکار دارند، ولی کم و بیش مفهومی انتزاعی است(کاست و روزنزویگ،^[۲۸] ۱۹۸۵: ۲۳۴). سنگ زیرین ساختار، نقشهای افراد در سازمان و الگوی روابط میان نقش‌ها، ساختار سازمانی را شکل می‌دهد، بنابرایــن ساخــتــار را می توان انتظارات موجود از هر نقش و ارتباط میان آن ها دانست. این نقش‌ها اغلب به وسیله شرح پستها و شرح شغلها و اسناد مکتوب که حوزه مسؤلیت و دامنه فعالیت هر شغل را مشخص می‌کنند، جنبه قانونی می‌یابد(دانیک روبی،^[۲۹] ۱۹۸۶: ۱۸). ساختار یکی از اجزای سازمان است که از عنصر پیچیدگی، رسمیت، و تمرکز تشکیل شده است.

ساختار سازمانی تصریح می‌کند که وظایف، چگونه تخصیص داده شوند، چه شخصی به چه کسی گزارش دهد و سازوکارهای هماهنگی رسمی و همچنین الگوهای تعاملی سازمانی که باید رعایت شوند کدامند؟ (الوانی، دانایی فرد، ۱۳۹۱،۲۲) درک فرایند اصلی و ساختار سازمانی به فهم و شناخت محیط کاری بزرگتر کمک می‌کند و نیز می‌تواند از آشفتگی در سازمان جلوگیری کند. ساختار سازمانی از مفاهیم اصلی در شکل گیری سازمان است. گستردگی حوزه تعاریف و تاثیرگذاری ساختار نیز بر اهمیت آن تأکید دارد به ویژه آنکه هر گونه تغییر و تحول سازمانی با ابعاد ساختار سازمان ارتباط دارد. ساختار سازمانی الگو و نقشه ارتباطات و تعاملات بین بخش ها و اجزای یک سازمان می‌باشد. روابط رسمی افراد، جایگاه مشاغل و پست های سازمانی، میزان دسترسی به چارچوب اطلاعات، شرح وظایف، شرح شغل ها، چگونگی تخصیص منابع، قوانین و مقررات، مکانیزم های تبعیت و اجرای قانون، ایجاد هماهنگی بین فعالیت ها، بخش هایی از نتایج ایجاد و طراحی ساختار است (آقایی و همکاران، ۱۳۹۰،۱۱۰). وﺟــﻮد ﺗﻤﺮﻛــﺰ در ﺗــﺼ ﻤﻴﻢﮔﻴــﺮی و رﺳــﻤﻴﺖ ﺑــﺎﻻ در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ و رواﺑﻂ ﻛﺎری ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ داﻧﺶ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ؛ درﺣﺎﻟﻴﻜـﻪ ﺗﻮزﻳـﻊ ﻗـﺪرت و اﻧﻌﻄـﺎف ﭘﺬﻳﺮی در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ﺷﺪه و اﻧﺘﻘﺎل آن را در ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ (آزاده و همکاران،۱۳۸۷،۴۳)

ﭘـﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑـﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﺪﻭﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻧﻴﺴﺖ . ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﺟـﺎﺯﻩ ﺩﻫـﺪ ﺗـﺎ ﺣـﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻱ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﻫﻨﺪ. ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻫـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﺑـﺮ ﻣﺤـﻴﻂ ﻭ ﻣﺎﻫﻴـﺖ ﺗﻌـﺎﻣﻼﺕ ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﻧﺎﻳﻲ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.( رحمان سرشت و همکاران، ۱۳۹۰،۳۱)

فیروزیان و همکاران (۱۳۸۹) به شناسایی عوامل بازدارنده رشد بنگاه های کوچک صنعت ریخته گری شهرک صـنعتی اشـترجان اصـفهان در بازه زمانی نیمه اول ۱۳۸۹ پرداخته‌اند. در این تحقیق بنگاه‌های کوچک و متوسط نقش اصلی در ایجاد شغل بر عهده دارند. با توجه به نتایج به‌ترتیب اولویت، عامل ناتوانی در انعطاف‌پذیری تنوع محصولات، ناتوانی در تاثیرگذاری بر بازار، محدودیت منابع، کمبود شایستگی و تخصص، شناسایی شده اند. علاوه بر این، نبود انگیزه برای رشد، مانعی برای رشد بنگاه‌های کوچک و متوسط ریخته‌گری ایران نیست.

طالبی و همکاران (۱۳۸۹) به شناسایی و اولویت بندی راهبردهای رشد کسب و کارهای کوچک و متوسط فعال در خوشه ی صنعتی گز بلداجی طی سال ها ۱۳۸۹پرداخته اند. یافته ها نشان داده است که راهبردهای افزایش فروشندگان، توسعه‏ روابط عمومی و اطلاع ‏رسانی درباره‌ محصولات، فروش محصولات در مناطق جدید و بهبود و اصلاح محصولات کنونی بیشترین استفاده را داشته‏اند و راهبرد‏ متمرکز به‏عنوان اولین اولویت در میان راهبردهای رشد کسب‏و‏کارهای این خوشه، معرفی شده است.

۲-۸-۲- تحقیقات انجام یافته در خارج کشور

کاستانو^[۸۳] و همکاران (۲۰۱۶) به بررسی ارتباط بین نوآوری، بین‌المللی شدن و انتظارات رشد تجارت کارآفرینان بخش خدمات در کشورهای منتخب طی سال ۲۰۱۰ پرداخته‌اند. هدف این تحقیق تبیین چگونگی دستیابی کارآفرینان به سطوح بالایی از بین‌المللی شدن بواسطه نوآوری و رقابت با رقبا است. نتایج داده ها حاکی از تاثیر مثبت نوآوری و بین‌المللی شدن بر انتظارات رشد تجارت کارآفرینان بخش خدمات دارد.

آنکلینکس^[۸۴] و همکاران (۲۰۱۵) به بررسی نقش منابع انسانی در بین‌المللی شدن شرکت‌های کوچک و متوسط کشور بلژیک در سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ پرداخته‌اند. در این تحقیق با بهره گیری از مفاهیم نظریه منبع محور، عنوان شده است سطح کیفی منابع انسانی یک شرکت در انتخاب نوع استراتژی بین‌المللی شدن و سرعت آن اثر گذار است. یافته ها حاکی از آن است که سطح کیفی منابع انسانی در بین‌المللی شدن و سرعت آن اثر مثبتی دارد. سطح تحصیلات، میزان بهره وری فردی و حقوق پرداختی به عنوان مؤلفه های سنجش کیفیت نیروی انسانی در نظر گرفته شده است.

شیرمور و همکاران^[۸۵] (۲۰۱۵) به بررسی اثر نوآوری و استفاده از دانش در بین‌المللی شدن شرکت‌های استان کبک کانادا در بازه زمانی ژانویه ۲۰۱۵ تا آگوست ۲۰۱۵ پرداخته‌اند. در این مطالعه نوآوری در قالب نوآوری محصول، فرایند، مدیریت و بازاریابی در نطر گرفته شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، با کنترل اثر متغیرهای اندازه، صنعت مورد فعالیت و سابقه فعالیت شرکت، نوآوری و استفاده از دانش در بین‌المللی شدن شرکت ها تأثیر مثبتی دارد.

سو و همکاران^[۸۶] (۲۰۱۵) به بررسی نقش بین‌المللی شدن فعالیت های تحقیق و توسعه در عملکرد نوآوری شرکت‌های فناورانه تایوانی در بازه زمانی نیمه دوم ۲۰۱۵ پرداخته‌اند. در این تحقیق اثر بین‌المللی شدن در قالب شدت و تنوع مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده U شکل بودن رابطه بین‌المللی شدن فعالیت های تحقیق و توسعه و علکرد نوآوری است. مفهوم چنین رابطه افزایش تدریجی هزینه های تحقیق و توسعه می‌باشد. همچنین نتیجه دیگر این تحقیق اثر تعدیل کنندگی مثبت سابقه شرکت در توسعه خارجی و عملکرد نوآوری آن می‌باشد.

زوکلا و سیانو^[۸۷] (۲۰۱۴) به بررسی نقش بین‌المللی شدن و نوآوری در رشد شرکت‌های کوچک و متوسط شرکت‌های فعال در حوزه پوشاک و نساجی انگلستان در بازارهای خارجی در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ پرداخته‌اند. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که رابطه مثبت و معناداری بین نوآوری و بین‌المللی شدن شرکت‌های کوچک و متوسط وجود دارد. همچنین اطلاعات شرکای تجاری به عنوان منبع اصلی بروز نوآوری شناخته شده است. در این راستا، کسب اطلاعات خارجی و فعالیت‌های مرتبط با تحقیق و توسعه نیز به عنوان عامل اصلی بروز عنوان گردیده است. در مجموع نتایج این تحقیق حاکی از آن است که نوآوری و میل به جهانی شدن از محرک‌های اصلی رشد شرکت‌های کوچک و متوسط در بازارهای خارجی بشمار می رود.

سویی و بائوم^[۸۸] (۲۰۱۴) به بررسی اثر استراتژی های بین‌المللی شدن و منابع شرکت بر بقای شرکت های کوچک و متوسط کانادایی در بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ در بازارهای صادراتی پرداخته‌اند. بر اساس نتایج به دست آمده، استراتژی واحدی در بین‌المللی شدن این شرکت‌ها وجود ندارد. همچنین، استراتژی بین‌المللی شدن به طور مثبت رابطه بین منابع شرکت و بقای آن در بازارهای صادراتی را تعدیل می‌کند. نتیجه دیگر این تحقیق اذعان به اولویت نسبی منابع کمیاب و منابع مولد نوآوری در تعیین کیفیت فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط در بازارهای بین‌المللی است.

هسلز و پارکر (۲۰۱۳) به شناسایی محدودیت های بین‌المللی شدن و رشد در بین شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی در بازه ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ پرداخته‌اند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده است که ایجاد روابط غیر رسمی با تأمین کنندگان خارجی و شرکای تجاری اثر مثبتی بر توسعه صادرات داشته و توسعه صادرات نیز اثر مثبتی بر رشد شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی دارد. همچنین، صادرات بر رشد شرکتهایی که با محدودیت تقاضا روبرو هستند دارای اثر منفی است و روابط غیر رسمی به طور منفی رابطه بین رشد کارکنان و رشد شرکت را تعدیل کننده می‌کند.

کایلاهیکو و همکاران^[۸۹] (۲۰۱۱) به بررسی رابطه بین نوآوری و بین‌المللی شدن شرکت های فنلاند در بازه فوریه ۲۰۱۱ تا جون ۲۰۱۱ پرداخته‌اند. نتایج نشان داده است که قابلیت تکنولوژیکی و قابلیت اطمینان برنامه ها بر نوآوری تأثیر مثبت دارد و همچنین نوآوری و بین‌المللی شدن نیز بر رشد سود شرکت ها تأثیر مثبت دارد.

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه

از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدف آن حقیقت‌یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب ‏می‌باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب، به اهداف، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی ‏بستگی دارد. هدف از تحقیق نیز، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش های تحقیق می‌باشد. در این فصل به بیان روش تحقیق، جامعه آماری، روش نمونه گیری، روش گردآوری داده ها و نحوه تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است.

۳-۲- روش تحقیق

تحقیق حاضر، وضع موجود متغیرهای تحقیق و روابط آن ها را در جامعه مورد بررسی قرار می‌دهد، ‌بنابرین‏ به لحاظ روش در گروه تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. تحقیقات توصیفی هم جنبه کاربردی دارد و هم جنبه مبنایی؛ در بعد کاربردی، از نتایج این تحقیقات در تصمیم گیری، سیاست گذاری و برنامه ریزی استفاده می شود و در بعد بنیادی، تحقیقات به کشف حقایق و واقعیت های جهان خلقت می‌ انجامد. با توجه به توضیحات ذکر شده، تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی-کاربردی است که به بررسی ارتباط بین نوآوری، بین‌المللی شدن و انتظارات رشد تجارت بین کارآفرینان شرکت های دانش بنیان واقع در پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی می پردازد.

۳-۳- جامعه آماری

جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت های دانش بنیان واقع در پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی می‌باشد. فراوانی این شرکت ها در جدول (۳-۱) آمده است.

جدول (۳-۱): جامعه آماری