ها، صید بیش از حد ماهیان، آلودگی های ناشی از سواحل و غیره، به سرعت رو به کاهش است هشدار داده اند. هنوز به خوبی نمی توان تخمین زد، با وجود این استرس ها که طی دوره های طولانی مدت، به پوشش های مرجانی وارد و باعث کاهش آن شده تا چه میزان بر جمعیت ماهیان منطقه اثر می گذارد (Jones et al., 2004). از این رو باید اقدام به درک بهتر ویژگی های زیستی این مناطق حساس، برای پیش بینی هر چه بهتر آینده این اکوسیستم ها شود، که نخستین گام، رده بندی و شناسایی ماهیان و لاروهای این مناطق است.
1-2 ایکتیوپلانکتون[2]
به اولین مراحل زندگی ماهیان، که شامل تخم و لارو ماهی است، ایکتیوپلانکتون می گویند که جانور معمولاً در این دوره زندگی به صورت پلاژیک زندگی می کند و در دریا شناور بوده و توسط جریانات آبی جا بجا می شوند و رابطه متقابلی با شکارچیان پلاژیک و طعمه های پلانکتونی دارند.
لارو ماهی (ایکتیوپلانکتون) بیانگر مرحله ای نیمه پلانکتونی در سیکل زندگی ماهیان است که این اجتماع پلانکتونی، عمدتاً در عمقی کمتر از 200 متر در ستون آب زندگی می کنند (El-Regal et al., 2008). در سال های اخیر استفاده از تخم و لارو ماهیان، در مطالعات علم های سیستماتیک و اکولوژی، افزایش یافته و بسیار واضح است که تخم ها و لارو ماهیان دارای ویژگی های بسیار متنوع و با ارزش، برای آنالیز های مورد استفاده در رده بندی ماهیان هستند، که این صفات تقریبا در راستای صفات مرحله بالغ این ماهیان می باشد (Kendall & Matarese, 1994). از مطالعه بر روی ایکتیوپلانکتون ها، می‌توان برای تشخیص مکان جغرافیایی تجمع آینده ماهیان و در نتیجه ارزیابی ذخایر ماهیان، استفاده کرد (Leis, 1986 ; Leis & McCormick, 2002) . محققان معتقدند كه زیستگاه عمده، برای بسیاری از ماهیان دریایی، آب‌های ساحلی كم عمق می باشد. که این ماهیان در فصول رشد، نقش مهمی به عنوان شكار و شكارچی در مناطق جزر و مدی دارند. با وجود اهمیت این مطلب، جنبه های زیست‌شناختی آن‌ها هنوز به خوبی مطالعه نشده است. به گونه های غیر تجاری و همچنین مراحل لاروی و جوانی ماهیان كه به نوعی غیر تجاری محسوب می شوند، توجه كمتری شده است. بنابراین درك كامل از زیست شناسی آن‌ها برای حمایت و مدیریت جوامع ساحلی ماهیان ضروری است .(Nasir, 2001)
1-3 اهمیت و ارزش تحقیق
اولین مرحله رشد ماهیان (تخم و لارو) به شدت در برابر تغییرات شرایط محیطی آسیب‌پذیراست و مرحله ای بحرانی[3] است (Houde, 2001). بنابراین مطالعه کامل و جزء به جزء بر روی جمعیت ایکتیوپلانکتون ها نه تنها برای تخمین میزان تولید مثل موفق اجتماع ماهیان و پیش ‌بینی میزان ذخایر آینده گونه های مهم تجاری به ما کمک می

 کند، بلکه به ما در مورد میزان اثرات برخورد انسان با محیط دریا و همچنین تغییرات اقلیمی آب و هوا بر روی اکوسیستم دریایی آگاهی می دهد(Chesalina et al., 2013) .

با بررسی ایکتیوپلانکتون ها می توان میزان تخم در هر تخم‌ریزی، مکان تخم‌ریزی و همچنین فصل تخم‌ریزی را در ماهیان تجاری تخمین زد. لارو ماهیان نمونه های پلانکتونی هستند که ارزش آن‌ها در تحقیقات شیلاتی، اقیانوس شناسی و سیستماتیک روزافزون است.(Moser et al., 1984 ; Rothschild, 1986) اجتماع ایکتیوپلانکتون ها در سواحل مناطق گرمسیری ویا نیمه گرمسیری حاصل فعالیت تخم‌ریزی ماهیان صخره های مرجانی و یا آزاد ماهیان است .(Ahlstrom, 1971-1972; Leis & Goldman, 1987)
در اوایل قرن 20، دانشمندان تشخیص دادند که چرخه های اقیانوسی، سیستم های حرکتی آب و آشفتگی ها ممکن است، فاکتورهای فیزیکی باشند که جمعیت لاروها را کنترل می کند. علاوه بر این فاکتور های بیولوژیکی مانند تغذیه و شکارچیان نیز در این کنترل دخیل اند. پس فاکتور های بیولوژیکی و فیزیکی با هم میزان موفقیت تولید مثلی ماهیان را تعیین می کنند که این پروسه توسط محققان شیلاتی، بازگشت پذیری شیلاتی[4] خوانده می شود. بازگشت پذیری شیلاتی، مراحل لاروی را محدود نمی کند اما بر روی اولین مرحله (تخم) و مرحله آخر (جوانی[5]) اثر می گذارد، و می تواند موفقیت در افزایش جمعیت ماهیان را به صورت سالیانه یا فصلی نشان دهد (Houde, 2001).
مسائل و مشکلات جزئی مربوط به کار بر روی لارو ها را می‌توان به طور خلاصه در رده‌بندی و نمونه‌برداری از آن‌ها بیان کرد. مشکلات اساسی در شناسایی مراحل زندگی پلاژیک (ایکتیو پلانکتون ها) ماهیان صخره های مرجانی به طور کلی مربوط به مورفولوژی متفاوت لارو ماهیان نسبت به حالت بالغ ماهی است. بنابراین شناسایی ایکتیوپلانکتون ها مشکل به نظر می رسد و تاکنون تحقیقات زیادی بر روی آن‌ها انجام نگرفته است. از طرفی دانستن، تنها بیولوژی ماهیان برای این پژوهش‌ها کافی نیست و نیاز به مطالعه بر روی پیشینه و اکولوژی لارو آن‌ها می باشد .(El-Regal et al., 2008)
تعیین فراوانی لارو ماهی معمولاً کم هزینه تر از نمونه‌برداری ماهیان جوان و بالغ است. زیرا در یک نمونه‌برداری با تور پلانکتون گیری در سطح گسترده ای از بستر امکان جمع‌آوری چندین نوع گونه بسیار بیشتر است. بعلاوه نمونه های پلانکتونی فقط شامل لارو ماهیان نمی شود، بلکه بخش زیادی از آن شامل زئوپلانکتون های شکارچی و طعمه است (Smith & Richardson, 1977). گسترده بودن حالت های مختلف مراحل اولیه رشد ماهیان، بسیار مهم است و مطالعه بر روی آن بخش مستقلی از تحقیقات ماهی شناسی را به خود اختصاص می دهد. همچنین مطالعه بر روی ترکیب گونه ها، فراوانی، توزیع مکانی و زمانی لارو ماهیان، اطلاعات با ارزشی را در مورد مکان، فصل تخم‌ریزی و حالت های مختلف و خاص تخم‌ریزی از گونه های مهم ماهیان تجاری را به ما می دهد. مطالعه در مورد مرحله لاروی ماهیان به یکی از بخش های اصلی در زمینه سیستماتیک، اکولوژی و بیولوژی ماهیان تبدیل شده است و در حقیقت ارزیابی بازگشت‌پذیری شیلاتی، فصول و مناطق تخم‌ریزی ماهیان به این امر وابسته است

یک مطلب دیگر :

منبع مقاله درباره کارشناسی ارشد، پایان نامه

 (Kendall & Matarese, 1994). البته امروزه در تحقیقات شیلاتی، مطالعه بر روی ایکتیوپلانکتون ها، فقط درمورد گونه های خاص تجاری متمرکز نیست و این پژوهش ها نقش کلیدی را در دانستن شرایط اکولوژیکی و چگونگی تکامل ماهیان یک اقلیم را دارا می باشد (Moser & Smith, 1993).

1-4 ویژگی های کلی خلیج‌فارس با تاکید بر سواحل جزیره هنگام (تنگه هرمز)
خلیج‌ فارس به علت موقعیت جغرافیایی ویژه، یکی از نادرترین اکوسیستم های دریایی محسوب می شود که دارای نواحی ساحلی متنوعی می باشد. خلیج فارس دریایی حاشیه ای است که دارای 990 کیلومتر طول و حداکثر 370 کیلومتر عرض می باشد ومنطقه ای به مساحت 366300 کیلومتر مربع را شامل می شود. عمق متوسط آن 35 متر و عمیق‌ترین نقطه آن در نزدیکی تنگه هرمز حدود 100 متر گودی دارد (Ismail, 1999). جزیره هنگام، یکی از جزایر خلیج‌فارس و در نزدیکی تنگه هرمز است. این جزیره که در کرانه های جنوبی جزیره قشم است، در 26درجه خط عرض شمالی و 55 درجه خط طول شرقی واقع شده است (Sadghi et al., 2008). سواحل این جزیره اکثرا از نوع صخره های مرجانی است که به علت بکر بودن آن دارای تنوع بالایی از آبزیان می باشد. سواحل این جزیره در برخی نقاط از نوع شنی است. محققین دریافته اند هرگاه یک بستر سخت وجود داشته باشد اولین زنجیره غذایی مانند فیتوپلانکتون ها، گیاهان آبزی و جلبک هایی که کفزی اند، در آنجا نشست می کنند. بعلاوه سواحل صخره ای مرجانی، غالبا بعنوان مناطقی امن جهت تغذیه و تخمریزی جمعیت ماهیان بالغ و همچنین زیستگاه و پناهگاه جمعیت های جوان آن ها، تا زمان بازگشت شیلاتی، محسوب می شوند ( Omran et al., 2004).
1-5 فرضیات پژوهش
1) لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام دارای تنوع زیستی بالایی می باشند.
2) سواحل جزیره هنگام دارای لارو ماهیان گزارش نشده، می باشد.
3) تراکم و تنوع گونه ای لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام به شرایط فصلی و فاکتورهای محیطی بستگی دارد.
1-6 اهداف پژوهش
1)بررسی الگوی پراکنش مکانی و زمانی لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام
2) تعیین میزان تنوع زیستی گونه های مختلف لارو ماهیان در ایستگاهها و فصول مختلف آب‌های ساحلی جزیره هنگام
3) بررسی خصوصیات ریخت‌شناسی مراحل لاروی گونه های مختلف ماهیان
4)شناسایی گونه های غالب ایکتیوپلانکتون در آب‌های ساحلی جزیره هنگام
5) تأثیر فاكتورهای فیزیكوشیمیایی خصوصاً شوری و دما بر روی فراوانی و تنوع لارو ماهیان
1-7 تشریح کلی لارو ماهی
اصطلاحات و تعریف‌هایی که در مقالات مختلف برای شرح و توصیف اولین مراحل سیکل زندگی ماهیان استخوانی بکار می رود با هم متفاوت است و بستگی به گردآورندگان آن مقاله دارد. علت این تفاوت‌ها را می‌توان در تنوع بالای حالت های رشد، در ماهیان مختلف یافت.
طبق تعریف( Leis & Carson-Ewart, 2000) شروع مرحله لاروی تا پایان آن شامل طیفی از تغییرات است که شامل دست یافتن به تمام صفات مریستیک و ظهور ساختارهای متحرک، (مانند چشم‌ها در ماهیان پهن و باله پشتی در شگ ماهیان) و نهایتاً از دست دادن تمام صفات موقتی و منحصر به فرد برای زندگی پلاژیک است. (پایان این مرحله فقط با دست یافتن کامل به تمام باله ها و کارایی خاص هر باله نیست.) برای اثبات این تعریف به دو دلیل اشاره می شود:
1)در مناطق حاره، در لارو بسیاری از گونه های ماهیان کفزی، تمام ساختار باله ها وشعاع های آن، تشکیل می شود اما هنوز حواسی که لازمه یک ماهی برای حفاظت از خود در محیط آبی زندگی‌اش است، تکامل نیافته و به صورت نارس است و همچنین به طور بنیادی با حواس در بالغین متفاوت می باشد(Leis & Carson-Ewart, 2000).
2) در میان ماهیان مناطق صخره های مرجانی حاره، لاروها دارای صفات گوناگون اند که این صفات در مقایسه با صفات لارو ها در مناطق دیگر با بستر های متفاوت، نا متداول است. این خصوصیات در لارو ماهیان مناطق مرجانی، برجسته و موقتی است و ساختار مورفولوژیکی این لاروها برای زندگی پلاژیک تخصصی شده است. ماهیان در آخرین مرحله لاروی و قبل از ورود به مرحله جوانی، معمولاً پولک دارند و دارای تعداد بسیار زیادی پیگمان روی بدنشان هستند. اما به طور محسوسی با ماهی بالغ متفاوت اند .(Leis & Carson-Ewart, 2000)
تعریف مرحله لاروی با مرحله زندگی پلاژیک متفاوت است. بسیاری از ماهیان کفزی، در مرحله جوانی برای مدتی به صورت پلاژیک باقی می مانند و همچنان تغییرات رشدی را در سیکل زندگی‌شان کامل می کنند که در این مرحله گروه ماهیان جوان پلاژیک را تشکیل می دهند. گرچه در گروه بزرگی از ماهیان کفزی دیگر، پایان مرحله لاروی تقریباً هم زمان با نشست[6] اتفاق می افتد (Leis & Carson-Ewart, 2000) .
برای بسیاری از ماهیان کفزی تغییرات مورفولوژیک که ماهی را از مرحله لاروی به مرحله جوانی انتقال می دهد، به صورت ناگهانی رخ می دهد و ماهیان جوان در اندازه هایی کوچک، مکان جدید زندگی خود را انتخاب می کنند. اما در گروه عظیمی از رده های ماهیان پلاژیک، تغییرات لاروی و انتقال لارو به مرحله جوانی که به این رویداد (انتقال[7]) می گویند، به صورت تدریجی می باشد. ماهیان جوان در اندازه های مختلف، کوچک و بزرگ مکان زندگی‌شان را انتخاب می کنند. به احتمال زیاد علت تدریجی بودن تغییرات در ماهیان پلاژیک محیط زندگی آن ها است. زیرا در طول سیکل زندگی‌شان تغییرات محسوسی روی نمی دهد. بنابراین علت پایان یافتن مرحله لاروی، تغییر در رژیم غذایی ماهی است (Leis & Carson-Ewart, 2000).

پیوست.. 93

فهرست اشکال
عنوان                                                                                                                               صفحه
شکل 1-3 نقشه کلی طرح آزمایشی.. 38
شکل 1-4 مقایسه میانگین تعداد شاخه فرعی گل‎تاجی در هیبریدهای ذرت.. 46
شکل 2-4 مقایسه میانگین طول شاخه اصلی گل‎تاجی در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 47
شکل 3-4مقایسه میانگین طول بلال در هیبریدهای مختلف.. 48

شکل 4-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر طول بلال. 49
شکل 5-4مقایسه میانگین وزن دانه گرده در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 50
شکل6-4 مقایسه میانگین وزن دانه گرده در هیبریدهای مختلف .. 51
شکل 7-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن دانه گرده. 51
شکل 8-4 مقایسه میانگین زنده­مانی دانه گرده در تاریخ های کاشت مختلف                                                          54
شکل 9-4 مقایسه میانگین زنده_­مانی دانه گرده در هیبریدهای مختلف                                                                   54
شکل 10-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر زنده­مانی دانه گرده                                                                    55
شکل11-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 56
شکل 12-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در هیبریدهای مختلف.. 56
شکل 13-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر کچلی بلال 57
شکل 14-4 مقایسه میانگین تعداد ردیف دانه در بلال در هیبریدهای ذرت.. 59
شکل15-4مقایسه میانگین تعداددانه در ردیف بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 62
شکل 16-4 مقایسه میانگین تعداد دانه در ردیف بلال در هیبریدهای ذرت.. 63
شکل 17-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه در ردیف بلال   63
شکل18-4 مقایسه میانگین تعداددانه در بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 65
شکل 19-4مقایسه میانگین تعداد دانه در بلال در هیبریدهای ذرت.. 65
شکل 20-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه بلال. 66
شکل 21-4مقایسه میانگین وزن هزاردانه در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 67
شکل 22-4 مقایسه میانگین وزن هزاردانه در هیبریدهای ذرت.. 68
شکل 23-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن هزاردانه. 68

یک مطلب دیگر :

شکل 24-4مقایسه میانگین عملکرد دانه در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 70
شکل 25-4- مقایسه میانگین عملکرد دانه در هیبریدهای ذرت.. 71
شکل 26-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر عملکرد دانه. 71
شکل 27-4– مقایسه میانگین عملکرد بیولوژیک در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 73
شکل 28-4- مقایسه میانگین عملکرد بیولوژیک در هیبریدهای متفاوت.. 73
شکل 29-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر عملکرد بیولوژیک 74
شکل 30-4 مقایسه میانگین شاخص برداشت در تاریخ کاشت‎های مختلف…………………………………………………………………….. 75
شکل 31-4- مقایسه میانگین شاخص برداشت در هیبریدهای متفاوت.. 75

فصل اول

مقدمه

طبق آمار فائو در سال 2015 در حال حاضر 805 میلیون انسان گرسنه در جهان وجود دارد و جمعیت جهان تا سال 2050 به نه میلیارد نفر خواهد رسید. به گفته کارشناسان این سازمان باید تولید غذا به بالای 60 درصد برسد تا بتواند جوابگوی این افزایش جمعیت باشد. بنابراین کشاورزی در عصر حاضر یکی از مهم­ترین مولفه­های امنیت ملی و غذایی کشورهای توسعه یافته بوده و در عین حال حیاتی­ترین عامل اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه به شمار می­آید. افزایش عملکرد گیاهان زراعی یکی از اهداف مهم و ضروری جامعه امروزی برای هماهنگی با افزایش جمعیت جهان است. عوامل محیطی و پتانسیل ژنتیکی گیاه از عوامل مهم و تعیین­کننده عملکرد اقتصادی هر گیاه زراعی محسوب می­‎شود. یکی از مهم­ترین عوامل محیطی موثر بر رشد و نمو گیاه زراعی ذرت شرایط دمایی و درجه حرارت است.
ذرت یکی از چهار غله­ای است که 60 درصد انرژی غذایی از آن گرفته می­شود (2015،FAO). در جهان امروز، ذرت به علت اهمیت فوق­العاده زیادی که در تأمین غذای دام‎ها و پرندگان و مصارف دارویی و صنعتی دارد، نسبت به افزایش سطح زیر­کشت و همچنین بهبود تکنیک زراعت آن اقدامات اساسی به عمل آمده و در بیشتر کشورهای جهان که دارای شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد این گیاه می‎­باشند، محصول قابل توجهی تولید می‎­نماید.
عوامل دیگری که باعث گردیده تا این گیاه به مقدار بسیار زیادی گسترش یابد عبارتند از:

• مقاومت مطلوب نسبی به خشکی و ورس
• عملکرد زیاد آن در هکتار نسبت به سایر محصولات

یک مطلب دیگر :

طولانی ‌مدت محصولات میسر می‌باشد (اثنی عشری، زکایی خسروشاهی، 1387).
یکی از راه‌های افزایش دسترسی مردم به فرآورده‌های باغبانی، جلوگیری از ضایعات بین زمان برداشت تا هنگام مصرف است. این ضایعات نتیجه عدم آگاهی تولیدکنندگان به شیوه‌های صحیح جابه‌جایی پس از برداشت، حمل‌ونقل، نگه‌داری و بازار رسانی می‌باشد. ضایعات پس از برداشت میوه‌ها و سبزی‌ها در برخی موارد به 80 تا 100 درصد می‌رسد (فرهی و گودرزی، 1387). ضایعات پس از برداشت به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود: گروه اول شامل تلفات فیزیکی است که در اثر آسیب‌های ساختاری یا فساد میکروبی ایجاد شده و فرآورده را به مرحله نابودی می‌رساند به‌گونه‌ای که جهت ارائه برای مصرف تازه خوری یا فرآوری قابل‌پذیرش نباشد. ضایعات فیزیکی می‌تواند­ از تبخیر آب بین سلولی ناشی شده که به از دست دادن مستقیم وزن می­انجامد. خسارت اقتصادی منتج از ضایعات فیزیکی در درجه اول، ناشی از کاهش وزن محصول و در درجه دوم، درنتیجه عدم پذیرش کل فرآورده به دلیل خرابی بخش کوچکی در درون توده محصول می‌باشد. دومین عامل دخالت کننده در ضایعات پس از برداشتی محصولات، کاهش کیفیت آن‌ها بوده که در اثر تغییرات فیزیولوژیکی و نیز تغییر در ترکیبات شیمیایی درون بافت محصول رخ داده و در نهایت باعث تغییر در ظاهر، مزه یا بافت آن می‌شود لذا فرآورده ازنظر زیبایی ظاهری کمتر موردپسند مصرف‌کننده قرار می‌گیرد. در بسیاری از بازارها، برای چنین فرآورده‌هایی که هنوز قابل‌خوردن هستند، حتی باقیمت پایین نیز تقاضایی وجود ندارد که این موضوع سبب خسارت‌های شدید اقتصادی می‌گردد. به‌طورکلی ضایعات پس از برداشت محصولات کشاورزی خسارت بزرگی برای منابع غذایی در جهان به شمار می‌آید (ایرانمنش و ملک یارند، 1390).

2-1 بیان مسئله و ضرورت اجرای تحقیق

ظاهر و کیفیت میوه‌های تازه اولین معیار انتخاب آن‌ها برای خرید یا مصرف می‌باشد (آبوت،1999). کیفیت محصول دربرگیرنده خواص حسی مانند ظاهر، بافت و مزه محصول و نیز آسیب‌های واردشده به محصول می‌باشد (هرناندز-مونز و همکاران ، 2008). این ضایعات به ‌طور عمده ناشی از آسیب‌های مکانیکی حاصل از حمل ‌و نقل نامناسب، استفاده از روش‌های انبارداری سنتی، بی‌دقتی و یا در اثر تعرق شدید به دلیل عدم استفاده از سردخانه و انبار نامناسب است که در نهایت موجب حمله عوامل مختلف بیماری‌زا و درنتیجه فساد محصول می‌شود. ایجاد این ضایعات به دلایل زیادی ازجمله آسیب سرمازدگی، اتلاف آب و توسعه اختلالات فیزیولوژیکی در انبار می‌باشد (ژانگ و ژانگ، 2008). با کاربرد برخی از روش‌ها قبل از انبارداری میوه­ها، می توان این ضایعات را در حد چشمگیری کاهش داد. اعمال برخی تیمارها قبل از انبارداری میوه، باعث بهبود کیفیت میوه شده و با این روش‌ها می‌توان میوه را به مدت طولانی‌تری در انبار نگهداری نمود با توجه به اهمیت انبارداری مرکبات و انگور و بالا بودن ضایعات پس از برداشت این محصولات، بهبود شیوه انبارداری به‌منظور حفظ ویژگی‌های کیفی و انبارمانی میوه‌ها، ممانعت از بروز بیماری‌ها و ناهنجاری­های فیزیولوژیک در مرحله پس از برداشت در این میوه­ها امری ضروری است. (راج کومار، 2009).
استفاده از پوشش‌های خوراکی و مواد پوشش‌دهنده روشی برای جلوگیری از اتلاف آب ‌میوه است.                 پوشش‌های خوراکی، مواد خوراکی استفاده‌شده در سطح محصول بوده که می‌توانند به‌عنوان موانع تبادلات گازی و رطوبتی، کنترل رشد میکروبی، حفظ رنگ، بافت و رطوبت و افزایش عمر قفسه‌ای محصول عمل نماید. پوشش‌های خوراکی شامل پلی ساکاریدها، پروتئین‌ها، چربی‌ها و یا مخلوطی از این ترکیبات هستند(ویگ یان کندرا، 2010).
یکی از پوشش‌های خوراکی جدید صمغ آکاسیا است که صمغ عربی نیز نامیده می‌شود و یک نوع پلی ساکارید است که جهت کاهش اتلاف آب و حفظ رنگ و نگهداری‌نمونه‌های بیولوژیکی به مدت طولانی استفاده می‌شود (کریل، 2006، علی و هم کاران ،2010 و مقبول و هم کاران ، 2011).
اسانس‌های گیاهی یا به ‌اصطلاح مواد فرار، مایعات روغنی معطر به‌دست‌آمده از اندام‌های مختلف گیاه شامل: گل، جوانه، بذر، برگ و سایر قسمت‌ها هستند. تا همین اواخر، اسانس‌های گیاهی به دلیل عطر و طعم خود­ به‌عنوان طعم‌دهنده‌ی مواد غذایی،­­ مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما امروزه اسانس‌های گیاهی و اجزای خالص آن‌ها از نقطه‌نظر وضعیت ایمنی‌شان، موردپذیرش مصرف‌کنندگان بوده و برای استفاده‌های چندمنظوره، هستند. استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی به‌عنوان ­جایگزین مواد شیمیایی سنتزی،­­ توجه محققین را به سمت اسانس‌های گیاهی معطوف نموده است. علاوه ­بر این، خواص ضد میکروبی اسانس‌های گیاهی به‌دست‌آمده از اندام‌های گیاهی به‌صورت تجربی برای قرن‌ها به رسمیت شناخته‌شده است. رایج‌ترین اسانس‌های گیاهی متعلق به جنس آویشن، مرزنجوش، نعناع، میخک و اکالیپتوس است. تمام

یک مطلب دیگر :

پایان نامه تهیه سبز آسیلال­ها و استات­ها از آلدهید­ها و الکل­ها در شرایط بدون حلال

 اسانس‌های گیاهی مورداستفاده فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالایی از خود بروز می‌دهند (سرانو و همکاران ، 2008).

ترکیب اصلی مسئول اثر آنتی‌اکسیدان کارواکرول در پونه کوهی، اوژنول در میخک، تیمولدر آویشن، منتول در نعناع و اکالیپتول ¹⁴ در اکالیپتوس ¹⁵ است.
فعالیت بیولوژیکی اصلی و امکان استفاده از اسانس‌ها در صنایع غذایی و بسته‌بندی محصولات به ظرفیت ضد میکروبی آن‌ها مربوط می‌شود. فعالیت ضد میکروبی اوژنول، تیمول و کارواکرول در برابر باکتری، قارچ و مخمر اثبات ‌شده است (سرانو و همکاران، 2008). استفاده مداوم از قارچ‌کش‌های مصنوعی منجر به مقاوم شدن پاتوژن ها در برابر قارچ‌کش می‌شود به‌علاوه بقایای این قارچ‌کش‌ها در میوه‌ها، خطر جدی برای مصرف‌کنندگان و محیط زیست محسوب می‌شود. قارچ‌کش‌های خوراکی موجب بهبود ظاهر مواد غذایی و حفظ میوه می‌شود به این دلیل که آن‌ها می‌توانند موانع انتخابی در مقابله با تنفس، افت رطوبت و پوسیدگی فراهم کنند. این پوشش‌ها از نظر خوراکی بودن، سازگاری زیستی، غیر سمی بودن و کم‌هزینه بودن ارزشمند هستند. استفاده از اسانس گیاهی که دارای اثرات ضد قارچی هستند به‌طور قابل‌توجهی پوسیدگی، کاهش وزن، سفتی میوه، غلظت مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتراسیون را به تأخیر می‌اندازند (سرانو و همکاران،2008، پلوی و همکاران ، 2009).
بسته‌بندی با اتمسفر تعدیل‌شده (MAP) یک تکنیک برای به تاخیرانداختن عمر قفسه‌ای محصولات تازه می‌باشد که شامل استفاده از یک پوشش پلیمری جهت بسته‌بندی محصول است که به روش‌های مختلفی اتمسفر اطراف محصول و درون بسته‌بندی را تغییر می‌دهند. بدین منظور می‌توان با خارج نمودن هوای اطراف محصول و ایجاد خلأ (بسته‌بندی و تحت خلأ)، وارد نمودن یک ترکیب گازی معین به داخل پوشش (اتمسفر تعدیل یافته فعال) یا تغییر تدریجی ترکیب گازی درون بسته‌بندی در اثر تنفس محصول (اتمسفر تعدیل یافته غیرفعال ) اتمسفر گازی اطراف محصول و درون بسته را تغییر داد. اتمسفر تعدیل یافته درون بسته‌بندی به‌طور مستقیم به‌شدت تنفس فراورده و نفوذپذیری پوشش به‌کاررفته برای گازهای اکسیژن، دی اکسید کربن و بخارآب بستگی دارد، پس از گذشت زمان ‌بر اثر تنفس محصول با افزایش غلظتCO₂ دی اکسید کربن و کاهش غلطت اکسیژن به یک وضعیت تعادل در بسته مواجه منجر خواهد شد. افزایش غلظت گاز CO₂ دی اکسید کربن و کاهش غلطت گاز اکسیژن O₂شدت تنفس و فعالیت متابولیکی میوه را به حداقل رسانده و هم‌چنین با کاهش یا جلوگیری از فعالیت آنزیم‌های تجزیه کننده­ پکتین ­سبب ­حفظ سفتی­ بافت ­می­شود.
استفاده از بسته بندی با اتمسفر تعدیل یافته (MAP) همراه با اسانس‌های گیاهی به‌منظور پاسخ‌گویی به حفظ کیفیت میوه در طول انبارداری طراحی‌شده است. استفاده از این ترکیب مزایای بسته بندی با اتمسفر تعدیل یافته ( (MAPبه ‌تنهایی را بهبود می‌بخشد. بر اساس حفظ پارامترهای ارگانولپتیک، کنترل فساد میکروبی و نتایج گزارش‌شده می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از اسانس‌های گیاهی در ترکیب با مپ (MAP) یک راهکار ابتکاری و مفید به‌عنوان جایگزین مواد شیمیایی نگه‌دارنده در میوه‌ها و سبزی‌های بسیار فسادپذیر می­باشد (سریانو و همکاران، 2008).
مطالعه حاضر در خصوص بسته‌بندی محصولات نافرازگرا با استفاده از اتمسفر تعدیل‌شده در ترکیب با صمغ عربی و اسانس­های های گیاهی است و پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان با استفاده از این ترکیب ماندگاری برخی محصولات نافراز گرا را افزایش داد و میکروارگانیسم‌های موجود در محیط اطراف میوه یا بسته که تحت شرایط رطوبتی ناشی از اتمسفر تعدیل‌یافته، نمود بیشتری دارند را کنترل نمود؟

کر شده سبب شده است که در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته، تصفیه فاضلاب و پساب مورد توجه قرار گیرد.
اگر منابع آب به گونه‌ای که تا کنون معرفی شده‌اند در نظر گرفته شوند، باید گفت که منابع آب محدود بوده و روز به روز کاهش می‌یابند؛ اما امروزه منابع آبی معرفی شده‌اند که با منابع آب گذشته متفاوت هستند. منابعی جدید که نه تنها سبب کاهش منابع آب محدود نمی‌شوند، بلکه سبب حفاظت و ذخیره بیشتر آن منایع می‌گردند. شیرین‌سازی آب دریا و تصفیه فاضلاب و پساب از جمله این منابع می‌باشند. منابعی که حتی در خشکسالی‌ها نیز مقدار آن‌ها کاهش چندانی نخواهد داشت و علاوه بر رفع مشکلات کم‌آبی می‌توانند سبب حفاظت از محیط زیست نیز بشوند [48].

برای تصفیه فاضلاب و پساب روش‌های بسیاری وجود دارد که هر کدام به نوبه‌ی خود مزایا و معایبی دارند که متناسب با نیاز می‌توان روش مناسب را انتخاب کرد. برای مثال روش شیمیایی برای تصفیه فاضلاب صنعت نفت و گاز بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و روش بیولوژیک برای فاضلاب بهداشتی و صنایعی چون مواد غذایی.
اخیراً گرایش بسیار زیادی به فناوری نانو در کلیه رشته‌ها شده است و رشته‌ی مهندسی آب نیز از این امر مستثنا نمی‌باشد. شاید دلیل این امر آن باشد که فناوری‌های نانو گامی بلند برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار می‌باشند و یک فاصله‌ی قابل توجه با روش‌های قبلی ایجاد کرده‌اند. نانوفیلترها قابلیت‌های زیادی دارند که این امر سبب استفاده از آن‌ها در مراحل تصفیه می‌گردد. از مزایای نانوفیلترها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
– هزینه کارگری کم‌تر
– توانایی کاهش TDS
– قابلیت کاهش مواد ارگانیک شیمیایی
– امکان کاهش فلزات سنگین
– توانایی نرم کردن آب سخت
– امکان هوشمندسازی فیلترها برای حذف ترکیبات خاص و کاربردهای خاص
– قابلیت تنظیم فیلترها جهت بازیافت و جذب طبیعی بعد از استفاده
– قابلیت حذف آلودگی متناسب با نیاز
– توانایی تصفیه آب تا حد آب مقطر
از معایب این فیلترها می‌توان به هزینه‌ی اولیه زیاد و نیاز به نیروی کار ماهر جهت استفاده اشاره کرد. همچنین نیاز به صرف انرژی زیاد برای عبور دادن آب از فیلترها نیز از معایب و مشکلات استفاده از فیلترهای نانو می‌باشد.
عده‌ی زیادی معتقدند که جنگ جهانی سوم بر سر آب خواهد بود. در چنین شرایطی و با توجه به اهمیت بسیار بالای آب، در اختیار داشتن منابع آب بیشتر برای هر کشوری به یک اولویت تبدیل می‌شود. با این تفاسیر داشتن یک منبع نامحدود آب می‌تواند مشکلات آبی هر دولتی را بر طرف سازد و آن‌ها را به یک قدرت استراتژیک تبدیل نماید [3].
امروزه بیشترین مصرف آب در بخش کشاورزی است (حدود 60 تا 95 درصد که در کشورهای مختلف متفاوت است). مصارف صنعتی پس از کشاورزی بیشترین مصرف

یک مطلب دیگر :

منابع و ماخذ پایان نامه حقوق بین‌الملل

 آب را به خود اختصاص داده‌اند (بین 3 تا 35 درصد که این مقدار در کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی بیشترین مقدار و در کشورهای توسعه نیافته، کم‌ترین مقدار است). مصارف شهری و شرب نیز در عمده‌ی کشورها کم‌ترین درصد مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهند. به طور معمول هرچه آب بیشتری در یک بخش مصرف شود، میزان فاضلاب و پساب تولیدی نیز بیشتر می‌شود.

هرچند که بیشترین مصرف آب در بخش کشاورزی است، اما نمی‌توان مقدار آب مصرفی در بخش‌های صنعتی را نادیده گرفت. همچنین فاضلاب تولیدی در بخش صنعتی و شهری نیز مقدار زیادی را به خود اختصاص می‌دهند. به همین دلیل تصفیه پساب صنعتی و استفاده مجدد از آن نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است [7].

• منابع آب

منابع آب در اصطلاح ذخیره‌های آبی هستند که مفید یا ظرفیت مفید بودن برای انسان‌ها دارند. مصارف آب شامل فعالیت‌های کشاورزی، صنایع، خانگی و محیط زیست می‌باشد. هرچند که حدود سه چهارم سطح کره زمین از آب پوشیده شده است اما 7/96 درصد کل آب‌های کره زمین شور و مابقی آن (3/3 درصد) شیرین هستند. همچنین بیش از دو سوم آب‌های شیرین در یخچال‌های طبیعی و قطب‌های شمال و جنوب زمین قرار دارند که در دسترس نمی‌باشند. منبع آب شیرین، آب در گردش زمین است که به تدریج در حال کاهش می‌باشد. مقدار تقاضای آب از میزان تأمین آن در مناطق زیادی از کره زمین که نرخ رشد جمعیت بالایی دارند فراتر رفته‌است. تا کنون روند کمبود منابع آب شیرین در دسترس بشر ادامه داشته است و به احتمال زیاد همچنان ادامه خواهد داشت.
در گذشته منابع آب شیرین به دو دسته یعنی آب‌های سطحی و آب‌های زیرزمینی تقسیم می‌شدند. آب جاری در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها، آب سطحی گفته می‌شود. آب سطحی به طور طبیعی از طریق بارش (برف و باران) تأمین می‌شود و با ورود به دریاها یا تبخیر و یا نفوذ عمقی به سفره‌های آب زیرزمینی از چرخه دسترسی خارج می‌شوند. آب زیرزمینی نیز به آب‌های شیرینی که در خلل و فرج خاک و صخره‌ها موجود است، گفته می‌شود. همچنین آبی که در لایه‌های آبدار (سفره‌های آب زیرزمینی) زیر سطح ایستابی می‌باشد را نیز شامل می‌شود [34].
در اصل در گذشته نگاه جوامع تنها به منابع محدود آب بوده است و حرفی از منابع نامحدود آب به میان نیامده است. این در حالی است که امروزه منابع آب به دو دسته‌ی محدود و نامحدود تقسیم می‌شوند و در بین منابع آب شیرین، آب‌های نامتعارف از جمله شیرین‌سازی آب شور، لب‌شور و آب دریا، تصفیه فاضلاب و پساب و سایر آب‌های نامتعارف نیز دارای جایگاه خاص خود می‌باشند و از اهمیت بالایی برخوردارند.
هرچند که شاید دسترسی به یک منبع آب کاملاً نامحدود غیرقابل تصور باشد اما شیرین‌سازی آب و تصفیه فاضلاب و پساب می‌تواند بشر را به منبع آبی تقریباً نامحدود برساند. همچنین کاهش شدید منابع آب شیرین در سال‌های اخیر سبب می‌شود که یافتن و استفاده از منابع نامحدود آب در اولویت هر دولتی قرار گیرد [40].

• آلاینده‌های آب