دکتر علی حق نظری – دکتر سیاوش دستمالچی

 

 

 

استاد مشاور:

 

دكتر داود فرج زاده

 

 

 

 

 

مهر 1388

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده
مقدمه   علایم اختصاری
فصل اول: بررسی منابع
1-1- بیوتکنولوژی پروتئین­های دارویی	1
2-1- کلون­کردن ژن	3
1-2-1- ابزار و عوامل کلون­کردن ژن	4
1-1-2-1- آنزیم­های برشی	4
2-1-2-1- آنزیم DNA لیگاز	5
2-2-1- وکتورهای کلونینگ	6
1-2-2-1- پلاسمیدها	10
3-1- سیستم­های بیان کننده مورد استفاده در تولید پروتئین­های نو­ترکیب	11
1-3-1- باکتری E. coli بعنوان میزبان بیان کنندة پروتئین­های نو­ترکیب	15
2-3-1- وكتور بیان­كننده	15
1-2-3-1- پروموتر	16
1-1-2-3-1- پروموتر T7 و سیستم بیانی PET	17
2-2-3-1- منشاء همانند­سازی	18
3-2-3-1- ماركر انتخابی	18
4-2-3-1- خاتمه دهنده رونویسی	19
5-2-3-1- سیگنالهای ترجمه یكی از عوامل مؤثر در افزایش بیان	19
6-2-3-1- انتخاب كدون	20
4-1- مسائلی در مورد تولید پروتئین­های نو­ترکیب در اشرشیاکلی	21
1-4-1- پایداری پلاسمید	21
2-4-1- عدم حذف متیونین در انتهای N ترمینال پروتئین نو­ترکیب	22
3-4-1- بار متابولیکی	23
4-4-1- مشکلات بیان پروتئین­های نوترکیب در سیتوپلاسم باکتری اشرشیاکلی.	23
5-1- سیستم ایمنی ذاتی و اكتسابی	25
6-1- سایتوکاین­ها	25
1-6-1- فاکتور نکروز کننده تومور (TNF)	26
1-1-6-1- ویژگی­های ژن و مولكول TNFα	27
2-1-6-1- ویژگی های ساختاری پروتئین TNF	28
3-1-6-1- ساختار گیرنده TNF و سوپرفامیلی آنها	29
4-1-6-1- نقش بیولوژیكی TNFα	31
5-1-6-1- مكانیسم عمل	31
7-1- TNF-α و نقش آن در برخی از بیماری­های تحلیل عصبی	34
1-7-1- TNF و بیماری آلزایمر(AD)	34
2-7-1- TNF و ایسکمی مغزی	35
3-7-1- TNF و بیماری پارکینسون	36
دستگاه­های مورد استفاده
فصل دوم : مواد و روش­ها
1-2- نمونه­گیری از خون انسان	38
2-2- استخراج ­RNAی كل از خون	38
1-2-2- وسایل لازم	38
2-2-2- روش کار	39
3-2- سنتز cDNA	40
1-3-2- روش کار	41
4-2- کلونینگ cDNA­ ی کد کننده TNF-α­ی انسان	41
1-4-2- طراحی جفت پرایمرها	41
2-4-2- واکنش PCR	42
1-2-4-2- الكتروفورز با ژل آگاروز	43
1-1-2-4-2- مواد و وسایل مورد نیاز	43
2-1-2-4-2- روش کار	43
3-1-2-4-2- رنگ­آمیزی ژل آگارز با اتیدیوم بروماید	43
3-4-2- خالص­سازی محصول PCR با استفاده از كیت	44
4-4-2- کلونینگ cDNA کد کننده TNF-α در وکتور pBR322	45
1-4-4-2- انجام واکنش اتصال	47
2-4-4-2- ترانسفورماسیون محصول اتصال به باکتری	47
3-4-4-2- میزبان باکتریایی E. coli	47
4-4-4-2- کشت و نگهداری باکتری­ها	48
5-4-4-2- تهیه باكتریهای مستعد (Competent bacteria)   برای پذیرش DNA  پلاسمیدی خارجی	49
6-4-4-2- انتقال پلاسمید به درون سلول­های مستعد باکتریایی	50
7-4-4-2- غربال كردن كلون‌های واجد پلاسمید نو­تركیب و کشت کلونی باکتریایی.	50
8-4-4-2- استخراج DNA پلاسمیدی نو­ترکیب	51
9-4-4-2- تایید کلنی­های حاوی اینسرت توسط PCR و آنزیم­های برشی	51
5-4-2- كلونینگ cDN­ی كد­كننده TNF-α در حامل pET21	52
1-5-4-2- برش حامل pET21	52
2-5-4-2- اتصال ­cDNAی TNF-α به حامل pET21	54
6-4-2- انتقال پلاسمید نوترکیب به باكتریE.coli  سویه BL21(DH3) برای بررسی پروتئین نوترکیب	54
1-6-4-2- انتخاب کلون­های ترانسفورم شده و کشت کلنی­ها	54
5-2- روش­های مربوط به بررسی بیان پروتئین hTNFα نو­ترکیب	55
1-5-2- القاء بیان پروتئین نو­ترکیب	55
2-5-2- تهیه نمونه پروتئینی جهت SDS-PAGE	55
1-2-5-2- SDS-PAGE	56
2-2-5-2- مواد لازم جهت SDS-PAGE	57
3-2-5-2- روش آزمایش	57
3-5-2- وسترن بلاتینگ	59
6-2- نرم­افزارها	61
فصل سوم : نتایج
1-3- نمونه­های خون	62
2-3- استخراج RNA کل از خون	62
3-3- سنتز cDNA كل	63
1-3-3- تکثیر توالی کد­کننده cDNA فاکتور نکروز دهنده تومور آلفای انسانی	63
4-3- کلون­سازی توالی کد کننده cDNA فاکتور نکروز دهنده تومور آلفای انسانی تکثیر شده با روش PCR در پلاسمید pBR322 و ساخت پلاسمید نو­ترکیب pBRtnf	64
5-3- ساخت پلاسمید بیان کننده نو­ترکیب pET21tnf	67
6-3- بررسی بیان پروتئین نو­ترکیب در E. coli	71
7-3- مقایسه اثر غلظت­های مختلف IPTG در میزان بیان پروتئین	72
8-3- بررسی میزان بیان پروتئین در زمان­های مختلف بعد از القاء	73
9-3- وسترن بلاتینگ	74
فصل چهارم : بحث
4-1- بحث	75
فصل پنجم : نتیجه­گیری و پیشنهادات
نتیجه­گیری و پیشنهادات	80
منابع مورد استفاده	81

فهرست جداول   عنوان

جدول 1-1 : برخی از پروتئین­های نو­ترکیب موجود در بازار دارویی………………………..3

جدول 2-1 : معایب و مزایای سیستم­های بیان کننده مختلف جهت تولید پروتئین­های نوترکیب…….12

جدول 3-1 : تعدادی از پروموترهای مورد استفاده برای بیان ژن در E. coli…………..17

جدول 1-2 :ترکیبات مورد نیاز در سنتز cDNA…………………………………………………40

جدول 2-2 : ترکیب واکنش PCR(مقادیر بر حسب میكرولیتر)……………………………..42

جدول 3-2 : واکنش برش آنزیمی………………………………………………………………………46

جدول 4-2 :  ترکیبات واکنش اتصال  TNF-αو pBR322………………………………..47

جدول 5-2 : فهرست سویه‌های E. coli استفاده شده در این تحقیق……………………..47

جدول 6-2 : ترکیبات محیط کشت LB……………………………………………………………..48

جدول 7-2 : مخلوط واكنش برای برش آنزیمی……………………………………………………54

جدول 8-2 : اجزای واكنش اتصال……………………………………………………………………..54

جدول 9-2 : تهیه 12 میلی­لیتر محلول ژل پایین با غلظت 10 در صد………………………57

جدول 10-2 : تهیه 5 میلی لیتر محلول ژل بالا با غلظت 4 در صد………………………….57

جدول 11-2 : ترکیبات بافر نمونه (5x)……………………………………………………………..57

جدول 12-2 : ترکیبات بافر الکترود (بافر مخازن)…………………………………………………57

 

 

فهرست اشكال

شکل 1-1 : اجزاء اولیه و اصلی وكتور بیان­كننده ژن در E. coli………………………………..16

شکل 2-1: نقشه كروموزوم MHC انسان و ژن hTNFα…………………………………………27

شکل 3-1 : ساختار كریستالی TNFα بر گرفته از Protein Data Bank………………..29

شکل 4-1 : شکل 4-1 مسیر سیگنالی TNFR1………………………………………………………33

شکل 1-2 : نقشه فیزیکی پلاسمید pBR322 (اقتباس از فرمنتاس)…………………………..46

شکل2-2 : نقشه فیزیکی پلاسمید pET21a (+) (اقتباس از فرمنتاس)………………………53

شكل 1-3 : چهار نمونه خون انسان سالم………………………………………………………………..62

شکل 2-3 : الکتروفورز RNA کل استخراج شده از 4 نمونه خون با استفاده از کیت……63

شکل 3-3 : الکتروفورز محصول تکثیر شده cDNA فاکتور نکروز دهنده تومور آلفای نو­ترکیب با روش PCR و با پرایمرهای R و F بر روی ژل آگارز………………………………..64

شکل 4-3 : نقشه پلاسمید نوترکیبpBR322tnf ………………………………………………….65

شکل 5-3 : الگوی برش نخورده پلاسمیدهای نو­ترکیب pBRtnf در مقایسه با pBR322 فاقد cDNA فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا……………………………………………………………66

شکل 6-3 : الکتروفورز محصول واکنش PCR بر روی پلاسمیدهای نو­ترکیب بر روی ژل آگارز………67

شكل 7-3 : نقشه پلاسمید نوترکیب pET21tnf…………………………………………………….68

شکل8-3 : نتایج الکتروفورز محصول  PCRپلاسمید نو­ترکیب pETtnf با پرایمرهای R و F بر روی ژل آگارز…………………………………………………………………………………………………………………………………69

شکل 9-3 : الکتروفورز محصول پلاسمید نوترکیب pET21tnf برش یافته با آنزیم های NdeI، HindIII و بریده شده با دو آنزیم NdeI– HindIIIبر روی ژل آگارز…………..70

شکل 10-3 : توالی نوکلئوتیدی ژن TNF و اسیدآمینه­ای ترجمه شده آن از یکی از کلون های نو­ترکیب به دست آمده، pET21tnf………………………………………………………71

شکل 11-3 : بیان ژن TNF-α انسانی در BL21 E. coli………………………………………72

شکل 12-3 : مقایسه غلظت­های مختلف IPTG بر روی بیان……………………………………73

شکل 13-3 : مقایسه بیان پروتئین در زمان­های مختلف بعد از القاء…………………………….73

شکل 14-3 : نتایج وسترن بلاتینگ بیان پروتئین نوترکیب در غلظت­های 0625/0، 125/0، 5/0و 1 میلی­مولار..74

علایم اختصاری:

LB: Luria Bertani

NK cell: Natural killer cell

OD: Optical Density

TNF: Tumor Necrosis Factors

TAE: Tris-acetate EDTA

SDS-PAGE: Sodium dodecyl sulfate polyacrylamid gel electrophoresis

RT-PCR: Reverse transcription polymerase chain reaction

rhTNF-α: Recombinant human Tumor Necrosis Factor alpha

MCS: Multiple cloning site

LPS: Lipopolysaccharide

IPTG: Isopropyl β-D-1-thiogalactopyranoside

IL: Interleukin

INF: Interferon

EDTA: Ethylene diamine tetra acetic acid

DW: Distilled water

APS: Ammonium persulfate

MS: Multiple Sclerosis

TEMED: N,N,N’,N’-Tetramethylethylenediamine or N,N,N’,N’-Tetramethyl-1,2-diaminoethan

TE: Tris EDTA

TM: Melting temperature 

RCLB: Red Cell Lysis Buffer

CTL : Cytotoxic T cell

X-gal: bromo-chloro-indolyl-galactopyranoside

MHC: Major Histocompatibility Complex

AD: Alzheimer’s disease

PD: Parkinson’s disease

LT: Lymphotoxin

TLR: Toll-like receptor

یک مطلب دیگر :

FADD: Fas-Associated protein with Death Domain

RIP: Receptor Interacting Protein

 

 

 

 

 

چکیده

سایتوکاین ها خانواده ای از فاكتورهای رشد هستند که توسط سلول های سیستم ایمنی ترشح می شوند. این خانواده شامل اینترلوکین ها (IL)، اینترفرون ها (IFN)، فاکتور نکروز کننده تومور (TNF)، کموکاین ها و سایر فاکتورهای رشد می باشند. فاکتور نکروز کنندۀ تومور، بعنوان یك مولکولی با خصوصیات آنتی توموری است که عمدتاً توسط ماکروفاژهای تحریك شده با باکتری ترشح می شود. علیرغم ابنكه مقادیر محدودی TNF-α از منابع طبیعی آن بدست می آید اما مقادیر زیادی از فرم محلول آن (مورد نیاز برای مطالعات ساختاری و عملکردی) را می توان به آسانی توسط تکنولوژی DNA نوترکیب به دست آورد. بنابراین ترجیح داده می شود برای تولید این پروتئین نوترکیب از سیستم های ساده میكروبی و نیز گیاهان استفاده گردد.

در اینجا به منظور مطالعه بیان TNFα انسانی، cDNA کد کنندۀ hTNFα حاصل از RT-PCR ی mRNA سلول های ماکروفاژ انسان، با استفاده از پرایمرهای اختصاصی از قبل طراحی شده تکثیر گردید. محصول PCR خالص سازی شده، در سایت برشی EcoRV که در داخل ناحیه کد کننده مقاومت به تتراسایکلین در pBR322 بود، الحاق شد. سرانجام به منظور بیان، ژن هدف در پلاسمید  تحت کنترل سیگنال های رونویسی و ترجمه قوی پروموتور باکتریوفاژ T7 كلون گردید به این ترتیب كه وكتور نوتركیب و نیز هر دو با آنزیم های NdeI-HindIII بریده شده و قطعهDNA bp 478 حاصل از برش pBRtnf در pET21a(+) خطی شده، اتصال و سپس در E. coli DH5α ترانسفورم شد. پس از بررسی صحت کلونینگ (توسط تکنیک PCR و آنزیم های برشی) و توالی یابی قطعه کلون شده، بیان سیتوپلاسمی hTNFα نوترکیب در سویه BL21(DE3) E.coli از طریق تکنیک های  SDS-PAGEو نیز وسترن بلاتینگ مورد تایید قرار گرفت.

 

 

مقدمه

فاکتور نکروز کننده تومور آلفا (TNF-α) سایتوکاینی پیش التهابی است كه در راه اندازی و تنظیم سیستم ایمنی ذاتی و پاسخ های التهابی حاد در برابر باکتری های گرم منفی و سایر میکروب های بیماری زا از طریق فراخوانی نوتروفیلها و منوسیت ها به محل عفونت دخالت دارد. TNF-α برای اولین بار از سرم موش ها و خرگوشهایی که با سویه BCG مایکوباکتریوم بوویس یا آندوتوكسین باكتری ها تیمار شده بودند جداسازی شد كه در مرگ سلول های توموری نقش ایفاء می كرد. اگر چه وجه تسمیه این فاکتور به علت ویژگی های ضد توموری آن است اما این پلی پپتید 17 کیلودالتونی دارای عملكردهای متعددی نظیر دخالت در آپوپتوزیس، زنده ماندن سلول، التهاب، تنظیم خواب و رشد رویان می باشد.این فاكتور غالباً توسط ماکروفاژهای فعال، لنفوسیت هایT  ی CD4+، لنفوسیت هایT  ی CD8+، سلول های NK و ماست سل ها بیان می شوند. بیان آن در سلول های دیگر مانند فیبروبلاست ها، سلول های عضلات صاف و سلول های توموری پایین است.

TNF-α نوترکیب امروزه به طور گسترده در تحقیقات علوم پایه و بالینی و نیز به منظور درمان تومور مورد استفاده قرار می گیرد. لذا با توجه به اهمیت آن تولید و تخلیص TNF-α به شکل نوترکیب در موجودات پروكاریوتی در كشور می تواند باعث فراهم شدن زمینه جهت انجام تحقیقات بعدی نظیر تحقیقات ملکولی، پزشکی و بالینی بر روی این سایتوکاین مهم باشد. به علاوه امکان تولید آنتی بادی های منوکلونال و پلی کلونال برعلیه TNF-α که امروزه کاربردهای بسیار وسیعی در تشخیص و درمان بیماریهای مختلف دارند نیز فراهم می شود. از سوی دیگر با توجه به نقش ویژه TNF-α در مقابله با تومورهای سرطانی، تولید TNF نوترکیب می تواند دریچه ای نوین در برابر تحقیقات سرطان شناسی و نیز درمان تومورهای سرطانی فراروی محققین کشور بگشاید.

1-1-     بیوتکنولوژی پروتئین­های دارویی

بیوتکنولوژی (زیست فناوری)، مجموعه فنونی است که از سیستم زنده برای تولید یا تغییر فرآورده­های زیستی در جهت بهداشت و اقتصاد عمومی استفاده می­کند(Wallman, 1997). گر­چه استفاده از میکروارگانیسم­ها برای تولید فرآورده­های زیستی دارای سابقه طولانی است ولی در زمینه بیوتکنولوژی مدرن امروزی نظیر تکنیک­های مهندسی ژنتیک و تکنولوژی  DNAنو­ترکیب، کاربرد فراوان دارند. اصطلاح بیوتکنولوژی نخستین بار در سال 1917 توسط کارل ارکی[1] به کار برده شد. در سال 1973 هربرت بویر[2] و استنلی کوهن[3] تکنولوژی DNA نو­ترکیب را ارایه دادند و در سال 1976 اولین شركت مستقل بیوتكنولوژی،­Genentech، به منظور تجاری كردن این تكنولوژی جدید تاسیس شد. در سال 1982 انسولین انسانی نو­ترکیب با استفاده از تكنولوژی DNA نوتركیب برای نخستین بار در E. coli به مرحله تولید رسید(Mckown and Coffman, 2002). پیش از بکار بردن روشهای بیوتکنولوژی، تنها منبع تولید پروتئین­های دارویی منابع طبیعی آنها نظیر خون و بافت­های انسانی و حیوانی بود که اغلب به میزان بسیار اندک و با صرف هزینه بسیار بالا تهیه می­شد. همچنین

2-2-3 کاربرد‌های بیوآنالایتیک… 9

2-2-4 استفاده در مواد غذائی.. 10

2-3 هلیکو باکتر پیلوری.. 11

2-3-1 علائم و نشانه‌ها 11

2-3-2 میکروبیولوژی.. 12

2-3-3 ژنوم. 13

2-3-4 زیرواحد CagA هلیکوباکتر پیلوری.. 14

2-3-5 نقش CagA در سرطان. 15

2-3-6 پاتوفیزیولوژی.. 15

2-3-7 التهاب، ورم معده و زخم. 16

2-3-8 جزیره بیماریزائی Cag.. 17

2-3-9 سرطان. 18

2-3-10 آسیب شناسی.. 19

2-3-11 پیشگیری.. 19

2-3-12 درمان. 20

2-3-13 پیش بینی بیماری.. 21

2-3-14 بقاء هلیکوباکتر پیلوری.. 22

2-3-15 همه گیر شناسی باکتری (Epidemiology). 24

2-4 آنتی ژن‌ها 25

2-4-1 ساختمان آنتی ژن. 25

2-5 اپی توپ‌ها 26

2-5-1 انواع اپی توپ‌ها 26

2-5-2 عملکرد. 27

2-5-2-1 اپی توپ‌های سلول T.. 27

2-5-3 واکنش متقاطع.. 28

2-5-4 نقشه برداری اپی توپ فضائی.. 28

2-5-5 نشانه‌های اپی توپ… 28

2-6 تحقیقات انجام شده در این زمینه. 29

2-7 ابزار‌های مورد استفاده 38

2-7-1 دات بلاتینگ… 38

2-7- 2 نرم افزار CLC Work Bench5. 38

2-7-3 نرم افزار Mega5. 39

2-7-4 ابزار BLAST.. 39

3 مواد و روش‌ها 40

3-1 تعیین نواحی آنتی ژنیک ژن CagA.. 40

3-2 تهیه باکتری هلیکو باکتر پیلوری.. 41

3-3 استخراج DNA و تعیین کمیت و کیفیت DNA استخراج شده 41

3-3-1 تعیین کمیت و کیفیت DNA با ژل آگارز. 41

3-4 تعیین غلظت DNA استخراج شده 42

3-5 طراحی آغازگرها 42

3-6 انجام واکنش PCR.. 43

3-7 خالص سازی محصول PCR.. 44

3-7-1 بررسی بر روی ژل الکتروفورز. 45

3-8 طرز تهیه محلولهای مورد استفاده در کلونینگ… 45

3-8-2 محلول غلیظ آنتی بیوتیک آمپیسیلین.. 46

3-8-3 محلول غلیظ IPTG  (0. 1M). 46

3-8-4 محلول غلیظ X-Gal  (20mg/ml). 46

3-8-5 محیط کشت LB مایع.. 46

3-8-6 محیط کشت LB-Agar جامد. 47

3-9-2 هضم pET-32a  (+). 49

3-9-3 خالص سازی pET-32a  (+) و قطعه هدف… 49

3-9-4 نانودراپ محصولات خالص شده 50

3-9-5 انجام واکنش الحاق قطعه هدف ژن CagA با pET-32a  (+). 50

3-9-6 جوان سازی باکتری DH5α.. 51

3-9-7 تهیه سلول‌های مستعد DH5α.. 52

3-9-8 انتقال پلاسمید نوترکیب به باکتری.. 52

3-9-9 کشت پرگنه‌‌ها و غربال گری باکتری های نوترکیب… 53

3-9-10 کلونی PCR.. 53

3-9-11 استخراج پلاسمید نوترکیب… 54

3-9 -12 تایید کلونیها از طریق هضم آنزیمی.. 55

3-10 توالی یابی.. 56

3-11 انتقال پلاسمید pET-32a (+) حاوی ژن هدف به باکتری BL21 (DE3). 56

3-12 تحریک بیان ژن هدف… 56

3-13 استخراج پروتئین از باکتری.. 57

3-14 الکتروفورز پروتئینها به روش SDS-PAGE. 58

3-14-1 مراحل بستن ژل به صورت زیر انجام شد: 59

3-15 دات بلات… 61

3-16 محلولها و بافرها 62

3-16-1 بافر شستشو یا محلول TBS. 62

3-16-2 محلول بلوکه کننده 62

3-16-3 بافر شستشو یا محلول TBS-T.. 62

3-16-4 آنتیبادی اولیه. 62

3-16-5 آنتیبادی ثانویه. 62

3-16-6 روش تهیه محلول رنگ آمیزی DAB.. 62

3-17 خالص سازی پروتئین.. 64

3-18 آماده سازی آنتی ژن ایمنی زا برای تزریق به مرغ. 64

3-19 ایمنی زائی مرغ‌ها جهت تولید آنتی بادی اختصاصی.. 65

3-19-1 تزریق اولیه: 65

3-19-2 تزریق‌های ثانویه  (Booster injection). 66

3-20 جمع آوری و ذخیره تخم مرغ. 66

3-21 جداسازی IgY با استفاده از روش پلی اتیلن گلایکول 14700.. 66

3-22 بررسی IgY به روش الکتروفورز SDS-PAGE و دات بلات… 67

4 نتایج و بحث… 67

4-1 تعیین نواحی آنتی ژنیک ژن CagA.. 67

4-2 تایید آلودگی نمونه‌های بیوپسی.. 69

4-3 تعیین کمیت و کیفیت DNA.. 69

4-4 بررسی محصولات PCR.. 70

4-5 خالص سازی محصول PCR.. 71

4-6 هضم PET32a (+) و ژن CagA.. 71

4-7 کلونینگ ژن CagA در باکتری DH5α.. 72

4-8 تأیید صحت قطعه کلونشده در pET32a (+). 73

4-9 نتایج کلونی PCR.. 73

4-10 تایید نتایج کلونی PCR با استفاده از T7. 74

4-11 استخراج پلاسمید و انجام هضم آنزیمی.. 75

4-12 توالی یابی.. 76

4-13 آنالیز فیلوژنتیکی توالی آمینواسیدی CagA.. 76

4-14 بیان ژن. 78

4-15 SDS-PAGE. 78

4-16 دات بلات… 79

4-18 تولید IgY ضد هلیکو باکتر پیلوری-CagA در زرده تخم مرغ. 81

5 نتیجه گیری و پیشنهادات… 85

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                    صفحه

شکل 4-1.  نتایج نرم افزار bcepred. 68

شکل 4-2. تست اوره آز انجام شده بر روی نمونه‌های بیوپسی. 69

شکل 4-3. تعیین کیفیت و کمیت DNA. 70

شکل4-5. خالص سازی محصول PCR . 71

شکل4-6. هضم ناقل بیان و قطعه هدف… 72

شکل4-7. کشت خطی از تک کلون‌های رشد کرده بر روی محیط کشت LB-آگار حاوی آمپی سیلین.. 73

شکل 4-8. کلونی PCR. 74

شکل4-9. کلونی PCR با استفاده از پرایمر T7 و T-terminatoor. 75

شکل 4-10. استخراج پلاسمید نوترکیب و هضم آنزیمی.. 76

شکل 4-12. بررسی بیان پروتئین نوترکیب با الکتروفورزSDS-PAGE 78

شکل 4-13. دات بلات پروتئینهای استخراج شده. 79

شکل 4-14.تعیین غلظت پروتئین با استفاده از روش برادفورد. 81

شکل 4-15.خالص سازی پروتئین و حذف باند‌های غیر اختصاصی. 81

شکل 4-16. الکتروفورز SDS-PAGE به منظور بررسی پروتئین زنجیره سبک و سنگین IgY استخراج شده از زرده تخم مرغ  82

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                          صفحه

جدول 3-1 مواد و مقادیر لازم برای انجام PCR یک واکنش…. 43

جدول3-2. برنامه حرارتی مورد استفاده جهت تکثیر نواحی آنتی ژنیک ژن CagA.. 44

جدول3-3 مواد مورد نیاز جهت تهیه محیط کشت LB مایع.. 46

جدول3-4 مواد مورد نیاز جهت تهیه محیط کشت جامد LB-Agar. 47

جدول 3-5 مواد و مقادیر لازم برای انجام واکنش هضم قطعه هدف ژنCagA.. 48

جدول 3-6. مواد و مقادیر لازم برای انجام واکنش هضم pET-32a (+) 49

جدول3-7. مواد مورد نیاز جهت انجام واکنش الحاق.. 50

جدول 3-8. مواد و مقادیر لازم برای انجام واکنش هضم پلاسمید pET32a (+)-CagA.. 55

جدول3-9. مواد مورد نیاز برای تهیه بافر Laemmli buffer samples 5X. 58

جدول3-10 مواد و مقادیر لازم جهت تهیه ژل پایینی SDS-PAGE. 58

جدول 3-11 مواد لازم جهت بستن ژل بالایی SDS-PAGE. 59

جدول3-12. مواد و مقادیر مورد نیاز برای بافر 5X تانک SDS-PAGE. 59

فهرست علائم و اختصارات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

پایان نامه سنجش کیفیت زندگی:

 

معادل فارسی	معادل لاتین	علامت اختصاری
آدنوزین دی فسفات	Adenosine 5’-Diphosphate	ADP
آدنوزین تری فسفات	Adenosine 5’-Triphosphate	ATP
جفت باز	Base pair	bp
سرم البومین گاوی	Bovain serum albumin	BSA
دی آمینو بنزیدین	Diamino Benzidine	DAB
آب دوبار تقطیر	Double Distilled Water	ddW
اسید دزوکسی ریبو نوکلئیک	Deoxyribonocleic Acid	DNA
اتیلن دیامین تترا- استیک اسید	Ethylenediaminetetra-acetic acid	EDTA
سازمان امنیت محصولات غذایی	Generally Regarded As Safe	GRAS
ایمنو گلوبین Y	Immunoglobulin Y	IgY
ایمنوگلوبین E	Immunoglobulin E	IgE
ایمنوگلوبین G	Immunoglobulin G	IgG
میواینوزیتول هگزاکیس فسفات	myo-Inositol Hexakisphosphate	Ins P6
اینوزیتول پلی فسفات­ها	Inositol Poly Phosphates	IPPs
تیوگالاکتوپیرانوزید ایزوپروپیل	Isopropyl β -D-thiogalactopyranoside	IPTG
اتحادیه بین الملل شیمی خالص و کاربردی- اتحادیه بین المللی بیوشیمی	International Union of Pure and Applide Chemistry- International Union of Biochemistry	IUPAC-  IUB
کیلوباز	Kilobase  (pair)	kb
کیلودالتون	kiloDalton	kDa
لوریا- برتانی	Lauria – Bertani	LB
بانک جهانی اطلاعات بیوتکنولوژی	National Center of Biotechnology Information	NCBI
چگالی نوری	Optic Density	OD
چارچوب خواندن آزاد	Open Reading Frame	ORF
واکنش زنجیره‌ای پلیمراز	Polymerase Chain Reaction	PCR
پروتئین تیروزین فسفات	Protein Tyrosine Phosphatase	PTP
پلی اتیلن گلایکول	Polyethylene glycol	PEG3
جایگاه اتصال ریبوزوم	Ribosomal Binding Site	RBS
دور در دقیقه	Round per minute	rpm
سدیم دودسیل سولفات –  ژل الکتروفورز پلی­اکریل آمید	Sodium Dodecyl Sulfate –

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                        صفحه

فصل اول:مقدمه

1-1- اهمیت و ضرورت تحقیق. 6

1-2- هدف تحقیق. 7

1-3- پیشینه تحقیق. 7

1-4- روش تحقیق. 8

 

فصل دوم: تاریخ پزشکی ایران

2-1- منشأ  فن طبابت.. 12

2-2- تاریخ طب قبل از اسلام. 12

2-3- تاریخ طب پس از اسلام. 13

2-4- نقش نهضت ‌ترجمه در تاریخ پزشکی. 14

2-5- دوران تألیف و تصنیف کتاب‌های پزشکی. 15

2-6- زبان تألیفات پزشکی. 16

 

فصل سوم:فردوس الحکمه

3-1- سبک از نظر لغوی و اصطلاحی. 19

3-2- نگاهی به زندگی ابن ربّن طبری. 20

3-3- آثار و مؤلفات ابن ربّن طبری. 22

3-4- نگاهی به ساختار نگارش کتاب فردوس الحکمه. 22

3-5- شیوه‌ی نگارش ابن ربّن طبری. 24

3-6- سبک ‌شناسی کتاب فردوس الحکمه. 25

3-6-1- اسلوب جمله‌ی اسمیه. 26

3-6-1-1- مبتدا معرفه + خبر نکره 26

3-6-1- 2- مبتدا معرفه + خبر معرفه. 26

3-6-1-3- مبتدا معرفه + خبر جمله. 27

3-6-1-4- مبتدا معرفه + توالی خبر 27

3-6-1-5- خبر مقدم + مبتدا مؤخر 27

3-6-1-6- نواسخ و کاربرد آن. 27

3-6-2- اسلوب تأکید. 28

3-6-2-1- تأکید به تکرار 29

3-6-2-2- تأکید قصر 29

3-6-2-3- تأکید به حروف.. 30

3-6-2-4- تأکید معنوی. 30

3-6-3- اسلوب عطف.. 31

3-6-4- اسلوب حال. 32

3-6-5- اسلوب تمییز 33

3-6-6- اسلوب أفعل‌تفضیل. 34

3-6-7- اسلوب إلّا أنّه. 35

3-6-8- اسلوب صفت.. 35

3-6-9- اسلوب موصول‌های اسمی. 36

3-6-10- اسلوب تعلیل. 37

3-6-11- اسلوب تقسیم. 37

3-6-12- اسلوب جمله‌ی فعلیه. 38

3-6-13- اسلوب شرط. 39

3-7- نگاه کلی به سبک کتاب  فردوس الحکمه. 41

 

 

فصل چهارم: الحاوی

4-1- نگاهی به زندگی ابوبکر محمّد بن زکریای رازی. 43

4-2- مهمترین آثار رازی در علوم پزشکی. 44

4-3- نگاهی به ساختار نگارش کتاب الحاوی. 45

4-4- شیوه‌ی نگارش ابوبکر محمّد بن زکریای رازی. 46

4-5- سبک ‌شناسی کتاب الحاوی. 47

4-5-1- اسلوب جمله‌ی اسمیه. 47

4-5-1-1- مبتدا معرفه + خبر نکره 47

4-5-1-2- مبتدا معرفه + خبر معرفه. 47

4-5-1-3- مبتدا معرفه + خبر جمله. 47

4-5-1-4- مبتدا معرفه + توالی خبر 48

4-5-1-5- خبر مقدم + مبتدا مؤخر 48

4-5-1-6- نواسخ و کاربرد آن. 48

4-5-2- اسلوب تأکید. 49

4-5-2-1- تأکید به تکرار 49

4-5-2-2- تأکید قصر 49

4-5-2-3- تأکید به حروف.. 50

4-5-2-4- تأکید معنوی. 50

4-5-3- اسلوب عطف.. 50

4-5-4- اسلوب تحذیر 51

4-5-5- اسلوب حال. 52

4-5-6- اسلوب تمییز 53

4-5-7- اسلوب أفعل‌تفضیل. 53

4-5-8- اسلوب إلّا أنّه. 54

4-5-9- اسلوب صفت.. 54

4-5-10- اسلوب موصول‌های اسمی. 55

4-5-11- اسلوب تعلیل. 55

4-5-12- اسلوب تقسیم. 56

4-5-13- اسلوب جمله‌ی فعلیه. 57

4-5-14- اسلوب شرط. 58

4-6- نگاهی کلی به سبک کتاب الحاوی. 59

 

فصل پنجم:کامل الصناعه الطبیه

5-1- نگاهی به زندگی ابن عباس.. 61

5-2- آثار و مؤلفات ابن عباس.. 62

5-3- نگاهی به ساختار نگارش کامل الصناعه الطبیه. 62

5-4- شیوه‌‌ی نگارش ابن عباس.. 64

5-5- سبک ‌شناسی کتاب کامل الصناعه الطبیه. 66

5-5-1- اسلوب جمله‏ی اسمیه. 66

5-5-1-1- مبتدا معرفه + خبر نکره 67

5-5-1-2- مبتدا معرفه + خبر معرفه. 67

5-5-1-3- مبتدا معرفه + خبر جمله. 67

5-5-1-4- مبتدا معرفه + توالی خبر 67

5-5-1-5- خبر مقدم + مبتدا مؤخر 67

5-5-1-6- نواسخ و کاربرد آن. 67

5-5-2- اسلوب تأکید. 68

5-5-2-1- تأکید به تکرار 68

5-5-2-2- تأکید قصر 68

5-5-2-3- تأکید به حروف.. 69

5-5-2-4- تأکید معنوی. 69

5-5-3- اسلوب عطف.. 69

5-5-4- اسلوب حال. 70

5-5-5- اسلوب تمییز 71

5-5-6- اسلوب أفعل‌تفضیل. 71

5-5-7- اسلوب إلّا أنّه. 72

5-5-8- اسلوب صفت.. 72

5-5-9- اسلوب موصول‌‌های اسمی. 73

5-5-10- اسلوب تعلیل. 73

5-5-11- اسلوب تقسیم. 74

5-5-12- اسلوب جمله‌ی فعلیه. 75

5-5-13- اسلوب جمله‌ی شرط. 76

5-6- نگاهی کلی به سبک کتاب کامل الصناعه الطبیه. 77

 

فصل ششم: نتایج

6-1- ویژگی‌های سبک ‌ساز فردوس الحکمه. 79

6-2- ویژگی‌های سبک ‌ساز الحاوی. 81

6-3- ویژگی‌های سبک‌ ساز کامل الصناعه الطبیه. 82

6-4- نتیجه کلی. 86

منابع و مآخذ: 87

مقدمه

 

 

اسلوب یا سبک ‌نوشتاری به معنای روش بیان اندیشه و احساسات در قالب واژگان است بنابراین اسلوب ارتباط تنگاتنگی با اندیشه و موضوع نوشته دارد. در تقسیم­بندی­های اسلوب‌های نوشتاری، اسلوب کتاب­های طب‌ سنتی، از اسلوب­های علمی به­ شمار می­آید.

سبک ‌نوشتاری اسلوب­های علمی با دیگر اسلوب­ها متفاوت است. در این اسلوب ایجاز و اطناب کم­رنگ می­شود و عواطف و احساس نویسنده در این شیوه بر خلاف شیوه­ی ادبی در نوشته تاثیر ندارد و از مسائل زیبایی‌شناسی همچون تشبیه و استعاره و کنایه و تضاد و ترادف صحبت کرده نمی‌شود. تنها هدف نویسنده بیان واقعیت­های علمی است که از طریق تجربه به دست آورده است و به دنبال استفاده از اسلوب­هایی است که بتواند این معانی را به گونه­ای آشکار برای مخاطب خود بیان کند.

درنگ در برخی از آثار پدید آمده در قرن‏های دوم تا آغاز قرن ششم نشان می‏دهد که بیشتر آثار این قرون به زبان عربی یعنی زبان علمی رایج اوائل دوره‏ی تمدن اسلامی است.

با توجه به رویکرد جامعه به طب ‌سنتی و گسترش رشته‏های طب‌ سنتی و دارو‏سازی سنتی و نیز عربی بودن بیشتر منابع این دو رشته‏ی نوپا، ضرورت بررسی سبک کتاب‏های طب و دارو‏سازی سنتی آشکار گردیده است.

تاریخ پزشکی یکی از کهن‏ترین تاریخ‏های جهان است، زیرا بشر از آغاز زندگی با درد و رنج و بیماری همراه بوده و برای رفع آن می‏کوشیده است. چون اگر کمال مطلوب انسان، تندرستی باشد همواره در برابر آن درد و بیماری خود‏نمائی می‏کرده است. بنابراین به طور قطع می‏توان گفت از همان روزی که انسان درصدد رفع بیماری و درد بر‏آمده است تاریخ پزشکی آغاز می‏شود و اولین کسی که توانسته از خود و یا از دیگری رفع درد و بیماری نماید اولین درمانگر یا پزشک جهان بوده است. (ر.ک: تجدد، 1391: 11).

این که دانش پزشکی چگونه به وجود آمده است و یا چه اقوامی پایه‏گذاران آن در جهان بوده‌اند، به روشنی معلوم نیست. کتاب‏های تاریخ پزشکی قدیم مانند طبقات الأطباء و الحکماء تألیف ابن جُلجُل (377 هـ . ق)، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء اثر ابن أبی أصیبعه (643 هـ . ق)، تاریخ الحکماء نوشته‏ی عبدالکریم شهرستانی (548 هـ . ق)، و تاریخ‌الحکماء نوشته‏ی ابن ‌قفطی (568 هـ . ق) و کتاب الفهرست تألیف ابن ندیم (438 هـ . ق)، نظریه‏های گوناگونی در این مورد بیان داشته‏اند. (ر.ک: کیانی و دیگران، 1390: 247).

درباره‏ی پیشینه‏ی پزشکی نمی‏توان تاریخی قائل گردید چرا که از تمدن‏های خیلی قدیم اطلاعات زیادی در دست نیست که بتوان از تاریخ علوم و یا یکی از رشته‏های آن که علم پزشکی است آگاه گردید ولی بطور مسلم می‏توان گفت که پزشکی قبل از تاریخ‏ بر اساس تجارب و کارهایی بوده که بشر در جریان زندگی خود در برخورد با حوادث و مبارزه با بیماری‏ها آموخته و آن‌ها را مورد استفاده قرار داده است. (ر.ک: تجدد، پیشین).

طب و اخلاق پزشکی در بین ایرانیان از قدمتی طولانی برخوردار است. از قدیمی‏ترین روزگاران امر طبابت در ایران با دیانت توأم بوده است، طب باستانی ایران با آیین زرتشت و تعلیمات اوستا پیوندی جدایی‏ناپذیر داشته است. (غفاری، 1389: 16).

اوستا و دیگر متون زرتشتی (دینکرت و بُندهش) گواهی بر دیرینگی پزشکی در ایران است که دو ویژگی بارز آن توجه به بهداشت محیط و پیش‏گیری از برخی بیماری‏ها بوده است. علاوه بر این، ایرانیان از دیرباز گیاهان دارویی را می‏شناختند و از آن‌ها برای درمان بیماری‏ها سود می‏جستند. آریایی‏ها، نخستین دولت ایرانی، یعنی دولت ماد را در سده‏ی هفتم یا هشتم پیش از میلاد، در غرب ایران پایه‏ریزی کردند. سپس به ترتیب سلسله‏های هخامنشی (330- 559 پیش از میلاد)، اشکانی (250 پیش از میلاد تا 226 م) و ساسانیان (226- 652 م) بر سر کار آمدند. (ر.ک: عزیزی، بی تا: 24).

نخستین پزشک آریایی به نام تریتا یا آترت، از دیدگاه زرتشت و اهورامزدا شخصی پرهیزگار، دانا و توانا بود که با گیاهان و خواص آن‌ها آشنایی فراوان داشت و برای درمان بیماری‏ها از عصاره‏های گیاهانی که خود استخراج می‏کرد، استفاده می‏نمود. همچنین، در تمدن ایران باستان در کتیبه‏های مربوط به زمان هخامنشیان، از زعفران به عنوان گیاه دارویی با خواص و کاربرد بسیار، فراوان یاد شده است. (ر.ک: پناهی آراللو، 1391: 56).

در زمان شاهان‌ هخامنشی، پزشکی ایران به سبب ارتباط با یونانیان، به پیشرفت‏هایی دست‏ یافته بود و در دوران اشکانیان، ایرانیان با کتاب‏های یونانی بیشتر آشنا شدند و برخی از آن‌ها را به زبان‌های ایرانی برگرداندند. در عصر ساسانی، به گسترش دانش و فرهنگ توجه ویژه‏ای شده و ولایت فارس مهد تمدن ساسانیان بوده است. (ر.ک: عزیزی، پیشین).

گندی‌شاپور یکی از مهمترین شهر‏های فرهنگی ایران عهد ساسانی بوده است که به زبان سُریانی «بت لا‏پات» (Beth Lapat) و به عربی جُندی‌شاپور نامیده می‏شد. (ر.ک: پیشین: 25).

شهر گندی‌شاپور در استان خوزستان کنونی، در نزدیکی شوشتر ساخته شده است. «در ابتدا دانشگاه تحت نظارت کلیسای نسطوری اداره می‏گشت. در دوران خسرو انوشیروان (531 – 578 م ) این دانشگاه به یک مرکز بزرگ علمی و پزشکی تبدیل گشته بود و در بیمارستان آن عده‏ی زیادی از پزشکان ممتاز به خدمت مشغول بوده‏اند که از مهمترین آن‌ها (خاندان بُختیشوع از قرن هفتم تا دهم میلادی در گندی‌شاپور و بغداد به طبابت و چشم پزشکی پرداخته‏اند) و ماسویه (خاندان ماسویه از قرن هفتم و هشتم میلادی در گندی‌شاپور و بغداد طبابت کردند) را می‏توان نام برد. (جمعی از نویسندگان، 1387: 70).

مکتب طبی گندی‌شاپور تا دوران تمرکز علمی بغداد (اواسط نیمه‏ی اول قرن دوم هجری ‌قمری) عظمت و اقتدار خود را از دست نداد امّا با تمرکز یافتن بغداد، از اهمیت آن کاسته شد. علل و عواملی که در شهرت علمی بغداد و سقوط مکتب گندی‌شاپور مؤثر بوده است به شرح زیر است:

1ـ انقراض سلسله‌ی بنی‌‌امیه و روی کار آمدن عباسیان و انتقال مرکز خلافت به بغداد و ارتباط این شهر با گندی‌شاپور و احتیاج خلفای عباسی به اطبای گندی‌شاپور باعث مرکزیت یافتن بغداد شد.

2ـ خدمات ایرانیان و به ویژه برمکیان به تمرکز علمی بغداد کمک شایانی کرد.

3ـ انتقال میراث علمی گندی‌شاپور و یونان و انطاکیه و اسکندریه به بغداد، باعث تمرکز علمی و طبی این شهر شد. (ر.ک: نجم آبادی، 1366: 145-146).

طب اسلامی، با ترکیبی از سنّت‏های بقراطی و جالینوسی پزشکی یونانی و با نظریه‏ها و جنبه‏های علمی طب ایرانی و هندی در زمینه‏ی کلی اسلام به وجود آمده است. بنابراین جنبه‏ی ترکیبی داشته و در بردارنده‏ی شیوه‏ای مشاهده‏ای و عینی مکتب بقراطی، روش فلسفی و نظری جالینوس، و همراه با معلومات نظری و تجربی پزشکان ایرانی و هندی در زمینه‏ی دارو‏سازی می‏باشد. (ر.ک: کیانی، پیشین: 247-248).

طب اسلامی در روند تکاملی خود دو مرحله‏ی اساسی را پشت سر گذاشته است: مرحله‏ی اقتباس و جذب که از طریق ترجمه صورت گرفت و دیگری مرحله‏ی ابداع و آفرینش آثار پزشکی که اغلب به نام پزشکان ایرانی به ثبت رسید. (ر.ک: پیشین).

«کار عظیم ترجمه‏ی متون پزشکی از زبان‌های یونانی، سریانی و تا حدودی نیز هندی به زبان عربی در اواخر دوران حکومت بنی‌امیه و در دوران حکومت بنی‌عباس (به خصوص در عهد هارون و مأمون) آغاز شد و گسترش یافت و مترجمین برجسته‏ای چون حنین بن اسحاق و ثابت قرّه در این کار سهم مهمی داشتند و به این ترتیب در حفظ میراث گذشته و انتقال آن به ملل گوناگون نقش مهمی ایفا کردند» (جمعی از نویسندگان، پیشین: 90).

بعد از دوران ترجمه، مرحله‏ی جدیدی در طب دوران تمدن اسلامی آغاز شد، علم پزشکی رونق یافت و چهار پزشک بزرگ و مشهور (علی بن ربّن طبری، محمّد بن زکریای رازی، علی بن مجوسی اهوازی و ابو علی سینا) ظهور کردند و کتاب‏هایی در زمینه‏ی پزشکی به رشته‏ی تحریر در‏آوردند.

در این نوشتار، به حکم آن که «ما لا یُدَرک کُلُّهُ لا یُترک کُلُّهُ» با رویکردی توصیفی – تحلیلی به بیان سبک ‌نوشتاری فردوس الحکمه، الحاوی و کامل الصناعه الطبیه پرداخته شده است که بیشتر مورد توجه پژوهشگران و دانشجویان طب‌ سنتی است.

در بررسی سبک ‌نوشتاری کتاب‏های مذکور به مسائل زیر توجه شده است:

1ـ مختصری درباره‏ی نویسنده.

2ـ بررسی ساختار نگارش کتاب‏ها.

3ـ بررسی شیوه‏ی تنظیم کتاب‌ها.

4ـ بررسی سبک ‌نوشتاری کتاب‏ها.

 

 

 

 

1-1-اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

گسترش روزافزون گرایش به  طب‌ سنتی و تصحیح و تحقیق متون پزشکی و نیز آموزش متون به زبان عربی در رشته­های داروسازی سنتی و طب ‌سنتی و نبود کتاب‌های تألیفی در زمینه‌ی سبک ‌نوشتاری متون طب ‌سنتی لزوم پرداختن به چنین موضوعی را ضروری می‌کند. با انجام چنین پژوهشی، پژوهشگران فارسی زبان می‌توانند تصویری روشن از سبک کتاب‏های طب ‌سنتی به زبان عربی به دست آورند.

آثاری که در بر‏گیرنده‏ی معرفی سبک نوشته‌های علمی در دوره‌های اولیه‏ی‏ تمدن اسلامی و تحلیل و نقد آن‌ها باشد، همواره مورد نیاز پژوهشگران بوده است. در بیشتر آثاری که امروزه در دست است، تنها مشخصات آغاز کتاب مانند عنوان، نام نویسنده، زمان و مکان انتشار و… ارائه می‌شود و تنها سودی که برای خواننده دارد، آگاهی از وجود چنین کتابی است و هرگز او را از مراجعه به کتاب و خوانش اثر بی‌نیاز نمی‌کند. این پژوهش  چند امکان بنیادین را برای خواننده فراهم می‌کند:

1ـ پژوهشگران با مراجعه به این پژوهش، از سبک مهمترین کتاب‌های طب‌ سنتی آگاه می‌شوند.

2ـ  پژوهشگران می‌توانند با الهام از این پژوهش، موضوع‏هایی برای پژوهش‌های جدید به دست آورند.

3ـ این پایان­نامه این توانایی را به مدرسان درس قرائت متون طب ‌سنتی به زبان عربی در رشته­ی طب ‌سنتی می­دهد تا قواعد پرکاربرد برای این متون را انتخاب کنند و در درسنامه‌ی زبان عربی ویژه‌ی دانشجویان طب ‌سنتی به آن قواعد بیشتر بپردازند.

 

 

 

 

 

1-2- هدف تحقیق

 

هدف از تهیه و تنظیم این رساله، تبیین شیوه‏ی نگارش کتاب‏های فردوس الحکمه، الحاوی و کامل الصناعه الطبیه است تا هر محقق بتواند با سبک ‌نوشتاری این کتاب‏ها آشنا شود و بدین طریق نیمی از راه پر رنج تحقیق خود را به آسانی بپیماید.

 

 

1-3- پیشینه تحقیق

 

درباره‏ی بررسی سبک ‌نوشتاری کتاب‏های طب‌ سنتی که پایان‌نامه‏ی حاضر در این زمینه تهیه و تنظیم شده، تا کنون اثری تدوین نشده است.

جمال الدین علی بن یوسف ابن القفطی (568 هـ . ق) کتاب تاریخ الحکماء را تألیف کرد و در آن به ذکر تراجم احوال بیش از چهارصد دانشمند در فلسفه و طب و ریاضیات و نجوم پرداخت که بخش عمده‏ی کتاب اختصاص به پزشکان دارد. در این کتاب نویسنده هر از گاهی اشاره به شیوه‏ی نوشتاری نویسنده کرده است.

موفق‌الدین ابن أبی أصیبعه (643 هـ . ق) در کتاب عیون الأنباء فی طبقات الأطباء که جامع‏ترین کتاب در این زمینه است از تعداد زیادی پزشک و داروشناس و حکیم و منجّم و ریاضی‏دان به تقسیم مولد و منشأ آنان یاد می‏کند و درباره‏ی هر یک اطلاعات فراوانی را ارائه می‏دهد و به روش پژوهش برخی از پزشکان اشاره می‏کند.

در خصوص سبک ‏شناسی متون، کتاب‏های فراوانی در سبک ‏شناسی ادبی تدوین شده که از برخی از آن‌ها در این پژوهش برای تبیین مبانی نظری پژوهش بهره گرفته شده است مانند:

احمد بدوی (2004) در کتاب أسس النقد الأدبی عند العرب، ابتدا معانی و ویژگی‏های اسلوب را بررسی می‏کند سپس به بیان مقاییس نقد اسلوب و انواع اسالیب می‏پردازد و به طور کلی به جنبه‏های مختلف سبک اشاره می‌کند.

و بهار (1380) در کتاب سبک شناسی مطالبی کلی در خصوص سبک ‌شناسی بیان می‌کند.

و شمیسا (1373) در کتاب کلیات سبک شناسی مطالبی کلی درباره‏ی سبک و نظام سبک ‌شناسی بیان می‏کند و مسائل بنیادی مربوط به سبک و سبک‌ شناسی را مورد بحث قرار می‏دهد و به این نکته اشاره می‏کند که نوشته‏های بسیاری وجود دارد که فاقد سبک است و در آن اندیشه‏ی خاص و زبان قابل تأملی وجود ندارد.

در این کتاب‌ها به بیان دقیق مفهوم سبک شناسی و روش‌های بررسی سبک متون مختلف اشاره شده است، که مطالعه‌ی این کتاب‌ها راه را بر سبک شناس نشان خواهد

یک مطلب دیگر :

 

social.4kia.ir

 داد.

 

 

1-4- روش تحقیق

 

روش تحقیق در این رساله به شیوه‏ی توصیفی – تحلیلی و بررسی انتقادی متن است. برای دستیابی به مهمترین کتاب‏های مورد استفاده‏ی طب ‌سنتی به متخصصان و دانشجویان و مراکز تحقیقات طب ‌سنتی مراجعه شد و فهرست 600 کتاب به زبان عربی استخراج شد و سپس با مشورت متخصصان این رشته مهمترین و تأثیرگذارترین کتاب‏های طب ‌سنتی به زبان عربی به عنوان مهمترین و پرکاربردترین منبع پژوهش متخصصان استخراج شد. در این‏باره و در چارچوب شناساندن کتاب‏های طب‌ سنتی به زبان عربی و با توجه به نیاز پژوهشگران و متخصصان طب ‌سنتی این پایان‏نامه به بررسی سبک‌ نوشتاری سه اثر مهم در طب‌ سنتی که در سده‏های نخستین هجری تألیف شده‏اند، پرداخته است که به ترتیب تقدّم زمانی عبارتند از: فردوس الحکمه، الحاوی و کامل الصناعه الطبیه.

روشی که در این پایان‏نامه برای بررسی سبک پیشنهاد شده است و پایان‏نامه بر اساس این روش به نگارش در‏آمده است به شرح زیر است:

در بحث جمله‏ی اسمیه به موارد زیر اشاره شده است:

1ـ مبتدا معرفه + خبر نکره

2ـ مبتدا معرفه + خبر معرفه

3ـ مبتدا معرفه + خبر جمله

4ـ مبتدا معرفه + توالی خبر

5ـ خبر مقدم + مبتدا مؤخر

همچنین در بحث جمله‌ی اسمیه، نواسخ و کاربرد آن نیز شرح داده شده است و کاربرد آن‌ها به گونه‌ی زیر بیان شده است:

1ـ اسم + خبر مفرد

2ـ اسم + خبر جمله

3ـ اسم + توالی خبر

4ـ خبر مقدم + اسم

در بیان اسلوب تأکید به موارد زیر اشاره شده است:

1ـ تأکید به تکرار

2ـ تأکید قصر

الف- قصر توسط «إنّما»

ب- قصر توسط «ادات نفی و إلّا»

3ـ تأکید به حروف

الف- حرف تحقیق «قَدْ»

4ـ تأکید معنوی

در بیان اسلوب عطف از «واو، ثُمَّ، أو، إمّا» سخن به میان آمده است زیرا این حروف بیشترین کاربرد را در صفحات بررسی شده داشته‌اند.

نویسندگان از اسلوب حال به دو شکل حال مفرد و حال جمله در بیان شکل مصرفی داروها به دفعات استفاده کرده‌اند که در این پایان‌نامه به این شکل‌ها توجه شده است.

شکل‌های اسلوب تمییز بعد از عدد و اسم‌های مقادیر، بعد از أفعل‌تفضیل، بعد از جمله‌ی‌ ابهام‌دار که نویسندگان برای رفع ابهام استفاده می‌کرده‌اند بیان شده است.

در بیان اسلوب أفعل‌تفضیل، معمول‌ترین شیوه‌ی نویسندگان اصل قرار گرفت و به بررسی آن پرداخته شد.

و در بیان صفت به مواردی چون صفت مفرد، توالی صفت، صفت جمله، جا‌بجایی صفت و موصوف اشاره شده است.

در اسلوب تعلیل معمول‌ترین شیوه‌ی نویسندگان (حرف جر مِنْ و لام تعلیل) مورد بررسی قرار گرفت. و در اسلوب تقسیم به (مِنْ + ضمیر، حروف عطف أو، إمّا) توجه شده است.

و در بیان جمله‌ی فعلیه به موارد زیر اشاره شده است:

1ـ فعل لازم و متعدی

2ـ فعل ثلاثی مجرد و مزید

2-2-4  مزایای استفاده از معماری سرویس گرا 17

2-2-4-1  استفاده مجدد. 17

2-2-4-2  کاهش هزینه در یکپارچه سازی.. 19

2-2-4-3  چابکی کسب و کار 19

2-2-5  وب سرویس… 20

2-2-5-1  انتخاب و کشف وب سرویس… 21

2-2-6  ترکیب وب سرویس‌ها 23

2-2-6-1  سرویس مرکب.. 24

2-2-6-2   BPEL. 24

2-2-6-3  چرخه حیات سرویس مرکب.. 25

2-2-6-4  ساختارهای ترکیب وب سرویس… 29

2-2-6-5  محدودیت‌ها در ترکیب وب سرویس‌ها 32

2-2-7  معیارهای کیفیت سرویس… 33

2-2-7-1  انواع معیارهای کیفیت سرویس… 35

2-3  کارهای مرتبط.. 36

2-3-1  چارچوب Boumhamdi و Jarir 36

2-3-2  چارچوب DynamiCoS 37

2-3-3  دیدگاه Chan و Lyu 39

2-3-4  دیدگاه Yang و Chun-Hung 39

2-3-5  چارچوب METEOR 40

2-3-6  چارچوب SODIUM 41

2-3-7   دیدگاه Yau و Yin 42

2-3-9  چارچوب WSSR_Q 43

2-3-10  رویکرد WSMX 45

2-3-11  دیدگاه Chaari و Badr و Biennier 45

2-3-12  دیدگاه MOGA 46

۲-۳-۱۳  جمع بندی از کارهای مرتبط.. 46

فصل 3 : روش تحقیق.. 49

3-1 مقدمه. 50

3-2 معماری ارائه داده شده 50

3-2-1  درخواست سرویس… 52

3-2-2  انتخاب سرویس‌های کاندید. 52

3-2-3  رویکرد ترکیب وب سرویس‌ها 55

3-3  فرمول بندی و بی مقیاس سازی معیار‌های کیفیت سرویس… 56

3-4  محاسبه میزان برازندگی یک سرویس مرکب.. 58

3-5 رویکرد‌های فرا مکاشفه‌ای.. 67

3-5-1  نمایش جواب مسئله. 67

3-5-2  رویکرد ژنتیک… 68

3-5-2-1  ساختار كلی الگوریتم ژنتیك… 69

3-5-2-2  مفاهیم کلیدی الگوریتم ژنتیک… 71

3-5-2-2-1  ایجاد جمعیت اولیه. 71

3-5-2-2-2  عملگر‌های ژنتیک… 71

3-5-2-2-3  انتخاب.. 73

3-5-2-2-4  تابع برازش… 74

3-5-3  رویکرد رقابت استعماری.. 74

3-5-3-1  شکل دهی امپراطوری‌های اولیه. 75

3-5-3-2  حرکت مستعمره‌ها به سمت امپریالیست.. 77

3-5-3-3  جابه جایی موقعیت مستعمره و امپریالیست.. 79

3-5-3-4  قدرت کل یک امپراطوری.. 80

3-5-3-5  رقابت استعماری.. 80

3-5-4  رویکرد جریان آب.. 82

3-5-4-1  عملگرهای جریان آب.. 84

3-5-4-1-1  ایجاد جمعیت اولیه. 85

3-5-4-1-2  انشعاب و حرکت جریان آب.. 85

3-5-4-1-3  ادغام جریان‌ها 88

3-5-4-1-4  تبخیر و بارش… 89

3-5-4-1-5  جستجوی همسایگی.. 89

فصل 4 : محاسبات و یافته‌های تحقیق.. 91

4-1  مقدمه. 92

4-2  تنظیم پارامتر رویکرد های فرا مکاشفه‌ای.. 92

4-3  ارزیابی و کارایی رویکردها 96

4-4  مشاهده نتایج.. 98

4-4-1: تأثیر افزایش تعداد سرویس‌های انتزاعی بر زمان اجرای رویکردهای ارائه داده شده 98

4-4-2  تأثیر افزایش تعداد سرویس‌های واقعی بر زمان اجرای رویکردهای ارائه داده شده 101

4-4-3  مقایسه کارایی رویکرد های فرا مکاشفه‌ای و روش دقیق.. 102

4-4-4  مقیاس پذیری.. 105

4-4-5  کارایی.. 106

فصل 5 : نتیجه گیری و پیشنهادات.. 107

5-1  مقدمه. 108

5-2  مزایای رویکرد ارائه شده 109

 

5-3  عملکرد رویکرد های ارائه شده 110

5-4  تحقیقات آتی.. 112

منابع و مآخذ. 113

 

 

فهرست شکل‌ها

 

شکل 1-1: سه لایه اصلی در معماری سرویس گرا 3

شکل 1-2 : ترکیب سرویس‌ها بر مبنای معیارهای کیفیت سرویس… 5

شکل 1-3 : مراحل انجام تحقیق.. 9

شکل 2-1 : محیط کسب و کار سرویس گرا 17

شکل 2-2 : استفاده مجدد از وب سرویس‌ها در معماری سرویس گرا 18

شکل 2-3 : چابکی کسب و کار در معماری سرویس گرا 20

شکل 2-4 : ترکیب وب سرویس‌ها در جریان کاری.. 24

شکل 2-5 : چرخه حیات سرویس مرکب.. 26

شکل 2-6 : ساختارهای ترکیب وب سرویس‌ها در جریان‌های کاری.. 30

شکل 2-7 : ترکیب وب سرویس‌ها به همراه ساختارشان. 32

شکل 2-8 : معیارهای کیفیت سرویس… 34

شکل 2-9 : فرایند کلی چارچوب Boumhamdi و Jarir. 36

شکل 2-10 : فرایند کلی چارچوب DynamiCoS. 38

شکل 2-11 : فرایند کلی رویکرد انتخاب و رتبه بندی سرویس بر مبنای معیارهای کیفی.. 43

شکل 2-12 : چارچوبی برای انتخاب و رتبه بندی وب سرویس‌ها با در نظر گرفتن کیفیت سرویس… 44

شکل 3-1 : معماری پیشنهادی برای ترکیب پویای سرویس‌های وب مبتنی بر نیازهای کیفی کاربران. 51

شکل 3-2 : شبه کد مربوط به معماری پیشنهادی.. 54

شکل 3-3 : ارزش مجموع معیار‌های کیفی با توجه به ساختار‌های مختلف.. 60

شکل 3-4 : نمای ساده شده از ارزش مجموع معیار‌های کیفی.. 61

شکل 3-5 : نحوه نمایش جواب‌ها در رویکرد‌های فرا مکاشفه‌ای.. 67

شکل 3-6 : ساختار كلی الگوریتم ژنتیك… 70

شکل 3-7 : مثالی از نحوه عملکرد تقاطع دو نقطه‌ای.. 72

شکل 3-8 : اجزای تشکیل دهنده یک کشور (معیار‌های کیفیت سرویس) 76

شکل 3-9 : عملگرهای همانند سازی و جستجوی همسایگی.. 79

شکل 3-10: تغییر جای استعمارگر و مستعمره 80

شكل ‏3-11: کل امپراطوری،پس از تغییر موقعیت‌ها 80

شكل 3-12 : شمای کلی رقابت استعماری.. 81

شکل 3-13 : شبه کد مربوط به الگوریتم فرا ابتکاری رقابت استعماری.. 82

شکل 3-14: نمای کلی رویکرد جریان آب.. 83

شکل 3-15 : عملگر تقاطع یکنواخت پارامتری در رویکرد جریان آب.. 86

شکل 3-16 : نحوه عملکرد عملگر جهش در رویکرد جریان آب.. 87

یک مطلب دیگر :

شکل 3-17 : نحوه عملکرد عملگر جستجو همسایگی.. 90

شکل4-1 : روند تغییرات زمان محاسباتی رویکردهای فرا مکاشفه‌ای با افزایش تعداد سرویس‌های انتزاعی.. 100

شکل4-2 : روند تغییرات زمان محاسباتی رویکردهای فرا مکاشفه‌ای با افزایش تعداد سرویس‌های واقعی.. 102

شکل4-3 :روند تغییرات زمان محاسباتی رویکردهای فرا مکاشفه‌ای و روش دقیق در مسائل با مقیاس کوچک… 104

 

 

 

فهرست جداول

جدول 3-1 : نمادهای بکار رفته در شبه کد و توضیحات مربوط به هر یک از آن‌ها 54

جدول 3-2 : توابع محاسبه ارزش مجموع هر یک از معیار‌های کیفی با ساختار‌های مختلف.. 59

جدول3-3 : مقادیر معیارهای کیفی برای وب سرویس‌های مختلف.. 62

جدول 3-4 : مجموع ارزش ماکسیمم و مینیمم معیار‌های کیفیت سرویس… 64

جدول 3-5 : مقادیر بی مقیاس شده مجموع ارزش معیار‌های کیفیت سرویس… 65

جدول 3-6 : وزن‌های تعیین شده توسط کاربر برای هر یک از معیار‌های کیفیت سرویس… 66

جدول 3-7 : مجموع ارزش نهایی هر یک از معیارهای کیفیت سرویس در یک سرویس مرکب.. 66

جدول 4-1 : سطوح مختلف فاکتورهای در نظر گرفته شده برای رویکرد‌های فرا مکاشفه‌ای.. 93

جدول 4-2 : مقادیر برگزیده برای فاکتورهای در نظر گرفته شده برای رویکرد‌های فرا مکاشفه‌ای.. 94

جدول 4-3 : معیارهای کیفیت سرویس به همراه توضیحات هر یک از آن‌ها 98

جدول 4-4 : میزان برازندگی رویکرد های فرا مکاشفه‌ای با افزایش تعداد سرویس‌های انتزاعی.. 99

جدول 4-5 : میزان برازندگی رویکرد های فرا مکاشفه‌ای با افزایش تعداد سرویس‌های واقعی.. 101

جدول 4-6 : مقایسه میزان برازندگی رویکردهای فرا مکاشفه ای و روش دقیق در مسائل با مقیاس کوچک… 103

 

1-1  مقدمه

امروزه سازمان‌ها به دلیل افزایش جریان اطلاعات در محیط‌های داخل و خارج سازمان و مدیریت این جریان اطلاعات به ناچار باید از مزایای فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی استفاده نمایند. این گونه سیستم‌ها باید با سایر سیستم‌های اطلاعاتی در بخش‌های مختلف سازمان در تعامل و ارتباط باشند. برای دست‌یابی به یکپارچگی در سطح وسیع، سیستم‌های اطلاعاتی باید قابلیت‌هایی نظیر : انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و سازگاری سیستم‌های قدیمی با سیستم جدید را دارا باشند. معماری سرویس گرا[1] (SOA) الگوی جدیدی را در پیاده سازی سیستم‌های اطلاعاتی ارائه می‌دهد و این امکان را به توسعه‌دهندگان سیستم‌ها می‌دهد تا بیشتر تمرکزشان به تحقق ویژگی‌هایی باشد که سازمان‌ به آن‌ها نیاز دارد و این امر توسط پروتکل‌های ارتباطی استاندارد، واسط‌های کاربر، جریان‌های کاری و خدمات مدیریت زیرساخت‌ها صورت می‌پذیرد [2].

در واقع تکامل و رشد معماری سرویس گرا به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا تمام قابلیت‌های خود را در قالب سرویس ارائه دهند، در این نوع از سازمان‌ها فرآیند‌های کاری از مرز‌های سازمانی فراتر رفته و بین تولید‌کنندگان مواد اولیه، مشتریان و تمامی شرکا ارتباط برقرار می‌کنند.

بعد از رشد چشم‌گیر ارتباطات به دلیل گسترش استفاده از اینترنت معماری سرویس گرا به موضوع مهمی در کسب‌وکار و محافل علمی در دنیا تبدیل شده است. نرم افزار‌های معماری سرویس گرا در حوزه تجارت الکترونیک و یکپارچه‌سازی نرم افزار‌های سازمانی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. برای معماری سرویس گرا لایه های متفاوتی را می‌توان در نظر گرفت شکل 1-1 لایه‌های اصلی این معماری را نشان می‌دهد که شامل لایه کسب و کار، لایه سرویس و لایه نرم افزار است [3].

یکی از نقاط قوت معماری سرویس گرا قابلیت آن در همگون سازی عملیات بین سیستم‌های اطلاعاتی ناهمگون می‌باشد. معماری سرویس گرا برای یکپارچه‌سازی و ارتباط بین سیستم‌های اطلاعاتی از وب سرویس‌ها استفاده می‌کند. با پیشرفت معماری سرویس گرا وب سرویس‌ها محبوبیت بسیاری یافته و بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌ها تجاری توسط این تکنولوژی صورت می‌پذیرد.

اگرچه پتانسیل واقعی سرویس‌ها و معماری سرویس گرا زمانی مشخص می‌شود که برای پاسخگویی به نیاز جدید مشتریان، ترکیبی از سرویس‌های موجود را در کنار هم قرار دهیم. به عبارت دیگر زمانی ما به ترکیب وب سرویس‌ها[1] نیازمند خواهیم بود که به تنهایی یک سرویس نتواند پاسخگو درخواست‌های پیچیده مشتریان باشد اما با ترکیب نمودن آن‌ها توابع و قابلیت‌های متنوع سرویس‌ها در کنار هم می‌توانند پاسخگو نیاز‌ها و درخواست‌های پیچیده مشتریان باشد [4].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب
عنوان	صفحه
فصل اول. مقدمه		١
1.       مقدمه		٢
2.       تشریح و بیان مسئله		5
3.       اهداف تحقیق		7
4.       اهمیت تحقیق		9
فصل دوم. مبانی نظری تحقیق		12
2-1- مشتری		12
2-1-1- مقدمه		13
2-1-2- تعریف مشتری		14
2-1-3- انواع مشتری		14
2-1-4- ارزش مشتری		15
2-2- رضایت مشتری		16
2-2-1- مفهوم رضایت مشتری		16
2-2-2- تعریف رضایت مشتری		18
2-2-3- دلایل افزایش اهمیت جلب رضایت مشتری		20
2-2-4- اندازه گیری رضایت مشتری		22
2-2-5- برنامه اندازه گیری رضایت مشتری		24
2-2-6- فرآیند اندازه گیری رضایت مشتری		27
2-2-7- چرا می خواهیم رضایت مشتری را اندازه گیری کنیم؟		28
2-2-8- چه کسی از اطلاعات بدست آمده استفاده خواهد کرد؟		28
2-2-9- داده ها باید به چه صورت باشند؟		29
2-2-10- اهداف متداول اندازه گیری رضایت مشتری		30
فصل سوم. مروری بر تحقیقات		34
3-1- مروری بر تحقیقات گذشته		35
فصل چهارم. روش تحقیق		42
4-1- مقدمه		43
4-2- مدل سروکوال		44
4-2-1- مفهوم مدل سروکوال		44
4-2-2-  ابعاد 5 گانه کیفیت خدمات در  مدل سروکوال		45
4-2-2-1- بعد فیزیکی و ظاهر		46
4-2-2-2- بعد اعتبار		46
4-2-2-3- بعد پاسخگویی		47
4-2-2-4- بعد تضمین		47
4-2-2-5- بعد همدلی		47
4-3- فرضیات		49
4-4- روش تحقیق		50
4-4-1- روش تحقیق		50
4-4-2- طراحی پرسشنامه		51
4-4-2-1- نحوه تکمیل پرسشنامه		52
4-4-2-2- هدف پرسشنامه		52
4-4-2-3- فرم پرسشنامه		54
4-4-3- روایی و پایایی پرسشنامه		59
4-4-4- مشخصات جامعه آماری		61
4-4-5- نمونه گیری		61
4-4-6- روش تجزیه و تحلیل		63
فصل پنجم. بررسی وتحلیل یافته های تحقیق		64
5- 1- مقدمه		65
5- 2- پایایی		66
5- 3- تحلیل توصیفی جامعه آماری		66
5- 4- تحلیل استنباطی جامعه آماری		70
5-4-1- فرضیه اول		71
5-4-2- فرضیه دوم		72
5-4-3- فرضیه سوم		73
5-4-4- فرضیه چهارم		74
5-4-5- فرضیه پنجم		75
5-4-6- فرضیه ششم		76
5-4-7- رتبه بندی فرضیات		77
5-4-8- آزمون های مقایسه میانگین بین سطح  مطلوب  و سطح فعلی در شرکت مخابرات		79
5-4-8-1- تحلیل بعد فیزیکی وظاهری شرکت مخابرات		80
5-4-8-2- تحلیل بعد اعتبار شرکت مخابرات		81
5-4-8-3- تحلیل بعد پاسخگویی شرکت مخابرات		82
5-4-8-4- تحلیل بعد تضمین شرکت مخابرات		83
5-4-8-5- تحلیل بعد همدلی شرکت مخابرات		84
5-4-8-6- تحلیل بعد خدمات الکترونیک  شرکت مخابرات		85
5-4-8-7- جمع بندی تحلیل شرکت مخابرات		86
5-4-9- آزمون های مقایسه میانگین بین سطح  مطلوب  و سطح فعلی در شرکت نوین نت		87
5-4-9-1- تحلیل بعد فیزیکی وظاهری شرکت نوین نت		88
5-4-9-2- تحلیل بعد اعتبار شرکت نوین نت		89
5-4-9-3- تحلیل بعد پاسخگویی شرکت نوین نت		90
5-4-9-4- تحلیل بعد تضمین شرکت نوین نت		91
5-4-9-5- تحلیل بعد همدلی شرکت نوین نت		92
5-4-9-6- تحلیل بعد خدمات الکترونیک  شرکت نوین نت		93
5-4-9-7- جمع بندی تحلیل شرکت نوین نت		94
5- 5- راستی آزمایی		95
5-5-1- بعد فیزیکی وظاهر		95
5-5-2- بعد اعتبار		97
5-5-3- بعد پاسخگویی		99
5-5-4- بعد تضمین		101
5-5-5- بعد همدلی		102
5-5-6- بعد خدمات الکترونیک		104
5-5-7- تحلیل راستی آزمایی		105
فصل ششم. نتیجه گیری و پیشنهادات		107
6- 1- مقدمه		108
6- 2- نتایج و دستاوردهای تحقیق		109
6- 3- پیشنهادات جهت شرکت مخابرات		109
6- 4- پیشنهادات جهت شرکت نوین نت		110
منابع		111
فهرست جدول­ها
عنوان	صفحه
جدول 4-1- ابعاد پنج گانه خدمات سروکوال		45
جدول 4-2- متغیرهای ابعاد پنج گانه خدمات سروکوال		46
جدول 5-1- جنسیت پایخدهندگان جامعه آماری		66
جدول 5-2- مدرک تحصیلی پاسخ دهندگان		67
جدول 5-3- رده سنی پاسخ دهندگان		68
جدول 5-4- میزان ساعات استفاده روزانه پاسخ دهندگان از اینترنت		69
جدول 5-5- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد فزیکی		71
جدول 5-6- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد اعتبار		72
جدول 5-7- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد پاسخگویی		73
جدول 5-8- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد تضمین		74
جدول 5-9- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد همدلی		75
جدول 5-10- خروجی  آزمون تک نمونه ای بعد خدمات الکترونیک		76
جدول 5-11- تحلیل واریانس		77
جدول 5-12- آزمون LSD ابعاد تحقیق جهت رتبه بندی		78
جدول 5-13- آزمون T برای برابری میانگین  بعد فیزیکی شرکت مخابرات		80
جدول 5-14- آزمون T برای برابری میانگین  بعد اعتبار شرکت مخابرات		81
جدول 5-15- آزمون T برای برابری میانگین  بعد پاسخگویی شرکت مخابرات		82
جدول 5-16- آزمون T برای برابری میانگین  بعد تضمین شرکت مخابرات		83
جدول 5-17- آزمون T برای برابری میانگین  بعد همدلی شرکت مخابرات		84
جدول 5-18- آزمون T برای برابری میانگین  بعد خدمات الکترونیک شرکت مخابرات		85
جدول 5- 19- جمع بندی عملکرد شرکت مخابرات در 6 بعد تحقیق		86
جدول 5-20- آزمون T برای برابری میانگین  بعد فیزیکی شرکت نوین نت		88
جدول 5-21- آزمون T برای برابری میانگین  بعد اعتبار شرکت نوین نت		89
جدول 5-22- آزمون T برای برابری میانگین  بعد پاسخگویی شرکت نوین نت		90
جدول 5-23- آزمون T برای برابری میانگین  بعد تضمین شرکت نوین نت		91
جدول 5-24- آزمون T برای برابری میانگین  بعد همدلی شرکت نوین نت		92
جدول 5-25- آزمون T برای برابری میانگین  بعد خدمات الکترونیک شرکت نوین نت		93
جدول 5-26 – جمع بندی عملکرد شرکت نوین نت در 6 بعد تحقیق		94
جدول 5-27 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد فیزیکی		95
جدول 5-28 – نتیجه ارزیابی بعد فیزیکی شرکت مخابرات و نوین نت		97
جدول 5-29 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد اعتبار		97
جدول 5-30 – نتیجه ارزیابی بعد اعتبار شرکت مخابرات و نوین نت		98
جدول 5-31 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد پاسخگویی		99
جدول 5-32 – نتیجه ارزیابی بعد پاسخگویی شرکت مخابرات و نوین نت		99
جدول 5-33 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد تضمین		101
جدول 5-34 – نتیجه ارزیابی بعد تضمین شرکت مخابرات و نوین نت		102
جدول 5-35 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد همدلی		102
جدول 5-36 – نتیجه ارزیابی بعد همدلی شرکت مخابرات و نوین نت		103
جدول 5-37 – فاکتورهای ارزیابی جهت بعد خدمات الکترونیک		104
جدول 5-38 – نتیجه ارزیابی بعد خدمات الکترونیک شرکت مخابرات و نوین نت		105
جدول 5-39 – تحلیل کلی عملکرد دو شرکت مخابرات و نوین نت از نظر مشتریان و درصد تطابق شرکت با پارامترهای ارزیابی		105
جدول 5-40 – رتبه بندی  ابعاد شرکت مخابرات  از نظر مشتریان و درصد تطابق شرکت با پارامترهای ارزیابی		106
جدول 5-41 – رتبه بندی  ابعاد شرکت نوین نت  از نظر مشتریان و درصد تطابق شرکت با پارامترهای ارزیابی		107

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها
عنوان	صفحه
شکل 2-1-فرآیند کلی اندازه گیری رضایت مشتری		27
شکل 3-1-اجرای موفق مدیریت ارتباط با مشتری (بولینگ و دیگران 2006)		40
شکل 3-2-عناصر کلیدی مدیریت ارتباط با مشتری(لیندگرین و دیگران 2006)		40
شکل 4-1-مدل سروکوال		45

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
عنوان	صفحه
نمودار 5- 1-  توزیع جنسیت پاسخ­دهندگان جامعه آماری		66
نمودار5- 2-  توزیع مدرک تحصیلی پاسخ­دهندگان جامعه آماری		67
نمودار5-3-  توزیع رده سنی پاسخ­دهندگان جامعه آماری		68
نمودار5- 4-  توزیع میزان ساعات استفاده روزانه جامعه آماری از اینترنت		69

 

 

 

1. مقدمه

 

در طول یك قرن گذشته ، در شهرهای كوچك در سرتاسر دنیا ، قبل از ظهور سوپر ماركت ، بازار و اتومبیل ، مردم جهت خرید كالا به مغازة محلی رجوع می كردند. مالك، كاركنان مغازه و مشتریان را به اسم می شناختند نیازها و خواسته های مشتری را درك كرده بودند. مشتری همواره به فروشگاه وفادار  می ماند و خرید از آن را ادامه می داد. با رشد جامعه ، تغییر جمعیت از جامعه كشاورزی به مناطق بزرگ شهری ، متحرك گشتن مصرف كننده ، تاسیس سوپر ماركت ها و فروشگاههای زنجیره ای به منظور رسیدن به سود اقتصادی توسط بازاریابی های انبوه ، این رابطه زیبا با مشتری ناپدید گشت. همچنین نرخها پایین تر آمدند و كیفیت اقلام یكنواخت شد، و رابطه بین مشتری و فروشنده ، بی نام و بدون برخورد انجام
می گرفت. رابطه شخصی ما بین مشتری و مالك فروشگاه از بین رفت. در نتیجه،مشتریان
بی وفا گشتن و به سمت تامین كنندگانی سوق پیدا می كردند كه جنس مورد نظر را در پایین ترین قیمت و با بیشترین تنوع، ارائه می كردند. در گذشته ای نه چندان دور، ارتباط مشتری با فروشنده مستقیم ، بدون واسطه و از طریق چهره به چهره بود اما امروزه فروشگاههای بدون فروشنده ، نوع ارتباط با مشتری را دگرگون كرده است.اما علیرغم این تغییرات،ضرورت حفظ ارتباط با مشتری دوچندان شده است،زیرا ((هر ارتباط یك شانس برای فروش شركت است.))بر اساس پژوهش مؤسسه بازرگانی گامرس كه در سال 2000 انجام شده 66 درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند كه برقراری و حفظ مدیریت ارتباطات با مشتری باعث جلب رضایت آنان ، افزایش درآمد ، افزایش توان رقابتی و بازده سود سرمایه شركت می شود، زیرا با ارتباط صحیح می توانیم مشتریان كلیدی را شناسایی كرده و ارزش های بسیار عمیقی را با مشتری برقرار كنیم[3].

آری،این واقعیت كه ارتباطات امروزه بر پایه تجارت الكترونیكی مبتنی است،به ما اجازه می دهد كه بتوانیم تولید و خدمات خود را مستقیما”به مشتری هایمان در دورترین نقاط جهان ارائه دهیم بدون اینكه نیازی به انجام مسافرتهای تجاری و ملاقات چهره به چهره با آنان داشته باشیم.امروزه مشتری با داشتن تكنولوژی اطلاعاتی و با استفاده از بازار الكترونیك قادر است كالای مورد نظر خود را با سایر كالاها مقایسه،انتخاب و خریداری كند:ولی در هر حال داشتن ارتباطی بسیار عمیق از ضروریات حفظ و ارزش گذاری به مشتری است،به طوری كه یكی از محققین توصیه می كند حتی در سیستم ارتباط الكترونیكی ،بایستی حداقل هر دو سال یكبار مشتریان وفادار مورد نوازش مستقیم و خصوصی بالاترین مقام سازمان قرار گیرند[5].

برخی مؤسسات برای برقراری ارتباط با مشتریان ، واحد مخصوصی را ایجاد كرده اند، ولی این نوع ارتباط به هیچ وجه جوابگوی شركت های مشتری مدار نیست ، زیرا به غیر از واحد بازرگانی و فروش ، تمام اعضاء یك مؤسسه نیز باید با مشتری مرتبط باشند ، از قسمت طراحی گرفته تا تولید ، تا بتوانند نظرات مشتری را بطور مستقیم در تولید نهایی اعمال كنند.به همین جهت معتقدند كه رابطه مشتری و فروشنده مثل دوچرخ یك كالسكه است كه باید با هم و هم اندازه باشند تا امكان راه اندازی چرخ توسعه ممكن و میسر باشد[28].

جهان ارتباطات در چند سال گذشته ، طلوع مدیریت ارتباطات با مشتری را به عنوان یك رویكرد كاری مهم به چشم خود دید . در اقتصاد رو به رشد فضای رقابتی امروزه ، حركت قدرت و اختیار عمل از سوی سازمان به مشتری انتقال پیدا كرده است. با قدرت انتخاب بیشتر ، داشتن اطلاعات گسترده تر و هزینه های كمتر ، مشتریان كمتری در این زمینه برخوردارند. در حالیكه تنوع بیشتر محصولات و ارائه بیشتر محصولات باعث خواهد شد كه سازمان از راههای كمتری جهت بررسی و هدایت موقعیتهای مختلف ارزش ها برخوردار باشد. در نتیجه، افزایش تعداد سازمانها توسعة خود را مرهون پیشرفت در ارائه خدمات به مشتریان است به نحوی كه بتواند افزایش قابل توجهی در رضایت مشتری و میزان درآمد داشته باشد و این در حالی كه مدیریت هزینه ها را نیز بر عهده دارد[1].

بنابراین تعجب آور نخواهد بود كه در حال حاضر بسیاری از شركتها به دنبال اجرای برنامه های CRM [1]هستند. و این در حالی است كه برخی از این سازمانها تجربه موفقیت اولیه را با اجرای این برنامه داشته اند ولی اغلب آنها اكنون به دنبال آن سری از منافعی هستند كه با صرف هزینه در صدد بدست آوردن آنها هستند.

از سال 1990 كه رویه های ERP باعث شده است كه شركتها این چنین هزینه هایی را صرف بكنند و سود اندكی بدست آورند هیچ رویه دیگری اجرا نشده است پس چرا CRM برای آن چیزی كه انتظار آن می رفت ، نتوانسته است انتظارات را برآورده نماید؟

دلایل آن را می توان در فقدان بینش و فهم CRM هم از نظر مشتریان و هم از نظر سازمانها ذكر كه نتوانسته اند ارتباط معینی بین دستورالعملهای CRM و مزایای تجاری

 غیر معین ایجاد كنند و در مرحلة بعدی از فقدان حمایتهای لازمه و در نهایت نیز از اجرای ضعیف این مرحله ناشی می گردد. بسیاری از سازمانها دارای دستورالعملهای متفاوت و چندگانه ای هستند كه هریك تاكید خاصی روی دستورالعمهای اجرایی و كاربرد خاص آن دارد، ولی تعداد اندكی از این دستورالعملها هستند كه به صورت موفق و یكپارچه شرایط را به نحوی كه هم رضایت مشتری و هم مزایای سازمان را ایجاد كند ، مهیا نمایند. ما باید به مشتریان خود كمك كنیم كه در بین تضادها و اختلافات به دنبال تجارب مشتریان دیگر باشند تا طبق آنها ، ارزش تجاری مناسبی را از طریق یك سری مدیریت های عمومی و سرمایه گذاری معین ، طبق شرایط و دلایل معین خاص به وجود آورند. شروع انجام این دستورالعملها از طریق مشخص كردن بازده های تجاری صریح و مشخص است كه قابلیت بررسی و اندازه گیری خواهند داشت و این عملیات بعد از تحلیل ابعاد وجودی آن مشخص خواهد شد و در نهایت منجر به ارائه تكنولوژی خواهد شد كه در بردارندة تركیبی از سرعت ، كیفیت و هزینه خواهد بود[1].

 

 

2. تشریح و بیان مسئله

اکنون که در اقتصاد جهانی‏ مشتریان بقای شرکت را رقم می‏زنند ، شرکت‏ها دیگر نمی‏توانند نسبت به انتظارات و خواسته‏های مشتریان‏ بی‏تفاوت باشند. آنها باید همه فعالیت‏ها و توانمندی‏های‏ خود را متوجه رضایت مشتری نمایند . به‏طور متوسط شرکت‏ها سالانه حدود ده تا سی درصد از مشتریان خود را از دست‏ می‏دهند. اما آنها اغلب نمی‏دانند که چه مشتری‏هایی را در چه زمان و به چه دلیل از دست می‏دهند. اغلب شرکت‏ها بدون نگرانی در مورد مشتری‏هایی که از دست می‏دهند، به‏طور سنتی تأکید زیادی بر جذب مشتری‏های جدید دارند. چنین شرکت‏هایی مانند سطل ته‏سوراخی هستند که مشتریان خود را همچون آب از دست می‏دهند و مدیران شرکت به جای مسدود کردن سوراخ ، در جستجوی منابع جدیدی جهت جذب هرچه بیشتر مشتری‏ها هستند [1].رضایت مشتری یکی از پایه‏ای‏ترین مفاهیم ارزیابی‏ است که در خیلی از کسب‏وکارها دنبال می‏شود . رضایت‏مندی مشتریان مرتبا به صورت ادواری و یا پس از هر تغییر ساختاری ، اندازه‏گیری می‏شود با مرور ادبیات‏ رضایت‏مندی مشتری درمی‏یابیم که این تعاریف اکثرا از طریق مصاحبه با آزمودنی‏ها یا همان مشتریان مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته‏اند.

مدیریت ارتباط با مشتری قادر است فاصله بین مشتری و سازمان را کاهش داده و  با وفاداری مشتری ، خدمت برتر ، گردآوری بهتر اطلاعات و آموزش سازمانی موجب موفقیت سازمانی گردد.[41]

تقریبا از 4 سال پیش شرکت مخابرات استان گلستان نسبت به ارائه سرویس اینترنت با قیمت بسیار پایین اقدام نمود که این امر موجب  ورشکستگی  ISP های گرگان شد در ابتدا حجم بالایی از کاربران اینترنت گرگان از مخابرات اشتراک گرفتند .

یکی دیگر از ISP های گرگان بنام نوین نت که از شرکت های بزرگ  در گرگان بود در ابتدا به همین دلیل پایینی قیمت ، مشتریان خود را از دست داد در حالی که کیفیت سرویس های نوین نت  بسیار مناسب و از سیستم مدیریت ارتباط با مشتری نسبتا مطلوبی هم برخوردار بود .

ISP مخابرات (با توجه به تعداد بالای مشتریان ) به جز یک خط تلفن هیچ گونه امکان ارتباطی با مشتریان نداشت   و در طول این مدت نیز هیچکونه استراتژی جهت استفاده از یک CRM مناسب از سوی مدیران اخذ نگردید.

در طول این مدت شرکت نوین نت  با استفاده از استراتژی مشتری مداری و استفاده از یک CRM قدرتمند و مشتری پسند توانست سهم زیادی از بازار را که از دست داده بود پس بگیرد که علت بازگشت اکثر مشتریان از مخابرات به پارس همین CRM و پشتیبانی 24 ساعته و برنامه ریزی شده شرکت نوین نت بوده است.  بدون‏شک رضایت مشتری یکی از موضوع‏های بسیار راهبردی در دهه اخیر است که ظاهرا همین امر یکی از اساسی ترین عوامل موفقیت این شرکت (نوین نت)  در مقابل سایر رقبا بوده است.

 

 

3. اهداف تحقیق

نظریه پردازان معتقدند : (( آنهایی كه برای خرید به فروشگاه مراجعه می كنند ، در واقع حمایت خود را از فروشگاه اعلام می كنند . آنهایی كه فقط برای تعریف و تمجید می آیند ، نشاط و خرسندی را به ارمغان می آورند . مشتریانی كه لبه تیز انتقادات خود را به به طرف فروشگاه نشانه می روند ، در واقع آموزش می دهند كه چگونه می توان موجبات رضایت مشتری را فراهم آورد . تنها آنهایی كه نارضایتی دارند ولی آن را اعلام نمی كنند اجازه
نمی دهند كه اشتباهات اصلاح شود تا روز به روز بهبود سطح خدمات ارائه شده را شاهد باشیم)) [28].

این عبارت ، یك برخورد حرفه ای با قضیه می باشد . آنچه كه در این عبارت جلب توجه می كند این است كه ، یك مدیر موفق ، همراه با رضایت و شادمانی مشتری ، راضی

یک مطلب دیگر :

 

مدت حضانت فرزند/پایان نامه درمورد تعیین قیم

 است. اما زمانی كه مشتری نارضایتی خود را اعلام می كند ، علیرغم یك اتفاق  پیش آمده ، یك نكته  مثبت در آن می بیند و آن فرصتی است كه مشتری برای بهبود ، در اختیار وی قرار داده است . بنابراین ، از دیدگاه یك فرد موفق در زمینه تجارت ، شكست زمانی رخ می دهد كه مشتری ناراضی است ولی ما بی اطلاع هستیم . از اینرو ، مراحل مختلف اجرای آن باید به درستی تعریف شود ، مورد ارزیابی قرار گیرد و در نهایت یك خروجی مناسب را برای اعمال اقدامات لازم در جهت بهبود مستمر سیستم ، ارائه دهد [2].

روشهای اندازه گیری و مدیریت بر رضایت مشتری در سازمانهای مختلف ، متفاوت است اما ، فارغ از روشی كه  برای اجرای آن به كار گرفته می شود ، اهداف زیر مد نظر است : [2]

• تبیین نیازها و انتظارات مشتری .
• تعیین پارامترهای اصلی تشكیل دهنده رضایت .
• ترازیابی عملكرد سازمان در مقایسه با رقبا .
• تعیین نقاط ضعف و قدرت .
• كسب اطلاعات لازم و كافی در خصوص منابع ایجاد نارضایتی و اعمال اقدامات اصلاحی برای بهبود .
• اطلاع رسانی به مدیریت در خصوص نقاطی كه نیاز به اقدمات فوری دارند .
• شناسایی اولویتها برای بهبود .

تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده و اعمال اقدامات پیشگیرانه

اهداف این مطالعه عبارتند از :

• شناسایی فاکتورهای رضایتمندی از سیستم مدیریت ارتباط با مشتری  در شرکت های ارایه دهنده خدمات اینترنت (عوامل انسانی ، تکنولوژیکی  و کیفیت ارائه خدمات ، ….)

  • رابطه بین ارائه خدمات و CRM
  • رابطه بین عوامل ترفیع و CRM
  • رابطه بین ویژگی های کارکنان و CRM
  • و …

 

• رابطه بین CRM موفق و جذب سهم بازار
• ارائه یک الگوی جدید جهت اندازه گیری میزان موفقیت CRM و رضایت مشتری

 

 

 

4. اهمیت تحقیق

استراتژی های بازاریابی سنتی حول مفهوم چهار  pیعنی( قیمت(price ، (محصول (product ، (توزیع(placement  و (ترفیع (promotionجهت افزایش سهم بازار متمرکز بودند و توجه اولیه آنها افزایش حجم مبادلات بین فروشنده و خریدار بود. در این زمینه حجم فروش، معیار عملکرد استراتژیها و تاکتیک های بازار یابی بود. اما  مدیریت ارتباط با مشتری نوعی استراتژی کسب و کار است که فراتر از افزایش حجم مبادله
می باشد و هدف آن افزایش سود آوری، درآمد و رضایت مشتری است. برای تحقق این اهداف، سازمان ها از مجموعه وسیعی از ابزار ها، رویه ها و روش ها ی ارتباطات با مشتری استفاده می کنند. مدیریت ارتباط با مشتری تمام مولفه هایی است که در درون یک سازمان با مشتری و به شیوه ای هوشمند در ارتباطند. بسیاری از عملیات  و فعالیت های روزمره کسب و کار ها با مشتریان سر و کار دارند. از این رو فراهم آوردن سیستم هایی که بتواند هر کدام از این وظایف را بهبود بخشند برای موفقیت حیاتی است. [42]

در سالهای اخیر نیاز به تغییر جهت از نگرش مبادله ای به ارتباطی در مدیریت ارتباط با مشتری بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مدیران علاقه مند به سرمایه گذاری کوتاه مدت بر روی مشتریان و بدست آوردن سود در بلند مدت هستند ، و فراتر از سود یک ساله فکر می کنند و به دنبال اتخاذ ارتباط بلندمدت با مشتری هستند [43].