عدالت فضایی………………………………………………………………………………………………….12
تسهیلات عمومی شهری……………………………………………………………………………………12
شهر گرگان………………………………………………………………………………………………………12
فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP………………………………………………………………………..12
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه………………………………………………………………………………………………………….14
2-1-مفاهیم فضا، عدالت اجتماعی و عدالت فضایی………………………………………………..15
2-1-1-فضا………………………………………………………………………………………………………15
2-1-1-1-فضا در جغرافیا…………………………………………………………………………………..16
2-1-1-2-فضای شهری……………………………………………………………………………………..18
2-1-2-عدالت…………………………………………………………………………………………………..20
2-1-2-1-عدالت جغرافیایی………………………………………………………………………………..21
2-1-2-2-عدالت محیطی……………………………………………………………………………………22
2-1-2-3-عدالت اجتماعی………………………………………………………………………………….23
2-1-2-4-عدالت اجتماعی و شهر………………………………………………………………………..25
2-1-2-5-عدالت اجتماعی و برنامه ریزی شهری…………………………………………………….27
2-1-2-6-عدالت اجتماعی و رفاه اجتماعی……………………………………………………………28
2-1-2-7-عدالت اجتماعی و احساس سرزندگی…………………………………………………….30
2-1-2-8-عدالت اجتماعی و توسعه پایدار……………………………………………………………31
2-1-3-عدالت فضایی………………………………………………………………………………………..33
2-1-3-1-عدالت فضایی شهری…………………………………………………………………………..34
2-1-3-2-نابرابری فضایی و اجتماعی در شهرها…………………………………………………….35
2-1-4-مکاتب شهری، جغرافیایی و عدالت اجتماعی……………………………………………….38
2-1-4-1-عدالت در یونان باستان………………………………………………………………………..38
2-1-4-2-عدالت اجتماعی و مکاتب شهری…………………………………………………………..40
2-1-4-3-عدالت اجتماعی و آنارشیسم…………………………………………………………………40
2-1-4-4-عدالت اجتماعی و کارکردگرایان…………………………………………………………..41
2-1-4-5-عدالت اجتماعی و رادیکالیسم………………………………………………………………42
2-1-4-6-عدالت اجتماعی و لیبرالیسم………………………………………………………………….44
2-2-تسهیلات شهری………………………………………………………………………………………….46
2-2-1-تسهیلات و خدمات عمومی شهری…………………………………………………………….46
2-2-2-تسهیلات شهری و عدالت فضایی………………………………………………………………48
2-2-3-تسهیلات شهری و دسترسی………………………………………………………………………49
2-2-4-کیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………51
2-2-4-1-کیفیت زندگی شهری…………………………………………………………………………..52
2-2-4-2-کیفیت زندگی و عدالت اجتماعی…………………………………………………………..54
2-2-5-سیستم اطلاعات جغرافیایی……………………………………………………………………….55
2-2-6-فرایند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………………………………….56
2-2-7-خود همبستگی فضایی……………………………………………………………………………..57
جمع بندی………………………………………………………………………………………………………..59
فصل سوم: معرفی محدوده ی مورد مطالعه
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….61
3-1-تاریخچه……………………………………………………………………………………………………62
3-1-1-شهر گرگان در دوره ی قبل از اسلام………………………………………………………….62
3-1-2-شهر گرگان(استرآباد قدیم)در دوره پس از اسلام………………………………………….64
3-1-3-شهر گرگان در دوره معاصر………………………………………………………………………64
3-2-خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی شهر……………………………………………………………..65
3-2-1-موقعیت جغرافیایی شهر……………………………………………………………………………65
3-2-1-1-عوارض طبیعی……………………………………………………………………………………66
3-2-2-توزیع شیب……………………………………………………………………………………………66
3-2-3-زمین شناسی…………………………………………………………………………………………..67
3-2-3-1-خصوصیات تکتونیکی زمین………………………………………………………………….67
3-2-4-خاک…………………………………………………………………………………………………….68
3-2-5-پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………69
3-2-6-منابع آب……………………………………………………………………………………………….69
3-2-6-1-منابع آبهای سطحی………………………………………………………………………………69
3-2-6-2-منابع آبهای زیر زمینی………………………………………………………………………….70
3-2-7-شرایط اقلیمی و آب و هوایی……………………………………………………………………70
3-2-7-1-دمای هوا……………………………………………………………………………………………70
3-2-7-2-بارش………………………………………………………………………………………………. 71
یک مطلب دیگر :
3-2-7-3-رطوبت……………………………………………………………………………………………..72
3-2-7-4-سایر شرایط(تابش آفتاب، گرد و غبار)……………………………………………………72
3-3-خصوصیات اقتصادی…………………………………………………………………………………..73
3-3-1-وضعیت اشتغال و فعالیت…………………………………………………………………………73
3-4-خصوصیات جمعتی و اجتماعی…………………………………………………………………….75
3-4-1-خانوار و ترکیب آن…………………………………………………………………………………75
3-4-2-ترکیب سنی……………………………………………………………………………………………75
3-4-3-نسبت جنسی………………………………………………………………………………………….77
3-4-4-وضع سواد…………………………………………………………………………………………….79
3-4-5-وضع مهاجرت………………………………………………………………………………………..81
3-5-الگوی توسعه……………………………………………………………………………………………..82
3-6-بررسی سابقه ی تهیه ی طرح های شهری در شهر گرگان…………………………………..82
3-7-وضعیت کمی و کیفی کارکردهای مختلف شهری…………………………………………….83
3-7-1-کاربری مسکونی……………………………………………………………………………………..83
3-7-2-کاربری تجاری……………………………………………………………………………………….84
3-7-3-کارکرد آموزشی……………………………………………………………………………………..85
3-7-4-کارکرد فرهنگی………………………………………………………………………………………85
3-7-5-کارکرد مذهبی………………………………………………………………………………………..86
3-7-6-کارکرد ورزشی………………………………………………………………………………………87
3-7-7-کاربری بهداشتی- درمانی…………………………………………………………………………89
3-7-8-کارکرد اداری…………………………………………………………………………………………90
3-7-9-کارکرد فضای سبز………………………………………………………………………………….91
جمع بندی……………………………………………………………………………………………………93
فصل چهارم: یافته های تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………95
4-1-تعیین میزان دسترسی نواحی شهر گرگان به تسهیلات عمومی……………………………..96
4-2-تحلیل سلسله مراتبی(AHP)…………………………………………………………………………98
4-2-1-آماده سازی و رقومی کردن لایه های اطلاعات مکانی وتهیه ی نقشه ی فواصل………..100
4-2-2-طبقه بندی مجدد نقشه ها بر اساس ارزشگذاری آنها……………………………………104
4-2-2-1-تحلیل دسترسی به خدمات پستی…………………………………………………………109
3-2-2-2-تحلیل دسترسی به جایگاه های سی ان جی و بنزین………………………………..111
4-2-4-تشکیل ماتریس مقایسه ی زوجی و وزن دهی معیارها با استفاده از نرم افزارAHP…….
4-2-5-تعیین درجه ی سازگاری………………………………………………………………………..119
4-2-6-تلفیق معیارهای وزن گذاری شده و تهیه ی نقشه ی نهایی دسترسی به تسهیلات……121
4-3-خودهمبستگی فضایی………………………………………………………………………………..123
4-3-1-ضریب موران……………………………………………………………………………………….123
4-3-2-آماره ی عمومیG………………………………………………………………………………….125
4-3-3-ضریب دو متغیره ی موران……………………………………………………………………..127
جمع بندی…………………………………………………………………………………………….130
فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه ی پیشنهادات
5-1-آزمون فرضیه……………………………………………………………………………………………132
5-1-1-فرض اول…………………………………………………………………………………………….132
5-1-2-فرضیه ی دوم……………………………………………………………………………………….133
5-2-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………135
5-3-پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….138
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………….140
منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………148
Abstract………………………………………………………………………………………………………..
چکیده:
مهمترین معیار برای تحلیل وضعیت عدالت فضایی در شهر چگونگی توزیع تسهیلات و خدمات شهری است و میزان و چگونگی توزیع تسهیلات می تواند نقش مؤثری در جابجایی فضایی جمعیت و تغییرات جمعیتی در مناطق شهری داشته باشد. این پژوهش با هدف تحلیل عدالت فضایی در نقاط شهری گرگان با تأکید بر تسهیلات عمومی شهری وبررسی رابطه ی بین توزیع تسهیلات و جمعیت، 13 نوع از تسهیلات عمومی را مورد بررسی قرار داده است.روش تحقیق از نوع توصیفی، تحلیلی و کاربردی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزار پرسشنامه و جمع آوری داده ها با مراجعه به سازمانها و ادارات مربوطه انجام شده است. در تحلیل داده ها نیز روشهای AHP، ضریب موران، آماره عمومی G و روش دو متغیره ی موران در محیط نرم افزارهای GIS وGeo DA به کار برده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد دسترسی به تسهیلات عمومی شهری در شهر گرگان در نواحی مرکزی و محلات قدیمی شهر بیشتر و نواحی حاشیه ای از کمترین دسترسی برخوردار می باشند. همچنین نتایج حاصل از ضریب موران و آماره ی عمومی G بیانگر این نکته است که توزیع تسهیلات از نوع خوشه ای و با تمرکز بالاست یعنی نواحی که دارای تراکم تسهیلات می باشد در مجاورت هم واقع شده اند. برای بررسی رابطه ی بین تراکم جمعیت و تراکم تسهیلات عمومی از ضریب موران دو متغیره استفاده شد که نتایج حاکی از رابطه ی ضعیف بین تراکم جمعیت و تسهیلات عمومی است در واقع می توان گفت توزیع تسهیلات بر پایه ی جمعیت در شهر گرگان عادلانه نیست.
فصل اول: کلیات تحقیق