3-4- اثر دمای هوا بر روی ضخامت برفک    3
3-5- اثر دمای سطح سرد بر روی چگالی برفک    3
3-6- اثر رطوبت هوا بر روی چگالی برفک    3
3-7- اثر دمای هوا بر روی چگالی برفک    3
3-8- رابطه همبستگی برای ضخامت برفک در جریان طبیعی هوای مرطوب   3
فصل 4   3
نتیجه­های آزمایش در جریان اجباری هوای مرطوب    3
4-1-  شرایط آزمایش    3
4-2- اثر دمای سطح سرد بر روی ضخامت برفک    3

 

4-3- اثر رطوبت هوا بر روی ضخامت برفک    3
4-4- اثر دمای هوا بر روی ضخامت برفک    3
4-5- اثر دمای سطح سرد بر روی چگالی برفک    3
4-6- اثر رطوبت هوا بر روی چگالی برفک    3
4-7- اثر دمای هوا بر روی چگالی برفک    3
4-8- تاثیر زبری بر روی ضخامت برفک    3
4-8-1- شرایط آزمایش    3
4-8-2- اثر زبری سطح سرد بر روی ضخامت برفک    3
4-8-3- اثر زبری و جنس سطح سرد بر روی ضخامت برفک    3
4-9- ایده وجود نقطه عطف در نمودار ضخامت برفک    3
4-9-1- شرایط آزمایش    3
4-9-2- بررسی ایده وجود نقطه عطف در نمودار ضخامت برفک با دمای سطح متفاوت   3
4-10- مقایسه ضخامت برفک برای جریان اجباری و طبیعی هوای مرطوب   3
4-10-1- مقایسه ضخامت برفک در جلوی استوانه برای جریان اجباری و طبیعی هوای مرطوب   3
4-10-2- مقایسه ضخامت برفک در بالای استوانه برای جریان اجباری و طبیعی جریان مرطوب   3
4-10-3- مقایسه ضخامت برفک در پشت استوانه برای جریان اجباری و طبیعی جریان مرطوب   3
4-10-4- مقایسه ضخامت برفک در پایین استوانه برای جریان اجباری و طبیعی جریان مرطوب   3
4-11- مقایسه چگالی برفک برای جریان اجباری و طبیعی جریان مرطوب   3
4-12- رابطه همبستگی برای ضخامت برفک در جریان طبیعی هوای مرطوب   3
فصل 5   3

 

یک مطلب دیگر :

بررسی عددی-تحلیلی تشکیل برفک بر روی استوانه­ی سرد  3
5-1- مقدمه  3
5-2- روش تحلیلی – عددی شریف و ماگو  3
5-2-1- معادله­های حاکم  3
5-2-2- الگوریتم حل   3
5-3- روش تحلیلی – عددی لی و کیم  3
5-3-1- مدل ریاضی رشد لایه­ی برفک    3
5-3-2- انتقال جرم در سطح و درون لایه­ی برفک    3
5-3-3- بخار آب فوق اشباع در سطح برفک    3
5-3-4- انتقال حرارت در سطح و درون لایه­ی برفک    3
5-3-5- خاصیت­های برفک    3
5-3-5-1- تخلخل برفک    3
5-3-5-2- ضریب پیچشی برفک    3
5-3-5-3-چگالی برفک    3
5-3-5-4-ضخامت برفک    3
5-3-6- الگوریتم حل مساله  3
5-4- ارائه­ی نتیجه­ها برای مقایسه روشهای عددی-تحلیلی با نتایج آزمایش در جریان اجباری هوای مرطوب   3
نتیجه­گیری و پیشنهادها 3
1- نتیجه­گیری   3
2- پیشنهادها 3
پیوست الف    3
پیوست ب    3
پیوست ج   3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

دانلود تحقیق در مورد رضایت از زندگی

 

عنوان مطلب	صفحه
چکیده	5
فصل اول – کلیات	10
1-     مقدمه	11
1-2 – طرح مساله	11
1-3-  پیشینه تحقیق	14
1-4 – سوال	24
1-5 – فرضیه	24
1-6 – اهداف تحقیق	25
1-7- تعریف مفاهیم	26
1-7-1- جامعه مدنی	26
1-7-2- سرمایه اجتماعی	27
1-7-3- حکمرانی خوب	27
1-7-4- سازمان های مردم نهاد	28
1-8 – روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها	29
الف – نوع و روش تحقیق	30
ب- روش گردآوری اطلاعات	30
پ- ابزار  گردآوری اطلاعات	30
ت- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات	31
1-9 سازماندهی تحقیق	31
فصل دوم – چهارچوب نظری : سازمان های مردم نهاد و  حکمروایی مطلوب	33
2-1 مقدمه	34
2-2 – سازمان های غیردولتی	34
2- 3- تعریف جامعه مدنی	40
2-3-1 – مولفه های جامعه مدنی	45
2-3-2- جامعه مدنی و سرمایه اجتماعی	45
2-4 – سرمایه اجتماعی و سازمان های غیردولتی	48
2-4-1- مفهوم سرمایه اجتماعی	48
2-4-2- سرمایه اجتماعی و توسعه	50
2-4-3 – سرمایه اجتماعی و دموکراسی	50
2-4-4- شکل گیری سرمایه اجتماعی	51
2-4-5- اندازه گیری سرمایه اجتماعی	51
2-5 – حکمرانی و ابعاد آن	53
2-5-1- تعاریف حکمرانی	54
2-5-2 – سطوح حکمرانی	56
2-6 – مفهوم حکمرانی در عرصه سیاستگذاری	56
2-7 – نظریات حکمرانی خوب	58
2-8 – شاخص های حکمرانی خوب	59
2-8-1- مشارکت پذیری	60
2-8-2- وفاق عمومی هدفمند	60
2-8-3- شفافیت	61
2-8-4- پاسخگویی و مسئولیت پذیری	61
2-8-6- کارایی و اثر بخشی	61
2-8-7- تساوی و برابری	62
2-8-8- حاکمیت قانون	62
2-8-9- کنترل فساد	62
2-9 – حکمرانی شهری و چگونگی آن	64
2-9-1- حکمرانی خوب شهری	67
2-9-2- حقایقی در خصوص حکمرانی خوب شهری	68
2-9-3- پیشینه بحث حکمرانی خوب شهری	69
2-9-4- معیارهای حکمرانی خوب شهری	70
2- 10 – شاخص های تحقق حکمرانی خوب شهری در سطوح محلی	71
2-11- اهداف حکمرانی خوب شهری	72
2-12- حکمرانی خوب شهری و حکومت محلی	73
2-13- مدل یا الگوی نظری پژوهش	77
فصل سوم – کالبد شکافی سازمان های غیردولتی در تهران؛ چالش ها و فرصت ها	87
3-1 – سازمان های غیردولتی در ایران	79
1-1-3 -دامنه و موضوع فعالیت	79
3-1-2- دستگاه های حمایتگر سازمان های غیر دولتی	80
2-3- جایگاه سازمان های مردم نهاد در قانون اساسی	81
3-3- سازمان های مردم نهاد در اسناد بالادستی – توسعه ای	83
3-4 – بررسی وضعیت حکومت محلی در شهر تهران از منظر شاخص های حکمروایی خوب	87
3-5- سازمان های غیردولتی : فرصت ها و موانع حکمروایی مطلوب در ایران و تهران	89
3-5-1- مزایای سازمان های مردم نهاد	89
3-5-1-1 – حلقه واسط میان جامعه و حکومت	89
3-5-1-2-اولویت بندی تقاضاهای اجتماعی	90
3-5-1-3- مشاوره به حکومت	90
3-5-1-4- نقد عملکرد حکومت	91
3-5-1-5- تاثیرات سازمان های مردم نهاد بر نهادهای دولتی	92
3-5-1-6- ارتقای سطح فرهنگ مشارکت عمومی	92
3-5-1-7- افزایش آگاهی های اجتماعی مردم	93
3-5-1-8- توان بالا برای جذب نخبگان اجتماعی	94
3-5-1-9- ایجاد هماهنگی و انسجام اجتماعی	95
3-5-1-10- کاهش خشونت های اجتماعی	96
3-5 -2- موانع ساختاری	97
3-5-2-1 – مانع فرهنگی	97
3-5-2-2 – مانع سیاسی	97
3-5-1-3- مانع قانونی	98
3-5-2-4 – مانع اقتصادی	99
3-5-3  – موانع شکلی	99
3-5-3-1 – موانع درونی	99
الف – کلی بودن و مبهم بودن اهداف و وظایف	100
ب- ضعف مدیریت	100
پ- فقدان اعتبار و نداشتن پایگاه اجتماعی	101
ت- فقدان تخصص و مهارت های حرفه ای	101
ث- عدم آگاهی این سازمان ها نسبت به نقش و جایگاه خود	102
ج- همسویی با دولت	102
چ-ضعف عضو پذیری	103
ح- محدودیت منابع مالی	103
خ- عدم حضور فعال در عرصه بین المللی	104
3-5-4 – موانع بیرونی	104
3-5-4-1 – تعریف نشدن نوع رابطه دولت با سازمان های غیردولتی	104
3-5-4-2 – عدم وجود هویت جمعی مشترک در میان سازمان های غیردولتی	105
3-5-4-3 – فقدان درک و پذیرش نقش سازمان های غیردولتی در جامعه	105
3-5-4-4 – ضعف آمار و اطلاعات در مورد این سازمان ها	105
فصل چهارم – روش شناسی	107
4-1- روش پژوهش	108
4-2-  متغییرهای پژوهش	108
الف- تعاریف نظری متغییرهای مستقل و وابسته	108
ب- تعاریف عملیاتی متغییرهای مستقل و وابسته	112
4-3-  جامعه آماری	112
4- 4- تعیین حجم نمونه	113
4-5- روش نمونه گیری	113
4-6-  شیوه نمونه گیری	114
4-7-  روش گرداوری اطلاعات	115
4-8-  ابزار گردآوری داده ها	118
–     اعتبار و دقت اندازه گیری	118
–     پایایی تحقیق	119
–     اعتبار تحقیق	119
4-9-  قلمرو تحقیق	120
–     قلمرو موضوعی	120
–     قلمرو مکانی	120
–     قلمرو زمانی	120
4-10-  مدل تحلیلی پژوهش	121
فصل پنجم – تجزیه و تجلیل اطلاعات	122
5-1 داده کاوی پرسشنامه	125
5-2 بررسی سوال و فرضیات تحقیق	150
نتیجه گیری و راهبردهای پیشنهادی	152
فهرست منابع و ماخذ	158

• 1 مقدمه

2-4-3- امنیت بین المللی و جهانی.. 32

– عوامل تهدید کنندۀ امنیت ملی.. 32

الف) تهدید خارجی.. 33

ب) تهدید داخلی.. 33

نتیجه گیری.. 34

 

فصل سوم: تاریخچه روابط ایران وافغانستان 1857 الی 2001 میلادی

3-1- مقدمه. 

36

3-2- تاریخچه روابط ایران و افغانستان طی سالهای 1857 الی 2001. 37

3-3- وضعیت دموکراسی در دورۀ طالبان. 41

– چالشهای امنیتی طالبان برای ایران. 42

3-3-1- چالشهای عقیدتی.. 42

3-3-2- چالشهای تجارت و قاچاق مواد مخدر. 43

3-3-3- چالشهای آوارگان و مهاجرین افغان. 45

3-3-4- چالشهای ایجاد اختلافات قومی و مذهبی.. 46

3-3-5- چالشهای مبادلات تجاری و بازرگانی.. 46

نتیجه گیری.. 47

 

فصل چهارم: دولت جدید افغانستان و امنیت ملی ایران

یک مطلب دیگر :

خدمات الکترونیک

 از 2001 تا 2013 میلادی

4-1- مقدمه. 50

4-2- فرایند استقرار حکومت دموکراتیک درافغانستان. 41

– فرصت های ناشی از  روند دولت سازی در افغانستان برای افغانستان. 53

– فرصت های ناشی از  روند دولت سازی در افغانستان برای افزایش امنیت ملی ایران. 54

-آثار منفی حضور نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. 58

نتیجه گیری.. 61

 

نتیجه گیری.. 63

منابع و مآخذ. 67

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………. 74

چکیـده

کشورهای ایران و افغانستان به حکم مؤلفه هایی همچون جغرافیا، تاریخ، اقتصاد، و فرهنگ بر همدیگر تأثیر گذاشته اندو از هم تأثیر می پذیرند. ظهور طالبان و حوادث 11سپتامبر2001 و حضور آمریکا در افغانستان که منجربه سقوط طالبان و استقرار یک دولت جدید مبتنی بر اصول لیبرال دموکراتیک با نظارت جامعۀ جهانی شد، موجب اهمیت بیشتر تحولات این کشور در ارتباط با امنیت ملی ایران شده است. محیط استراتژیک ایران به گونه ای است که افغانستان به یکی از مهمترین حلقه های این محیط تبدیل شده است. از این رو سوال این پژوهش این بوده است که: برآمدن دولت جدید درافغانستان طی سالهای 2013 الی 2001 و ایجاد صلح در افغانستان چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ فرضیۀ این پژوهش بر آن است که پس از واقعه11 سپتامبر، با روی کارآمدن دولت جدید در افغانستان،و استقرار دموکراسی و صلح در آن کشور ، موجب تأثیرات مثبتی در افزایش امنیت جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با افغانستان شده، اما تأثیرات منفی هم داشته که میتوان به ایجاد تهدیدات جدید امنیتی علیه جمهوری اسلامی ایران ناشی از ترتیبات امنیتی میان آمریکا و افغانستان و ایجاد پایگاههای نظامی در افغانستان اشاره کرد.در این تحقیق با توجه به اهمیت روابط ایران و افغانستان و مسائل امنیتی و سیاسی بین دو کشور از روش توصیفی-تحلیلی و برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای بهره برده ایم، ضمن آنکه چون  نظریۀ صلح دموکراتیک از توانایی لازم برای ریشه یابی و تحلیل و پیش بینی تحولات داخلی افغانستان برخوردار بوده است، از این نظریه استفاده نموده، و به بررسی تأثیر و نقش استقرار دولت جدید افغانستان در ایجاد افزایش امنیت کشور جمهوری اسلامی ایران و آثار مثبت و منفی آن پرداخته ایم .

 

واژگان کلیدی: ایران، افغانستان، امنیت ملی، صلح پایدار.

6-2 احزاب و دموکراسی.. 21

7-2 نقش ایدئولوژی در کارکرد احزاب… 25

8-2 نظریه های احزاب… 28

1-8-2  نظریه نهادگرا 28

2-8-2 نظریه آلموند. 30

3-8-2 نظریه نوسازی سیاسی.. 33

4-8-2 نظریه تاریخی.. 34

5-8-2 نظریه توسعه گرا 34

6-8-2 نظریه کارکردگرایانه. 35

7-8-2 نظریه ساختارگرای لاپالومبارا و واینر. 38

9-2 نتیجه گیری.. 39

فصل سوم

: چالش های دموکراسی سازی در عراق

1-3 مقدمه. 42

2-3 چرایی فروپاشی حکومت بعث… 42

3-3 چالش های بحران بین المللی عراق.. 48

4-3 موانع و مشکلات دموکراسی سازی در عراق 50

1-4-3 عدم شکل گیری صحیح دولت – ملت سازی 50

2-4-3 حضور گروههای رادیکال تروریستی در عراق.. 54

3-4-3 ساختار ناهمگون سیاسی و دموکراسی سازی در عراق 61

4-4-3 رقابت های قومی و مذهبی.. 62

5-4-3 افزایش خشونتهای ناشی از حضور آمریکا 69

5-3 نتیجه گیری.. 70

فصل چهارم

یک مطلب دیگر :

انقلاب اسلامی ایران

:نقش احزاب در دموکراسی سازی عراق جدید

1-4 مقدمه. 73

2-4 جایگاه گروه های اجتماعی و نقش آنها در ساختار سیاسی عراق جدید. 73

3-4 تحولات جدید در صحنه سیاسی و موقعیت اقوام و گروه ها در حکومت جدید عراق  80

4-4 رویکرد آمریکا به احزاب عراق 81

5-4 غلبه فرهنگ و باورهای قوم محور و مذهبی بر تحزب و بازگران گروهی 87

6-4 رویکرد و اهداف گروههای سنی در دموکراسی سازی عراق.. 90

7-4 رویکرد احزاب شیعی به دموکراسی سازی 92

8-4 سقوط صدام و طرح تثبیت فدرالیسم در عراق.. 93

9-4 عوامل زمینه ساز عدم تاثیرگذاری احزاب عراق بر فرآیند دموکراسی سازی.. 105

10-4 نتیجه گیری.. 121

نتیجه گیری 123

فهرست منابع. 129

 

چکیده:

پژوهش حاضر سعی دارد نقش احزاب سیاسی در عراق و نقش آن ها در فرآیند دموکراسی سازی را مورد بررسی قرار دهد. سؤال اصلی این گونه طرح شده است که احزاب سیاسی عراق چه نقشی در فرآیند دموکراسی سازی عراق دارند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که  احزاب سیاسی عراق مهم ترین عامل در شکل گیری فرآیند دموکراسی سازی در این کشور هستند. سؤال فرعی نیز این گونه مطرح شده است که مهم ترین موانع بر سر راه فرآیند دموکراسی سازی در عراق چیست؟ در پاسخ این فرضیه طرح شده است که چالش های درون حزبی و حاکم بودن رویه فرقه گرایی بر احزاب عراق باعث شده است تا این احزاب نتوانند در فرآیند دموکراسی سازی عراق نقش موثری ایفا نمایند. نوع روش تحقیق حاضر، توصیفی – تحلیلی می باشد. همچنین از نظریات احزاب به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته ایم.

با شکل گیری حکومت جدید در عراق، ساختارهای سیاسی این کشور دستخوش تغییر و تحولات عمده ای شد. همچنین وجود نامانی های گسترده و دخالت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای بر پیچیدگی اوضاع افزود. با توجه به این شرایط، احزاب سیاسی عراق که باید به عنوان محرک دموکراسی سازی در این کشور عمل کند، به دلیل وجود اختلافات گسترده نتوانسته اند در فرآیند دموکراسی سازی نقش عمده ای داشته باشند.

کلمات کلیدی:

2-3.سیر تاریخی نظریه رئالیسم. 21

2-4.انواع رئالیسم. 22

2-5.مولفه های اصلی رئالیسم. 27

فصل سوم: پیشینه تاریخی پژوهش… 31

3-1.روابط ایران و عراق در گذر از تاریخ. 32

3-2.ایران و عثمانی در عصر صفویان. 34

3-3.به حکومت رسیدن سلسه افشاریه در ایران. 37

3-4.روابط ایران و عثمانی در عصر قاجاریه 39

3-5.پروتکل های تهران و اسلامبول (قسطنطنیه) 40

3-6.جنگ جهانی اول. 42

3-7.پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی. 43

3-8.به قدرت رسیدن رضاخان در ایران. 44

3-9.سیر حکومت در عراق و نگاهی به روابط ایران و عراق تا قبل از انقلاب اسلامی در ایران و عوامل تاثیر گذار بر این روابط.. 48

3-10.روابط ایران و عراق در دولت جمهوری اسلامی ایران. 62

3-11.برکناری حسن البکر از قدرت.. 65

3-12.دیدار مقامات دو کشور در حاشیه اجلاس غیر متعهدها 66

3-13.تسخیر سفارت آمریکا در ایران. 67

3-14.دوران دولت ابولحسن بنی صدر در ایران. 68

3-15.ترور نافرجام طارق عزیز. 68

3-16.اخراج دوباره ایرانیان از عراق. 70

3-17.سیاست فشار به خاندان صدر و حکیم. 70

3-18.ملاقات صدام حسین و زبینگیو برژینسکی. 71

 

3-19.اوج تنش در روابط دو کشور 72

فصل چهارم: استراتژی نظامی برون مرزی پس از فتح خرمشهر. 73

4-1.نگاهی به تحولات یک سال ابتدایی جنگ.. 74

4-2.تحولات 9 ماه پایانی سال 1360 هجری شمسی. 90

4-3.عملیات بیت المقدس ( کلید خوردن طرح استراتژی نظامی برون مرزی ایران ) 98

4-4.راهکارهای پیش روی ایران پس از آزادسازی خرمشهر. 101

4-5.تلاش برای رسیدن به صلح. 101

4-6.شروع رایزنی رسمی با امام خمینی (ره) 104

4-7.تصمیم نهایی. 105

4-8.فشار افکار عمومی در ایران. 107

4-9.تنبیه متجاوز بر اساس منشور سازمان ملل متحد. 107

4-10.تحولات صورت گرفته مابین دو عملیات ( بیت المقدس – رمضان ) 108

فصل پنجم: ایران در آستانه عملیات رمضان. 113

5-1.پس از خرمشهر – ایران در آستانه عملیات رمضان. 114

5-2.موقعیت سیاسی – نظامی ایران در آستانه عملیات رمضان. 115

5-3.ایران همچنان پیشگام صلح. 119

5-4.موقعیت سیاسی و نظامی عراق در آستانه عملیات رمضان. 119

5-5.قطعنامه شماره 514 شورای امنیت سازمان ملل متحد. 120

5-6.عملیات رمضان. 122

5-7.علل ناکامی ایران در عملیات رمضان. 129

یک مطلب دیگر :

5-8.مخالفان ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر. 135

5-9.پرداخت غرامت.. 142

نتیجه گیری: 146

پیوست‌ها 151

فهرست منابع. 252

 

 

فهرست تصاویر

تصویر 1) نقشه عملیات ثامن الانمه 247

تصویر 2) نقشه عملیات طریق القدس.. 248

تصویر 3) نقشه عملیات فتح المبین. 249

تصویر 4) نقشه عملیات بیت المقدس.. 250

تصویر5) نقشه عملیات رمضان. 251

مقدمه:

ایران و عراق دو همسایه مرزی هستند که از دیرباز با یکدیگر درگیر بوده اند و همواره در هر دوره تاریخی جنگ میان آنها روی داده است. قبل از فروپاشی امپراتوری عثمانی[1] در جنگ جهانی اول[2]، کشمکش دولتمردان ایرانی بیشتر با این امپراتوری بود و پس از فروپاشی و پدید آمدن کشورهای جدید درگیری ها ایران با عراق شروع شد و اختلافات  وارد مرحله ای جدید شد.

ایران کشوری است در جنوب غربی آسیا واقع در منطقه خاورمیانه[3] که حدود یک میلیون و ششصد و چهل و هشت هزار و صد و نود و پنج کیلومتر مربع وسعت دارد. این کشور از شمال با  کشورهای آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، از شرق با کشورهای افغانستان و پاکستان و از غرب باکشورهای ترکیه و عراق همسایه است. به دلیل موقعیت سوق الجیشی ایران در منطقه فوق استراتژیکی خاورمیانه، همواره ایران کانون توجه جامعه جهانی و قدرت های بزرگ بوده  و قبل از وقوع انقلاب اسلامی و پدید آمدن نظام جمهوری اسلامی در این کشور، محمد رضا پهلوی پادشاه ایران در عصر پهلوی ژاندارمی منطقه خاورمیانه را بر عهده داشت. ایران سرشار از منابع طبیعی اعم از نفت، گاز، ذغال سنگ، آب و… است و به دلیل دسترسی به آب های آزاد در جنوب این کشور از طریق خلیج فارس[4] موقعیت خوبی را برای خودم رقم زده است. از آن طرف کشور عراق در همسایگی غربی ایران، با  وسعت حدود چهارصد و سی و هشت هزار و سیصد و هفده کیلومتر مربع در یک منطقه پست، هموار و گرمسیر قرار گرفته است. عراق از شمال با ترکیه، از جنوب با عربستان سعودی و کویت، از غرب با  کشورهای سوریه و اردن و از شرق با ایران همسایه است. کشور عراق حاصل توافقات شکل گرفته  پس از جنگ جهانی اول است که به سبب آن امپراتوری عثمانی فروپاشید و کشورهایی جدید تاسیس شد که یکی از آن ها کشور عراق بود. عراق پس از ایران دومین کشوری است که بیشترین جمعیت شیعه را در خود جای داده است و به دلیل وجود اماکن مقدس و قبور امامان شیعه[5] همواره مورد توجه مسلمانان بوده است.

عراق دارای منابع عظیم نفتی، کشاورزی پر رونق، بندرها و راه تجاری مطلوب است. آنها دارای ارتش اول منطقه با نیروهای کارآمد و ماهر و با اقتصاد متنوع همراه با زیر ساخت قابل اطمینان هستند. اما هنوز با گذشت  نزدیک به هشت دهه از تشکیل دولت عراق، عراق همواره فاقد ملت به معنای خاص و عام کلمه است و فقط مرزهای جغرافیایی توانسته آنها را از سایر ملت ها تمیز بدهد اما هنوز مرزهای نژادی، فرهنگی، قبیلگی بین عراقی ها پابرجاست و هنوز هویت واحدی بین آنان شکل نگرفته است. شاید به همین دلیل باشد که هر از چند گاهی دولت عراق درگیر جنگ با کشوری خارجی میشود تا بتواند هویت مشترک بین شهروندان خود شکل دهد. البته نکته گفته شده در حد یک فرضیه است و هنوز به اثبات نرسیده است.

پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، رفتار عراق با دولت ایران تغییر کرد و تا روز حمله رسمی خود به این کشور یعنی در تاریخ 31 شهریور ماه سال 1359، تعرضات مرزی و همچنین درگیری ها و کشمکش های فراوانی را به وجود آورد. موضوع اصلی این پژوهش به مقطعی خاص در سال دوم جنگ عراق و ایران اشاره دارد اما باید وقایع قبل از این حادثه مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد. در فصل سوم پژوهش در قالب پیشینه تاریخی تحقیق روابط ایران و عراق از گذشته تا سال 1359 هجری شمسی مورد نظر قرار گرفته است و در فصل چهارم به دو سال ابتدایی جنگ و همچنین مقطع آزادسازی خرمشهر و تصمیم ایران برای اتخاذ استراتژی مناسب در برابر عراق اشاره شده است. پس از فتح خرمشهر طی عملیات بیت المقدس در سوم خرداد ماه سال 1361، ایران میبایست استراتژی ای را انتخاب میکرد که بتواند حداکثر منافع خویش را تامین کند و با بیرون راندن  نیروهای عراق از باقی سرزمین های اشغال شده، جنگ را پس از دو سال به پایان برساند. رژیم بعث عراق دارای دولتی منحصر به فرد و رکورد دار نقض گسترده قوانین بین المللی و حقوق جنگ از جمله سرکوب و کشتار غیر نظامیان، به کارگیری و استفاده از سلاح های شیمیایی و ممنوعه علیه غیر نظامیان کشور خود[6] و مردم ایران، راه اندازی چندین بحران منطقه ای و بین المللی و بی اعتنایی به قوانین و تعهدات بین المللی است. این آمار در پایان عمر صدام[7] به دست آمد و نشان داد که بی اعتمادی ایران به صدام حسین رئیس جمهور وقت عراق بی دلیل نبوده است. همچنین از جمله ویژگی های شخصیتی صدام حسین نهادن نام های سرداران بزرگ همچون خالد بن ولید[8]، صلاح الدین ایوبی[9] و … بر روی خود بود که این امر خود موید روحیه تهاجمی و روحیه کشورگشایی صدام حسین بود. اتخاذ تصمیات شخصی بی پایه واساس، بهانه توهین ولیعهد کویت به صدام برای  حمله نظامی عراق به کویت[10]، تعمیم حالات شخصی خود در امور مهم مملکتی از دیگر ویژگی های شخصیتی وی بود. مقامات جمهوری اسلامی ایران بنا به دلایل مختلف تصمیم به ادامه جنگ تا بازپس گیری مناطق اشغالی خود گرفتند و تصمیم به عبور از مرز بین المللی و رساندن نیروهای خودی به خاک عراق را طراحی و اجرا کردند. در این پژوهش استراتژی نظامی ایران در خاک عراق را مورد سوال قرار میدهیم و میخواهیم دلایلی که باعث شد ایران به ادامه جنگ تن بدهد را مورد ارزیابی قرار بدهیم. فتح خرمشهر در تاریخ جمهوری اسلامی یک نقطه عطف محسوب میشود زیرا آنها توانستند پس از دویست سال در طولانی ترین جنگ قرن بیستم ذره ای از خاک خود را به نیروهای بیگانه و همسایگان خود واگذار نکنند و تمام نیروهای عراق را از خاک خود بیرون کنند.

 

 

 1-1 تعریف موضوع و بیان مسئله: