1-12-    اثرات باکتری………………………………………………………………… 19

1-12-1-     افزایش رشد گیاه……………………………………………………… 19

1-12-2-     توان تولید سیدروفور…………………………………………………. 19

1-12-3-     افزایش جوانه‌زنی بذور……………………………………………… 20

1-12-4-     تولید فیتوهورمون­ها………………………………………………….. 20

1-13-    اثر پوشش­دار کردن بذر با باکتری……………………………………… 21

1-14-    اثر پوشش­دار کردن بذر با مواد شیمیایی……………………………… 23

1-15-    اثر حبه­دار کردن بذر با مواد شیمیایی………………………………….25

1-16-    اثر حبه‌دار کردن بذر با باکتری………………………………………….. 26

فصل دوم: مواد و روش­ها

1-17-    مکان و نحوه اجرای طرح………………………………………………… 28

1-18-    تهیه و آماده­سازی مواد………………………………………………… 28

1-18-1-     مواد شیمیایی……………………………………………………….. 28

1-18-2-     آماده­سازی محلول باکتری……………………………………….. 28

1-18-3-     مواد به کار برده شده در پوشش بذر…………………………….. 29

1-19-    روش اجرای طرح………………………………………………………… 29

1-19-1-     آزمایش اول : پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با باکتری در آزمایشگاه…..29

1-19-2-     آزمایش دوم : پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با هورمون در آزمایشگاه…32

 

1-20-    کاشت بذرها در آزمایشگاه…………………………………………. 32

1-20-1-     تعیین مولفه‌های جوانه‌زنی……………………………………… 33

1-20-2-     کشت بذرهای پوشش دارشده و حبه­دار شده در گلخانه……. 35

1-20-3-     تعیین ماندگاری و شمارش تعداد باکتری ها به شیوه­ Pour Plate Method

فصل سوم: نتایج و بحث

1-21-    اثر تیمار پوشش و حبه­دار کردن بذر با محلول باکتری بر جوانه‌زنی در آزمایشگاه…… 37

1-21-1-     درصد جوانه‌زنی………………………………………………….. 37

1-21-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی………………………………………. 38

1-21-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی…………………………………………. 39

1-21-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه………………………………………… 41

1-21-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه………………………………… 42

1-21-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال……………………………. 44

1-21-7-     شاخص وزنی بنیه بذر…………………………………………….. 45

1-21-8-     شاخص طولی بنیه بذر…………………………………………… 45

1-21-9-     نتیجه­ گیری………………………………………………………….. 46

1-22-    اثر پوشش و حبه­دارکردن بذر با باکتری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر در گلخانه…… 51

1-22-1-     درصد جوانه‌زنی…………………………………………………… 51

1-22-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی……………………………………… 52

1-22-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی……………………………………….. 54

1-22-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه……………………………………… 55

1-22-5-     وزن تر و خشک گیاهچه………………………………………… 56

1-22-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال………………………….. 59

1-22-7-     شاخص وزنی بنیه بذر…………………………………………… 61

1-22-8-     شاخص طولی بنیه بذر………………………………………….. 62

1-22-9-     نتیجه ­گیری……………………………………………………….. 62

1-23-    اثر پوشش­دار و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی بر جوانه‌زنی در آزمایشگاه….. 67

1-23-1-     درصد جوانه‌زنی………………………………………………….. 67

1-23-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی……………………………………… 68

1-23-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی…………………………………………. 69

1-23-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه……………………………………….. 71

1-23-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه………………………………. 72

1-23-6-     درصد گیاهچه نرمال و غیرنرمال………………………………… 73

1-23-7-     شاخص وزنی بنیه بذر………………………………………….. 74

1-23-8-     شاخص طولی بنیه بذر………………………………………… 75

1-23-9-     نتیجه­ گیری…………………………………………………….. 76

1-24-    اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با مواد شیمیایی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر گلخانه….80

1-24-1-     درصد جوانه‌زنی………………………………………………. 80

1-24-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی…………………………………… 81

یک مطلب دیگر :

 

1-24-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی…………………………………… 83

1-24-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه…………………………………… 84

1-24-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه…………………………… 85

1-24-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال……………………… 87

1-24-7-     شاخص وزنی بنیه بذر……………………………………… 89

1-24-8-     شاخص طولی بنیه بذر……………………………………… 90

1-24-9-     نتیجه­ گیری…………………………………………………….. 90

1-25-    نتایج شمارش تعداد باکتری‌های روی هر بذر………………….. 94

نتیجه­ گیری کلی……………………………………………………………. 94

فهرست منابع……………………………………………………………… 100

چکیده:

در زراعت چغندرقند، تولید و فرآوری بذر باکیفیت یکی از اهداف مهم است. در این پژوهش بذر چغندرقند (رقم پارس موسسه تحقیقات و اصلاح بذر چغندرقند) پس از حبه­دار و پوشش­دار کردن بذر با برخی از باکتری‌های محرک رشد گیاه و مواد شیمیایی ازلحاظ کیفیت جوانه­زنی و ماندگاری این باکتری­ها بر روی بذر در سه آزمایش جداگانه در سال 1393-1392 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش اول بررسی اثر پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با باکتری در 12 سطح (شاهد، کاربرد منفرد باکتری‌های ازتوباکتر کروکوکوم سویه پنج، باسیلوس لنتوس سویه 4- 15، سودوموناس پوتیدا سویه RS- 36 و آزوسپریلیوم لیپوفروم سویه OF، تلفیق دوتایی و تلفیق مجموع باکتری­ها باهم با غلظت (1- CFU ml 107)، آزمایش دوم بررسی اثر پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی در چهار سطح ( شاهد، 500 میلی­گرم جیبرلیک اسید، 500 میلی­گرم سالیسیلیک اسید و 500 میلی‌گرم اتیلن) به‌ طور مجزا در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی و همچنین در گلخانه به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار و آزمایش سوم بررسی ماندگاری باکتری فرموله شده در ترکیبات پوشش بذر بعد از انبارداری انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر به همراه باکتری بر صفات درصد و سرعت جوانه­زنی، درصد گیاهچه­های نرمال و غیر نرمال، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن تر و خشک گیاهچه و همچنین شاخص طولی و وزنی بنیه بذر در گلخانه و آزمایشگاه معنی­دار شد. به‌طورکلی بذرهای پوشش­دار شده با این باکتری­ها در مقایسه با بذرهای حبه­دار شده در هر دو مکان نتایج بهتری داشت. بذرهای پوشش‌دار شده با باکتری ازتوباکتر و تلفیق دوتایی باکتری سودوموناس و ازتوباکتر در شرایط آزمایشگاه و کاربرد منفرد باکتری سودوموناس در گلخانه نقش بیشتری در افزایش درصد جوانه­زنی (18%)، وزن تر و خشک گیاهچه (33%)، تعداد گیاهچه­های نرمال (57%) و شاخص بنیه بذر بیشتری در مقایسه با تیمار شاهد داشتند. نتایج پوشش و حبه­دار کردن بذر با کمک مواد شیمیایی ذکرشده اثر معنی­داری بر صفاتی نظیر میانگین مدت جوانه­زنی، طول ساقه­چه و ریشه­چه و همچنین وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه در آزمایشگاه داشت. در شرایط گلخانه نیز تمامی صفات مورد بررسی به‌جز شاخص وزنی بنیه بذر در سطح یک درصد معنی­دار بود. به‌طورکلی بذرهای پوشش­دار شده با این مواد به‌ویژه اسید جیبرلیک و اتیلن در هر دو مکان در مقایسه با بذرهای حبه شده مناسب‌تر بود. در بررسی حفظ جمعیت باکتری روی بذر در طی مدت انبارداری پس از 6 ماه نشان داده شد که تمام تیمارهای اعمال‌شده به‌جز بذرهای پوشش­دار شده با آزوسپریلیوم و بذرهای حبه شده با باکتری سودوموناس بقیه تیمارها در حفظ جمعیت باکتری روی بذر موفق بودند. باکتری باسیلوس و ازتوباکتر در هر دو روش روکش بذر دارای جمعیت باکتری زنده روی بذر بودند اگرچه بیشترین تعداد جمعیت باکتری حفظ‌شده روی بذر مربوط به تیمار حبه­دار شده بذر با باکتری باسیلوس با جمعیت CFU 105 × 37 مشاهده شد.

فصل اول: مقدمه و بررسی منابع

1-1- مقدمه

در زراعت چغندرقند جوانه‌زنی مطلوب بذر در سطح مزرعه بسیار مهم است. بذر مرغوب، بیشترین ارزش ‌افزوده را در بین نهاده‌های كشاورزی ایجاد می‌کند و بازدهی سایر نهاده‌های كشاورزی را بالا می‌برد. از طرفی عوامل زیادی در جوانه زدن بذر، استقرار گیاهچه و روند رشد آن مؤثر هستند. جوانه‌زنی بذر چغندرقند تا حد زیادی تحت تأثیر ترکیبات شیمیایی ممانعت کننده قرار می­گیرد. در پوسته بذر آن موادی چون فنول­ها، آمونیاک، چربی، اسید­اگزالیک، نیترات پتاسیم، بتائین و موسیلاژ موجود است که این ترکیبات تا حدود زیادی باعث کندی جذب آب در بذر گیاه چغندر­قند نسبت به سایر گیاهان می­شود. به ‌منظور کاهش خسارات ناشی از این خصوصیات محدودکننده و وجود حساسیت­ها در مرحله جوانه‌زنی چغندرقند راهکارهای متعددی وجود دارد (حسینی و کوچکی، 1383). بررسی­ها نشان داده است که مواد شیمیایی (هورمون­های رشد) و برخی باكتری­های محرك رشد گیاه قادرند قدرت جوانه­زنی، استقرار گیاهچه و روند رشد آن را تحت تأثیر قرار داده و ضمن كاهش اثرات نا­مطلوب انواع تنش­های زنده و غیره ­زنده، قدرت جذب آب و عناصر غذایی را افزایش دهند و حاصل این فرایند­ها در طول دوره رشد موجب بهبود جوانه‌زنی، رشد گیاه، كمیت و كیفیت محصول می­شود (جلیلیان و توکل افشار،1383). روش­های مختلفی برای استفاده از ظرفیت این مواد شیمیایی (هورمون­های رشد) و باكتری­های محرك رشد گیاه وجود دارد که پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر از مهم‌ترین این روش­ها است.

این دو روش با اهداف مختلفی از جمله افزایش سرعت و میزان جوانه‌زنی، جلوگیری از خسارات آفات و بیماری­ها، آسان­سازی عملیات بذرکاری، توزیع یکنواخت بذر، حفظ رطوبت در اطراف بذر با استفاده از مواد جاذب رطوبت، افزایش عملکرد، ایجاد تأخیر در جوانه‌زنی، جلوگیری از خورده شدن بذر توسط جانوران و افزایش سرعت و توان استقرار گیاه انجام می‌گیرد. لذا برای اینکه بتوان در کشاورزی از مزیت­های این دو روش و همچنین از ظرفیت­های این گروه از باکتری­ها و مواد شیمیایی استفاده نمود، لازم است مناسب­ترین روش پوشش بذر انتخاب شود که ضمن کاهش خسارات ناشی از حساسیت­های جوانه­زنی، بتواند باعث نگهداری طولانی ‌مدت (حداقل24 -6 ماه) بذرهای تیمار شده در شرایط انبار گردد، که در نتیجه آن باکتری بتواند در شرایط نامساعد خاک یا سطح بذر زنده بماند و ماده شیمیایی هم بیشترین پایداری خود را داشته باشد و تا ظهور ریشه‌ها و تلقیح آن‌ها فعالیت و پایداری خود را حفظ کنند. اغلب برای دستیابی به این اهداف، لازم است مواد افزودنی متعددی به ‌عنوان حامل این گروها به‌کارگیری شود و روش­های مختلف پوشش­دار کردن بذر استفاده گردد و اثرات آن‌ها بر جوانه­زنی مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی روند جوانه­زنی بذر رقم (پارس) چغندرقند پس از پوشش­ و حبه­دار کردن به ‌وسیله برخی از باکتری­ها و مواد شیمیایی بود همچنین در تحقیق حاضر از ترکیباتی که برای پوشش و حبه­دار کردن بذر به ‌کار برده می­شود، استفاده شد و اثرات کاربرد باکتری­ها و مواد شیمیایی در این دو روش بر فرایند جوانه‌زنی و رشد مورد بررسی قرار گرفت و بهترین روش و همچنین مناسب­ترین باکتری­ها و مواد شیمیایی مورد استفاده در این پژوهش مشخص گردید.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...