بررسی سطوح مختلف کود بیولوژیک فسفات بارور2 و سوپرفسفات تریپل |
2-2-2 ساقه. 11
2-2-3 برگ… 12
2-2-4 پنجه زنی.. 12
2-2-5 گل آذین.. 12
2-2-6 ساختمان دانه برنج.. 13
2-3-مراحل رشد و نمو برنج.. 13
2-4- سطح زیر کشت و تولید برنج.. 17
2-5- سازش با محیط (اکولوژی برنج) 18
2-5-1- احتیاجات حرارتی.. 19
2-5-2- احتیاجات نوری.. 19
2-5-3- طول روز 19
2-5-4- خاک… 20
2-5-5- رطوبت نسبی.. 20
2-6- اهمیت تغذیه در گیاه 20
2-7- عنصر فسفر و اهمیت آن در تغذیه برنج.. 21
2-7-1- خسارات ناشی از مصرف کودهای شیمیایی فسفاته. 22
2-7-2- فسفر در گیاه 22
2-7-2-1- مقدار و اشکال مختلف فسفر در گیاه 22
2-7-2-2-نقش فسفر در گیاه 23
2-7-3- علائم کمبود فسفر در گیاه 23
2-7-4- شکلهای مختلف فسفر در خاک… 24
2-7-5- فسفر آلی در خاك… 24
2-7-6- فاكتورهای مؤثر در میزان فسفر آلی خاك… 24
2-7-7- عوامل مؤثر در معدنی شدن فسفر عبارتند از: 25
2-8- کودهای زیستی.. 25
2-8-1- کود زیستی فسفاته بارور2. 26
2-8-2- مزایای کود زیستی بارور2. 26
2-8-3- روشهای مصرف کودهای زیستی بارور2: 28
2-8-4-نحوه استفاده از کود زیستی فسفاته بارور2 برای نشاء (برنج، گوجهفرنگی، گیاهان تزیینی و …) 29
2-8-5- نتایج استفاده از کود زیستی بارور2 بر عملکرد برنج.. 30
فصل سوم:مواد و روشها
3-مواد و روشها 33
3-1- موقعیت جغرافیایی محل آزمایش…. 33
3-2- مشخصات خاک محل اجرای آزمایش…. 34
3-3- مشخصات طرح آزمایشی.. 34
3-4- عملیات زراعی.. 35
3-5- صفات مورد بررسی.. 36
3-5-1- عملکرد دانه. 36
3-5-2- تعداد پنجه. 36
3-5-3- پنجه بارور 36
3-5-4- طول خوشه. 36
3-5-5- وزن خشک ریشه. 36
3-5-6- وزن تر ریشه. 36
3-5-7- وزن خشک برگ… 36
3-5-8- وزن تر برگ… 37
3-5-9- وزن خشک کل.. 37
3-5-10- وزن خشک تک بوته. 37
3-5-11- نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی.. 37
3-5-12- تعداد دانه پر. 37
3-5-13- تعداد دانه خالی.. 37
3-5-14- تعداد کل دانه. 37
3-5-15- وزن هزار دانه. 37
3-5-16- ارتفاع بوته. 38
3-5-17- تعداد خوشه در مترمربع.. 38
3-6- محاسبات آماری.. 38
فصل چهارم:نتایج و بحث
4- نتیجهگیری و بحث… 40
4-1- عملکرد. 40
4-2- پنجه بارور 45
4-3- وزن خشک کل.. 49
4-4- نسبت ریشه به ساقه. 54
4-5- تعداد دانه کل.. 58
4-6- وزن هزار دانه. 62
4-7- ارتفاع بوته. 67
4-8- طول خوشه. 71
4-9-تعداد خوشه بارور 75
4-10- نتیجهگیری.. 79
پیشنهادات… 80
منابع و مأخذ. 81
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کود زیستی فسفات بارور2 و سوپرفسفات تریپل بر عملکرد دو رقم برنج (چمپا و گرده) طرحی در سال زراعی 1392-1391 در منطقه چیتاب انجام گردید. این طرح به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. که کود بارور2 و سوپرفسفات تریپل به عنوان فاکتور اصلی و رقمهای برنج فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. تیمارها شامل:1- شاهد (بدون کود فسفاته و بارور2) 2-کود بارور2 به روش محلول 3-کود بارور2 به روش محلول+کود سوپرفسفات تریپل 4- کود فسفاته بدون بارور2 5- کود بارور2 بدون فسفات بود. صفات مورد اندازهگیری شامل عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور، طول خوشه، وزن خشک کل، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، تعداد کل دانه، وزن هزاردانه، ارتفاع بوته و تعداد خوشه در مترمربع بود. نتایج نشان داد که اثر کود سوپرفسفات تریپل و کود زیستی بارور2، بر میزان عملکرد در سطح احتمال 1% معنیدار بودند. که بیشترین میزان عملکرد 4/2619 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار 5 گرم در مترمربع سوپرفسفات تریپل و کمترین میزان عملکرد 7/2256 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد بود. همچنین اثرات متقابل کود سوپر فسفات× بارور2، کود سوپر فسفات× رقم، کود بارور2× رقم و سوپر فسفات× بارور2× رقم بر میزان عملکرد، اختلاف معنیداری را در سطح 1% نشان داد. بنابراین به نظر میرسد، استفاده از کود فسفات بارور2 و سوپرفسفات تریپل در منطقه مورد آزمایش مفید است.
واژههای کلیدی: عملکرد- برنج (چمپا و گرده)-کود زیستی بارور2-کود سوپرفسفات تریپل
1- کلیات
1-1- مقدمه
یک مطلب دیگر :
شرایط امروز جهان از نظر تولید محصولات کشاورزی و تغذیه جهانی بیش از هر زمانی در گذشته، پیچیده شده است. برای تأمین امنیت غذای بشر باید تولید محصولات کشاورزی افزایش یابد. افزایش تولید با افزایش سطح زیر کشت و یا افزایش عملکرد در واحد سطح میسر میشود که گزینه اول بسیار محدود است و این امر سبب توجه هر چه بیشتر به افزایش عملکرد در واحد سطح گردیده است. آشنایی با تکنیکهای صحیح و علمی زراعت به ما کمک میکند تا از منابع آب و خاک کشور در جهت تأمین تولیدات گیاهی مورد نیاز جامعه به نحو مطلوب بهرهبرداری کنیم در غیر این صورت اعمال فشار در زمینه تولیدات گیاهی و متوسل شدن به روشهای ناصحیح و بهرهبرداری بیش از حد از منابع طبیعی، نه تنها کمکی به خوداتکایی کشور نمیکند بلکه خسارتهای جبرانناپذیری بر محیطزیست وارد میکند. بخش کشاورزی ایران مولد بیش از 25 درصد درآمد ناخالص ملی است و معاش اغلب ساکنین روستاها که در حدود 40 درصد از جمعیت تقریباً 70 میلیونی کشور را شامل میشوند از راه فعالیتهای کشاورزی تأمین میگردد. زراعت از نیمه دوم قرن هیجدهم به تدریج جنبه علمی پیدا کرد. زراعت بر پایه خاک، گیاهان زراعی و عوامل محیطی استوار است. در چند دهه گذشته با ظهور تکنولوژی جدید، استفاده از کودهای شیمیایی و سوختهای فسیلی، کشت ارقام جدید، بهکارگیری روشهای مکانیکی، کنترل آفات و … کیفیت و کمیت محصولات زراعی افزایش یافته است (اسمعیلان، 1381).
در سطح دنیا نزدیک به 52٪ زمینهای قابل کشت به کشت غلات اختصاص دارد (امام، 1383). تولید غذا، الیاف (پوشاک) و سوخت همواره در طول تاریخ مهمترین مسأله مورد توجه جوامع انسانی بوده و این چالش عظیم تا به امروز ادامه یافته است. تولیدات گیاهی، اساس تأمین غذا را تشکیل میدهند، به طوری که جیره غذایی بسیاری از مردم تقریباً بر مصرف مستقیم فراوردههای گیاهی متکی است. حتی گوشت و فراوردههای دامی نیز که گاهی به جیرهی غذایی افزوده میشوند از تولیدات گیاهی منشأ میگیرند (اسمعیلان، 1381).
زندگی انسان به گیاه وابسته است زیرا گیاه تأمینکننده غذا، پوشاک، دارو و… بوده اما گیاه برای ادامه زندگی و تولید محصول خود به خاک وابسته است به همین دلیل است که انسان از زمانهای بسیار دور، برای تولید هر چه بیشتر گیاه، اقدام به کوددهی خاک کرده است. نخستین کودهای بکار رفته عبارت بودند از ضایعات و پسماندهای حیوانی، انسانی و گیاهی یا به عبارتی امروزی «کود آلی»، بعدها کودهای شیمیایی شناخته شد و به ساخت و کاربرد آنها در سطح وسیع اقدام گردید به گونهای که کودهای آلی و کاربرد آنها در عمل به فراموشی سپرده شد و تنها در کشورهای جهان سومی اهمیت و کاربرد خود در کشاورزی را همچنان حفظ کرده است (کریمیان، 1390).
تولید کودهای شیمیایی در ایران از سال 1324 با راهاندازی کارخانهای در کرج آغاز شد (شرکت خدمات حمایتی، 1385). و کاربرد آنها در کشاورزی مربوط به سال 1340 یعنی یک سال پس از تأسیس «اداره کل حاصلخیزی خاک» به کمک سازمان جهانی خواروبار کشاورزی (فائو) است (بینام، 1340).
هدفهای اصلی تحقیقات در آن سالها عبارت بودند از: الف) معرفی فایدههای کاربرد کودهای شیمیایی و ب) تشویق کشاورزان به مصرف هر چه بیشتر کودهای شیمیایی برای افزایش محصول. و مشکلاتی در مصرف کودهای شیمیایی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از: 1- در صورتی که استفاده از کودهای شیمیایی به صورت بیرویه باشد وارد آبهای زیرزمینی و در نهایت از طریق محصولات کشاورزی وارد غذای انسانها میشود. 2- استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی خاک را آلوده میکند. 3- سفرههای آب زیرزمینی در معرض آلودگی قرار میگیرند. 4- کاربرد نامتعادل کودهای ازته ممکن است سبب کاهش و کم شدن قابلیت دسترسی گیاهان به فسفر شود. 5- استفاده مداوم از کودها سبب کاهش عناصر کمیاب مانند روی، آهن، مس، منگنز خواهد شد که بر روی سلامت گیاهان جانوران و انسان نیز تأثیر خواهند گذاشت. 6- شیوع بیماریها و آفات متعدد مثلاً نماتد در مزارع چای و حتی شانکر مرکبات در جنوب کشور عمدتاً زاییده مصرف نامتعادل کودها میباشد. کودهایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهند گرفت کود زیستی فسفاته بارور2 و سوپرفسفات تریپل.
کودهای زیستی حاوی کودهای ریزسازوارههای مفید در تغذیه گیاه میباشند که میتوانند مشتمل بر گروههای مختلف از قبیل باکتریها، قارچها و مانند آن باشد. امروزه استفاده از این کودها در جهت گام برداشتن به سوی کشاورزی پایدار و استفاده از اثرات مفید آنها رو به افزایش است (آستارایی و کوچکی، 1375).
کود زیستی فسفات بارور2:
تنها کود زیستی بیولوژیک احیاکننده کود فسفات است که در ایران برای اولین بار توسط شرکت زیست فناور سبز تولید شده است. این کود در آزمایشات انجام شده روی محصولات صیفی و گیاهان زراعی مورد بررسی قرار گرفت. کود زیستی فسفات بارور2 حاصل پژوهش 8 ساله گروهی متشکل از 24 نفر پژوهشگر در جهاد دانشگاهی واحد تهران میباشد. این کود حاوی دو نوع باکتری حل کننده فسفات از گونههای باسیلوسلنتوس سویه (p5) و سودوموناسپوتیرا سویه (p13) میباشد که به ترتیب با استفاده از دو سازوکار ترشح اسیدهای آلی و اسید فسفاتاز باعث تجزیه ترکیبات فسفره نامحلول و در نتیجه قابل جذب شدن آن برای گیاه میگردند. طی پژوهشهای 5 ساله، ابتدا جداسازی باکتریهای حل کننده فسفر از خاکهای مناطق مختلف کشور انجام شد. پس این باکتریها تحت آزمایشهای متعددی مانند بررسی مقاومت به تنشهای محیطی (دما، شوری،pH های مختلف) و رقابت با ریزسازوارههای دیگر قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بود که این باکتریها قادرند دامنه وسیعی از pH بین 5 تا 11، دمای بالا تا 42 درجه سانتیگراد و شوری تا 5/3 درصد را به خوبی حل نمایند. وجود چنین مشخصهای باعث شد که بتوان این کود زیستی را در طیف گستردهای از خاکهای ایران و برای محصولات گوناگون بکار برد.
زمان به کار بردن کود فسفات:
در همهی خاکها، کودهای فسفر را بایستی به صورت پایه به کار برد (در زمان شخم). فسفر اصولاً برای پایداری و استحکام نشاء و افزایش طول ریشه آن مورد استفاده قرار میگیرد. وجود مقدار کافی کود فسفری برای تولید دانه در مراحل اولیه رشد بیش از مراحل بعدی آن موثر است. زیرا برای پنجهزنی فعال مورد استفاده قرار میگیرد. تأمین نیاز فراوان گیاه برنج به جذب p مستلزم به کار بردن آن در زمان نشاء کاری است نه دیرتر از آن. به کار بردن کود p در زمان 25 روز پس از نشاء کاری در تولید محصول تأثیر نخواهد داشت. بر خلاف کود اوره، لازم نیست کود p را در چندین مرحله تقسیم کرده، و در مراحل مختلف رشد گیاه برنج بپاشند، زیرا معلوم شده که این کود آب شویی نمیشود و در خاک باقی میماند و به تدریج در اختیار گیاه قرار میگیرد. بعلاوه، در صورتی که در مرحله آغاز رشد کود p به اندازه کافی توسط برنج جذب شده باشد، بعداً در مراحل بعدی رشد در همهی اندامهای گیاه میتواند توزیع گردد. فسفر در مرحله زایشی به طور فعال از برگهای کهنه به برگهای تازه انتقال مییابد (عادلیمسبب، انتشار مقالات کشاورزی و علوم وابسته).
در مزارع فسفات به شکل کودهای آلی و یا کودهای شیمیایی فسفاته به خاک اضافه میشود. ظرفیت تثبیت فسفر در خاکهای مختلف با توجه به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، زیستی، اقلیم و مدیریت زراعی متغیر است (آستارایی، 1375). قابلیت در دسترس بودن فسفر بستگی به عوامل زیادی چون pH، تهویه خاک، رطوبت، دما، مقدار آهن، آلومینیم و منگنز و … دارد (بایبوردی، 1379). میزان مصرف کودهای شیمیایی فسفر در ایران حدود 750 هزار تن در سال میباشد که 250 هزار تن از این مقدار در داخل تولید و بقیه آن با واردات این کود جبران میشود.
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1399-08-08] [ 05:32:00 ب.ظ ]
|