1-15ترکیبات موجود در سم مار و فرآورده های تولیدی آن. 21

1-16مکانیسم عملکرد سم در ایجاد ورم، تاول و نکروز بافتی. 23

1-17مکانیسم عملکرد سم در ایجاد فلج. 23

1-18مکانیسم عملکرد سم در ایجاد خونریزی. 23

1-19تولید مثل در مارها 24

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1منطقه مطالعاتی. 26

2-2خاك منطقه 26

2-3پوشش گیاهی. 26

2-4 آب و هوا 26

2-5نمونه برداری. 27

2-6زمان نمونه برداری. 27

2-7وسایل مورد نیاز 27

2-8 روش های جمع آوری نمونه 27

2-9روش نگهداری و مطالعه نمونه ها 28

2-10روش مطالعه نمونه در زیستگاه 28

2-11 بررسی بیومتریك و مریستیك.. 28

فصل سوم: نتایج

3-1خانواده کلوبریده 32

3-2شتر مار شیرازی. 32

3-3خانواده ویپریده(افعی ها) 36

3-4 مار شاخدار 36

3-5افعی با گرزه مار 41

فصل چهارم: بحث… 44

یک مطلب دیگر :

نتیجه گیری. 48

پیشنهادات. 49

منابع. 50

چکیده انگلیسی. 56

چکیده

هدف از این پایان نامه جمع آوری و شناسایی مارهای منطقه مارکوه شهرستان دامغان واقع در استان سمنان بود. لذا از فروردین 1389 تا تیر 1390 قسمت های مختلف این منطقه مورد جستجو قرار گرفت و تعداد 10 نمونه مار شامل 3 گونه از 3 جنس و 2 خانواده جمع آوری و مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفت. نتایج حاصل از شناسایی نمونه ها با توجه به کلید شناسایی از این قرار است.

شتر مار شیرازیSpalerophis diadema shiraziana   مار شاخدار Pseducerastes persicus  و گرزه مار Vipera lebetina obtusa

فراوانی شتر مار شیرازی Spalerophis diadema shiraziana   از دیگر نمونه ها بیشتر بود . این مار غیر سمی و متعلق به خانواده کلوبریده می باشد.

مار شاخدار Pseducerastes persicus  و گرزه مار Vipera lebetina obtusa  متعلق به خانواده ویپریده و سمی هستند.

کلمات کلیدی:ایران، استان سمنان، دامغان، مار کوه،Viperidae ,Colubridae

فصل اول

کلیاتی در مورد مارها

مقدمه

کشور ایران بین 25 تا 40 درجه عرض شمالی در 64 درجه طول شرقی واقع شده است. دوسوم وسعت ایران در نیمه جنوبی منطقه معتدله شمالی و یک سوم منطقه گرم زمین قرار گرفته و هم چنین هم عرض بودن آن با دریا، آب و هوای معتدل یا نسبتاً گرم مدیترانه ای باید بر ایران حکم فرما باشد، ولی نزدیکی با مدار راس السرطان باعث شده که نواحی بیابانی نیمکره شمالی ناحیه وسیعی از سرزمین ایران را در بر می گیرد و بر شرایط آب و هوایی آن تأثیر چشمگیری بگذارد(رستگار پویایی)

با این وجود قرار گیری موقعیت ایران در مسیر وزش باد های مرطوب غربی و وجود ارتفاعات بلند، تنوع گیاهی و جانوری را به شدت تحت تأثیر قرار داده است و زیستگاههای گوناگون و متعددی را به وجود آورده است این عوامل موجب پیدایش تنوع قابل توجهی از خزندگان شده است.خزندگان به دلیل تغذیه ازآفات گیاهی و کنترل محصولات کشاورزی و در تنظیم جمعیت هزاران گونه از بی مهرگانی که از آنها استفاده غذایی می کنند. اهمیت و نقش بسزایی دارند. در بسیاری از کشورها گونه های زیادی از خزندگان بخصوص لاک پشت ها خوراکی هستند و به عنوان یک غذای مقوی مصرف می شوند.(2و3)