2-3- آبیاری دقیق (آبیاری با شدت متغیر)………….. 25

2-4- استفاده از داده­های هواشناسی……………….. 42

2-3- اتوماسیون سیستم‌های آبیاری 46

2-6- روش‌های مختلف اتوماسیون آبیاری……………… 51

2-7- ارزیابی سیستم‌های آبیاری 59

2-7-1- مفاهیم و تعاریف مورد نیاز در ارزیابی سیستم‌های آبیاری 62

2-7-2- کمبود رطوبت خاک (SMD) 62

2-7-3- کمبود مجاز مدیریتی (MAD) 63

2-7-4- یکنواختی توزیع آب در مزرعه (DU) 63

2-7-4-1- عوامل مؤثر بر یکنواختی توزیع (DU) در سیستم آبفشان دوار مرکزی 64

2-7-5- ضریب یکنواختی (CU) 67

2-7-5-1- ضریب یکنواختی کریستیانسن 67

2-7-5-2- ضریب یکنواختی هیرمن و هین 68

2-7-5-3- میانگین وزنی نمونه ها 69

2-7-5-4- ضریب تغییرات نمونه های وزنی Cuv 69

2-7-5-5- ضریب یکنواختی ویلکوکس- اسوالز CUw 70

2-7-5-6- ضریب یکنواختی هارت و رینولدز CUh 71

2-7-5-7- ضریب یکنواختی کارملی CUcr 71

2-7-5-8- ضریب یکنواختی پیشنهاد شده توسط مولی و برموند 72

2-7-6- راندمان واقعی آبیاری (AELQ) 72

2-7-7- راندمان پتانسیل آبیاری (PELQ) 73

فصل سوم: مواد و روش‌ها 74

3-1- مقدمه 75

3-2- مشخصات محل اجرای آزمایش 75

3-3- اقلیم و هواشناسی 76

3-4- توپوگرافی 76

3-5- مشخصات خاک 76

3-6- منابع آب آبیاری 77

3-7- مشخصات آب آبیاری 77

3-8- مشخصات سیستم آبیاری 78

3-8-1- مشخصات آبپاش موجود در دستگاه 80

3-8-2- مشخصات پمپ 81

3-9- مراحل اجرای طرح در مزرعه 81

3-9-1- اندازه‌گیری ضریب یکنواختی 82

3-10- محاسبات 87

 

فصل چهارم: نتایج و بحث 88

4-1- مقدمه 89

4-2- برآورد ضریب یکنواختی 89

4-3- یکنواختی توزیع آب (DU) 99

4-3- برآورد ضریب یکنواختی در جهت عمودی 100

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 105

5-1- نتیجه‌گیری 106

5-2- پیشنهادات 107

فهرست منابع 109

 

فهرست شکل­ها

شکل (2-1) نمونه‌ای از اولین دستگاه آبفشان دوار 12

شکل (2-2) شمای کلی از مزرعه تحت پوشش سنترپیوت 14

شکل(2-3) دستگاه سنترپیوت در حال آبیاری 15

شکل(2-4) نمایی از اراضی تحت پوشش دستگاههای سنترپیوت 16

شکل(2-5) نمایی از پیوت 17

شکل(2-6) نمایی از اسپن و تاور 18

شکل(2-7) نمایی از چرخها و الکتروگیربکس 19

شکل(2-8) نمایی از تابلوی اصلی دستگاه سنترپیوت 20

شکل(2-9) نمایی از نحوه آبیاری دستگاه 21

شکل (2-10) نمونه ای از تفنگ انتهایی کاربردی در دستگاه سنترپیوت 22

شکل(2-11) بخش های تشکیل دهنده بسته کنترلی منطقه ای ناحیه VRI 27

شکل(2-12) تفاوت‌های رویت شده در EC در نواحی مختلف مزرعه 28

شکل(2-13) نسخه اولیه استفاده شده 29

شکل(2-14) مجموعه داده‌های یک دوره زمانی نمونه 31

شکل(2-15) مجموعه‌ای از عکس‌های مادون قرمز در طول فصل رشد 32

شکل(2-16) شمای کلی سنترپیوت با شدت متغیر 36

شکل(2-17) نمونه‌ای از ظروف نمونه گیری 37

یک مطلب دیگر :

شکل(2-18) الگوی چیدمان ظروف اندازه‌گیری در زیر سنترپیوت سه‌تکه‌ای 37

شکل(2-19) درصد ضریب یکنواختی برای هر شدت جریان در آزمایش7 42

شکل(2-20) نمایی از دستگاه اتوماتیک هواشناسی………. 43

شکل (2-21) نمایی از صفحه ورودی دستگاه خودکار در اینترنت 44

شکل(2-22) نمایی از خروجی دستگاه i-metose 45

شکل(2-23) نمایی از گراف خروجی دستگاه i-metose 46

شکل(2-24) قابلیت اتوماسیون سیستم‌های آّبیاری مختلف 48

شکل(2-25) قابلیت چرخش و تغییر جهت سیستم خودکار آبیاری بارانی سنترپیوت 49

شکل(2-26) طرح کرت آزمایش آبیاری آبفشان دوار خودکار 51

شکل(2-27) تنظیمات کنترلی آبفشان دوار خودکار 52

شکل (3-1) نمونه‌ای از آبپاش به‌کاربرده شده در سنترپیوت مورد ارزیابی 80

شکل(3-2) نحوه جانمایی ظروف جمع آوری آب جهت ارزیابی سنترپیوت 83

شکل(3-3) نحوه چیدمان ظروف جمع آوری آب جهت ارزیابی سنترپیوت 83

شکل(3-4) نحوه قرائت حجم آب داخل ظروف 84

شکل(3-5) نمایی از نحوه پاشش آب در ظروف جمع‌آوری 86

شکل(3-6) نمایی از نحوه ارزیابی یکنواختی پخش سیستم سنترپیوت 87

شکل(4-1) میزان پاشش در طول دستگاه سنترپیوت در دوردیف شعاعی و در دو سرعت 10 و 60 درصد 97

شکل(4-2) نمودار ضریب یکنواختی در دو سرعت 10 و 60 درصد 98

شکل (4-3) مقادیر یکنواختی توزیع آب در دو سرعت 10 و 60 درصد 100

شکل (4-4) عمق پاشش آب در قوطی‌ها در جهت عمود بر سنترپیوت در سرعت 10 درصد 102

شکل(4-5) عمق پاشش آب در قوطی‌ها در جهت عمود بر سنترپیوت در سرعت 60 درصد 103

شکل (4-6) مقادیر ضریب یکنواختی در جهت عمودی و در دو سرعت 10 و 60 درصد 104

 

 

فهرست جدول­ها

جدول (2-1) اجزاء و عوامل مؤثر بر یکنواختی توزیع در سیستم آبفشان دوار مرکزی 65

جدول (3-1) نتایج حاصل از آزمایش خاک 77

جدول (3-2) خصوصیات شیمیایی آب آبیاری 78

جدول (3-3) میزان پاشش سیستم سنترپیوت در سرعت‌های مختلف 79

جدول (3-4) مشخصات پمپ انتخابی جهت استفاده از سیستم سنترپیوت 81

جدول (4-1) حجم آب در ظروف جمع‌آوری در سرعت 10 درصد 90

جدول (4-2) حجم آب در ظروف جمع‌آوری در سرعت 60 درصد 94

جدول (4-3) حجم آب در ظروف جمع‌آوری آب در جهت عمودی و سرعت 10 درصد 101

جدول (4-4) حجم آب در ظروف جمع‌آوری آب در جهت عمودی و سرعت 60 درصد 102

 

 

 

فصل اول

مقدمه

 

1-1- مقدمه

بشر از ابتدای آشنایی با امر آبیاری و کاربرد آن به مسئله ارزیابی و بهبود آن پرداخته است. بدون شک در تمدنهای کهن ایران، مصر، بین النهرین، هند و چین که فن آبیاری نقش تعیین کننده‌ای در استقرار تمدن‌ها داشته است، ارزیابی طرح‌های مختلف آبیاری صورت می‌گرفته است. ابداع فن‌آوری‌های قابل توجه در تمامی مراحل عمر طرح‌های آبیاری از طراحی تا احداث تا مدیریت بهره برداری در دوران‌های گذشته، گواه بر این مدعاست. تدوین برنامه‌های دقیق توزیع آب، ساخت سازه‌ها و ابداع روش‌های مناسب برای اندازه‌گیری آب آبیاری در اقصی نقاط کشور، در زمان‌های گذشته نتیجه ارزیابی طرح‌های آبیاری و ارائه راه‌کارهایی برای بهبود آن‌ها بوده است.

مسئله ارزیابی و بهبود عملکرد به‌صورت امروزی پس از انقلاب صنعتی در واحدهای تولیدی صنعتی شروع شد و در این بخش رشد چشمگیری داشت. اما در بخش کشاورزی و خدمات مربوطه تنها در دهه‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از دلایل تأخیر در پرداختن به مسئله ارزیابی و بهبود عملکرد در طرح‌های آبیاری این است که تنها در ‌دهه‌های اخیر است که محدودیت‌های منابع در احداث و بهره‌برداری طرح‌های آبیاری و توسعه روش‌های آبیاری و حساسیت تبعات اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی آنها احساس شده است.