گوگرد ها، دی سولفورها و تیوفن ها، کم تر خورنده هستند اما موجب کم شدن عدد اکتان در مجاورت تترا اتیل سرب می شوند. قسمت اعظم H₂S در موقع تقطیر نفت در درجه ی حرارت 300 و 400 درجه ی فارنهایت از نفت خارج می شود. گوگرد در مازوت ایجاد خوردگی شدید نموده و در روغن ها باعث کم شدن مقاومت، در مقابل اکسید شدن می شود و رسوبات سختی را به وجود می آورد. [2]
بررسی های انجام گرفته در 33 کشور جهان نشان می دهد که مقدار گوگردِ سوخت، در تمام نمونه های اخذ شده، نسبت به سالیان قبل كاهش قابل ملاحظه ای داشته است. در سال 1995 مقدار گوگرد در سوخت های دیزل در اكثر كشورهای مورد مطالعه بین1000 تا 2000 mg/kg) ) متغیر بوده است، در حالی كه در سال 1998 این مقدار به حداكثر 50 تا 500 (mg/kg) كاهش پیدا كرده است. با این وجود، كاهش یاد شده در سال های آینده باید تداوم یابد.
بر اساس مقررات كنترل آلاینده ها مقدار گوگرد در سوخت های گازوئیلی، برای كشورهای اتحادیه اروپا تا سال 2005 حداكثر mg/kg 50 و برای ایالات متحده و كانادا تا سال 2006 مقدار 15 mg/kg  بوده است.در كشور ژاپن برنامه كاهش مقدار از 500 به 50 (mg/kg) تا سال 2003 در بعضی از مناطق اجرا شده است. در حال حاضردر برخی از كشورهای اروپایی مانند بلژیك، دانمارك، فنلاند، هلند، نروژ، لهستان و انگلیس، گازوئیل هایی با مقدار 500 mg/kg نیز تولید می شود. نكته حائز اهمیت اینكه هم اكنون در كشورهای آلمان، سوئد و ایتالیا، تهیه گازوئیل با میزان گوگرد 10 mg/kg نیز امكان پذیر است. بر اساس آمار، حداكثر مقادیر مجاز گوگرد برای سوخت های دیزلی در تعدادی از كشورهای جهان عبارآزمایش از : اروپای متحد، ایالات متحده و كانادا، مكزیك، ژاپن، تایلند و سنگاپور 500PPM ، هنگ كنگ PPM350 و استرالیا کم تر

 از 500PPM [3].

از سال 2006 مقررات زیست محیطی تاکید بیشتری بر گوگردزدایی شدید [1]جهت دستیابی به خصوصیات سوخت دیزل با گوگرد فوق پایین [2] (ULSD) دارد که در این نوع بایستی حداکثر میزان مجاز گوگرد در سوخت دیزل ppm 15 باشد. این محدودیت­ها، می تواند روی جنبه­های اقتصادی تأثیر گذار ­باشد. به همین منظور تا کنون عملیات زیادی جهت حذف مناسب گوگرد صورت گرفته است. [3]
پیش از بحث اصلی لازم است که مختصری در ارتباط با نفت و موادتشکیل دهنده آن بدانیم:
1-1-موادتشکیل دهنده نفت خام [4]
نفت خام اساسا، مخلوطی از هیدروکربنها است و حتی عناصر غیر هیدروکربنی آن نیز معمولا بصورت مولکولهای پیچیده ای هستند که خاصیت هیدروکربنی شان غلبه دارد، ولی نفت خام در عین حال حاوی مقادیر اندکی اکسیژن ، گوگرد ، نیتروژن ، وانادیم ، نیکل و کروم است. مواد سازنده نفت، با توجه به محل و شرایط تشکیل، از نظر نوع هیدروکربون و همچنین از نظر ترکیبات هترواتم متفاوت است. بنابراین مقدار درصد مواد سازنده نفت، بسته به منبع نفتی می تواند متفاوت باشد. بطور کلی مواد سازنده نفت عبارتند از: هیدروکربنها ، ترکیبات اکسیژنه – گوگرده – ازته ، مواد معدنی.
1-1-1-هیدروکربنها
چون تعداد هیدروکربنهای موجود در نفت، نامحدود و جداکردن آنها بطور کامل خیلی مشکل می باشد، لذا آنها را در سه گروه کلی طبقه بندی می نمایند که عبارتند از: پارافین ها ، نفتن ها و آروماتیکها. علاوه بر این گروه چهارمی نیز وجود دارد، یعنی همان اولفین هایی که در نتیجه فرایند هیدروژن زدایی از پارافین ها و نفتن هاتشکیل می شود.
1-1-2-پارافین ها (آلکان)
مشخصه هیدروکربنهای پارافینی، اتصال اتمهای کربن به وسیله پیوندهای ساده است. سایر پیوندها نیز با اتمهای هیدروژن، سیر شده است. فرمول عمومی پارافین ها ، C_nH_2n+2 است.
1-1-3-اولفین ها (آلکن ها)
اولفین ها بطور طبیعی در نفت خام وجود ندارد، بلکه در خلال فراورش نفت تشکیل می شود. فرمول عمومی آنها C_nH_2n است. معمولا وجود اولفین ها در فراورده نهایی، نامطلوب است، زیرا فعالیت پیوندهای دوگانه، باعث می شود که ترکیبات اولفین دار آسانتر اکسیده و بسپارش شوند. در برش های بنزین با گستره نقطه جوش ، وجود برخی اولفین ها مطلوب است زیرا اولفین ها دارای اعداد اکتان پژوهشی بالاتری[3] ، در مقایسه با ترکیبات پارافینی با تعداد اتمهای کربن یکسان، می باشند.
1-1-4-نفتن ها (سیکلو آلکانها)
هیدروکربنهای سیکلو پارافینی ای که تمام پیوندهای آزاد اتمهای کربن شان با هیدروژن، سیر شده نفتن نامیده می شود. در نفت خام ، انواع بسیاری از نفتن وجود دارد، ولی بجز در مورد ترکیبهای دارای جرم مولکولی اندک، نظیر سیکلوپنتان و سیکلو هگزان، معمولا بصورت ترکیبهای جداگانه تفکیک نمی شود. طبقه بندی آنها با توجه به گستره نقاط جوش صورت می گیرد.
1-1-5-آروماتیکها
گروه هیدروکربنهای آروماتیکی، از نظر شیمیایی و فیزیکی، تفاوت بسیاری با پارافین ها و نفتن ها دارد. هیدروکربنهای آروماتیکی، شامل یک حلقه بنزنی سیر نشده، ولی بسیار پایدار می باشد و اغلب مانند یک ترکیب سیر شده عمل می کند.
1-1-6-ترکیبات اکسیژنه

یک مطلب دیگر :

مقدار درصد اکسیژن در نفت از 3 درصد تجاوز نمی کند و اغلب در ساختمان مولکولهای سنگین، به حالت ترکیب یافت می شود. ترکیبات اکسیژنه موجود در نفت شامل اسیدها و فنل ها می باشد. فنل ها بمقدار کم در روغن های کالیفرنیا و رومانی وجود دارد. اسیدهای موجود در نفت، بیشتر بصورت مشتقات سیکلو آلکانها یا نفتنی است.
1-1-7-ترکیبات گوگردی
اغلب نفت ، شامل گوگرد آزاد بصورت محلول است که در اثر تبخیر کریستالیزه می گردد. گوگرد ممکن است بصورت هیدروژن گوگرده – تیوفرمرکاپتان – تیواتر – دی گوگرد و گوگرد کربن و گوگرد کربنیل وجود داشته باشد. سایر ترکیبات نفت شامل: مرکاپتان ها، انواع سولفیدها، پلی سولفیدها، تیوفن ها و ترکیبات تیوفنی که در قسمتهای سنگین نفت خام متمرکز هستند. در قسمتهای سبک نفت خام هیدروژن سولفید نیز یافت می شود. در بعضی از نفت ها، گوگرد به صورت عنصری نیز وجود دارد.
مقدار گوگرد در نفت بستگی به منطقه ای دارد که در آنجا نفت تشکیل گردیده است. بعنوان مثال مقدار آن در مواد خام نفتی کویت 2/5 درصد و در نفت منطقه آقاجاری ایران 1/36 درصد می باشد. میزان گوگرد در ایران در حدود 1.22% گوگرد در نفت خام هفت گل و 2.46% در نفت خام خارک است. نفت های اروپای شرقی، خاور دور، هند و پاکستان و برمه به طور متوسط دارای گوگرد کم تری هستند. [1]
در اینجا یادآوری می شود که خاصیت خورندگی نفت شرق و بوی نامطبوع آن بعلت وجود این ترکیبات می باشد.
1-1-8-ترکیبات ازته
روغنهای معدنی می توانند تا 1/5 درصد ازت بصورت ترکیبهای آلی دارا باشند.
1-1-9- مشتقات فلزی
هرگاه مواد باقیمانده از تقطیر نفت را بسوزانند، مانند زغال از خود خاکستر باقی می گذارد که شامل برخی از ترکیبات فلزی است. این ترکیبات بیشتر مربوط به عناصری از قبیل سیلیس – آهن – آلومینیوم – کلسیم – منیزیم – نیکل و سدیم باشد. ضمنا وانادیم در خاکستر برخی از نفت ها بدست آمده است و وانادیم را معمولا از نفت استخراج نموده ، در صنایع فولادسازی مورد استفاده قرار می دهند. مقدار این فلز در حدود 400ppm یعنی 400 گرم به ازای یک تن می باشد.
از آنجا که در این پروژه ، حذف ترکیبات گوگردی از نفت خام، از اهمیت خاصی برخوردار است، در مورد گوگرد و مشخصات آن اطلاعات داده شده در این بخش ، سودمند خواهد بود.
کلیه ی نفت های شناخته شده عملا دارای گوگرد هستند. نفت های به دست آمده از آمریکای جنوبی و خاورمیانه و خاور نزدیک به طور متوسط دارای گوگرد بیشتری هستند. گوگرد در 2 نوع اصلی وجود دارد: نوع اول به عنوان “گوگرد فعال[4]” شناخته شده كه می تواند به صورت مستقیم با فلزات وارد واكنش گردد. نوع دوم “گوگرد غیر فعال[5]” است كه قادر نیست مستقیما با فلزات وارد واكنش شود. گوگرد فعال شامل:گوگرد، سولفید هیدروژن و مركاپتانها است. نوع غیر فعال شامل: سولفید، دی سولفید كربن، تیوفن (TH)و مشابه آن است.
مقدار گوگرد و API[6] دو خاصیتی هستند که بیشترین اثر را در ارزش گذاری بر روی نفت خام دارند. مقدار گوگرد بر حسب درصد وزنی گوگرد بیان می شود و بین 0.1 تا 5 درصد تغییرمی کند(در نفت خام). نفت هایی که بیش از %0.5 گوگرد دارند معمولا نیازمند فرآورش گسترده و گوگردزدایی هستند. [1]
1-2-روش های گوگرد زدایی
روش های مختلفی برای استخراج ترکیبات گوگردی ساده از برش های سبک نفتی به وسیله ی مواد شیمیایی و حلال ها توسعه یافته اند، ولی تنها تعداد کمی از آنها می توانند برای برش های سنگین، از قبیل نفت سیاه باقیمانده و یا نفت خام که ترکیبات گوگردی اصلی آنها از نوع تیوفن است به کار می رود. ساده ترین ترکیب برای گوگرد زدایی، مرکاپتانها هستند که اغلب با روش زیر گوگرد زدایی می شوند:
1-2-1-مركاپتان زدایی از برشهای نفتی[1]
گروههای مختلف مركاپتان از سمی ترین و فرارترین آنها (متیل و اتیل مركاپتان با وزن مولكولی كم) تا مركاپتانهای سنگین ( با زنجیره هیدروكربنی شاخه دار ) تقسیم بندی می شوند. سولفید هیدروژن و مركاپتانهای سبك C1-C3 سمی و فرار، بودار و به شدت خورنده می باشد .
در طی فرایندهای پالایش برشهای حاوی مركاپتان، پسابهای قلیایی – گوگردی سمی تولید می شود لذا تولید، انتقال، ذخیره سازی و پالایش این برشها دارای مسایل و مشكلات تكنولوژی و زیست محیطی جدی می باشد.دو فرآیند معمول، برای مرکاپتان زدایی فرآیند DMD و DMC است:
1-2-1-1-مرکاپتان زدایی از مقطر(DMD)[7]
فرآیند DMD ، مركاپتان زدایی از برشهای نفتی می باشد . در این فرایند با استفاده از محلول كاستیك، مرکاپتانهای سبک به همراه H₂Sو COS، CS₂ از برش نفتی حذف و مركاپتانهای سنگین خورنده و فعال به دی سولفیدها تبدیل می شود. اولین واحد صنعتی با استفاده از كاتالیست IVKAZ، از نرمال پنتان ، مركاپتان زدایی شده در روسیه در سال 1974 راه اندازی شد .
فرایند DMD در مقایسه با فرایندهای مشابه ، تفاوت ها و مزایای قابل ملاحظه ای را دارد كه در زیرارائه می گردد:    شده اند:
الف – در فرایند DMD ،‌ از كاتالیست هموژن ، پایدار و بسیار فعال IVKAZ استفاده می شود . این كاتالیست بسیار فعالتر و پایدارتر از كاتالیست های فرایندهای مشابه می باشد.

• آیامیزان فلزات سنگین سرب وکادمیوم درشیرخشک نوزادان موجود در بازار با نشان های تجاری فوق (لاکتانا1، لاکتانا2، گیگوز1 گیگوز2، ببلاک1، ببلاک2، ببلاک3، بیومیل، نان، هومانا1، هومانا2، هومانا3) بیش ازحد مجاز ایران است؟
• آیا میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم در غذای کودک موجود در بازار با نشان های تجاری فوق {غنچه(حریره بادام، گندمین با شیر، پنج غله با شیر و مخلوط میوه) پوره 4، پوره5، انشور، سرلاک (گندم وعسل باشیر، گندم ومیوه با شیر، برنج باشیر)، (گندم وتکه های خرما با شیر، گندم وموز با شیر، گندم وشیر)} بیش
• 
•  ازحدمجازایران است؟
• یک مطلب دیگر :
• کاوشگران جوان فردا

2-3-3- تهیه ی ان-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-برمو-فنیل)-متیل[-استامید ، به عنوان یک روش نمونه برای تهیه مشتقات آمیدوآلکیل نفتول ها در شرایط بدون حلال. 29
2-3-4- اطلاعات طیفی مربوط به چند نمونه از مشتقات 2-آمیدوآلکیل نفتول ها 30
2-3-4-1-([4-برموفنیل)(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل) متیل]اوره. 30
2-3-4-2- ان-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)فنیل متیل[-استامید. 31
2-3-4-3- ان-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-پارا-تولیل-متیل[-استامید. 31
2-3-4-4- ان-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-متوکسی-فنیل)-متیل[-استامید. 31
2-3-4-5- ان-[(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-کلرو-فنیل)-متیل]-استامید. 32
2-3-4-6- ان-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-برمو-فنیل)-متیل[-استامید. 32

فصل سوم
بحث و نتیجه گیری
 
3-1-سنتز مشتقات آمیدوآلکیل نفتول ها با استفاده از آلدهید های آروماتیک مختلف، اوره یا استامید و 2-نفتول در مجاورت کاتالیزگر آلی جامد فنیل فسفینیک اسید در دما °C 120 و شرایط بدون حلال. 33

3-2- بدست آوردن شرایط بهینه جهت سنتز آمیدوآلکیل نفتول ها با استفاده از آلدهید ، اوره و 2-نفتول در مجاورت کاتالیزگر آلی، فنیل فسفینیک اسید. 33
3-2-1-انتخاب کاتالیزگر مناسب برای انجام واکنش… 33
3-2-2- انتخاب دمای مناسب برای انجام واکنش… 35
3-2-3-تعیین مقدار مناسب کاتالیزگر. 35
3-2-4-انتخاب نسبت مولی مناسب واکنش دهنده­ها 37
3-2-5-بررسی حلال های مختلف.. 38
3-2-6- روش عمومی برای تهیه آمیدوآلکیل نفتول ها با استفاده از کاتالیزگر آلی فنیل فسفینیک اسید   39
3-2-7-بررسی نتایج جدول 3-6. 42
3-2-7-1- شناسایی N-](2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-نیترو-فنیل)-متیل[-استامید. 42
3-2-7-2- شناسایی 1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره. 43
3-5-نتیجه گیری.. 44
3-2-8-پیشنهاداتی برای آینده. 46
طیف………………………………………………………………………………………………………۴۷
منابع……………………………………………………………………………………………………..۵۷.

فهرست جداول
عنوان————-صفحه
جدول3-1: بهینه سازی کاتالیزگر. 34
جدول3-2: بهینه سازی دما 35
جدول 3-3: بهینه سازی مقدار کاتالیزگر. 36
جدول 3-4: بهینه سازی نسبت مولی واکنش دهنده­ها 37

یک مطلب دیگر :

جدول3-5: بهینه سازی حلال. 38
جدول3-6: نتایج تهیه آمیدوآلکیل نفتول ها با استفاده از کاتالیزگر آلی فنیل فسفینیک اسید در شرایط بدون حلال. 39
جدول3-7: جدول 3-7: نتایج بررسی مقایسه روش این تحقیق نسبت به سایر روش های گزارش شده درمجلات    34

فهرست طیف­ها
عنوان ———— صفحه
(طیف ­شماره1¹H NMR 400 MHz ) اترکیب N-[(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-نیترو-فنیل)-متیل]-استامید درحلال DMSO…….…………………………………………………………………….……………47
(طیف شماره1الف¹H NMR 400 MHz) پهن شده ترکیبN-[(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-نیترو-فنیل)-متیل]-استامید در حلال DMSO ……………………………………………………………..……….……48
(طیف شماره1ب¹³C NMR 100 MHz ) ترکیب N-[(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-نیترو-فنیل)-متیل]-استامید در حلال DMSO ………….…………………………………………………………………………………49
(طیف شماره 1ج¹³C NMR 100 MHz ) پهن شده ترکیب N-[(2-هیدروکسی نفتالن-1-یل)-(4-نیترو-فنیل)-متیل]-استامید در حلال DMSO ……….…………………………………..………………………………50
(طیف ­شماره2¹H NMR 400 MHz ) ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در حلال DMSO………………………………………………………………………………………..………….……51
(طیف شماره2الف¹H NMR 400 MHz) پهن شده ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در حلال DMSO……..………………………………………………………………………….….52
(طیف شماره2ب¹³C NMR 100 MHz ) ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در حلال DMSO…………………………………………………………………………………………………53
(طیف شماره 2ج¹³C NMR 100 MHz ) پهن شده ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در حلال DMSO ………..……..…………………………………………………………………..54
(طیف شماره2¹H NMR 400 MHz ) ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در
حلال D₂O DMSO. ……………….……………………………………………………………..………………..55
(طیف ­شماره2ذ IR) ترکیب1-((4-برموفنیل) (2-هیدروکسی نفتالن -1-یل)متیل) اوره در حلال DMSO………………………………………………………………………………………………………..56

چکیده:
دراین پروژه، روش موثری برای سنتز مشتقات آمیدوآلکیل نفتول ها با استفاده از واکنش چند جزئی آلدهید های مختلف، 2-نفتول و اوره یا استامید تحت شرایط بدون حلال در مجاورت کاتالیزگر آلی فنیل فسفینیک اسید ارائه می شود. بدست آوردن محصولات در مدت زمان کوتاه، با راندمان خوب، استفاده از مقدار کاتالیرگری کاتالیزگر ، روش جداسازی آسان و عدم استفاده از حلال از مزایای این روش می باشد.

ساختار محصولات بوسیله طیف های H¹NMR ،C¹³NMR ،IR و نقطه ذوب شناسایی شد.

مقدمه

شکل 11. ترسیمی ساده ازنحوه تغییرات n 64
شکل 12. تمامی دماغه های مختلف راکه دراین پایان نامه مدل شده است رانشان میدهد. 65
شکل 13. نقطه ای فرضی که نشان دهنده ی شروع شدن جریان توربولانسی است. 70
شکل 14. توزیع فشاربرروی سطح جسم درحالت پایه 71
شکل 15. توزیع سرعت برروی سطح جسم درحالت پایه 72

شکل 16. تغییرات تنش برشی برروی سطح جسم درحالت پایه 72
شکل 17. تغییرات ضریب درگ برروی سطح جسم درحالت پایه 73
شکل 18. توزیع سرعت برروی جسم درحالت بهینه ضریب درگ 73
شکل 19. توزیع فشاراستاتیکی برروی جسم درحالت بهینه ضریب درگ 74
شکل 20. تغییرات تنش برشی برروی بدنه درحالت بهینه 74
شکل 21. تغییرات ضریب فشاربرروی جسم درحالت بهینه 75
شکل 22. توزیع سرعت برای حالتn=1 75
شکل 23.توزیع ترم توربولانس جنبشی درجریانn=1/5 76
شکل 24. توزیع ترم توربولانس جنبشی درجریانn=3 76
شکل 25. توزیع ترم سینتیک توربولانس درجریانn=2/5 77
شکل 26. توزیع ترم سینتیک توربولانس درجریانn=1/75 77
شکل 27. توزیع ترم سینتیک توربولانس درجریانn=2/125 78
فهرست جداول
 
جدول 1. وابستگی جواب به تعداد مش 59
جدول 2. ضرایب درگ بدست آمده از روشهای متفاوت در و . ( ) 69
جدول 3. تغییرات ضریب درگ بر اساس مقادیر مختلف n که دماغه های مختلف را ایجاد میکند. 69
جدول 4. مقادیر مختلف درگ برای مقادیر متفاوت n 70
جدول 5. مقدار ضریب درگ محاسبه شده بر روی جسم مورد نظر با استفاده از مدلهای توربولانسی متفاوت در عدد رینولدز 71
 

یک مطلب دیگر :

نمادها
CDضریب درگ
Cp ضریب فشار
D قطر جسم
Df درگ اصطکاکی پوسته
Dpدرگ فشاری
Dωترم پخش
F نیروهایی که به بدنه وارد می­شوند
تولید انرژی سینتیک توربولانسی به سبب گرادیان سرعت متوسطه
ترم تولید
K انرژی جنبشی
L طول جسم
pفشار استاتیکی
p∞ فشار جریان آزاد
Re عدد رینولدز
فاصله از محور سطح جسم
ترم منبع
ترم منبع تعریف شده توسط کاربر
سرعت اصطکاکی
سرعت جریان آزاد
سرعت­های شعاعی و محوری
xمختصات محوری و شعاعی
پراکندگی ترم­های توربولانسیK و

داف
1- شناسایی مشخصات فیزیکی (بافت، وزن مخصوص، رطوبت) و شیمیائی (pH ،Ec ، آهک، کلسیم، منیزیم، نیتروژن، فسفر و پتاسیم) خاک در منطقه دارابکلا-مازندران
2- شناسایی وضعیت رویش درخت توسکا در حاشیه جاده
1-5- تعاریف و مفاهیم
1-5-1- دوایر سالانه

ویژگی­های رویشگاه به شکل متناسبی در پوشش گیاهی منعکس می­شود و شاخص­های کیفیت را می­توان در پوشش گیاهی یافت نمود (بارنس[3]، 1998). رشد درخت ترکیبی از عوامل محیطی شامل انسان و طبیعت می­باشد که الگوی رویش درخت را در طول زمان تغییر می­دهد. با شناخت شرایط محیطی که توسط حلقه­های رویشی درختان نشان داده می­شود بهتر می­توان شرایط محیطی را در آینده پیش­بینی کرد (عابدینی و همکاران، 1387 ؛ حبیبی بی بالانی، 1387). چوب نتیجه یک فرآیند بیولوژیکی می­باشد که تحت تاثیر دامنه گسترده­ای از عوامل ژنتیکی و محیطی رشد می­کند و ویژگی­های متفاوتی دارد. درک فرایندی که سبب رشد درختان می­شود، به درک چگونگی پدید آمدن خصوصیات متفاوت چوب کمک می­کند (پانچس[4] ، 2004). تنش گیاهان در روی حلقه­های رویش بسته به نوع گونه، شکل رشد، موقعیت رویشگاه، نوع خاک، مبدا ژئولوژیکی و وقوع تنشهایی مانند مسمومیت، هجوم انگل ها، پای کوبی و فشرده شدن خاک متفاوت می­باشد (والتر[5] ، 1973).
1-5-2- جاده­های جنگلی
جاده­های جنگلی یكی از مهمترین مجراهای پراكنش گونه­های بومی بیگانه و مهاجم در جنگل بشمار می­روند (حسینی و همكاران، 1387؛ شاهنظری، 1385). جاد­ه­ها بعنوان شاهرگ­های حیاتی یک جامعه و نیز بعنوان مورد بسیار مهمی در مدیریت حفظ منظر محسوب می­گردند و در صورت عدم توسعه و گسترش آنها، حیات و توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه مختل خواهد شد (نکویی مهر و همکاران، 1385؛ بدراقی، 1387 ؛ لوگو[6]، 2000). احداث جاده اثرات منفی زیست- محیطی از جمله كاهش سطح جنگل در میكروكلیما، تخریب زهكشی طبیعی، تخریب خاك و رسوب آب رودخانه­ای و تغییر رژیم نوری، اسیدیته، رطوبت و غیره را در پی دارد (ایگان و همكاران[7]، 1998 ؛ وینكترام

یک مطلب دیگر :

پاکسازی رگ های خونی بدن

 و همكاران[8]، 2007؛ كریم و ملك[9]، 2008)، اما جاده جنگلی، تنها راه دسترسی به جنگل و استفاده بهینه از مواهب آن می­باشد (ساریخانی، 1380). از طرفی جاده عاملی برای ارتباط درست با طبیعت است که اثرات منفی آن را می توان با یک طراحی مناسب به اثرات مثبت تبدیل نمود. در اثر ساخت جاده­ها، خاک منطقه زیر و رو شده و تغییرات فیزیکی و شیمیایی قابل توجهی در آن بوجود می آید که منجر به ایجاد شرایط رویشگاهی خاص در منطقه می­شود (ثابتی، 1373). علاوه براین، با ساخت جاده­های جنگلی، نور بیشتری نیز وارد توده جنگلی شده و سبب رویش گونه­های نورپسند و سریع­الرشد نظیر توسکا، تمشک، کلهو و … در حاشیه جاده­ها می­شود (شاهنظری، 1385؛ جانسون و همکاران[10]، 1975 ؛ لامونت و همکاران[11]، a 1994 ؛ پارندیس و جونز، 2000). درختان حاشیه جاده­ها در اثر برخورداری از نور اغلب افزایش رشد دارند. عرض جاده هم در این تغییرات تاثیرگذار می­باشد (شاهنظری، 1385 ). درختان در محیط باز زیتوده بیشتری تولید می­کنند و حجم درختانی که بصورت توده­ای زیست می­کنند کمتر از درختانی است که در محیط باز به تنهایی رشد می­کنند (مصدق، 1375 )، درحالی که به دلیل اختصاص یافتن سطحی از رویشگاه تعدادی از درختان قطع شده و مقداری از توان تولیدی کاهش می­یابد (فورنیس و همکاران[12]، 1991). تاثیرگذاری بوم­شناختی ناشی از ساخت جاده در سطحی بیشتر از عرض جاده جنگلی به وقوع می­پیوندد (فورنیس و همکاران، 1991 ؛ فورمن و دبلینگر[13] ، 2000)، این احتمال وجود دارد كه بدلیل زیر و رو شدن خاك و فراوانی ازت و همچنین ایجاد آرایشی پیوسته از حفرات در امتداد راه­های جنگلی و در نتیجه افزایش تعداد برگ­های درختان و توانایی فتوسنتز، تا حدودی تنوع زیستی اندازه و ابعاد درختان و موجودی حجمی توده­های جنگلی اطراف جاده افزایش یافته و بدین ترتیب بخشی از كاهش توان تولیدی رویشگاه (در اثر احداث جاده) بسته به جهت دامنه و گونه­های مختلف درختی جبران می­شود. درحقیقت جهت جغرافیایی و شیب دامنه با تاثیری كه بر مشخصات بوم­شناختی منطقه (خصوصیات خاک و اقلیم) موجب ایجاد تنوع در گونه­های درختی و تغییر تراكم و بیوماس آنها می­شود (ساكایی[14] و همكاران، 2003). شبكه جاده­های جنگلی از عوامل مهم تقسیم­بندی جنگل به سری­ها، پارسلها و از امور مقدماتی تهیه طرحهای جنگل­داری بشمار می­رود. با توجه به مراتب فوق، در صورتیکه مدیریت و بهره­برداری اصولی از جنگل با آینده­نگری­های لازم همراه باشد، لذا احداث جاده­های جنگلی از اولویت و اهمیت ویژه­ای برخوردار می­گردد (ساریخانی، 1380). راه­های جنگلی را باید در قالب طرح­های جنگلداری و برنامه­های جنگلشناسی و متناسب با روش بهره­برداری از جنگل و مدیریت سر زمین­، بعنوان عضو یا وسیله ارایه دهنده خدمات منظور نمود (ساریخانی، 1378).

1-5-2-1 ضرورت احداث جاده­های جنگلی

ضرورت احداث جاده­های جنگلی به طور خلاصه شامل حفاظت موثر از جنگل، امكان دخالت­های عملی مدیریتی در امر پرورش و جوان­سازی جنگل، توسعه جنگل وجنگل­داری، اكوتوریسم، به حداكثر رساندن ارزش افزوده تولیدات و جلوگیری از ضایعات محصولات جنگلی و نگه داشتن اكوسیستم و به حداقل رساندن تخریب می­باشد (ساریخانی 1380).

1-5-2-2 انواع جاده­های جنگلی:

جاده­های جنگلی به دو دسته جاده­های اصلی جنگلی و جاده­های فرعی جنگلی تقسیم می­شوند. جاده­های اصلی جنگلی خود به سه دسته تقسیم می­شوند: