3

4

4

4

5

5

 

 

8

8

ترکیب در زبان انگلیسی

فصل سوم : روش تحقیق

روش تحقیق

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

بخش اول : تعریف صرف یا ساختواژه

واج شناسی

صرف یا ساختواژه

نحو

معنی شناسی

واژه

تصریف

اشتقاق

واژه سازی

صرف تصریفی

صرف اشتقاقی

بازشناسی وازه های مرکب از گروه های نحوی

ملاک آوایی

ملاک صرفی

ملاک نحوی

16

 

 

22

24

25

25

25

25

26

26

30

30

31

31

31

33

33

34

34

جایگاه دستگاه صرف در نظام زبان

ریشه و پایه

انواع کلمه از نظر ساخت درونی

ماهیت زایایی صرفی

موانع واژه سازی

عوامل درون زبانی

عوامل برون زبانی

انواع واژه سازی

روشهای بیان مفاهیم تازه

بخش دوم

رابطه میان هسته نحوی و هسته معنایی

انواع کلمه از نظر معنا

هسته نحوی در کلمات برون مرکز

هسته نحوی در کلمات متوازن

اهمیت هسته معنایی

بخش سوم

تعریف اسم مرکب

اسم مرکب فعلی

الگوهای ساخت اسم مرکب فعلی در زبان فارسی

35

36

 

یک مطلب دیگر :

36

37

38

39

40

42

42

43

 

46

46

50

50

51

52

52

53

 

واژه های مرکب فعلی

صفتهای مفعولی مرکب مرخم

مصدر مرکب مرخم

صفت مرکب فاعلی مرخم

تغییر مقوله صفت

هسته و وابسته در صفتهای مرکب فاعلی مرخم

واژه های مرخم مشتق از فعل مرکب

اهمیت صفت مرکب فاعلی مرخم

اسم های مرکب هسته آغاز

واژه های مرکب بدون  هسته – برون مرکز

واژه های متوازن

الگوهای ساخت اسم مرکب فعلی در زبان انگلیسی

بخش چهارم

مجموعه اسامی مرکب فعلی در زبان فارسی

مجموعه اسامی مرکب فعلی در زبان انگلیسی

فصل پنجم :

نتیجه گیری و پیشنهادات

 

چکیده

زبان های فارسی و انگلیسی هر دو از زبان های هند و اروپایی و زبان ترکیبی هستند. مراد از ترکیبی این است که می توان از پیوستن واژه های زبان به یکدیگر، یا افزودن پیشوندها و پسوندها بدانها برای بیان معانی و مفاهیم تازه بهره گرفت و بدین گونه هزاران واژه ی تازه با معانی تازه ساخت. یک واژه، گاه می تواند چند بار صورت ترکیبی پیدا کند. مثلا از واژه”خرد” می توان “خردورز” ، “خردورزی” و”خردورزانه”را ساخت.

واژه های مرکب در زبان فارسی را از نظر نوع ساخت می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:غیر فعلی و فعلی.

“اسم مرکب فعلی” به آن دسته از کلمات مرکبی اطلاق می شود که یک جزء آن ها از مشتقات فعل باشد و درنقش اسم مورد استفاده قرار گیرند. الگوهای ساخت این نوع اسامی در دو زبان فارسی و انگلیسی مورد تحقیق این رساله است. بعلاوه از نظر معنایی، به مقوله هسته دار بودن یا نبودن آن ها پرداخته شده و توان زبان را برای این نوع واژه سازی نشان داده است.

حدود یک صد و شصت اسم مرکب فعلی در زبان فارسی و یک صد اسم مرکب در زبان انگلیسی مورد پژوهش قرار گرفته است.

از آن جایی که تداوم، رشد و پویایی یک زبان تا زمانی ادامه دارد که در آن زایایی وجود داشته باشد و “ترکیب” از مواردی است که به زایایی و ساخت واژه های جدید در زبان کمک زیادی می کند، بررسی ترکیبات مختلف در زبان مورد توجه بوده و هست. اسم مرکب فعلی در زبان فارسی و انگلیسی یکی از مهم ترین و زایاترین ترکیب هاست که در این رساله با آوردن لیستی از این نوع اسامی در هر دو زبان به مقایسه آن ها پرداخته شده ونهایتا” شباهت های زیادی در این نوع ترکیبات در دو زبان مذکور یافت شد.

واژه های کلیدی : صرف، تصریف، ترکیب، اسم مرکب. اسم مرکب فعلی.

مقدمه:

زبان گسترده ترین و پیچیده ترین و در عین حال راحت ترین وسیله ارتباط بین انسان هاست این ابزار که دستگاهی منظم و با قاعده (system) است، ویژگی دیگری هم دارد و آن صورت گفتاری و آوایی است. انسان ها از این دستگاه منظم به شکلهای گفتاری و نوشتاری بیشترین بهره را می برند. به نظر می رسد برجسته ترین ویژگی زبان “با نظم بودن” آن است که واحدهای سازنده آن به طور منظم و با قاعده همیشه در صورتهای گفتاری و نوشتاری ظاهر می شوند.

همه زبان شناسان بر این موضوع که توانایی زبان در خلق جمله های تازه بی حد و مرز است اتفاق نظر دارند و می دانند که آدمی از رهگذر همین ویژگی زبان قادر است هر آنچه را در ذهن دارد در قالب الفاظ بیان کند. با توجه به اینکه هیچ انسانی جمله هایی را که بیان می کند از قبل حفظ نکرده این سؤال مطرح می شود که او چگونه از عهده این کار بر می آید؟ پاسخ این است که زبان پدیده ای است با قاعده و وقوف ناخودآگاه آدمی بر قواعد آن به او امکان می دهد تا بی نهایت جمله خلق کند.

نوآم چامکسی این نکته را چنین بیان می کند:

“فردی که زبانی را می داند در حقیقت نظامی از قواعد را فرا گرفته است، نظامی که لفظ و معنا را به طریق خاصی به هم می پیوندد.” (چامسکی، 1972، ص 29 )

1-6 تعریف واژگان کلیدی                                            10

فصل دوم : پیشینه تحقیق                                         12

2-1 پیشینه تحقیق:                                                        13

 

فصل سوّم : روش تحقیق                                                  19

3-1- روش تحقیق                                                                20

3-1-1 : روش تحقیق                                                                         20

3-1-2 : ابزارهای گردآوری اطلاعات                                   20

3-1-3 : روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                20

فصل چهارم : یافته های تحقیق                           21

4ـ1 : تعریف اصطلاحات و واژها :                           22

4ـ2ـ1 گروه همخوان                                                                        22

4ـ1ـ2 جمله                                                                                           22

4ـ1ـ3 چاکنایی                                                                                   22

4ـ1ـ4 دولبی                                                                                        22

4ـ1ـ5 زبان                                                                                           22

4ـ1ـ6  واژه مرکب                                                                            23

4ـ1ـ7  واژه مشتق                                                                          23

4ـ1ـ8  واج                                                                                           23

4ـ1ـ9  واژه                                                                                        23

4-1-10 اندامهای گفتار                                                               23

4ـ1ـ11 آهنگ                                                                                        24

4ـ4ـ12  انسدادی                                                                               24

4ـ1ـ13 تکواژ                                                                                      24

4ـ1ـ14  تکیه :                                                                                  25

4ـ2: بررسی آوا شناسی و واج شناسی                   26

4-2-1- واکه ها :                                                                            26

 

4-2-1-1- واجهای واکه ای :                                                26

4-2-1-2- واجگونه های واکه ای                                       27

4-1-1-3-واکه های مرکب (دوگانه)                                  30

4-1-1-4- واکه های میانجی                                                  30

4-2-2- همخوانها                                                                               31

4-2-2-1- واجهای همخوانی                                                     31

4-2-2-2- ساختمان هجا                                                             35

4-2-2-3- آواهای زبان فارسی  :                                     36

4-2-2-4- توازن واجی                                                                37

4-2-2-5- دگرگونی همخوان ها                                             37

4-2-2-6- تکیه                                                                                 48

4-3 : صرف (ساخت واژه)                                               50

4-3-1- اسم                                                                                             50

4-3-1-1-ساده-مرکّب :                                                                50

4-3-1-2- جامد – مشتق :                                                        50

4-3-1-3- مفرد – جمع                                                                51

4-3-1-4- معرفه – نکره                                                           51

4-3-2- اضافه                                                                                   52

4-3-3 ضمیر                                                                                         54

4-3-1-3-1- ضمیر در جایگاههای نحوی جمله :   56

1- جایگاههای بنیادین :                                                   56

2- جایگاههای توضیحی                                                           58

3- جایگاههای وابسته                                                           59

3-1- مضاف الیه                                                                         59

3-2- بدل                                                                                          60

4-3-4- صفت                                                                                     60

2- صفت اشاره :                                                                         60

3- صفت اشاره تأکیدی                                                           61

4- صفت پرسشی                                                                               61

5- صفت مبهم                                                                                 61

6- صفت تعجّبی                                                                               61

7- صفت عددی                                                                                 61

4- 3-5- قید                                                                                  62

4-3-6-  نقش نماها                                                                 63

4-3-7- نشانه ندا                                                                    64

4-3-8- نشانه تصغیر                                                               65

4-3-9- اصوات                                                                               65

4-3-10- فعل                                                                                  66

یک مطلب دیگر :

10-1-زمان :                                                                                  66

10-1-1- شکل ساخته شده از بن مضارع :                67

10-1-2- ماضی (گذشته) :                                                    70

10-1-3- ستاک حال                                                                    71

10-1-4- ستاک گذشته                                                               71

4-3-11- مصدر                                                                               72

4-3-12- اسم مفعول (صفت مفعولی)                              72

4-3-13- شخص                                                                                  73

4-3-14-جهت (لازم،متعدّی)                                                      73

4-3-15- فعل معلوم و مجهول                                            74

4-3-16- فعل از نظر ساخت اشتقاقی : (ساختمان)           75

4-3-18- پیشوندهای اشتقاقی :                                      78

4-3-19- پسوندهای اشتقاقی                                              79

4-4 نحو (ساخت جمله) :                                               82

4-4-1- نحو :                                                                                       82

4-4-2- مطابقه فعل با نهاد در مفرد و جمع             82

4-4-3- اقسام جمله                                                                         84

4-4-4- اجزای جمله                                                                         86

4-4-5- ساختمان و ترتیب اجزای جمله :                        87

4-4-5-1- جمله خبری (اخباری التزامی)                    87

4-4-5-2- جمله های پرسشی :                                                88

4-4-5-3- جمله های امری – ندایی :                             88

4-4-5-4- جمله های تعجّبی :                                                89

4-4-6- انواع گروه در جمله                                                   89

4-4-7- گروه فعلی مرکّب                                                              92

4-4-8- تطابق فاعل و فعل از نظر شخص و شمار :  93

4-4-9- جمله و اجزاء آن                                                            93

4-4-10- حذف در جمله                                                                    94

4-4-11- انواع جمله از نظر جایگاههای بنیادی:  97

4-4-12- انواع جمله از نظر نوع  فعل                        100

4-4-12-1- جمله با فعل اسنادی                                     100

4-4-12-2-جمله با فعل غیر اسنادی :                       101

4-4-13- مفعول و انواع مفعول :                                      101

4-4-13-1-مفعول مستقیم :                                                   102

4-4-13-2-مفعول غیر مستقیم :                                        102

4-4-14- انواع جمله از نظر تعداد فعل                      104

4-4-14-1-جمله ساده :                                                           104

4-4-14-2- جمله مرکّب :                                                        104

یک- جمله مرکّب همپایه :                                                105

دو– جملات مرکب ناهمپایه :                                           105

4-4-14-3- جمله شرطی                                                              106

4-4-15- انواع جمله از نظر آهنگ :                              107

4-4-15-1- افتان                                                                         107

4-4-15-2- خیزان                                                                         107

4-4-15-3- خیزان افتان                                                        107

فصل پنجم : نتیجه گیری                                          108

نتیجه گیری :                                                                                    109

پیشنهادها :                                                                                       111

پیوست                                                                                                               136

منابع                                                                                                               144

چکیده :

زبان فارسی زبان نوشتار ، زبان شعر و ادب و زبان علمی مشترک ماست اما فارسی زبانان در هر گوشه  و کنار این سرزمین به فارسی صحبت می کنند که با وجود اشتراک در اصول و مبانی با فارسی رسمی ، هر یک ویژگی های خاص خود را دارند. این رساله در پنج فصل گرد آوری شده است، فصل اوّل به بیان مسأله و پرسش اصلی تحقیق ، اهداف و فرضیّه تحقیق پرداخته شده است ، در فصل دوّم ، پیشینه تحقیق ، فصل سوّم روش تحقیق آمده است ؛ فصل چهارم ،  به تجزیه و تحلیل تحقیق پرداختم ، که شامل چهار بخش است ؛بخش اوّل آن به تعریف اصطلاحات پرداختم و در بخش دوّم به بررسی آواشناسی و واج شناسی و در بخش سوّم به صرف و در بخش چهارم به نحو پرداخته شده است ؛ فصل پنجم شامل نتیجه گیری و پیشنهاد و فهرست واژه نامه و نشانه ها و نقشه و پیوست  است .

گردآوری گویش های محلّی و پژوهش در آنها از دیدگاه تاریخ و مردم شناسی هم اهمّیّت دارد زیرا به وسیله بررسی واژگان می توان نقطه های مبهم و تاریک سرگذشت یک قوم را روشن و خط سیر اقوام گذشته را مشخص کرد و اطلاعات سودمندی را جهت تحقیقات فراهم کرد و راهنمای ما در شناخت تار و پود فرهنگی ، اجتماعی  و آداب زندگی مردم صاحب آن گویش شود و آن گاه در بررسی تاریخ و ادبیات و برقراری روابط می توانیم از موضعی آگاهانه برخورد کنیم.

2-2-3- تکواژ و انواع آن   ………………………………………………………………………………………………  15

2-2-3-1- تکواژهای آزاد و مقید (وابسته)………………………………………………………………..   16

2-2-3-2‌- تکواژهای دستوری و قاموسی……………………………………………………………………   16

2-2-4 – وند   ………………………………………………………………………………………………………………….   17

2-2-5 – تقسیم‌بندی واژه‌های مرکب   …………………………………………………………………………..   19

2-2-5-1‌-تقسیم‌بندی مبتنی برشیوۀ ترکیب …………………………………………………………….   19

2-2-5-2-تقسیم‌بندی معنایی کلمات مرکب  ……………………………………………………………   19

2-2-6- شفافیت و تیرگی در واژه‌های مرکب   ………………………………………………………………   20

2-2-7‌-هستۀ نحوی و معنایی در ‌کلمات مرکب  ‌…………………………………………………………..   21

2-2-8- هستۀ نحوی در کلمات برون مرکز   ‌………………………………………………………………..   22

 

2-2-9 -هستۀ نحوی در کلمات متوازن   ……………………………………………………………………..   22

2-2-10- اهمیت هستۀ معنایی   ………………………………………………………………………………….   23

2-2-11- اسم‌های مرکب   ……………………………………………………………………………………………   23

2-2-11-1 -تصریف درونی ………………………………………………………………………………………   24

2-2-11-2- هسته‌داری  ………………………………………………………………………………………….   24

2-2-11-3- ترتیب اجزای جمله ‌……………………………………………………………………………..   24

2-2-11-4 -اسم‌های مرکب از نظر معنی‌شناسی ترکیب  ‌………….‌………………………….   24

2-2-12- ترکیب‌های پیوندی   ……………………………………………………………………………………..   25

2-2-13- ترکیب‌ غیر فعلی در زبان فارسی  ………………………………………………………………….  26

2-2-14‌- فرایند اشتقاق   ……………………………………………………………………………………………….  27

2-2-15- بررسی جنبه‌های مختلف واژه‌سازی  ……………………………………………………………..  28

2-2-15-1- ضرورت واژه‌سازی ………………………………………………………………………………..   28

2-2-15-2‌- انواع  واژه‌سازی  ………………………………………………………………………………….   29

2-2-15-3- فرایندهای واژه‌سازی ‌…………………………………………………………………………..   30

2-2-15-4‌-شرایط لازم برای واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………   32

2-2-15-5‌-موانع واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………………………….   32

2-2-16- انواع نو‌واژه‌ از نظر منشأ  ……………………………………………………………………………….   34

2-2-17- موانع نهادینه شدن نو‌واژه‌ها‌…………………………………………………………………………..   34

2-2-17-1- عوامل درون زبانی ‌………………………………………………………………………………   34

2-2-17-2‌- عوامل برون زبانی ‌………….‌……………………………………………………………………   36

2-2-18- واژه‌‌گزینی  …………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-19- زبان علم  ……………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-20- شیوه‌های واژه‌‌گزینی ‌  …………………………………………………………………………………..  36

2-2-21- روش‌های معادل‌یابی  ……………………………………………………………………………………  37

2-2-22- ضوابط واژه‌‌گزینی…………………………………………………………………………………………..  37

2-3- مبانی عملی تحقیق   …………………………………………………………………………………………….   39

2-3-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………   39

2-3-2- تاریخچۀ مختصری از صرف در ایران   …………………………………………………………   39

2-3-3‌- مطالعات پژوهشگران ایرانی   ……………………………………………………………………….  ‌ 39

یک مطلب دیگر :

2-3-3-1- پژوهش‌های سنتی   ‌…………………………………………………………………………….   39

2-3-3-2‌- پژوهش‌های نوین غیر تحلیلی ‌………….‌………………………………………………….   40

2-3-3-3- پژوهش‌های نوین ‌‌تحلیلی ‌………….‌…………………………………………………………   40

2-3-4 مطالعات پژوهشگران غیر‌ایرانی   ……………………………………………………………………. ‌ ‌ 54

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

3-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   59

3-2‌- روش تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………   59

3-3‌- حجم نمونه‌ها و روش اندازه‌گیری …………………………………………………………………………..   59

3-4- ابزار جمع آوری داده‌ها   …………………………………………………………………………………………   59

3-5‌- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………   60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………  ‌ 62

4-2 – تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………………‌   ‌62

4-2-1- جمع‌بندی مطالب  …………………………………………………………………………………………..  62

4-2-2-  اسامی مشتق- مرکب   ………………………………………………………………………………….   64

4-2-3‌- اسامی مرکب   …………………………………………………………………………………………………   66

4-2-4- ‌ اسامی مشتق   ……………………………………………………………………………………………….   70

4-2-5 –گروه‌های اسمی   ……………………………………………………………………………………………   72

4-2-6 –اسامی بسیط   ………………………………………………………………………………………………..   83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

5-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   85

5-2- خلاصۀ تحقیق   ……………………………………………………………………………………………………..   85

5-3-  پاسخ به پرسش‌های تحقیق   ………………………………………………………………………………   87

5-4- پیشنهادات   …………………………………………………………………………………………………………..   90

‌فهرست منابع   ………………………………………………………………………………………………………………..   91

واژه‌نامۀ فارسی-  انگلیسی  …………………………………………………………………………………………….   96

اصطلاحات انگلیسی- فارسی   ……………………………………………………………………………………….   134

 

فهرست نمودارها

5-1- نمودار کیکی درصد واژه‌ها   ……………………………………………………………………………………………   88

5-2- نمودار ستونی واژه‌ها   …………………………………………………………………………………………………….. ‌ 88

5-3- نموداردرصد‌ پنج فرایند زایای اسامی مرکب‌ساز ……………………………………………………………………..  89

نمونه شعری از دفتر حادثه در بامداد. 94

دیوانه. 94

… و عشق.. 99

4-2- نتیجه گیری.. 117

 

منابع. 119

Abstract 121

یک مطلب دیگر :

2-6- سبک شناسی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-7- تحلیل سبک شناسیک………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-8- سبک در ادبیات…………………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-9- معنی و اهمیت نظریه سبک…………………………………………………………………………………………………….. 14

2-10- کار سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-11- نگاهی به برخی نظریات گذشتگان درباره ی سبک……………………………………………………………… 16

2-12- سبک سنجی زبان شناختی…………………………………………………………………………………………………… 16

2-13- گونه شناسی (تیپولوژی) سبکها…………………………………………………………………………………………….. 17

2-14- جایگاهِ سبک پژوهی……………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-15- تعاریف سبک از دیدگاه سبک شناسان…………………………………………………………………………………. 18

2-16- نام گذاری سبک ها………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-17- مفاهیم سبک …………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-17-1- سبک دوره………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-17-1-1- سبک عراقی…………………………………………………………………………………………………….. 19

2-17-1-2- سبک هندی…………………………………………………………………………………………………….. 20

2-17-2- سبک شخصی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-17-3- سبک ادبی………………………………………………………………………………………………………………….. 21

2-18- اهداف سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-19- مکاتب سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-19-1- سبک شناسی توصیفی…………………………………………………………………………………………………. 21

2-19-2- سبک شناسی تکوینی………………………………………………………………………………………………….. 21

2-19-3- سبک شناسی ساخت گرا…………………………………………………………………………………………….. 22

2-20- جریان های مهم در سبک شناسی جدید ……………………………………………………………………………. 22

2-21- سبک و سبک شناسی در ایران…………………………………………………………………………………………….. 22

 

2-22- مفهوم سبک در آثار قدما……………………………………………………………………………………………………….. 23

2-23- معاصران…………………………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-24- ادوار شعر فارسی…………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-25- سبک نیمایی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-26- شیوه های شعر نو ………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-27- مکتب های ادبی اروپایی…………………………………………………………………………………………………………. 25

2-27-1- رئالیست یا واقع گرایی……………………………………………………………………………………………. 25

2-27-2- سوررئالیسمlisme Surrea ……………………………………………………………………………….. 25

2-27-3- پست مدرنیسم و یا فرانوگرایی ……………………………………………………………………………… 26

2-28- روش بررسی سبک شناسی متون…………………………………………………………………………………………. 26

 

فصل سوم: معرفی بیژن نجدی، محمدحسین مهدوی(م، مؤیّد) و فرامرز محمّدی پور

3-1- زندگینامه ی بیژن نجدی………………………………………………………………………………………………………….. 29

3-1-1- ویژگی داستان ها و اشعار نجدی …………………………………………………………………………….. 30

3-1-2- وفات نجدی…………………………………………………………………………………………………………………. 31

3-1-3- آثار بیژن نجدی …………………………………………………………………………………………………………. 31

3-2- زندگینامه محمدحسین مهدوی (م.موید) ………………………………………………………………………………. 32

3-2-1- تحصیلات م. مؤید در ایران……………………………………………………………………………………….. 33

3-2-2- ویژگی شعری م. مؤید………………………………………………………………………………………………… 33

3-2-3- سبک شعری م.مؤید …………………………………………………………………………………………………. 35

3-2-4- آثار مؤید……………………………………………………………………………………………………………………… 35

3-2-5- ویژگی های چندمجموعه شعر مؤید…………………………………………………………………………. 35

3-3- زندگینامه ی فرامرز محمّدی پور …………………………………………………………………………………………….. 37

3-3-1- مسئولیت های محمّدی پور ……………………………………………………………………………………… 37

3-3-2- سبک شعری محمّدی پور ………………………………………………………………………………………… 38

3-3-3- ویژگی های شعری محمدی پور ………………………………………………………………………………. 38

3-3-4- آثار محمدی پور ………………………………………………………………………………………………………… 38

3-3-5- دیگر آثار……………………………………………………………………………………………………………………… 39

 

فصل چهارم: بررسی سبک­شناختی اشعار بیژن نجدی، محمّد حسین مهدوی(م.مؤیّد) و فرامرز محمّدی­پور

4-1 سبک شناسی اشعار بیژن نجدی………………………………………………………………………………………………… 41

4-1-1  روش بررسی سبک شناختی متون……………………………………………………………………………… 41

4-1-1-1 سطح زبانی (Literally Level)……………………………………………………………………… 43

4-1-1-1-1 سطح آوایی یا سبک شناسی آواها(Phonostylistics)………………………. 43

4-1-1-1-1-1  انواع موسیقی شعر……………………………………………………………………………. 43

4-1-1-1-1-2  انتخاب کارکردهای زبانی زیبا و منحصر………………………………………….. 44

4-1-1-1-1-3  واج آرایی…………………………………………………………………………………………… 45

4-1-1-1-1-4  جناس………………………………………………………………………………………………… 47

یک مطلب دیگر :

4-1-1-1-1-5  تکرار…………………………………………………………………………………………………… 49

4-1-1-1-1-6  طرد و عکس……………………………………………………………………………………… 51

4-1-1-1-2 سطح لغوی (Lexical) یا سبک­شناسی واژه­ها……………………………………….. 51

4-1-1-1-2 -1 ریشه شناسی لغات و مفردات اشعار نجدی……………………………………. 51

4-1-1-1-2 -2 واژگان عربی به کار رفته در اشعار نجدی………………………………………. 52

4-1-1-1-2 -3 رویکرد نجدی به واژگان کهن  سنّت ادبی……………………………………… 52

4-1-1-1-2 -4 واژگان کهن سنّت ادبی در اشعار بیژن نجدی……………………………….. 53

4-1-1-1-2 -5 ساخت واژ( واژه های بسیط و غیربسیط)………………………………………. 53

4-1-1-1-2 -6 واژگان پربسامد اشعار بیژن نجدی…………………………………………………… 55

4-1-1-1-3 سطح نحوی(Syntactical) یا سبک شناسی جمله………………………………. 56

4-1-1-1-3 -1 ترکیب سازی واژگانی……………………………………………………………………. 57

4-1-1-1-3 -2 ترکیبات خلّاق و تازه…………………………………………………………………… 57

4-1-1-1-3 -3 ترکیبات اضافی……………………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -4 ترکیبات وصفی……………………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -5 ساختار نامتعارف جمله………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -6 فعل………………………………………………………………………………………………. 60

4-1-1-1-3 -7 حذف فعل……………………………………………………………………………………. 61

4-1-1-2 سطح ادبی (Literary Level)…………………………………………………………………………….. 61

4-1-1-2-1  تضاد(مطابقه یا طباق)………………………………………………………………………………….. 62

4-1-1-2-2  مراعات نظیر(تناسب)………………………………………………………………………………….. 62

4-1-1-2-3  تلمیح……………………………………………………………………………………………………………. 63

4-1-1-2-4  تضمین…………………………………………………………………………………………………………. 64

4-1-1-2-5  حسّامیزی…………………………………………………………………………………………………….. 64

4-1-1-2-6  متناقض نما(پارادوکس) Paradox………………………………………………………….. 64

4-1-1-2-7  تشبیه…………………………………………………………………………………………………………… 65

4-1-1-2-7-1  انواع تشبیهات به کار رفته در اشعار نجدی………………………………… 65

4-1-1-2-7-2  تشبیه مرسل………………………………………………………………………………….. 65

4-1-1-2-7-3  تشبیه بلیغ (فشرده)………………………………………………………………………. 66

4-1-1-2-8  استعاره…………………………………………………………………………………………………………. 67

4-1-1-2-8-1  استعاره مصرّحه……………………………………………………………………………… 67

4-1-1-2-8-2 استعاره مکنیه (کنایی)…………………………………………………………………… 68

4-1-1-3  سطح فکری (Philosophical Level)……………………………………………………………. 69

4-1-1-3-1  جهان بینی اشعار نجدی…………………………………………………………………………….. 69

4-1-1-3-2  زمان و جلوه های آن در اشعار نجدی……………………………………………………….. 70

4-1-1-3-3  برون گرایی…………………………………………………………………………………………………… 73

4-1-1-3-4 انزوا طلبی نجدی………………………………………………………………………………………….. 73

4-1-1-3-5  عقل ستیزی و عشق خواهی در اشعار بیژن نجدی…………………………………. 74

4-2 سبک شناسی اشعار م.مؤیّد………………………………………………………………………………………………………… 75

4-2-1 سطح زبانی (Literally Level)…………………………………………………………………………………… 75

4-2-1-1 سطح آوایی………………………………………………………………………………………………………………. 75

4-2-1-1-1  انواع جناس در اشعار م.مؤیّد……………………………………………………………………… 75

4-2-1-1-2 واج آرایی……………………………………………………………………………………………………….. 78

4-2-1-1-3 تکرار………………………………………………………………………………………………………………. 79

4-2-1-1-4 طرد و عکس………………………………………………………………………………………………….. 80

4-2-1-2 سطح لغوی………………………………………………………………………………………………………………. 80

4-2-1-2-1 تبارشناسی لغات و مفردات اشعار م.مؤیّد…………………………………………………… 81

4-2-1-2-2 برخی از واژگان عربی اشعار م.مؤیّد…………………………………………………………….. 81

4-2-1-2-3 کاربرد برخی لغات و اصطلاحات عربی در اشعار م.مؤیّد…………………………… 81

4-2-1-2-4 رویکرد م.مؤیّد به واژگان کهن سنّت ادبی………………………………………………….. 82

4-2-1-2-4 -1 واژگان کهن سنّت ادبی در اشعار م.مؤیّد……………………………………….. 82

4-2-1-2-5  ذهنیت و عینیت گرایی واژگان در اشعار م.مؤیّد……………………………………… 82

4-2-1-2-6  ساخت واژ (واژه های بسیط و غیر بسیط)………………………………………………… 83

4-2-1-2-7  دایره ی واژگان و روابط مفهومی آن………………………………………………………….. 84

4-2-1-2-8  واژگان پربسامد اشعار م.مؤیّد……………………………………………………………………… 84

4-2-1-2-8 -1 نمونه هایی از واژگان پربسامد اشعار م.مؤیّد…………………………………… 84

4-2-1-2-9  عمر و حباب………………………………………………………………………………………………… 85

4-2-1-2-10  نمونه هایی از واژگان سکر و مستی در اشعار م.مؤیّد……………………………. 85

3-2-1-3 سطح نحوی……………………………………………………………………………………………………………… 86

4-2-1-3-1  ترکیب سازی واژگانی………………………………………………………………………………….. 86