مبانی نظری پژوهش… 14

اصول ضروری هوش اخلاقی.. 16

ابعادهوش اخلاقی ازدیدگاه لنیک و کیل. 17

مؤلفه های هوش اخلاقی لنیک وکیل ازدیدگاه قرآن کریم وائمه معصومین(ع) 17

نکاتی برای ایجاد هوش اخلاقی.. 19

انتقال ارزش ها، پایه هوش اخلاقی.. 21

مهارت های اجتماعی.. 22

مفهوم مهارت های اجتماعی.. 22

ویژگی های رفتاراجتماعی.. 26

عوامل مؤثر در اجتماعی شدن. 27

مهارت های اجتماعی پایه. 31

مراحل آماده سازی مهارت های اجتماعی.. 31

اجزاء تشکیل دهنده مهارت های اجتماعی.. 32

خصوصیات افراد دارای مهارت های اجتماعی.. 33

علل نقص در مهارت‌های اجتماعی.. 33

روش های آموزش مهارت های اجتماعی.. 34

رویكرد جدید در تدریس مهارت‌های اجتماعی.. 35

برخی از مهارت‌های اجتماعی لازم برای زندگی.. 37

نظر قرآن در مورد اجتماعی بودن انسان. 40

عملکردتحصیلی.. 42

مفهوم عملکرد تحصیلی.. 42

عوامل مؤثر در عملکرد تحصیلی.. 42

انگیزه پیشرفت تحصیلی.. 45

عوامل تأثیر گذار بر پیشرفت تحصیلی.. 46

نظریه های پیشرفت تحصیلی.. 52

پیشینه تحقیق. 53

تحقیقات داخلی.. 53

تحقیقات خارجی.. 56

جمع بندی و مدل پژوهش… 58

مدل مفهومی پژوهش… 59

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

روش تحقیق. 61

 

جامعه و نمونه آماری تحقیق. 61

اطلاعات دموگرافیک… 62

ابزارهای گردآوری داده ها 63

1- پرسشنامه هوش اخلاقی.. 63

2- مقیاس مهارتهای اجتماعی ماتسون. 64

3- پرسشنامه عملکرد تحصیلی.. 65

روش تجزیه و  تحلیل داده ها 66

ملاحظات اخلاقی.. 66

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه. 68

میانگین و انحراف معیار متغیرهای مورد مطالعه. 69

یافته های استنباطی پژوهش… 71

فرضیه اصلی پژوهش… 71

فرضیه های فرعی.. 73

یافته های جنبی پژوهش… 76

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه. 80

خلاصه پژوهش… 81

بحث و نتیجه گیری.. 82

موانع و محدودیتها 87

الف) محدودیتهای در اختیار محقق. 87

ب)محدودیت های خارج از کنترل محقق. 87

پیشنهادات.. 88

پیشنهادهای کاربردی.. 88

پیشنهادهای پژوهشی.. 89

منابع و مأخذ: 90

منابع فارسی.. 90

منابع انگلیسی.. 93

یک مطلب دیگر :

فهرست جداول

عنوان                                                                                                         صفحه

جدول (3-1) توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان بر حسب جنسیت.. 62

جدول (3-2) توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان بر حسب سن.. 62

جدول (3-3) توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان بر حسب پایه تحصیلی.. 62

جدول (3-4) توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان بر حسب رشته تحصیلی.. 63

جدول(3-5) ضریب آلفای کرونباخ مؤلفه های پرسشنامه هوش اخلاقی.. 64

جدول(3-6) ضریب آلفای کرونباخ مؤلفه های پرسشنامه مهارت اجتماعی.. 65

جدول(3-7) ضریب آلفای کرونباخ مؤلفه های پرسشنامه عملکرد تحصیلی.. 66

جدول (4-1) میانگین و انحراف معیار هوش اخلاقی، مهارت اجتماعی و عملکرد تحصیلی بر حسب جنسیت    69

جدول (4-2) میانگین و انحراف هوش اخلاقی، مهارت اجتماعی و عملکرد تحصیلی بر حسب پایه تحصیلی   69

جدول (4-3) میانگین و انحراف معیار هوش اخلاقی بر حسب رشته تحصیلی.. 70

جدول (4-4) میانگین و انحراف معیار مهارت اجتماعی بر حسب رشته تحصیلی.. 70

جدول (4-5) میانگین و انحراف معیار عملکرد تحصیلی بر حسب رشته تحصیلی.. 70

جدول (4-6) شاخص های آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 71

جدول( 4-7) ماتریس همبستگی بین هوش اخلاقی و مهارت اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان  71

جدول(4-8) ماتریس همبستگی بین ابعاد هوش اخلاقی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 73

جدول(4-9) ماتریس همبستگی بین ابعاد مهارت های اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 74

جدول (4-10) خلاصه مدل تاثیر هوش اخلاقی و مهارت های اجتماعی برعملکرد تحصیلی دانش آموزان  75

جدول (4-11) مقایسه بین جنسیت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 76

جدول (4-12) مقایسه بین پایه تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 76

جدول(4-13) آزمون شفه بین پایه تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 77

جدول (4-14) مقایسه بین رشته تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 77

جدول (4-15) آزمون شفه بین رشته تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. 78

جدول (5-1) خلاصه نتایج فرضیات تحقیق. 81

 

فهرست نمودارها

نمودار (4-1) توزیع پراکندگی نمرات عملکرد تحصیلی بر حسب هوش اخلاقی.. 72

نمودار (4-2) توزیع پراکندگی نمرات عملکرد تحصیلی بر حسب مهارت اجتماعی.. 72

 

چکیده
هدف از این پژوهش بررسی رابطه هوش اخلاقی و مهارت های اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان بوده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی – همبستگی بوده و جامعه آماری آن را دانش آموزان دبیرستان­های عشایری شیراز كه در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بوده تشکیل داده است تعداد آن شامل 900 نفر بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 269 نفر برآورد و به شیوه نمونه گیری صورت تصادفی طبقه­ای انتخاب گردیده است .و از سه پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل در سال (2005)، مهارت­های اجتماعی ماتسون (1983) و عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) استفاده گردیده و با استفاده از شاخص­های آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد و نمودار و روش­های آمار استنباطی مانند همبستگی، رگرسیون، تی نمونه­های مستقل و تحلیل واریانس تحلیل گردید.  یافته های پژوهش نشان داد بین هوش اخلاقی و مهارت اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. همچنین بین ابعاد هوش اخلاقی به جز راستگویی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. همچنین بین ابعاد مهارت اجتماعی (مهارت اجتماعی مناسب، رفتارهای غیر اجتماعی، پرخاشگری و رفتارهای تکانشی، برتری طلبی، اطمینان زیاد به خویشتن داشتن و رابطه با همسالان) با عملکرد رابطه معنی دار وجود دارد. اما رابطه بین دو بعد رفتارهای غیر اجتماعی، پرخاشگری و رفتارهای تکانشی با عملکرد تحصیلی معنی دار ولی منفی می­باشد
مقدمه
انسان موجودی اجتماعی است و به همین دلیل ازلحظه تولد تا آخرعمردراجتماع به سر می برد ودائما درتعامل با انسان های دیگر می باشد. اودریافته است که درجمع بودن می تواند مشکلات اورا مرتفع نماید وبه همین منظورهمواره یادمی گیرد که چگونه بایستی درجمع زندگی کندونیازهای خودرا ارضا نماید. بنابراین لزوم آموزش مهارت های اجتماعی درزندگی فرد مطرح می شود. این که چگونه و با چه کیفیتی درجمع حضور یابد و رفتارهای گروهی مناسب ازخود نشان دهد. موضوع مهارت های اجتماعی کودکان بخشی از مسئله اجتماعی شدن آن هاست (سلیمانی و همکاران،1388).

از بین تمامی سازمان هایی که نقش کلیدی در اجتماعی کردن افراد دارند، مدرسه اولین جایگاه رسمی تجربه اجتماعی کودکان است و در این زمینه نقش تعیین کننده دارد. اجتماعی شدن فرایندی است که در آن هنجارها، مهارت ها، انگیزه ها، نگرش ها و رفتارهای فرد شکل می گیرد تا ایفای نقش کنونی یا آتی او در جامعه مناسب و مطلوب شناخته شود. در این فرایند، اکتساب و به کارگیری مهارت های اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط و تعامل با دیگران، یکی از مؤلفه های اصلی رشد اجتماعی بخصوص در بین کودکان و نوجوانان محسوب می شود. بنا به تعریف، مهارت های اجتماعی به رفتارهای آموخته شده و مقبول جامعه اطلاق می شود، رفتارهایی که شخص می تواند با دیگران به نحوی ارتباط متقابل برقرار کند که به بروز پاسخ های مثبت و پرهیز از پاسخ های منفی بینجامد (ابطحی و ندری،1390).

3 – 3. حجم جامعه آماری………………………………………………………………………………. 64

3 – 4. روش نمونه‌گیری…………………………………………………………………………………. 64

3 – 5. ابزار گردآوری داده‌ها…………………………………………………………………………… 65

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها

4 – 1. مقدمه ………………………………………………………………………………………………. 68

4 – 2. تجزیه و تحلیل استنباطی ………………………………………………………………………. 68

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5 – 1. مقدمه ………………………………………………………………………………………………. 83

5 – 2. بحث و تفسیر یافته‌ها …………………………………………………………………………… 83

5 – 3. نتیجه‌گیری کلی ………………………………………………………………………………….. .84

5 – 4. پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………………….. 85

5 – 3 -1. پیشنهادها بر اساس نتایج پژوهش ………………………………………………………. 86

5 – 4. محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………….. .86

5-4 -1. محدودیت های دراختیار ……………………………………………………………………. 86

5 – 4 -2. محدودیت‌های خارج از اختیار …………………………………………………………. 87

منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………. 88

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………. 88

منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………… 90

چكیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………91

فهرست جداول:

 

جدول 2-1…………………………………………………………………………………………………… 17

جدول 2-2…………………………………………………………………………………………………… 54

جدول 2-3…………………………………………………………………………………………………… 57

جدول 2-4…………………………………………………………………………………………………… 58

جدول 3-1…………………………………………………………………………………………………… 60

جدول 4-1…………………………………………………………………………………………………… 68

جدول4-2 …………………………………………………………………………………………………… 70

جدول 4-3…………………………………………………………………………………………………… 71

جدول 4-4…………………………………………………………………………………………………… 72

جدول 4-5…………………………………………………………………………………………………… 72

جدول 4-6…………………………………………………………………………………………………… 75

جدول 4-7…………………………………………………………………………………………………… 76

جدول 4-8…………………………………………………………………………………………………… 76

جدول 4-9…………………………………………………………………………………………………… 77

جدول 4-10………………………………………………………………………………………………… 77

جدول 4-11………………………………………………………………………………………………… 78

جدول 4-12………………………………………………………………………………………………… 78

جدول 4-13………………………………………………………………………………………………… 79

جدول 4-14………………………………………………………………………………………………… 80

یک مطلب دیگر :

 

فهرست شکل‌ها

شکل 3-1……………………………………………………………………………………………………. 62

شکل 3-2……………………………………………………………………………………………………. 62

شکل 3-3……………………………………………………………………………………………………. 63

شکل 3-4……………………………………………………………………………………………………. 64

 

فهرست نمودار‌ها

نمودار4-1……………………………………………………………………………………………………. 69

نمودار4-2……………………………………………………………………………………………………. 69

نمودار4-3……………………………………………………………………………………………………. 70

نمودار4-4……………………………………………………………………………………………………. 71

نمودار4-5……………………………………………………………………………………………………. 72

نمودار4-6……………………………………………………………………………………………………. 73

نمودار4-7……………………………………………………………………………………………………. 74

نمودار4-8……………………………………………………………………………………………………. 75

 

پیوست ها

پیوست (صفات درس افزار طراحی شده)……………………………………………………………………الف

پیوست ( سؤالات پیش آزمون) ………………………………………………………………………………….ب

پیوست ( سؤالات پس آزمون) ……………………………………………………………………………………ج

 

چکیده

هدف کلی پژوهش حاضر طراحی درس‌افزار درس ریاضی(1) و تأثیر آن بر میزان یادگیری و یادداری دانش‌آموزان پسر سال اوّل دبیرستان‌های شهرکرمانشاه می‌باشد. پژوهش از نوع کاربردی و با روش نیمه تجربی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه اول دبیرستان‌های ناحیه یک شهر کرمانشاه به تعداد 14700 نفر که به روش نمونه در دسترس شامل دو کلاس 40 نفری با انتخاب تصادفی در دو گروه شاهد و آزمایش قرار گرفتند. روش پژوهش شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون می‌باشد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، طراحی سؤالات محقق ساخته بر اساس محتوی کتاب ریاضی است. در مرحله اوّل پژوهش از هر دو گروه آزمون به عمل آمد و در مرحله دوم طی 5 جلسه 5/1 ساعتی، مبحث درس به دانش‌آموزان گروه آزمایش با کمک درس‌افزار طراحی شده و ابزار آموزش داده شد. در پایان با اجرای پس آزمون از گروه آزمایش و کنترل میزان یادگیری دو گروه بر اساس طبقه‌بندی آندرسون بررسی شد. مقایسه میانگین نمرات پس آزمون بین دو گروه آزمایش و کنترل نشان داد که یادگیری بر اساس طبقه‌بندی دو بعدی آندرسون در بعد دانش(طبقه‌های امور واقعی، مفهومی و روندی) با بعد فرآیند شناختی (طبقه‌های یادآوردن، فهمیدن و به کار بستن) تفاوت معناداری وجود دارد. اما در بعد دانش( طبقه‌های امور واقعی، مفهومی و روندی) با بعد فرآیند شناختی (طبقه‌های تحلیل کردن، ارزیابی ) تفاوت معناداری وجود ندارد.

نتیجه کلی پژوهش نشانگر آن بود که آموزش با کمک چندرسانه‌ای و یادگیری دو بعدی دانش‌آموزان، بر اساس طبقه‌بندی آندرسون تأثیر دارد.

مقدمه:

به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران، قرن حاضر، قرن اطلاعات و قرن پیچیدگی علوم است و هدف از این نامگذاری را توسعه همه جانبه دانش و آگاهی بشری در تمام زمینه‌ها دانسته‌اند. فناوری اطلاعات و تحولات در نظام آموزشی وارد شده و نظام آموزشی نیز به دلیل پیچیده بودن انسانِ دارای ابعاد مختلف روحی و ذاتی، به طور حتم پیچیده‌ترخواهد بود و در این روند نظام آموزشی نیز باید بتواند خود را با وضع موجود تطبیق داده و نیازهای متنوع و گوناگون این سیر و تحول را برآورده کند. این در صورتی است که محیط فراگیری و یاددهی غیر قابل پیش‌بینی است و برای کسب نتیجه بهتر در روند فرآیند یادگیری، توجه و اهتمام به نظریه‌های یادگیری جدید، رشد فزاینده دانش و فناوری و دیدگاه‌های جدید در علوم شناختی، مسائل و معضلات جدیدی را نمودار کرده است. در این مسیر استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه تولید محتوا و اشتراک‌گذاری علوم در حال رشد است و برنامه‌ریزان آموزشی و صاحب‌نظران عرصه تعلیم و تربیت نمی‌توانند در این بزرگراه پرشتاب، دست روی دست نهاده و خود را دخیل نکنند. بر این اساس با توجه به شرایط ایجاد شده کنونی روند یادگیری نمی‌تواند مانند سابق، رویه خویش را پیش برده و از گذرگاه سبک‌های سنتی به مقصد خویش برسد. چرا که دانش و علم دارای ماهیتی پویاست و این پویایی نیازمند تغییر و دگرگونی مداوم است و ایجاد و خلق همیشگی(ربیع، 1383، 7).

3-6   جامعه‌ی آماری…………………… 67
3-7   قلمرو تحقیق…………………… 68
3-7-1   قلمرو موضوعی…………………… 68
3-7-2   قلمرو مكانی…………………… 68
3-7-3   قلمرو زمانی…………………… 69
3-8   متغیرهای تحقیق…………………… 69
3-8-1    متغیرهای مستقل…………………… 69
3-8-2   متغیر وابسته………………….. 71
3-8-3   متغیر کنترلی…………………… 71
3-8-4    متغیر مداخله‌گر………………….. 72

 

3-9   روش‌های آماری و آزمون فرضیه‌ها…………………. 73
3-9-1   معرفی مدل‌های مورداستفاده ………………….74
3-9-2   نحوه‌ی آزمون فرضیه‌های تحقیق…………………… 74
3-9-3   استنتاج آماری از رگرسیون………………….. 79
3-10   نرم‌افزارهای رایانه‌ای مورداستفاده ………………….81
3-11   اعتبار درونی و برونی تحقیق…………………… 81
3-12   بررسی فروض مدل رگرسیون خطی كلاسیك………. 82
3-12-1    وجود خودهمبستگی…………………… 84
3-12-2   وجود ناهمسانی واریانس…………………….. 85
3-12-3   آزمون F و آزمون هاسمن…………………… 86

یک مطلب دیگر :

4- فصل چهارم………………….. 88
4-1     مقدمه………………….. 89
4-2   آمار توصیفی داده ‏ها…………………. 90
4-3   آزمون فرضیه ‏ها…………………. 91
4-3-1  آزمون فرضیه‏ اول………………….. 91
4-3-2    آزمون فرضیه‏ دوم………………….. 95
5 فصل پنجم………………….. 99
5-1   خلاصه تحقیق…………………… 100
5-2     نتیجه گیری………………….
5-3   مقایسه با تحقیقات مشابه………………….. 103
5-4   محدودیت های تحقیق…………………… 104
5-5   پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………… 105
6- پیوست و ضمیمه‌ها…………………. 106
7 – منابع و مآخذ 117

2-1- راز و رمز عدد هفت:……………………………………………………………………………………………….. 9

2-2- هفت در میان مردمان باستان………………………………………………………………………………………. 9

2-3- آتشكده‌های ایران باستان………………………………………………………………………………………….. 10

2-4- فلسفه عدد مقدس هفت نزدایرانیان…………………………………………………………………………….. 10

2-5- عدد هفت در کتب مذهبی ……………………………………………………………………………………….. 11

2-6- عدد هفت در سایر ادیان:…………………………………………………………………………………………. 11

2-7- نمود هفت در دین اسلام:…………………………………………………………………………………………. 12

2-7-1- در قرآن احادیث و روایات:………………………………………………………………………………….. 12

2-7-2- سبع و سبعه در قرآن: ‌…………………………………………………………………………………………. 12

2-7-3- عدد هفت در روایات:………………………………………………………………………………………….. 15

2-7-4- هفت در عرفان اسلامی:……………………………………………………………………………………….. 17

2-7-5- مجالس سبعه:…………………………………………………………………………………………………….. 17

2-7-6- هفت در ضرب المثل‌ها:……………………………………………………………………………………….. 17

2-8- هفت در باور و فرهنگ عامه ایرانیان :…………………………………………………………………………. 18

2-9- نفوذ هفت مقدس ایرانی در نزد ملتهای دیگر:……………………………………………………………….. 18

2-10- برخی از موارد نفوذ عدد مقدس هفت ایرانی در دین اسلام:……………………………………………. 19

2-11- هفت در فرهنگ عامه:……………………………………………………………………………………………. 19

2-12- نمودهای آیینی عدد هفت در هفت سین:……………………………………………………………………. 21

2-13- هنر را به هفت دسته تقسیم كرده‌اند كه عبارتند از: ………………………………………………………… 22

2-14- هفت در داستان­ها:………………………………………………………………………………………………… 22

2-15- هفت خوان:………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-16- هفت اجرام یا هفت سیاره:……………………………………………………………………………………….. 23

2-17- هفت در ادب فارسی:……………………………………………………………………………………………… 24

 

 

فصل سوم

بررسی عدد چهل (چهل، چل و اربعین)

درآثار عرفانی سبك عراقی

3-1- راز و رمز عدد چهل:………………………………………………………………………………………………. 61

3-1-1- در ایران باستان: …………………………………………………………………………………………………. 61

3-2- چهل در اسلام:………………………………………………………………………………………………………. 62

3-2-1- در قرآن احادیث و روایات:………………………………………………………………………………….. 62

3-2-2- چهل در عرفان و ادب فارسی:………………………………………………………………………………. 68

3-2-3- چهل در ضرب المثل: …………………………………………………………………………………………. 68

3-2-4- چهل در باورها و اعتقادات مردم:……………………………………………………………………………. 68

3-2-5- چهل ازدیدگاه سایر ادیان:…………………………………………………………………………………….. 70

3-2-6- نمود چهل در اشعار شاعران و عرفای سبك عراقی:…………………………………………………….. 70

3-2-7- چل:………………………………………………………………………………………………………………… 74

3-2-8- اربعین:…………………………………………………………………………………………………………….. 80

فصل چهارم

بررسی عدد یك (یكتا، واحد و احد)

درآثار عرفانی سبك عراقی

 

 

یک مطلب دیگر :

4-1- عدد یك به صورت‌های (یكتا، واحد و احد):………………………………………………………………… 83

4-1-1- عدد یك: (یكتا)…………………………………………………………………………………………………. 84

4-1-2- واحد:………………………………………………………………………………………………………………. 87

4-1-3- احد:………………………………………………………………………………………………………………… 89

فصل پنجم

بررسی عدد سه و پنج درآثار عرفانی سبك عراقی

نتیجه گیری

 

5-1- عدد سه با صورت‌های (سه، سوّم، سیوم، سه‌ام، سیم)……………………………………………………….. 98

5-2- عدد سه در اسلام (در قرآن، احادیث و روایات):…………………………………………………………… 98

5-3- عدد سه در سایر آئین‌ها و ادیان:………………………………………………………………………………… 98

5-4- سه در ادبیات فارسی:……………………………………………………………………………………………… 99

5-5- سه در ضرب‌المثل‌ها:………………………………………………………………………………………………. 99

5-6- سه در اشعار شاعران و عرفای سبك عراقی:…………………………………………………………………. 100

7-5- بررسی عدد پنج:……………………………………………………………………………………………………. 109

8-5- پنج در اسلام (در قرآن احادیث و روایات):…………………………………………………………………. 109

9-5- كاربرد پنج در ادبیات فارسی:…………………………………………………………………………………… 111

نتیجه گیری:…………………………………………………………………………………………………………………. 126

فهرست منابع و مآخذ:……………………………………………………………………………………………………. 128

 

چكیده:

برخی از اعداد از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف بوده به نحوی كه بعضی از آن‌ها جامع جمیع اصناف شمارگان شده علت این امر علاوه بر كمال تركیب، كشش و نیرویی در این اعداد است كه بدان‌ها جنبه‌ی ماوراء الطبیعی بخشیده و موجبات رجحان آن‌ها گردیده كه ضمن تمایز، آنان را زنده و كامل ساخته است صفت پیشین موصوف‌های مختلفی چون هفت ایزد، هفت فلك، هفت امشاسپندان، هفت فرشته‌ی مقدس، هفت وادی سلوك، هفت شهر عشق، هفت طبقه‌ی بهشت و دوزخ، هفت دریا، هفت مردان در تصوف، هفت اقلیم، چهل روز آفرینش حضرت آدم، چله نشینی شده‌اند ضمناً  در قرآن و فرهنگ اسلامی به برخی از عددها، عنایت و توجه خاص شده است كه از آن جمله می‌توان به عددهای «سه»، «هفت»، «چهل» و … اشاره كرد. كاربرد هر یك از این اعداد حكمتی دارد كه برخی را قرآن و روایات یادآور شده برخی را نیز علوم جدید كشف كرده است. این پژوهش برآن است پنج عدد مقدس: یك، سه، پنج، هفت و چهل را با صورت‌های دیگر آنان از زوایای مختلف در سروده‌های شاعران سبك عراقی دارای مشرب عرفانی به ویژه آثار برجسته‌ای چون سروده‌های عطار، مولوی، حافظ و … را بررسی نماید.

 

واژگان كلیدی: اعداد مقدس، اشعار سبك عراقی، ادب فارسی.

 

مقدمه

حمد و سپاس خدایی كه اعداد حقیقی در بیان حقیقت او گنگ است و كثرت اعداد طبیعی و صحیح  خود قرینه‌ایی برای ذات، حتی صفات او نیافته. نامتناهی بودن اعداد راهی به سوی لایتناهی او نگشوده به ناچار اعدادی برای بیان برخی حقایق او نیروی ماورایی و بار معنایی فراتر از حساب ریاضی یافته بلكه قرینه‌ایی برای آن مبدا و مقصد مطلق فراروی بشر قدر مطلق سازد.

در میان كثرت اعداد عددهای معدودی وجود دارد كه نماد كثرت‌اند، كامل وزنده‌اند، برخلاف اعداد معمولی ریاضی این اعداد زنده، فكر آن‌ها را تا بی‌نهایت پیش می‌برد و واقعیت را آنچنان كه هست در نظرها تجسم می‌بخشد چنین اعدادی روح دارند و ریاضیدان و بی‌سواد هر دو عظمت آن را درك می‌كنند.

عددی ‌مانند (1) را تصور كنید كه صفرهای بی‌شماری پیش آن قرار گیرد این عدد عظمت دارد اما تنها ریاضی‌دان عظمت آن را می‌شناسد ولی اعداد كامل و زنده را همه می‌شناسند و به عظمت و گستردگی‌شان اذعان می‌كنند.

كمال تركیب در ژرف ساخت برخی از این اعداد برخاسته از عوامل مختلفی مانند: تیمن، شمارگان، خدایگان (رب‌النوع‌ها)، مقدسات و برخی مفاهیم انتزاعی یا حكمتی است كه برای آن در كتب دینی برشمرده‌اند. بنابراین در تاریخ تفكر بشر عددشناسی و ستایش اعداد رواج داشته و برخی اعداد در نزد ملل مختلف حتی ارزش اعتقادی یافته‌اند. لذا پاره‌ای از اعداد صرفاً یك عدد ریاضی محسوب نمی‌شوند بلكه عددی برای نشان دادن كمال یك مطلوب است.

2-2 تعاریف و مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………………. 13

2-2-1 سیر تحول مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………. 13

2-2-2 مفاهیم پایه در مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-3 مفهوم داده…………………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-2-4 مفهوم اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-2-5 مفهوم دانش………………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-6 انواع دانش…………………………………………………………………………………………………………………………… 16

2-3 معناسازی و دانش آفرینی…………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-4 مفهوم مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-5 عوامل مؤثر در مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………… 22

2-5-1 نقش فناوری اطلاعات در مدیریت دانش………………………………………………………………………….. 22

2-5-2 نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش………………………………………………………………………….. 23

2-5-3 نقش مدیریت در مدیریت دانش………………………………………………………………………………………… 24

2-6 شیوه­های (مؤلفه­های) مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………… 24

2-7 ابعاد مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-7-1   مدیریت دانش سازمانی…………………………………………………………………………………………………….. 27

2-7-2  مدیریت دانش شخصی……………………………………………………………………………………………………… 28

2-8 جایگاه و ضرورت به کارگیری مدیریت دانش در مؤسسات آموزش عالی…………………………………. 30

2-9 پیامدهای اقتصادی، فنی و اجتماعی مدیریت دانش در آموزش عالی …………………………………….. 33

2- 10 نقش مدیریت دانش در برنامه­ریزی درسی و فعالیت­های آموزشی اعضای هیأت علمی……… 35

2- 11 مرور پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………. 40

2- 12 نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

 

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 46

3-2 نوع و روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….. 46

3-3 جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه­گیری……………………………………………………………………………. 46

3-4 ابزار و روش­های گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………… 48

3-5 روایی و پایایی ابزار گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………….. 49

3-6 روش تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………………….. 50

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­های پژوهش

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 52

4-2 داده­های جمعیت­شناختی…………………………………………………………………………………………………………….. 52

4-2-1 مدرک تحصیلی…………………………………………………………………………………………………………………… 53

4-2-2 جنسیت……………………………………………………………………………………………………………………………….. 53

4-2-3 رتبه دانشگاهی……………………………………………………………………………………………………………………. 54

4-2-4 دانشکده……………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

4-2-5 سابقه کار……………………………………………………………………………………………………………………………… 56

4-2-6 فعالیت در حوزه تحصیلات تکمیلی………………………………………………………………………………….. 57

 

4-3 تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

4-3-1 ارائه اطلاعات توصیفی…………………………………………………………………………………………………………. 58

4-3-1-1 پاسخ به پرسش 1 (شکل­گیری دانش)………………………………………………………………………….. 58

4-3-1-2 پاسخ به پرسش 2 (سازماندهی دانش)………………………………………………………………………….. 61

4-3-1-3 پاسخ به پرسش 3 (تبادل و انتشار دانش)…………………………………………………………………… 62

4-3-1-4 پاسخ به پرسش 4 (کاربرد دانش)………………………………………………………………………………… 63

4-3-2   تحلیل استنباطی داده­ها………………………………………………………………………………………………… 64

4-3-2-1 آزمون فرضیه اول …………………………………………………………………………………………………………. 64

4-3-2-2 آزمون فرضیه دوم ………………………………………………………………………………………………………… 64

4-3-2-3 آزمون فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………………………….. 65

4-3-2-4 آزمون فرضیه چهارم …………………………………………………………………………………………………….. 66

4-3-2-5 بررسی تفاوت مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک رتبه دانشگاهی…………. 68

4-3-2-6 بررسی تفاوت مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک جنسیت…………………….. 71

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری و بحث

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 73

5-2 خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

5-3 خلاصه نتایج حاصل از پاسخ به سؤالات و آزمون فرضیه­های پژوهش…………………………………….. 74

5-3-1 پرسش­ها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

5-3-2 خلاصه نتایج فرضیه­های پژوهش ……………………………………………………………………………………… 75

5-4     بحث و نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………… 76

5-4-1 بحث و بررسی نتایج مربوط به کل دانشگاه………………………………………………………………………. 76

5-4-2 بحث و بررسی مؤلفه­های مدیریت دانش در دانشکده­ها………………………………………………….. 84

5-4-2 بحث و بررسی فرضیه­ها…………………………………………………………………………………………………….. 87

5-5 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

5-6 محدودیت­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91

 

فهرست منابع

 

یک مطلب دیگر :

الف. منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 93

ب. منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

پیوست­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

پیوست یک: پرسش­نامه………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 110

صفحه عنوان انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 111

 

فهرست جدول ها

جدول2-1 گاه­شمار مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………….. 14

جدول2-2 كاربرد و مزایای مدیریت دانش برای فرایند تحقیق و پژوهش………………………………………… 37

جدول2-3 كاربرد و مزایای مدیریت دانش برای فرایند ایجاد برنامه درسی………………………………………. 38

جدول2-4 كاربرد و مزایای مدیریت دانش برای خدمات دانشجویان و فارغ­التحصیلان……………………. 39

جدول3-1 توزیع جامعه آماری پژوهش بر مبنای دانشکده و رتبه علمی استاد………………………………. 47

جدول4-1 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس مدرک تحصیلی………………………………………….. 53

جدول4-2 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس جنسیت……………………………………………………… 53

جدول4-3 تعداد اعضای هیأت علمی به تفکیک جنسیت و مدرک تحصیلی…………………………………… 54

جدول4-4 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس رتبه دانشگاهی…………………………………………… 54

جدول4-5 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی به تفکیک دانشکده……………………………………………………. 55

جدول4-6 توزیع فراوانی اعضای هیأت به تفکیک فعالیت در حوزه تحصیلات تکمیلی………………….. 57

جدول4-7 سهم منابع استفاده شده توسط اعضای هیأت علمی در اکتساب دانش………………………… 58

جدول4-8 بررسی چگونگی تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی توسط اعضای هیأت علمی…………….. 59

جدول4-9 میزان و سهم هریک از روش­های مختلف استفاده شده توسط اعضای … در تولید دانش 60

جدول4-10 سهم هریک از شکل­های مختلف استفاده شده توسط اعضای … در سازماندهی دانش.. 61

جدول4-11 سهم هریک از روش­های استفاده شده توسط اعضای … در تبادل و انتشار دانش……….. 62

جدول4-12 سهم هریک از روش­های استفاده شده توسط اعضای هیأت علمی در کاربرد دانش…… 63

جدول4-13 آزمون تی در مورد بررسی تفاوت میزان مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک مدرک تحصیلی    64

جدول4-14 آزمون تی در مورد بررسی تفاوت میزان مدیریت دانش اعضای هیأت علمی دانشگاه بیرجند به تفکیک فعالیت در حوزه تحصیلات تکمیلی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

جدول4-15 نتایج تفضیلی آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در مورد مقایسه تفاوت میانگین مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک دانشکده……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66

جدول4-16 نتایج آزمون تعقیبی LSD در مورد مقایسه تفاوت میانگین مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک دانشکده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 68

جدول4-17 نتایج تفضیلی آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در مورد بررسی تفاوت مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک رتبه دانشگاهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 69

جدول4-18 نتایج آزمون تعقیبی LSD در مورد مقایسه تفاوت میانگین مدیریت دانش اعضای هیأت علمی به تفکیک رتبه دانشگاهی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

جدول4-19 آزمون تی در مورد بررسی تفاوت مدیریت دانش اعضای….. به تفکیک جنسیت………….. 71

 

فهرست نمودارها

نمودار 2-1 چرخه دانش­سازی بارتون………………………………………………………………………………………………….. 18

نمودار 2-2 چرخه تکاملی دانش شخصی…………………………………………………………………………………………….. 19

نمودار 2-3 چرخه دانش شخصی…………………………………………………………………………………………………………. 19

نمودار 2-4 فرایند كلی دانش آفرینی در دانشگاه­ها……………………………………………………………………………. 20

نمودار 2-5 چرخه مؤلفه­های مدیریت دانش……………………………………………………………………………………….. 26

نمودار 2-6 طراحی ابتکارات مدیریت دانش………………………………………………………………………………………… 32

نمودار 3-1 توزیع جامعه آماری پژوهش بر مبنای دانشکده و رتبه علمی استاد……………………………… 47

نمودار 4-1 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس مدرک تحصیلی…………………………………………. 53

نمودار 4-2 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس جنسیت…………………………………………………….. 54

نمودار 4-3 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی بر اساس رتبه دانشگاهی………………………………………….. 55

نمودار 4-4 توزیع فراوانی اعضای هیأت علمی به تفکیک دانشکده…………………………………………………… 56