جامعة إصفهان

 

 

 

کلیة اللّغات  الأجنبیة

 

 

 

قسم اللّغة العربیة

 

 

 

رسالة لنیل درجة الماجستیر فی اللّغة العربیة وآدابها

 

 

 

 

 

  الصور القرآنیة فی نهج البلاغة معنی وبلاغة من خطبة 1 إلی 120

 

 

 

 

 

الأستاذ المشرف:

 

الدکتور سید علی میرلوحی

 

 

 

المشرف المساعد:

 

الدکتور عبدالغنی ایروانی زاده

 

 

 

 

 

رمضان 1431

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

الملخص:

هذه الرسالة تهتمّ باستخراج الصور القرآنیة ومضامینها فی نهج البلاغة ومعالجتها علی أساس المواضیع البلاغیة کالاقتباس والتضمین والتلمیح والاستشهاد و غیرها من الصنایع اللفظیة و المعنویة أحیاناً. بسبب نشوء الإمام علی (ع) فی منزل الوحی والنبوة ورؤیته نزول الآیات القرآنیة وجمعه وتنسیقه، طبیعی بعد هذا التماسك والالتئام بین علی علیه السلام والقرآن، أن ینعكس القرآن فی مفاهیمه ومبادئه على أفكارعلی علیه السلام ومفاهیمه وعقائده، ویصبح أمیر المؤمنین علی علیه السلام ترجمان القرآن للأُمة الإسلامیة وصداه. سکب الرسول (ص) فی قلب الإمام (ع) آیات الله حتی قیل علی (ع) القرآن الناطق الذی یفسر ویشرح ویبین مدلول الکلمات الإلهیة للقرآن الصامت، من هنا، فإن نهج البلاغة فی الحقیقة تفسیر وتوضیح للقرآن الكریم. إنّ دراسة القرآن الکریم ونهج البلاغة فی مختلف جوانبهما، دراسة ممتعة وهی فی نفس الوقت ضرورة إسلامیة ملحّة وكلاهما – القرآنُ الكریمُ ونهج البلاغة – أهمُّ مصدرین للثقافة الإسلامیّة عند جماهیر المسلمین علی مدی القرون. من مجری معالجة هذا البحث أدرک محتوی الخطب فی نهج البلاغة والمضامین القرآنیة فیها وتوضّح هذه المعالجة لنا مقدار وکیفیة تأثر الإمام علیه السلام بالقرآن الكریم مستعیناً بالتفاسیر القرآنیة والشروح المشهورة التی ألّفت حول نهج البلاغة أیضاً تکشف عن الأهداف التی دفعت الإمام لکی یستفید من الآیات القرآنیة فی خطبه اقتباساً أو تضمینا أو استشهادا أو تلمیحاً.

الکلمات الدلیلیة: القرآن، الإمام علی (ع)، نهج البلاغة، المعنی، البلاغة،.

چکیده:

این پایان نامه به استخراج صورت های قرآنی ومضامین آنها در نهج البلاغه اهتمام می ورزد وآنها را بر اساس موضوعات بلاغی اقتباس، تضمین، تلمیح، استشهاد و احیانا صنایع لفظی و معنوی دیگر بررسی می کند. . به علت پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه وحی ونبوت ومشاهده نزول آیات قرآنی وگردآوری وتنظیم قرآن (توسط ایشان)، وبعد از این پیوند و همراهی بین امام علی (ع) وقرآن طبیعی است که مفاهیم واصول قرآن در افکار ومفاهیم وعقائد امام علی (ع) منعکس گردد وامیر المؤمنین علی علیه السلام ترجمان وپژواک قرآن برای امت اسلامی گردد. فرستاده (خدا) (ص) آیات الهی را در قلب پیامبر ریخت به صورتیکه گفته می شود علی علی السلام قرآن ناطقی است که کلمات الهی در قرآن صامت را شرح وتفسیر می دهد از اینجاست که در حقیقت نهج البلاغه تفسیر وتوضیح قرآن کریم است. همانا پژوهش در قرآن کریم و نهج البلاغه از جنبه های مختلفشان پژوهشی مفید ودر عین حال ضرورتی اسلامی وشدید است و ایندو قرآن و نهج البلاغه مهم ترین منبع فرهنگ اسلامی نزد همه مسلمانان ودر طول قرن هاست. از طریق بررسی این پژوهش  محتوی و مضمون خطبه های نهج البلاغه را می فهمیم و این پژوهش اندازه وچگونگی تأثیرپذیری امام علی (ع) از قرآن را برایمان مشخص می کند،  با کمک تفسیر های قرآنی وشرح های مشهوری که در زمینه نهج البلاغه تألیف شده است و همچنین از اهدافی که امام را برآن داشته است تا از آیات قرآنی در خطبه هایش به صورت اقتباس وتضمین واستشهاد وتلمیح استفاده نماید، پرده برمی دارد.

کلید واژه ها: قرآن، امام علی (ع) نهج البلاغه، معنی، بلاغت.

 

 

فهرس المطالب

 

العنوان                                                                                          الصفحة

المقدمة …………………………………………………………………..  و

الفصل الأوّل: الإمام علی (ع) من الولادة إلی وفاة الرسول، الشریف الرضی، نهج البلاغة

1-1- الإمام علی (ع) من الولادة إلی وفاة الرسول

1-1-1 ولادته………………………………………………………….. 1

1-1-2 میلاده فی الأشعار…………………………………………………. 2

1-1-3 کناه و ألقابه……………………………………………………… 2

1-1-4 بیعته (ع) بعد مقتل عثمان…………………………………………. 4

1-2- مناقب الإمام (ع)

1-2-1 الإمام علی (ع) عن لسانه………………………………………….. 4

1-2-2 فضائل علی (ع) عن لسان النبی (ص)………………………………… 6

1-3- من هو الشریف الرضی

1-3-1 اسمه، نسبه ومولده………………………………………………… 7

1-3-2 فی خصائصه…………………………………………………….. 7

1-3-3 مؤلفاته و مصنفاته………………………………………………… 8

1-4- دراسة حول نهج البلاغة

1-4-1 ما هو نهج البلاغة…………………………………………………. 9

1-4-2کلمات العلماء حول نهج البلاغة……………………………………… 9

الفصل الثانی:   الإمام علی (ع) و القرآن الکریم، فصاحة الإمام و بلاغته

2-1-1  علی (ع) عن لسان القرآن الکریم………………………………….. 12

 

 

العنوان                                                                                   الصفحة

2-1-2   أوصاف القرآن الکریم فی رؤیة الإمام (ع)…………………………… 13

2-1-3   فی الصلة بین نهج البلاغة و القرآن الکریم……………………………. 14

2-2- الفصاحة و البلاغة فی کلام الإمام علیه السّلام

2-2-1   الفصاحة لغةً………………………………………………….. 15

2-2-2   الفصاحة إصطلاحاً…………………………………………….. 15

2-2-3   البلاغة لغةً…………………………………………………… 15

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

2-2-4   البلاغة إصطلاحاً………………………………………………. 15

2-2- 5  فی فصاحة الإمام و بلاغته……………………………………….. 16

2-3- تأثّر الإمام علیه السّلام بالقرآن الکریم

2-3-1   ما مدی تأثّر الإمام علیه السّلام بالقرآن الکریم………………………… 16

2- 3-1-1   الإقتباس…………………………………………………. 17

2-3-1-2    التضمین…………………………………………………. 18

2-3-1-3    التلمیح………………………………………………….. 18

الفصل الثالث: الصور القرآنیة فی نهج البلاغة معنی وبلاغة

3-1- 1   الخطبة 1……………………………………………………. 19

3-1- 2   الخطبة 2……………………………………………………. 30

3-1- 3  الخطبة 3…………………………………………………….. 32

3-1- 4   الخطبة 4……………………………………………………. 36

3-1- 5   الخطبة 7……………………………………………………. 38

3-1- 6   الخطبة 8……………………………………………………. 39

3-1- 7   الخطبة 10………………………………………………….. 39

3-1- 8   الخطبة 11………………………………………………….. 40

 

العنوان                                                                                   الصفحة

3-1- 9  الخطبة 13…………………………………………………… 41

3-1- 10   الخطبة 16………………………………………………… 41

3-1- 11   الخطبة 17………………………………………………… 45

3-1- 12  الخطبة 18…………………………………………………. 46

3-1- 13   الخطبة 19………………………………………………… 47

3-1- 14   الخطبة 20………………………………………………… 48

3-1- 15   الخطبة 22………………………………………………… 49

3-1- 16   الخطبة 23………………………………………………… 49

3-1- 17   الخطبة 24………………………………………………… 51

3-1- 18   الخطبة 27………………………………………………… 52

یک مطلب دیگر :

3-1- 19   الخطبة 28………………………………………………… 52

3-1- 20   الخطبة 29………………………………………………… 54

3-1- 21   الخطبة 31………………………………………………… 55

3-1- 22   الخطبة 32………………………………………………… 56

3-1- 23   الخطبة 33………………………………………………… 57

3-1- 24   الخطبة 34………………………………………………… 57

3-1- 25   الخطبة 35………………………………………………… 58

3-1- 26   الخطبة 37………………………………………………… 59

3-1- 27  الخطبة 38…………………………………………………. 59

3-1- 28   الخطبة 39………………………………………………… 60

3-1- 29   الخطبة 40………………………………………………… 61

3-1- 30   الخطبة 42………………………………………………… 61

3-1- 31   الخطبة 45………………………………………………… 62

العنوان                                                                                   الصفحة

3-1- 32   الخطبة 49………………………………………………… 63

3-1- 33   الخطبة 51………………………………………………… 65

3-1- 34   الخطبة 52………………………………………………… 65

3-1- 35   الخطبة 56………………………………………………… 66

3-1- 36   الخطبة 58………………………………………………… 67

3-1- 37   الخطبة 62………………………………………………… 68

3-1- 38   الخطبة 63………………………………………………… 70

3-1- 39   الخطبة 64………………………………………………… 71

3-1- 40   الخطبة 65………………………………………………… 73

3-1- 41   الخطبة 66………………………………………………… 76

3-1- 42   الخطبة 72………………………………………………… 77

3-1- 43   الخطبة 73………………………………………………… 79

3-1- 44   الخطبة 79………………………………………………… 80

3-1- 45   الخطبة 80………………………………………………… 81

3-1- 46   الخطبة 81………………………………………………… 82

3-1- 47   الخطبة 83………………………………………………… 83

3-1- 48   الخطبة 85………………………………………………… 86

3-1- 49   الخطبة 86………………………………………………… 87

3-1- 50   الخطبة 87………………………………………………… 89

3-1- 51   الخطبة 88………………………………………………… 93

3-1- 52   الخطبة 89………………………………………………… 94

3-1- 53   الخطبة 90………………………………………………… 95

3-1- 54   الخطبة 91………………………………………………… 97

العنوان                                                                                   الصفحة

3-1- 55   الخطبة 94………………………………………………. 103

3-1- 56   الخطبة 95………………………………………………. 104

3-1- 57   الخطبة 97………………………………………………. 105

3-1- 58   الخطبة 100…………………………………………….. 107

3-1- 59   الخطبة 102…………………………………………….. 109

3-1- 60  الخطبة 103……………………………………………… 110

3-1- 61   الخطبة 104…………………………………………….. 111

3-1- 62   الخطبة 105…………………………………………….. 112

3-1- 63   الخطبة 106…………………………………………….. 114

3-1- 64   الخطبة 108…………………………………………….. 117

3-1- 65   الخطبة 109…………………………………………….. 119

3-1- 66   الخطبة 110…………………………………………….. 124