2-1-4-3- مدیریت روابط.. 25

2-1-5- راهبرد زنجیره‌ی تأمین و خلق ارزش… 25

2-1-6- بهره وری زنجیره‌ی تأمین: دو مثال موردی.. 26

2-1-7- پیش نیاز متحول ساختن زنجیره‌ی تأمین.. 29

2-2- مفاهیم و ادبیات مهندسی ارزش… 31

2-2-1-تعریف مهندسی ارزش… 33

2-2-2- تعریف برنامه‌ریزی ارزش… 38

2-2-3- تعریف شاخص ارزش… 38

2-2-4- هدف مهندسی ارزش… 38

2-2-5- مزایای جانبی مهندسی ارزش… 40

2-2-6- آنالیز ارزش… 40

2-2-7- طرح ریزی ارزش… 41

2-2-8- بهترین زمان اجرای متدولوژی ارزش… 42

2-2-9- زنجیره‌ی ارزش پورتر 43

2-3- نقش نمودار FAST در مدیریت زنجیره تأمین.. 46

2-3-1- نمودار FAST در مهندسی ارزش: 47

2-3-2- هدف از ترسیم نمودار FAST: 47

2-3-3- معرفی و تعیین کارکرد. 48

2-3-4- مدل سازی کارکردها 48

2-3-4-1- مدل سلسله مراتبی کارکرد. 49

2-3-4-2روش سیستم های آنالیز کارکرد (FAST) 49

2-3-5- ترسیم نمودار FAST تکنیکی.. 52

2-4- ارزیابی عملكرد مدیریت زنجیره تأمین.. 55

2-4-1- اهمیت ارزیابی عملکرد. 55

2-4-2- بهبود زنجیره‌ی تأمین.. 57

2-4-3- انواع روش های ارزیابی جهت خلق ارزش در زنجیره‌ی تأمین.. 60

2-4-3-1- روش دیوید تیلور. 60

2-4-3-2- روش PQM: 60

2-4-3-3- نظریه “باور ساکس”: 61

2-5- مدیریت هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 62

2-5-1- دلایل اصلی کاهش هزینه. 62

2-5-2- مدیریت هزینه. 65

2-5-2-1- ضرورت مدیریت هزینه. 65

2-5-2-2- روش های اصلی مدیریت هزینه. 68

2-5-2-3-کاهش زمان سیکل نقد به نقد. 69

2-6- صرفه جویی هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 71

2-6-1- اهمیت صرفه جویی هزینه. 71

2-6-2- منابع کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 72

2-6-3- تکنیک های کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 73

2-7- خلق ارزش در زنجیره تأمین و تفكر ناب.. 75

2-8- تفکر ناب.. 76

2-9- اصول ناب.. 77

2-10- استراتژی های خرید جهانی در تأمین ناب.. 81

2-11- نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-1- روش نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-2- استفاده از شبیه سازی سیستم های گسسته پیشامد در نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-3- نگاشت توسعه یافته ی جریان ارزش (EVSM). 84

2-12- پیشینه تحقیقات انجام شده. 85

فصل سوم

روش تحقیق

 

مقدمه. 97

3-1- روش تحقیق.. 97

3-2- جامعه آماری.. 98

3-3- قلمرو تحقیق: 99

3-3-1- قلمرو موضوعی تحقیق.. 99

3-3-2- قلمرو زمانی تحقیق.. 99

3-3-3- قلمرو مکانی تحقیق.. 99

3-4- روش گرد آوری اطلاعات.. 100

3-5- روایی و پایایی ابزار گرد آوری اطلاعات.. 101

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4-1- مطالعه موردی بر روی ساخت پالایشگاه میعانات گازی خلیج فارس… 103

4-1-1- توجیح اقتصادی پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس: 104

4-1-2-نواحی اصلی پالایشگاه: 105

4-1-2-1-واحد Utility: 106

4-1-2-2-واحد فرآیند: 107

4-1-2-3-واحد فصل مشترک: 108

4-1-2-4-واحد مخازن: 108

4-1-2-5-واحد ساختمانها: 108

4-1-3-واحد های فرآیندی پالایشگاه: 108

4-1-3-1- شرح واحد های فرایندی (اصلی و جانبی) پالایشگاه: 109

4-1-3-2- شرح واحد های فرایندی Utility پالایشگاه: 110

4-2- استفاده از آنالیز ارزش در پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با استفاده از نمودار FAST: 113

4-2-1-نمودار FAST نواحی.. 113

4-2-2-نمودار FAST بخش های فرآیند. 114

4-3- نتایج 117

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهاد ها

مقدمه. 123

5-1- مروری بر یافتته های تحقیق.. 123

5-2- محدودیت ها و موانع تحقیق.. 123

5-3- پاسخ به سؤالات تحقیق.. 124

5-4-پیشنهادات.. 126

5-5- نتیجه گیری.. 127

فهرست منابع. 139

الف) منابع داخلی.. 139

ب) منابع خارجی.. 141

چکیده

یک مطلب دیگر :

امروزه توجه به موضوع زنجیره تأمین و مدیریت آن، در عصر جهانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و اغلب شرکت ها با توجه به رقابت سنگینی که میان آنها وجود دارد دریافتند بخش خرید آنها می تواند در بازدهی و افزایش کارایی شرکتشان اثر بخشی موثری داشته باشد. اگرچه تاکنون روش های بسیاری در زمینه بهره وری زنجیره تأمین مطرح شده است اما هیچکدام منجر به خلق ارزش در زنجیره تأمین نشده است و بسیاری از پروژه ها پس از پایان به ارزش از پیش تعیین شده دست نیافته اند بنابراین شرکت ها می بایست برای رسیدن به بهره وری مناسب در زنجیره تأمین خود به خلق ارزش در زنجیره تأمین بپردازند؛ بنابراین یکی از جدید ترین و مهمترین این روش ها استفاده از تکنیک FAST یا همان تحلیل کارکرد که به عنوان قلب مهندسی ارزش معرفی می گردد زیرا که این روش می تواند خلأ موجود در سایر روش ها را تحت پوشش دهد و منجر به خلق ارزش شود؛ بنابراین برای اثبات این موضوع به یک تحقیق کاربردی و مطالعه موردی در زمینه پروژه ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس پرداخته ایم و در بررسی این پالایشگاه خواهیم دید که با حذف کارکرد های غیر ارزش آفرین و اولویت بندی زنجیره تأمین که از طریق نمودار FAST می توان با کاهش هزینه ها و زمان ساخت به خلق ارزش در زنجیره تأمین دست یافت.

کلید واژه: زنجیره تأمین، خلق ارزش، تکنیک FAST، پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس

 

مقدمه:

در رقابت‌های جهانی در عصر حاضر، باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشتری، در دسترس وی قرار داد. خواست مشتری بر كیفیت بالا و خدمت رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی در زنجیره تأمین شده است كه قبلاً وجود نداشته است، در نتیجه شركت‌ها بیش از این نمی ‌توانند به تنهایی از عهده تمامی كارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و اركان مرتبط خارج از سازمان نیازمند یافته‌اند. علت این امر در واقع دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف كسب سهم بیشتری از بازار است. بر این اساس، فعالیت‌های نظیر برنامه ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه ریزی محصول، خدمت نگهداری كالا، كنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری كه قبلاً همگی در سطح شركت انجام می شده به سطح زنجیره تأمین انتقال پیدا كرده است. مسئله كلیدی در یك زنجیره تأمین، مدیریت و كنترل مناسب تمامی این فعالیت ‌ها است.

مدیریت زنجیره تأمین (SCM[1]) پدیده‌ای است كه این كار را به طریقی انجام می ‌دهد كه مشتریان بتوانند خدمت قابل اطمینان و سریع را با محصولات با كیفیت در حداقل هزینه دریافت کنند.

در حالت كلی زنجیره تأمین از دو یا چند سازمان تشكیل مى‌شود كه رسماً از یكدیگر جدا هستند و به وسیله جریان‌های مواد، اطلاعات و جریان‌هاى مالی به یكدیگر مربوط می ‌شوند. این سازمان‌ها می توانند بنگاه‌هایی باشند كه مواد اولیه، قطعات، محصول نهایی و یا خدماتی چون توزیع، انبارش، عمده فروشی و خرده فروشی تولیدمی ‌كنند. حتی خود مصرف كننده نهایی را نیز می ‌توان یكی از این سازمان‌ها در نظر گرفت.

برای رسیدن به اهداف زنجیره‌ی تأمین، سازمان ها و شرکت ها باید در زنجیره‌ی تأمین خود به خلق ارزش بپردازند؛ زیرا ارزش از دید مشتری دارای مفاهیم گسترده ای است که ممکن است در هر محصول متفاوت باشد. یکی از راه های خلق ارزش که تقریباً در همه ی محصولات و خدمات مشترک است کاهش قیمت مصرف کننده است. در این پروژه هدف این بوده که راه های خلق ارزش برای مشتری شناسایی شود و سپس به بیان راهکار های خلق ارزش مخصوصاً کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین پرداخته شود.

این فصل تحقیق مروری بر کلیات تحقیق است. در این فصل، در ابتدا موضوع به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و لزوم پرداختن به این موضوع شرح داده شده است و در ادامه به ضرورت انجام تحقیق و اهداف و سؤالات تحقیق اشاره شده و در انتها به مواردی همچون قلمرو تحقیق و تعاریف متغیرهای اشاره شده است، همچنین در هر جا که نیاز بوده، مناسب با موضوع، تجربیات شرکت های مختلف و دلایل موفقیت آن ها مورد بررسی قرار گرفتند.

1-1-     بیان مسئله

امروزه شركت‌ها دریافته‌اند كه بخش خرید آنها می تواند به طور فزاینده ای در افزایش کارایی و اثربخشی آنها مؤثر باشد و به همین دلیل شیوه های خریدشان را تغییر داده و سعی كرده اند تا برای كالاهای خود شیوه خرید مناسب را بیابند، به طوری كه بخش خرید بتواند به عنوان جزئی از شركت، اهداف استراتژیك خرید شركت را برآورده سازد.

تاکنون تعاریف گوناگونی از زنجیره‌ی تأمین و بهره وری آن ارائه شده است. زنجیره تأمین شامل سازمان ها و فرآیند هایی می شود که کالاها، اطلاعات و خدمات ایجاد شده را ایجاد کرده و به مصرف کنندگان تحویل می دهند. خرید، جریان وجوه، باربری مواد، برنامه ریزی و کنترل تولید، کنترل موجودی و لجستیکی و توزیع و تحویل نیز درون این زنجیره جای خواهند گرفت. به عبارت دیگر، مدیریت زنجیره‌ی تأمین، مدیریت تمام فعالیت های مورد نیاز برای ارائه یک محصول به مشتری نهایی (زنجیره‌ی تأمین) است.

در زنجیره‌ی تأمین، مدیریت اطلاعات در بخش های گوناگونی تأثیر گذار خواهد بود که برخی از آن ها عبارتند از (زنجیرانی،1382):

• مدیریت لجستیک
• تبادل و پردازش داده ها میان شرکا
• جمع آوری و پردازش اطلاعات برای تحلیل فرآیند منبع یابی و ارزیابی، انتخاب و توسعه تأمین کنندگان
• جمع آوری و پردازش اطلاعات عرضه و تقاضا و … برای پیش بینی روند بازار و شرایط آینده عرضه و تقاضا
• ایجاد و بهبود روابط بین شرکا (ابراهیمی و همکاران، 1388)

با توجه به شرایط کنونی که بین تولید کنندگان رقابت سنگینی وجود دارد، عدم هماهنگی بین فعالیت های شرکای تجاری به عنوان یکی دیگر از مسائلی که اداره ی زنجیره‌ی تأمین را با مشکل مواجه می سازد، شناخته می شود. این نوع مشکلات هنگامی اتفاق می افتد که یک بخش سازمان با دیگر بخش ها ارتباط خوبی نداشته باشد و یا اینکه اولویت بندی در اجرای زنجیره تأمین جهت بهبود آن انجام نشده باشد.

بنابراین عدم استفاده مناسب و عدم تلفیق تکنیک ها در زنجیره تأمین شرکت ها موجب می گردد در زنجیره تأمین، بهره وری و کاربرد ارزشمندی مشاهده نگردد و نتوان مدیریت جامعی بر روی زنجیره تأمین داشت، تاکنون مدل های متفاوتی جهت حل مسئله مدیریت زنجیره تأمین و خلق ارزش ارائه شده است که در زیر یک دسته بندی جامع از این مدل ها بیان شده است:

• روش های مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی (زنجیرانی،1382)
• روشهای تحلیل تصمیم، نظیر تصمیم گیری چند معیاره (AHP- ANP-TOPSIS …) (لعیا الفت و هکاران، 1390)
• استفاده از مهندسی ارزش و تئوری فازی (بیات، 1388)
• تکنیک های بهینه سازی

اما با توجه به بکارگیری روش های فوق تاکنون بهره وری ارزشمندی در خصوص خلق ارزش در زنجیره تأمین مشاهده نشده است مهندسی ارزش با تکیه بر آنالیز ارزش شکل گرفته است و فرآیندی است که طی آن تیم طراحی که در زمینه آنالیز ارزش آموزش دیده است سعی در به کار گیری آن در محصول جدید دارد. فرآیند مهندسی ارزش از پنچ فاز تشكیل شده است. (ایر اس، 1383)

1 – فاز اولیه آماده سازی[2]