2-2) مروری بر مطالعات داخل كشور ……………………………………………………………………………17

2-3) مروری بر مطالعات خارج كشور ……………………………………………………………………………19

فصل سوم : مبانی نظری و روش تحقیق

3-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………24

3-2) مبانی نظری ………………………………………………………………………………………………………….24

3-3) جامعه و نمونه مورد بررسی …………………………………………………………………………………25

3-4) روش و ابزار گرداوری داده­ها ………………………………………………………………………………..26

3-4-1) تهیه پرسشنامه خبره ………………………………………………………………………………………26

3-4-2) روائی و پایائی پرسشنامه خبره ……………………………………………………………………….27

صفحه                                                                                      عنوان

3-5) الگوریتم استفاده از AHP ………………………………………………………………………………….27

3-5-1) شناسایی معیارهای اصلی ………………………………………………………………………………28

3-5-2) شناسایی گزینه­ها …………………………………………………………………………………………..29

3-5-3) تعیین اولویتهای كلی  …………………………………………………………………………………..29

3-5-4) آزمون سازگاری ……………………………………………………………………………………………30

فصل چهارم : یافته­های تحقیق

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….33

4-2)شناسایی شاخصهای نهائی …………………………………………………………………………………33

4-3) تعیین اولویت معیارها و گزینه ها با استفاده از تكنیك AHP………………………….33

4-3-1) تعیین اولویت معیارها و گزینه های اصلی بر اساس هدف …………………………..34

4-3-2) مقایسه و تعیین اولویت گزینه ها …………………………………………………………………37

4-3-2-1) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس دوره بازگشت سرمایه …………………………37

4-3-2-2) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس نرخ بازده سرمایه ………………………………..39

4-3-2-3) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس اشتغالزایی …………………………………………..40

4-3-2-4) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس افزایش  ظرفیت تولید ………………………..42

4-3-3) اولویت نهائی گزینه ­ها ………………………………………………………………………………….43

فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادها

5-1) خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………….47

5-2) نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………47

5-3) پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………48

ضمائم و پیوستها                                                                            صفحه

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………..50

منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………………………52

چكیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………54

چکیده

هدف این مقاله بررسی وتعیین اولویت بندی اقتصادی سرمایه گذاری دربخش کشاورزی استان فارس میباشد. با وجود متغییرهای متعدد، دراین تحقیق  از 8 گزینه آبیاری تحت فشار، برقی کردن چاهها،احداث باغ وجنگل ومراتع، پرورش طیور، آبخیزداری، صنایع تبدیلی، شیلات و آبزیان و گلخانه با چهار معیار دوره بازگشت سرمایه، نرخ بازده سرمایه، اشتغالزایی و افزایش ظرفیت تولید برای انتخاب بهترین گزینه از بین 8 گزینه با استفاده از مدل­های تصمیم گیری چند معیاره و روش سلسله مراتبیAHP   استفاده شده است.

در این تحقیق بیشترین اولویت گزینه ها براساس دوره بازگشت سرمایه و نرخ بازده سرمایه به آبخیزداری، و بر اساس اشتغالزایی به صنایع تبدیلی، و براساس افزایش ظرفیت تولید به پرورش طیور تخصیص یافت .ودر نهایت صنایع تبدیلی باوزن 166/.بعنوان بهترین گزینه برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان فارس شناخته شد .

کلمات کلیدی: اولویت بندی ،سرمایه گذاری ،AHP  ، کشاورزی ،معیارها ،گزینه ها

فصل اول

كلیات تحقیق

1-1- مقدمه

تولیدکنندگان محصولات کشاورزی برای  تامین سرمایه و اعتبار مورد نیاز خود در تولید محصول به روشهای گوناگونی عمل می کنند. استفاده از پس انداز شخصی، دریافت وام و تسهیلات از منابع اعتباری (نظیر بانکها، مؤسسات و صندوقهای اعتباری) از جمله مناسبترین راههای ممکن برای حل مشکل کمبود سرمایه توسط کشاورزان است. در مباحث توسعه کشاورزی یکی از راه حل های رفع مشکل مالی کشاورزان، تامین مالی به عنوان رکن اساس تولید است که نقش مهمی در تمرکز و جهت دهی به سرمایه های اندک روستاییان و ایجاد روحیه مشارکت و کارگروهی دارد (اسکیپ، 1994). استفاده از سرمایه، به عنوان یک روش مداخله مستقیم در توسعه، مورد توجه اغلب مکتب های فکری توسعه قرار گرفته است. این شیوه با گسترش بازارهای جدید و ارتقای فرهنگ مدیریتی، زمینه مناسبی برای حکمرانی کارآمد دولت در توسعه کشاورزی فراهم می سازد (روت، 1997).

یک مطلب دیگر :

 1-2- بیان مسئله

در اقتصاد ایران بخش کشاورزی یکی از ارکان مهم و حیاتی به شمار می رود که به سبب سهم آن در تولید ناخالص ملی به میزان 23 درصد، در صادرات غیر نفتی معادل 20 درصد و در تامین نیازهای غذایی به میزان  75 درصد باید در بخش اولویت سرمایه گذاری مورد توجه خاصی  قرار گیرد (وزارت جهاد کشاورزی، 1386).

در جهان در حال آزاد سازی و جهانی شدن، بی شك در صورتی رشد و توسعه اقتصادی می تواند تداوم داشته باشد كه كشورها بتوانند فعالیت های دارای ارزش افزوده بالاتر و جدیدتر را گسترش دهند و به تولید كالاها وخدماتی اقدام كنند كه موقعیت و جایگاه آنان را در بازارهای رقابتی حفظ كند. برای رسیدن به این هدف  سرمایه گذاری ابزاری موثر و ضروری است .

لازمه رشد و توسعه اقتصادی در كلیه جوامع انسانی اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه سرمایه گذاری برای افزایش كمی و كیفی تولید كالا و خدمات است. سرمایه گذاری باعث ایجاد فرصت های شغلی جدید و بهبود رفاه عمومی از جهات گوناگون می گردد.

جهت شكوفایی بخش کشاورزی خط مشی محض و قطعی وجود ندارد، اما همواره جهت برگزیدن استراتژی های موثر نیاز به بازنگری سرمایه گذاری انجام شده و سوق دادن آن به سوی خط مشی بهینه می باشد بدین منظور انجام مطالعات و پژوهش های هدفمند، ضروریست تا بتوان از نتایج انها راهكار های نوین و مؤثری فراروی صاحبان سرمایه و فعالان بخش کشاورزی گذارد.

معمولاًسرمایه گذاری در مناطقی جذابیت دارد كه موانع سرمایه گذاری تولید حداقل بوده و سرمایه گذار به انتظارات سرمایه گذاری خود پاسخی مناسب دریافت دارد و از طرف دیگرتسهیلات زیربنایی اعم از عوامل فیزیكی واجتماعی، موجود باشد. تولیدکنندگان محصولات کشاورزی برای تامین سرمایه و اعتبار مورد نیاز خود در تولید محصول به روش های گوناگونی عمل می کنند. استفاده از پس انداز شخصی، دریافت وام و تسهیلات از منابع اعتباری (نظیر بانکها، مؤسسات و صندوقهای اعتباری) از جمله مناسبترین راههای ممکن برای حل مشکل کمبود سرمایه توسط کشاورزان است (نجفی و دهقانیان، 1391).

اصول كلی جهت برگزیدن اولویت خاص جهت سرمایه گذاری، كه عموماً سرمایه گذاران با آن روبرو می باشند، شامل دو عامل اساسی بیرونی و درونی  است .
عامل بیرونی شامل  استراتژی های كلان دولت است كه چگونگی آن به طور موثر در جذب سرمایه در بخش های مختلف تأثیرگذار خواهد بود.
عامل درونی  عبارت از امكانات و توانمندیهای منطقه ای است و می تواند همانند اهرمی برای هدایت و استفاده بهینه از سرمایه با بررسی وشناسایی مزیت های هر منطقه مد نظر قرارگیرد.

بدیهی است چنانچه فعالیت کشاورزی متناسب با این دو عامل ایجاد گردد به نحو شایسته ای رشد نموده و روند پویای خودرا حفظ خواهد كرد.

استان فارس از دو عامل بیرونی ودرونی بهره مند است. به طوری كه هم از نظر موقعیت جغرافیایی وهم از نظر بنیان های تولیدی یكی از مناطق نسبتاً مناسب، حاصلخیز و تجهیز شده كشور محسوب می شود.

استان فارس با تكیه بر توان تولید و موقعیت جغرافیایی مناسب ، وجود نیروی کار جوان و خلاق و کارآفرینان فعال می تواند یكی از اولویت های سرمایه گذاری را که همان دسترسی به بازار بزرگ کشاورزی در کشور است را تامین و در جذب سرمایه گذاران ایفای نقش کند.

با توجه به اینکه متغیرهای متعددی در رتبه بندی سرمایه گذاری استان دخالت دارد، در این تحقیق سعی شده است تا این متغیرها در غالب عناوین کلی بیان گردد. همچنین با توجه به بررسی نظری موضوع هم در حوزه سرمایه گذاری و هم در زمینه سرمایه گذاری از یک سوال بعنوان سوال اصلی تحقیق و یک فرضیه در جهت تعریف سوال استفاده شده است.

1-2- 1-  تعریف سرمایه گذاری

سرمایه گذاری^[1] به معنی گذاشتن پول در یک عملیات اقتصادی با انتظار سود از آن است. به طور دقیق تر سرمایه گذاری تعهد پول یا سرمایه برای خرید اموال، وسایل یا دارائی‌های دیگر، به منظور انتفاع از برگشتهای سودمند و مفید در قالب بهره، سود سهام یا قدردانی از ارزش وسایل (منافع سرمایه) می باشد که وابسته به پس انداز یا کاهش مصرف است. سرمایه گذاری در بسیاری ناحیه‌های اقتصادی مثل حوزه مدیریت کسب و کار یا دارائی و مالیه اعم از خانواده‌ها، بنگاهها یا دولتها مورد بحث قرار می‌گیرد. یک سرمایه گذاری شامل انتخاب توسط یک شخص یا یک سازمان مثل پانسیون سرمایه حقوق بازنشستگی، بعد ازتجزیه وتحلیل یا اندیشه برای گذاشتن یا قرض دادن پول در یک چرخه است .و یا دارایی خارجی، که سطحی از ریسک معین می‌کند و امکان برگشتهای تولید را در یک دوره از زمان فراهم  می نماید. سرمایه گذاری با ریسک کمتر در جمع عمومی رخ می‌دهد. سرمایه گذاری که کاملاً تحلیل شده نباشد می تواند نسبت به سرمایه گذاری مالک ریسک آن زیاد باشد زیرا امکان خسارت در حدود کنترل مالک نیست. تفاوت بین سفته بازی و سرمایه گذاری می‌تواند دقیق و باریک باشد. و آن وابسته به سرمایه گذاری است که مالک به آن فکر می‌کند خواه هدف قرض منابع به شخص دیگر برای هدف اقتصادی است یا نه. درموردی از سرمایه گذاری ، سرمایه گذار میتواند به جای ذخیره کالای تولید شده یا معادل پول آن، یک کالای بادوام برای مصرف کننده یا تولید کننده ، تولید کند یا با قرض دادن کالای ذخیره شده اصلی به دیگری در مبادله برای بهره یا یک سهم از سود سرمایه گذاری کند. در اولین مورد، شخص کالاهای بادوام مصرف کننده تولید می‌کند به امیدی که خدمات کالا باعث می‌شود که زندگیش بهتر شود. در حالت دوم شخص می‌آیدبه سوی یک بازرگان به منظوراستفاده منابع برای تولید کالاها و خدمات برای دیگران به امید یک فروش سود آور. حالت سوم یک وام دهنده را توصیف می‌کند و چهارم یک سرمایه گذار را در یک سهم از کسب وکار توصیف می‌کند. در هر حالت مصرف کننده یک دارائی با دوام یا سرمایه گذاری بدست می‌آورد، و برای آن دارائی یک بدهی معادل حساب ثبت می‌شود. با گذشت زمان هردوکالاها و نرخهای بهره تغییر می‌کند، همچنین ارزش دارائی و بدهیها تغییر می‌کند. یک دارائی معمولاً خریداری شده یا به طورمعادل در یک بانک سپرده ساخته می‌شود، به امید آنکه یک عملکردی در آینده یا بهره‌ای از آن بدست آید. کلمه VESTIS در لاتین به معنی ظاهر است، ودر عمل به گذاشتن چیزها(پول یا خواسته دیگر نسبت به منابع) در بسته‌های دیگر برمی گردد. معنی اساسی این اصطلاح این است که یک دارائی نگهداری شده مقداری برگشت یا منافع سرمایه دارد. اصطلاح سرمایه گذاری به طور معادل در علم اقتصاد و در امور مالی استفاده می‌شود. اقتصاد دانان به یک سرمایه گذاری واقعی(مثل یک ماشین یا خانه) اشاره دارند، حتی پولی که در بانک یا بازار سرمایه گذاری  می‌شود ممکن بعدا برای خرید یک دارائی واقعی استفاده شود.

در تئوری اقتصاد دراقتصاد کلان، سرمایه گذاری مقدار خریداری شده از کالا در واحدزمان است که مصرف نمی‌شوند اما برای تولید آینده استفاده می‌شوند برای نمونه شامل راه آهن یا ساختمان کارخانه. سرمایه گذاری در سرمایه انسانی شامل هزینه‌های تمرین روی کاراست. صورت برداشتن از سرمایه گذاری به گردآوری صورت موجودی از کالاها برمی گردد که می‌تواند مثبت یا منفی، متمایل یا غیر متمایل باشد. در اندازه گیری درآمد ملی سرمایه گذاری یک جزء از تولید ناخالص ملی(GNP) است، که درفرمول ذیل مشخص شده است: