فصل سوم: مدل پیشنهادی………………………………………………………………………… 19

3-1 تعاریف……………………………………………………………………………………………….. 20

3-1-1 حالت خواب………………………………………………………………………………………………………… 20

3-1-2 انتخاب و استقرار………………………………………………………………………………………………… 21

3-1-3 حدود دسته بندی………………………………………………………………………………………………. 22

3-2 طراحی و بخش‌های مدل پیشنهادی………………………………………………………………………….. 22

3-3 عملکرد مدل پیشنهادی در یک مرکز داده………………………………………………………………… 26

3-4 بخش جانبی مدل پیشنهادی………………………………………………………………………………………. 27

3-4-1 واحد جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………. 28

3-4-2 واحد ارسال اطلاعات………………………………………………………………………………………….. 30

3-4-3 واحد دریافت و اجرای دستورات……………………………………………………………………….. 30

3-5 بخش مرکزی مدل پیشنهادی…………………………………………………………………………………….. 34

3-5-1 واحد دریافت اطلاعات………………………………………………………………………………………… 34

3-5-2 واحد ذخیره اطلاعات…………………………………………………………………………………………. 35

3-5-3 واحد طبقه بندی سرورها…………………………………………………………………………………… 35

3-5-4 واحد اتخاذ تصمیم……………………………………………………………………………………………… 37

3-5-5 واحد ارسال دستورات………………………………………………………………………………………… 40

3-6 سربارهای مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………………. 40

فصل چهارم: پیاده سازی……………………………………………………………………………. 42

4-1 پارامترهای آزاد در نرم افزار حاصل……………………………………………………………………………. 43

4-2 مختصات پیاده سازی…………………………………………………………………………………………………… 45

4-2-1 بازه‌ی داده برداری و ارسال اطلاعات…………………………………………………………………. 45

4-2-2 انتخاب و استقرار………………………………………………………………………………………………… 45

4-2-3 حدود دسته بندی و حاشیه………………………………………………………………………………. 47

4-3 پیکر بندی سفارشی نرم افزار……………………………………………………………………………………… 47

4-4 محیط انجام آزمایش……………………………………………………………………………………………………. 49

4-5 اندازه گیری اولیه…………………………………………………………………………………………………………. 51

4-6 بارکاری استفاده شده برای آزمایش‌ها…………………………………………………………………………. 52

4-6-1 بارکاری آزمایشی…………………………………………………………………………………………………. 53

4-6-2 بارکاری واقعی……………………………………………………………………………………………………… 55

فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها…………………………………………………………………… 57

5-1 نتایج………………………………………………………………………………………………………… 58

5-1-1 نتایج بارکاری آزمایشی……………………………………………………………………………………….. 58

5-1-2 نتایج بارکاری واقعی……………………………………………………………………………………………. 61

5-2 جمع بندی نتایج………………………………………………………………………………………………………….. 64

5-3 خلاصه و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………. 65

5-4 پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………. 66

فهرست منابع………………………………………………………………………………………….. 68

1-         مقدمه

در این فصل ابتدا به توضیح مصرف برق در رایانه پرداخته می‌شود. سپس مصرف انرژی در مراکز داده و در نهایت مجازی سازی شرح داده می‌شوند.

1-1-      مصرف انرژی در رایانه

مصرف برق در رایانه را می‌توان به دو بخش تقسیم نمود:

ایستا: بخشی از انرژی مصرفی رایانه است که تنها صرف روشن بودن سیستم می‌گردد و به میزان کاری که سیستم انجام می‌دهد ارتباطی ندارد. این سطح از مصرف انرژی سبب روشن و آماده به کار نگاه داشتن سیستم شده و از لحظه‌ای که سیستم روشن می‌شود مصرف می‌گردد. بخش زیادی از این انرژی در واقع اتلاف به طرق مختلف و در سطوح مختلف سخت افزار است؛ مانند نشت جریان در مدارات مجتمع[1].

پویا: بخشی از انرژی مصرفی رایانه است که صرف انجام فعالیت‌های سیستم می‌گردد و با توجه به میزان بار[2] روی بخشهای مختلف یک سیستم (مانند: پردازنده، حافظه[3]، دیسک سخت[4]، کارت گرافیکی[5] و …) متغیر است.

شاید تصور شود که مصرف حالت بیکار یک رایانه کم یا قابل چشم پوشی است زیرا این سهمی از انرژی است که در زمانی که رایانه کار مفیدی انجام نمی‌دهد مصرف می‌کند، ولی بر خلاف تصور، یک سرور هنگام بیکاری حدود60 تا 70 درصد از بیشینه‌ی توان[6] مصرفی خود را مصرف می‌کند   [Barroso, 2007] و [Fan, 2007] و [Lefurgy, 2007]. بیشینه توان مصرفی یک رایانه هنگامی است که با حداکثر توان پردازشی[7] خود کار می‌کند.

1-2-      مراکز داده و مصرف انرژی در آنها

یک مطلب دیگر :

یک مرکز داده ساختمانی است، شامل تعداد زیادی رایانه (سرور) و قطعات مورد نیاز آنها مانند سوئیچ‌های شبکه و منابع انرژی پشتیبان [Kumar, 2009].

مصرف انرژی یک مرکز داده حاصل مجموع مصرف انرژی سرورهای موجود در آن به علاوه‌ی مصرف انرژی امکانات دیگر مانند سرورهای ذخیره سازی[8] ، سیستم‌های خنک کننده، تجهیزات شبکه و … است.

نکته‌ی قابل توجه در این مورد، سهم تقریباً 50 درصدی سرورها در مصرف انرژی مرکز داده است. به بیان دیگر تنها نیمی از انرژی مصرفی یک مرکز داده صرف پردازش و پاسخ به درخواست‌ها می‌گردد و مابقی صرف موارد دیگر که مهمترین آن سیستم‌های خنک کننده هستند می‌گردد. شکل 1-1 که نمایش تفکیک انرژی مصرفی یک مرکز داده است، به خوبی گویای این مسئله است:

شکل 1-1 نمودار تفکیکی انرژی مصرفی مرکز داده [Iyengar, 2010]

در مورد میزان مصرف انرژی در مراکز داده آمارها نشان می‌دهند علاوه بر چشمگیر بودن این مقدار، روند رو به رشدی از لحاظ مقدار و سهم از مصرف کل انرژی جامعه دارد [Koomey, 2011]. شکل‌ 1-2 نمایانگر این موضوع است.

شکل 1-2 نمودار میزان(محور عمودی) و سهم (درصدهای بالای ستون‌ها) مصرف انرژی مراکز داده در سطح جهان (سمت راست) و ایالات متحده (سمت چپ) در سالهای 2000، 2005 و 2010 میلادی [Koomey, 2011].

بر اساس تحقیقات انجام شده [Barroso, 2007]  ، [Boher, 2002] ، [Rangan, 2008] و [Siegele, 2008]، متوسط بکارگیری[9] سرورها در یک مرکز داده کمتر از 30 درصد است و یک سرور تنها در 10 درصد اوقات بکارگیری نزدیک به بیشینه‌ دارد [Armbrust, 2010].

از اینرو با توجه به سهم مصرف انرژی یک سرور در حالت بیکاری، مشاهده می‌گردد که سهم قابل توجهی از انرژی مصرفی مراکز داده به هدر می‌رود.

1-3-      مجازی سازی

مجازی سازی ابتدا در سالهای 1970 میلادی برای استفاده‌ی همزمان چندین کاربر از یک سیستم ارائه شد [Bugnion, 1997]. طی سالهای گذشته کارهای زیادی در زمینه‌ی فن‌آوری مجازی سازی انجام شده است و به مرور توانایی‌هایی بر آن افزوده شده که شاید در ابتدای ارائه‌ی ایده، جزء اهداف اصلی نبوده‌اند[Bugnion, 1997] و [Barham, 2003] و  [Clark, 2005] و [Walters, 1999].

امروزه مجازی سازی به انضمام ابزارهایی که به آن افزوده شده است ویژگی‌هایی مانند افزایش امنیت کاربران به خصوص درفضاهای غیر همکار، افزایش بهره‌وری سرورها، ایجاد بستر مناسب برای اجزای نرم افزارهای مختلف تحت سیستم عامل‌های متفاوت و به صورت همزمان، ساده‌ سازی سرویس و نگه‌داری سیستم‌ها در مراکز داده، ایجاد امکان توازن بار[10] بین سرورهای مختلف و … را عرضه می‌کند که سبب شده است بیشتر صنعت به خصوص مراکز داده به سمت استفاده از این فن‌آوری سوق پیدا کنند آنگونه که امروزه تقریباً تمامی مراکز داده در جهان از این فن‌آوری بهره می‌گیرند [Armbrust, 2010]. چنین محیط‌هایی متشکل از مجموعه‌ای از رایانه‌ها که برای ارائه سرویس‌های خود از فن‌آوری مجازی سازی استفاده می‌کنند را “ابرواره”[11] می‌نامیم. در واقع ابرواره همان مراکز داده هستند که سرویس‌های خود را روی شبکه و در در قالب بسته‌هایی از سخت افزار که به واسطه‌ی مجازی سازی شکل گرفته‌اند ارائه می‌دهند [Armbrust, 2010] و [Armbrust,2009]. این بسته‌های سخت افزار را به انضمام سیستم عامل درون خود “ماشین مجازی”[12] می‌نامیم.

مهاجرت ماشین مجازی[13] جزء قابلیت‌هایی است که مدتی پس از ظهور مجازی سازی به آن اضافه شد و به طور خلاصه عبارت است از انتقال ماشین مجازی از روی یک سرور به سرور دیگر. مهاجرت ماشین مجازی می تواند به صورت زنده[14] باشد به شکلی که کاربر نهایی[15] که از ماشین مجازی مهاجرت کننده سرویس می گیرد متوجه هیچگونه اختلالی در دریافت سرویس نشود و به عبارتی اصلاً جابجایی ماشین مجازی سرویس دهنده خود را متوجه نشود [Clark, 2005]. در شکل 1-3 طرحی از مهاجرت ماشین مجازی بین دو سرور فعال نمایش داده شده است.

شکل 1-3 نمایی از مهاجرت ماشین مجازی [Clark, 2005]

اگر بخواهیم مهاجرت ماشین مجازی به صورت زنده را دقیق‌‌تر بررسی نماییم، در واقع وقفه‌ای در ارائه سرویس پیش می‌آید که این تاخیر بین 60 تا 300 میلی ثانیه خواهد بود [Clark, 2005]. به هر حال از دید کاربر و پاسخ به درخواست‌ها مهم این است که می توان بدون بروز مشکل یا پرداخت هزینه‌ی زمانی و مصرف انرژی بالا ماشین‌های مجازی را بین سرورهای مختلف جابجا نمود [Liu, 2011].

1-4-      ساختار پایان نامه

در فصل دوم، به بیان مفاهیم و مرور کارهایی که در این زمینه صورت پذیرفته است خواهیم پرداخت. فصل سوم به بیان مدل پیشنهادی برای کاهش مصرف برق در مراکز داده اختصاص دارد. در فصل چهارم نحوه‌ی پیاده سازی، محیط و چگونگی انجام تست‌ها را شرح خواهیم داد. جمع بندی نتایج و پیشنهادها برای کارهای بعدی در فصل پنجم ارائه می‌گردد.

2-          پیشینه‌ی تحقیق

مصرف انرژی عظیمی که در مراکز داده صورت می‌گیرد باعث تحمیل هزینه‌های گزاف و مشکلات جانبی مانند گرمتر شدن کره‌ی زمین و تشدید بحران انرژی می‌شود. در چنین شرایطی تلاش برای صرفه جویی در این انرژی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند به خصوص با توجه به اتلاف انرژی که در این مراکز رخ می‌دهد. از اینرو در این زمینه کارهایی زیادی صورت پذیرفته است که در این فصل به بیان آنها خواهیم پرداخت.